प्रथमपादद्वय-विषयसूची

8 श्रीः श्रुतप्रकाशिकायुक्तश्रीभाष्ये प्रथमपादद्वय-विषयसूची श्रुतप्रकाशिकारम्भे मङ्गलश्लोकादि श्रीभाष्यस्य गाम्भीर्य प्राच्यानुसारित्ववर्णनपूर्वकमवतारणम् श्रीभाष्यारम्भे मङ्गलश्लोकः भन्तः प्रवेशनियमनयोरादिशब्दगम्यता लीलात्वं जन्मादेर्भवति न वेति विचारः भूतातिरिक्तत्रातशब्दार्थग्रहणम् विदीप्त इति विशब्द प्रयोजनम् ब्रह्मणि, शेमुषीति पदद्वयकृत्यम् प्रथमश्लोकस्य शारीरक सर्वार्थसूचकत्वम् श्रीभाष्यद्वितीयश्लोकतदवतारणे बादरायण पाराशर्यव्या सैक्यादिप्रमाणम् वचस्सुधापद समासालङ्कारकथनम् उपनिषच्छब्दार्थे वाक्यद्रमिडवामन- 1 । अलौकिकार्थव्युत्पत्त्युपपादनम् जिज्ञासाघटक ज्ञानस्य विचारात्मकता 2 । यादवप्रकाशेष्ट - प्रधानादिविचारव्युदा- सार्थत्वरूपसूत्रकृत्यनिरासः 3 4 5 अज्ञातज्ञाप्यत्वरूप विधेयत्व स्वीकारः अथादिशब्दार्थे वृत्ति संवादप्रदर्शनम् 5 ऐकशास्त्र्यसमर्थनम् 220 21 2222 23 24 24 12220 6 कर्मब्रह्मणोः शाब्दार्थ प्राधान्यवर्णनम् 6 । अर्थकर्तृफलभेदैर्विरोधाच्चैकशास्त्र्याक्षेपः 25 7 तन्निरासे उत्सर्गापवादगति प्रदर्शनम् 7 । जैमिनेर्देवतानिराकरणतात्पर्याभावः 8 । फलंप्रददेवता सत्त्रेऽप्यति देशविषये 8 द्रव्य प्राबल्यम् कर्मशेषभूतात्मज्ञानमात्रपरत्वं वेदान्तस्येत्यस्य जैमिनिहार्दपक्षत्वायोगः 26 26 26 27 श्रीभाष्यार्थस्य साम्प्रदायिकत्वम् घोधायनादिनिर्देशेन श्रीभाष्यनिर्माणा- 9 कर्तृभेदेऽपि ग्रन्थैकथे उदाहरणानि पूर्वोत्तरमीमांसयोः संगतिविशेषाणां 27 वश्यकत्वकथनम् 9 विवरणम् 28 भाष्यलेक्षणम् शारीरकसूत्रारम्भः अथातश्शब्दयोर्व्याख्येयनिरूपणम् अथशब्दस्याधिकाराद्यर्थान्तरपरत्वायोगः 11 अथात शब्दार्थौ पदद्वयप्रयोजनविचारः 12 13 10 अर्वाचीनमीमांसको कार्थज्ञानपर्यन्तत्व10 निरासायाध्ययनविधि निरूपणम् 10 अध्ययनविधो प्राभाकरत्याग कौमारिल स्वीकार - उभयानभिमतविशेषविवेकः आचार्यमूलाक्षरराशिग्रह धारण-जप- रूपेणाध्ययनत्रैविध्यम् 28 29 29 अथशब्दार्थसमन्वयनिरूपणम् 14 उपनयनस्याध्यापनां गत्वनिरासः 20 30 ब्रह्मजिज्ञासापदविग्रहः 15 अभिप्राये इति पाणिनिसूत्रपदार्थ- शेषषष्ठीमुपेक्ष्य कर्मणिषष्ठीस्वीकारः 15-16 विवेचनम् 31 ब्रह्मशब्दार्थतल्लाभप्रकार प्रदर्शनम् 18 पुरुषोत्तमभिन्ने तत्पदस्य भगवत्पदवत् अध्ययनस्य स्वविधिप्रयुक्तत्वम् तस्य स्वाध्याय संस्कारकत्वम् अमुख्यत्वम् 19 सक्तसुवर्णवैलक्षण्यं स्वाध्यायस्य 31 32 33 उ-१३

98 विषयसूची ज्ञानम्य दर्शनसमानाकारत्वम् न तु पृथकदर्शनस्योपायत्वमिति तस्य संस्कार्यत्वोपपादनम् विधेरर्थज्ञानपर्यन्तत्वायोगः 33 33 अर्थज्ञानपर्यन्तत्वाभावेऽपि मीमांसनोपपत्तिः 34 समावृत्तस्यापि विचारावकाश संभवः 36 ज्ञानावश्यकत्वप्रतिपादकवाक्यतोऽपि अर्थज्ञानस्य विधेयत्वासिद्धिः 37 पूर्वोत्तरमीमांसयोः पौर्वापर्यनिरूपणम् कर्मसमुच्चये विद्याञ्चाविद्याञ्च ति श्रुतेरपि मानत्वम् 65 67 विष्णुपुराणेन तदुपवहणम् साधनचतुष्टयस्यापि कर्मविचारसापेक्षत्वम् 70 नित्यानित्यवस्तुविवेकस्वरूप शोधनेन तद्वृत्तत्वखण्डनम् 38 उद्गीथाद्युपासनस्याप्यवश्य विचार्यत्वम् परीक्ष्येतिश्रुतेर्गुर्वभिगमननियमविधित्वम् 39 महापूर्वपक्षारम्भः मीमांसां विना अर्थनिर्णयाभावस्य काण्डद्वयाविशिष्टत्वम् लघुपूर्वपक्षे-धर्मविचारस्यानपेक्ष्यत्वम् उद्गीथाद्युपासनस्यामुख्यत्वा संगतत्वे कर्मसमुच्चये भास्कर यादव सिद्धान्तिनां मिथोवैलक्षण्यम् तन्मतनिरासः कर्मणो विरोधित्वञ्च साधनचनुश्यम् विविदिषायां कर्मोपयोगः निर्विशेषपरश्रुत्यादि 40 तत्पर विष्णुपुराणादि 41 मिथ्यात्वलक्षणनिरूपणम् अविद्यारूपदोषे प्रमाणानि प्रत्यक्षतः शास्त्रस्य प्राबल्यम् 42 कर्मकाण्डसगुणवाक्यादेर- 45 पच्छेदनयेन दौर्बल्यम् 47 सामानाधिकरण्यशब्दार्थविचारः 48 । तंत्र प्रमेयमालोपन्यासः 49 मृषावादिनामाशयविस्तरः लघुसिद्धान्ते - मोक्षोपायज्ञान विवेचनम् वाक्यार्थज्ञानमात्रस्या हेतुत्व आपस्तम्बीयम् 50 द्विचन्द्रज्ञानवैषम्यम् उपासनस्यैवोपायत्वे प्रमाणानि यस्तद्वेदेत्यादिवाक्यार्थः मृषावादिना सिद्धान्त्यर्थे दोषोद्भावनम् 52 स्वरूपमात्रपरत्वे पर्यायत्वादिदोषपरिहारः 53 श्रुत्यन्तरैकरस्यम् 55 सर्वपदलक्षणाया अध्यनुमतत्वम् 56 । अथ प्रत्यक्षस्य शास्त्राविरोधपक्षः 57 प्रत्यक्षस्य सन्मात्रग्राहित्वम् 71 74 75 76 77 79 81 84 86 87 88 89 90 92 93 94 96 97 उपासनात्मकज्ञानस्य सर्वस्य दर्शनरूपत्वम् 58 भेदपदार्थभञ्जनम् 98 59 अत्र वाक्यग्रन्थसंवादः उपासनम्य भक्तिरूपत्वे नायमात्मेति श्रुतेः प्रमाणता प्रपत्तेर्लघुत्वेऽपि तुल्यफलत्वम् गीतैककण्ठ्यम् कर्मणां विविदिषार्थत्वेऽपि 61 अनुभूतेः स्वप्रकाशत्वानुमानविस्तरः 61 प्रागभावस्याग्राह्यतयाऽनुभूतेरनुत्पन्नत्वम् 107 अनुभूतेरनानात्वात्मत्वादि आप्रायणादत्याज्यत्वम् 63 विवेकाद्यपासन साधनसप्तकपरवाक्यग्रन्थः 64 108 अहंकारे ज्ञातृत्व निर्वाहप्रकारः महापूर्वपक्ष निगमनम् 110 111 व्यावर्तमानतया सर्वमिध्यात्वम् अनुभूति सन्मात्रैक्यम् 99 100 60 अनुभूतेरनुमेयत्वनिरासः 102 104

99 अनुभूति स्वयंप्रकाशत्वानुभाव्यत्वोभयसमर्थनम् महासिद्धान्त प्रारम्भः निर्विशेषवस्तु ज्ञानाप्रामाध्यम् निर्विशेषत्वसाधनायोगः तद्गतनित्यत्वज्ञानत्वादेर्विभिन्नधर्मत्वम् शब्दस्य सुतरां निर्विशेषवोधकत्वायोगः निर्विकल्प प्रत्यक्षस्यापि सविशेष- विषयकत्वम् भिन्नाभिन्नत्वपक्षनिरासः भेदरूपपदार्थभञ्जनभंगः प्रत्यक्षस्य सन्मात्रग्राहित्वायोगः संस्थानातिरिक्त नित्यजाति खण्डनम् सौसादृश्य विवेचनम् भेदस्य भावरूपत्वम् व्यावर्तमानत्वरूप हेतु दूषणम् असिद्धत्वसोपाधिकत्वोभयपरतया भाष्यव्याख्यानम् प्रागभाव सुग्रहत्वोपपादनम् 118 । आत्मसिद्धिश्लोकोदाहरणम् 121 भेदवासनाया दोषत्वायोगः 123 । व्यावहारिक प्रामाण्यपक्षव्युदासः 124 असत्यात्सत्यसिद्ध्युदाहरणानां दूषणम् 126 स्फोटरूपशब्दनिरासः 127 । परपक्षे शास्त्रासत्यत्वस्थापनम् 128 । निर्विशेषपरत्यभावनिरूपणम् 129 सदेवेत्यादिवाक्यार्थः आदेशशब्दार्थपर-तत्त्वसारहलो कौ 132 सामानाधिकरण्यविवेचनम् परपक्षखण्डक प्रमेयमाला ग्रन्थानुवादः प्रमाणस्य प्रमेयाविनाभावतस्त्रनिरूपणम् 136 सर्व कल्याणगुणवत्त्वे श्रुतयः 112 । छायापच्या ज्ञातृत्वमित्यस्य निरासः 161 114 अहङ्कारस्यात्मव्यञ्जकत्वायोगः 162 115 । सुषुप्ताहमर्थभावस्थितिः 168 116 । मोक्षेऽप्यहमर्थानुवृत्तौ प्रमाणानि परमात्मनोऽप्यहमर्थत्वम 170 172 अहङ्कारशब्दार्थशोधनम् 173 173 175 176 178 181 182 184 185 186 188 189 134 अद्वितीयश्रुत्यर्थः 192 135 । निर्गुणवाक्यार्थः 193 194 भनुभूत्यनित्यत्व समर्थनम् 138 । अपच्छेदन्यायाप्रवृत्त्यादिनिरूपणम् 196 निर्विकारत्व निर्भेदत्वाद्यनुमानदूषणम् 141 गुणगणनैर्भर्यम् 198 अनुभूतेः सधर्मत्वम् 144 । ज्ञानाविषयत्वनिरासः 200 आत्मनः संविदन्यत्वम् 145 नदृष्टेरिति श्रुत्यर्थः ’ 201 आत्मनोऽहमर्थत्वादिविषयश्लोकाः 147 नद्वैतमिति आचार्यश्लोकः 203 ज्ञानरूपस्य ज्ञानाश्रयत्वे तेजोदृष्टान्तः दीपातिरिक्त प्रभास्थापनम् 150 श्रुत्येकगम्यानां भेदानां निषेधायोगः 203 151 कृत्स्नस्यजगत इति भाष्यार्थवर्णन- संविदात्मत्वसाधका जडत्व हेतु निरासः शातृत्वं भ्रान्तिसिद्धमित्यस्य दूषणम् भविक्रिये ज्ञातृत्वायोग इत्यस्य खण्डनम् 156 155 भिदा विस्तरः 204 157 निषेधानां विशेषविषयत्वे यद्ब्रह्मण इति आचार्यश्लोकः 206 मातृत्वशोधनम 160 भयाभयविषयश्रुत्यथैः 208

100 विषयसूची 210 तत्र अभावरूपाज्ञानस्य ग्राह्यत्वा योगः 220 भावरूपाज्ञानसाक्षि चैतन्याविरोधः 9 10 11 POHEKK भगवद्विग्रहातिरिक्तस्य शुभाश्रयत्वाभावः 222 । प्रत्यक्षेण भावरूपाज्ञानाग्रह सिद्धान्तः 12 विष्णुपुराणवचनानि तेषां परमतनिरासकत्वम् प्रत्यस्तहितभेदमिति श्लोकार्थः ज्ञानस्वरूपमिति श्लोकार्थविवेचनम् उपबृंहणस्वरूपस् उपबृंहयेदिति लिडर्थविचारः सात्त्विक पुराणमात्रश्यम् 221 । भावरूपाज्ञानानुमानपरिपाटी 224 । दोषशंका परिहार साम्यम् 15 225 । अज्ञानशब्दार्थव्युत्पादनम् 15 226 अज्ञानानुभव तिरस्कारयोः क्रमादिविचारः 17 227 अपरमार्थाज्ञानबाधकानि 19 229 सुप्तोत्थिनपरामर्शस्यासाधकत्व विस्तरः 20 230 । भावरूपाज्ञानानुमानदूषणम् 21 2222 23 25 विष्णुपराणवैलक्षण्यवित्तरः तत्प्रामाण्य हेतु संकलनम् तत्र प्रथम प्रश्नोत्तरयोर द्वैतपरत्वायोगः अविकारायेत्यादि सप्तश्लोक्यर्थवर्णनम् निर्गुणस्येत्यादि चोद्यपरिहरयोर द्वैतमते अयोगः परमार्थस्त्वमित्यादेरर्थः तस्यात्मपरेति श्लोकार्थः वेणुरन्ध्रेतिश्लोकार्थः सोहं स च त्वमित्यादेरर्थः जीवपरभेदवरभूति स्मृती भिन्नयोः पश्चादैक्यायोगपरवचनम् मुक्तावपि भेदेन भानम् निर्गुणविद्याया एवाभावः अभेदपरपुराणवास्तवार्थः 232 तदनुमानप्रतिकूलतर्काः 234 अज्ञान विषयदृष्टार्थापत्तिनिरासः । प्रमाणानुपपत्तावनिर्वचनीयकल्पनानुपपत्तिः 27 237 ख्यातिवादसारः

27 238 । सर्वविज्ञानयाथार्थ्यश्लोकाः 29 240 । तत्त्र भ्रमप्रमाभेदनिर्वाहः 31 242 शुक्तपादौ रजताद्यवयवसंभवसमर्थनम् 33 243 स्वाप्नपदार्थ सत्यत्वम् 34 246 पीतशंखादि ग्रहयाथार्थ्यम् 35 247 द्विचन्द्र ज्ञानयाथार्थ्यम् 37 248 प्रमाणानुपपत्तौ — श्रुत्यनुपपत्तिः 38 252 मायाशब्दार्थः 39 254 । श्रुत्यर्थापत्त्यनुपपत्तिः 40 256 । अज्ञानस्य पुराणगम्यत्वशंकापरिहारौ 41-42 -0-0- पुराणे शरीरात्मभावमूलसामानाधिकरण्यम् 43 अविद्याभंग ःसप्तविधानुपपत्तिः 1 ज्ञानस्वरूप इति श्लोकार्थः आश्रयानुपपत्तिः (१) 2 यदात्विति श्लोकार्थः तिरोधानानुपपत्तिः (2) 3 महीघटत्वमिति श्लोकार्थः 45 46 47 (३) 4 तस्यात्मेति श्लोकार्थः गीताया अन्तर्यामितयैक्यपरत्वम् स्वरूपानुपपत्तिः अनिर्वचनीयत्वानुपपत्तिः (४) प्रमाणानुपपत्तिविस्तरः (५) परमता विद्याप्रमाणोपन्यासः 5 अनित्यप्रपञ्चवास्तव हेतुनिरूपणम् 8 नाशित्वमिथ्यात्व तुज्छत्वविवेकः 8 नाशिनि असत्यादिशब्दोपपत्तिः 48 49 50 51

अथ निवर्तकानुपपत्तिः तत्त्वमस्यर्थविस्तरः परमते तत्त्रानेकविरोधप्रदर्शतम् बाधार्थत्वे दोषाधिक्यम् अधिष्ठानातिरे किपरमार्थावश्यकता स्वपक्षे तत्त्वमभ्यादेर्मुख्यार्थत्वम् तत्त्रोद्देश्योपादेयविचारः चिदचिदन्तरात्मत्व श्रुतयः नामव्याकरण तात्पर्यम् उभयवेदान्तग्रन्थमाला (६) 52 । प्राभाकरमत कार्य स्वरूपखण्डनम् 53 अपूर्वे तदभिमतकार्यत्वायोगः आत्मनः शरीरवाचिशब्दवाच्यत्वम् मतान्तरेष्वनुपपत्तिः शरीरिपर्यन्ताभिधाने युक्तिरपि जातिगुणशरीरानुगतनिमित्तविवेकः शारीरे जातिगुणसारूप्योपपादनम् निष्कर्षकशब्द वैलक्षण्यम् शक्तिविषये भाट्ट प्राभाकरदूषणम् विशिष्टे शक्तिग्रहे दोषाप्रसक्तिः मृषावादिकृतसामानाधिकरण्यनिर्वाह- 54 । भाष्यकाराभिमतशेषत्वलक्षणशोधनम् 55 जिज्ञासाधिकरणपूर्तिः परमते जीवेश्वर सामानाधिकरण्याद्ययोगः 71 शुक्लादिशब्दवैलक्षण्यम् ।oí 92 96 100 56 । जन्माद्यधिकरणम् 101 57 सत्यज्ञानवाक्यार्थः 113 58 ज्ञानपदेन धर्मधर्मिज्ञानत्वोक्तिः 114 59 ज्ञानस्य ब्रह्मशब्दार्थ घटकता 115 60 अनन्तशब्दार्थः 116 61 शास्त्र्योन्यधिकरणम् 119 62 समन्वयाधिकरणम् 133 63 रुद्रे पर्यवसानायोगः 135 64 ब्रह्मरुद्रयोरुत्पत्त्यादि 134 65 त्रिमूत्यैक्य निरासः 135 66 । ब्रह्मण आनन्दत्वोपपादनम् 136 68 मीमांसकपूर्वपक्षः 140 69 निष्प्रपञ्चीकरणनियोगबादः 141 तत्खण्डनम् 142 निरासः 70 अद्वैतिन ऐक्यध्यानविधिपक्षः 142 मोक्षस्य नियोगासाध्यत्वम् 147 72 शांकरशंकानिरासः 150 151 74 जीवन्मुक्तिनिरासः 153 75 ब्रह्मण उपात्यत्वसंभवः 155 76 भास्करीयभेदाभेदतत्त्वम् 156 77 देहात्मभेदाभेदायोगः 157 78 भेदाभेद दूषणम् 161 79 ध्यानविधिवादोपसंहारः 162 80 मीमांसकेनाद्वैति निरासः 162 (७) 81 समन्वयसिद्धान्तः 163 82 मृषावादिनां चतुःसूत्री संघटनायोगः 165 83 जिज्ञासायोगः विषयाभावात् 84 प्रयोजनाभावात् 166 85 अधिकार्य भावाच्च 167

1. द्वितीयतृतीयचतुर्थसूनायोगः

88 यादवप्रकाशीय निरासः 91 ईक्षत्यधिकरणम् 171 173 अत्रेदंतत्त्वमिति स्वसिद्धान्तसारोपन्यासः - 73 शाब्दापरोक्षनिरासः चिदचिदीश्वरभेदश्रुतयः शरीरात्मभावप्रमाणानि ब्रह्मणः कार्यकारणावस्थत्वम् अनुप्रवेशकृत नामवाच्यत्वम् सगुण निर्गुण प्रमाणसामरस्यम नानावस्तुनिषेधतात्पर्यम विशिष्टवेषेणैक्यम् निवृत्त्यनुपपत्तिः भावातिरिक्ताभावनिरासः निवर्तक निवर्तक कल्पनाप्रवाहः महासिद्धान्तनिगमनम् जिज्ञासाधिकरणरचनारम्भः कार्यव्युत्पत्तिसमर्थन पूर्वपक्षविस्तरः सिदेव्युत्वत्तिसमर्थन सिद्धान्तः कार्यार्थत्वेऽपि ब्रह्मविचार्यता

102 रवाप्ययशब्दार्थविचार विस्तरः परमतनिरसनन् विषयसूची 183 । श्रुतिकल्पसूत्र स्मृतिपुराणाद्यनेक त्रिपादस्यामृतं दिवीत्यस्य तत्तदुक्तार्थ- 190 प्रमाणोपन्यासः सूत्रार्थनिरासः 191 निरासः यादवप्रकाशोतगतिसामान्यादि- आनन्दमयाधिकरणम् 258 259 192 । गायत्रीवाइदं सर्वमित्यादिश्रुत्यर्थविस्तरः 262 पूर्वपक्षिणैव पुच्छब्रह्मपक्षनिराकरणम् 194-195 सिद्धान्ते’ स एक’ इत्युक्तौ अपरिच्छिन्नत्वसिद्धिः विज्ञानशब्दव्युत्पत्तिविधाः जीवन यैक्यस्य श्रुत्यर्थत्वायोगः समानाधिकरणवाक्यस्याखण्डार्थकत्व- यादवप्रकाशोक्त मनोमयादीश्वरव्यू हरूप त्रिपाच्छन्दार्थनिर्वाह निरासः 265 198 । स्वमते सप्तान्न ब्राह्मणार्थतत्यविवरणम 266 200 । तद्दर्शितवृहदारण्यक तलवकारतैतिरीय- 202 मानवाद्यर्थविचारः 270 इन्द्र प्राणाधिकरणम् 272 खण्डनम 207 । भूतमात्ताप्रज्ञामानाशब्दार्थविचारविस्तरः 275 अनुभवव्याकरणविरोध प्रदर्शनम् 208 । त्रिपाद्यवतरणम 283 अरुणाधिकरणस्य स्वपक्षसाधकत्वम् 209 । सर्वत्र प्रसिद्ध्यधिकरणम् 283 स्वपक्षेणारुणाधिकरणरचना 210 पररीत्या प्रथमयोजना 286 समानाधिकरणवाक्यार्थनिगमनेन जीव- शरीरकत्वसमर्थनम् साधनम् . अर्वाचीन तदधिकरणव्याख्यातृपक्षदूषणम् 217 वृत्तिदर्शितस्वाभिम योजनान्तरम् द्रव्यस्य जातिगुणवैलक्षण्यशंका परिहारः 223 अन्तराधिकरणम् आनन्दमयस्य शारीरात्मान्तराभाव- 224 यादवप्रकाशीयनिरासः पृच्छब्रह्मपक्षतन्निरास संग्रहश्लोकौ 235-236 अन्तर्याम्यधिकरणम् भास्करयादवप्रकाशनिरासः अन्तरधिकरणम् 288 अधिकरण 300 219 गुहामित्यादिपृथगधिकरणत्वनिरासः 306 307 नेत्रस्थमितिश्लोकवास्तवार्थः 314 315 316 भाकाशाधिकरणम् प्राणाधिकरणम् ज्योतिरधिकरणम् पुरुषसूक्तस्येतरवैलक्षण्यातिशयात् भगवत्परत्वसिद्धिः 254 वैश्वानराधिकरणम्-साक्षादपीति सूत्रे जनास्वारस्य निरूपणम 257 ।परोक्तार्थ परिशीलनम शुभमस्तु 236 अदृश्यत्वादिगुणकाधिकरणम् 238 । यथावस्थित संपूर्ण मुण्डकपाठप्रदर्शनम् 248 । मुण्डकोपनिदर्थ संग्रह भाष्यम् 255 व्यासजैमिन्याशयभेद भाष्य दर्शितयो- 323 327 328 345 350

शारीरकम् 1-1-1 1-1-2 1-1-3 1-1-4 1-1-5-10 1-1-11 1-1-12 श्रीः शारीरक प्रथमपादद्वये