अथ आधारशक्त्यादितर्पणक्रमः॥
द्विर् आचम्य, मूलमन्त्रेण प्राणान् आयम्य,
कृष्णमाचार्यः - संस्कृतम्
१अत्र ‘प्राणानायम्य’ इति सामान्यत एव सर्वेष्वपि प्राङ्मुद्रितकोशेषु निर्दिष्टम् । अथापि अयं प्राणायामः मूलमन्त्रेणैव कर्तव्यः इति अस्मदाचार्यपादानां श्रीमदाशयः । तथैव तैः संशोध्य प्रकाशितं च । कुम्भकसमये अष्टाविंशतिवारं मूलमन्त्रम् आवर्त्य कर्तव्योऽयं प्राणायामः । एको वा त्रयो वा यथोपदेशम् ।
‘श्रीभगवदाज्ञया श्रीमन्नारायणप्रीत्यर्थम् आधार-शक्त्यादितर्पणं करिष्ये’ इति सङ्कल्प्य,
कृष्णमाचार्यः - संस्कृतम्
यद्यपीमे आधारशक्त्यादयः भगवता भाष्यकारेण नित्यग्रन्थे इज्याप्रकरणे प्रपञ्चिताः, अथापि तच्छिष्यैः वङ्गिवंशेश्वरैः
तत आधारशक्त्यादीन्
तर्पयित्वा स्वनामभिः ।
नमोऽन्तैः प्रणवोपेतैः,
निपीड्य स्नानशाटिकाम् ॥
इति स्वकारिकासु प्रातस्सन्ध्यानन्तरमेव प्रपञ्चिताः इति तथाऽनुष्ठानम् उपपद्यते ।
द्राविडी
மீண்டும் இரண்டு தடவைகள் ஆசமனம் செய்துவிட்டு அஷ்டாக்ஷரம்- த்வயம் சரமல்லோகம்- த்வாதயாக்ஷரம் - விஷ்ணுஷடக்ஷரம், ஸ்ரீந்ருஸிம்ஹாநுஷ்டுப், ஸ்ரீ ஹயக்ரீவ மந்த்ரம், ஸ்ரீஸுதர்பன-கருடமந்த்ரங்கள் இப்படிப் பெரியோர்களிடத்தில் உபதேபத்தின் மூலம் பெற்ற மந்த்ரங்களை ஜபிக்கவும். ஆதாரபக்தி முதலியவற்றின் தர்ப்பண முறை பிறகு இரண்டு முறை ஆசமனம் செய்து அஷ்டாக்ஷரத்தினால் ப்ராணாயாமம் செய்ய வேண்டும். பழைய பதிப்புக்களிலும் மற்றைய ஆஹ்நிகங்களிலும் ப்ராணாயாமம் செய்து என்று பொதுவாக ப்ராணாயாமம் கூறப்பட்டுள்ளது. அதை அஷ்டாக்ஷரத்தினால் செய்ய வேண்டும் என்பது ஸ்ரீமத் இஞ்சிமேட்டு அழகியசிங்கரின் திருவுள்ளம். அப்படியே அந்தக்காலத்தில் அச்சான பதிப்பில் குறிக்கப்பட்டுள்ளது. ஆக-கும்பக ஸமயத்தில் அதாவது மூச்சையடக்கும் ஸமயத்தில் இருபத்து எட்டுத் தடவைகள் அஷ்டாக்ஷரத்தை ஜபித்துக் கொண்டு இந்த ப்ராணாயாமத்தைச் செய்ய வேண்டும். ஒரு தடவையா மூன்று தடவைகளா என்பது அவரவர்களின் உபதேபப்படித் தெரிந்து கொள்ளவும். எண்ணிக்கை குறிப்பிடாத இடங்களில் ஒரு ப்ராணாயாமம் போதும் என்கிறது பாஸ்த்ரம். இப்படி ப்ராணாயாமம் செய்த பிறகு ,
[[230]] [[२३१]]
ॐ आधार-शक्त्यै नमः
ॐ प्रकृत्यै …
कृष्णमाचार्यः - संस्कृतम्
१. ‘प्रकृत्यै नमः’ इत्येव सर्वसम्मतः पाठः । नित्यग्रन्थे, प्रपन्नधर्मसारसमुच्चये, अन्येषु च ग्रन्थेषु केषुचिद् एवमेव दृश्यते । अतः मूलपदम् अधिकम् एव ।
ॐ अखिल-जगद्-आधाराय कूर्मरूपिणे श्रीमते नारायणाय … ॐ अनन्ताय नागराजाय … ॐ भूम् भूम्यै …
ॐ श्रीवैकुण्ठाय दिव्यलोकाय … ॐ श्रीवैकुण्ठाय दिव्यजनपदाय … ॐ श्रीवैकुण्ठाय दिव्यनगराय … ॐ श्रीवैकुण्ठाय दिव्यविमानाय …
ॐ आनन्दमयाय दिव्य-रत्न-मण्टपाय …
द्राविडी
‘ஸ்ரீபகவதாஜ்ஞயா ஸ்ரீமந்நாராயணப்ரீத்யர்த்தம் ஆதாரபக்த்யாதி தர்ப்பணம் கரிஷ்யே’ என்று ஸங்கல்பம் செய்து கொண்டு மேலே காட்டப்படும் முறையில் தர்ப்பணம் செய்ய வேண்டும். ‘ஓம் தத் க்ருதஞ்ச கரிஷ்யாமி’ என்ற ஸங்கல்பமும், ‘பகவாநேவ’ என்று தொடங்கிக் கூறப்படும் ஸாத்விகத்யாகமும் உண்டு. இந்த ஆதார பாக்த்யாதி தர்ப்பணம் பண்ணுவதில் நித்யக்ரந்தம்-வஸிஷ்டஸம்ஹிதை முதலானவைப்ரமாணங்களாகும். ஓம் ஆதாரபக்த்யை ஓம் ப்ரக்ருத்யை அகிலஜகதாதாராய கூர்மரூபிணே ஸ்ரீமதே நாராயணாய
[[231]]
[[२३२]]
ॐ आस्तरणभूताय अनन्ताय नागराजाय …
ॐ धर्माय पीठपादाय …
ओम ज्ञानाय पीठपादाय …
ॐ वैराग्याय पीठपादाय …
ॐ ऐश्वर्याय पीठपादाय …
ॐ ऋग्वेदाय पीठवाहकाय …
ॐ यजुर्वेदाय पीठवाहकाय …
ॐ सामवेदाय पीठवाहकाय …
ॐ अथर्वणवेदाय पीठवाहकाय …
ॐ अधर्माय पीठगात्राय …
ॐ अज्ञानाय पीठगात्राय …
ॐ अवैराग्याय पीठगात्राय … २०
ॐ अनैश्वर्याय पीठगात्राय …
[[232]] [[२३३]]
ॐ एभिः परिच्छिन्नतनवे सदात्मने पीठभूताय अनन्ताय नागराजाय नमः ॐ अष्टदलपद्माय …
ॐ वह्निमण्डलाय …
ॐ सोममण्डलाय …
ॐ सूर्यमण्डलाय …
ॐ विमलायै चामरहस्तायै …
ॐ उत्कर्षिण्यै चामरहस्तायै … ३०
ॐ ज्ञानायै चामरहस्तायै …
ॐ क्रियायै चामरहस्तायै …
ॐ योगायै चामरहस्तायै …
ॐ प्रह्व्यै चामरहस्तायै …
+++(१ ‘प्रभ्व्यै नमः’ इति नित्ये । उपदेशोऽत्र प्रमाणम् ।)+++
ॐ सत्यायै चामरहस्तायै …
ॐ ईशानायै चामरहस्तायै …
ॐ अनुग्रहायै चामरहस्तायै …
[[233]] [[२३४]]
ॐ जगत्-प्रकृतये योगपीठाय …
ॐ दिव्य-योग-पर्यङ्काय …
ॐ सहस्र-शीर्षाय +अनन्ताय नागराजाय …
ॐ पुरतः पादपीठाय …
[[234]] [[२३५]]
ॐ अस्मद्-गुरुभ्यो …
ॐ अस्मत्-परम-गुरुभ्यो …
ॐ अस्मत्-सर्वगुरुभ्यो …
(ॐ श्रीमते वेदान्तगुरवे … ४०
ॐ श्रीमते रामानुजाय …
ॐ श्रीपराङ्कुशदासाय …
ॐ श्रीमद्-यामुनमुनये …
ॐ श्रीराममिश्राय …
ॐ श्रीपुण्डरीकाक्षाय …
ॐ श्रीमन्-नाथमुनये …
ॐ श्रीमते शठकोपाय …
ॐ श्रीमते विष्वक्सेनाय …
ॐ श्रियै …
ॐ श्रीधराय …)
+++(कुण्डलितो भागो न दृश्यते नित्यग्रन्थे प्रपन्नधर्मसारसमुच्चये ऽन्यत्र च)+++
[[235]] [[२३६]]
ॐ श्रीमते नारायणाय …
ॐ श्रीं श्रियै …
ॐ भूम् भूम्यै …
ॐ नीम् नीलायै …
ॐ सर्वाभ्यो भगवन्-महिषीभ्यो …
ॐ किरीटाय मकुटाधिपतये …
ॐ किरीट-मालायै आपीडात्मने …
ॐ दक्षिण-कुण्डलाय मकरात्मने …
ॐ वामकुण्डलाय मकरात्मने …
ॐ वैजयन्त्यै वनमालायै …
ॐ श्रीमत्-तुलस्यै …
ॐ हाराय सर्वाभरणाधिपतये …
ॐ श्रीवत्साय श्रीनिवासाय …
ॐ कौस्तुभाय दिव्यरत्नाधिपतये …
ॐ काञ्चीगुणोज्ज्वलाय दिव्यपीताम्बराय …
ॐ सर्वेभ्यो भगवद्-दिव्य-भूषणेभ्यो …
[[236]]
ॐ श्रीमत्सुदर्शनाय हेतिराजाय …
ॐ पाञ्चजन्याय शङ्खाधिपतये …
ॐ कौमोदक्यै गदाधिपतये …
+++(१पतये इत्येव नित्ये । ‘पत्न्यै’ इति उत्तमूरस्वामिपादाः ।)+++
ॐ नन्दकाय खड्गाधिपतये …
ॐ शार्ङ्गाय चापाधिपतये …
ॐ पद्माय …
ॐ सर्वेभ्यो भगवद्दिव्यायुधेभ्यो …
ॐ सर्वाभ्यो भगवत्-पादारविन्द-संवाहिनीभ्यो …
ॐ सर्वेभ्यो भगवत्-परिजनेभ्यो …
ॐ अनन्ताय नागराजाय …
[[237]] [[२३८]]
ॐ वम् +++(अनन्त-पत्न्यै)+++ वारुण्यै …
ॐ किम् +++(अनन्त-पत्न्यै)+++ कान्त्यै …
ॐ भगवत्-पादुकाभ्यां …
ॐ वैम् वैनतेयाय …
+++(१ ‘वैम्’ इत्येव नित्ये । ‘वम्’ इति केचित् ।)+++
ॐ रुम् रुद्रायै …
ॐ सुम् सुकीर्त्यै …
ॐ विम् विष्वक्सेनाय …
ॐ सुम् सूत्रवत्यै …
ॐ गम् गजाननाय …
ॐ जम् जयत्-सेनाय …
ॐ हम् हरिवक्त्राय …
ॐ कम् काल-प्रकृति-संज्ञकाय …
ॐ सर्वेभ्यो विष्वक्सेन-परिजनेभ्यो …
[[238]]
[[२३९]]
ॐ चण्डाय द्वारपालाय …
ॐ प्रचण्डाय द्वारपालाय …
ॐ भद्राय द्वारपालाय …
ॐ सुभद्राय द्वारपालाय …
ॐ जयाय द्वारपालाय …
ॐ विजयाय द्वारपालाय …
ॐ धात्रे द्वारपालाय …
ॐ विधात्रे द्वारपालाय …
ॐ सर्वेभ्यो भगवद्-द्वारपालेभ्यो …
[[239]]
[[२४०]]
ॐ कुमुदाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ कुमुदाक्षाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ पुण्डरीकाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ वामनाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ शङकु-कर्णाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ सर्व-नेत्राय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ सुमुखाय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ सुप्रतिष्ठिताय गणाधिपतये स-वाहन-परिवार-प्रहरणाय …
ॐ सर्वेभ्यो भगवद्-गणाधिपतिभ्यो …
ॐ सर्वेभ्यो भगवत्-पार्षदेभ्यो …
ॐ नित्येभ्यो …
ॐ मुक्तेभ्यो …
ॐ समस्तपरिवाराय श्रीमते नारायणाय नमः ११६
इति ॥
[[240]]
[[२४१]]
देवान् ऋषीन् काण्डऋषीन् पितॄंश्च भगवदात्मकान् ध्यात्वा सन्तर्प्य,
कृष्णमाचार्यः - संस्कृतम्
१ देवर्षिकाण्डर्षिपितृतर्पणार्थं न पृथक् प्राणायामसङ्कल्पौ कार्यौ । आधारशक्त्यादि-तर्पणं करिष्ये इति पूर्वकृत-सङ्कल्प एव आदिपदेन एतेषामपि ग्रहणेन सङ्कल्पितत्वात् । पृथगनुष्ठानेऽपि न प्रत्यवायः । श्रीमद्-गोपालदेशिकाह्निके तु पृथक सङ्कल्पस्यानुष्ठेयत्वमुक्तम् ।
१. ॐ प्रजापतिं काण्डर्षिं तर्पयामि ।
२. ॐ सोमं काण्डर्षिं तर्पयामि ।
३. ॐ अग्निं काण्डर्षिं तर्पयामि ।
४. ॐ विश्वान् देवान् काण्डर्षींस् तर्पयामि ।
५. ॐ सांहितीर् देवता औपनिषदस् तर्पयामि ।
६. ॐ याज्ञिकीर्देवताः उपनिषदस्तर्पयामि ।
७. ॐ वारुणीर्देवताः उपनिषदस्तर्पयामि (एतावत्पर्यन्तं ऋषितीर्थेन) ।
८. ॐ ब्रह्माणं स्वयम्भुवं तर्पयामि । (इति ब्रह्मतीर्थेन)
९. ॐ सदसस्पतिं तर्पयामि । (इति ऋषितीर्थेन च) तर्पणीयम् । देवतीर्थेनेति कतिचित् प्राज्ञाः ।
द्राविडी
இவற்றில் இரண்டாவதாகப் பல கோபங்களிலும் மூலப்ரக்ருத்யை நம: என்றே உள்ளது. ஓதில் மூலபதம் அதிகமாகும். பூர்வர்கள் கொண்ட பாடம் ‘ப்ரக்ருத்யை நம:’ என்பதே. ஸ்ரீபாஷ்யகாரர் அருளிய நித்யக்ரந்தம், ப்ரபந்நதர்மஸாரஸமுச்சயம் முதலானவற்றிலும் இப்படி மூலபதமின்றியே தான் உள்ளது. ஸ்ரீமத் இஞ்சிமேட்டு அழகியசிங்கரின் திருவுள்ளமுமிப்படியே தான். ஸ்ரீமத் கோபால தேபலிகன் ஆஹ்நிகத்திலும் இவ்வாறே தான் உள்ளது.
இவ்வாறு “ப்ரஹ்வ்யை " என்ற பாடமே ஸ்ரீமத் கோபால தேபலிகன் ஆஹ்நிகத்திலும் உள்ளது. ஆனால் நித்ய க்ரந்தத்தில் ‘பரப்வ்யை " என்றுள்ளது. உபதோப்படி அநுஷ்டிக்கவும்.
‘ஓம் ஸ்ரீமதே வேதாந்த குரவே நம:’ என்றாரம்பித்து ‘ஓம் ஸ்ரீதராய நம:’ என்றவரை உள்ள பாகம் நித்யக்ரந்தத்திலும், ப்ரபந்நதர்மஸாரஸமுச்சயத்திலும் ஸ்ரீமத் கோபால தேலிகன் ஆஹ்நிகத்திலும் கிடையாது. ஆகவே இது வளைவு கோடிட்டுக் காட்டப்பட்டுள்ளது.
முதலிலேயே ஆதார பக்த்யாதி தர்ப்பணம் கரிஷ்யே என்று ஆதிபதம் சேர்த்து ஸங்கல்பித்துக் கொண்டபடியால் அந்த ஆதிபதத்தாலேயே தேவ - ருஷி- காண்டர்ஷி பித்ருக்களுக்கும் க்ரஹணம் ஏற்படுவதால் அதாவது அவர்களைக் குறிப்பிட்டபடியால் மீண்டும் இவர்களின் தர்ப்பணத்திற்காக ப்ராணாயாமம், ஸங்கல்பம் தனியாகச் செய்ய வேண்டுவதில்லை என்று ஸ்ரீமத் அழகியசிங்கர் திருவுள்ளம். ஆகவே ஆஹ்நிகத்திலும் தனியாக ப்ராணாயாம ஸங்கல்பங்கள் சொல்லப்படவில்லை. காண்டர்ஷிகள் ஒன்பதின்மர் ஆவர்.
-
ஓம் ப்ரஜாபதிம் காண்டர்ஷிம் தர்ப்பயாமி | 2. ஓம் ஸோமம் காண்டர்ஷிம் தர்ப்பயாமி | 3. ஓம் அக்நிம் காண்டர்ஷிம் தர்ப்பயாமி | 4. ஓம் விஸ்வாந் தேவாந் காண்டர்ஷீம்ஸ்தர்ப்பயாமி | 5. ஓம் ஸாம்ஹிதீர் தேவதா: உபநிஷதஸ்தர்ப்பயாமி |
-
ஓம் யாஜ்DWர் தேவதா: உபநிஷதஸ் தர்ப்பயாமி | 7. ஓம் வாருணீர் தேவதா: உபநிஷதஸ் தர்ப்பயாமி | (இதுவரை ருஷி தீர்த்தத்தினால்) 8. ஓம் ப்ரஹ்மாணம் ஸ்வயம்புவம் தர்ப்பயாமி | (இதை மட்டும் ப்ரஹ்ம தீர்த்தத்தினால்) 9. ஓம் ஸதஸஸ்பதிம் தர்ப்பயாமி
[[241]]
[[२४२]]
‘सोमः पितृमान् + तृप्यत’ इति त्रिः उच्चरन् तीरे जलं त्रिः प्रकीर्य- (वस्त्रनिष्पीडनं कुर्यात्)
द्राविडी
(இதை, முன்போலவே ருஷிதீர்த்தத்தினால்) என்ற முறையில் இவர்களை பகவானை ஆத்மாவாகக் கொண்டவர்களாக த்யானித்துத் தர்ப்பிக்க வேண்டும்.
உபாகர்மப்ரகரணத்தில் ‘ஸதஸஸ்பதிம் தர்ப்பயாமி’ என்பதைத் தேவதீர்த்தத்தினால் தர்ப்பிக்கவும் என்று ஸ்ரீ உ.வே. உத்தமூர் ஸ்வாமியினால் வெளியிடப்பட்ட ஸ்ரீமத் கோபால தோலிகன் ஆஹ்நிக பதிப்பில் உள்ளது. ஆகதேவ-ருஷி-காண்டர்ஷி- பித்ரு தர்ப்பணங்களைச் செய்த பிறகு முன்போல்,
“ஊர்ஜம் வஹந்தீ: அம்ருதம் க்ருதம் பய: கீலாலம் பரிஸ்ருதம் | ஸ்வதாஸ்த தர்ப்பயத மே பித்ரூந்"|| என்ற மந்த்ரத்தைச் சொல்லி அஞ்ஜலியினால் ஜலத்தில் மூன்று முறை ப்ரதக்ஷிணமாகச் சுற்றி வலப்புறத்தில் உள்ள தீர்த்தக்கரையை நன்கு அலம்பி (போதித்து) ‘த்ருப்யத, த்ருப்யத, த்ருப்யத’ என்று மூன்று முறைகள் அஞ்ஜலி தீர்த்தத்தினால் இறைக்கவும்.
இவ்வாறு தேவர்ஷி பித்ரு தர்ப்பணத்தைச் செய்து, ஒரு முறை ஆசமனம் செய்யவும். பிறகு வஸ்த்ரநிஷ்பீடநம்.
இனி வஸ்த்ர நிஷ்பீடனம் செய்யும் முறை தீர்த்தம் இறைத்த கரையை மீண்டும் அலம்பி, கரையில் ஒரு காலும், தீர்த்தத்தில் ஒரு காலுமாக வைத்துக் கொண்டு, அமர்ந்து இருமுறைகள் ஆசமனம் செய்து யஜ்ஞோபவீதத்தை நிவீதமாக (மாலையாக)ச்செய்து கொண்டு ஸ்நாநபாடியின் அரைவஸ்த்ரத்தை நான்காக மடித்து
[[242]]