16 आसृत्युपक्रमाधिकरणम्

मूलम्

समाना चासृत्युपक्रमादमृतत्वं चानुपोष्य।

टीका

नाडीप्रवेश पर्यन्तं समोत्क्रान्तिर्भवेद्द्वयोः । शरीरात्यागतो यस्मात् अमृतत्वं तदुच्यते ॥ [495]

मूलम्

तदापीतेः संसारव्यपदेशात्।

टीका

अत्र ब्रह्मेति वचनात् ध्यानामृतमिहाह हि । सशरीरस्य चाऽऽप्राप्तेः संसारव्यपदेशतः ॥ [496]

मूलम्

सूक्ष्मं प्रमाणतश्च तथोपलब्धेः।

टीका

प्रतिब्रूयादिति श्रुत्या सूक्ष्मदेहोपलब्धितः । संसारबन्धो नाऽदग्धः ध्यानामृतमिहाश्नुते ॥ [497]

मूलम्

नोपमर्देनातः।

टीका

अत्र ब्रह्मेति वचनात् अमृतत्वं तु सर्वथा । बन्धोपमर्दान्नोदेति ध्यानं चामृतमेव हि ॥ [498]

मूलम्

अस्यैव चोपपत्तेरूष्मा।

टीका

सूक्ष्मस्यास्मिन्वर्तमानत्वोपपत्तेश्च तद्गुणः । ऊष्मोपलभ्यते चेति मुक्तस्सूक्ष्मेण गच्छति ॥ [499]

मूलम्

प्रतिषेधादिति चेन्न शारीरात् स्पष्टो ह्येकेषाम् ।

टीका

प्राणोत्क्रान्तिनिषेधाच्चामृतत्वं ह्यत्र चेन्न च । जीवान्निषेधस्स्पष्टो हि शरीरान्न निषेधनम् ॥ [500]

मूलम्

स्मर्यते च।

टीका

ब्रह्मलोकमतिक्रम्य तेन यान्ति परां गतिम् । इति स्मृत्या हि चोत्क्रान्तिः विदुषोऽपि प्रसिध्यति ॥ [501]