20 तेजोधिकरणम्

मूलम्

तेजोऽतस्तथा ह्याह ।

टीका

तेजश्च वायोस्संभूतं तस्य न ब्रह्मकार्यता । वायोरग्निरिति श्रुत्या शङ्कते वायुकार्यताम् ॥ [226]

मूलम्

आपः ।

टीका

आपश्च तेजसा सृष्टाः ब्रह्मकार्यं कथं च ताः । अग्नेराप(ः)इति श्रुत्या निश्चिता(ः)इति शङ्कते ॥ [227]

मूलम्

पृथिवी ।

टीका

पृथिवी चाद्भ्यस्संभूता तस्मान्न ब्रह्मजा हि सा । ब्रह्मकार्यं कथं सेति शक्यं वक्तुं विशेषतः ॥ [228]

मूलम्

अधिकाररूपशब्दान्तरेभ्यः ।

टीका

ता(ः) अन्नमसृजन्तेति पृथिव्यास्सृष्टिरुच्यते । भूताधिकाररूपान्यशब्देभ्योऽन्नं धरेति च ॥ [229]

मूलम्

तदभिध्यानादेव तु तल्लिङ्गात्सः ।

टीका

बहु स्यामिति संकल्पात् निजसृष्ट्यादिलिङ्गतः । पूर्वपूर्वशरीरस्सन् सृजतीशः परं परम् ॥ [230]

मूलम्

विपर्ययेण तु क्रमोऽत उपपद्यते च ।

टीका

आनन्तर्यक्रमादत्र पारम्पर्यविपर्ययात् । तत्तच्छरीरात्सृष्ट्यादि ब्रह्मणस्तूपपद्यते ॥ [231]

मूलम्

अन्तरा विज्ञानमनसी क्रमेण तल्लिङ्गादिति चेन्नाविशेषात् ।

टीका

तन्मात्रभूतयोर्मध्ये चेन्द्रियाणीति लिङ्गतः । क्रमोत्पत्तिश्चेति चेन्न साक्षादेवाविशेषतः ॥ [232]

मूलम्

चराचरव्यपाश्रयस्तु स्यात्तद्व्यपदेशोऽभाक्तस्तद्भावभावित्वात् ।

टीका

चराचराश्रयाश्शब्दाः वाचकाः परमात्मनः । सर्ववस्तुप्रविष्टत्वान्मुख्यास्सर्वशरीरिणि ॥ [233]