१५ उत्तरकृत्याधिकारः

मू - सन्दोषार्थं विमृशति॥।

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

श्रियै नमः

श्रीमते रामानुजाय नमः श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः

॥ उत्तरकृत्याधिकारः । ।

(सा।दी) एवं स्वनिष्ठाभिज्ञातुरस्य प्रपदनात्परम् कर्तव्यानि च कर्माणि प्रदर्श्यन्तेऽथ भूतले ॥

(सा।स्वा) पूर्वाधिकार “कालं कञ्चिज्जगतिविधिना केनचित्स्थाप्यमानाः " ६७६७/I श्रीभाष्यादिचिन्तनरूप कालक्षेप रुचि unglii अर्चावतारप्रेम १०१quojii अधिकारि हेय LD IT CONT

माऩ

शरीर कुंng @maggl मालागा JGGLD? कालक्षेपमुपायानुष्ठानोपयुक्तज्ञानार्थLITTLqwn निर्वृत्तोपाय / कृतकृत्य / कं श्रम व्यर्थ १०६०७७? उपायोपयुक्तज्ञानार्थमनपेक्षित LD IT II धर्मानुष्ठानार्थमपेक्षित QLD धर्मानुष्ठान उपायोपयुक्त LDIT&wn कृतकृत्य / कं अकाव्यकं व्यर्थ १०६०१ pmr? किञ्च कृतकृध्याना नांअधिकारि देहेन्द्रियादि विलक्षण स्वात्मस्वरूपं कनीयानं देहधर्म LDT ६१ वर्णाश्रमादि प्रयुक्त धर्मानुष्ठान अप्राप्त Loop? शेषवृत्तितया प्राप्तम्॥।

माऩ

(सा।प्र) एवं स्वनिष्ठाभिज्ञस्य प्रपन्नस्य कृतकृत्यत्वात्” उत्पत्तिस्थितिनाशानां स्थितौ चिन्ता कुतस्तव । यथोत्पत्तिर्यथानाशः स्थितिस्तद्वद्भविष्यति” इत्युक्त प्रकारेण देहयात्रार्थस्य कृत्स्नस्य अभ्युपगत प्रारब्ध कर्मानुगुण भगवत्सङ्कल्पादेव सिद्धेर्मोक्षव्यतिरिक्तामुष्मिक निरपेक्षत्वात् मोक्षार्थञ्च भरन्यासस्यानुष्ठानात्तत्फलभूतनित्यनैमित्तिकानवरुद्धकाले अचेतनवदवस्थितिरेव स्यादित्यत्र नित्यनैमित्तिक कैङ्कर्य रतस्यापि विपरीतज्ञान विपरीत प्रवृत्ति हेतु प्रकृति मण्डले कर्मवशात् स्थितस्य तूष्णीमवस्थानकाले वासनावशात् स्वोत्कर्षपरनिकर्षानुसन्धानं तद्धेतुभूतं स्वस्य पूर्णत्वानुसन्धानम् अक्षाणां विषयान्तर सञ्चारादिकं भगवदनुभवन्यूनता नित्यकैर्यवैकल्प्ञ्च स्यादिति तन्निवृत्यर्थं भगवद्गुण प्रतिपादन प्रधानाध्यात्म शास्त्रानुसन्धानं कार्यम्; तत्राशक्तैस्स्वनिष्ठाभिज्ञ सकलशास्त्रविशारद भागवत सहवासपूर्वकं तदनुष्ठिताज्ञानुज्ञाकैङ्कर्येषु यावच्छक्यम् अनुष्ठेयमित्युत्तरकृत्यं दर्शयन्नधिकारार्थम्॥।

(सा।वि) कृतकृत्यस्य हि कृतार्थतया भवितव्यमिति कृतकृत्याधिकारे सगृह्येोक्तमेवार्थं॥।

(सा।सं) इत्थं प्रासङ्गिकमधिकारं परिसमाप्य कृतकृत्याधिकारोपक्षिप्तमुत्तरकृत्यविशेषम्॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[५१]]

मू-मुहुस्सद्भिरध्यात्मविद्यां नित्यं ब्रूते निशमयति च स्वादु सुव्याहृतानि । अङ्गीकुर्वन्ननघ॥। (सा।दी) उत्तर कृत्य / कलना उपलक्षणतया सङ्ग्रहिकामं कLpi। सन्दोषार्थमिति । प्रपन्ना दृष्टादृष्टस्वभरविगमेदत्तदृष्टिः, दृष्टविषय ॐ अदृष्टविषयनान्ना स्वभर कुङ्की

विगम♚। दृष्टविषयक स्वभरं पूर्वकर्माधीनम् । अदृष्टविषयक स्वभरं भगवति समर्पितम् - ig उभयविषयस्वभर (Gumiii श्री दत्तदृष्टिः । स्वभरविगमे तदर्थं कर्तव्याभावे सावधान । आदेहपातात्, देहावसानादि । अनघाम्, अपराधरहिताम् । ललितां, प्रयोजनान्तरभि॥।

(सा।स्वा) वाढगढगी मुक्तिदशै वर्णाश्रमकृत्यं प्रसङ्गिwn gr? इत्यादिशङ्क यै इन्द अधिकार परिहरिॐॐॐ Garl श्लोक शङ्कापरिहार सङ्ग्रहि५८ mi सन्दोषार्थमिति

प्रपन्नः, प्रपत्त्यनुष्ठान♚, कृतकृत्य पुरुषा - दृष्टादृष्टस्वभरविगमे । दृष्टदेह यात्राभरस्य प्रारब्धकर्माधीनतया अदृष्टमोक्षभरस्य भगवता स्वीकृतत्वात्तदुभयविगमे - तदर्थं स्वस्य कर्तव्याभावे दत्तदृष्टिः, सावधानदृष्टिumii - प्रपत्त्यनन्तरं मोक्षार्थकर्तव्य, देह यात्रैuguLळं, प्रसक्तITLDNॐ स्वस्य निष्पन्न स्वरूपोपाय पुरुषार्थ निष्ठाभिज्ञान कुङ्क/कंल विरुद्ध Lomsun तदुभयभराभाव सावधान दृष्टिunupuq।

पूर्वाधिकारद्वयार्थमनुवदिकण्ठÚULL॥ आदेहपातात्, देहत्यागपर्यन्तम् - अनघललिताम्, अपराधलेशशून्यतया अनघैuruji बन्धक॥।

(सा।प्र) सङ्गृह्याह । सन्दोषार्थमित्यादिना । दृष्टादृष्टस्वभरविगमे दत्तदृष्टिः प्रपन्न आदेहपातादनघ ललितां वृत्तिमङ्गीकुर्वन्नध्यात्मविद्यां सन्दोषार्थम्मुहुस्सद्भिस्सह विमृशति । किञ्च स्वादु सुव्याहृतानि नित्यं ब्रूते निशमयतीत्यन्वयः - दृष्टादृष्ट इत्यादि, “यथोत्पत्तिर्यथानाशस्स्थितिस्तद्वद्भविष्यति । आहारो हि मनुष्याणां जन्मना सह जायत" इत्याद्युक्त प्रकारेण परमपुरुषार्थ विषय स्वनैर्भर्यानुसन्धानवन्तश्च प्रपन्ना इति भावः । दृष्टं चादृष्टं च दृष्टादृष्टे । तयोः स्वस्य भरः दृष्टादृष्टे मम कथं स्यातामिति भरः, दृष्टादृष्टस्वभरः तस्य विगमः। तस्मिन्नित्यर्थः - अनघललितां वृत्तिं । “विहितस्याननुष्ठानान्निन्दितस्य निषेवणे”

॥।

(सा।वि) सप्रकारं दर्शयन् अधिकारार्थं सङ्गृह्याह । सन्दोषार्थमिति । प्रपन्नः दृष्टादृष्टस्वभरविगमे दत्तदृष्टिः, देहयात्रा कर्माधीना परमपुरुषार्थप्राप्तिर्भगवदधीना मम कोऽपि भरो नास्तीति ज्ञानवान् । आदेह-पातादनघललितां शास्त्रीयां भगवत्-कैङ्कर्यतया भोग्यभूतां च॥।

(सा।सं) विपरीतुमधिकारान्तरमारभमाणः प्रतिपाद्यं सङ्गृह्णाति । सन्दोषार्थमिति । शेषिणश्चित्तरञ्जनार्थं स्वानुभवपूर्त्यर्थं चेत्यर्थः । विमृशति मुहुः, मुहुः परिशीलयति । तच्च “एकस्स्वादु न भुञ्जीते” त्युक्त्या सद्भिस्सह । शिष्यान्प्रति नित्यम्ब्रूते स्वाचार्यसकाशान्निशमयति च । तदुभयकर्म निर्दिशति । स्वादु सुव्याहृतानीति,श्रवणमनोरञ्जकानि पूर्वाचार्योक्तानि तत्वपराणि मुक्तभाषितानीत्यर्थः । सर्वं कालमेवमेव क्षेप्तव्यं वेत्यत्राह । अङ्कीकुर्वन्निति । वृत्तिर्मध्यमवृत्तिः । तस्या अनघत्वं सात्त्विकत्यागान्वितत्वमुपाया-पायवृत्यनन्वितत्वं च ललितत्वमनर्थ परिहारो॥।

[[५२]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू-ललितां वृत्तिमादहपाताद्दृष्टादृष्टस्वभरविगमे दत्तदृष्टिः॥।

(सा।दी) सन्धिविरामात्सुभगाम् - वृत्तिं, सदाचाररूपां शेषवृत्तिमङ्गीकुर्वन् । सन्दोषार्थम्, उपायस्य पूर्णत्वात्तदर्थ १०६०७०/। सन्दोषार्थं भगवद्गुणानुभवजनित सन्दोषार्थ GLD१pg - सद्भिस्सह मुहुरध्यात्म विद्यां,शारीरकशास्त्रादिरूपाम् । विमृशति, परिचयि ॐ ॐ ॐ ५११६। स्वादूनि सुव्याहृतानि, शीकं &flui GrojQgn श्रीशठकोपादि दिव्यसूरिवचन //ना अध्यात्म विद्यायास्सारसङ्ग्रह Lomsun ततोऽपि स्वादु ॐ नागाmulg। नित्यं शिष्येभ्यो ब्रूयात् ।

यै

यै

pg।

(सा।स्वा) फलान्तरसङ्गराहित्येन शेषत्वस्वरूपयुक्ततया स्वयम्प्रयोजनतया च ललितैurujib सुगभैunray

ऊं की वृत्ति वर्णाश्रमाचाररूप वृत्ति अङ्गीकरिwn कृतकृत्याधिकारिकं उपायार्थ १००७६ वर्णाश्रमधर्मं कर्तव्य वर्णाश्रमसम्बद्धदेहसम्बन्धमात्मा/कण्ड

देहपातपर्यन्तं

कंलzwn तत्प्रयुक्ताज्ञानुज्ञारूप कैङ्कर्यं कर्तव्य Q/LD/५५८/। सन्दोषार्थं, भगवत्कल्याणगुणानुभवजनितसन्दोषार्थ Q/१०६१४। अध्यात्मविद्याम्, शारीरकभाष्यं, सद्भिः, “अस्ति ब्रह्मेति चेद्वेद । सन्तमेनं ततो विदु’रित्युक्तप्रकारेण श्रीभाष्यपरिचयशालिभिस्सह मुहुर्विमृशति । श्रीभाष्यविमर्शमुपायोपयुक्तज्ञानार्थमनपेक्षित

स्वयं प्रयोजन भगवत्कल्याणगुणानुभवार्थं कर्तव्य Q११।१९। श्रीभाष्यविमर्शं बहुप्रज्ञ (५४००g/ इतर ८६५G दुश्शक LDC/T? गगनी Grupi। नित्यं ब्रूत इति स्वादूनि सुव्याहृतानि, “पराशर प्रबन्धादपि सद्यः परमात्मनि चित्तरञ्जकतमैः” ढालाङ्की quभीमं भी

GFT॥।

।

(सा।प्र) इत्याद्युक्ताघरहितां वृत्तिमङ्गीकुर्वन् । सदाचारयुक्त इतियावत् । यद्वा “कुलटाषण्डपतितवैरिभ्यः काकणीमपि । उद्यतामपि गृह्णीयान्नापद्यपि कदाचन" इत्युक्तप्रकारेण निषिद्ध परिग्रहरूप दोषरहिताम् । “अकृत्वा परसन्तापमगत्वा खलमन्दिरम् । अक्लेशयित्वा चात्मानं यदल्पमपि तद्बहु । अप्रयत्नागतास्सेव्या’ इत्याद्युक्तायनलभ्यत्वरूप लालित्ययुक्ताम् । वृत्तिं, देहयात्राम्, स्वीकुर्वन्नित्यर्थः। अध्यात्मविद्याम्, आत्मानं सर्वान्तर्यामिणं परमात्मानं चाधिकृत्य प्रवृत्तां दहरोपासनन्यासादि प्रतिपादिकामुपनिषदमित्यर्थः । सन्दोषार्थं, भगवत्कैङ्कर्यपर्यन्तभगवदनुभवजनित प्रीत्यर्थम् । मुहुस्सद्भिर्विमृशति, “सद्भिरेव सहासीतसद्भिःकुर्वीत सङ्गमम् । सद्भिर्विवादं मैत्रीञ्च नासद्भिः किञ्चिदाचरेत् । सत्सङ्गतिः किं न करोति पुंसाम्" इत्याद्यानुगुण्येन च नित्यैनैमित्तिकानवरुद्ध सर्वकाले विचारयतीत्यर्थः । यद्वा, सतां सन्दोषार्थमित्यर्थः ।

(सा।वि) वृत्तिमङ्गीकुर्वन् सन्दोषार्थं सद्भिस्सहमुहुरध्यात्मविद्याम् । विमृशति, नित्यकर्मानवरुद्धकाले विचारयति - नित्यं ब्रूते, शिष्येभ्यो व्याचष्टे । स्वादुसुव्याहृतानि, भगवच्छेषित्वादिबोधकानि॥। (सा।सं) नान्तरीयकः - स्वयं स्वप्रयोजनरूपभोग्या चेयमित्यध्यवसायविषयत्वम् । दृष्टादृष्टेति - देहयात्राविषये मोक्षविषये च स्वस्वकर्तव्यरूपभरो यत्नः तदभावे दत्तदृष्टिः॥।

मूÆप्रपन्नः॥ ३४ ॥

उत्तरकृत्याधिकारः

कृतकृत्य oorms स्वनिष्ठै

न॥।

[[५३]]

(सा।दी) निशमयति, स्वयं चाचार्येभ्यश्श्रुणुयाक्राक।

उपलक्षणम् ॥ ३४ । ।

का उत्तरकृत्य [DIT]] सर्व / कं

प्रमाणं

क

उत्तरकृत्य jong विभजि । निरूपिकं

LITাG सामान्याकार/५१४०/७Go उद्देशिpri। Qing कृतकृत्य इत्यादि महावाक्य n। कृतकृत्य mru स्वनिष्ठैou॥।

(सा।स्वा) श्रीशठकोपादि दिव्यसूरि दिव्यसूक्त्यात्मकानि सर्वोपजीव्य भाषा प्रबन्धादीनि - शिष्येभ्यो नित्यं ब्रूते । सन्दोषार्थमिति सर्वात्रानुषङ्गः - नित्यं गुरुसकाशान्निशमयति च यद्वा, “बोधयन्तः परस्परम् - अन्योन्य गुरवो विप्रा’ इत्यादिप्रकारेण श्रवण श्रवणजनितकल्याणगुणानुभवेन कालं क्षिपन्ति

६७६०७DLL ११ ३४ ११

ळै

स्थापित QILD

क

GGGLo?

Qu४ देहं श्रीभाष्यादिकालक्षेपरुचि परमफलविरोधिwri कारागृहतुल्य [LDIT] शरीर अत्यन्तार्त अधिकारि mus इसैयक् BnL_७Gg? आर्ताधिकारि ती दृप्तप्रपन्ना कालक्षेपरुचिwmov स्थापनीय LDITB प्रसङ्गिung? किञ्च अर्चावतारप्रेमकालक्षेपरुचि स्थापित Logi कैङ्कर्यार्थं स्थापितLDGTLour आज्ञानुज्ञारूपोत्तर कैङ्कर्य १५१८००० कम्मुलं कळा प्राप्ति ४७? ढाढगढग इत्यादि शङ्खैकलना परिहरि८ pmi। Big इति । ig, पूर्वोक्तप्रकारेण Lig। (सा।प्र) नन्वेवं वेदार्थविचारस्य कर्तव्यत्वे तस्य पूर्वपक्षसिद्धान्तरूपत्वात्तत्र च वैष्णवाधिक्षेपोऽपि स्यात्तथा च “यति निन्दापरो नित्यं वैष्णवानवमत्य च । अध्यात्मविमुखस्सोऽस्तु बिसस्तैन्यं करोति यः । वैष्णवे परिवादाच्च पतत्येव न संशयः” इत्याद्युक्तमनिष्टमापद्येतेत्यत्र “तदलं क्रूरवाक्यैर्वस्सान्त्वमेवाभिधीयतां प्रणामपूर्वकं क्षान्त्या यो वदेद्वैष्णवो हि न” इत्यादिभिर्वैष्णवानां कल्याणवक्तृत्वाव गमान्नोक्त प्रसङ्ग इत्यभिप्रयन्नाह । स्वादु सुव्याहृतानि नित्यं ब्रूते निशमयति चेति । उपायान्तरा शक्त्याभगवति न्यस्तभरः प्रपन्नः प्रपत्त्यनन्तर क्षणमारभ्य यावच्छरीरपातं क्रियमाणं सर्वमाज्ञारूपकैङ्कर्य तया भगवदत्यर्थ प्रियत्वेन कुर्वन् दृष्टादृष्ट प्रयोजनार्थं स्वयं निर्भरो भवतीति भावः ॥ ३५ ।

। श्लोके सङ्ग्रहेणोक्तं विस्तरेण दर्शयन् भरन्यासात्पूर्वं त्याज्यत्वेनानुसंहितस्य प्रकृतिप्राकृत वर्गस्यापि भगवद्विभूतित्वेन भोग्यत्वेनानुसन्धेयत्वात्किम्पुनर्न्यायसिद्धं कैङ्कर्यस्यात्यन्त भोग्यत्वं भगवदेकनिष्ठैस्तथैवानुसंहितमिति तथैवानुसन्धेयमिति दर्शयति । Qu॥।

(सा।वि) अध्यात्मवाक्यानि महद्र्यो निशमयति श्रृणोति । एवं कालक्षेपं करोतीत्यर्थः ॥ ३४ । ।

(सा।सं) निविष्टमतिस्सन् । प्रपन्नः न्यस्तसमस्तात्मरक्षाभरः दृष्टादृष्ट स्वभरविगमे दत्तदृष्टिस्सन् सन्दोषार्थमित्यन्वयः ॥ ३४ । ।

इत्थं सङ्ग्रहीतं विवृणोति । इत्यादिना । भगवतः तात्कालिकभोगोपकरणदेशे तद्भोग॥।

[[५४]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

वत्तोडिरुन्द काळ् पऴन्दिरुवि(टै)ळैयाट्टत्तिले सिऱिदिडत्तै अडैत्तुक् कॊण्डिरुप्पारैप् पोले ऒरु पडि तुवक्कऱ्ऱु ऒरु पडि तुवक्कुण्डिरुक्किऱ इव् अरिङ्गक्कु॥।

(सा।ऎ) तॆळिन्ददॆऩ्ऱुरि तरिप्पु तिरुविडैयाट्टुम्, अरबु पुरिवु ऎऩ्ऱबडि। पुत्तिल् तऩ्ऩुदायिप्पोदु ऎरिक्कप्पट्टदु। तत्तत्तिल् सिऱिदिडत्तै, Cणत्तै i fमाग पुऩत्तुक् कॊण्डिरुक्कुम् क्करैप् पोले ऒरु पडि तुवक्कुण्डु। अदावदु पुगळिल् ४४ रि तविर्न्दालुम् ॥।

(सा।) पऴन्दिरुविळैयाट्टत्तिले, अरियाग

माऩत्तिले, सिऱिदिडत्तै, तङ्गळुक्कु काय् HKमाऩ

त्तै, अडैत्तुक् कॊण्डिरुप्पारैप् पोले, इन्द सिवत्तिल् विळैन्द Ur नमक्कु qfHमॆऩ्ऱु अदिल्यै विट्टु अवुमाऩ सर्वत्तिल् अयै युडैयवरैप् पोले ऎऩ्ऱबडि। ऒरु पडि तुवक्कऱ्ऱु kत्तिल् zfA rq:

रिमाऩङ्गळै विट्टु त्तिलुळ्ळगप्पुगळुम्, पुरि मॆऩ्गिऱ रि यिऩाले ले तुवक्कैयुडैय ३८रिङ्गारि्क्कॆऩ्ऱ पडि ४१, ३fत्तिले सिऱिदिडत्तै अडैत्तुक् कॊण्डिरुक्किऱ क्कर् कळुक्कु अन्द सात्तिलेइल्लाविट्टालुम् ३र्बुरिङ्गमाग मिरुक् किऱाप् पोले ऎरि Aय्युडैय इव्अळिङ्गरिक्कु

iसमिल्ला विट्टालुम्, कसरीबुरिक्कमाग परिबुळिवुगमॆऩ्ऱबडि। इदऩाले याले पुरमाऩालुम्, afa iपु मागैयाल् सिङ्गळ्॥। (सा।७) ताऩाय् ऩा पऴन्दिरुविडैयाट्टत्तिले सिऱिदिडत्तै अडैत्तुक् कॊण्डिरुप्पारैप् पोले ऒरु पडि तुवक्कऱ्ऱु ऒरु पडि तुवक्कुण्डिरुक्किऱ “ईश्वराय निवेदितु” मित्युक्तप्रकारेण जीवानां स्वसमाश्रयणं भूयादिति कर्षकवत्प्रीति पूर्वकं पुनः y: ci पुगार् । विडैयडर्त्त पत्तियुऴवऩ् पऴम् पुऩम् : श्री

(स।fā) पऴन्दिरुविळैयाट्टत्तिले,सिऱिदिडत्तै ऎडुत्तुक् कॊण्डिरुप्पारैप् पोले, पुगर् तवु करिक्कबु f- कर्षकवत्पूर्वं स्वानुष्ठितकर्मस्विदानीं ऋणनिवृत्या ऋणप्रयुक्तत्वांशं परित्यज्य शेष्यभिमताचरणसङ्कल्प yeha Hiruadzf सागरिगार्ऩ४।पुग१४ः विळैयाट्टु, अ७४ १ पऴन्दिरुविळैयाट्टु, - ४ ।ः पु ऩिसि sq qi ७४ ५ः १ सिऱिदिडम्, RH ऎडुत्तुक् कॊण्डु, । इरुप्पारैप् पोले, f- ! ऒरु पडि तुवक्कऱ्ऱुगळ पुळि, अरगाऩ् व- aagaq qqggfक् पुरिवुजिः ! ऒरु पडि तुवक्कुण्डिरुक्किऱ पुरिङ्ग

(सा।i) fatenara

पऴैय रिगः १ Feet: ।

किञ्च स्वामिकैङ्कर्यार्थत्वेन सङ्गः कार्य इति सिद्ध्या स्वशरीरस्वक्रियास्वपि तथैवास्याधिकारिणस्सङ्गः कार्य॥।उत्तरकृत्याधिकारः

[[५५]]

म-मुक्त(DLW कैङ्कर्यपरम्परै Gumov स्वादुतम स्वयं प्रयोजनomi, शास्त्रविभक्तकालविशेषनियत उत्तरकैङ्कर्यं अवसरलाभार्थ १०१८ पूर्वकैर्यं ५०००&&LL CourQuoq माग, स्वामिसम्प्रीतिकङ्कं कारण (puri, कार्य (pom॥॥

माग

(सा।दी) पाधिकस्वामित्वबुद्धिmwww mulg। कालविशेषं, प्रथमयामादि पञ्चकाल काकना। मालिनी क्रम्माकं श्रृङ्खला बन्धं GunGav अन्योन्य संसक्त Lorii, कारण (Pomi, सम्प्रीत्युत्पादक LD IT sun। कार्य (Lonii, सम्प्रीतिwiquins तुलsun। णी उत्तरकृत्य (i कली प्रमाणं॥।

(सा।स्वा) अवश्यं कर्तव्य // कनाला कलङ्क। यद्वा ९११४१ इति - वर्णाश्रमधर्म [i] कभी इति शेषः - ऋणापकरणरूपतया केवल वर्णाश्रमधर्मतया //mLu mug “न किङ्करो नायमृणी च राजन्” इति मjp। वर्णाश्रमधर्ममुपाय निष्पत्यर्थ LDTsun कृतकृत्य २०१५ अनावश्यक LD ७ pr? लगानी Gupi। मुक्त Lu इति - शुभ, मुक्तgin कालादिनियम १० कङ्क ऐच्छिक LD ७४ कैङ्कर्यानुष्ठानं प्रसङ्गिung? नळान्नी Quipi। शास्त्रेति शुभतं, शास्त्राननुमतकाल♚$ Cv कैङ्कर्यविच्छेदं प्रसङ्गिwng? लगानी guipi। उत्तर इति - शास्त्रोक्त प्रकारेण ब्राह्ममुहूर्तादारभ्य प्रथमयामे साङ्गमभिगमनं समाप्य, द्वितीययामे उपादानं, तृतीये इज्यां, तुरीये स्वाध्यायं च समाप्य, अनन्तरं, ब्राह्ममुहूर्तपर्यन्तं योगतदुपयुक्तनिद्रादिकमित्येवंरूपेण श्रृङ्खलावत्परस्पर संसक्तLDQQup१४। gun निरन्तरकैङ्कर्य LDTT६Sunn मुक्तकैङ्कर्यतुल्य GILD ५।का। कैर्यं क्रियानुष्ठानात्मक Lorris / क्लेशात्मक LDTsuni पुरुषार्थरूप १० Town स्वयं प्रयोजन LDITS LOTTLL GLDIT? लगानी Gau&pri। स्वामीति शेषत्वरसिक।ळञ्छ स्वामिं सम्प्रीति पुरुषार्थ LDTT६qwn तत्साधनतया या पुरुषार्थ Q/LDPL/Lq। पुरुषार्थसाधनत्वात्पुरुषार्थ LD ITS कैङ्कर्यं स्वामि सम्प्रीतिवत्परमसाध्य LD GOG INTO LD wnow पुरुषार्थ Los प्रसङ्गिung? लगानी शाकं साधनान्तरं Communav उत्तर॥। (सा।प्र) साकल्ये वाधिष्ठिते भगवद्ग्रामादौ कर्षणार्थमेकदेशं स्वीकृत्येतरद्विहायावस्थित भृत्यन्यायेन । स्वस्यापाकृत ऋणत्रयत्वादृणित्वरूपसम्बन्धाभावेन शेषत्व ब्राह्मण्यादि निमित्तकाज्ञानुज्ञारूप सम्बन्धवत्वेन च वर्तमानस्य । gmwLL CGLog मानी, यथा श्रृङ्खलाः परस्पर सम्बद्धा भवन्ति । एवमेवाभिगमनादयो परस्परसम्बद्धा इत्यर्थः ।

इत्यादि ।

टु

giri। कार्य(PL इति

(सा।वि) बुद्धिमत्तया स्थितस्येति व्याख्यातम् - स्वयं प्रयोजन Lomi, आज्ञापालनमेव प्रयोजनमिति भावः । zmऊं$LL GLuig, समापयितुमपेक्षितं यथा स्यात्तथा । मां की शिकं &mii, श्रृङ्खलावत्परस्पर सम्बद्धं भूत्वा । कार्य (Lori, भगवत्प्रीतिहेतुत्वादेव कृतिसाध्यमित्यर्थः । एतत्सर्वमुत्तरकृत्यस्य विशेषणम् । उत्तरकृत्य [D] कं१४, उत्तरकृत्यस्थिति प्रकार उच्यते ॥। (सा।सं) इति फलितम् । स्वरूपानुरूपकालक्षेपार्थेषूत्तरकृत्येषु प्रमाणं दर्शयति ।

[[५६]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ई-“वाचित्तुम् केट्टुम् वणङ्गि वऴिबट्टुम् पूचित्तुम् पोक्किऩेऩ् पोदु” ऎऩ्ऱुम्, “सीर्गलन्द सॊल् निऩैन्दु पोक्कारेल् सूऴ्विऩैयिऩाऴ्दुयरै॥।

(सा।ऎ) काट्टुगिऱार्। वाचित्तुम् केट्टु । तॆरिन्दॆऴुदि वाचित्तुम् केट्टुम् तॆरिन्दे ३-HÜक्कै। वाचित्तु, पडित्तु, वणङ्गि, ऎत्तु, वऴिबट्टु, अदु ताऩे पुरियाय्। पूसिक्कै, तिरुवारादऩम्। सीर्गलन्द सीर्, acheq[U- ङ्गळ्। अत्तोडे कलन्द सॊल्, प्पुङ्गळ्। इत्तै अरसरिचित्तु - सूऴ्विऩैयिऩाऴ्दुयरैप् पोक्कारेल्, ३THTवैच् चूऴ्न्दु किडक्किऱ ४१९ङ्गळि ऩुडैय कजीमाऩ ऒःपरिलयैप् पोक्क वेणुम्। इप्पडिप् पोक्कारागिल्। इज्ङ्गळॆऩ्ऱु UTCH ।

तरिसो

qu

(सा।स्वा) कैङ्कर्यं प्रति पूर्वकैर्यजनितस्वामिसम्प्रीतेरेव साधनतया परमसाध्यतया च काय पूळजीमॆऩ्ऱबडि आऩाल्, VVRऩुक्कु ३PKCत्तिल्सगप् पुरिसिक्क वेण्डावॆऩ्ऱु पुfaयादो? ऎऩ्ऩ Hfसि्र्गळुक्कुम् पुराऩ नम्माऴ्वार् मुदलाऩ आऴ्वार्गळ् तिऩसरिगळालेयुम्, एसरङ्गळालुम् kh त्तै सरिषिक्किऱार् - वाचित्तुम् स - वाचित्तुम्, पडित्तुम्, केट्टुम् अवु पण्णियुम् षुgरिप्पुगारिल् रवुङ्गळैप् पुरि८त्तुम् अबुर् पण्णुम् ऎऩ्ऱ पडि, वणङ्गि, अरिचित्तु - च् पण्णि ऎऩ्ऱबडि - वऴिबट्टुम्, अदुदाऩे अरियाय्, पूचित्तुम्, तिरुवारादऩम् पण्णियुम् - पोदुबोक्किऩेऩ्, Gत्तै ऎऩिमाक्कादे सरिमागप् पोक्किऩेऩ् ऎऩ्गै। सीर् ३४, सीर्, Vङ्गळोडे। कलन्द सॊल्,

कवुरिगळै निऩैत्तु, अरिÜत्तु, सूऴ्विऩैयिऩ्, ३Aवै सूऴ् रिबुत्तिरुक्किऱ। विऩैयिऩ्, ९१९ङ् गळुडैय गतिमाऩ॥।

(सा।७) Sekar । कमुय्सि : रिगळ्न्योन्याश्रयः : । वाचित्तुम् केट्टुम् ४वुश्श्रुत्वा प्रणम्य शास्त्रोक्त प्रकारेण निरन्तरमाराध्य च कालक्षेपमकरवमिति । &jpg इत्यादि । पूर्वार्धोक्तनिरवधिककृपावत्व श्रमहरत्वविरोधिनि वर्तकत्व सौन्दर्यापत्सखत्व सौलभ्यपरत्वादितत्तद्गुणप्रतिपादक दिव्यसूरिवाक्यान्यनुसन्धाय कालं सङ्क्षिपन्ति चेत्सर्वतस्सम्भवत्पापफलभूतं॥।

(सा।fa) Hidra: १३iked HHU । वाचित्तुम् केट्टुम् वणङ्गि वऴि पट्टुम् पूचित्तुम् पोक्किऩेऩ् पोदु। वाचित्तु,

Ha! केट्टु, afafu । वणङ्गि, वऴिबट्टुम्, अरबु तळ पूचित्तुम्, पोदु, क पोक्किऩेऩ्, ४४ । सीर्गलन्द सॊल् निऩैन्दु पोक्कारेल् सूऴ्विऩैयाऴ् तुयरै यॆऩ् ऩिऩैन्दु पोक्कुवरिप्पोदु। सीर्, कर्ः - कलन्द ४hi, सॊल् - Hqrul - निऩैन्दु, f - पोक्कारेल्, कल्याण गुणैः

सूऴ्, पुक्ः विऩै - ४१९ः - आऴ्, ३४२४ । तुयर् - ३ः४॥।

विचिन्त्य

(सा।च्) वाचित्तुम् ५ । वणङ्गि वऴिबट्टुम्, AkkF I ीँ,कल्याणुणैः-तत्प्रतिपादनैकप्रवृत्तां द्रमिडश्रुतिमनुसन्धाय प्रबलपापार्जितानगाधान्न निवर्तयन्ति॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[५७]]

H -यॆऩ्ऩिऩैन्दु पोक्कुवरिप्पोदु” ऎऩ्ऱुम्, “ऒऴिविल् कालमॆल्लामुडऩाय् मऩ्ऩि वऴुविला वडिमै सॆय्य वेण्डुनाम्” ऎऩ्ऱुम् “पॊङ्गेऴ् पुगऴ्गळ् वायवाय् पुलऩ्गॊळ् वडिवॆऩ्॥।

(सा।ऎ) ऎऩ्ऩिऩैन्दु, वेऱॆत्तै अfत्तुक् कॊण्डुदाऩ् इज्ईत्तिल् पोक्कक् कडवरॆऩ्गै। इत्ताल् TUJ सॊल्लित्तु - ऒऴिविल् ऒऴिविल्लाद का मॆल्लाम् उडऩाय्, सऩत्तिलुडऩ् निऩ्ऱु। माय् ऎयिलुमॆऩ्गै। वऴु विला, ४ सॆय्य वेण्डुम्। वेण्डक् कडवोमॆऩ्ऱु । ३HHGK४४४४। पॊङ्गेऴ् ३ । पॊङ्गेऴ्, पॊङ्गियॆऴुगिऱ। पुगऴ्गळ्, उऩ्

माऩ पासुरङ्गळ्। वायऩाय्, ऎागवुम्, पुलङ्गॊळ् वडिवु, करु॥।

अाःऎत्तै,

(स।) आऴ्दुयरै, :ऎत्तै, ऒःरिऩ्यै ऎऩ्ऱबडि। इप्पोदु, इन्द यिले पोक्क वेणुम्। पोक्कारेल्, पोक्कादे पोऩार्गळेयागिल्। जिङ्गळ् : । ऎऩ्ऩिऩैन्दु, ऎत्तै ३-सरिÜत्तु। पोक्कुवर्, क fari g:affaiकम् ऒऩ्ऱुमिल्लैयॆऩ्ऱबडि। ऒऴिविल् । ऒऴिविल्लाद कालमॆल्लाम् कळत्तिलेयुम्, उडऩाय्, ऩत्तिलुडऩ् निऩ्ऱुम्, मऩ्ऩि, माय्यिलुमॆऩ्ऱबडि। वऴुविला,

ल्लाद। अडिमै कवित्तै नाम्, ४४ सॆय्य वेण्डुम्, सॆय्यक् कडवोम्। वेण्डुम् इति उत्तमबहुवचनम् पॊङ्गेऴ्१ पॊङ्गु, ऎऴा निऱ्किऱ समागा निऱ्किऱ। पुगऴ्गळ्, उऩ् तिरुक्कवु पासुरङ्गळ्, वायवाय्, यागवुम्, पुलऩ्, करिपुङ्गळै - कॊळ्, कॊळ्ळा निऱ्किऱ, यो निऱ्किऱ, वडिवु, अऴगै युडैय॥। (सा।J) : र् fq: १ ऒऴिविल् कालQDoori इत्यादि । सर्वदेशसर्वकालसर्वावस्थासु सर्वविधकैङ्कर्यमस्माभिः कर्तव्यमित्यर्थः । पॊङ्गेऴ् वुक्करि कऴ् असारु तार् का।

(स।fई) ऎऩ्ऩिऩैन्दु, । पोक्कुवर्, Aaq: इप्पोदु, ३ । ऒऴि विल् कालमॆल्लामुडऩाय् मऩ्ऩि वऴुविला अडिमै सॆय्य वेण्डुम्। नाम् ऒऴिविल् कालमॆल्लाम्, तार् कार् । उडऩाय्, अरिग १२१४ । मऩ्ऩि,

त। अऴिविला, ४४ । अडिमै, कऴ् सॆय्य, कÍ४ १ वेण्डुम् नाम् । पॊङ्गेऴ् पुगऴ्गळ् वायवाय् पुलऩ् कॊळ् वडिवॆऩ् मऩत्तदाय् अङ्गे मलर्गळ् कैय्य वाय्वऴिबट्टोड अरुळिले इङ्गे तिरिन्देर्क्कऴुक्कुऱ्ऱॆऩ्। पॊङ्गु । एऴ्ऎः । पुगऴ्गळ्,

१ वायवाय्, a

गुणप्रतिपादक श्रीसूक्त्युच्चारणं यथा सम्भवेत्तथेति भावः

पुलऩ्, र् - कॊळ्, अगगः

पुणर्

वडिवु, fऩाद॥। (सा।ī) ा ार् । ऒऴिवु, ऎवि - क Aविक् यथा न भवति तथा कृत्स्नमपि कालमतिरहस्य दशायामपि भगवदविनाभूतस्सन् सम्बन्ध्यस्वव्यतिरिक्त सर्वनिर्वर्ध्यानपि दासवृत्तीन् स्वयमेव कृत्वा निर्वर्तयितुमिच्छायुक्ता वयम् - Gaj इति

पॊङ्गेऴ् विवृद्धिमदविनाशि नित्योज्ज्वलकीर्तिमुखकल्याणगुणप्रकाशनैकप्रयोजनक वाग्वृत्ति॥।

[[५८]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ई-मऩत्तदायङ्गे मलर्गळ् कैय्यवाय् वऴिबट्टोड अरुळिल्” ऎऩ्ऱुम् “नाडाद मलर् नाडि” ऎऩ्ऱुम् “वडिविणै इल्लामलर् मगळ् मऱ्ऱै निलमगळ्॥।

(स।ऎ) यागर्षगमाऩ रियादु - ऎऩ् मऩत्तदाय्, ऎऩ् HHसुक्कु पु वुम्, अङ्गे मलर्गळ् कैय्यवाय्, ३५कत्तिल् ससरिक्कुम्, ऒवुङ्गळ् माग वुम्, वऴिबट्टोड, इदुवे पुÀयागक् कॊण्डु कळ् नडक्कुम्बडि ४१ ऩरुळिऩाऩागिल्। इङ्गे तिरिन्देर्क्किऴुक्कुऱ्ऱॆऩ्, ३१कत्तिल् इरुन्दाल् ताऩ् ऎऩ्ऩ कुऱ्ऱम् वरुम् ऎऩ्गै। नाडाद ३ - नाडुगै। तेडुगैयाय् तेडप्पडाद पुयुङ्गळैत् तेडि नाळ्दोऱुम् DHUऩुडैय। वाडाद मलरडिक् कीऴ्। ऒऩ् पोऩ्ऱ तिरुवडिगळिऩ् ससिबुत्तिले सरिसिक्कगैक्कागवे। वगुक्कॆऩ्ऱु, वगुत्त इडत्तिलॆऩ्गै। वडिविऩै ३ । त्तिलॊप्पिलाद मलर्।

(स।) उऩ् तिरुमेऩि ऎऩ् मऩत्तदाय्, ऎऩ् पुबुसुक्कु fणयमागवुम् अङ्गे, अङ्गु। अन्दत् तिरुमेऩिक्कॊत्तदाय् fरङ्गळाऩ

मलर्, रिबु - कैय्यवाय्, मागवुम् qङ्गळ्

वऴिबट्टोड, इदुवे पुङ्यागक् कॊण्डु ओड, नडक्कुम्बडि - अरुळिले, HTAAरुळिऩाऩागिल्, ४ पण्णिऩाऩा किल्, - इङ्गे तिरिन्देर्गिऴुक्कुऱ्ऱॆऩ् ३४ः इन्द कत्तिले पुळिक्किऱ वर्गळुक्कु - ऎऴु, उण्डागा निऱ्किऱ कुऱ्ऱमॆऩ्ऩ ऎऩ्गै - नाडाद इत्यादि तेडप्पडाद-ळमाऩ - मलर्, ऒङ्गळै नाडि, तेडि - सबुरित्तु “नाडोऱुम् नारणन्दऩ् वाडाद मलरडिक्कीऴ् वैक्कवे ३U४ः - वडिविणै ३४f- वडिवु, सत्तिले - इणैयिल्लाद, ऒप्पिल्लाद - मलर् मगळ्, Haig

मत्त, सरियाऩ॥।

।

नाडाद,

ऎऩ्ऩ

(सा।७) f: १ नाडाद मलर् नाडि, सिऩियरि ऩ् स । वडिविणै ३A- सरिवुगळ॥।

(ऎ।fa) fau: ऎऩ् मऩत्तदाय्,

कळ् पुमाऩ रिऩ्

कैय्यवाय्,

ऩ

णि

ष इङ्गे, १ - मलर् ण - वऴिबट्ट, ई- - इङ्गे, ३६ ७१४ - तिरिन्

ऎऩ्,

रिसरिवु, ओड, पुळावु -अरुळ्, तार् सरिसरिऩ्वु,ओड तेर्क्कु, Hai इऴुक्कुऱ्ऱु, १९४९

९- कमानसिकवाचिक कैङ्कर्यं लभ्यते चेत् न कश्चिदपि दोष इत्यर्थः नाडाद मलर् नाडि नाडोऱुम् नारणऩ् तऩ् वाडाद मलरडिक् कीऴ् वैक्कवे - नाडाद, ३४RT- अन्विषितुमश- -: - मलर्, ऒवुरि, नाडि, – ४ः - नाडो ऱुम् - नारणऩ्दऩ्, HK - वाडाद मलरडिक्कीऴ्, अ४०९६४४g qrakaniपु । वैक्कवे, सबियावि४पु - वडिविणैयिल्ला मलर् मगळ् मत्त निलमगळ् पिडिक्कुमॆल्लडियैक् कॊडु विऩैयेऩुम्बिडिक्क। वडिवु, इणैयिल्लाद, अरियुर् मलर्मगळ् पु

मत्त॥।

(सा।सं) कतया चक्षुस्सुखग्राह्य दिव्यमङ्गलविग्रहैकावलम्बनमनस्कतया दिव्यविग्रहे विषये भोग्यतमजातिमल्लिकाचम्पकादि रूपभोगोपकरण सम्भरणैक परकायवृत्तिकतया च सत्वर दासवृत्त्या यथान्विऎऩ तार् तरिरिवुः १ नाडाद,सवुगञ्जH । वडिविणै, लोकोत्तीर्णसुन्दर विग्रह लक्ष्म्या तत्तुल्यया भूम्या च संवाह्यातिसुकुमार॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[५९]]

ई - पिडिक्कुमॆल्लडियैक् कॊडु विऩैये ऩुम् पिडिक्क” ऎऩ्ऱुम्, “तऩक्के याग वॆऩैक् कॊळ्ळुमीदे” ऎऩ्ऱुम्, “उऩक्के नामाट् चॆय्वोम्” ऎऩ्ऱुम्, “पळ्ळिगॊळ्ळु मिडत्तडि कॊट्टिडक् कॊळ्ळुमागिल्” ऎऩ्ऱुम्, “ऎण्णक् कण्ड विरल्गळ्” ऎऩ्ऱुम्॥।

(सा।ऎ) मगळॆऩ्ऩ, मत्तै, तिरियाऩ। निलमगळ् अरिसिप् पिराट्टि ऎऩ्ऩ इवर् कळाल् रि क्कप्पडुम् पुरि९८ऩाऩ अडियेऩुम् पिडिक्कुम्बडि ऎऩ्गै। विबुदर्गावुक्क सॊल्लित्तु। तऩक्केयागवॆऩैक् कॊळ्ळुमिदे, तऩ्ऩुगप् पुक्काग ऎऩ्ऩै अडिमै कॊळ्ळुगिऱ वित्तैये ऎऩ्गै। इदु पण्णुम् पोदु त्तै नडुवे सॊरुगामैयैगाट्टुगिऱदु उऩक्के नामाळ् सॆय् वोम्। उऩ् उगप्पुक्कागवे नाङ्गळ् ४५४ पण्णक् कडवोम् ऎऩ्गै। *IN।Hङ् गळै ऎण्ण कण्ड विरल्गळ्। पळ्ळि कॊळ्ळुम् वळरुमिडत्तिल् तिरुवडिगळै सरिक्कुम्बडि अडिये॥।

कण्

(स।) निलमगळ्, पूमिप् पिराट्टियॆऩ्ऩ इवर्गळाल् - पिडिक्कुम्, पण्णप्पडा निऱ्किऱ मॆल्लडियै, त्तै कॊडु विऩैयेऩुम्, १९ त्तैयुडैय अडियेऩुम् पिडिक्क पण्णवॆऩ्गै

तऩक्केयाग वॆऩैक् कॊळ्ळुमीदे, तऩ् उगप्पुक्काग ऎऩ्ऩै अडिमै कॊळ्ळुगिऱत्तैये ऎऩ्गै रिऩ्सॊल्लिऱ्ऱु। उऩक्के ५४ - उऩक्के, उऩ् उगप्पुक्कागवे - नाम्, नाङ्गळ् - आळ् सॆय्वोम्, १५ पण्णक् कडवोम्।

४ पळ्ळि कॊळ्ळुमिडत्तु, कण् वळरुगिऱ इडत्तिल् - अडि कॊट्टिड, तिरुवडिगळै ळ् पण्णुम्बडि - कॊळ्ळुमागिल्, अडियेऩै अदिगरिक्कुमागिल् - ऎण्णक्

कण्ड विरल्गळ्, ४९AHङ्गळै ऎण्ण॥।

तऩक्के

(सा।प्र) भूमिभ्यां संवाह्यमानातिमृदुलदिव्यचरणारविन्दयोस्संवाहनालाभात्पापिष्ठेन मया पीतः परं वापादसंवाहनार्थम् । gorॐ ॐ इत्यादि । भगवता स्वप्रयोजनायैव स्वकैर्यप्रधानं ममापेक्षित ४q: । उऩक्के नामाळ् सॆय्वोम्, अऩगै कळिल्

७ A °रि ऎवुः । पळ्ळि कॊळ्ळुमिडत्तु ३ वु नगर्

fa-f: । ऎण्णक् कण्ड विरल्गळ्, ९४सऩ॥।

काg

[[१]]

नाम्,

(सा।fa) is४ - निलमगळ्, - पिडिक्कुम्, HH । मॆल्लडियै, ५४ कॊडु विऩैयेऩुम्, पिडिक्क, fA A - तऩक्केयाग वॆऩैक् कॊळ्ळुमीदे - तऩक्केयाग, Ti४४ - ऎऩै, सर् - - A -उऩक्के नामाळ् सॆय्वाम् - उऩक्के, ४४ - २४९ त्वत्सन्दोषार्थमेव ४४४ । आळ् सॆय्वोम्, तरिसु पळ्ळि कॊळ्ळुमिडत्तडि कॊट्टिडक् कॊळ्ळुमागिल्। पळ्ळि १४ः कॊळ्ळुमिडत्तु, कKESIH - अडि कॊट् पादमर्दनं यथा सम्भवेत् तथा - कॊळ्ळुमागिल्, रगरिस ऎण्णक् कण्ड विरल्गळ्, ऎण्ण, ४९४Aj कण्ड, : विरल्गळ्, ३५ः॥। (सा।सं) पदयुगं क्रूरपापोऽहमपि यथा संवाहयामि तथा - तऩक्के - कवुAfgxu मदङ्गीकरणं यत्तदेव उऩक्के - ७४४ - <iegfafaa

टिड,

पळ्ळि-TH

ऎण्ण ॥।

[[६०]]

[[६६]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

रि

H-“उण्णा नाळ् पसियावदॊऩ्ऱिल्लैयोवादे नमो नारणावॆऩ्ऱॆण्णा नाळु मिरुक्कच् चाम वचेतनाण्मलर् कॊण्डुऩ पादम् नण्णा नाळ वैत्तदुरु मागिलऩ्ऱॆऩक् कवै पट्टिऩिनाळ्" ऎऩ्ऱुम्, “नाक्कु निऩ्ऩैयल्लालऱियादु॥। (सा।ऎ)ऩै पुरियरिक्कुमागिलॆऩ्गै। उण्णानाळ् ३

क्कुम् नाळिल् पसियावदॊऩ्ऱिल्लै। ४ ऎऩ्बदॆऩक्कु ऒऩ्ऱुमिल्लै - पट्टिऩि नाळ् ताऩु मक्कॆवैयॆऩ्ऱिल्लै ओवादे, योदे HUवॆऩ्ऱॆण्णाद नाळुम्, स ङ्गळाऩ gqङ्गळैक् कॊण्डु उऩ्ऩुडैय पुसत्तैक् किट्टि अरिNक्कप् पॆऱाद नाळुमॆऩ्ऱुमिवै HTHङ्गळामागिलवै ऎऩक्कुप् पट्टिऩि नाळ्। पसि तोऩ्ऱुम् नाळ् ऎऩ्गै। नाक्कु ३ ऎऩ् foe निऩ्ऩै यल्लाल्, उऩ् पण्णुमदॊऴिय मत्तॊऩ्ऱैयुमऱियादु - नाऩदुक्कु॥। (सा।) कण्ड “ind सावु” ऎऩ्गिऱबडि - ऎण्णा निऱ्किऱ विरल्गळ् - रिवु सॊल्लप्पट्टदु - उण्णा नाळ् ३४/f उण्णा नाळ्, ३११ल्लाद yaत्तिले - पसियावदॊऩ्ऱिल्लै, ऎऩक्कु ( आवदॊऩ्ऱिल्लै। अप्पोदॆन्द तिऩत्तिले उमक्कु ४ ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार्। ओवादे ५ ओवादे,यादे - fAkaikमॆऩ्ऱबडि। नमो नारणावॆऩ्ऱॆण्णा नाळुम्। Hर् ऎऩ्ऱु ४मिल्लाद नाळुम्। इरुक्कॆसुच्चामवेद, कमाऩ। नाण्मलर्, कॆरिसिरबुवुङ्गळैक् कॊण्डु, पुरित्तुक् कॊण्डु। उऩ पादम्, उऩ्ऩुडैय पुसत्तै। नण्णा नाळ्, किट्टाद नाळ्। किट्टि GKTHÁ पण्णाद नाळुम्। वैत्तदुरुमागिल्, HTHङ्ग ळागिल्। अऩ्ऱु, अन्द सत्तिले ऎऩक्कु, अवैये, सरिङ्गळ्। पट्टिऩि नाळ्, तोऩ्ऱुम् fमॆऩ्गै - नाक्कु ३रिवु, नाक्कु॥। (सा।ऎ) पुh : उण्णा नाळ् रिk नास्ति । किन्तु निरन्तरं नमो नारायणेत्यनुसन्धान शून्यदिवसे ऋग्यजुस्सामभिस्सद्यो विकसितपुष्पैस्-

४–aaiancais

। नाक्कु निऩ्ऩै इत्यादि । “रागाद्यपेतं हृदयं वागदुष्टानृतादिना । हिंसादिरहितः कायः केशवाराधनम्॥।

adul

पसियावदु,

ऒऩ्

(ऎ।ई) उण्णा नाळ् पसियावदॊऩ्ऱिल्लैयोवादेनमो नारणावॆऩ् ऱॆण्णा नाळे उण्णा नाळ्, ऱिल्लै, पुरि । ओवादे,

नमो नारणावॆऩ्ऱु, ई नारायणेति - ऎण्णा नाळुम्, रिसा अरिबु - इरुक्कॆसुच्चामवेद नाण्मलर्, ऋग्यजुस्सामरूपपरिमल युक्तपुष्पाणि कॊण्डु, त । उऩ् पादम्, १९ नण्णा नाळ् aru४-अवै,far:

h अवै, ते दिवसाः

तत्तुरुमागिल्

ऎऩक्कु, पट्टिऩि नाळ्, a:

नाक्कु

निऩ्ऩै यल्लालऱियादु नाऩदञ्जुवऩॆऩ् वयमऩ्ऱु॥।

(सा।स) अरिदुळ४ः - उण्णा नाळ्गळ् - aaang गणना विरहितदिवसे वा त्वत्पदयो ऋग्यजुस्सामपूतसद्यो विकसितकुसुमैरर्चन विधुरदिवसे वा प्राप्ते तस्मिन् दिवसे क्षुन्मां बाधते - क्कु - मज्जिह्वा त्वां विना न जानाति॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[६१]]

H-नाऩदञ्जुवऩॆऩ्वमऩ्ऱु"

ऎऩ्ऱुम्, “वायवऩैयल्लदु वाऴ्त्तादु” ऎऩ्ऱुम् “तोळवऩैयल्लाल् तॊऴा” ऎऩ्ऱुम्, “नयवेऩ् पिऱर् पॊरुळै” ऎऩ्ऱुम् “निरन्तरम् निऩैप्पदाग नी निऩैक्क वेण्डुमे” ऎऩ्ऱुम्॥।

पिऱर्

(सा।ऎ) अत्तलैक्कु ऎऩ्ऩ ३४ विळैयुमो ऎऩ्ऱञ्जुवऩ्। ऎऩ् वयमऩ्ऱिये क्किऱदु ऎऩ्गै। वायवऩै ५ वाक्काऩदु अवऩै ऒऴिय मऱ्ऱॊरु वरै सरिक्किऱदिल्लै। तोळवऩै ३४f९८४ नयवेऩ् पॊरुळै, RHHङ्गळै। नयवेऩ्, ऎऩ्ऩदॆऩ्ऱु आसैप् पडेऩ्। कीऴार्, पिऱर् पॊरुळै अबुरि्क्कुम् अन्दळिर्गळ्। इदु ३६३ ४४४A- ऎरिप्पु । निरन्तरम् इडैविडादे नाऩ् उऩ्ऩै निऩैक्कुम्बडि नी॥। (सा।ET) f&याऩदु। निऩ्ऩैयल्लाल्, ?उऩ्ऩैयऩ्ऱियिले। उऩ् सङ् पण्णुम तॊऴिय मऱ्ऱॊऩ्ऱैयुम् अऱियादु। नाऩदु, नाऩदुक्कॆऩ्ऩ अā वरुमो ऎऩ्ऱु। अञ्जुवऩ् सऩागा निऱ्किऱेऩ्। अन्द नाक्कु ऎऩ् ऎATमऩ्ऱिये Hऩक्किऱदु। वाय्, वाक्काऩदु, अवऩैयल्लादु, अवऩैत् तविर वेऱॊरुवरै वाऴ्त्तादु। रिक्किऱदिल्लै। तोळ् अवऩैयल्लाल् तॊऴा, वेऱॊरुवरैयुम् वणङ् गादु ऎऩ्गै।नयवेऩ् पिऱर् पॊरुळै। पिऱत्तियारुडैय पॊरुळै, ऎत्तै नयवेऩ्, आसैप्पडेऩ् कीऴार् REत्तै ऩुक्किऱ ताऴ्न्द वाळोडु नळ्ळेऩ्, रिरियेऩ् - ३१६४४कAfriq kgवु सॊल्लप्पट्टदु - fAkak निऩैप्पदाग, नाऩ् उऩ्ऩै Akrai ez पण्णुम्बडि। नी, तेवरीरे निऩैक्क वेण्डुम्, कवुत्तरुळ वेण्डुम् ऎऩ्गै।

न

परस्वं

(सा।प्र) त्रयम् । सा जिह्वाया हरिं स्तौति" इत्याद्युक्तवाक्शुद्ध्यभावाद्भगवन्नामग्रहणायोग्योऽहम् । पुaरिरिप्पु४aवर् रिबु अरिवुः । वायवऩै यल्लदु वाऴ्त्तादु।ऎऩ् करिबु । तोळवऩैयल्लाल् तॊऴा, रिगळ कल्गIH । नयवेऩ् पिऱर् पॊरुळै, qRE नापेक्षे । निरन्तरमित्यादि - त्वत्पादारविन्दविषय स्मृतिर्निरन्तरं मम भूयादिति भगवता॥। (स।fa) नाक्कु, GM । निऩ्ऩैयल्लाल्, fari ! अऱियादु, अवुरिञ्जरि९ ७ ल् - नाऩ्, ३५४

[[१]]

वु

सि

अदु, T४ - अञ्जुवऩ्, ४४ ऎच्जिः । ऎऩ् वयमऩ्ऱु, ऎरि मदधीनं न भवति । नियन्तुमशक्यं त्वद्विषये स्तोतुं प्रवर्तते तथापराधः क्षन्तव्य इति भावः । वायवऩैयल्लदु वाऴ्त्तादु - वाय्, ऎरि वाऴ्त्तादु,

अवऩैयल्लाल्,

अवऩैयल्लदु, च्

तोळ वऩैयल्लाल् तॊऴादु तोळ्,

तॊऴादु, ७ः नयवेऩ् पिऱर् पॊरुळै, पिऱर्, र् - पॊरुळै, अ नयवेऩ्, ९ - f-krak निऩ्ऩैप्पदाग नी निऩैक्क वेण्डुम् - Aak, di - निऩैप्पदाग, नीर्qfqq॥।

अर्थं

Hd

[[९]]

(सा।च्) नाऩ् -

A

s#

रि as ४४ऴुगऩ् ति

। तोळ्, ।

ईबू

नयवेऩ्, ७ावुवुसरिऩ् - Akai i u

। वाय् r८१४

॥।

[[६२]]

मू - “flu, २

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ली” ननकील की, “पत्युः

प्रजानामैश्वर्यं पशूनां वा न कामये । अहं कदम्बो भूयासं कुन्दो वा यमुना तटे” ६ळं, “गुरु ष्व मामनुचरं वैधर्म्यं नेह विद्यते ।

(सा।दी) सङ्कल्पितुना

ॐ

। कनीत इत्यादि । न तु मुदल् तिरुमॊऴि। ऊऩेऱु सॆल्वम्। इदु नालाम् तिरुमॊऴि। नीणागम् सुऱ्ऱि। पॆरिय तिरुमॊऴियिल् ३४१४त्तिरुमॊऴि। “कण्णिणैगळॆऩ्ऱु कॊलोकळिक्कुम् नाळे। वायारवॆऩ्ऱु कॊलो वाऴ्त्तुम् नाळे - मऱन्दिगऴुमऩमॊऴित्तु

FLon♚p] इत्यादि । १४११४ कुङ्कु ii Qu

wriऊं की मुलाना Quis BLCr” इत्यादि । “लङ्गm/Lo कण्णल्ल कण्डोमे केळाच् चॆविगळ् सॆवियल्ल - पेसादार् पेच्चॆऩ्ऱुम् Gugg। LILguLLm mi इत्यादि । पत्युरिति । प्रजानां पत्युः, प्रजापति। पशूनां पत्युश्च ऐश्वर्यं न कामये - की ऊं की गा। कामिक्किऱदु ताऩेदॆऩ्ऱिल्। यमुनायास्तटे कृष्णश्रीपादस्पर्शधन्ये कदम्बः कुन्दो वाहं भूयासम् । गुरुष्वेति । अनुचरं, किङ्करम् । इह मदनुचरत्वस्वीकारे। वैधर्म्यम्, अनौचित्यं न विद्यते तव स्वरूपसिद्धत्वान्मच्छेषित्वस्य॥।

(सा।स्वा) नीती, ना

pm] नकल का की सम्प्रदाय उपन्यसि कुंg/ शास्त्रमूल १D

&Lu आदिग्रहणम् - भी सम्प्रदायविरोध शङ्क लाद सम्प्रदायं प्रमाण LDLOG सम्प्रदाय किं प्रामाणिकतासिद्ध्यर्थं मूलभूतप्रमाणवचन/५१८६०६ा उपन्यसिpi। पत्युः प्रजानामित्यादिना प्रजानां पत्युः, प्रजापतेर्ब्रह्मणः - पशूनां पत्युः, रुद्रस्य च ऐश्वर्यन्न कामये - किन्तु श्रीकृष्णचरणसञ्चार पवित्रिते यमुनातटेरेतदभिमतकदम्बकुन्दरूपस्थावरजन्म भाग्भूयास QLD & अनेन विषयवासरूपकैङ्कर्यमुक्तम् - गुरुष्वेति श्रीरामं प्रति रामानुजवाक्यं - मामनुचरं किं गुरुष्व इह, मदनुचरत्व स्वीकारे तव वैधर्म्यम्, अनौचित्यं न

विद्यते

अहं त्वदेक॥।

(सा।प्र) सङ्कल्पनीयमित्यर्थः । सफलश्रुतिकानां दशगाधानां इति नाम । नीत,

“२१ कुम्भ, मpp” इति पदोपक्रमकदशगाधासुचेत्यर्थः॥।

(सा।वि) तथा-, त्वं -

श्री QLDIT सञ्ज्ञा

[[१]]

ऊ

CGL, सङ्कल्पयितव्यम् - सफलश्रुतिकानान्दशगाधानां भीती इत्युपक्रम एकः - भीती, अज्ञाननिवृत्तये D, देहमांसवर्धकमैश्वर्यं -, Gau इत्युपक्रम एकः - &pp इत्युपक्रमः ॐ उक्तप्रकारेणेति शेषः - पत्युरिति, प्रजानां

पत्युश्चतुर्मुखस्य - पशूनां पत्युः रुद्रस्य - यमुनातटे श्रीकृष्ण पादारविन्दस्पर्शनस्येति भावः - वैधर्म्यम्,

अनौचित्यम् ।

(सा।सं) नीत, अज्ञाननिवृत्तये - २०१७ml, देह मांसवर्धकमैश्वर्यं - १५६००१/७५ &pp], चतुरश्रदीर्घवीथिकं त्वन्नगरं प्रदक्षिणं कृत्वा । अनुचरत्वविरुद्धमनोवृत्तिर्वैधर्म्यम्॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[६३]]

मू-कृतार्थोऽहं भविष्यामि तव चार्थः प्रकल्पते ॥ अहं सर्वं करिष्यामि जाग्रतस्स्वपतश्च ते । परवानस्मि काकुत्स्थ त्वयि वर्षशतं स्थिते । स्वयं तु रुचिरे देशे क्रियतामिति मां वद । कामये वैष्णवत्वं तु सर्वजन्म सु केवलम्” ७६ “वर्तमानस्सदा चैवं पाञ्चकालिकवर्त्मना । स्वार्जितैर्गन्धपुष्पाद्यै-श्शुभैशक्ध्यानुरूपतः ॥ आराधयन् हरिं भक्त्या गमयिष्यामि वासरान्” ६७६Ôाm]ळं म ूQ&muqw स्वरूपानुरूपकालक्षेपार्थLD ७६०७ उत्तरकृत्य की ॥।

(सा।दी) अर्थः, आश्रितोज्जीवनरूपं प्रयोजनम् । सर्वं कैङ्कर्यं करिष्यामि ।परवान्,परतन्त्रोऽस्मि । वर्षशतं त्वयि जीवति सति तावत्परवानस्मि । वैष्णवत्वं, विष्णुकिङ्करत्वम् । पाञ्चकालिकानां वर्त्मना, अभिगमनादि मार्गेण । स्वेनैवार्जितैः, शुभैः प्रयोजनान्तरादिदोषरहितैः । Qug सप्रमाण LDTS सामान्यत उपदेशिžg उत्तरकृत्यनाभीय ऊं - उत्तरकृत्य की gug इत्यादिun। ज्ञातव्यार्थ।५।ळशी ं अज्ञातांश / कना आचार्यसकाशात् श्रवि, अर्थनिष्ठ (CL GM jgl वर्तिकंलmsuji, श्रन्यान्ना अनुष्ठान

का वर्णाश्रमाद्यनु॥।

निष्कर्षि आचार

[[१]]

(सा।स्वा) शेषत्वस्वरूपः शेषवृत्तिलाभेन कृतार्थो भविष्यामि तव च शेषभूता श्रितोज्जीवनरूपप्रयोजनमपि भवति अहं सर्वं कैङ्कर्यं करिष्यामि, हे काकुत्स्थ, त्वयि वर्षशतं स्थिते सति तावत्परवानस्मि, परतन्त्रोऽस्मि कामये वैष्णवत्वम्, विष्णु किङ्करत्वम् - इदं जितन्तावचनम् ६७ GangA&puqu स्वरूपानुरूप कालक्षेपार्थLD ७६०१ इति १

कृतकृत्याधिकारि सामान्यतः पूर्वोक्तवाचिकमानसिककायिककैङ्कर्य L स्वाधिकारविरूपानेकच्छिद्रप्रसक्त्या स्वामिसम्प्रीणनत्वमात्र प्रयुक्तत्व १०६ स्वरूपानुरूपकालक्षेपार्थ २०७४ नांउत्तर-

उत्तरकृत्य की कंgg इति Q कृतकृत्य ग

कृत्यं कर्तव्यQLDpg स्वनिष्ठैmuj gनी । शरीर॥।

(सा।वि) अथ ज्ञातव्येष्वज्ञातांशस्याचार्यसकाशाच्छ्रवणम्, उक्तार्थनिष्ठावद्भिस्सहवासः, अस्खलितं यथाशक्ति वर्णाश्रमधर्मानुष्ठानं, वयमनुष्ठानतत्परा इति गर्वमूलकस्वोत्कर्षपरनिकर्षानुसन्धानरूप श्वभ्रपतनपरिहारेण सावधानवर्तनम्, भगवत्प्रसाद प्राप्तभगवत्साक्षात्कारपर्यन्तेषु फलेषु सत्स्वपि कार्पण्यविशेषस्वरूपहान्यभावः, स्वानर्हतां स्मृत्वा शोकमकुर्वन्नेवावताररहस्यसिद्ध भगवत्सौलभ्यानुसन्धाने विश्वासवान् भूत्वा गतशोकमकृत्वैवेदानीन्तन योग्यतामनुसन्धान आहारशुद्ध्या इन्द्रियाणि भगवत्सेवायोग्यानि कृत्वा अयोग्यविषयान्तरेभ्यः इन्द्रियाणि सवासनं निवर्त्य नदीतरणाय नावगमनं प्रतीक्षमाणानां पणबन्धद्यूतं विहाय विहारद्यूते प्रवर्तमानानामपि द्यूतशास्त्रमर्यादयैव कालक्षेपकरणवद्भगवत्प्रीत्यर्थं करणेऽपि यथाशास्त्रमेव कालविशेषादिनियताज्ञानुज्ञाकैङ्कर्यमाचरन् वर्तेत्येतत्, अर्चावतारभोग्यत्वानुसन्धानेन तद्विषय एव कैङ्कर्यकरणं, न्यायार्जित द्रव्येण कैङ्कर्यकरणं, सर्वोऽप्ययं स्वधर्म इति स्मृतिमत्वं, परमपुरुषार्थस्य प्रधानकरणमाचार्यसम्बन्ध इति विश्वस्य तद्विषये कृतज्ञत्वम्, आचार्यसम्बन्धस्यापि मूलं॥।

[[६४]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

(सा।दी) रूपमनुष्ठि sonsujii, अनुष्ठानादिना २OLGunGL / गर्व १०१९।४०/१७८५ स्वोत्कर्षपरनिकर्षानुसन्धानरूपश्वभ्रान्नी भीतीsujii, कङ्क भगवत्प्रसादानं भगवत्साक्षात्कारादि ५६ कार्पण्यभेद //नाकं लक LDLD, की स्वानर्ह

कुङ्कु। दुःखिung अवतार रहस्य सिद्ध भगवत्सौलभ्यानुसन्धान Go G

माऩ अत्तैयैप् पार्त्तगलवुम् पारादे इप्पोदु २६००१ L/७६१ योग्यतै अनुसन्धि क्रमाकं कालङ्ग अवस्थैकं अनुरूप LDTT६] आज्ञानुज्ञा-

त्तुक्कु यादे

गत

उण्डाऩ

यै

माग

कैङ्कर्यरसकुंलक ७ आहारशुद्धिuna इन्द्रिय // कलना भगवत्सेवायोग्याॐ ॐ प्राप्तकैङ्कर्य (कनी) LomiLig अयोग्य विषय ककनीका श्री भगवत्प्रीत्यर्थ १०१७८५ अनुष्ठिकं ५१ आज्ञाकैङ्कर्य; फलार्थ १००७८ अनुष्ठिiuni giving यथा शास्त्रं अनुष्ठिकंgomi GunGo कालविशेषादि नियत १०८ अनुष्ठिकं jio, अनन्य प्रयोजन १०/१८ २५/११/०५ wi, अर्चावतार का पावनत्व भोग्यत्वादि गुण /कलना अनुसन्धि कुङ्कु श्रयं सम्बन्धादि कनकञ्छ अनुरूप LDL L/Li, Qg भृत्यसेवै Looni Gung/ न्यायार्जितद्रव्य ना BLjgji, कुंल उपकार गीताङ्गला लळा स्वरूपलाभमात्र १०/७८

ऎण्णुगैयुम्, इवै ऎल्लाम् असत्तालुण्डाऩदॆऩ्ऱु अवऩ् पक्कल् कृतज्ञ m।gujii, आचार्य सम्बन्धकं मूलं भगवत्सहजकारुण्य नळान्नीচ।; अनयंविषयी कृतज्ञ कं॥।

(सा।स्वं) ६५१४५५५ कालQLD४४ १ १४६०१ १४ १५ कङ्की p

अधिकारिकं मुक्त

कीलकं मुकं

माग

कैङ्कर्य परम्परै Guna इत्यादि विशेषण युक्त LDITI उत्तरकृत्य प्रकारानतिक्रमेण कृतज्ञ कङ्क, प्राप्तमित्युत्तरेणान्वयः Qing अत्यन्त हेय LD ITI शरीर मुंng स्थापनं L१६गणी के रङ्ग उत्तर कैङ्कर्यं कर्तव्य GILDI GOL GLING LOT ? कालक्षेपरुचि unav स्थापित QILD) कृतकृत्य / उपायोपयुक्तज्ञानार्थ [LD ७६ कालक्षेपमनपेक्षित १०६०१७? सुखदुःख परिहार तत्साधन LD TOLDurav स्वयं प्रयोजनं ढगढग ६४/५ १८। L_७Gg? भगवत्कल्याणगुणानुभवं पुरुषार्थ १० Two तदुपयुक्तज्ञानसम्पादकतया कालक्षेप pii पुरुषार्थ GLD; शुभ, कालक्षेपं ज्ञानार्थम् सुकृतात्मक LDITmsunGav काम्यतया स्वरूपविरुद्ध (LDLDIT? किञ्च, “नित्यं ब्रूते निशमयति च” नळी कृतकृत्यDIÅG गुरुमुखाधीन श्रवणं लाग/ on। GLDIT? “आचार्यवत्तया मुक्तौ । तद्विज्ञानार्थं स गुरुमेवाभिगच्छेत्” इत्यादि का मोक्षार्थज्ञानप्रकरण LDT Sun पूर्वं आचार्याधीनज्ञानगा कृतकृत्य गऊं पुनश्चाचार्यसकाशाच्छ्रवणनिर्बन्धं १६७१? स्वयं ग्रन्थावलोकनादिकं ज्ञानं सम्पादिकं QUIT GLD? अपि चोत्तरकृत्यं कर्तव्य LDING निवृत्तिधर्मतया भक्तियोग निष्पादक सामग्रिusun भक्तियोगमवश्यं भाविwwG उपायान्तरस्पर्श (wob प्रसङ्गिungr? कैङ्कर्यलक्ष्य [LD ७६६५ परविग्रहमत्यन्तासन्निहित LDIT (कङ्क कैङ्कर्यानुष्ठान (pi JoL_TGg? इत्यादि शङ्गैwn सामान्यतः कर्तव्यतयोद्दिष्ट LD IT।] उत्तरकृत्य jmg॥।

LDITGT १०

या

(सा।वि) सर्वेश्वरसहजकारुण्यमिति ज्ञात्वा तद्विषये कृतज्ञतयावस्थानं चोत्तरकृत्यमित्युत्तर॥।६

उत्तरकृत्याधिकारः

[[६५]]

ई - तऩ् इऱक्कु अरसमागत् तॆळिय वेण्डुम् ३ऩीङ्गळिल् तऩक्कुत् तॆळियाद निलङ्गळै

कृतकृत्य अनादरिक अनुभवपूर्ति

प्रेम (pi Co

न्नकं शेषि

sunii “तत्पादभक्तिज्ञानाभ्यां फलमन्यत् कदाचन । न याचेत् पुरुषो विष्णुं याचनान्नश्यति ध्रुवम्” नढाकीg Gur, ज्ञानभक्ति ८६०ना अपेक्षितं

विषय

चित्तरञ्जनं प्रीलकण्ठ "

की यातुं"

कलङ्कील की परमैकान्तिका ५६०६० “तद्विद्धि प्रणिपातेन परिप्रश्नेन

सेवया । उपदेक्ष्यन्ति ते ज्ञानं ज्ञानिनस्तत्वदर्शिनः

[[९९]]

(सा।दी) उत्तरकृत्यम् । ज्ञातव्यार्थान्नी अज्ञातांश आचार्य सकाशात् श्रवि sonu Ubguys sui&pri। gां निष्ठैकं अनुरूप LD IT इत्यादि परिशुद्धज्ञान इत्यन्त gav। अनादरि♚$mनी GB स्वयम् । शाकं हेतु चित्त रञ्जनं पीलकं लळकण्ठाळ नवाङ्कील ना। चित्तरञ्जनं, मनस्सन्दोषम् । कुनी), ज्ञानैश्वर्यम् । ज्ञानमाचार्यमूल LG GLD की का; पैक TOL इत्यादिun - Lini, पीताम्बर ६००/७६०७ उपकारकां की ब्रह्मोपदेष्टा २१/७६६१ आचार्य/roujijg। आचार्यानुवर्तनॐॐॐ pri। तद्विद्धीति । प्रणिपातः, दीर्घप्रणामः । परिप्रश्नः, उचितकाले अपेक्षितप्रश्नः । सेवा, शुश्रूषा॥।

(सा।स्वा) समर्थिpri। gां निष्ठैकं७ अनुरूप [LD ITI इत्यादिना - Ging इति भगवद्विषय ॐ ज्ञानभक्ति वैराग्यार्थं काम्य (pii अनुज्ञात Loun

स्वरूपविरोध

कुम्भ। कुक L। इत्यादि । शुभ, अम्बरम् । पीताम्बर २०१७/७६०१,

ढणं, उपकारक, य॥।

(सा।प्र) कृन ColorOLD। ज्ञातव्येषु । नीय प्रेम pii Gai@msungyi इति, विशदज्ञानस्य प्रेम्णश्चापेक्षितत्वादित्यर्थः समस्तकल्याणगुणाकरतया विशदज्ञानं प्रेमाख्य प्रीतिपूर्वकानुध्यानस्य हेतुरिति भावः ननु ज्ञानभक्त्योरपि भगवद्धेतुकत्वात्तयोर्भगवति याच्नाभावे “अप्रार्थितो न गोपायेत्” इत्युक्तरीत्या भगवता तदुत्पादनानुपपत्तेः - याचनेचा श्रयितव्यः भगवान्नत्वेवयाचितव्यः “यच्च मां नोपजीवति” इति याच्ना निषेधातिलङ्घनप्रसङ्ग इत्युभयतः पाशारज्जुरित्यत्राह । तत्पादेत्यादि । Lig१TML इत्यादि । “पीताम्बरधरस्स्रग्वी” इत्यादि प्रकारेण परमभोग्य॥। (सा।वि) कृत्यप्रकारं विशदमाह - निष्ठै अनुरूप १०१८ नीलनी GJQib इत्यादि महाचूर्णिकया; Qig अनादिकालंइत्यादिचूर्णिकया च । अनादरिñng, अनादरमकृत्वैव अज्ञातांशाभावेऽपि “प्रीतिपूर्वमनुध्यानं भक्तिरित्यभिधीयते इत्युक्तभक्तेरपेक्षितत्वात्तदर्थं कल्याणगुणाकरतया विशदज्ञानस्याप्यपेक्षितत्वेप्याचार्यसकाशाच्छ्रवणं कार्यमेवेत्यभिप्रेत्याह - अनुभवपूर्ति । इति । ननु “यच्चमां नोपजीवति” इति यस्य कस्यचिदप्यर्थस्य अप्रार्थनीयत्वात्कथं ज्ञानप्रेमापेक्षेत्यत आह Gipi, दोषः । चित्तरञ्जनं कङ्कङ्काळ, मनइत्यन्वयः । BLO, श्रुत्वा- L इति । व्याख्यातं प्राक्॥।

[[४]]

ढळा

स्सन्दोषोत्पत्यर्थम् । नीws Gsi Gii, परिशुद्धज्ञान पीत्यर्थः । भगवानेवाचार्यरूपेणावतीर्ण इत्यत्र प्रमाणं

(सा।सं) क्रान्निष्ठैकङ्क, स्वीयस्वरूपोपाय पुरुषार्थ निष्ठायाः

त्

कनीय, स्वरूपादित्रय॥।

[[६६]]

मनढाकीला

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

[[९९]]

gls CBLG, “मन्दोऽप्यमन्दतामेति संसर्गेण विपश्चितः । पङ्कच्छिदः फलस्येव निघर्षेणाविलं पयः’ ६६ठा कीuqw परिशुद्धज्ञान commi, यस्यानुभवपर्यन्ता बुद्धिस्तत्वे प्रतिष्ठिता । तद्दृष्टिगोचरास्सर्वे मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः” ६७६ कीg Cu २६ अर्थ१६) निष्ठै २mLwGui&६L_Coor Gloriकी वर्तिका अन्यान्ना अनुष्ठान (६) “यावानर्थ उदपाने सर्वतस्सम्प्लुतोदके” नढाकील॥।

(सा।दी) मन्दोऽपीति । पङ्कच्छिदः फलस्य, gjb gugu निघर्षः Gguisms। आविलं, soil की ढग जलम् । णी, अर्थनिष्ठा / वर्तिकं प्रमाणं BTL G Spni। यस्यानु भवेति । पुरुष। तत्वे प्रतिष्ठिता बुद्धिः तत्वविषयज्ञान LD/। अनुभवपर्यन्ता, भगवदनुभवपर्यन्तैuni की D१। भोगरूपैuni कम्मुळं गलक। कुळा वर्णाश्रमाद्यनुरूपLD ITS अनुष्ठिकं अतुल suspani। अशान्ना अनुष्ठान / कनॐ इत्यादिun। gां वर्णाश्रमाद्यनुरूप LDIT] ढाळा प्रमाणं यावानर्थ इति । सर्वतः परिपूर्णादिक

१ LDITor। उदपाने, तटाकादि यावानर्थः, प्रयोजनम् । तावदेव ग्राह्यQLD।

(सा।स्वा) ब्रह्मोपदेष्टा // गुरु की ढालां की LLM इति । शरण्यंा अर्जुना)। कञ्छ १५६०१०/०७४जीवपरस्वरूपादिना उपदेशिकं । पूर्वमुपदिष्टज्ञान अज्ञातांश (सङ्कलना तदभिज्ञमहßक।कंळंा सन्निधि mp giLITLD प्रणिपातादि पुरस्सरं GL, विधिämsun অमा कृतकृत्याधिकारिणं तुल्यQpuq। Q४ ज्ञातव्यांश कुं लनus Gsi°१४G विपरीतसंसर्ग // ज्ञानं शङ्काकलङ्कित [LDING? Tাग)(तुनী♚ Fu&pi। मन्दोऽपीति । Qiugu ज्ञानमात्रमनुष्ठानरहित LD IT & G “विदुषोऽतिक्रमे दण्डभूयस्त्वम्” नाक mugu विपरीतफल LIST? ज्ञानमनुष्ठान सामग्री www Q♚ज्ञानं gr] अनुष्ठानपर्यन्त LDINGILD) ज्ञान Gaui guji अनुष्ठानरहित सहवास ॐ ॐ ॐ अनुष्ठानपर्यन्त १० ६० Gun? नळान्ना गुनীखं Qgvi&pri। यस्यानुभवेति । यस्य तत्व विषयिणी बुद्धिः । अनुभव पर्यन्ता, भगवदनुभव पर्यन्ता । प्रतिष्ठिता, फलपर्यन्ता प्रतिष्ठितेति यावत् अनुष्ठान TLD फलं Lunav अनुष्ठानपर्यन्तैws प्रतिष्ठितै ६७१४१४। Qing अनुष्ठाननिरतसत्सहवासमनुष्ठानोपयुक्त LDT उत्तमाश्रमिकं गृहस्थसहवास, ग्रहस्थ सन्न्यासि सहवास, ब्राह्मण / इतरवर्णसहवासpi, विपरीतानुष्ठान प्रयोजक LOTS प्रसङ्गिng? गगन Gaupari। अश ऊना अनुष्ठानाङ्कन इति॥।

(सा।प्र) स्वविग्रहानुभवप्रधानेनोपकारकः

नारायण इति यथोच्येत तथा स्थितेभ्यः ।

(सा।वि) / की, अविश्लेषम्॥।

“साक्षान्नारायणो देव” इत्युक्त प्रकारेणायमाचार्य एव

(सा।सं) यावदात्म्यवैशद्यम् - LG, मर्यादया । आविलं, पार्थिवावयवकलङ्कितं यथानिर्मलतामेति तथेति शेषः । यावानिति । सर्वतस्समृद्धोदके उदकावासेऽपि पिपासोर्यावदेव प्रयोजनम् । तावदेव तेनोपादीयते तथैवमधीतवेदस्य श्रुतवेदान्तस्य मुमुक्षोस्स्वोचितमेवोपयुक्तमुपादेय॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[६७]]

मू-प्रकार ली ५६ वर्णाश्रमजातिगुणादिकं अनुरूप Door कर्तव्यांश निष्कर्षितं । अनुष्ठिलं,अनुष्ठानादिना MLCGILD भावनैquires b स्वोत्कर्षपरनिकर्षानुईईङ्गळागिऱ पडु कुऴिगळैत् तप्पुम्बडि तऩ् मुऩ्ऩडि पार्त्तु नडक्कवुम्॥।

(सा।दी) जाति, गोत्रं ज्ञानानुष्ठान/i१&नात ू) U

पुरश्चूडत्वादिना

• अनुष्ठि, ल्यium

अनुष्ठानादि (ऊना इत्यादि

अहङ्कारममकारादिना परिहरि ऊँ

• कार्पण्यभेद // नाऊँ ऊ ALIT

विधिविवक्षितम्

कीpri। यं

SIL Gi॥।

(सा।स्वा) क्रढां वर्णेति - वर्णः, ब्राह्मण्यादिः - आश्रमः, ब्रह्मचर्यादिः जातिः, गोत्रम् - द्रमिडत्वा-

दिर्वा गुणः, भागवतत्वादिः

कनीनी देशकालवैषम्य

ज्ञानानुष्ठानार्थं सत्सहवासमवेक्षित QLD QU

अनुष्ठानादि तारतम्यदर्शन

निष्कर्षानुसन्धानरूपानात्मगुणं प्रसङ्गिung? लगानी Grui&pri।

स्वोत्कर्षपर-

अनुष्ठानादि

&लना २_MLGunGILI इति ४G कलना इति GLDG सन्मार्गं Gund insur सञ्चरिष्णुजनं gluing भीni GunG सदाचारानुष्ठानं Gun

Gaug कृष्णकं मुलं कृती WIITLD अवर्जनीय १००७८५, स्वोत्कर्षपरनिकर्षानुसन्धानं सम्भावित Q १०६७०१५०१०५५/। मुळा ११४ Li । इति प्राप्तमित्युत्तरत्रान्वयः

ज्ञानानुष्ठानादि &GIL_TS आकिञ्चन्यं । उपायान्तरस्पर्शं प्रसङ्गिung? साक्षात्कार पर्यन्तभक्ति ujjwmour उपायान्तरस्पर्शbimarङ्गी साक्षात्करपर्यन्त भक्तिहेतुभूत भगवत्प्रसादजनकनिवृत्ति धर्मानुष्ठान, तत्वज्ञानीsun साक्षात्कारपर्यन्तभक्तियोगं

सम्भावित LDIT (कङ्क श्रमाणं॥।

(सा।प्र) वर्णः, ब्राह्मण्यादिः । आश्रमः, ब्रह्मचर्यादिः । जातिः, देवत्वादिः । गुणः, ज्ञानशक्त्यादिः । चरणादिरादिशब्दार्थः । ४G फ्रीकल नानुं guibug “गर्ते पतिष्यामीत्येवमनृतादात्मानं जिगुप्सेत्”इत्युक्त प्रकारेण अस्मिन्निपतेयुरित्युपरिपिधान पूर्वकं कृत गर्ते पतनं यथा नभवेत्तथा (६०६०१४- uniकुङ्कु। ५Lकङ्क, पुरतस्संयगवलोक्य गन्तुम् । अनुबन्धमपेक्ष्य कर्माणि कर्तुमित्यर्थः । अस्य प्राप्तमित्यनेनान्वयः, स्वोत्कर्ष परनिकर्षानुसन्धानस्य भागवतापचारादि द्वारा स्वरूपनाशकत्वात् तत्प्रतिबन्धस्स्वनिष्ठाभिज्ञान फलमिति भावः ननु स्वनिष्ठाभिज्ञाने आवश्यके कृतकृत्यत्वानुसन्धान द्वारा स्वस्य पूर्ध्यानुसन्धानं स्यात्, तथा च॥।

[[१]]

(सा।वि) जातिगुणादीत्यादि शब्देन शाखादिग्रहणम् । अनुष्ठानादि ५००

कळै उडैयोम्, अनुष्ठानादि-मन्तः । ४G फ्री कलना, उपरिपिधानयुक्तगर्तानि । “गर्तं पतिष्यामीत्येवमनृतादात्मानं जुगुप्सेत्” इत्युक्तरीत्या । young, यथा न प्रसजेरंस्तथा । १०६०१००११९ Lijg, पुरः पादन्यास देशं

दृष्ट्वा । Lojळं, वर्तनमपि । प्राप्तमिति चूर्णिकान्तस्थितेनान्वयः ।

प्राप्तं,

औचित्यादिसिद्धमित्यर्थः । स्वोत्कर्षपरनिकर्षानुसन्धानं यथा न प्रसजेत्तथा सावधानेन वर्तेतेति भावः॥।

(सा।सं) मित्यर्थः । ४G फ्रीकना, स्वनाशकगर्तान् । काळा ६६११४, निरपराधोत्तरवृत्तिम्॥।

[[६८]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मक्रणकं शरण्यप्रसादविशेषमूलons Boomi नाथमुनिका बाCLmsg Guroo साक्षात्कारादिका की फलोद्गमपर्व १८ या “@sor” ऎऩ्ऱुम्, “अऱिवऩेलुमिवै ऎल्लामॆऩ्ऩाल् अडैप्पु नीक्कॊण्णा” ऎऩ्ऱुम् निश्चयि♚ं। पराधीनस्वरूपस्थितिप्रवृत्तिsor कृष्ण अधिकारी

की ॥॥

तस्य पर्वभेदं ५०१ LD

So, अशुभम्, ल

इत्यादि

(सा।दी) कं शरण्येत्यादि महाफल कुङ्कळा उद्गमः, अङ्करम् OLD इत्यादि - कार्पण्यानुसन्धानप्रकार /(५) ऊना, १५वां OLD, शुभम् नामोच्चारण कुङ्का १५mmuruji guruji Amu। श्री अऱिन्देऩागिलुमिवै ऎल्लाम्, नऩ्मै तीमैयॆल्लाम् ऎऩ्ऩाल् परिबुक्कैक् कळं त्यजिकंलकं शक्य। की प्रविष्ट । नाळा॥।

(सा।स्वा) ढङ्ग की कु। असङ्गत १० pr? प्रपत्त्युत्तरकालं साक्षात्कारपर्यन्तभक्तिनिष्पत्ति २६००१LIT @ प्रपत्तिकाल आवश्यक LDT आकिञ्चन्य तदनुसन्धानरूपकार्पण्यi सम्पूर्ण sun उत्तरकाल ५ उपायान्तरान्वयं विरुद्ध १६ min नळाङ्क pugu निष्ठाहानि प्रसङ्गिwGg?

LD, शुभम् - SmLD, अशुभम् - शुभाशुभ /

माग

[[६६]]

‘उपायापायसंयोगे निष्ठया हीयते न या” ढाढাग) (नী♚ guispani। gorऊं इति ।

ऊना @mi Amwळा, भय, Aji, movi, शुभाशुभ नं। ढाळा - नळान्ना - Liy, प्रापिकलकलं कळं, कङ्क, त्यजिऊं

LD। T ऎऩ्ऩाले

कम्मुकं, रङ्ग, शक्यLD ७। की, प्रविष्ट [LD IT॥।

(सा।प्र) स्वोत्कर्षानुसन्धानं परनिकर्षानुसन्धानं चाकामेनापि स्वयं कार्यं स्यादिति कथन्तदभावेन वृत्तिश्शिष्यत इत्यत्र भगवत्कृपाविशेषात् स्वस्य साक्षात्कारादिफललाभेऽप्यपराधभूयस्त्वे सत्युपायान्तर शून्यत्वात्मकाकिञ्चन्यरूपस्वाधिकारानुसन्धानस्यापि “आकिञ्चन्यं समालम्ब्य बुद्ध्यै दृढयान्वयम् । सर्वधा सर्वदेशेषु सर्वावस्थासु सर्वदा । परप्रसाद मात्रात्तत्साक्षात्कारादिसम्भवे ॥ प्राचीनोपायनिष्ठायामशैथिल्यं फलावधि” इत्यादिभिरावश्यकत्वावगमात् पूर्वाचार्यैश्च बहुशः आकिञ्चन्यस्यानुसंहितत्वाच्च स्वपूर्ध्यानुसन्धान व्याघातायाकिञ्चन्यमनुसन्धेयमित्याह । ढणकं शरण्येत्यादिना २_ननLLnisgi Gun, प्रभृतीनामिव ते च कलकलं ना इत्याख्यात गुरुकाधीशरामानुजाचार्यकाञ्चीपूर्णादयः । अली इत्यादिज्ञानेऽप्येतत्सर्वं मया स्वीकर्तुं परित्यक्तुं न शक्यमित्यर्थः॥।

(सा।वि) २नानी१L_misgi Gun, नाथमुनि प्रभृतीनामिति ।

ना

@mi ApGuor। LD, शुभम् । gm अशुभम् । भवदीय नामोच्चारणादिषु शुभमशुभं वाकिमपिनजानामीत्यर्थः । अली Gujari GLDMTQWLiL क्रिकं काढलङ्ग

७। AGgi, ज्ञानवत्वेऽपि ।

एतेषां शुभाशुभानां कृत्स्नानाम् - ढाळा गां), मया - Liy, प्राप्तिः - छ, निवारणम् । ॐ ग६००७/७///, नघटते - मया स्वीकर्तुं परिहर्तुं वा न शक्यत इत्यर्थः । अहं स्वतन्त्रो न भवामि सर्वत्र त्वमेव कारणमित्येतादृशानुसन्धानम् आकिञ्चन्यद्योतकमिति भावः ढाका, एवं प्रकारेण स्थितम् - आकी, प्रविष्टम्॥।

(सा।सं) womb इत्यादि मत्सम्पाद्यं मदपनोद्यं च नेत्यभिसन्धिविषयत्वेनावस्थितफलोद्गम॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[९९]]

[[६९]]

स-अरिगगवुत्तै अऴिय माऱादे, “३gHHsरिक्कार्रिर्ः” कारिगळै अडियॊऱ्ऱि नडक्किऱ। “नोऱ्ऱ नोऩ्बिलेऩ्नुण्णऱिविलेऩ्। ऎऩ् नाऩ् सॆय्गेऩ्॥। (स।ऎ) अऴिय माऱादे, अऴियुम्बडि विलक्कादे - sråकळ् - सॆङ्गळ् - इवऱ्ऱै अरसरिक्कुम् कळिङ्गळ् ३ पुऩिऩबुरिगळ् - अडियॊऱ्ऱि, असरिरि्त्तु - नोऱ्ऱ नोऩ् पिलेऩ्, ३ १८क्कप्पट्ट ऒरु ईमुमिल्लाद अडियेऩ् - नुण्णऱिविलेऩ्, -२४ माऩ THAमुमिलेऩ् - ऎऩ् नाऩ् सॆय्गेऩ्, नाऩॆत्तैच् चॆय्वेऩ् - काल् मडक्कुम् नीट्टुमवऩ् असमागैयाल् ऎऩ्ऱबडि।

(स।ई) अऴिय माऱादे, अऴियुम्बडि विलक्कादे - SEKकणत्तिलुम् ऎळिरिरि उण्डाऩालुम् ३४१ मागैयाल् ३९४४ कयैप् पऱ्ऱिऩाल् अनन्योपायत्वपरित्यागं सॆगमाय्, “उपायानामुपायत्व स्वीकारेऽप्येतदेवहि "

ऎऩ्ऱु

रिमाग पुः रिगगवुत्तै अऴिक्कलागादॆऩ्ऱबडि। इप्पडि अरिगदूवुत्तैयऴिय माऱादे ऎऩ्गिऱदु कूडुमो? कळाऩ आऴ्वार्, साडियूरिरियरिगळ् अारिक्कवुरि कात्तै विट्टुम् पण्णुगिऱदु। अप् पोदुमाग ऒऴियादो? अवर्गळुम् “नोऱ्ऱ नोऩ्बिलेऩ्” ३ङ्गळाले अरित् पण्णिऩार्गळॆऩ्ऩिल् ३४१४IRH४क्षिमिरुक्क अवर्गळिप्पडि अारिक्कर् पण्णक् कूडुमो? ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार्। ३४

HiM४३ । इन्द XHपसरित्तूङ्गळिक्कु रिल्pyऩावित्तुक्कु soqe ऩे ३४ मॆऩ्ऱु सॊल्लुगैयाले ऎरिक्षऩर् सरिसऩवि समल्लामै याले इन्द HHIVITHKत्ताले इवर्गळुम् असवुत्तै अळिक्कक् कुऱै इल्लै ऎऩ्ऱबडि। अडियॊऱ्ऱि, अरित्तु, नोऱ्ऱ नोऩ्बिलेऩ्, नोऱ्ऱ, अ रिसिक्कप्पट्ट। नोऩ्बु, AHH । इलेऩ्, इल्लादवऩ् - ३५मॆऩ्ऱबडि। नुण्णऱिवि लेऩ्। नुण्, सिङ्गळै। अऱिगिलेऩ्, अऱियेऩ्।

ऎऩ् ऎऩ्ऱबडि। ऎऩ् नाऩ् सॆय्गेऩ्, नाऩ्, ऎऩ् ऎत्तै - सॆय्गेऩ्, सॆय्यक् कडवेऩ्। काल् नीट्टमुम् मडक्कमुमवऩ् अणिमागैयाले ऎऩ्ऱबडि। करि (FT।V) अडियॊऱ्ऱि नडक्किऱ, Hddu तवु । नोऱ्ऱ नोऩ्बिलेऩ्, अरिप्पु सरिवु। ऎऩ् नाऩ् सॆय्गेऩ्,

करिसा

(ऎi।fऎ) अऴियमाऱादे। Aज्Aा अरिसि । पुरिवोर् सरिऩ् अारित्तिवु सा=/[[ यथा नश्येत्तथा अपरित्यज्येत्यर्थः । आकिञ्चन्यानुसन्धानरूप कार्पण्य प्रकारं सप्रमाणमाह । अहमस्मी-

अ

। अडियॊऱ्ऱि नडक्किऱ। नोऱ्ऱ नोऩ्बिलेऩ् नुण्णऱिविलेऩ्। ऎऩ् नाऩ् सॆय्गेऩ्। अडियॊऱ्ऱि, Hdu । नडक्किऱ HP । नोऱ्ऱ नोऩ् पिलेऩ्, अरि सरिसि । नुण्णऱिविलेऩ्, -i। ऎऩ्

नाऩ् सॆय् केऩ्। ge४allaasa४॥।

(सा।च्)

४४रित् । अडियॊऱ्ऱि नडक्किऱ, तदनुसृत्य प्रवर्त्यमानाकिञ्चन्यस्यैव रूपत्वेऽनुसन्धेयत्वे च प्रमाणान्याह । prpp इत्यादिना । अनुष्ठितव्रतविशेषा न । किमहं कर्तुमशक्तः ।

[[७०]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

H-कळैवाय् तुऩ्बम् कळैयादॊऴिवाय्गळै कण् मऱ्ऱिलेऩ् पुगलॊऩ्ऱिल्लावडि येऩ् आविक्कोर् पऱ्ऱुक् कॊम्बु निऩ्ऩलालऱिगिऩ्ऱिलेऩ् - कऱवैगळ् पिऩ् सॆऩ्ऱु। कुळित्तु मूऩ्ऱऩलै ओम्बुम्॥।

(स।ऎ) यारे कळै कण्, अवरे नमक्कुप् पुगल् - कळैवाय् रिसि,

३qf, नी तुऩ्बम्, Herg: पत्तै - पोक्कुवाय्, अऩ्ऱिये पोक्कादॊऴिवाय् - वेऱु मॆऩक्किल्लै ऎऩ्गै -पुगलॊऩ्ऱिल्ला, ४।मिल्लाद अडियेऩ् आविक्कोर् पऱ्ऱुक् कॊम्बु, ऎऩ् अTHTवुक्कॊरु अq+ā । तेवरीरै अल्लामलऱियेऩ् - कऱवगळ् f ३

अऱिवॊऩ्ऱुमिल्लाद ३४f कुळित्तु इत्यादि -कुळित्तु, सर् पण्णि मूऩ्ऱऩलै, सरियै - ओम्बुगै, रिक्कैयागिऱ कुऱिगॊळन्दणमै तऩ्ऩै, त्तोडे नडक्क वेण्डुम्गत्तै ऒळित्तु विट्टेऩ्, पुरि त्तेऩ् - ऎऩ् कणिल्लै, ऎऩ्ऩॆऩ्ऱु।

(सा।) कऴिवाङ्# ऎऩ्गै - कळैवाय् - तुऩ्बम्, Üaikg:Üत्तै, स्वामिन् रिसि - कळैवाय्, पोक्कुवाय् कळैयादॊऴिवाय्, पोक्कादॊऴिवाय्, मऱ्ऱि, वेऱु कळैगण्, ३४४IGK४, इलेऩ्, इल्लादवऩ् ऎऩ्गै। पुगलॊऩ्ऱु if ऒरुमिला - इल्लाद अडियेऩ्, आविक्कॆऩ्ऱु, आविक्कु, ऎऩ् अTHTवुक्कु ओर् पऱ्ऱुक् कॊम्बु, ऒरु निऩ्ऩलाल्, उऩ्ऩैयऩ्ऱिक्के - अऱिगिऩ् ऱिलेऩ् - अऱियेऩ् - कऱवगळ् पिऩ् सॆऩ्ऱु, ावुबु - कऱवैगळ्, क् कळै - पिऩ्सॆऩ्ऱबडि - कुळित्तु ३रिवु - कुळित्तु, सर् पण्णि - मूऩ्ऱऩलै, रिॆयै -ऒम्बुगै, पुळिक्कैयागिऱ - कुऱिगॊळन्दणमै तऩ्ऩै, ईÜत् तोडे नडक्क वेण्डुम्॥।

(FT।७) कळैवाय् तुऩ्बङ्गळै यादॊऴिवाय् कळैगण् मऱ्ऱिलेऩ्, ऒः Aaq aisf९ ४४ g: dats । पुगलॊऩ्ऱिल्लावडियेऩ्, ४< २१५८४ । आविक्कोर् पऱ्ऱु ३रि । H Bqeri अवुबुरिल् पुळिक्का

१ कऱवगळ् पिऩ्सॆऩ्ऱु,

त । कुळित्तु

मूऩ्ऱऩलैयोम्बुम्,

॥।

(सा।fa) ऎऩ्, रिक् स-४ । सॆय्गेऩ्, रिबु । कळैवाय् तुऩ्बम् कळैयादॊऴि वाय् कळैगण् मऱ्ऱिलेऩ्। तुऩ्बम्, ३ः०४ । कळैवाय्, Aa४ १ कळैयादॊऴि वाय्, सा Aaduai - मऱ्ऱु, : f=१ । कळैगणिलेऩ्, सुगर् पुबुरि पुगलॊऩ्ऱिल्लावडियेऩ्। १५५४ । आविक्कोर् पऱ्ऱुक् कॊम्बु निऩ्ऩ लालऱिगिऩ्ऱिलेऩ्। आविक्कु, ३४ः १ ओर् पऱ्ऱुक् कॊम्बु, कHd«+UGH । निऩ्ऩलाल्, ifFi । अऱिगिऩ्ऱिलेऩ्,

७A । कऱवैगळ् पिऩ् सॆऩ्ऱु, acqu। कुळित्तु मूऩ्ऱऩलै ओम्बुम्। कुळित्तु, सई

मूऩ्ऱऩलै, सारिः ओम्बुम्, पु

॥ ब्राह्मणकर्ममात्रं परित्यक्तवानस्मीति सम्बन्धः ।

T

न

(सा।च्) कळैवाय्, Harkg: fAadu ana abad ayubais६४ । ३-and-is-४१ः आवि, सासः अरिसिबु। कऱवै, तुगऒरि ४ । कुळित्तु॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[९९]]

[[७१]]

H-कुलङ्गळायवीरिरण्डिल्। एऴैयेदलऩ्। पऱ्ऱेलॊऩ्ऱुमिलेऩ् - तरुदुयरम् तडायेल् ऎऩ्गिऱ पाट्टुगळिलुम् “७ रि Agif” ऎऩ्गिऱ र्गत्तिलुम् इवर्गळ् अरुळिच् चॆय्द कणत्तिऩ् कवडुगळैयॆल्लाम् अळित्तुक् कॊण्डु पोरवुम्॥।

एऴै,

ब्राह्मणादिभीरू - अज्ञ

पऱ्ऱे

(सा।)

TH४[१७मुमिल्लै। निऩ् कुणम्, तेवरीरिडत्तिलुम् पत्तऩल्लेऩ्, कयै उडैयेऩल्लेऩ्, कुलङ्गळायवीरिरण्डिल्, - सरिङ्गळागिऱ नालिलुम् पिऱन्दवऩल्लेऩ् - नलङ्गळाय ऩॆऩ्ऱबडि। एदलऩ्, au - कीऴ् मगऩ्,

पऱ्ऱेल्, ३४ लॊऩ्ऱुमिलेऩ् - इङ्गु पऱ्ऱावदु ४४ - ३९१ माऩालॊऩ्ऱुमिल्लादवऩ् - तरु तुयरम् तडायेल्, करि तरुगिऱ F:āत्तै नी पोगायेलुम् - निऩ् षुल्लाल् Rणिल्लै, तेवरीर् तिरुवडिगळै ऒऴिय वेऱॊरु ३९४मिल्लै। इवर्गळ् सिर्गळ् कऴिन्द ायै॥

(सा।) करित्तै। ऒळित्तिट्टेऩ्, पुरित्तेऩ् - कुलङ्गळावु कुलङ्गळाय, ऎऩHकङ्गळाऩ - ईरिरण्डिल्, नालिल्

तिल् ऒऩ्ऱिलुम्, पिऱन्दिलेऩ्, पिऱन्दवऩल्लेऩ् - एऴैयेदलऩ्, एऴै, क, अऩऩ् ऎऩ्ऱबडि। एदलऩ्-पऱ्ऱेलॊऩ्ऱुमिलेऩ्, पऱ्ऱेल्, पऱ्ऱाऩाल्, ३४१७ माऩाल् ऒऩ्ऱुमिल्लादवऩ् - तरुदुयरन्दडायेल्, + तरुगिऱ ३ः पत्तै - तडायेलुम्, पोक्कायेलुम् - निऩ् ÅRÜल्लाल्, मऩ्ऱिले - Kणिल्लै, ३४Iमिल्लै इवर्गळ् कीऴ्च्चॊऩ्ऩ नम्माऴ्वार् सावुसरिवुगळुळ्ळिट्टार् - कवडुगळ्, पि्कळ् ऎङ्गळै ऎऩ्ऱबडि। इप्पडि ३EK Tळत्तिलुम् gH९K॥। (सा।७) कुलङ्गळाय ।

९ - GId: १ एऴै येदलऩ्, । पऱ्ऱेलॊऩ्ऱुमिलेऩ्, काqपुः ४- वसुजलत, दुःखप्रदं पापं न निवर्तयसि यद्यपि अथापि त्वच्चरणारविन्द व्यतिरेकेण मम रक्षको नास्ति ऎऩ्गिऱ पाट्टुगळिलुम्, कऱवैगळ् क पुवुबुगळि = । कवडुगळै ऎल्लाम्, [HaF[। Aजिः । पोरवुम् HA: - ऎरिदऴ् पूरिसिवुजि॥। (सा।ई) कुलङ्गळाय वीरिरण्डिल्, ईरिरण्डिल्, ३ Gid: I एऴैयेदलऩ्, ४ । एऴै, sA: १ अऩ भीरुः अज्ञ ४ । एदल्, faaga kaपुगळ् । पऱ्ऱिलॊऩ्ऱुमिलेऩ्। पऱ्ऱिल् । ऒऩ्ऱुम्, पु । इलेऩ्, ई । इङ्गु पऱ्ऱावदु सदारिसिरि सिरिबुगार् ऩ-ÅÑपु, तरुदुयरम्दडायेल्। तरुदुयर्, Arg:ē४ तडायेल्, पु ७ निवर्तयसि तथापि त्वच्चरणारविन्दे विना उपायान्तरं नास्तीति तत्तद्गाधा प्रतीतार्थः नढाकील पाट्टुगळिलुम्, कऱवैगळ्

। कवडुगळ्, कार्पण्यप्रकारभेदा-नित्यर्थः

३afऎत्तुक् कॊण्डु पोरवुम्॥।

[[१७]]

(सा।च्) चा ४४१। कुलङ्गळ्, ऎरिः -एऴै, रिषÀ XTHīs६४। पऱ्ऱेलॊऩ्ऱुमिलेऩ्, अबुरि१५६४ । तरु, पुरियुत्तिऩ्, कवडुगळै, अरिवु

करिग<॥।

[[७२]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू-४ क्रमाङ्क अनादिकालं pis अनर्हतै, अक्रquns Ss कैर्यg Diffing &

“Qur

(pi॥।

(सा।दी) । दुःखिwn

लगाके Bipi। Qing क्रकं wn अवसादं त्याज्य LDIT COM / कैर्यविरोधिwwG - Gumii Bp देह♚ॐ आत्मज्ञानादिका॥।

इत्यादि

pii,

(सा।स्वा) स्पर्शं प्रसक्त ADD कुङ्कुा। Qing कार्पण्यं नित्यमनुसन्धेय LD ७८ पूर्वकालीनायोग्यतानुसन्धान pii, अक्राquins जन्मनैष्फल्यानुसन्धानरूपनिर्वेद कीumi अत्यन्तावसाद♚$७० उत्तरकैङ्कर्यानुष्ठानोच्छेदं प्रसङ्गिung? सात्त्विकधृति अवसादं निवृत्त LDTii कैर्यं सुकर LDINGI LDगी विपरीत निर्वेद में GauiGg निष्कारण LDITS सात्त्विकधृति Qui & G GLD? भगवत्प्रभावकृतेदानीन्तन योग्यतानुसन्धान ४७ सात्त्विकधृति BnQQILD) अनादिसिद्धायोग्यतै कङ्क योग्यतानुसन्धाढा JnG GLDIT? अवताररहस्यरूपतीर्थावगाहन अयोग्यतै लागी शुभ, भगवत्प्रभाव योग्यतै २६०१LTQ/LD ६०१० के प्रमाण (L_T? किञ्च करणवर्ग /१६ ६७ अनादि दुर्वासनाप्राप्त विषय कीqis ps उत्तर कैङ्कर्यानुष्ठानi Giim Go लगानी Gau &pri। Qing लाऊं इति - Luminorp इत्यादि - Gumii firm ज्ञान pii - देहात्माभिमान॥।

pii, मिथ्या

(सा।प्र) नन्वेवं पूर्वसिद्धनैच्यस्यानुसन्धेयत्वे नीचीभूतस्य स्वस्येयन्तं कालं निरवधिकानन्दरूपभगवदनुभवाभावस्यापि तदविनाभूतस्यानुसन्धानाच्छोकावचन्न एव स्यात्, न तु कैङ्कर्यं कर्तुं शक्नुयात् किञ्चायोग्यतानुसन्धानाद्भगवदनुभवनिरपेक्षश्च स्यात् किञ्च स्वदोषानुसन्धानार्थं विषयस्मरणे “दोषानु चिन्तनार्था स्मृतिरपि प्रवृत्तिरेव वा स्यात् । आकिञ्चन्याननुसन्धाने पूर्वोक्तदोषापत्तिरित्युभयतः पाशारज्जुरित्यत्र स्वाकिञ्चन्यमनुसन्धाने नैवगतं न शोचामीत्युक्तप्रकारेणैवात्युन्नतस्यापि भगवतो जीवरक्षणार्थमवतारं तत्र च “स्थिते मनसि सुस्वस्थे शरीरे सति यो नरः । धातुसाम्ये स्थिते स्मर्ता विश्वरूपं च मामजम् । ततस्तं म्रियमाणं तु काष्ठपाषाण सन्निभम् । अहं स्मरामि मद्भक्तं नयामि परमां गतिम् । सकृदेव प्रपन्नाय । सर्वधर्मान्परित्यज्य । मित्रभावेन सम्प्राप्तम्’ इत्याद्युपदेशैस्तस्य सर्वसमाश्रयणीयत्वोपयुक्ततया सौशील्य सौलभ्यादिगुणञ्च ज्ञात्वा तदाज्ञानुज्ञारूपकैङ्कर्यकरणेन विपरीतवासना च निवर्त्येर्त्याह । ॐ अनादिकालमित्यादिना । श्रक्रqurs, तदापादितालाभम् । ळा pii इति । देहात्मभ्रमस्त॥।

(सा।वि) प्राप्तमित्यन्वयः

।

एवमुत्तरत्रापि प्राप्तमित्यनेनान्वयो द्रष्टव्यः is कैर्यjmgujii, विसृष्टकैङ्कर्यमपि - QLmii Bp pis GLI (फुलं& LDLOG/Lpsgi

• Gumii Boom rupii, मिथ्याभूतज्ञानं । देहात्म भ्रमादिः॥।

pii, अवस्थितं शब्दादिभोग्यताज्ञानम्॥।

१६। निर्वेद प्राचुर्य

(सा।सं) Qumiiporn

अवचन्ननाकाले”

उत्तरकृत्याधिकारः

[[७३]]

ई-पॊल्लावॊऴुक्कुमऴुक्कुडम्बुम्” ऎऩ्ऱलऱऱप् पण्णुम् Araवि्त्ताले का" उयिरप्पाऩॆऩ्ऩिऩ्ऱ योऩियुमाय्प् पिऱन्दायिमैयोर् तलैवा” ऎऩ्गिऱ पडिये ऎदिर्सूऴल् पुक्कु॥।

(सा।ऎ) पॊल्लावॊऴुक्कुम्, ggकमाऩ मुम्। अऴुक्कुडम्बुम्, vaक माऩमुम्, इऩ्ऩिऩ्ऱ नीर्मै, इप्पडि निऩ्ऱ ससरिग अत्तैये ऎऩ्गै। अलऱ्ऱु, वाय् पुलत्त। ३adk <६wuiत्ताल् तेऱि ऎऩ्ऱत्तै अरुळिच् चॆय्गिऱार्। उयिरळिप्पाऩ् याल्। ऎऩ्ऩिऩ्ऱ योऩियु माय् पिऱन्दाय्, ऎव्विदमाऩ

कळिलुम् ३पुरि्त्ताय्।

नित्यसूरिनिर्वाहक

I

इमैयोर् तलैवा, Aaकऩै। ऎदिर्सूऴल् पुक्कु॥।

(ऎ।I) ऎऩ्ऱबडि। पॊल्ला वॊऴुक्कुम्, Argyमुम्। अऴुक्कुडम्बुम्, diyhमाऩ kमुम्। इऩ्ऩिऩ्ऱ नीर्मै, इप्पडि निऩ्ऱ सासगत्तै ऎऩ्गै। अलऱ्ऱप् पण्णुम्, वाय् पुलत्तप् पण्णुम्। उयिरळिप्पाऩ् f उयिर्, ऎऎर्गळै। अळिप्पाऩ्, सुक्किऱवऩाय्क् कॊण्डु -“सार्” ऎऩ्गिऱबडिये अरिवु मॆऩ्ऱबडि - ऎऩ्ऩिऩ्ऱ, ऎव्समाऩ पुरियुमाय्, ऎन्द रियाय्, वुगळिल् ARARI पारादे - पिऱन्दाय्, अत् तरुळिऩाय् - इमैयोर् तलैवा, Aaक्कऩे ऎऩ्गै। ऎदिर्सूऴल् पुक्कु निऱ्किऱ, ऎदिरे अरिऩर्गळ् ऎदिरे वन्दु - सूऴल्, वळैक्कैयिल्, afoīत्तु निऱ्किऱ॥। (सा।७) d gafer ४४७ ४d । ऎऩ्ऱलऱ्ऱप् पण्णुम्, प्रलपनहेतुभूतस्य निर्वेदस्य प्राचुर्येण । “वृधैव भवतो याते” त्युक्त प्रकारेणानवचन्नस्सन्नित्यर्थः । २ पीनीळा इत्यादि । त्वत्कैङ्कर्यरसज्ञानादनवरतकैङ्कर्यनिरतनित्यसूरीणामनेकेषामीश्वरस्सन्नपि “परित्राणाय साधूनां” इत्युक्तप्रकारेण संसारि संरक्षणार्थं केवलं स्वकृपया देवमनुष्यतिर्यक्स्था- akirk पुक् ताऩाग पगऩ् । ऎदिर्सूऴल् पुक्कु निऱ्किऱ, G१४४४- ग्रहणार्थमभिमुखमागत्य स्थितवच्चक्षुर्विषय॥।

एवं प्रलापकरनिर्वेद बाहुल्येन

(सī।fā) पॊल्लावॊऴुक्कुम्, g: - < gai अऴुक् कुडम्बुम्,

ऎऩ्ऱुम् अलऱ्ऱप् पण्णुम् A सि्त्ताले,

ऩागादे, क - करिवु

कऩ्ग ४ Asafafai : उयिरळिप्पाऩॆऩ्ऩिऩ्ऱ TAयु माय् पिऱन्दायिमैयोर् तलैवा। उयिरळिप्पाऩ् सरि४a । ऎऩ्ऩिऩ्ऱ अरियुमाय्,कर्गळ । पिऱन्दाय्, । इमैयोर् तलैवा,

Aपर् रिबुवु । ऎदिर् सूऴल् पुक्कु निऱ्किऱ, H-पाविबुरियुम्॥ (सा।स) पॊल्लावॊऴुक्कुम्, पुबुगगA४९५९ । अऴुक्कुडम्बुम्, ४पुरिबुरि a hai

A:कादे, G-१९४७ः कA। उयिरळिप्पाऩ्, । ऎऩ् निऩ्ऱ योऩियु माय्, ४४AeAa। ऎदिर्सूऴल् पुक्कु - ३५॥।

[[७४]]

मू-लीलळील शरण्य

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

(win Cum

६० ीलनीjg। अवताररहस्यादि

(सा।दी) नीना Log जाति

न

पथ्यतम (puri प्रियतम (pubinoor उपदेश नं

की तीर्थ [] ८६०७६१७ अवगाहिली॥।

[[६६]]

प्रवेशिका लीलाला न जाति ४G शनाका तुलक नळाङ्कील मुं। उपदेश, “बहूनि मे व्यतीतानि जन्मानि तव चार्जुन” इत्यादि रूप कुन्तला। अवतार रहस्य LONG, ‘अवतारस्य सत्य त्वमजहत्स्वस्वभावते"त्यादिका। Gm, पूर्वy Lopiging आश्वसिॐ। ॐ Q१७] ढग - गत LD IT or अयोग्य jogmu Du॥। कॊण्डु

(सा।स्वा) आश्रित जाति का लङ्क जातिनामु शकील नळांpg उपदेश “बहूनि मे व्यतीतानि” इत्याद्युपदेश १९। अवताररहस्यम्, “अवतारस्य सत्यत्वमजहत्स्वभावत” इत्यादि तीर्थ // ना, उपायविरोधिसर्वपापनिवर्तकQL६pq। HD, अनादिकालमारभ्य भी आश्वसि थुङ्का। शनी अवतार रहस्यतीर्थावगाहन॥।

(सा।प्र) तयावतीर्य सन्निहितस्य । अवताररहस्यादिति । “बहूनि मे व्यतीतानि जन्मानि तव चार्जुन । तन्याहं वेद सर्वाणि न त्वं वेत्थ परन्तप ॥ अजोऽपि सन्नव्ययात्मा भूतानमीश्वरोऽपि सन् । प्रकृतिं स्वामधिष्ठाय सम्भवाम्यात्ममायया । यदा यदा हि धर्मस्यग्लानिर्भवति भारत । अभ्युत्थानमधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्यहम् ॥ परित्राणाय साधूनां विनाशाय च दुष्कृताम् । धर्मसंस्थापनार्थाय सम्भवामि युगे युगे ॥ जन्म कर्म च मे दिव्यमेवं यो वेत्ति तत्त्वतः । त्यक्तत्वा देहं पुनर्जन्म नैति मामेति सोऽर्जुन । । इत्युक्तमवताररहस्यम् “द्वाविमौ पुरुषौ लोके क्षरश्चाक्षर एव च । क्षरस्सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽक्षर उच्यते ॥ उत्तमः पुरुषस्त्वन्यः परमात्मेत्युदाहृतः । यो लोकत्रयमाविश्य बिभर्त्यव्यय ईश्वरः । तस्मात्क्षर मतीतोऽहमक्षरादपि चोत्तमः । अतोऽस्मि लोके वेदे च प्राथितः पुरुषोत्तमः । यो मामेवमसम्मूढो जानाति पुरुषोत्तमम् । स सर्वविद्भजति मां सर्वभावेन भारत । इति गुह्यतमं शास्त्रमिदमुक्तं मयानघ । एतद्बुद्ध्वा बुद्धिमान् स्यात् कृतकृत्यश्च भारत” इत्युक्तपुरुषोत्तमविद्या आदिशब्दार्थः । अनयोश्च तीर्थत्वं तटाकादिषु तीर्थानमिव “त्यक्त्वा देहं पुनर्जन्म नैति । बुद्धिमान् स्यात्कृतकृत्यश्च” भारत इत्युक्त भगवत्समाश्रयणोपकारकत्वात् सर्वाधिकारत्वाच्चेति भावः॥। (सा।वि) मागत्यस्थितवत्सन्निहितस्य । शरण्य, शरण्यस्य । mii moti Ln Gun, मातृस्तन्य क्षीर वत् -अवताररहस्यादि ५०१ की, “अवतारस्य सत्यत्वमजहत्स्वस्वभावतः इत्यादिकमवतार रहस्यं “द्वाविमौ पुरुषौ लोके क्षरश्चाक्षर एव च । क्षरस्सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽक्षर उच्यते । । उत्तमः पुरुषस्त्वन्यः परमात्मेत्युदाहृतः । यो लोकत्रयमाविश्य बिभर्त्यव्यय ईश्वरः । । यो मामेवमसम्मूढो जानाति पुरुषोत्तमम् । ससर्वविद्भजति मां सर्वभावेन भारत ॥ इति गुह्यतमं शास्त्रं इदं प्रोक्तं मयानघ । एतद्बुद्ध्वा बुद्धिमान् स्यात् कृतकृत्यश्च भारत ॥ इत्युक्तपुरु॥।

[[९९]]

(सा।सं) धावनाभिमुखगतिभ्यामाक्रमणाय विभवादिरूपेणावस्थितस्य सात्वतगीतादिरूपेणोपदेशेन नीलनी/५८/, स्वाराध्यत्वसुलभत्वादिबुद्ध्या । अवताररहस्यादिरूपपावनतमार्थज्ञानेन । Cg, महा॥।उत्तरकृत्याधिकारः

[[६६]]

[[७५]]

मूC” उत्तमे चेद्वयसि साधुवृत्तः” “दुराचारोऽपि सर्वाशी कृतघ्नो नास्तिकः पुरा समाश्रयेदादिदेवं श्रद्धया शरणं यदि । निर्दोषं विद्धितं जन्तुं प्रभावात्परमात्मनः” ा “यद्बह्मकल्प नियुतानुभवेऽप्यनाश्यं तत्किल्बिषं सृजति जन्तुरिह क्षणार्धे । एवं सदा सकलजन्मसु सापराधं क्षाम्यस्यहो तदभिसन्धि विराममात्रात्” नाम, प्रवहत्येव हि जले सेतुः कार्यो विजानता” नग ‘‘माळुमोरिडत्तिलुम् वणक्कॊडु माळ्वदु वलमे” ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱ गतलं किंंम्ं शोकिung॥।

ताले

(सा।दी) ii in pig योग्यतै अनुसन्धि muyi आगामिकैङ्कर्यjong yuuji सप्रमाण LDT & Bipi। “उत्तमे चेद्वयसि साधुवृत्त” इत्यादिumr। यद्यौवने चरति विभ्रमेण सद्वासद्वा यादृशं वा यथा वा । उत्तमे चेत् वयसि साधुवृत्तस्तदेवास्य भवति नेतराणि” ढं/बोधायन वचनम् - प्रवहत्येव नळाला की कैर्यj @you प्रमाणम्

मऱ्ऱैयिवै इतरान्नी प्रमाणम् उत्तमे वयसि, वार्धके साधुवृत्त भागा। स भगवान् तदभिसन्धिविराममात्रात्, किल्बिषाभिसन्धि

LDITI CLOTHL, मरणावस्थैया,

मात्र jg

भगवत्समाश्रयणßGgLL / श्रेष्ठम्॥।

पदु

भी

G,

(सा। स्वा) सिद्धोपायार्हता सिद्ध्यनन्तरम् । भगवत्प्रभाव कुङ्क ू उपायमुखेन य फलार्हतैowuyi इदानीन्तनकैङ्कर्यविच्छेद muyi

pi। उत्तमे चेदित्यादिना “यद्यौवने चरति विभ्रमेण सद्वासद्वा यादृशं वा यथा वा । उत्तमे चेद्वयसि साधुवृत्तः तदेवास्य भवति नेतराणि” इति बोधायनवचनम् प्रवहत्येव हि ७ ढङ्ग की । इन्द्रियाणां विषयान्तर सञ्चाररूपकैङ्कर्यविरोधिनिरसनेन-कैङ्कर्याविच्छेदे प्रमाणम् - प्रवाहे सत्येव जलस्थापनार्थं सेतुनिर्माणम् प्रवाहस्योच्छेदे सति सेतुर्व्यर्थः । तद्वदविच्छेदेन कैङ्कर्यस्थापनार्थं तत्प्रयुक्त प्रतिबन्धकनिरासादिकं कार्यQLD ५।कुण्डा । LOT CLOTAL LD, मरणावस्थैकं, भगवत्समाश्रयण♚G५७०। Lonना या।

श्रेष्ठ GLD।

(सा।प्र) LOITI CLOTH

इत्यादि । विनाशकाले वा भगवत्प्रणामेन सह मरणं वरमित्यर्थः॥।

(सा।वि) षोत्तमविद्या आदिशब्दग्राह्या ।वर्तमान योग्यता समाश्रयणे प्रमाणमाह उत्तमे चेदिति “यद्यौवने चरति विभ्रमेण सद्वासद्वा यादृशं वा यथा वा । उत्तमे चेद्वयसि साधुवृत्तस्तदेवास्य भवति नेतराणि” इति बोधयनवचनम् । उत्तमे वयसि, चरमवयसि । साधुवृत्तश्चेदपि तदेव साधुवृत्तमेवास्य भवति, श्रेयसे भवति - इतराणि प्राचीनदुर्वृत्तानि, अनर्थाय न भवन्ति - साधुवृत्तमेव तानि हन्तीति भावःआगामिकैङ्कर्याद्यपरित्यागे प्रमाणमाह - प्रवहत्येवहीति - LDT Guji, मरणावस्थायाम् । /ऊं, भगवत्प्रणामेन सह । Long, मरणं vi, श्रेष्ठम्॥। (सा।सं) विश्वासवान् सन् । उत्तमे, अन्तिमे । अनुवृत्तापराधिनमपि निवृत्तापराधतयानादिसिद्ध योग्यतास्वभावमप्यत्यन्तयोग्यत्वेन । अनादितयातिवृत्तकैङ्कर्यादिकमप्यनुवृत्त कैङ्क॥।

[[७६]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू-गत Door अयोग्य (त्व) तैकं ६८६०२ अपर्यनुयोज्यomi अनवधिक Door <त्ताले इप्पोदु पिऱन्द युरियैक् कण्डु वरुगिऱ नीरुक्कणै कोलुम्

अवस्थैकञ्छ अनुरूप Lorror आज्ञानुज्ञानुवर्तन Lom कैडर्यानुभव quing

५६००७ की “que

करण [i] ८६०ना सात्त्विकाहारसेवादि ८६६० योग्य नाही

प्राप्त jijnor अनुभव Lq॥।

(सा।दी) अपर्यनुयोज्यमित्यादि । दुराचारोऽपि इत्यादि सिद्धम् स्वातन्त्र्यमैश्वर्यमपर्यनुयोज्यमाहुः’ नळाङ्क pilgu पर्यनुयोग / परिचोदन / विषय Lomi योग्यतै mui कढलङ्ग অশकी ढाळा/ शेषम् - की कङ्क इत्यादि अवस्थै, मुमुक्षुत्वावस्थै - णी इन्द्रिय ji का भगवत्सेवायोग्यLD IT कं gmsmus &LG४pri। gunugu इत्यादि qur मुडियाऩे ऎऩ्ऱ तिरुवाय्मॊऴियिल् पडिये। इदिल् आऴ्वारुडैय कणङ्गळ् विडाय्त्त पडि सॊल्लुगिऱदु’’ ऎऩ्ऱु किडक्कुमॆऩ् नॆञ्जमे ऎऩ्ऩुम्बोदु ऎऩ् वाचकमे -ढालना” इत्यादि भगवदनुभवालाभ Lion सात्त्विकाहारसेवादिकां, विवेकविमोकादि ५१। प्राप्तकैर्य // न मूट्टुगैयैक् SmL०&pri। प्राप्त / ना इत्यादि अनुभव/न ू, अनुभवकैर्यन epila GTL/L९ - भगवद्व्यतिरिक्तविषयक नीॐ mi gujr&pmi। (सा।स्वा) अपर्यनुयोज्यमिति । ‘निर्दोषं विद्धि तं जन्तुं प्रभावात्परमात्मनः’ाळा की प्रभावं ‘स्वातन्त्र्यमैश्वरमपर्यतुनुयोज्यमाहुः’ नळाङ्क pugu पर्यनुयोगानर्ह QLD१DLLg। योग्यतै muli &ढण इति धीर commii इति शेषः अयोग्यतै mui ji ngng इत्येतत्प्रतिकोटित्वादिति भावः ।

qugu इति ।

यकृताला की

elpL_T॥।

[[१]]

qu ७/१९। सात्त्विकेति । सात्त्विकाहारादिना प्राप्त विषयाङ्कन

(सा।प्र) की Åकं इत्यादि । आगामिजलधारणार्थं सेतुनिर्माणन्यायेन । नीं मुडियाऩिल् guru, “qwn” इत्यारभ्योक्तदशगाधासूक्तप्रकारेण श्रान्तानि॥। (सा।वि) गतLDIT GOI अयोग्यत्व कुङ्कुमं ५६ग, गतामयोग्यतां स्मृत्वा अगलवुम् पारादे, एतावत्पर्यन्तं वृथैव कैङ्कर्यधनं सम्प्राप्तवानिति विश्लेषमविचार्यैव - Dj Gangb &ाऊं, आगमिष्यज्जलधारणार्थसेतुबन्धन्यायेन कैङ्कर्यानुभव मुं। अत्यक्त्वैव । विषयवासना निवृत्यर्थमिदमुक्तम् - gun Ligu इति सञ्ज्ञिके प्रबन्धे शठकोपमुनेः करणानां श्रमप्रकार उक्तः तत्प्रकारेण । मुं, भगवद्विषयालाभाद् छ्रान्तानि करण /jj sonना, इन्द्रियाणि - १, प्रवेश्य॥।

(सा।सं) र्यादिमत्तया स्वीकरणानुगुणत्वं प्रभावस्यापर्यनुयोज्यत्वमनवधिकत्वम् च । मुडियाऩे इति । गाधादशके करणवर्गे एकैकं मन आदिचेतन समाधिमापद्य भगवद्विषयासक्त्या तदलाभजनितक्ले शेन च स्ववृत्तिं करणान्तरवृत्तिं भगवद्विषये अभिलषच्छ्रान्तिमगमद्वकुलभूषणमुनेस्तद्रीत्या श्रान्तिमत्करणवर्गान्॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

मू-अयोग्यविषयान्तर (१६) Lq ss वासनैना wings॥।

कु

[[७७]]

(सा।दी) अयोग्येत्यादि - नी भगवत्प्रीत्यर्थ १०/७५ आज्ञानुज्ञाकैङ्कर्य /i१ nना यथाशास्त्रमनु॥। (सा।स्वा) दुर्वासनै उच्छिन्नै unsi GunQLD। Qing ५ अवस्थैकं अनुरूप LDITGT आज्ञानुज्ञावर्तन LD & D कैङ्कर्यानुभव लाला/GGLon? Angl भगवत्कटाक्षविशेष सिद्ध साक्षात्कारपर्यन्त भक्तिuyu प्रपन्नाधिकारिकं भक्तियोगरूपानुज्ञाकैङ्कर्यं जन्मान्तरसमापनीय LIST एतद्देहावसाने

उपायनिष्ठै विरोधि

wngr? जन्मान्तरसाध्यसमापन LOINT की बुकीङ्ग अधिकारि Co/६००१४६०१ ०२१४० gmous कट्टुक्कीडाऩ faaत्तिले इऴिन्दवऩ् पोलेयागैयाले मिल्लै ढाळगलीiung] केवलविहाररूप LOINTS शास्त्रोक्तनियम १० min कैङ्कर्यानुष्ठानं प्रसङ्गि wing? विहारद्यूत शक्र द्यूतशास्त्रोक्तनियमं giung विहारं

$ १ पण्णुमाप् पोले करिबुसत्ताले पण्ण वेण्डुमॆऩ्ऩिलप्पोदु बहुकालं साधनबुद्ध्या शास्त्रमुखñg७ धर्मानुष्ठानं पण्णुगिऱ शास्त्रवश्य इतराधिकारिऊनाऊं का १९६० प्रपन्नाधिकारिक धर्मानुष्ठान

(सा।प्र) Liilg ४क वासनै कलना

विशेष॥।

भी गवादीनां निवारकमन्तरेण स्वेच्छया सस्यादि भक्षणं १४ ४५ इत्यस्यार्थः । एतेनाविषयवृत्तित्वं लक्ष्यते । एवं चेन्द्रियाणां विषयवृत्तिवासना निवर्तनं चोक्तं भवति । अस्यापि प्राप्तमित्यनेनान्वयः । नन्वेवं विपरीतवासनानिवृत्यर्थं कैङ्कर्यस्य कर्तव्यत्वे यथा तथा क्रियमाणकैर्येणापि विषयवासनानिवर्त॥।

(सा।वि) uLq४५s वासनै कलना Lojpa (कङ्क, स्वरसतो विषयेषु प्रसरद्वासना निवर्तनं च प्राप्तमिति सम्बन्धः - गवादीनां निवारकाभावे स्वेच्छया सस्यादिभक्षणं १४४ऊण्ड शब्दार्थः । पूर्वमुपाय प्रवृत्तिनिवृत्त्यर्थं आकिञ्चन्यानुसन्धानं कर्तव्यमित्युक्ते तर्ह्ययोग्यस्य स्वस्येतावन्तं कालं वृथैव कैङ्कर्यं नासीदिति शोक एव स्यात् किञ्चायोग्यतानुसन्धानात् भगवदनुभवस्स्वस्यासम्भावित एवेति मत्वा तद्विषये न प्रवर्तेतैव - अपि च वासनायाः प्रबलत्वाद्विषयेष्वेवेन्द्रियाण्याकर्षेदित्याशङ्कानु प्राप्तासु पं कृणकं इत्यादि पङ्क्तिनोक्ता । अत्र गत कुङ्किं शोकिung इत्यादिना “गते शोको न कर्तव्यः” इति नीत्या शोक एव स्यादिति शङ्का परिहृता - अवचन्न इत्युपक्रान्तमेव गत कुङ्किं शोकिwn इत्युपपादितमिति न पौनरुक्त्यम् । नीळा इत्यारभ्य शरण्य प्रभावदर्शनपूर्वकमवताररहस्यज्ञानादिना स्वयोग्यतां प्रदर्श्य की कला कन ऊष्णकं क इत्यादि दृष्टान्त पूर्वकमाज्ञानुवर्तन LD ITS D कैङ्कर्यानुभव jo young इत्यन्तेन भगवदनुभवस्स्वस्यासम्भावित एवेति शङ्का परिहृता । gun इत्यारभ्य compp goji इत्यन्तेन वासनायाः प्रबलत्वाद्विषयेष्वेवेन्द्रियाण्याकर्षेदिति शङ्का परिहृतेति ध्येयम् - ननु वासना निवृत्त्यर्थानुज्ञारूप कर्मसु फलार्थत्वाभावाद्यथा शास्त्रमेव कर्तव्यमिति नियमो न स्यादित्याशङ्कायां सदृष्टान्तं तन्नियम॥।

[[७८]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ई-अक्करैयिल् अरिसाञ्जाक्कुप् पोग ओडम्बार्त्तिरुप्पार् निऩैत्तबोदु विडवॊण् णाद°lGtruggत्तिलिऴियादेवेण्डिऩ मट्टिले तलैक्कट्टुगैक्कीडाऩ faarKHत्तिले इऴिन्दालुम् ऎत्तिऩ् पडिये अडि तप्पादे करुविगळ् वैक्कुमाबोले॥।

(स।ऎ) f८क्क वेणुमॆऩ्गैयैक् काट्टुगिऱार्। Hमाग मुन्द अत्तैक् काट्टुगिऱार्। अक्करैयिल् रीयाल् अदावदु। आऱ्ऱुक्कक् करैयिल् माऩ ऊरुक्कुप् पोग वेणुमॆऩ्ऱु अक्करैयिलोडमिक्करैक्कु वरुमळवुम् पार्त् तिरुक्कुम् <gHRकळ् ताङ्गळ् निऩैत्तबोदु विडवॊण्णाद quqrt€<त् तिल्। अदावदु! मिरण्डु वगै - quiमॆऩ्ऱुम् मॆऩ्ऱुम् - इदिल् quraमावदु ऒट्टम् पॊरुन्दियाडुवदु - aakaमावदु। क अबिवि माऩ ४ - ऒट्टम् पॊरुन्दियाडुमवऩुक्कुत् ताऩ् निऩैत्तबोदु विडक्

लीलाद्यूतम् कूडादु। AM समाऩाल् ईऩ् ऎप्पोदागिलुम् विट्टुप् पोगलायिरुक्कुम्। इत् ताल् effक्कत्तिल् पुऩ्गत्तिऴियिल् तऩ् HK७

तिणत्तुक्कुप् पोगवरिदायिरुक्कैयाल् तुत्तिलिऴियक् कडवऩॆऩ्ऱु तोऩ्ऱुगिऱदु। इदु क कोलाद Vपुऩ्ऩिल् सॊऩ्

कळ् ऩदु - इप्प४ऩुम् मऩ्ऱो? इदु समऩ्ऱो? इदऱ्कॆऩ्ऩ ४४? पण्णिऩालमैयादो ऎऩ्ऩादे sallāत्तोडे पण्ण वेणुमॆऩ्गैयिल् काट्टुगिऱार्। इऴिन्दालुम् रियाल्। व मावदु। लारिगळ् - करुविगळ्,

ङ्गळ्। इवऱ्ऱिल् Aत्तिऩ् fa

मूलै॥।

(सा।ÆT) ऎदु? ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार्। अक्करैयिल् ३ करुवि, पुदऩिऩ्

यिल् ७वु॥।

(सा।प्र) यितुं शक्यत इति शास्त्रमर्यादानुसरणं स्यात् अनिष्टनिवृत्यर्थत्वेत्वौषधेष्वभोग्यतमत्वबुद्ध्यनुपपत्तेर्भरन्यास फलत्वं नोपपद्यत इत्यत्र सदृष्टान्तमुत्तरमाह । अक्करैयिल् ३ । तीरान्तरगतनौका गमनकाङ्क्षिणोऽपेक्षितसमये त्यागानर्हपणबन्धद्यूते प्रवृत्तिं विहायापेक्षितसमये

d U: १ करुविगळ्॥।

(सा।fई) ४१५ । अक्करैयिल् ५ - अक्करैयिल्, पु<a - अरिबु णत्तुक्कुप् पोग, अभिमतदेशगमनाय ओडम् पार्त्तिरुप्पार्।

<g४ः Aur

• -qaana: वेण्डिऩ मट्टिले, अगऩ् । तलैक्कट्टुगैक् काणुम्, ऎरिच्चसरिसिक् विळैयाट्टिले कूडिऩ त्तिले । इऴिन्दा लुम्, fqaत्तिऩ्बडियिले, क, अडि तप्पादे, Hाऩ्

वैक्कुमा॥।

ताऩ् निऩैत्तबोदु, HHH - विडवॊण्णाद, तिले इऴियादे, अxfasa।urn

करुवि,

(सा।सं) साधनत्वेनानुष्ठितं कर्मपणबन्धद्यूतस्थानीयम् - स्वयं प्रयोजनतया क्रियमाणं विहारद्यूतस्थानीयम् । मध्ये विच्छित्या खेदावह विहारद्यूतस्य च स्वयं प्रयोजन मित्यादिकं प्रतिदृष्टान्तेति । तलैक्कट्टुगै ताऩुम् विळैयाट्टिले कूडिऩ äh । करुविगळ्,

॥।

मूआज्ञानुज्ञै ८०

उत्तरकृत्याधिकारः

कील शासिता शासन । Gunj

माग

[[७९]]

कालविशेषादिनियतLDI६०१ कैर्यjmgii पित्तपरिहारार्थ १०८ क्षीरसेवै Curren

आरोग्यं Gujpourising/

लीकं अयत्नलब्धLD ६० औषध ६० अविलम्बित

णुमाप् पोले उगन्दु पण्णवुम्॥।

क

(सा।दी) wiqu५L५gmi। गज १

ujgaon। तुरग $ ६७१९ वक्रगतिws १५Ls। jiugu

भगवच्छास्त्रादिनी लाग कालविशेष देशविशेषादि & GGINGL कैङ्घर्य / ५१ ५लना ५५५ Commis। भी स्वयं प्रयोजन LD IT &

क अनुष्ठिकं Com।१०/१० लड़के कLL @&pmi। पित्तपरिहारार्थLD/७५ इत्यादि। पित्तपरिहारार्थ १०/०७ ५ क्षीरसेवै क्षीरसेवै पित्तपरिहाररूपफलान्तरार्थ [LD IT p gig - uqui Gs। अयनलब्धेत्यादि ॥ दाष्टन्तिक लभिक अर्थ सुलभLDIT] ईश्वरकृपैug औषध कुंgro रोग निवृत्ति@wii Guppoisin प्रपन्न कळुम् माग उगन्दु पण्ण वेणुमॆऩ्गै प्राप्ताङ्कना - शनी २ कैर्य १५१ ५लना॥।

माग

पॆऱ्ऱवर्गळ्,

(सा।स्वा) गजादिप्रतिमै का अयत्नेति - इतराधिकारि का कृतकृत्य gun रुग्णक्षीरपानं Gun साधनबुद्ध्या रङ्गात प्रपन्नाधिकारीकृतकृत्य sun लब्धारोग्यक्षीरपानं GunG LIGगभग

१४। शुभ, कैर्यलक्ष्य LD IT ON परविग्रहादिना देशविप्रकृष्ट(५) Tu (कङ्क कैङ्कर्यानुष्ठानं Jon G GLD? परविग्रहं दूरस्थLongi अर्चाविग्रहं सन्निहितQLD॰ग॰गी॰॰/jg अर्चाविग्रह ॐ/कं प्रमाण (LCLIT? २६००/ng षाड्गुण्यपूर्त्या॥।

माग

(सा।प्र) Loni GunG, शारनिधानवत् । ॥।, अनुगुणैः । कालविशेषादिति देशाधिकार्यादिरादिशब्दार्थः । २५ का रङ्ग १०२/Li, प्राप्तमित्यन्वयः । ननु कैङ्कर्यप्रतिसम्बन्धिनः परवासुदेवादेरतीन्द्रियत्वात्तत्प्रतियोगिक कैङ्कर्यमेव न सिद्ध्यतीति कथं भोग्यतमत्वमित्यत्रास्मदादि प्रत्यक्षग्राह्यार्चाविग्रहस्यैव परविग्रहतुल्यत्वेनार्चनीयस्य, “सुरूपां प्रतिमां विष्णोः प्रसन्नवदनेक्षणाम्॥।

(सा।वि) ii GunG, यथा पातयन्ति तथा । नान&p, कैर्यं स्वीकर्तुः । शासिता भील, शासकस्य भगवतः । शासन कुङ्किञ्छ, शासनस्य ।, अनुगुणः । यः, कालविक्षेपादिः । तेन नियतं नियन्त्रितम् । कैर्यjmg, कैर्यम् । पित्तपरिहारार्थ १०७५ क्षीरसेवै LIL, पैत्यपरिहारार्थं क्षीरसेवनं कुर्वन्त इव । केवलप्रत्यवाय परिहारार्थनित्यकर्मकारिण एतादृशा इति । प्रपन्नाः कीदृशा इत्यत आह अयत्न लब्धेति । आरोग्यं Qujpouriऊना, आरोग्यं प्राप्ताः - LING २mLonii GunG। क्षीरं पिबन्त इव - ते क्षीरपाने स्वतः प्रीत्यनुभव एव । पित्तोपहतवदरुचिकरत्वमिति दृष्टान्तः । अयत्नलभ्य LD ITI इति । आकस्मिकभगवत्कृपाव्यञ्जनार्थमुक्तम् । अविलम्बित LDTT६०१ इत्यनेन पूर्वं चिरकालं तादृशभोगाभावादत्यन्तप्रियतमत्वं द्योतितम् - २५/५/१/गळा यळं कैङ्कर्यßng इत्यस्यात्रान्वयः । लब्धारोग्यैः भोगार्थं क्षीरसेवनमिव भोग्यतया कैङ्कर्यकरणं॥। (सा।सं) विहारविषयव्यक्तयः । श्राप, अश्वमन्त्र्यादिस्थानानि । यत्नलब्धौषधाच्चिरेण लब्धारोग्याणां क्षीरसेवनेन निश्शङ्कता । नाप्यत्यन्त भोग्यतेति । दाष्टन्तिके तदुभयलाभायायत्नेत्या॥।

[[८०]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू- Gung। “नित्यसिद्धे तदाकारे तत्परत्वे च पौष्कर । यस्यास्ति सत्ता हृदये तस्यासौ सन्निधिं

व्रजेत्” …

(सा।दी) अर्चावतार; काङ्ग लागत अर्चावतारं सान्निध्य मुंgii] गं प्रमाणं कL @pni।

अधिकारविशेष कुङ्कु कङ्काळ Gung/ इत्यादिun, Gung। स्वयं प्रयोजनत्वेन / Gung/ नित्यसिद्ध इति । / पौष्कर संहितै ॥ Gi) ब्रह्मा mauकं कली कङ्का भगवद्वचनम् । भो पौष्कर ब्रह्मन् । win अधिकारिकं । नित्यसिद्धे,

नित्यसिद्धे, परवासुदेवस्य तस्य भगवतो दिव्यमङ्गलविग्रहे । तस्य भगवतः परत्वे च । यद्वा तस्य विग्रहस्य स्वरूपादिभ्यः परत्वे च विषये हृदये सत्तास्ति, अस्तीति सत्ताविषयबुद्धिरस्ति । तस्य महात्मनः असौ, भगवान् सन्निधिं व्रजेत् । विग्रहपरत्वाभ्यां विशिष्टस्सन् अर्चारूपेण सन्निधत्ते बालक। शशी महात्मा अधिकारिws छलीका सन्निहित नाग अर्चारूपिunoor भगवान्

सर्वोपजीव्य मॆऩ्ऩुमिडत्तै Ageमागक् काट्टुगिऱार्।

(सा।स्वा) उत्कृष्टपरमूर्ति

L

तदपूर्ति www अर्चेujav कैङ्कर्यमुचित LDT? परविग्रह कुंल ५१४ आश्रित पारतन्त्र्यादिरूपाधिकाकार कुम्भ २० L अर्चे कैङ्कर्यलक्ष्यै ढाळाशी@iGung/ आश्रित पारतन्त्र्यादिना अनुसरिक/ कैङ्कर्यं जीॐ) “यथा युवानं राजानं यथा च मदहस्तिनम्” / पारतन्त्र्य Loving मदहस्तियुवराजविषयj GunG भगवद्विषय ॐ कैङ्कर्योपचारं ११६ COLD का विरोधिwn? अक्र परत्वानुगुण LDTS भय । उपचरिक

नगीनं तात्पर्य QLD wii Cungl “जननीव स्तनन्धयम्” ढाळा स्तनन्धय ii GunGo उपचरिक उनकी मा

पोले वेणुमॆऩ्गिऱदु विरोधिwng? ढाळातुन Gauis pri। iGung/ इत्यादिना । Gun, २ काकु कैङ्कर्यं LIG६IL Gung/। नित्यसिद्ध इति । पौष्करसंहितायां ब्रह्माणं प्रति भगवद्वचनम् । हे पौष्कर, ब्रह्मन् । नित्यसिद्धे तदाकारे, परविग्रहे तस्य परत्वे च विषये यस्य, पुंसः । हृदये सत्ता, सत्ताविषयिणी बुद्धिः भगवदीय दिव्य विग्रहपरत्वास्तित्वबुद्धिरस्ति इति यावत् । तस्य, पुंसः । असौ, परमात्मा । सन्निधिं, सान्निध्यं । व्रजेत्, विग्रहपरत्वाभ्यां विशिष्टस्सन्नर्चारूपेण सन्निधिं गच्छेत् । इऩि

अधि-कारिकङ्काळ अर्चारूप १/७८ अवतीर्ण ६०७/७६०१ भगवान् सर्वोद्देश्य ? ना अर्थलं सदृष्टान्त १०/७८५ प्रमाणमुदाहरिॐ& pri।

ऒरु

[[१]]

(सा।प्र) “कृत्वात्मनः प्रीतिकरीं सुवर्णरजतादिभिः । तामर्चयेत्तां प्रणमेत्तां यजेत्तां विचिन्तयेत् । विशत्यपास्तदोषस्तु तामेव ब्रह्मरूपिणीम्” इत्यादि प्रमाणावगतत्वात्तस्यैव सर्वविधबन्धुत्वोक्तेश्च तद्विषय एव तत्तत्प्रीत्या सर्वविध कैङ्कर्यं कर्तव्यमित्यभिप्रेत्याह । श्रGung/ नित्यसिद्ध इत्यादिना॥। (सा।वि) प्राप्तमित्यन्वयः । एतत्कैङ्कर्यमर्चावतार एव कार्यमित्याह । श्रइति । Gung तस्मिन्समये, कैङ्कर्यकरण समये - एकस्याधिकारिणो भक्त्यतिशयेन भगवान् सान्निध्यं प्राप्य॥। (सा।सं) द्युक्तिः । तदाकारे, तद्विग्रहे । तस्य नित्यसिद्धत्वमकर्मकृतत्वम् । तत्परत्वे च, तद्विग्रहस्याप्राकृतत्वे च । सत्ता, पारमार्थिकता॥।

।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[८१]]

मू-“यथा सामुद्रमम्भोब्धेस्स्पृष्टमेत्युपभोग्यताम्। तथैव हि मनुष्याणां भक्तैस्सम्भावितो हरिः” १६mji, गां अधिकारिविशेष कङ्काल सान्निध्यादिना ६६०णी परमैकान्तिurroor

५६७६०६०१ २ कालं याচअर्चावतारं भीमं की

शायि षाड्गुण्यं संस्थितं मन्त्रबिम्बयोः” ७६ की पूर्ति॥॥।

LIG “सर्वाति-

[[७]]

क

महा-

(सा।दी) यथेति - सामुद्रं, लवणत्वेनानुपजीव्य [LDIT] समुद्रजल (apii मेघना स्पर्शिॐuLG स्वादुत्व कुंलक भला सर्व उपजीव्य Lomb। niugu, भक्तिमान् का भागवत सम्भावि कँÚULL, अर्चारूपेण प्रतिष्ठापि / समाराधिपं भगवान् । अंशं सान्निध्यं // सम्मति । सर्व उपभोग्यतै आज्ञानुज्ञाकैङ्कर्य/१B९TTॐ

। ou सेव्यत्वjmgumLuq। अधिकारि विशेष कुङ्कु/कङ्काळ, देवर्षिसिद्धमनुष्य कभी ॐ प्रह्लाद, नारद, भृगु, मार्कण्डेयादि, श्रीनाथमुनि, यामुनयतिवरादि & GI LDकील यांॐॐ। मुळाला २ कलङ्क। अर्चावतारङ्गी मङ्कील, श्रयं अधिकारिक व्याजीकरि कुङ्कु । तऩ्ऩै सिप्पिक्कैक्काग ऎऴुन्दरुळिऩदाग ऎण्ण वेणुमॆऩ्ऱु करुत्तु। अप्पडिप्पट्ट ऎम्बॆरुमाऩ् पक्कलिले ऎऩ्गै शनी अर्चावतार कुङ्कळा गुणपूर्ति पावनत्वविरोधिनिवर्तकत्वाश्रितपारतन्त्र्यभोग्यतादिना भी छञ्छी कंलकी प्रमाण / Boor AMOLGA BITLQi। सर्वातिशायि इत्यादिun मन्त्रबिम्बयोः । बिम्बे, बिम्बाधिष्ठातरि । षाड्गुण्यं, षड्गुणा । स्वार्थेष्यङ् । सर्वातिशायि, सर्वेभ्यः परत्वादिभ्योऽतिशायि । सम्पूर्णं स्थित॥। (सा।स्वा) यथेति । यथा सामुद्रमम्भः मेघैः स्पृष्टं सर्वोपभोग्यतां याति तथा भक्तैः प्रतिष्ठापितो हरिरपि मनुष्याणामाज्ञानुज्ञाकैङ्कर्यरूपाराधनयोग्यतां यातीत्यर्थः । अधिकारीति । दिव्यायतन इति शेषः । देवर्षिसिद्धमनुष्याङ्कनी, प्रह्लाद, नारद, भृगु, मार्कण्डेयादिकं श्रीमन्नाथमुनि, यामुन यति वरादिकङ्काळ//pq। सान्निध्यादिना रङ्गणी वाढला की क्रम्माकं तु कं &DQpjGHTL अन्वयम् । परमैकान्तिwr नाग २ इति । स्वगृह श्रीगळं इति शेषः । षाड्गुण्यं, षड्गुणाः । स्वार्थेष्यङ् । मन्त्रे, बिम्बे । बिम्बाधिष्ठातरि च । सर्वेभ्योऽ-तिशायि पर्यन्तं, परिपूर्णम् । मन्त्रे प्रतिपाद्यतया बिम्बे साक्षाच्च तत्परिपूर्णमित्यर्थः ।

(सा।प्र) लगभग २५ स्वस्मिन्नतिप्रीत्यागत्य ।

(सा।वि) सर्वेषामाराधनायोपकरोतीत्यत्र दृष्टान्ततयोक्तमिति - यथा सामुद्रमिति - लवणतया दूरतया सर्वेषामनुपजीव्यं सामुद्रमुदकं मेघैरानीतं सर्वेषामुपभोगाय यथा भवति तथा परत्वेन स्वरूपतो दुर्ग्रहत्वेन च सर्वेषामनुपजीव्योऽपि भगवान् भक्तछन्दानुरोधेन तत्प्रतिष्ठितार्चायां सान्निध्यं प्राप्य सुप्रसन्नस्सर्वेषामाराधनायोपकरोतीति भावः परमैकान्तिuri लढाङ्ग, परमैकान्तिनं पुरुषम् । २ । ujjg], अभिलष्यागत्य । मन्त्रबिम्बयोः मन्त्रबिम्बाधिष्ठातरि संस्थितं षाड्गुण्यं सर्वातिशायीत्यर्थः । (सा।सं) सान्निध्यादीत्यादिशब्दस्साम्मुख्यादिसङ्ग्राहकः । मन्त्रबिम्बयोः, मन्त्राधीनयोः । प्रत्यक्षतत्समानाकाराप्रत्यक्षबिम्बयोः “बिम्बाकृत्यात्मना बिम्बे सन्निधत्ते” इति हि श्रूयते ॥।

[[८२]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू- “आपीठान्मौलिपर्यन्तं पश्यतः पुरुषोत्तमम् । पातकान्याशु नश्यन्ति किं पुनस्तूपपातकम्’ ढाढालील पावनतमत्व muji, “सन्दर्शनादकस्माच्च पुंसां सम्मूढचेतसाम् । कुवासना कुबुद्धिश्च कुतर्क निचयश्च यः । कुहेतुश्च कुभावश्च नास्तिकत्वं लयं व्रजेत्” नगीmuqw प्रत्यक्षादिप्रमाण-त्रय मण्डळं हेतुफलभाव काय एलीना किं॥। (सा।दी) OLD। पावनत्वे प्रमाणम् आपीठादिति । आपीठात्, श्रीपादपीठमारभ्य । मौलिः, किरीटम् । केशबन्धो वा । आपादतलमस्तकं पुरुषोत्तमं पश्यतः पुंसः पातकानि महान्त्यपि नश्यन्ति । व्यामोहादिविरोधि निवर्तकत्वे प्रमाणं सन्दर्शनादिति । सम्मूढचेतसां, पामराणामपि पुंसामाकस्मिकसन्दर्शन कुवासनादिना, नशिळं। प्रत्यक्ष हेतुत्वेन य कुवासनैujii, क्रीळा फल LD ITI कुयुक्तिuyi, अनुमानविषय अन्तर्हेतु QUIT कुव्याप्ति wG

कुभाव कुत्सितसाध्यनिश्चय pii, आगम कुतर्कळां समूह

य

[[१]]

कुवाक्यार्थनिर्णय ( OLD। यद्वा, प्रत्यक्ष कुङ्कुं कुबुद्धिajii, कुवासनैuyii, अनुमानलं ळं कुहेतुकं ] अक्रं कुतर्क, आगम कुंougb कुभाव upळं भक्त्यभाव, अक्रं नास्तिकत्व n। हेतुफलभाव ♚g, कार्यकारणभावलं। Louis, बुद्धिव्यामोहम् Logmi, निवर्तक- LDING। कुवासना, प्रत्यक्षभ्रमहेतुः - कुबुद्धिः, प्रत्यक्षभ्रमः कुतर्कनिचयः, अनुमानभ्रमहेतुः, कुहेतुः अनुमानभ्रमः । कुभावो नास्तिकत्वहेतुश्चित्त॥।

(सा।स्वा) हेतुफलभाव ♚ इति । कार्यकारणभाव काळ। कुवासना, कुबुद्धिरूपप्रत्यक्षभ्रमहेतुः । कुतर्कनिचय आनुमानिक भ्रमहेतुः । कुहेतुरनुमान भ्रमः । कुभावस्तात्पर्यभ्रमः, नास्तिकत्वं, नास्तिकत्वहेतुर्वाक्यार्थभ्रमः॥।

(सा।प्र) कुवासनादीनां व्यक्तिभेदेन परस्परं हेतुफलभाव इत्यर्थः । १० Louing काकं मुकं॥।

(सा।वि) प्रत्यक्षादिप्रमाणत्रय हेतुफलभाव, प्रत्यक्षादिप्रमाणत्रयहेतुतया फलतया च प्राप्तानामिति व्यामोह विशेषणम् - तत्र प्रत्यक्षादिप्रमाणे कुवासनाकरणदोषः - तत्फलं, कुबुद्धिः - अनुमानप्रमाणे कुर्तकः, व्याप्त्यभावस्तर्कः करणदोषः तत्फलं विनिश्चयः, विपरीतसाध्यनिश्चयः आगमे, आकाङ्क्षाभ्रमयोग्यता भ्रमादिः कुहेतुः करणदोषः । तत्फलं कुभावः । विपरीततात्पर्यज्ञानम् । अत्र कुवासनया देहात्मभ्रमः । कुतर्क मूलकः सावयवत्वे अनित्यत्वमिति वैकुण्ठ-मप्यनित्यमित्यादि निश्चयः । कुहेतुभावः कुभावश्च ततत्त्वमस्यादि सर्वेषां वाक्यानामद्वैते ब्रह्मणि तात्पर्यमित्यादि निश्चयः । तत्फलं नास्तिकत्वं च लयं व्रजेदित्यर्थः । Lowßg कं &नां कुङ्किम्मुळं, बुद्धिव्यामोहानां सर्वेषाम्॥।

(सा।सं)प्रत्यक्षानुमानशब्दजनितकुवासनायाः फलं प्रत्यक्षायायत्त कुबुद्धयः - कुबुद्धिफलं कुतर्कनिचयः कुतर्कनिचयात्कुहेतवः कुहेतुभिः कुभावना फलमिति - तथा नास्तिकत्वं फलमित्यभिप्रेत्य प्रत्यक्षादि प्रमाणत्रय हेतुफलभाव इत्युक्तम्॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[८३]]

ई -मरुन्दायिरुक्किऱबडियैयुम्,

xqet ai६४” ऎऩ्ऱुम्, “तमरुगन्ददॆव्वुरुवम्” ऎऩ्गिऱ पाट्टिलुम् सॊल्लुगिऱबडिये

ऎसमाऩ अरिवुत्तैयुम्, “कण्ड कण्गळ् मऱ्ऱॊऩ्ऱिऩैक्काणावे”॥।

(सा।दी) दोषः । नास्तिकत्वं यथावस्थितशास्त्रार्थविपरीतभ्रमः । भी आश्रितपारतन्त्र्ये प्रमाणं ये

, क । कळusa ३qdtra

अयोग्यदेशे वा । अर्घ्यादिमात्रेण वा महोपकरणेन वास्वयं वान्येन वा मामाराधयन्ति । तांस्तथैव ल् । रिसि ऎऩ्गै। तमर् । तमर्, रिऩार्। उगन्द तॆव्वुरुवम्, ऎत्तैत् तऩ् तिरुमेऩियाग उगन्दार्गळ् अत्तैये तऩक्कुत् तिरु मेऩियाग। आऴियाऩ्, निऱ्कुम्। तमरुगन्ददॆप्पेर्, ऎन्द तिरुनामत्तै उगन्दार्गळ् अप्पेरैये उडैयऩाम् HÃऩ्। तमरुगन्द तॆव्वण्णम्, ऎन्द पुगRत्तै ऩागवादल् कळऩागवादल् पुऩिवागवादल् पुऩागवादलुगप् पर् - सिन्दित्तु, अणि ऎत्तु। इमैयादे इमैक्कॆट्टादे अऩरिरित्तु, इरुप्पर्, इरुप्पारागिल्

ऩेया मॆऩ्गै। इऩि

अन्द कत्तै अरुळिच् चॆय्गिऱार्। कण्ड कण्गळ् याल् अणियरङ्गत् तॆऩ्ऩमुदिऩैक् कण्ड कण्गळ् मऱ्ऱॊऩ्ऱिऩैक् काणा, AdiAM RAऩाऩ अरङ्गऩागिऱ ऎऩ॥।

(सा।ऎ)ऩ् सारिसिरि ।

श्रयणापेक्षाणां परित्राणं करोमि । अपितु ये मत्समाश्रयणापेक्षा यथा येन प्रकारेण स्वापेक्षानुरूपं मां

o । साऩ् । ताऩ्ळिऩ्

ऎऩ् अरिसि । स रियरिऩ् तमरुगन्ददॆव्वुरुवम्, तमर्, अरियार्। उगन्ददु, आसैप्पट्टदु। ऎव्वुरुवम् ऎन्द वमो अत्तैये तिरुमेऩियागवुडैत्ताऩ, आऴियाऩ्, ऎऩ् कण्ड कण्गळ् ३ अणि, AMSRIऩाऩ अरङ्गऩागिऱ, ३५। Aऩागिऱ। ऎऩ्ऩमु तिऩै, ऎऩक्कु अरित्तैक् कण्ड कण्णाऩदु - मऱ्ऱॊऩ्ऱिऩै, मऱ्ऱ पुत्तैक् काणा, काण्गिऱदिल्लै ऎऩ्गै॥।

(ऎ।ऎ) मरुन्दायिरुक्किऱबडियैयुम्,

४। तमरु कन्ददॆव्वुरुवमॆऩ्गिऱ पाट्टिलुम्, Hif९४fau तमरुगन्ददु ५ - कण्डगण्गळ् मऱ्ऱॊऩ्ऱिऩैक् काणावे,

कळ्ळ अऩ्॥

(स।fऎ) मरुन्दायिरुक्किऱबडियैयुम्, Facqvasaaiaaर्ऩ् । तमरुगन्ददॆव् वुरुवमॆऩ्गिऱ पाट्टिलुम्, र्, तमर्, सारिर्ः उगन्ददे, अरिरि ४ उरुवम्, A: A f: । ऎऩ्ऩमुदिऩैक् कण्ड कण्गळ् मऱ्ऱॊऩ्ऱिऩैक् काणावे - ऎऩ्ऩमुदिऩै - Vi४G४ । कण्ड कण्गळ्, ९९४ ऎळ् । इऩि, ५७ः ४३, मऱ्ऱॊऩ्ऱु ५cis-u

(सा।स) पुवुसुपुरिासर्

काणावे॥।

अळावुजिः - तमर् इति - भक्ताभिमतं यद्विग्रहं तद्विग्रहस्सन् । स्वेनैव निर्वाह्यत्वप्रेम्णा स्वप्रयोजनत्वबुद्ध्या च॥।

[[८४]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

माढगाङ्की आकर्षकत्व muji अनुसन्धिलं “सतीव प्रियभर्तारं जननीवस्तनन्धयम् । आचार्यं शिष्यवन्मित्रं मित्रवल्लालयेद्धरिम् । स्वामित्वेन सुहृत्वेन गुरुत्वेन च सर्वदा । पितृत्वेन तथा भाव्यो मातृत्वेन च माधवः । यथायुवानं राजानं यथा च मदहस्तिनम् । यथा प्रियातिथिं योग्यं भगवन्तं तथार्चयेत् । यथा च पुत्रं दयितं तथैवोपचरेद्धरिम्” नगीmugw Com सम्बन्धवर्गपरत्वसौलभ्यादि $६ कम्ं अनुरूपLD ६६ वृत्तिowii ji॥।

सम्बन्धादि सर्वविध

(सा।दी) ळञ्छ असाधारणामृत अनुभवि रङ्गला । Djpg विषय कं कककं काढलङ्ग की लकी Quiz। आकर्षकत्वं, मनोहरत्वं । शलीन & @५ कं& अनुरूप १०१७८ वर्तिॐ& GQGQLD ६०७०/१०/ प्रमाणं कीpi। बन्धुत्वेन समर्च्यत्वे प्रमाण /१८ in सतीवेत्यादि । सती, पतिव्र, लालयेत्, उपचरेत् - आराधनवेलायां भाव्यः, अनुसन्धेयः - परत्वानुरूपमित्यत्र प्रमाणं यथा युवानमिति । भीत्या, आराधयन्ति प्रजाः । मदहस्ती, मत्तगजः । योग्यं प्रियातिथिं । आदरतः, भक्त्या च । सौलभ्यानुरूपं स्नेहविशेषेणाराधन लंलं प्रमाणं यथा च पुत्रमितिः॥।

(सा।स्वा) सतीवेत्यादि - सती, पतिव्रता - लालयेत्, उपचरेत् । भाव्यः, आराधनवेलायां मातृत्वादिनानुसन्धेयः । सम्बन्धवर्गानुरूपाराधने प्रमाणमिदम् । परत्वानुरूपत्वे प्रमाणं यथा युवानमिति - राजानं हि भीत्याराधयन्ति - मदहस्तिनमपि तथा - सौलभ्यानुरूपत्वे प्रमाणं यथा प्रियातिथिमिति प्रियातिथिंहि सौलभ्यादिगुणानुसन्धानजनितभक्त्याराधयन्ति - आदिशब्दग्राह्यस्नेह विशेषाराधन की प्रमाणं यथा च पुत्रमिति - शुभ षाड्गुण्यपूर्ति पावनत्व कुवासनादि विरोधि निवर्तकत्वाश्रित पारतन्त्र्यचित्तालम्बनसौकर्यादिवैलक्षण्ययोग ५७ परविग्रहादिनाऊं SL ४ अर्चेuj Gov

gror कैङ्कर्यमुचित QLD गुणानुरूपाराधन प्रापक/

क

कुङ्कु/। जननीव स्तनन्धयमित्यादि तत्तत्सम्बन्धसौलभ्यादि- Tw॥।

(सा।प्र) येन चक्षुषा अपश्यं तच्चक्षुरन्यत्किमपि न पश्यतीत्यर्थः । श्रयं सम्बन्धवर्गेत्यादि, तत्तत्सम्बन्धवर्गयोग्यां परत्वसौलभ्ययोग्यां च वृत्तिं कर्तुं प्राप्तमित्यर्थः॥।

(सा।वि) न पश्यतः । सम्बन्धवर्गे स्वामित्वसुहृत्व सर्वविधबन्धुत्वादेर्भगवति प्रमाणसिद्धत्वात्तत्तदाकारानुगुणपरत्वसौलभ्याद्यनुसारेण यथा युवानं राजानमित्याद्युक्तप्रकारेण कैङ्कर्यं कर्तुमुचितमित्यर्थः । सतीव प्रियभर्तारं यदानुरागादुपचरेत्, जननीवस्तनन्धयं यथा वात्सल्यादुपचरेत्, वत्से धेनोरिव प्रीतिः वात्सल्यम् । आचार्यं शिष्यो यथा भक्त्योपचरेत्, मित्रं यथा स्नेहेन परिचरेत्, यथा राजानं मदहस्तिनं च भीत्या परिचरेत्, यथा प्रियातिथि मुदारात्परिचरेत् । यथा दयितं पुत्रं प्रेम्णा परिचरेत्तथा हरिं परिचरेदिति भावः॥।

(सा।सं) लालनीयत्वाय जननीवेत्युक्तिः - अलभ्यमिदं लब्धमित्यतिसन्दोषेण लालनीयत्वाय मित्रं मित्रवदित्युक्तिः - शास्त्राभिमतं भगवदभिप्रायमनुरुध्य छन्दानुरोधेनार्चनीयत्वाय युवानमित्युक्तिः असावधानतायां स्वनाशभीत्या सहार्चनीयत्वाय मदहस्तिनमित्युक्तिः॥।

-उत्तरकृत्याधिकारः

[[८५]]

मू-अ ंung। “तदा हि यत्कार्यमुपैति किश्चित् उपायनं चोपहृतं महार्हम् । स पादुकाभ्यां प्रथमं निवेद्य चकार पश्चाद्भरतो यथावत्” ६७६ श्री कन्या लक्षां विषयी श्रीभरता … (सा।दी) सम्बन्धवर्गं, प्रियभर्तृत्वादि । Gung, अनुरूपवृत्ति कीpu। राज्ञि सेवकवृत्ति wii गाऊं का प्रमाणं तदा हीत्यादि । तदा, पादुकां पुरस्कृत्य राज्यपालनसमये - सः, भरतः । यत्किञ्चित्कार्यम् - दुष्टशिक्षणशिष्टपरिपालनादिप्राप्त १०।१७ की Dg/। महार्हम् । अतिश्लाघ्यम् । उपायनम्, ५/७६ळणी कंलक। राजभिरुपहृतं भवति तत्सर्वं पादुकाभ्यां प्रथमं निवेद्य, विज्ञाप्य । पश्चाद्यथावत्, शास्त्रोक्तप्रकारेण तत्तदुचितं॥।

(सा।स्वा) विरोध

राजभर्तादिविषयj

Gun

GF५] BnQGLDIT?

नळाला। अर्चावतार ; भृत्यपतिव्रतादिकं

अधिकारि उपचारादिना ग

Gung/ पतिव्रताभृत्यादि का पतिराजादिविषय विज्ञापनानुमतिपुरस्सर LD/T & Q१ लौकिकवैदिक दुष्ट निग्रह शिष्ट परिपालनबन्धूपलालन भोजनाच्छादनादि सर्वव्यापार/१zलनाrujib mii Gur अधिकारि लौकिकवैदिक व्यापार/हूं। &virujii अर्चारूप भगवदनुमतिपुरस्सर LD ITS LIGLQ? इष्टापत्ति ढाळाমॐ लौकिकव्यापारं शास्त्र विहित Luna कैर्य Loun शास्त्रमूलानुमति याले पण्णवॊण्णादो? इऩियिले ताऩे इन्द CRत्तै अडियेऩ् GoG४pr। gouli, अनुमति L१६ CGL / विज्ञापनपुरस्सर १०

Gung। इति

हीत्यादि तदा

p

तदा

गाऊं, gmpuji गली व्यापार कुंला/ अनुमतिव्यञ्जकवागभिलापानर्हार्चावतार विज्ञापनादिना शाळा ४G GLD? किञ्च शास्त्रीयनियमशून्यदृष्टव्यापार कुङ्किं शास्त्रमुखेन अडिमै नाना सङ्कल्पिक ऊं कील शासिताविऩिडत्तिल्

५ विज्ञापनपुरस्सरं करण / GOLDIT? नळान्ना श्री guispni।

अप्पोदु fakत्तिले यैप् पण्णुम्बोदु पादुकां भगवतो राघवस्य स्थाने अभिषिच्य तन्मुखेन राज्यपरिपालनसमये । सः, यत्किञ्चित्कार्यमुपैति, प्रसक्तं भवति लौकिकं वैदिकं वा दुष्टनिग्रहशिष्टपरिपालनादिकम् । महार्हम्, अतिश्लाघ्यम् । उपायनञ्च, करद्रव्यम् । सामन्त राजभीरुपहृतम् । तत्सर्वं पादुकाभ्यां प्रथमं निवेद्य, विज्ञाप्य । पश्चाद्यथावत्, यथा शास्त्रम् । शास्त्रोक्तनियमपुरस्सरम् । तत्तदुचितं कर्म चकार GTढङ्ग ू&। Gाढ ैা८/ņ ७६७ viLG SM - movsना, श्रीमत्पादुकैछना। ग अनुमतिव्यञ्जकवागभिलापानर्ह श्रीमत्पादुकाविषयक भरता लौकिकवैदिक॥।

भरतः

(सा।प्र) स्वनिष्ठां ज्ञात्वा तदनुगुणकैङ्कर्यकर्तुः प्रपन्नस्य “परवानस्मि” इत्युक्तप्रकारेणात्यन्त परतन्त्रत्वात्सर्वज्ञेऽपि भगवति विज्ञाप्यैव कैङ्कर्यस्य कर्तव्यत्वाद्भरतादिभिस्तथैवकृतत्वाच्च सर्वव्यापाराणामपि भगवति विज्ञाप्यैव कर्तव्यत्वमाह । Gung इत्यादिना ।

(सा।वि) तदा हीति । कार्यम्, राजकार्यम् । महार्हम्, श्रेष्ठम्। उपायनं, तत्तद्देशादागतमुपहारञ्च, पादुकाभ्यां प्रथमं निवेद्य पश्चाच्चकार पालनमिति शेषः

masir विषयjC॥।

[[८६]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू-लीग राजसेवकवृत्तिow न्यायार्जितद्रव्यवृत्ति ULL वधूधा माङ्गल्यसूत्रादिरक्षणमात्र LDI की एक॥।

(सा।दी) कर्म चकार ढाल। GOLD१&pri। न्यायार्जितेति

यंवृत्तिuri Limbung, शुद्धद्रव्यg Lg प्रमाणं “अन्यायार्जितवित्तेन योऽर्चयेत्पुरुषोत्तमम् । न श्रयंवृत्ति भगवा / कंg उपकारं

स तत्प्रतिगृह्णाति विफलं तस्य तद्भवेत्” इति

पण्णिऩदाग निऩैयादे।

[[१७]]

मॆऩ्ऱु निऩैक्क वेणुमॆऩ्गिऱार्। इव्

वृत्ति इत्यादिuri। माङ्गल्यसूत्रादि इत्यादि॥।

यै

(सा।स्वा) कृत्स्नव्यापार // snirayii विज्ञापनपुरस्सर LDTSii L१६५० pii Gur अर्चावतार♚$Guqb_ग के gopujim ७७०१ कलकुण्डा। राजसेवकेति - राजसेवकवृत्ति WrQ१], राजसन्निधि विज्ञापनपुरस्सरं लौकिक वैदिककृत्स्नव्यापाराणां तदर्थतयाकरणम् । न्यायेति । “अन्यायार्जितवित्तेन योऽर्चयेत् पुरुषोत्तमम् । न स तत्प्रतिगृह्णाति विफलं तस्य तद्भवेत्’ इति न्यायेन शास्त्राविरुद्ध दृष्टव्यापार (१५६१ शास्त्रीयद्रव्यादिनियमयुक्त Louis

w

द्रव्य♚$

क

@ शास्त्रीय LDTsun भगवद्विषय विज्ञापनपुरस्सरं तदर्थ LDT Bii L१६ग ६००७ १६७ १४। ६०७ राजसेवकवृत्ति unmsunggi शास्त्रीयकैङ्कर्योपयुक्त LD IT suno भगवदर्चनरूप [LD Sun अन्यायार्जित ११६गा Ll कुङ्का। भगद्विषयं प्रपन्न/कं राजसेवकवृत्ति गा GUILDING यंवृत्तिभृत्यादि ६०५ ५ ५ राज्ञि दण्डननिवृत्यर्थ Lomajib, भृति प्रधानाद्युपाधिप्रयुक्ततया प्रत्युपकारबुद्धिरूपैuruji pium प्रपन्नवृत्ति Qign पूर्वोक्त स्वयं प्रयोजन ñng विरोधिwn? कृतिसाध्यै unor शास्त्रीय वृत्ति स्वपुरुषार्थसाधनत्व बुद्धि प्राप्तैकङ्क स्वयं पुरुषार्थत्व बुद्धि लोक ५ मुङ्गGLIT? GTÖङ्ग suspi। वृत्ति इति - माङ्गल्यसूत्रवस्त्रादीन् संरक्षति यथा वधूः । तथा प्रपन्नश्शास्त्रीय पतिकैङ्कर्य पद्धतिम् । नांqGunji

भकं माङ्गल्य सूत्रादिरक्षण स्वयं पुरुषार्थ GLD ६१ की बुद्धिujii, अतिक्रम व्याद्यनर्थशङ्कळं, रक्षण ॐ तात्कालिक स्वालङ्कारबुद्धिujii, पति स्वपुरुषार्थ GLD। बुद्धिajii, प्रत्युपकारबुद्धिलाली॥॥।

यै

[[२]]

वधू

स्ववैध-

(सा।प्र) BLjgjó प्राप्तमित्यन्वयः । कर्तुं योग्यमित्यर्थः । एवं क्रियमाणे कैङ्कर्ये प्रयोजनान्तरार्थत्वबुद्धिं, अज्ञात्वा बुद्धिं च विहाय स्वरूपानुरूपत्व बुद्ध्या कर्तव्यत्वमाह ।

यै

वृत्ति इत्यादिना । कुङ्कुंलÚULL वधूळा, अग्निसाक्षिगृहीत पाणेर्वध्वाः भार्यात् वेन स्वीकृताया वध्वाः

कुङ्की कङ्क, अनुसन्धाय स्थातुं प्राप्तमित्यन्वयः । भगवत्कैङ्कर्यस्योक्त॥।

(सा।वि) श्रीपादुकाविषये - भगवति उपकारं करोमीति बुद्धिं विहाय स्वरूपप्राप्तमिति बुद्ध्या कर्तव्य-

यंवृत्ति इति । imposiuLL, अग्निसाक्षिकं विवाहितायाः॥।

मित्याह

(सा।सं)

यै

यै

वृत्ति mui, उक्तविधा उत्तरकृत्यरूपा वृत्तिः । injuLL इति - स्वोचित सर्वमङ्गलाय स्वस्वरूपनिर्वाहकमित्येवोक्तविधा वृत्तयः कार्याः । न ख्यात्याद्यर्थतयेति भावः॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[८७]]

मू - Qila भगवदुपक्रम Diri भागवतपर्यन्त Lores की कैङ्कर्याख्यपुरुषार्थसिद्धिं प्रधानकारणं ‘पापिष्ठः क्षत्रबन्धुश्च पुण्डरीकश्च पुण्यकृत् । आचार्यवत्तया मुक्तौ तस्मादाचार्यवान् भवेत्”

“माङ्ग॥।

(सा।दी) शब्दß

सम्बन्धQL

कर्णाभरणादि ग्रहणम् ।

sii

कैर्यसिद्धिकंQzoomi प्रधानकारणं सदाचार्यसप्रमाण २०७५ उपपादिॐ& pri

नित्यविभूति क्

क्

Qing भगवदित्यादिun। bubai इत्यादि - B, लीलाविभूति उपकारकस्वामि WITH भगवा॥।

(सा।स्वा)स्वरूपप्राप्त QILD ६१८ बुद्धि pii Gun प्रपन्न/कं शक वृत्ति

शक बुद्धि ६ CGL Dig। मात्र शब्दßभक्तादिकार्यान्तर♚$ माङ्गल्यसूत्रादि रक्षणमात्र बुद्धिuna। किन्तु साधनत्वबुद्धिuii suj (कं मुळांpuq। Qu४ पूर्वोक्तशेषवृत्ति परोपकारबुद्धि स्वतः प्राप्त Q/LD/ बुद्धि ग CQvvशेषवृत्तिकाष्ठै unr आचार्यभागवतकैङ्कर्य/नी प्रत्युपकारबुद्धि JoLT

gm/ सिद्धिकं आचार्य भगवद्विषय की प्रत्युपकारं Dun कृतघ्नल प्रसmoguni सर्वकर्मानर्ह ? नळान्ना प्रत्युपकारं Log सम्भावनै u४६०६१२_Tor विषय लकनी कृतघ्नल ऊं प्रत्युपकारं Lm/ma शुक, आचार्यभगवद्विषय ; प्रत्युपकारं सम्भावित LG আচक प्र। विषय कैडूर्यरूपपुरुषार्थदशैमा उपकारस्मरण LD LIग प्राप्त GILDINGন# सॆय्गिऱार्। इप्पडि ऎऩ्ऱुम् इवै ऎल्लावऱ्ऱुक्कुमॆऩ्ऱुम् त्ताले आचार्यविषय कृतज्ञ प्राigung उत्तरकैङ्कर्यदशै मुक्तिदशै GunG फलरूपै wimsun कैङ्कर्यरूप पुरुषार्थम् “एष ह्येवानन्दयाति” इत्यादि ५ L/Lgu केवलभगवदायत्तLD१Tmswinv पुरुषार्थ दशै आचार्यविषय ॐ कृतज्ञतै प्राing Cun? “आचार्यवत्तया मुक्तौ” इत्यादिना आचार्य सम्बन्ध, पुरुषार्थकारण २ अयंविषयक उपकारस्मृतिगामीॐ कारणत्वमात्रं स्वात्मादृष्टादि साधारण LDTT६० Sun Go उपकारस्मृतिकं निमित्त LOITS, LOIL GOLD? स्वात्मादृष्टादिना अप्रधानकारण Louis piGunGad wढालीäs आचार्य सम्बन्धं प्रधानकारण LDTsun श्रयंविषयी कृतज्ञतै

ली QiugiuLL प्रधानकारणत्वं विश्वचनीय समीचीन प्रमाण सम्प्रदाय (०६१CL_T? आचार्यसम्बन्धं प्रधानकारण LDTS), “तमेव शरणं प्राप्तस्तत्कैङ्कर्यचिकीर्षया” ६७७/ ईश्वर १ उपायQLDT

विरोधिung? इत्याद्यवान्तरशङ्के ५६०६०१ परिहरि ‘आचार्यवत्तया मुक्तौ” नाकारणान्तर की कङ्क मं

[[६६]]

ऊं की pri। भगवदुपक्रम Loni इत्यादिना Quizuji विशेषोक्तिwn प्रधानकारणत्वं सिद्ध १०६९

, अस्मत्स्वामी, अस्मदुपलक्षितोभयविभूतिनाथ ळा ६७०११४॥।

इत्यादि

(सा।प्र) विशेषणविशिष्टतया स्वनिष्ठाभिज्ञानफलत्वमिति भावः । एवमेव स्वाचार्ये भगवति च कृतज्ञता च स्वनिष्ठाभिज्ञान फलमित्याह । भगवदुपक्रममित्यादिना वाक्यद्वयेन । न

(सा।वि)

GST GT॥।

इत्यादि॥।

१८pimi Gaagi

[[८८]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ई-पिराऩार् मासिल् मलरडिक् कीऴॆम्मैच् चेर्विक्कुम् वण्डुगळ्” ऎऩ्ऱुम्, “विल्लि पुदुवै नगर् नम्बि विट्टुच्चित्तर् तङ्गळ् तेवरै वल्ल परिसु वरुविप्परेलदु काण्डुमे” ऎऩ्ऱु सॊल्लु किऱबडिये॥।

(सा।ऎ) ऩुडैयय्गAggqत्तुक्कॊत्त तिरुवडिगळिऩ् पुसत्तिल् ऎङ्गळै Hffपुक्कुम् करॆऩ्गै। विल्लि पुदुवै विल्लिबुत्तूरागिऱ

Tत्तिल् उदित्तु ३पुरावुणवुार्। पॆरियाऴ्वार्दम्मुडैय रिबुः पुरिरियै ताम् वल्लदॊरु Hākत्ताल् नमक्कु वरुविप्परेल् ऩी पण्णि वाऴुम्बडि ऎळिदाराक्कुवारागिल् अत्तैक् काण्बोम्। नम्माल्॥।

(सा।) विण्णोर्, Aवुगळुक्कु - पिराऩ्, ३पुगगर्।

सियि ऩुडैय। मासु, साणम्। इल्, इल्लाद समाऩ। मलरडि, कHHHUमाऩ तिरुवडिगळुडैय। कीऴ्, पुसत्तिले। ऎम्मै, अडियोङ्गळै सेर्विक्कुम्, ररिबु क्कुम् - वण्डुगळ्,

सिर्रॆऩ्ऱ

पडि। विल्लि पुदुवै । विल्लि पुदुवै नगर् नम्बि, विल्लिबुत्तूरॆऩ्गिऱ TR त्तिले अळिराऩ नम्बि, पुरीर् Hराऩ रिार् पॆरियाऴ्वार्। तङ्गळ् तेवरै, तम्मुडैय सरियाऩ पुःपुरियै, वल्ल परिसु, परिसु, पुग४१ ताम् वल्लदॊरुHTRत्ताले। वरुविप्परेल्, नाम् पण्णुम्बडि ऎळिदाराक्कुव रागिल्। अत्तैक् काण्बोम्। अवर् तायऩ्ऱिक्के मुळससमाग नमक्कु करिऩ॥। (सा।प्र) अस्मत्स्वामिनो नित्यसूरीणां निध्यानुभवप्रधानेनोपकारकस्य कृष्णस्याश्रितपरित्याग रूपदोषरहित चरणारविन्दाधस्तादस्मत् प्रापका आचार्या भगवत्पादयोरत्यन्त भोग्यत्वेन पुष्पतया रूपणात्तकळिऩ् विल्लि पुदुवै । श्री विल्लिबुत्तूर्

़ सर् । मञ्जऩमाड नी वाराय्, साक्षि HI• नेसमिल्लादारगत्तिरुन्दुनी विळैयाडादे पोदराये, त्वमवस्थाय त्वं लीलापरवशत्वं विहायागच्छेत्याद्युक्त प्रकारेण नाथ यति॥।

स्नेहरहितानां गृहे

(ऎ।fā) अणऩरिसिः ३९f: १ विण्णोर् पिराऩार् fAqnek ३४४-

सु इल्,

पुः मलरडि, ऒयुदलाऩिबुःकीऴ्, सरिबु : । सेर्विक्कुम्, ९४ः । वण्डुगळ्, ४ः

[[१]]

विल्लि

पुदुवै नगर् नम्बि विट्टुचित्तर् तङ्गळ् तेवरै वल्ल परिसु वरुविप्परेलदु काण् डुमे। विल्लि पुदुवै नगर्नम्बि, विल्लिबुत्तूर्

१ाजाः - तङ्गळ् तेवरै, - वल्ल परिसु,

वरुविप्परेल्, jaff

विट्टुचित्तर्,

(स।७) ऎम्मीसर्रि, Hui- स्तान्मां प्रापयन्तः षट्पदा इव स्थिता गुरव इत्यर्थः ।

वल्ल परिसु,

इति प्रसिद्ध नगर निर्वाहका

। वरुविप्परेल्, Hi

अदु काण्डुमे, सरगर् पुः १ वल्ल परिसु, अदुद॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[८९]]

ऎऩ्ऱु

सू-सदाचार्यसम्बन्ध विश्वसि। अभिषेकं ६०६ ४ळील राजकुमारकं रात्रि विळक्केऱ्ऱि वैक्कुमाप् पोले तऩक्कु अवर्गळ् पण्णिऩ वॆळिच् चिऱप्पैयुम् अदडि यागत् तऩक्कु वन्द उङ्गळैयुम् अळित्तु अवर्गळ् पक्कलिले तासऩायिरुक्कवुम्,

काढलं किं साधन १६०॥।

(सा।दी)

कळै

sun

m।

दाष्टन्तिक

ऊना अनुसन्धिss Compi। अभिषेकं Q१Öाळ। रात्रि uQ

(

ग

न्यान्ना काकुण्ड ज्ञान कैङ्कर्य / ५१ गण इत्यादि - अभिषेक्ष्यमाण १/७६७ संसारकालरात्रि सूचितम् । Qu

वॆळिच् (कङ्कालg कं

& pic, ज्ञानोपदेशम् । श्रियः-पतिविषयकं कृतज्ञ SIMLI Spni। muni इत्यादि उपायावस्थै ॥।

(सा।स्वा) LITIGwg। सदाचार्य सम्बन्धं प्रधानकारण QILDI विश्वसि कुङ्का ढाळा l अन्वयम् । श्रुन्गकं इति, आचर्य प्रधान कारणत्वं कैङ्कर्योपयुक्त तत्त्वज्ञानद्वारक Lomsun “तमेव शरणं प्राप्त” इत्यादि साक्षात्कारणत्व बोधकप्रमाण किं विरोध /। आचार्यसम्बन्धाधीनतत्त्वज्ञानं संसारकालीन LDTsuna मुक्तिदशाभाविकैङ्कर्य साधनत्व न ढळान्ना दृष्टान्त समर्थिpri। अभिषेकेति । श्वोभिषेक्ष्यमाणराजकुमार / पूर्वरात्रि राजपरिजन ना भीनाकं Gspp mp उपचारžgo श्वः करिष्यमाणाभिषेक निस्सन्देह muyi, तन्मूल हर्ष, त्वरैwii, तदनुगुण प्रवृत्ति (Spni Gun / मुक्तैश्वर्य दिनपूर्वरात्रि wr संसार की भगवदन्तरङ्गाचार्यदत्त तत्त्वज्ञान उपायानुष्ठानमुख निस्सन्देहताहर्षत्वरावर्धकतया च मुक्त्युपकारक QLD ६१।१Luq। api, तत्त्वज्ञानम् । आचार्यविषय कृतज्ञ g प्राimgung सर्वकार्यसाधारणकारण LDTCOM ईश्वरविषय कैङ्कर्यदशायां कृतज्ञ g GUILDIT? साधारण ईश्वरा सर्वकारणाधिष्ठाता

आचार्य सम्बन्ध (Pßा उपायपरम्परै प्रधानकारण LDT कृतज्ञ प्राingu शुभ, चेतन भी व्याजविशेष कुङ्कु अपेक्षिक/ सर्वmguji ईश्वरा Gauns wn कृतज्ञnggi प्राप्ति/L७? ढाङ्की शङ्के “त्राणे स्वामित्वमौचित्यं न्यासाद्यास्सहकारिणः । प्रधानहेतुस्स्वातन्त्र्यविशिष्टा करुणा विभोः” इत्यादि प्रकारेण ईश्वर/ सहजकारुण्य कुं$।कञ्छ प्रधानकारणत्व jomgujii उपपादिकं श्रीpri। इत्यादिना । नामाकं, आचार्य सम्बन्ध॥।

(सा।प्र) चेत्तत्पश्यामः । pimui, ज्ञानविकासञ्च॥।

गाऊँमा कं

(सा।वि) चेत् । श्रका गLD, तत्पश्यामः - पुरुषार्थसिद्धि प्रधान कारणम् आचार्यसम्बन्ध QLD१m/ विश्वसि । इत्यन्वयः । अभिषेकं L/६६७६१, अभिषेकं कर्तुम् । ४५ ८०, सिंहासने प्रवेशितस्य रात्रि, रात्र्याम् । यीनाऊं Capp mii Gun, प्रक्षिप्तकरदीपिका सहस्रवत् । रात्रिuji इत्यनेन संसारस्य ज्ञानप्रतिबन्धकत्वमाचार्योपदेशस्योत्तेजकत्वं सूचितम् ।

ग

०गी ढग, आचार्यैः कृता । न piy, ज्ञानसमृद्धिः । नालीक LIL_j तूडेऱ्ऱि वैत्तेणि वाङ्गि॥।

(सा।सं) प्रधानकारणमित्यस्य सहजकारुण्य GILDI नीलं इत्यनेनान्वयः । भगवदनुभवस्यात्मा॥।

[[९०]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

आत्मानु-

ईणाय् सऩियिल् याऩत्तैप् पऱ्ऱ ३ d मडियाग मात्तुप् पुगमायिरुप्पदु “इरुळगऱ्ऱु मॆऱिगदिरोऩ् मण्डलत् तूडेऱ्ऱि वैत्तेणि वाङ्गि” ऎऩ्ऱुम् “पोयिऩाल् पिऩ्ऩैयित्तिसैक्कॆऩ्ऱुम् पिणैक्कॊडुक्किलुम् (सा।) यिलुम् पुळिऩ् सगाऩ्ऱार्। पूhयिल् f - ३१- रि, ऎऩ्गै। अबुदिरिबु, इदेऩिप्पडिच् चॆय्ददॆऩ्ऱु केट्कवुम् मल्लाददु -

पुमायिरुप्पदु

तॆळिन्दु ऎऩ्ऱु ३४४ - g-kaयिल्४४कणमॆऩ्ऱुम् अदिल् HHVङ्गळ् इरुळगऱ्ऱुम् ५४fF ३ruकत्तैप् पोक्कुमवऩाय् - ऎऱिगै, faÜपुक्कै - faqक्कप्पडुम् किरणङ्गळैयुडैय पसिऩुडैय HUSMHAत्ताले अरिवुरै ४४४Æत्तिलेऱ्ऱित् तिरुमामणि पुत्तिले FFRARमाग वैत्तु grket तिाक्कळाऩ ईवुगळैयुम् fAaftप्पित्तॆऩ्गै। ४११ तऩ्ऩुडैय

३४१ईत्तै विट्टु ३४४ऩायॆऩ्ऱ पडि।पोयिऩाल् ५ वायिऩाल् HT नारणावॆऩ्ऱु मत्तगत्तिडैक्कैगळैक् कूप्पिप् पोयिऩाल्, ४४४ त् तेऱिप् पोऩ पिऩ्बु अारि ईरै ऎऩ्ऱुम्, ऒरु कईत्तिलुम् इत्तिसैक्कु इल्वुरियिऩ् तिक्कुक्कु - पिणैक्कॊडुक्किलुम्॥। (स।) मुदलाऩ पूरिप्पुबिऩारित्तुक्कुमॆऩ्ऱबडि। ऩारिऩ् faaraagkaAadaHaरुमागैयालेगुणमॆऩ्ऱु करुत्तु। इऩि रिरिरिरिऎत्तिलुमिदु मॆऩ्ऱरुळिच् चॆय्गिऱार्। पूरियिल् ३fa१ आत्मानुबन्धि याऩ, याऩ इरुळगऱ्ऱुम् रि इरुळ्, कात्तै। अगऱ्ऱुम् पोक्कुमवऩाय्। ऎऱि, ऎऱिक्कप्पडुम्। पुक्कप्पडुम्। गतिरोऩ्। f त्तैयुडैय ऩुडैय

सऩु HUSलत्तूडु, H°SMH८त्ताले - एऱ्ऱि, ४४४रत्तिले एऱ्ऱि वैत्तु तिरुमामणि मण्डपत्तिले fRRमाग वैत्तु - एणि वाङ्गि, एणि, ७ इऱङ्गुगैक्कुमऩमागिऱ एणियै माऱ्ऱि ऎऩ्गै। पोयि ऩाल्, री पोयिऩाल्, ४४४ त्तुक्कुप् पोऩाल्। ४४४ऴुत्तैप् HIH ऩाऩा लॆऩ्ऱबडि। पिऩ्ऩै, । इत्तिसैक्कु, इन्द HRतलत्तुक्कु - इदऱ्कुप् पोगवॊट्टारॆऩ्गिऱत्तोडे ३४४। ऎऩ्ऱुम्, ऒरु करित्तिलुम्। पिणैक् कॊडुक्किलुम्, अडियेऩॊरुक्काल् पुदर्बुUनेत्तिले॥।

(स।V) इरुळगऱ्ऱुम्

I

पोयिऩाल्

A४, q४ye Ay-ief- र्र्रि॥ (सा।fई) इरुळगऱ्ऱुम्, अग। ऎऱि, कU४– । गतिरोऩ् मण्डलत्तूडु, HCHUSCH । एऱ्ऱि, & वैत्तु, RH। एणि वाङ्गि, yaffadrasवु पुळिगः । पोयिऩाल् पिऩ्ऩैयित्तिसैक्कुम् पिणैक् कॊडुक् किलुम् पोगवॊट्टार्। पोयिऩ पिऩ्ऩै, ४४९४। इत्तिसैक्कु,

: १ पिणैक् कॊडुक्किलुम्॥।

(सा।ī) fai ४a

। इरुळ् A Aadukaiku udu- <qu४लूरि९ऩिगाबुबुबु । पोयिऩाल्,

। पिऩ्ऩै इत् तिसैक्कु, ५७ः कर्fर् कगारि९ fsfAfऩ् ईः । पिणै za, sfq प्रतिभूप्रधानेऽपि

उत्तरकृत्याधिकारः

[[९१]]

H - पोगवॊट्टार्” ऎऩ्ऱुम् “वण्बुगऴ् नारणऩ् तिण्गऴल्” ऎऩ्ऱुम्, “सऩ्म सऩ्मान्दरम् कात्तडियार्गळैक् कॊण्डु पोय्त् तऩ्मै पॆऱुत्तित् तऩ् ताळिणैक् कीऴ् कॊळ्ळु मप्पऩ्” ऎऩ्ऱुम्, “तऩ् ताळिणैक् कीऴ्च् चेर्त्तवऩ्॥।

(सा।) यिल् सदुरमागत् तिरुम्बि वरुगिऱेऩॆऩ्ऱॊरुवरैप् पिणैक् कॊडुत्तालुम् ऎऩा ऎऩ्ऱबडि पोगवॊट्टारॆऩ्गै। वण् पुगऴ् ३रि

णमाऩ किळि कळैयुडैय नारायणऩुडैय तमोऩ पूगरै ४७ः सक्क वॊट्टाद तिरुवडि ऎऩ्गै। रिवु - तऩ्ऩडियार्गळै «HGFHI« पुगामल् कात्तु सोरित्ताल् पु<४९टित्तेऱक् कॊण्डु पोय्

त्तै उण्डाक्कि तऩ् ताळिणैक् कीऴ्बुब पोले पिरियादबडि qaquमाग ऩिगळिक्कुम् रिग ௗवॆऩ्ऱुम् - तऩ् ताळिणैक् कीऴ्गरि - तऩ्बुरि॥। (सा।) पोय् पू ससरिगळळत्तै अवुत्तु तिरुम्बियाग वरुगिऱेऩ्। पॆरिय पिराट्टियार्बिणै ऒऩ्ऱु सवैक् कॊडुत्तालुम् पोगवॊट्टार्। y-kigA पण्णुगिऱदिल्लै ऎऩ्ऱबडि। वण्बुगऴ् । वण्, माऩ। पुगऴ्, किरिऩ् कqUUङ्गळै उडैय AKIपुणऩुडैय तिण्, मोऩ। पूhरै yiळिक्कवॊट्टादबडि चित्तैयुडैय। कऴल्, तिरुवडिगळै ऎऩ्गै।

। तऩ्ऩडियार्गळै

वारादबडि कात्तु, ४८४९एत्ति लेऱक् कॊण्डु पोय्, तऩ्ऩै तऩ्ऩुडैय त्तैवुत्तै। पॆऱुत्ति, उण्डाक्कि। तऩ् ताळिणैक् कीऴ्, ४a। पोले पिरियादबडि qqमाग। कॊळ्ळुम्, कळिक्कुम्। अप्पऩ् क

पादोपधान LD ऎऩ्गै। तऩ् ताळिणै ēरि तऩ् ताळिणैक् कीऴ्,

(J) xfeuif९

वण्बुगऴ् ३ ।

॥।

रिङ्रो

स्वाश्रितापरित्यागिपादारविन्दम् । जन्मजन्मान्तरमित्यादि । प्रपन्नानां स्वदासानां जन्मपरम्परां विनिवर्त्य qK४qua-पुगागः १ तऩ् ताळ् करि

(सा।fa)

• I पोगवॊट्टार्,

वण् पुगऴ् नारणऩ् तिण्गऴल्। वण् पुगऴ्, ऩ्, । तिण्गऴल्, अरिबुरि ।

कात्तडियार्गळैक् कॊण्डु पोय् तऩ्मै पॆऱुत्तित् तऩ्दाळिणैक् कीऴ् कॊळ्ळुमप्पऩ्, अडियार्गळै, THM{।G«४३[«४[F- कात्तु, ४९qi fAa । कॊण्डु पोय्, ४४४४ । तऩ्मै पॆऱुत्ति,

ताळिणैक् कीऴ्,

कॊळ्ळुमप्पऩ्, fr । ताळिणैक् कीऴ्,

सेर्त्ति९१९४ । अवै सॆय्युम्,

ार् समम् अ४४ । ३-are-पु-

तरं

(सा।) जिः । वण्, Aka

fa-

दृढावित्यर्थः । प्रतिजन्मन्यपि संरक्ष्य क्वचिज्जन्मनि लब्धदास्यानुपनीय तेषां स्वसाम्यमपि प्रदाय -AqUपु । तऩ् ताळिणैक् कीऴ्, पुळ्

॥।

[[९२]]

मू

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

ई - सॆय्युम् सेमत्तै” ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱबडियाले ३gaaaयिलुम् मुऩ्बु सिरिप् पिक्कैयिल् पोले सिलुक्कयाऩ पुःपुरियिऩुडैय “पण्डै नाळाले निऩ् तिरुवरुळुम् पङ्गयत्ताळ् तिरुवरुळुङ्गॊण्डु निऩ् कोयिल् सीय्त्तु” ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्ट णमॆऩ्ऱु तॆळिन्दु अव्पुरत्तिलुम् ताऩायिरुक्कवुम् XTHA॥। (सा।ऎ) सत्तिले सेर्त्तु अवऩ् पण्णुम् कळैkaरिगळ् ऎऩ्ऱबडि। सॊल्लुगिऱबडियाल्, सॊल्लुगिऱ सत्यालॆऩ्गै। मुऩ्बु करियऩैप् पिक्कैयिल् Hqqऩायिरुन्दाप् पोले इप्पोदुम् इवऩुडैय “सरिsfq ७४४ वुरि” ऎऩ्ऱ y-यिलुम् ऩायॆऩ्ऱबडि पण्डै पण्डै नाळाले, पुङ्गळत्तिले उण्डाऩ Hमाऩवॆऩ्गै। निऩ् कोयिल् सीय्त्तु, तिरुवलगु परिमाऱि, ऎळ्गवुमे अवुत्तुक्कुम् वॆऩ्ऱु करुत्तु।

नाळ् ३रि

[[६]]

(सा।अ) पुळित्तिले सेर्त्तु, रचित्तु। अवऩ् सॆय्युम्, अवऩ् पण्णुम् सेमत्तै, सात्तै - पुरिबुरत्तै - अy-ऩ् कणत्तै ऎऩ्ऱबडि। सॊल्लु किऱबडियाले, सॊल्लुगिऱ पुरित्रयाले - मुऩ्बु मुऩ्बु, करिऩाय्क् कॊण्डु सक्कैयिल् HqHqऩाऩाप् पोले इप्पोदु ४४रिवु ऩाय्क् कॊण्डु अyeiefयिलुम् Hgऩॆऩ्ऱबडि। पण्डै नाळ् ३ पण्डै नाळाले। पुगळत्तिले उण्डाऩ, याऩ ऎऩ्ऱबडि। निऩ् तिरुवरुळुम्, तेवरी रुडैय पुगायुम्, पङ्गयत्ताळ् तिरुवरुळुम्

पुरियाऩ पॆरियबिराट्टियि ऩुडैय तायुम् कॊण्डु, ३q+ - निऩ् कोयिल्, सिङ्गळिले - सीय्त्तु, तिरुवलगु सीय्त्तु - तिरुवलगु सेर्क्कै मुदलाऩ त्तुविङ्गळैप् पण्णि ऎऩ्ऱबडि। ३१g-kigfuqतुक्कुम्। ऩ॥

(सा।प्र) स्वपादाधस्तान्नीत्वा पुनरावृत्त्यभावपूर्वकं स्वपादपरिचर्यादानरूपं तेन क्रियमाणं क्षेमम् । LOL HTG इत्यादि । अनादिकाले अवसर प्रतीक्षभगवत्कृपां “न कश्चिन्नापराध्यति इत्याद्युक्ति हेतुभूतलक्ष्मीकृपां च लब्ध्वा त्वदावासस्थलेष्वन्तरङ्गकैङ्कर्यं कृत्वा ।

(ऎi।fā) सॊल्लुगिऱबडियाल्, करि । मुऩ्बुच्चप्पिक्कैयिल्, Hua इव । सत्यसङ्कल्पस्य पुरा संसार प्रवर्तने यथा सत्यसङ्कल्पत्वं तथेदानीमपुनरावृत्तावपि सत्यसङ्कल्पत्वमितिभावः ।

। पण्डै नाळाले, पुMA। निऩ् तिरुवरुळुम्, $४४ पङ्गयत्ताळ् तिरुवरुळुम्, तार् । कॊण्डु, तवु । निऩ् कोयिल्, सीय्त्तु, तऩ

(सा।)

४a

सहजकारुण्यम् अपुनरावृत्ति

।

हेतुरित्यन्वयः॥।

मुऩ्बुः कळ्बरादि प्रधाने यथा सहजकारुण्यमेव साधारण प्रधानकारणं तथा अपुनरावृत्तावपि इत्यर्थः । स्वरूपानुगुणस्वभक्तविषये सङ्कल्पस्स्वविरोधि सङ्कल्पान्तरशून्य इति सत्यसङ्कल्पानामित्युक्तिः । शेषित्वं स्वार्थ- gfa४। पi

faa पूक्कष् y-a९ः १ पण्डै नाळाले,

सग॥।

मू-८६√उत्तरकृत्य♚ली६ मनोवाक्काय

[ परिग्राह्यान्नी

(सा।दी) उत्तरकृत्य

LDITऊं ऊं &LL उपक्रमि ८ pi।

मनी प्रधानम्॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[९३]]

नाही करण शु परिहरणीय

सारी कंguq॥॥

करणत्रय मं कामं अवश्यपरिहरणीय परिग्राह्य /

उत्तरकृत्य

P

सप्रयोजन

॥। मनस् on कं परित्याज्य fil

प्रधानकारण ponrui विच्छचेतनं। कं

म्

(सा।स्वा) कारुण्य OLD निदान १६७०११४। सहजेति परिहार LDIT

सहजकारुण्यQL लीग अन्वयम् । Q४ प्रपन्न कण्ड उत्तरकृत्य / का कार्त्स्न्येन कर्तव्यता प्राप्त / नागाला

? अनुष्ठानशक्ति unguing कृत्स्न कर्तव्यतया प्राप्तांp? नी शक्य LOTTOM कैङ्कर्यं कर्तव्यQLDढालीving/ भगवत्भागवत-कैङ्कर्ययोरन्यतरानुष्ठानशक्तौ कदाचिद्भागवत-कैङ्कर्यं विहाय भगवत्कैङ्कर्यमनुष्ठेय LD Is प्रसङ्गिung? भगवद्भागवदापचार तद्वर्जनयोः परस्परविरोधेनान्यतर प्रसक्तौ भागवतापचार मनुमत्य भगवदपचारवर्जन प्रसङ्गिung? वक्ष्यमाण क्रमेण कर्तव्येषु भागवतकैङ्कर्य(upi, वर्जनीयेषु भागवदपचार प्रधान Luna भागवतविषय j$ कैङ्कर्य pii उपचारवर्जन (pii आवश्यक QILDॐ शुभ प्रधान LDTTT उत्तरकृत्य कङ्क श्रीभाष्यकार “द्वयमर्थानु सन्धानेन सह सदैवं वक्ता” ६७/ द्वयवचनमात्र jog उत्तरकृत्य LD ITS & सॊल्लुगिऱदु

की। विरोधिwng? / वाचिक कैङ्कर्य प्रधान Longwro उपलक्षणतया GawuLLmsunGov विरोध Qui कैर्य वाचिककायिकाद्यवान्तर भेद गLT? द्वयवचनादिनां प्रधान QLD कुंवा उपपत्ति/L_r GTöाकņ शङ्गै मनोवाक्काय // त्रिविधेषु वर्जनीयेषु कर्तव्येषु च प्रधानांश jog उपपादिकं क मुं कल थाना upp वक्ष्यमाणार्थ किं अत्यन्त श्रद्धेयत्वसूचनार्थ १०/७८६, प्रतिज्ञै GgugC&pri। उत्तरकृत्य इत्यादिना प्रपन्नाधिकारियिनुडै उत्तरकृत्य कुं ६७ळ७१४। २५

गळं

त्रैवर्गिकं

वक्ष्यमाणविषयास्वादादि ५

वर्जनीयLD GALLI विरोध Dowonad Torml “शरीरवाङ्गनोभिर्यत्-कर्म प्रारभते नरः । न्याय्यं

अधिकारिळं अवश्य वर्जनीय QLD / ज्ञापित LDTsun

४०० कुं५१। मनोवाक्काय/ji नाम

pulg।

वा विपरीतं वा पञ्चैते तस्य हेतवः” इत्यादि रूपेण प्रधान LDLL शुक्र, शुक्रं इन्द्रियान्तरकृत्य ( अन्तर्गत Qimulg। परिहरणीय (५) ऊली बुढा प्रथमं निर्देशिका कृत्यकरणापेक्षयाऽकृत्य वर्जनं प्रधान L Gril

कङ्काक। सारं निर्देशिung सारी कंug॥।

(सा।प्र) एवं सामान्येन भगवदभिमतस्य कर्तव्यत्वोक्तेरनभिमतस्याकर्तव्यत्वात्तेषु कर्तव्येषु चावश्यकानप्याह । उत्तरकृत्य / Bir इत्यादिना ।

(सा।सं) सम्मार्जनादिकैङ्कर्यं लब्ध्वा । इत्थमुत्तरकृत्यन्निरूप्य तत्रापि सारनिष्कर्षमाह । उत्तरकृत्य कुं श्री इत्यादिना॥।

[[९४]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू– “विषस्य विषयाणां च दूरमत्यन्तमन्तरम् । उपभुक्तं विषं हन्ति विषयाः स्मरणादपि ॥” ना “सुशील या कम्ं Ajni Guid नी काट्टिप् पडुप्पायो” ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगैयाले ४४gऩऩ्ळि कुलैयामैक्काग Lom Com प्रधानं विषयास्वादम् । कृतघ्न कलाक Cow ली प्रधानम् आचार्या ॥।

।

(सा।दी) SILL Spi। विषस्येत्यादि। विषयस्य च -विषयाः, शब्दादयः तेषां च - अन्तरम्, तारतम्यम् । अत्यन्तं दूरम्, महत्तरमिति यावत् - Gu Bipi उत्तरार्ध m।

इत्तैये काट्टुगिऱार् विषमुपभुक्तं सत् उपभोक्तारमेव हन्ति । न स्मरणमात्रात् - नान्यं च । विषयास्तु स्मरणमात्रादपि । स्मरणस्य तत्राकर्षकत्वात् । श्रभी कङ्क इत्यादि । शुश्री मनस् ढाळाDLLg। प्राणसाहचर्यादुपलक्षितम् । श्रक कङ्क, स्खलियां, पञ्चेन्द्रियचोरi। Dig, बाधिकं मुकं। अक्रक भुजिकं @jpuio, बहुविध [LD ७।] शब्दादिविषय नाकं क १९। भी

कङ्काल Ammu, Gum Gjun ऊ। परमपुरुषार्थेत्यादि । स्मरि पुरुषार्थरुचि mouji। मुलकं। शनी अवश्यस्मरणीय लड़के कLGpi। कृतघ्न ल इत्यादि॥। (सा।स्वा) ढाढा/अधिकनिर्देश ५०० एकदेशिरहस्य की नियुक्तिकोपदेशमात्रं Gunopsis उपपत्ति GGGGILI व्यञ्जितम् । प्रतिज्ञातार्थ jog उद्देशक्रमेण उपपादिकं कीpri। विषस्येत्यादिना । विषस्य । विषयाः कामिन्यादयः । तेषां चान्तरम्, बाधकतायां तारतम्यम् । अत्यन्तं दूरम्, अत्यन्तमहत्तरम् । एतदुपवाचयत्युत्तरार्धम् । उपभुक्तमित्यादि “दोषानुचिन्तनार्थाः स्मृतिरपि दूरीकरोऽति वैराग्यम्” इत्युक्तरीत्या विषयस्मरणं वैराग्यं दूरीकृत्य “सङ्गात् सञ्जायते कामः कामात् क्रोधोऽभिजायते । क्रोधाद्भवति सम्मोहः सम्मोहात्स्मृतिविभ्रमः । स्मृतिभ्रंशात् बुद्धिनाशः बुद्धिनाशात्प्रणश्यति” uigw आत्मनाशपर्यन्त LDIT Q४। शुभी श्रीलकण्ठ इत्यादि । श्रभी, प्राणा। प्राणसहचरित LD १७६१ मन की कङ्क, विलक्षणोऽयं विषय इति विस्मय कुण्डी कङ्क, पञ्चेन्द्रियचोरान्ना। मुलक, बाधिकं। अकलङ्कक apporub, स्वल्प Door वैषयिकानन्द - LG बहुत ऊं १४ -

कुङ्क पल ऎऴुवागक् काट्टि पावि Guinor, पापिष्ठ / Gonor uGunGun, Gun नङ्गल। पुरुषार्थेति विषयस्मणं मोक्षरुचि muious विषयकाम २०१७ Sun Gov उण्डाक्कुवदागैयाले स्वाधिकार नाशकतया विस्मरणीयेषु प्रधान १०।०१।१९। कृतघ्न इति “कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः । प्रथितं पातकि वर्गं कृतघ्न एकोहि कृत्स्नमति॥।

[[१]]

।

noon

I

(सा।प्र) शुभी श्रीलकं इत्यादि । स्वतो भगवदनुभवयोग्यत्वेऽपि तद्रहितस्य मम चित्त निग्रहविरोधि पञ्चेन्द्रियविषयानुसारान् बहुशः प्रदर्श्य किमिति विनाशयसि । रुचि mounD, रुच्यविनाशाय ॥। (सा।वि) की mib। वक्ष्यामः सुशीलकण्ठ gmoigii Ajm। शुभी, आत्मनि । मनसि श्री कङ्क, स्खलति । विषयप्रवणे सतीत्यर्थः । पञ्चेन्द्रियेषु

Digळं, बाधकेषु सत्सु &ppTub, स्वल्प शब्दादि सुखम् ।, प्रदर्श्यत्यन्वयः Lop&& CGL, विस्मर्तव्य॥।

(सा।सं) शुभी इति, स्वस्यैव विस्मयावहस्य पञ्चेन्द्रियोच्छृङ्खल वृत्तिविषयान् शब्दादीन् पापिनो मे दर्श॥।उत्तरकृत्याधिकारः

[[९५]]

म प्रथमकटाक्षं (६ उपकारम् । कार्पण्यं

Lou♚m] प्रधानम् आत्मोत्कर्षम् - उपायनिष्ठैow on

“सदैवं वक्ता” ननकीलqu

CG प्रधानं द्वयम् । २६नी श्रीकानान्ना

तिरुवुळ्ळमऴलामैक्काग॥।

या Lo

(सा।दी) pg शब्द मन्त्रार्थोपदेशादि ग्रहीतम् । वाचिक LD १७६१ त्याज्योपादेय कुङ्क

suspri। कार्पण्यमित्यादिuni। आत्मोत्कर्षं Qan

याऩ

A

कृपाजनकवृत्ति uTor कार्पण्यं guyii। अमाल अहङ्कारममकार / कना यनु। भा। उपायेत्यादि । द्वयं Gang Gugl उपायनिष्ठैmu Lomiyoni। उपायनिष्ठै Lonipor अधिकार

मुंल/Ä८१_७॰गत्याज्योपादेय // ८६०ना निर्णय ॐ Gung/। करणत्रय मं । कण्ठ ं अवश्यपरिहरणीय (कलना BLGpi। २५ लङ्का ली इत्यादि । तिरुवुळ्ळमऴन्दाल् इत्तैप् पऱ्ऱ अाऩिमिल्लैयिऱे॥।

—

(सा।स्वा) शेते” नढळा की कृतघ्नतानिवारकतया आचार्योपकारस्मरणं “गुरुं प्रकाशयेत् धीमान् मन्त्रं यत्नेन गोपयेत् । ढाढां ८ mulgu मुमुक्षुकं स्मरणीयेषु प्रधानQLD १४। कार्पण्येति आत्मोत्कर्षकथने कृपाजनककृपणवृत्तिरूपकार्पण्यनाशं गुलsun स्वाधिकारनाशकतया वर्जनीयेषु आत्मोत्कर्षं प्रधान QLD।DLLg। उपायेतिद्वयवचनाभावे कदाचिदुपायनिष्ठा विस्मरणापत्त्या “स्वनिष्ठाभिज्ञानं सुभगमपवर्गादुपनतात्” ६७६८ piqu ऐहिकपुरुषार्थ का उपायान्तरस्पर्श प्रसङ्गिकं ११४। ली वाङ्मनसयोरैक्यरूपमन्तरेण कायमात्रेण प्रधानतया कर्तव्यवर्जनीययोदुर्लभत्वात् करणत्रय लं। कं परिहरणीय परिग्राह्य/नाऊं LG & pri। २५/५/ इत्यादिना, २। का, प्रीत Liी, कैङ्कर्यम् नाना, स्वीकर्तुम् २, योग्य १७

नाना, मनस् - D, Di ऊतक भागवतापचारं १०१ की कैङ्कर्य प्रीतिuyis उदिWITLD भगवत्कोपरूपानर्थ PPGI LDLLg। सकलकैङ्कर्यफलोच्छेदकत्वे सत्यनर्थजनकतया वर्जनीये॥।

Lon, अस्मत् स्वामिनः

(सा।प्र) २५/५/१६ग लगी ऊनान्ना २T IT। प्रीतिपूर्वकं कैर्यं स्वीकर्तुमुचिततया स्थितस्य । नीला $ नानाLopomLD ७। भगवतस्स्वविषये निग्रह सङ्कल्पानुदयाय॥। (सा।वि) तया विवक्षितेषु - दोषानुचिन्तनार्था स्मृतिरपि दूरीकरोति वैराग्यमिति स्मृतेरत्यन्तविरोधादितिभावः । ललक CGL, स्मर्तव्यतयापेक्षितेषु । Gan CourQLOGuppo, अकीर्तनीयतयापेक्षितेषु २। ली नाना, प्रीतिपूर्वकं कैर्यं स्वीकर्तुम् । २६, उचिततया स्थितस्य - ढग, अस्मत्स्वामिनः

GUILD&&&, हृदयं यथा॥।

मुदलाऩ

नाना

अथ निष्कपट

(सा।सं) यद्वा मां विनाशयसि किम् । प्रथमकटाक्षं उपकारमित्यन्तेन मनसा परिहरणीय

। परिग्राह्यावुक्तौ । अथवा चापरिहरणीय परिग्राह्यवाह कार्पण्यमित्यादिना कायिकवृत्तेर्मनोवाग्वृत्त्यैककण्ठ्यात् । करणत्रयेण च परिहरणीय परिग्राह्यावाह - २५/ इत्यादिना

२ समर्थशेषी । अा। कोपानुत्पत्तये॥।

[[९६]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

अयली प्रधानं ब्रह्मविदपचारम् । करणत्रयमं कर्तव्य १५१ ८६६) प्रधानं

मू-करणत्रय♚ल ू ं “Grunger Grumb” पुरुषार्थसागरं up/Gaju भगवत्कैङ्कर्यलंली६ग ६७६००० Boomi शास्त्रानुज्ञात Dior आचार्यादि भागवतकैङ्कर्यम् । स्वयं प्रयोजन LDoor उत्तरकृत्य (ii रहस्यत्रयी फलप्रतिपादक ८६६०] प्रदेश) अनुसन्धेयम्॥। (सा।दी) । LApp, नळा GawwLL अकृत्यकरण ककनी ढळा। आचार्य - सकाशाद्वेदान्त शास्त्रादिमुखेन ब्रह्मभूतश्रीनिवास_D/Lu/ स्वरूपस्वभावोपायपुरुषार्थतद्विरोधि कलना अलigovi ब्रह्मवि कुङ्कु / ऊङ्कनां। करणत्रय कुङ्कु/कं मुकं कर्तव्य / कनी ॐ प्रधान नी Gai &pri। पुरुषार्थ सागरमित्यादिwn। upnig। निश्शेष LDTs शोषिकुङ्कु।क्रं, परिच्छिन्न Lormऊ, उत्तरकृत्यं रहस्यत्रय ॐ ॐ ॐ अनुसन्धिकं स्थल कुङ्कुकं ]pi। स्वयं प्रयोजन LDIT GOT इत्यादि। फलप्रतिपादकप्रदेश / ऊना की मन्त्रमुं व्यक्त चतुर्थ्यादि

कनां।

(सा।स्वा) भागवतापचारं प्रधान QL६Dig। भागवतविषय ॐ मनोवा ॐ शुकना विरूप / कनা७ कंलकी कायमात्रेण भागवतापचारवर्जनमपचारवर्जन LD।Gml कुङ्का। ब्रह्मविधिति सदाचार्यसकाशात् तत्वत्रय नी निवृत्तिधर्मनिष्ठ ॥ ब्रह्मवित्तुक्कल्/र्थम् क्षहतअर्थम् प्रभावरक्षाधिकार♚$Gov व्यक्तं। पुरुषार्थेति - upng, निश्शेष १७s शोषिकंलक muGg। परिच्छिन्नLDIT॰ns। भागवतकैङ्कर्याभावे भागवतकैङ्कर्यपर्यन्तभगवत्कैङ्कर्यस्यैव पुरुषार्थ सागरतया तस्य निश्शेषशोषस्स्यात् करणत्रयेष्वन्यतरेण भागवतकैङ्कर्ये अपूर्णतारूपपरिच्छिन्नतास्यात् शनी उत्तरकृत्य कुङ्का कङ्क रहस्यत्रय मं अनुसन्धानस्थलं mi@pni। स्वयमिति॥।

माग

कुङ्का।

अधिकार Go अयनलब्ध LD ITI औषध कुं७ Gov अविलम्बित Lori आरोग्यं पॆऱ्ऱवर्गळ् पाल्वार्त्तुण्णुम् पोले उगन्दु पण्णवुम् HIHमॆऩ्ऱु सॊल्वदु BnQGLD? लोक♚$ प्रपन्नाङ्कना नं २५ कैङ्कर्यम् अकरण Luv अवश्यं गQLD बुद्धिun Apps। शुभकun, लोकानुष्ठान विरुद्ध १०७५ Qiungi Govai n GGLDIT?

प्रत्यवायकर

(सा।प्र) gurungo Gau GunGL LApp, कर्तुमयोग्यं न कुर्म इत्युक्तेषु वर्जनीयेष्वित्यर्थः । uñnlलं muggulunऊ, शून्यत्वन्यूनतयोरभावाय । nofotomii, काष्ठाभूतम् । एवम्भूतस्योत्तरकृत्यस्य रहस्यत्रयप्रतिपाद्यत्वं दर्शयति स्वयम्प्रयोजनमित्यादिना॥।

(सा।वि) निग्रहोन्मुखं न स्यात्तथा gurung suumb, अकृत्यं न कुर्मः - mg, निश्शेषम् - mulgi, न्यूनम् । Guru, अकर्तुम् ।

Boomi, उत्तरावधिभूतम् - इदमुत्तरकृत्यं रहस्यत्रये फलप्रतिपादकस्थलेऽनुसन्धेयमित्याह - स्वयम्प्रयोजन LDIT GOT इति॥।

(सा।सं) या, भगवत्कैङ्कर्येऽप्यभिरुच्यभावः, भगवत्कैङ्कर्यरुचिम् ।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[९७]]

ई-विण्णवर् वेण्डि विलक्किऩ्ऱि मेवुमडिमैयॆल्लाम्, मण्णुलगत्तिल् मगिऴ्न् दडैगिऩ्ऱऩर् वण्डुवरैक् कण्णऩडैक्कलङ् गॊळ्ळक् कडऩ्गळ् कऴऱ्ऱिय नम्, पण्ण मरुन्दमिऴ् वेद॥।

(सा।दी) देशविशेषं नित्यमुक्त १०६००१/LDL४LD सदृशं प्रपन्नती ग००/ उत्तरकृत्य/कना ढग की। श्रीरङ्ग ११४ इत्यादि । रङ्गगढी, विलक्षण LDToor द्वारकं स्वामिuron कृष्ण ग। शाकं कनान्ना, रक्ष्यवस्तु Q१/TB एऱिट्टुक् कॊळ्ळ। कॊळ्ळुगैयाल् ऎऩ्ऱबडि। कडऩ्गळ् कऴऱ्ऱिय [वु४त्तैयुम् तीर्न्द, नम् पण्णमरुन्दमिऴ् वेदम् अऱिन्दबगवर्गळ्, नमक्कु कळाऩ। पण्गळ्, गान्धारम्, काळा गानविशेष /कना।

नाना, द्राविडदिव्य-

सूक्तिक ना। pop॥।

(सा।स्वा) नढळाङ्ग लोक

प्रत्यवाय परिहारबुद्ध्या

सार्थLD१०७५ द्रमिडवेदान्तपरिचयरूप सामग्रीविकल प्रपन्न f/L अर्थानुसन्धान

माग

परमपद

[[१]]

सद्यः परमात्मनि चित्तरञ्जक तम नित्यसूरिका GunG २ कालङ्का इत्यादिना ।

ग

शिल, द्वारली।

द्रमिडवेदान्तपरिचय (नान्ना प्रपन्नोत्तम

अनी ruini।

श्रीwmii, विलक्षण [LD IT GOT

नित्यवासं १६६००११७ (५।लङ्कील। ५६ण गळा, सङ्कल्पमात्र ॐ

णकारस्य तकारे परे टकारादेशः । विलक्षणद्वारकानगरनिर्माणं LIGöग १४ अघटितघटनाशक्तियुक्त श्रीकृष्णा ६Lg। OLi कनाना, भरस्वीकारं १६öग ६०णी समर्पित भरस्वीकारं गणी - समर्पितभरस्वीकारम् m/sung। काकंा, देवर्षिपितृऋण/ना। pppu, S। ५, Bimul। LIা LDL, LG, गानभेद / नातं तु कं।, द्रमिडवेदान्त jog - अली लङ्क सार्थ [LD ITS अनु॥।

(सा।प्र) नित्यसूरीणामिव भूमावेव निरतिशयप्रियकैङ्कर्यप्राप्तिः । स्वनिष्ठाभिज्ञान फलमित्यभिप्रेत्याह । श्रीरङ्ग इत्यादिना । वण्डुवरैक् कण्णऩडैक्कलम् कॊळ्ळ कडऩ्गळ् spppu, परमभोग्य द्वारकावासिना कृष्णेन रक्ष्यवस्तुतया स्वीकृताः । अत एवापाकृतऋणत्रयाः

[[९]]

नम् पण्णमरुन् दमिऴ् समऱिन्द भगवर्गळे, ‘पाठ्ये गेये च मधुरं तन्त्रीलय समन्वितम्” इत्युक्त प्रकारेणानेकरागान्विततया मधुरतमद्राविडवेदान्ततात्पर्याभिज्ञाः । अत एव “उत्पत्ति प्रलयं चैव भूतानामागतिं गतिम् । वेत्ति विद्यामविद्यां च स वाच्यो भगवानिति’ इत्युक्तप्रकारेण भगवच्-छब्दवाच्याः प्रपन्नाः । भीगां नङ्गी कङ्काली / LDLOD TITLD, नित्य॥।

गतं

। LIG

(सा।वि) गाधयानुसन्धत्ते । इति - १, श्रेष्ठायां । mg, द्वारकायां स्थितेन । क ठण्ठा ७०ा ढङ्ग, कृष्णेन । ALBUL कानान्ना, रक्ष्यवस्तुतया स्वीकृताः । अत एव । BLढङ्कना, ऋणानि । spppu, अपाकृत्य वर्तमानाः ।, अस्माकम् । अस्मदीया इति भावः । ११६०६०१LD/

। वेद। १६ “पाठ्ये गेये च मधुरम्” इत्युक्त प्रकारेण गानेन । ILD, अन्वितान्, की वेदम्, द्रामिड॥।

(सा।सं) रङ्ग // इति । इत्यादिना । भोग्यतमतया श्लाघ्यद्वारकानाथेन कृष्णेन रक्ष्यवस्तुतया स्वीकरणादृणत्रयविमुक्ता मदीयाः । पाठ्ये गेये चातिमधुर द्रमिडवेद तात्पर्याभिज्ञानवन्त भीगां इति, नित्यसूरिभिरत्यादरेण प्रतिहतिं विना प्रीत्या स्वीक्रियमाणानि कैडूर्याणि सर्वाणि॥।

एव

∞

[[९८]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मूली

यान्ना ॥ २२ ॥

(सा।दी) सार्थ १०१७ ऊ अलीक भागवत प्रपन्न की मण्णुलगत्तिल् इरुन्दे।

१४ प्रार्थिनं । यथेच्छ १०/७५ देशविशे

१६७६००१७६१/ इत्यादि - नित्यमुक्त

कैङ्कर्य/लना नंmi, jpg, प्रीत्या

Quiz ७५ १ २२ ॥

भरा। स्वयं प्रयोजनत्वेन

प्रपन्न ५०Lu उत्तरकृत्य / कना स्वयम्प्रयोजनरूपत्व jog दृष्टान्त समर्थिipi। (सा।स्वा) सन्धिऊङ्कीpiना, वेदान्तपरिचयसिद्धभगवत्कल्याणगुणानुभवजनितनिरतिशयप्रेमशालि ५० नाग - भगवच्छब्दसूचितसार्वज्ञशक्तियुक्तप्रपन्नोत्तम /कना नळाpug। १५ की अलीक काण्डना, श्रीरङ्गराजदिव्याज्ञालब्धवेदान्ताचार्यपद

gi

you सिद्धान्त बहि-

Gujari, कैङ्कर्य [i)

र्भूता नाढालीकं काळं श्रनुनी ruing द्रमिडवेदान्ततात्पर्यार्थनिष्ठैल २०L भागव कुना ७pq। “आद्यस्य नः कुलपतेः” / प्रसिद्धकूटस्थसम्प्रदाय निष्ठान्ना Q१TGS/Lom। नीरङ्ग, शीळङ्ग, परमाकाशम् । श्रवसिकं कीpouri भीगां नित्यमुक्ताना pug। १६०७१४, प्रार्थिकुङ्कु/। भीमं की गली, अन्तराय LD ६१ ॐ s निरन्तर LDTs - Gojio प्रीति GunG LIL; &लना GTQUITLD - LD ६m ५, २५५ भूलोक ५ षार्थ LD ITS अनुभवि ॐ । सन्तुष्ट muiopri,

अद्यापि कलङ्का ॥ २२ ॥ इप्पडि Aवुबूनर्गळैप्पोलेऩऩिमाग मगिऴ्न्दडैगिऩ्ऱऩरॆऩ्ऱु QFTQ[१] BnQGLD IT? नित्यमुक्तरभिमुख १०७६ ईश्वर muyi muyi यथावत् ५/७८ माग ऩैयुम् तऩ्ऩैयुम् ताग साक्षात्करिßmsun निरतिशयप्रेमरूपानुभवजनितस्वयं पुरुषार्थकैङ्कर्य []ना गली

ॐ

माग

मुनान्ना प्रपन्न॥।

• १० /, स्वयम्पुरु-

Lun Bp pisi। वर्तमाननिर्देश

म

(सा।प्र) सूरिभिः प्रार्थ्य निष्प्रत्यूहं प्रीतिप्राप्तं सर्वविधकैङ्कर्यम् । १०६०७६००/ १०s pigm काpori। भूमावभिनन्द्य प्राप्नुवन्तीत्यर्थः ॥ २२ ॥

स्वनिष्ठाभिज्ञाः प्रपन्नाश्चेतनस्वरूपज्ञापनप्रधानेऽपि मूलमन्त्रे तच्छेषितया प्रति प्रपन्नं॥। (सा।वि) वेदान् । अली, जानन्तः । याङ्कना, भगवतः । उत्पत्त्यादि ज्ञानवन्त एव । रंেग ग Qui, नित्यसूरिभिः । Co/६००११४, अत्यादरेण । भी ऊं की गली, अप्रतिघातेन । GLDQJL, स्वीक्रियमाणानि । OLD, कैङ्कर्याणि । नं, सर्वाणि । १०६८८७६००/००५ कुं, भूलोके । १०, अतिप्रीत्या । भाका, प्राप्नुवन्तीति भावः । । २२ । ।

यथा प्रणयिन्यां दर्पणं पश्यन्त्यां पशचात्प्रणयिन्यागते मणिदर्पण एव प्रतिफलितं दृष्ट्वा ततः पुष्पविक्षेपाद्युपचारैर्यथा प्रियं प्रिया परिचरति तथा प्रणवे जीवस्य शब्दान्वय॥।

(सा।सं) भूलोकेऽतिसन्दोषजनिततया प्रीत्या प्राप्नुवन्तीत्यर्थः । भगवति यथा विन्यस्तभरस्तदुप द्रमिडवेदाभिज्ञाश्च ये भागवतास्ते तत्रैव प्रीतिकारितकैङ्कर्यरूपपुरुषार्थवन्तो भवन्तीत्यर्थः ॥ २२ ॥

प्रपन्नपरमात्मनोश्श्रृङ्गार रसोक्तलोकाधिक नायिकानायकभावादपि प्रपन्नस्येय॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

मू - प्रणयिनमिव प्राप्तं पश्चात्प्रिया स्वसमन्वितं महति मुहुरामृटे दृष्ट्वा ॥।

[[९]]

(सा।दी) प्रणयिनमिवेति प्रिया, पतिव्रता, पश्चात्प्राप्तं पृष्ठतः प्राप्तं भर्तारं यथा उवचरति तथा प्रपदनधनाः, प्रपन्नास्सन्तः अपचारान्निवृत्ताः - मुहुरामृष्टे, बहुशः परामृष्टे॥।

(सा।स्वा) साक्षात्कृतपरावरतत्त्वjojo Dumr अभिमुखशेषि साक्षात्कारस्थल प्रेमपरवश स्वयं पुरुषार्थकैङ्कर्यं ११६०६०१ SonG GLDIT?

[[९९]]

/ लोकदृष्टान्त$$ समर्थि

&prri। प्रणयिनमिवेति - यथा काचित्प्रिया भर्तरि निरतिशयप्रीतिमती भर्तुरनुगुणं मम सौन्दर्यमस्ति न वेति निर्धारयितुं स्वच्छनिर्मलमणिमयदर्पणे स्वामलङ्कृतां वीक्षन्ती स्ववीक्षणकाल एव स्वविषये प्रणयवन्तं किमसौ दर्पणे मम दर्शने सति दर्पणस्थ मत्प्रतिबिम्बे स्वानुगुणसौन्दर्यादिकमालोक्य मां प्रीणयेद्वा न वेति शोधयितुं पश्चादागतं स्वसमन्वितं नायकं दृष्ट्वा तत्क्षणोद्भूतश्रृङ्गाररसपरिवाहतया चन्दन कुसुमादिकं विकिरन्ती सति अनुभवति -अभिमुखनायकदर्शनेतुस्व समन्वित नायक दर्शनाभावेन नैतादृशश्रृङ्गार रसाविर्भाव इति भावः - एवमेव प्रपदनधनाः प्रपन्नास्सन्तः द्रमिडवेदान्त श्रवणेन स्वपरस्वरूपविवेकवन्तः - मुहुरामृष्टे, सदाचार्योपदिष्टप्रकारेणार्थवत्तया॥।

(सा।प्र) भगवन्तं निरपराधकैङ्कर्ये प्रीणयन्ति इत्याह प्रणयिनमिवेत्यादिना । यथा कस्यचित्प्रिया पश्चादागतं दयितं दर्पणे दृष्ट्वा श्लाघ्यैश्चन्दनकुसुमादिभिः प्रीणयित्वानुभवति तथा मूलमन्त्रे जीवशेषितया प्रतिपन्नं भगवन्तं निरपराधैः अत एव “एवं पुण्यस्य कर्मणो दूराद्ग॥।

(सा।वि) प्राधान्यात् तद्वाचकस्य मकारस्याग्रे स्थितत्वाच्चप्रियास्थानीयो जीवः शब्दान्वये उपसर्जनत्वात्तद्वाचकस्याकारस्य पूर्वं स्थितत्वाच्च पश्चादागतप्रिय स्थानीयं परमात्मानं मूलमन्त्रे दृष्ट्वा सेवाक्रमैरनुभवतीत्याह - प्रणयिनमिवेति - प्रिया पश्चात्प्राप्तम्, अत एव स्वसमन्वितं प्रणयिनं मुहुरामृष्टे पुनः पुनर्धौते सम्यग्धौत इति भावः । मणिदर्पणे, मणिदर्पण इव पश्चात्प्राप्तं पूर्वस्थिताकार प्रतिपाद्यं स्वसमन्वितं स्वाश्रयशेषत्वनिरूपकम् । मुहु॥।

(सा।सं) उत्तरकृत्यात्मिकावृत्तिर्भोग्यतमतयाङ्गीकार्येति सदृष्टान्तमाह । प्रणयिनमिवेति, प्रियया सौन्दर्यलावण्यभूषणादि महति दर्पणविशेषे चेद्यथावस्थितादपि द्विगुणित तया परिदृश्यत इति तथा दर्शनोत्कण्ठया प्रीत्या पश्चाद्भागे मणिदर्पणावलोकन दशायां प्राप्तं प्रभुं प्रणयिनं स्वसमन्वितं स्वाभिमतानुरूप सौन्दर्यलावण्य भूषणभोग्यसक्त्यादिसमन्वितं प्रिया दर्पणे दृष्ट्वा तं प्रणयिनं प्रीत्यतिशय कृत प्रसूनकन्दु विहारादिना यथा परिभुङ्क्ते तथात्रापि दासभूतस्य किञ्चित्कारस्वीकारे प्रणयिनं सस्नेहकुतूहलिनम् । प्राप्तं, पश्चात्, “अकारोकारमकार इति । धान्येकथा” इत्युक्त पाठक्रमाद्बलीयसाम आय इत्युक्तार्थक्रमेण मकारेण स्वरूपज्ञानात्पश्चाद्बुद्धिमधिरूढं स्वसमन्वितं स्वगतानन्यार्हशेषत्वानन्य भोग्यत्वाद्यनुगुण निरुपाधिकशेषित्व, निरुपाधिकनिरतिशयभोग्यत्वादिना स्वेन संयगन्वितम् ॥

[[१]]

[[९]]

[[१००]]

व्याख्यानपञ्चकसहित श्रीमद्रहस्यत्रयसारे

मू-मनौ मणिदर्पणे । प्रपदनधनास्सन्तश्शुद्धौः प्रभुं परिभुञ्जते प्रसृमरमहामोदस्मेरप्रसून॥।

(सा।दी) महतिमनौ मणिदर्पणे, मूलमन्त्ररूपे मणिमयादर्शे - प्रभुं, ईश्वरं - दृष्ट्वा, आचार्योपदेशतः - परमशेषित्वेन दृष्ट्वा स्थिताः तं शेषिणं प्रसृमरेत्यादि - प्रसृमरो विसर्पन्महामोदो येषां दाष्टर्तिके महामोदस्स्वयं प्रयोजनता - तद्विशिष्ठैः स्मेरप्रसूनसमैः, विकसितकुसुमसदृशैः - अनेन उत्तरकृत्यस्य एतदधिकारोक्तसद्गुणसमृद्धिस्सूच्यते तैः क्रमैः परिचर्याक्रमैः परिभुञ्जते, अनुभवन्तीत्यर्थः ढाढा। यथा काचित्स्वमुखं दर्पणे पश्यन्ती प्रिये पृष्ठतः प्राप्ते सति स्वसमन्वितं तं दर्पणे दृष्ट्वा प्रसूनानि विकरन्ती तमुपचरति तथा स्वात्मानमन्तर्यामिणं च मूलमन्त्रे दृष्ट्वा प्रसूनवद्भोग्यैः कैङ्कर्यैः प्रियमिवाभि-मुखानवस्थितमुपचरतीत्यर्थः॥।

(सा।स्वा) चिन्तिते

[[१]]

अन्यत्र मालिन्यापसरणाय विमृष्टे - मनौ मन्त्रे, मूलमन्त्राख्ये मणिदर्पणे स्वसमन्वितं प्रभुं भगवन्तं स्वशेषिभूतं दृष्ट्वा बहुशो मन्त्रार्थमननवशेन प्रत्यक्ष समानाकारविशदज्ञानं अन्यत्र शुभ्रैः प्रसृमरो विसृत्वरो महामोदो महानन्दस्स्वयं

लब्ध्वा

शुद्धैः, सात्त्विकत्यागयुक्तैः

पुरुषार्थता बुद्धिर्येषां तैः अन्यत्र॥।

(सा।प्र) न्धोवाति” इत्युक्तप्रकारेण सद्यो विकसितविसृत्वरामोद प्रसूनानां समैर्भगवदनुकूलव्यापारै स्दोषयित्वानुभवन्तीत्यर्थः । यथा प्रियाया रमणार्चनं भोगरूपं भवत्येवमेव॥।

(सा।वि) रामृष्टे, संयग्विचारिते । मनौ, मूलमन्त्रे, दृष्ट्वा, विज्ञाय । प्रपदनधनास्सन्तः प्रसृमरः महामोदः परिमलश्च येषु तैस्तथोक्तै; । स्मरेप्रसून समैः, विकसितपुष्पसदृशैः । क्रमैः सेवाक्रमैः । प्रभुं परिभुञ्जते, अनुभवन्ति । प्रिया इति बहुवच नान्ततया छेदः कार्यः । अतो न वचनरोधभेद दोषावकाशः। विरोधिविशेषणाभावान्नलिङ्गभेददोषोऽपि इति द्रष्टव्यम्॥।

(सा।सं) मकारमात्रेण ज्ञानस्वरूपत्वज्ञानगुणकत्वादि नैव परिदृश्यते । मुहुरामृष्टे, शश्वद्विचारिते महति मनौ मणिदर्पणत्वोक्तिस्सकलदिग्वर्तियावदर्थप्रदर्शकत्वात् । मनुरूपे मणिदर्पणे तु । मकारार्थो अनन्यार्हशेषत्वानन्यभोग्यत्वानन्याधेयत्वादिना । अकारार्थास्तु निरुपाधिकशेषित्व, सर्वाधारत्व, सर्वविधभोग्यत्व, सर्वविधकैङ्कर्य प्रतिबन्धित्वादिना । द्विगुणिततया परिदृश्यत इति भावः । प्रणयी च धनी चेदेव प्रियाया अपि परमा प्रीतिरित्यत्र च तथेत्याह । प्रपदनधना इति । धनम्, आभरणम्, प्रणयिनैव दत्तप्रपदनधनास्सन्त इत्यर्थः । कर्तृत्वादि त्यागान्वितततया शुद्धैः परमार्थैक स्वभावतया मनोहार-तया सुखरूपतया च प्रसूनसमैः । प्रसिद्धप्रसूनवैलक्षण्यायाह । प्रसृमरमहामोदस्मेरेति

“यद्यदाचरति’इत्युक्तदेशकालासङ्कुचित प्रसरवत्वादस्य प्रसृमरत्वम् ।

सर्ववैदिक सन्दोषकरत्वादामोदवद्दुर्विषय प्रवृत्त्यादिरूप दुर्गन्धाभिभावकत्वान्महा मोदवत्वम् । स्वस्य स्वसहृदयानां शेषिणश्च चित्ताकर्षकत्वान्मनोहरत्वम् । पञ्चधा विभक्त तत्तत्काल प्रतिनियत क्रमवत्वादुत्तरकृध्यानां क्रमैरित्युक्तिः एवंविधोत्तरकृत्यात्मिकया वृत्त्या श्रृङ्गाररसोत्तरनायिकानायकभावः॥।

उत्तरकृत्याधिकारः

[[१०१]]

मूसमैः क्रमैः ॥ ३५ ॥

इति कवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे उत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः । श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥

(सा।दी) नारायणशब्दमुं नारा poruji ईश्वरा पश्चात् Ggmpions

यद्वा प्रणवे शाब्द प्राधान्यं जीवस्य आर्थप्राधान्यमीश्वरस्येत्यभिप्रायेण

सॊल्लिऱ्ऱु। पश्चात्प्राप्युक्तिः ॥ ३५ । ।

इति श्री सारदीपिकायामुत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः ।

(सा।स्वा) सर्वतः प्रसर्पन्महागन्धैः स्मेरप्रसूनसमैः, विकसित कुसुम सदृशैः प्रतिसम्बन्धिभोग्यैः क्रमैः, परिचर्याक्रमैः। परिभुञ्जते, अनुभवन्तीत्यर्थः । मन्त्रे हि प्रणवे जीववाचकमकारात्पश्चादकारः । नारायण शब्दस्यापि अकारवाच्याय नारायणाय मकारवाच्योऽहमिति महावाक्यार्थे शब्दतः प्रधानमकारादन्वक्त्वमेवेति भावः । " Lonepi। नमो नारायणायेति मन्त्रस्सर्वार्थसाधकः इत्युक्तमन्त्रप्रभावातिशयेन मुक्तिदशाभावि विशदज्ञानं लब्ध्वा तद्दशा भावि कैङ्कर्यभाजो भवन्तीत्यर्थः ॥ ३५ ॥

इति श्री उत्तरसारास्वादिन्यामुत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः ।

(सा।प्र) प्रपन्नस्य स्वनिष्ठाभिज्ञस्य भगवद्भागवतार्चनं भोगरूपं भवतीति भावः ॥ ३६ ॥

इति श्रीसारप्रकाशिकायामुत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः ॥

(सा।वि) अत्रोपमया प्रीतिकारितत्वं व्यज्यते ॥ ३५ ॥

इति श्रीसारविवरिण्यामुत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः ।

(सा।सं) शबलयानर्न्याह शेषत्वादिना श्रिया साम्यमध्यवस्यन्तः प्रपन्नाः प्रणयिनं जगत्पतिं परिभुञ्जते

॥ ३५ ॥

इति श्रीसारप्रकाशिकासङ्ग्रहे उत्तरकृत्याधिकारः पञ्चदशः । ।