०३ माध्याह्निकविधिः

अथ माध्याह्निकविधिः

ततः ‘कृतञ्चे’ त्यादिना इज्यां सङ्कल्य्य, तीर्थ समीपं गत्वा,

னுக்கு தெரியாது, ஆகவே தெரியாது என்றேன். உடனே ஸ்ரீமத் அழகிய சிங்கர் அந்த அசக்தியிலும் மெள்ள கிணற்றின் அருகே எழுந்தருளி அந்தத் தாம்புக் கயிற்றைத் தான் வாங்கிக் கொண்டு மந்த்ரத்தைச் சொல்லிக் குடம் நிறையும்படி தீர்த்தத்தை முகந் தாயிற்று. பிறகு என்கையில் கயிற்றைக் கொடுத்து இழுக்கும்படி நியமித்தாயிற்று.

மறுநாள் காலை அநுஷ்டானம் ஆனதும் அடியேனைக் கூப்பிட்டு இந்த மந்த்ரம் உனக்கு அவச்யம் தெரிந்திருக்க வேண்டும். இப் பொழுது பெரியோர்களிடம் கைங்கர்யம் செய்வதால் அவர்களுக் கும் பயன்படும். நாளைக்கு நீயே வ்யபதிஷ்ட சிஷ்டனாகும் போது உனக்கும்பயன்படும் என்று பரமக்குபையுடன் உபதேசித்து உடனே நெட்டுருச் செய்து ஒப்பிக்கும்படி நியமித்தாயிற்று. அப்படியே ஒப்பித்தேன். இப்பொழுது இந்த வருத்தாந்தத்தைக் கேட்கும் பல மஹான்கள் ஸ்ரீமத் அழகியசிங்கரின் ஸூக்ஷ்மாசார நிஷ்டையைப் பாராட்டுகிறார்கள், இவ்வகையில் க்ரஹித்த மந்த்ரமிது.

பிறகு இப்பொழுது தர்மசாஸ்த்ரக்ரந்தங்களைப் பார்த்துக் கொண்டு வருகையில் ஸ்ம்ருதிரத்நாகரத்தில் ராத்ரியில் தீர்த்தம் எடுக்கும் ப்ரகரணத்தில்

‘தாம்நோ தாம்நேதி மந்த்ரேண க்ருஹ்ணீயாதக்நிஸந்நிதௌ । ராத்ரௌ க்ர(ரு)ஹாம்சுபி: பூதம் திவாபூதம் து பாநுநா II’ என்று இவ்விஷயம் கூறப்பட்டுள்ளமை அறியவந்தது.

பிறகு ‘பகவாநேவ’ என்று தொடங்கி முன்பு கூறப்பட்ட ஸாத்விகத்யாகத்தைச் செய்து உபாதாநத்தை முடிக்கவும்.

மாத்யாஹ்நிகம் செய்யும் முறை

உபாதானத்தை முடித்த பிறகு ‘க்ருதஞ்ச கரிஷ்யாமி’ என்று முன் கூறியவகையில் ஆரம்பித்து ‘இஜ்யாக்யேந பகவத: கர்மணா

अनुसन्धीयते चाद्यापि रात्रौ जलोद्धारकाले ; स्मृतिरत्नाकरे च ‘रात्रौ जलोद्धारण विधिप्रकरणे निर्दिष्टश्व-

‘धाम्नो धाम्नेति मन्त्रेण गृह्णीयादग्निसन्निधौ ।

रात्री ग्र (ग) हांशुभिः पूतं दिवा पूतं तु भानुना ॥’ इति ।

।

माध्याह्निकविधिः

पादौ प्रक्षाल्य, द्विराचम्य, त्रिः प्राणानायम्य,

‘श्रीभगवदाज्ञया श्रीमन्नारायणप्रीत्यर्थं

माध्याह्निकस्नानं करिष्ये’

इति सङ्कल्प्य

2 ( ततः पूर्वोक्तं पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानं

‘न प्रातर्मत्तिकास्नानं नातिमध्यन्दिने रवौ ।

मध्यन्दिने त कर्तव्यं न च भौमार्कवारयोः ॥’

[[389]]

इति स्मृतिमवलम्ब्य स्मृतिरत्नाकरे निषेधात् अनिषिद्धदिने कुर्यात् । पूर्वाचार्यानुक्तं पाद्योक्तमृत्तिकास्नानं वा कुर्यात् ।)

பகவந்தம் அர்ச்சயிஷ்யாமி’ என்று ஸங்கல்பித்துக் கொண்டு நதீ- குளம் முதலான தீர்த்தங்களுக்குச் செல்ல வேண்டும். கால்கள் இரண்டையும் அலம்பிக்கொண்டு, இருமுறை ஆசமனம் செய்து, மூன்று முறைகள் ப்ராணாயாமம் செய்து,

‘ஸ்ரீபகவதாஜ்ஞயா ஸ்ரீமந்நாராயணப்ரீத்யர்த்தம் மாத்யாஹ்நிக ஸ்நாநம் கரிஷ்யே’

प्रातः कृतमुख्यस्नानेनाऽपि माध्याह्निकस्नानं कर्तव्यमेव । तस्य च नित्यत्वात् । मुख्यस्य तस्यानुष्ठानाशक्ती गौणं वा तत् कुर्यात् । तदाह हारीतः-

1’ प्रातः स्नातोऽपि मध्याह्ने पुनः स्नानं समाचरेत् ।

न भुक्त्वालङ्कृतो रोगी मन्त्रैर्वा स्नानमाचरेत् ॥’ इति । ‘चतुर्णामप्याश्रमिणां माध्याह्निकस्नानम् आवश्यकम्’ इति भरद्वाजः ब्रवीति-

‘स्नानमुक्तं त्रिसन्ध्यासु यतीनां ब्रह्मचारिणाम् ।

प्रातर्मध्याह्नयोः स्नानं वानप्रस्थगृहस्थयोः ॥’ इति ।

2 मूले कुण्डलितो भाग एव पूर्व मुद्रितेषु सर्वेष्वपि कोशेषु दृश्यते । अनेन च भागेन - पूर्वोक्तपूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानस्य ‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानम्’ इत्यादिना स्मृतिरत्नाकरे निषिद्धत्वम्; अतश्चास्य निषिद्धदिनेष्वननुष्ठेयत्वम् पाद्मोक्तमृत्तिकास्नानस्य पूर्वाचार्यानुक्तत्वम्;

[[390]]

श्रीवैष्णव सदाचार निर्णये

என்று ஸங்கல்பித்து முன் காட்டப்பட்ட பூர்வாசார்யோக்த ம்ருத்திகாஸ்நாநத்தைச் செய்யவும். ஸ்ம்ருதிகளில் சொல்லப்பட்ட ம்ருத்திகாஸ்நாநத்தைச் செய்வதானால் ஞாயிறு, செவ்வாய்க் கிழமைகள் தவிர மற்றைய நாட்களில் மத்யாஹ்ந காலத்தில் மட்டும் செய்யவும்.

‘ந ப்ராத: ம்ருத்திகா ஸ்நாநம் நாதிமத்யந்திநே ரவௌ ।

மத்யந்திநேது கர்த்தவ்யம் ந ச பௌமார்க்க வாரயோ: II’ என்ற ப்ருகுவின் வசனமானது ப்ராத: காலத்திலும் மத்யாஹ்நத் திற்கு மேற்பட்ட காலத்திலும் செவ்வாய், ஞாயிற்றுக் கிழமைகளி லும் ம்ருத்திகாஸ்நாநம் செய்யக் கூடாது, மத்யாஹ்நத்தில் மட்டும் செய்யவும் என்று ம்ருத்திகாஸ்நாநத்திற்குச் சில காலங் களில் அனுஷ்டானம் கூடாது என்று நிஷேதிக்கின்றது.

பூர்வாசார்யோக்த ம்ருத்திகாஸ்நாநத்தை மஹான்கள் பலரும் எல்லா நாட்களிலும் ப்ராத: காலத்திலும், மத்யாஹ்நத்திலும், அனுஷ்டித்து வருவதாலும், வங்கீசகாரிகை முதலியவற்றிலும் ப்ராத: காலத்தில் எல்லா நாட்களிலுமே இதை அனுஷ்டிக்குமாறு

तस्यैतस्य पूर्वाचार्यानुक्तस्य मृत्तिकास्नानस्य अनिषिद्धत्वात् सर्वेष्वपि दिनेष्वनुष्ठेयत्वम्ः इत्येवमादयोऽर्थाः अवगम्यन्ते । सर्व एवैतेऽर्थाः असाम्प्रदायिकाः ।

पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानस्य ‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानम्’ इत्यादिना अनिषिद्धत्वम्; अतश्चास्य सर्वेष्वपि दिनेषु प्रातः मध्याह्नात्परं भौ मार्क वारयोश्चानुष्ठेयत्वम्, पाद्मोक्तमृत्तिकास्नानस्यैव पूर्वाचार्योक्त त्वम्, स्मृत्युक्तस्यैव मृत्तिकास्नानस्य पूर्वाचार्यानुक्तत्वम्; अतस्तस्यैव पूर्व प्रदर्शितवचननिषिद्धत्वम्; अत एव निषिद्धदिनेषु तस्याननुष्ठेयत्वम्’ इत्येव सम्प्रदायसिद्धाः अर्थाः ।

वङ्गीशकारिकाप्रभृतिषु अविशेषेण नित्यं प्रातः मृत्तिकास्नानस्यानुष्ठेयत्वेन प्रतिपादनं, बहूनां शिष्टानामेतदाचरणं चोपलभ्यमानम् अस्य पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानस्य ‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानम्’ इत्यादिनिषेधानास्कन्दितत्वं द्रढयति । श्री पाश्चरात्रप्रामाण्यम् आतिष्ठमानः अस्मत्पूर्वाचार्यैः सर्वैरपि पाद्मोक्तमृत्तिकास्नानस्यैवादरणात् अनुष्ठेयत्वेन कथनाच्च पाद्योक्तं मृत्तिकास्नानमेव पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानम् ।

माध्याह्निकविधिः

*“न प्रातर्मृत्तिकास्नानं नातिमध्यन्दिने रवौ । मध्यन्दिने त कर्तव्यं न च भौमार्कवारयोः ॥’

[[391]]

इति स्मृतिमवलम्ब्य स्मृतिरत्नाकरे निषेधात् स्मृत्युक्तमृत्तिकास्नानस्यैवायं निषेधः इति प्रतीतेः पूर्वोक्तं पूर्वाचार्योक्तपाद्मोक्तमृत्तिकास्नानं कुर्यात् ।

स्मृत्युक्तं मृत्तिकास्नानं चेद् अनिषिद्धदिनेषु कुर्यात् ।

கூறியிருப்பதாலும், அதற்கு இந்த நிஷேதம் ஸம்பவிக்காது. ஆகவே இந்த நிஷேதம் தர்ம சாஸ்த்ரோக்தமான மருத்திகா ஸ்நாநத்தைப் பற்றியதாகும் என்றே பெரியோர்கள் வ்யவஸ்தை செய்துள்ளனர். பாத்மஸம்ஹிதையில் சொல்லப்பட்ட ம்ருத்திகா ஸ்நாநத்தைத் தான் பூர்வார்சார்யர்கள் ஆதரித்துக் கூறியுள்ளபடி யால் அந்த பாத்மோக்த ம்ருத்திகாஸ்நாநமே பூர்வாசார்யோக்த ம்ருத்திகா ஸ்நாநம் ஆகும் என்று பெரியோர்கள் திருவுள்ளம்.

உண்மை நிலை (வஸ்துஸ்திதி) இவ்வாறு இருக்க மூலத்தில் இதற்குமாறாக அர்த்தம் தரும்படி வாக்யங்கள் அநாதியாக அமைந் துள்ளன. அவை வளைவுக் கோடிட்டுக் காட்டப்பட்டுள்ளன. மேற் கூறிய பொருள்கள் கிடைக்கும்படி அந்த வாக்யங்களையே முன் பின்னதாக மாற்றியும் சில சேர்த்தும் திருத்தப்பட்டுள்ளது. திருத்தப் பட்ட வாக்யங்கள் நக்ஷத்ரக் குறியிட்டுக் காட்டப்பட்டுள்ளன.

अतश्चास्य निषेधाभावात् सर्वदानुष्ठेयत्वसिद्धौ प्रकृताह्निके मूले ‘ततः पूर्वोक्तं पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानं …. अनिषिद्धदिने कुर्यात्, इत्यादि वचनं कथमुपपद्यताम् ?

कथंतरां च निषेधविषयीभूतस्य धर्मशास्त्रोक्तमृत्तिकास्नानस्य ‘पूर्वाचार्यानुक्तं पाद्मोक्तं मृत्तिकास्नानं वा कुर्यात्’ इति पाद्मोक्तत्वसर्व दानुष्ठेयत्ववचनमुपपद्यताम् ?

एवं च मूले दृश्यमानवचनव्यक्तेः अनुपपन्नार्थप्रतिपादकत्वे निश्चिते तस्याः विपर्यासः कर्तव्यो भवति । नात्र कश्चिदपि विप्रतिपद्येत ।

ततश्चानतिविप्रकृष्टेन प्राज्ञतमप्रदर्शितेन पथा क्रियते विपर्यासः; नक्षतसङ्केतविन्यासेन निवेश्यते च मूले । क्षन्तव्योऽयमपराधः महान् महद्भिः क्षमापरिष्कारैः ।

[[392]]

श्रीवैष्णवसदाचारनिर्णये

பூர்வர்கள் தாங்கள் தங்கள் சிஷ்யர்களுக்குக் காலக்ஷேபம் சொல்லுங் காலங்களில் திருத்தியுள்ளார்கள். ஆனால் அவர்கள் அந்தச் சுத்தபாடங்களை அச்சில் கொண்டு வரவில்லை, ஆயினும் அவர்கள் செய்துள்ள திருத்தங்களைக் கொண்டுதான் இந்த மாற்றம் செய்யப்பட்டுள்ளது. மஹான்கள் க்ஷமித்தருள்க.

மேலும் ம்ருத்திகாஸ்நாநத்தை நிஷேதிக்கும் ச்லோகத்தில் முதல் பாதம் 1890-ம் வருஷத்தில் மைஸூரில் தெலுங்கு லிபிகளில் அச்சான ஸ்ரீஸந்நிதி ஆஹ்நிகபுஸ்தகத்திலும், பிறகு க்ரந்தத்தில் அச்சான இரண்டு புஸ்தகங்களிலும் ஆக மூன்று புஸ்தகங்களிலும் ‘ப்ராதர் ம்ருத்திகயா ஸ்நாநம்’ என்று ‘நஞ்’ இல்லாமலேயே அச் சிடப்பட்டு அநாதியாகத் தொடர்ந்து வந்துள்ளது. இடையில்

1890 तमे वर्षे महीश पुर्यां विद्यातरङ्गिण्याख्यमुद्राक्षरशालायां आन्ध्रलिपिषु मुद्रितः कोश एकः, अनन्तरकाले ग्रन्थाक्षरैः मुद्रितौ कौशौ द्वौ; आहत्य त्रिष्वप्येतेषु कोशेषु ‘प्रातर्मूत्तिकया स्नानम्’ इति नत्रहितः प्रातः मृत्तिकास्नान कर्तव्यताबोधकः प्रथमः पादो निषेधवचने दृश्यते । स्मृतिरत्नाकरे, प्रपन्नधर्म सारसमुच्चये, आह्निकार्थं - प्रकाशिकायां चेति सर्वत्र ‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानम्’ इत्येव निषेधवचने प्रथमः पादः दृश्यते; तथैव व्याख्यातश्च । तदवलोकिनां नहितः पाठः असङ्गतार्थ एव भवति ॥

अनेन च स्फुटं विज्ञायते प्राज्ञैः बहुभिः बहुशः प्रवचनीयतया परिगृहीतेष्वपि कोशेषु अशुद्धयः आदितः अनुवर्तन्त इति । आह्निकार्थशिक्षणसमये तदा तदा ते अशुद्धान् पाठान् विशोध्य उपदिदिशुः स्वस्वान्तेवासिभ्यः । तदा तैः कृतं शोधनं च तैः स्वीकृतेषु कोशेषु मष्यादिना कृतैः रेखाविन्यासैः शुद्धाक्षरविन्यासैश्च ज्ञायतेऽधुनापि ।

पश्चात् अस्मदाचार्यपादानां काले मुद्रितह्निककोशे त ‘प्रातर्मृत्तिकया स्नानम्’ इति नत्र हितम् प्राचीनम् अपपाठम् अपोह्य ‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानम्’ इति समीचीनं पाठं समवेशयन् । अनन्तर वाक्यगतासु चानुपपत्तिषु अपाचिकीर्षितास्वपि मुद्रणालयस्य दवीयस्त्वात्, मुद्रणाधिकारिणां वैयधिकरण्याच्च ताः नापाकृताः ।

यदि त एव पूर्वतनाः पूर्णप्रज्ञाशालिनः विशोध्य, मुद्रणेऽपि प्रावतिष्यन्त तदा सुसूक्ष्मा अपि धर्माः सम्यङ् निरणेष्यन्त-अक्लेशेन ।

माध्याह्निकविधिः

[[393]]

எத்தனையோ மஹான்கள் இந்த ஸ்ரீஸந்நிதி ஆஹ்நிகபுஸ்தகத்தைக் கொண்டே தம் தாம் சிஷ்யர்களுக்குத் திருத்திப் பாடங்கள் சொல்லி வந்துள்ளனர். இந்த நிலையில் ஸ்ரீமத் அழகியசிங்கர் தம் காலத்தில் 1951-ல் அச்சான ஸ்ரீஸந்நிதி ஆஹ்நிககோசத்தில் ‘ந ப்ராதர் ம்ருத்திகாஸ்நாநம்’ என்ற சரியான பாடத்தை வெளியிட்டாயிற்று. தர்ம சாஸ்த்ரங்கள் யாவற்றிலுமே இப்படித்தான் உள்ளது.

இவ்வளவு திருத்திய போதும் மற்றும் சில தவறுகள் சில அஸௌகர்யங்களால் திருத்தப்படாமலேயே நின்று விட்டன.

यद्यपि स्मृतिरत्नाकरे माध्यन्दिनस्नानविधिप्रकरणे मृत्तिकास्नाने विशेषविधिः’ इति शीर्षके ‘अत श्रीवैष्णवविषये पाद्मे मृत्तिकास्नाने विशेषः’ इत्युक्त्वा,

‘प्राप्ते मध्याह्नसमये स्नानं कुर्याद्यथाविधि ।’

इत्यारभ्य मृत्तिकास्नानं प्रतिपादितम् ।

एतत् समनन्तरं च तेनैव स्मृतिरत्नाकरेण ‘योगयाज्ञवल्क्यः’ इति ऋषेर्नाम निर्दिश्य

’ एवं संपूज्य देवेशं क्षणं ध्यात्वा निरञ्जनम् । ततोऽवलोकयेत् सूर्यं हसः शुचिषदित्यृचा ॥’ स याति ब्रह्मणः स्थानं स्नात्वेक्षेतानया तु यः ॥’ इत्यादीनि तस्यैव वचनान्युदाहृतानि ।

तदनन्तरं व

‘इदं मृत्तिकास्नानं प्रातः काले मध्याह्नातिक्रमे भौम अर्कवारयोश्च न कार्यम् ।

‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानं न च भौमार्कवारयोः 1

मध्यं दिने त कर्तव्यं नातिमध्यंदिने रवौ ॥’

तु

भौमार्कवारयोश्च मध्याह्नात् परतः प्रातरेव च न कार्यम् मृत्तिकास्नानम् इत्याह भगवान् भृगुः’ इति विवृतम् स्मृतिरत्नाकरे ।

अनेन ‘न प्रातः’ इति मृत्तिकास्नाननिषेधवचनमिदं भृगोः इति ज्ञायते ।

अस्य वचनस्योपादानात् पूर्वत्र उत्तरत्र चार्थं व्याख्याय दर्शयति स्मृतिरत्नाकरः । तत्र पूर्वत्र-

[[50]]

[[394]]

‘प्रातःकाले, मध्याह्नातिक्रमे, भौमार्कवारयोश्च न कार्यम्’ इति व्याख्यातम् । मध्ये ‘न प्रातः’ इति वचनम् उपात्तम् । उत्तरत्र च भौमअर्कवारयोश्च, मध्याह्नात् परतः प्रातरेव च न कार्यं मृत्तिकास्नानम् इत्याह भगवान् भृगुः’ इति च व्याख्यातम् । पूर्वत्र प्रातःकाले, मध्याह्नातिक्रमे, भौमार्कवारयोः इति प्रतिषिद्धकालान् आनुलोम्येन, उत्तरत्न ‘भौमार्कवारयो; मध्याह्नात् परतः प्रातरेव च’ इति प्रातिलोम्येन च निर्दिशति स्मृतिरत्नाकरः । एतत् क्रमानुसारेण वचनमपि

‘न प्रातर्मुत्तिकास्नानं नातिमध्यंदिने रवौ । मध्यंदिने तु कर्तव्यम् न च भौमार्कवारयोः ॥’ इत्यानुपूर्व्यव स्यात् । अस्ति चैवमेव प्रकृताहिके । स्मृतिरत्नाकरादिषु च द्वितीय चतुर्थपादयोर्विपयसेन निर्दिष्टम् इदं वचनम् । स्यादेतत् ।

स्मृतिरत्नाकरे उपात्तं मृत्तिकास्नाननिषेधकं भृगुवचनं स्वपूर्वप्रस्तुतपाद्योक्तमृत्तिकास्नानमेव निषेधतीति प्रतीयते । एवं प्रपन्नधर्मसारसमुच्चयेऽपि मध्याह्ने स्मृत्युक्तप्रकारेण आचरणीयं मृत्तिकास्नानम् प्रस्तुत्य - ‘तत्प्रकार माह बोधायनः’ इति विस्तरेण तत्क्रमम् अभिधाय, अनन्तरं च ‘अत्र परमे कान्तिविषये श्रीभाष्यकार-वङ्गीश्वरादिभिः स्व स्व नित्येषु प्रकारान्तरेण मृत्तिकास्नानमुक्तम् । तत्प्रकारस्तु …’ इत्यादिना पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानान्तरक्रमः प्रदर्शितः ।

अत्र ’ स्मृत्युक्तप्रकारेण मृत्तिकास्नानम्’, ‘श्रीभाष्यकारादिभिः उक्तं मृत्तिकास्नानम्’ इति पृथनिर्देशात् ’ स्मृत्युक्तं मृत्तिकास्नानम् पूर्वाचार्योक्तं मृत्तिकास्नानम्’ इति मृत्तिकास्नानद्वयम् उक्तं भवति ।

अनयोः स्मृत्युक्त बहुमन्त्रघटितत्वाद् गुरु । पूर्वाचार्योक्तं स्वल्पमन्त्रघटितत्वाल्लघु च भवति ।

एवं स्नानद्वयं प्रतिपाद्य, अनन्तरम् इदं मृत्तिकास्नानं प्रातःकाले मध्याह्णातिक्रमे भौमार्कवारयोश्च न कार्यम् ।

‘न प्रातर्मृत्तिकास्नानं न च भौमार्कवारयोः ।

मध्यंदिने तु कर्तव्यं नातिमध्यंदिने रखो ।’ इति श्रु (स्मृ) तेः ।

इति निषेधकं वचनम् उपात्तं प्रपन्नधर्मं सारसमुच्चये ।

मध्याह्नविधिः

[[395]]

அந்தத் தவறுகள் இப்போது பல பெரியோர்களைக் கலந்து நன்கு ஆலோசித்துத் திருத்தப்பட்டுள்ளன. விஷயம் அறிந்த ப்ராமாணி கர்கள் இதை மித்து ஸந்தோஷிப்பார்களாக,

अवापि ‘इदम् ’ शब्दः स्वाव्यवहित पूर्वप्रस्तुत पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानं परामृशतीति निषेधविषयत्वमस्यैवेति प्रतीयते इति प्रकृताहिके प्राचीनपाठ एव समीचीनः इति चेन्न । सर्वेष्वपि कालेषु सर्वेः शिष्टैः अविगानेन पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानानुष्ठानात्, आपातप्रतीतोऽयमर्थः असङ्गतः इति पूर्वमेव स्थापितत्वाच्च । अतः उभयोरप्यनयोः स्मृतिरत्नाकर प्रपन्नध में सारसमुच्चययोः इदंशब्दः व्यवहितपूर्व प्रदर्शित स्मृत्युक्तमृत्तिकास्नानस्यैव परामर्शीति निषेधविषयत्वपि तस्यैवेति न पूर्वाचार्योक्तमृत्तिकास्नानस्य निषेध विषयत्वं शक्यशङ्कम् ।

व्यपस्थापितं चैवमेवात्रैव पूर्व 150 तमे पुटे ।

प्रकरणे

प्राज्ञपरिवृढपरिगृहीते मुमुक्षुदर्पणे च माध्याह्निकस्नान निरूपण-

‘मृत्स्नानं नैकधोक्तं मुनिभिरिह यतीन्द्रादृतेन क्रमेण

स्नायान्न्यासी द्विभागा मृदिह तनुमलं क्षालये देकतोऽन्या ॥’ इति ऋष्यश्च बहवः । तैः प्रदर्शितानि मृत्तिकास्नानान्यपि बहुविधानि । तत्र श्रीभाष्यकारादिपूर्वाचार्यैः आदृतक्रमेणैव वैष्णवः - परमैकान्ती - प्रपन्नः स्नायात् इति प्रतिपादनेन तेषां बहुविधानां धर्मशास्त्रोक्तानां गुरूणां मृत्तिकास्नानानामेव निषेधविषयत्वं यतीन्द्रादिपूर्वाचार्योक्तस्य लघुभूतस्य मृत्तिकास्नानस्य निषेधाविषयत्वं च प्रतिपादितं भवतीति सर्वम् अवदातम् ।

माध्याह्निकस्नानम् आदित्याभिमुखमेव कुर्यात् । तदाह जाबालिः-

‘स्रोतसोऽभिमुखं स्नायात् प्रातःकाले द्विजोत्तमः ।

आदित्याभिमुखं स्नायात् मध्याह्ने स्नानकर्मणि ॥’ इति ।

यदुक्तं भरद्वाजेन

‘स्रवन्त्यश्चेत् प्रतिस्रोतः प्रत्यकं चान्यवारिषु ।’

नदीप्रवाहादिषु चेत् स्नानं भवति, तदा प्रवाहाभिमुखं कर्तव्य म

[[396]]

श्रीवैष्णव सदाचार निर्णचे

वस्त्रधारणाध्वपुण्ड्रान्तं कृत्वा, देवषपितृतर्पणपूर्वकं

माध्याह्निकं कुर्यात् ॥

अन तु विशेषः-

‘நதிகளில் மாத்யாஹ்நிகஸ்நாநம் செய்யும்போது ஸூர்ய னைப் பார்த்துக் கொண்டு அதாவது ஸூர்யாபிமுகமாகத்தான் ஸ்நாநம் செய்யவேண்டும். ப்ரவாஹத்திற்கு எதிராகச் செய்யக் கூடாது. நதிகளில் ப்ரவாஹத்திற்கு (வெள்ளத்திற்கு) எதிராக அதாவது ப்ரவாஹாபிமுகமாக ஸ்நாநம் செய்ய வேண்டும் என்ற வசனம் ப்ராத: காலத்தில் செய்யும் ஸ்நாநத்தைப் பற்றியதாகும். ஸூர்யோதயத்திற்கு முன்னதாகச் செய்யும் ப்ராத:ஸ்நாநத்தில் ஸூர்யனைப் பார்க்க நேராது, ஆகையால் ப்ரவாஹத்தை நோக்கிச் செய்ய வேண்டும் என்று கூறப்பட்டது. மத்யாஹ்நத்திலும் ஸாயங்காலத்திலும் எங்கு ஸ்நாநம் செய்தாலும் ஸூர்யனை நோக்கியவாறே ஸூர்யாபிமுகனாகவே ஸ்நாநம் செய்யவேண்டும்.

நதிகளாயிருப்பினும் ப்ரவாஹத்தை நோக்கி ஸ்நாநம் செய்ய லாகாது என்று ஸ்ம்ருதிரத்நாகரத்திலும் மற்றும் பல க்ரந்தங்களி லும் நிர்ணயம் செய்யப்பட்டுள்ளது. ஆனாலும் ப்ரவாஹாபிமுகமாக ஸ்நாநம் செய்வது தான் சிஷ்டாசாரம்.

இவ்வாறு மாத்யாஹ்நிகஸ்நாநம் செய்த பிறகு வஸ்த்ரம் தரித்தல் முதல் ஊர்த்வபுண்ட்ரம் தரித்தல் முடிவாக யாவற்றையும் முன்போல் செய்து ஸ்நாநாங்கமாக தேவ-ருஷி-பித்ரு தர்ப்பணத் தைச் செய்து மாத்யாஹ்நிகத்தைச் செய்யவும்.

இதில் சிலவிசேஷம் (மாற்றம்) உண்டு. அதை நினைவில் கொள்ளவேண்டும்.

முதலில் ‘ஆபோஹிஷ்டா’ என்ற ஒன்பது மந்த்ரங்களால் ப்ரோக்ஷணம் செய்துகொள்ள வேண்டும். இது மூன்று ஸந்த்யை களிலும் ஒரேமாதிரி தான். இதில் மாற்றம் கிடையாது. நடுவில் மந்த்ராசமனத்தில் மட்டும் ஒவ்வொரு வேளையிலும் மாறுதல் உண்டு.

तटाकादिषु चेत् स्नानं सूर्याभिमुखं कर्तव्यम् । इति तत्तु प्रातः स्नानविषयम्; न तु मध्याह्नस्नानविषयम् । बहुस्मृतिविरोधात् इति निर्णीतं स्मृतिरत्नाकरादौ । उदयात् पूर्वं क्रियमाणे प्रातः स्नाने सूर्याभिमुखत्वासम्भवश्चात कारणम् । तटाकादौ प्रातःकाले प्राङ्मुखः स्नायात् । मध्याह्ने तु सूर्याभिमुखम् इति ।माध्याह्निकविधिः

‘आपः पुनन्त्वित्यनुवाकस्य आप ऋषिः, अनुष्टुप् छन्दः, ब्रह्मणस्पतिर्देवता । अपां प्राशने विनियोगः ।’ (इति ऋषिच्छन्दोदेवताः न्यस्य )

‘आपः पुनन्तु पृथिवीं पृथिवी पूता पुनातु माम् ।

पुनन्तु ब्रह्मणस्पतिर्ब्रह्म पूता पुनातु माम् ।

यदुच्छिष्टमभोज्यं यद्वा दुश्चरितं मम । सर्व

[[397]]

அதாவது ப்ராதஸ்ஸந்த்யாவந்தனத்தில் ‘ஸூர்யச்ச மாமந்யுச்ச’ என்ற மந்த்ரத்தைச் சொல்லித் தீர்த்தத்தைச் சாப்பிடவேண்டும் ப்ராசனம் செய்யவேண்டும்). மாத்யாஹ்நித்தில் வேறுமந்த்ரத்தைச் சொல்லி அதைச் செய்ய வேண்டும். அந்த மந்த்ரம் இதுவே. முதலில்,

ஆப: புநந்த்வித்யநுவாகஸ்ய ஆபருஷி:; அநுஷ்டுப் சந்த:; ப்ரஹ்மணஸ்பதிர் தேவதா; அபாம் ப்ராசநே விநியோக: I என்று ருஷிச் சந்தோதேவதைகளைச் சொல்லி தலை, மூக்கு, மார்பு ஆகிய இடங்களில் விரல்களை வைக்கவேண்டும்.

பிறகு-ஆப்: புநந்து ப்ருதிவீம் ப்ருதிவீ பூதா புநாது மாம் । புநந்து ப்ரஹ்மணஸ்பதிர் ப்ரஹ்ம பூதா புநாது மாம் । யதுச்சிஷ்டமபோஜ்யம் யத்வா துச்சரிதம் மம । ஸர்வம் புநந்து மாமாபோசஸதாஞ்ச ப்ரதிக்ரஹ ஸ்வாஹா II (தை - உப. 2. ப்ர. 23. அநு

என்ற மந்த்ரத்தைச் சொல்லி அந்தத் தீர்த்ததைச் சாப்பிட வேண்டும். பிறகு முன்போல் ஆசமனமும் செய்யவேண்டும்.

அதன் பிறகு ‘ததிக்ராவ்ண்ணோ அகாரிஷம்’ என்ற நான்கு மந்த் ரங்களாலும், ‘ஆபோஹிஷ்டா’ என்ற ஒன்பது மந்த்ரங்களாலும் மீண்டும் மந்த்ரப்ரோக்ஷணம் செய்யவேண்டும்.

नदीषु प्रवाहाभिमुखस्नानमेव शिष्टाचारसिद्धम् ।

[[398]]

श्री व सदाचारनिर्णये

पुनन्तु मामापोऽसताचं प्रतिग्रह स्वाहा ॥

इति प्राश्नीयात् ।

(तै उ-प्र-२-अ-२३)

एकमर्घ्यम् ‘अर्घ्यद्वयं वा यथोपदेशं कुर्यात् ।

2 जपे तु शक्तश्चेत् सूर्याभिमुखस्तिष्ठन्, अशक्तश्चेत् प्राङ्मुख आसीनः

அதன் பிறகு அர்க்ய ப்ரதானம். ருஷிச் சந்தஸ் தேவதைகள் விநியோகம் யாவும் ப்ராதஸ்ஸந்த்யையில் கூறியபடியே. ஒரு அர்க்யமோ அல்லது இரண்டு அர்க்யங்களோ உபதேசப்படித் தரவும். ஸ்ரீ கோபாலதேசிகள் ஆஹ்நிகத்தில் ஒரே அர்க்யம்

1 माध्याह्निकसन्ध्यायाम् अर्घ्यद्वयप्रदाने प्रमाणम् स्मृतिरत्नाकरादिषु प्रसिद्धेषु ग्रन्थेषु न लभ्यते । अथापि शिष्टाचारदर्शनात्, सर्वधर्मवित्सार्वभौमाचार्यानुशिष्टत्वात्; अर्घ्यद्वयप्रदानप्रतिषेधा-

भावाच्च मूलमेव प्रमाणम् ।

गायत्री कल्पे माध्याहिनकेऽपि प्रायश्चित्तार्घ्यमन्तर्भाव्य अर्घ्य-

द्वयप्रदानं प्रोक्तम् इह प्रमाणं स्यादिति प्राश्वः ॥

2तिष्ठश्च दीक्षमाणोऽर्कम् आसीनः प्राङ्मुखो जपेत् ।

प्रागग्रेषु कुशाग्रेषु आसीनस्त्वासने शुभे ॥

‘आसीन’ इति मध्याह्नात् परविषयम् । इदं चासनम् अशक्तविषयम् । शक्तस्त्वादित्याभिमुखश्चेत् स्थित एव जपेदित्यर्थः । इति स्मृतिरत्नाकरे माध्याह्निकप्रकरणे प्रोक्तम् इह प्रमाणम् बोध्यम् ।

तत्रैव स्मृतिरत्नाकरे प्रातस्सन्ध्याजपप्रकरणे ‘अत्र स्मृत्यन्तरे

विशेषः’ इत्युपक्रम्य,

।

’ तथा मध्यमसन्ध्यायाम् आसीनः प्राङ्मुखो जपेत् । स्थितो जपेत् सदाकालम् आदित्याभिमुखो द्विजः ॥’

जपे पुनः आदित्याभिमुखश्चेत् सदाकालं प्रातः, मध्याह्ने, अन्तरा च सर्वस्मिन् काले स्थित एवं गायत्री जपेदित्यर्थः ।

माध्याह्निकविधिः

[[399]]

தான் தருமாறு சொல்லப்பட்டுள்ளது. ஸ்ரீஸந்நிதி ஆஹ்நிகத்தில் மட்டுமே தான் இரண்டு அர்க்யங்கள் என்ற பக்ஷம் கூறப்பட் டுள்ளது. ஆகவே ஸ்ரீஸந்நிதி ஸம்ப்ரதாயத்தைச் சார்ந்த மஹான் கள் பலரும் இரண்டு அர்க்யங்கள் விடுகின்றனர். ஆனால் தர்மசாஸ்த் ரங்கள் ஒன்றிலும் இரண்டு அர்க்யம் தருவதற்கு ப்ரமாணம் அகப்ப டவேயில்லை. பெரியோர்கள் பலரைக்கேட்டும் ப்ரமாணம் கிடைக்க வில்லை. ஆகவே உபதேசத்தையே ப்ரதானப்ரமாணமாகக் கொண்டு அனுஷ்டிக்கவும்.

ப்ராயச்சித்தார்க்யத்தைச் சேர்த்து இரண்டு

விடுமாறு காயத்ரீ கல்பம் கூறுகிறது.

இனி ஜபம் செய்வதில் உள்ள நியமங்கள்.

அர்க்யங்களை

ஸூர்யனை

சக்தியிருப்பவன் ஸூர்யாபிமுகமாய் அதாவது நோக்கியவாறு நின்று கொண்டே ஜபம் செய்யவேண்டும். அசக்த னாயிருப்பவன் கிழக்கு முகமாக உட்கார்ந்து ஜபம் செய்யவேண்டும்,

ஆக மாத்யாஹ்நிகத்தில் ஜபம் செய்யும்போது சக்திக்கும் அசக்திக்கும் ஏற்ப இரண்டுநிலைகள் கூறப்பட்டுள்ளன.

பெரும்பாலும் பெரியோர்கள் நின்று கொண்டுதான் ஜபம் செய்து வருகிறார்கள்.

‘तस्मात् कुशबृस्याम् आसीनः कुशोत्तरायां वा अक्षमालामादाय इति मार्कण्डेयादिवचनं सूर्यानभिमुखविषयम्; अशक्तविषयं देवताभिमुख्यविषयं वेत्यलम्’ इति निर्णयः प्रदर्शितः ।

अत्र सूर्यानभिमुखस्य आसीनत्वोक्तेः आवृतप्रदेशे जपम् अनुतिष्ठतः सूर्याभिमुख्यासम्भवात् ‘स आसीन एव जपेत्’ इति, अनावृतप्रदेशे जपम् अनुतिष्ठतः तत्सम्भवात् स तिष्ठन्नेव जपेत् इति च विभागं केचिदाशेरते ।

प्रायः शिष्टास्सर्वेऽपि मध्यमसन्ध्यायामपि सर्वत्र तिष्ठन्त एव जपम् अनुतिष्ठन्ति ।

तदेतत् सर्वं सङ्ग्रह्याह सच्चरितसुधानिधिः-

‘शक्तया जपेत्तु गायत्रीं तिष्ठन् पश्यन् दिवाकरम् ।

मध्याह्नात्परतोऽशक्तः आसीनः प्राङ्मुखो जपेत् ॥’ इति ।

[[400]]

श्रीष्णव सदाचारनि र्णये

இவ்விஷயம் ஸ்ம்ருதிரத்நாகரத்தில் மாத்யாஹ்நிகப்ரகரணத் தில் நன்கு விசாரித்து நிர்ணயிக்கப்பட்டுள்ளது.

*திஷ்டம்ச்சேதீக்ஷமாணோர்க்கம் ஆஸீந: ப்ராங்முகோ ஜபேத் 1

ப்ராகக்ரேஷு குசாக்ரேஷு ஆஸீ நஸ்த்வாஸநே சுபே II

என்றவசனம் நின்று கொண்டே ஜபம் செய்வதானால் ஸூர்யாபி முகனாய் இருக்கவேண்டும். உட்கார்ந்து கொண்டு ஜபம் செய்வ தானால் கிழக்கு நோக்கியவாறு இருக்கவேண்டும். என்று பொதுவில் கூறுகிறது.

இதை எடுத்து இதில் - ‘ஆஸீந:- (அமர்ந்தவனாய்)’ என்பது மத்யாஹ்நத்திற்கு மேல் ஜபம் செய்பவனை அல்லது அசக்தனைக் குறிக்கிறது என்னும் அர்த்தம் காட்டப்பட்டுள்ளது. இதனால் மத்யாஹ்நத்திலோ அதற்குச் சற்றுமுன்னமோ ஜபம் செய்பவனும், சக்தனாயிருப்பவனும் நின்றுகொண்டேதான் ஜபம் செய்யவேண்டும் என்று தேறுகிறது.

மேலும் இந்த ஸ்ம்ருதிரத்நாகரத்திலேயே ப்ராதஸ்ஸந்த்யா- ஜபப்ரகரணத்தில் ‘இங்கு ஸ்ம்ருத்யந்தரத்தில் கூறப்பட்டுள்ள விசேஷம்’ என்று ஆரம்பித்து

ததா மத்யமஸந்த்யாயாம் ஆஸீந : ப்ராங்முகோ ஜபேத் । ஸ்திதோ ஜபேத் ஸதாகாலம் ஆதித்யாபிமுகோ த்விஜ : II என்ற வசனம் காட்டப்பட்டுள்ளது.

ஜபம் செய்யும்போது ஸூர்யாபிமுகனாய் இருந்தால் ஸதா காலம் - எப்பொழுதும். அதாவது காலை, மத்யாஹ்நம், நடுவுள்ள காலம் ஆக எல்லாக் காலங்களிலும் நின்று கொண்டு தான் ஜபம் செய்ய வேண்டும் என்று முன்கூறிய வசனத்தில் உத்தரார்த்தத் திற்கு முதலில் வ்யாக்யானம் செய்து விட்டு, பிறகு - உட்கார்ந்து கொண்டு ஜபம் செய்யவேண்டும் என்கிற பூர்வார்த்தத்திற்கும், அவ்வாறே ‘ஆகையால் தர்பாஸநத்தில் அமர்ந்து அக்ஷமாலையைக் கொண்டு ஜபம் செய்யவேண்டும். (தஸ்மாத் குசப்ருஸ்யாம் ஆஸீந: அக்ஷமாலாம் ஆதாய…)’ என்கிற மார்க்கண்டேயர் முதலா னோர்களுடைய வசனத்திற்கும் வ்யாக்யானம் செய்யப்படுகிறது. இதில் மூன்று வகைகளான நிர்வாஹங்கள்.

சக்தராயிருப்பவர் யாவரும் நின்று கொண்டுதான் ஜபம் செய்ய

வேண்டும்.

சக்தியிருப்பினும் ஸூர்யாபிமுகனாக இல்லாமலிருந்தால் அவன் கிழக்கு நோக்கி அமர்ந்தவாறே ஜபம் செய்யவேண்டும். இதனால்

माध्याह्निकविधिः

‘मध्यंदिने तु सावित्रीं रविमण्डलमध्यगाम्

[[401]]

यजुर्वेदं व्याहरन्तीं श्वेतां शूलकरां शुभाम् ॥ युवती रुद्रदैवत्यां ध्यायामि वृषवाहनाम् ॥’ 201

इति सावित्रीं ध्यात्वा, आवाह्य, अर्ध्यपाद्यादिनिवेदनान्तं कृत्वा, करौ अंसभुजमध्ये कृत्वा,

க்ருஹத்துக்குள் ஸூர்யனை நோக்கியவாறு இருக்கமுடியாதாகை யினால் அந்த நிலையில் உட்கார்ந்து கொண்டேதான் ஜபம் செய்ய வேண்டும் என்பதும் கிடைக்கிறது என்கிறார்கள் சிலர்.

அசக்தனாயிருப்பவன் உட்கார்ந்து கொண்டு ஜபிக்கலாம். அப்பொழுது கிழக்கு நோக்கியிருக்க வேண்டும். சக்தனாயிருப்ப வனும், பகவத்ஸந்நிதியில் பகவானை நோக்கியவாறு ஜபம் செய்யும் போது உட்கார்ந்து கொண்டேதான் ஜபம் செய்ய வேண்டும்.’ என்று உட்கார்ந்து செய்வதில் மூவகை நிர்வாஹங்களைக் காட்டு கிறது ஸ்ம்ருதிரத்நாகரம்.

இதை அடியொற்றித்தான் இங்கு மூலத்தில் இரண்டு பக்ஷங் கள் கூறப்பட்டுள்ளன.

“ஸச்சரித்ரஸுதாநிதியும் இப்படியேதான் கூறுகிறது. ‘சக்த்யா ஜபேத் து காயத்ரீம் திஷ்டந் பச்யந் திவாகரம்। மத்யாஹ்நாத் பரதோSசக்த: ஆஸீந: ப்ராங்முகோ ஜபேத் ॥P

என்று. ஜபத்தின் ஆரம்பம் யாவும் ப்ராதஸ்ஸந்த்யையில் போல் செய்யவும். காயத்ரீத்யானத்தில் விசேஷம்.

‘மத்யந்திநே து ஸாவித்ரீம் ரவிமண்டலமத்யகாம் ।

யஜுர்வேதம் வ்யாஹரந்தீம் ச்வேதாம் சூலகராம் சுபாம் । யுவதீம் ருத்ரதைவத்யாம் த்யாயாமி வ்ருஷவாஹநாம் II’

என்று ஸாவித்ரியாக த்யானித்து, ஆவாஹனம் செய்து, அர்க்ய - பாத்யாசமனங்கள் ஸமர்பித்துத், தாம்பூல நிவேதனம் முடிவாக எல்லா உபசாரங்களையும் ஸமர்ப்பித்து, இரண்டு கைகளையும் தோள் களுக்கு நேராக வைத்துக் கொண்டு நூற்றெட்டுத் தடவைகள், அல்லது, இருபத்து எட்டு, அல்லது பத்துத் தடவைகளாவது காயத்ரியை ஜபிக்க வேண்டும்.

[[51]]

நிர

[[402]]

[[1]]

! अष्टोत्तरशतवारम्, अष्टाविंशतिवारं दशवारं वा जपेदिति ।

ப்ராதஸ்ஸந்த்யையில் ஜபம் செய்யும் போது முதலில் ஆயிரத்து எட்டுத் தடவைகள் ஜபிக்கும்படிக் கூறிவிட்டுத்தான் மற்றைய பக்ஷங்களைக் கூறியுள்ளார் ஆசார்யர். ஆனால் மாத்யாஹ்நிக ஸந்த்யாஜபத்தில் நூற்றெட்டுத் தடவைகள் என்று தான் ஆரம் பித்து கூறப்பட்டுள்ளது. ஆகவே மாத்யாஹ்நிகத்தில் ஆயிரத்து எட்டுத் தடவைகள் காயத்ரீ ஜபம் செய்யக் கூடாதோ என்ற ஸந்தே ஹம் உண்டாகிறது.

வைத்யநாதீயத்தில் மாத்யாஹ்நிகஸந்த்யாவிதி ப்ரகரணத்தில் காட்டப்பட்டுள்ள சங்கர் என்பவருடைய வசனம் ஒன்று இதற்குப் பரிஹாரம் செய்வதாக அமைந்துள்ளது,

‘அத மத்யமஸந்த்யாயாம் ஆஸநே ப்ராங்முகோ ஜபேத் । ஸஹஸ்ரபரமாம் தேவீம் சதமத்யாம் தசாவராம்’ ॥ என்பது தான் சங்கருடைய வசனம். இது மாத்யாஹ்நிகத்தையே குறிப் பிட்டு உயர்ந்த பக்ஷமாக ஆயிரம் தடவைகள் காயத்ரீ ஜபம் செய்ய லாம் என்பதைக் காட்டுகிறது. ஆகவே சக்தியுள்ளவர்கள் மாத்யாஹ்நிகத்திலும் ஆயிரத்து எட்டுத் தடவைகள் காயத்ரீ ஜபம்

1 अत्र सहस्रसङ्ख्यायाः अनिर्देशात् माध्याह्निकसन्ध्यायाम् अष्टोत्तरसहस्रसङ्ख्यया जपो न कार्यो नु ? इति भवति मतिः ॥

नु ?

वैद्यनाथीये माध्याह्निकसन्ध्याविधौ उपात्तेन

‘अथ मध्यमसन्ध्यायाम् आसीनः प्राङ्मुखो जपेत् । सहस्रपरमां देवीं शतमध्यां दशावराम् ॥

गायत्रीं तु यथाशक्ति जपेदव्यग्रमानसः ॥’

।

इति शङ्खस्य वचनेन मध्याह्निकसन्ध्यायामपि अष्टोत्तरसहस्रसङ्ख्ययापि गायत्रीजपस्य कर्तव्यता सिद्धयति’ इति धर्मविदः । अनुतिष्ठन्ति चैवम् अभिज्ञाः केचित् ।

‘सहस्रपरमाम्’ इत्युक्तेः एकदा गायत्री जपसङ्ख्या सहस्रादधिका न स्यात् एवं ‘दशावराम्’ इत्युक्तेः ततो न्यूना च मा भूत् इति सिद्धयति ।

[[1]]

माध्याह्निकविधिः

उपस्थान तु “आदित्योपस्थानं करिष्ये” इति

[[403]]

सङ्कल्प्य,

செய்யலாம். ஆயிரத்து எட்டுத் தடவைகளுக்கு மேலாகவும், பத்துத் தடவைகளுக்குக் குறைவாகவும் ஜபம் செய்யக் கூடாது என்பதை ஸஹஸ்ரபரமாம், தசாவராம், என்ற இரண்டு பதங்களும் காட்டு கின்றன. ப்ராதஸ்ஸந்த்யையிலும் இப்படியே. காயத்ரீ ஜபத்திற்குப் பிறகு காயத்ரீ எத்தனை தடவைகள் ஜபிக்கப்பட்டதோ அத்தனை தடவைகள் ஸ்ரீமத்அஷ்டாக்ஷரமஹாமந்த்ரத்தையும் ஜபிக்க வேண்டும்.

முடிவில் மூன்று முறைகள் ப்ராணாயாமம் செய்து,ஸங்கல்பித்து, முன்போல் உபஸ்தானம் செய்ய வேண்டும். ப்ராதஸ்ஸந்த்யை யில் ‘ப்ராதஸ்ஸந்த்யோபஸ்தாநம் கரிஷ்யே’ என்று உபஸ்தாந் ஸங்கல்பம் சொல்லப்பட்டுள்ளது. மாத்யாஹ்நிகத்தில் அவ்வா றின்றி ‘ஆதித்யோபஸ்தாநம் கரிஷ்யே’ என்று உபஸ்தாநஸங் கல்பம் செய்து கொள்ள வேண்டும். பிறகு ‘உத்தமே சிகரே’ என்ற மந்த்ரத்தினால் காயத்ரீ உத்வாஸநம் முன்போல் செய்ய வேண்டும்.

‘அதோபதிஷ்டேதாதித்யம் க்ஷிப்த்வா புஷ்பாந்விதாஞ்ஜலிம் I’ என்று புஷ்பாஞ்ஜலி ஸமர்ப்பித்து ஆதித்யனை உபஸ்தாநம் செய்க என்ற வ்யாஸவசனத்தாலும்

‘ஆதித்யம் உபதிஷ்டேத தந்மநா: நாந்யமாநஸ: II’

என்ற சந்த்ரிகாவசனத்தாலும் மாத்யாஹ்நிகத்தில் ஆதித்யோ - பஸ்தாநம் விதிக்கப்பட்டுள்ளமை இங்கு அறியத்தக்கது.

1’ अथोपतिष्ठेदादित्यं क्षिप्त्वा पुष्पान्विताञ्जलिम् ।’

इति व्यासवचनेन मध्यमसन्ध्यायां विशिष्य आदित्योपस्थान कर्तव्यताविधानात् मूलेऽपि तथा निर्देशः कृतः । उक्तं च चन्द्रिकायाम्-

‘ततः पुष्पाञ्जलिं दद्याद् भानवे चोर्ध्वबाहुकः ।

आदित्यमुपतिष्ठेत तन्मनाः नान्यमानसः ॥’ इति ।

एवम् अन्येष्वप्यनेकेषु वचनेषु माध्याह्निके आदित्योपस्थानस्यैव विधानं दृश्यते ।

[[404]]

आसत्येनेत्यादिमन्त्राणां हिरण्यस्तूप-विश्वामित्रकुत्स वसिष्ठा ऋषयः, त्रिष्टुप्-गायत्री-जगत्युष्णिक् त्रिष्टुपच्छन्दांसि, आदित्यो देवता, उपस्थाने विनियोगः (इति न्यस्य, )

आ सत्येन रजसा वर्तमानो निवेशयन्नमृतं मर्त्य

च। हिरण्ययेन सविता रथेनादेवो याति भुवना-

विपश्यन् । (तै सं-का- ३ - प्र - ४- अ - ११)

उद्वयं तमसस्परि पश्यन्तो ज्योतिरुत्तरम् ।

11. देवन्देवता सूर्यमगन्म ज्योतिरुत्तमम् । (का-४प्र- १-अ-७)

பிறகு

[[46]]

‘ஆஸத்யேநேத்யாதிமந்த்ராணாம்

ஹிரண்ய ஸ்தூப -

नीलः : – ஜகத்யுஷ்ணிக் த்ருஷ்டுப் சந்தாம்ஸி, ஆதித்யோ, தேவதா, உபஸ்தாநே விநியோக:” என்று ந்யாஸம் செய்து.

ஆஸத்யேந ரஜஸா வர்த்தமாநோ நிவேசயந்நம்ருதம் மர்த்யஞ்ச । ஹிரண்யயேந ஸவிதா ரதேநாதேவோ யாதி புவநா விபச்யந்।

உத்வயம் தமஸஸ்பரி பச்யந்தோ ஜ்யோதிருத்தரம் । தேவந்

தேவத்ரா ஸூர்யமகந்ம ஜ்யோதிருத்தமம் ।

माध्याह्निकविधिः

उदुत्यजातवेदसम्देवं वहन्ति केतवः । दृशे

विश्वाय सूर्यम् ।

चित्रग्देवानामुद्गादनीकं चक्षुमित्रस्य वरुणस्याग्नेः । आ प्रा द्यावापृथिवी अन्तरिक्ष सूर्य

आत्मा जगतस्तस्थुषश्च । (का- १प्र-४-अ- ३७)

तच्चक्षुर्देवहितं पुरस्ताच्छुक्रमुच्चरत् ।

पश्येम शरदश्शतं जीवेम शरदश्शतन्नन्दाम

शरदश्शतम्मोदाम शरदश्शतम्भवाम शरदश्शत

शृणवाम शरदश्शतं प्रब्रवाम शरदश्शतम-

जीतास्स्याम शरदेश्शतं ज्योक्च सूर्यन्दृशे ।

உதுத்யஞ்ஜாதவேதஸந்தேவம் வந்தி கேதவ: 1 த்ருசே

வாய் ஸூர்

விச்வாய ஸூர்யம் ।

五段

சித்ரந்தேவாநாமுதகாதநீகம் சக்ஷர்மித்ரஸ்ய

வருணஸ்

யாக்நே: 1 ஆ ப்ரா த்யாவாப்ருதிவீ அந்தரிக்ஷஸூர்ய

ஆத்மா ஜக்தஸ்தஸ்துஷச்ச 1

தச்சர்தேவஹிதம் புரஸ்தாச்சுக்ரமுச்சரத்।

பச்யேம சரத்ச்சதம் ஜீவேம சரத்ச்சதம் நந்தாம சரதச்சதம் மோதாம சரதச்சதம் பவாம சரதச்சத பச்ருணவாமசரதச் சதம் ப்ரப்ரவாம சரதச்சதமஜீதாஸ்ஸ்யாம சரதச்சதம் ஜ்யோக் ச ஸூர்யம் த்ருசே 1

[[405]]

[[406]]

श्रीष्ण सदाचार निर्णये

य उदगान्महतोऽर्णवाद्विभ्राजमानस्सरिरस्य

मध्याथ्स मा वृषभो लोहिताक्षस्सूर्यो विपश्चिन्म-

नसा पुनातु ॥’ (तै अ-प्र-४-अ-२-द- ९३-९४) (तै-अ-प्र-४-अ-२-द-९३-९४) ( इत्यादित्यम् उपस्थाय )

‘प्रतीच्यादि दिङ्नमस्कारादिकं यथापूर्व कुर्यात् ।

ய உத்காந் மஹதோசர்ணவாத்விப்ராஜமாநஸ்ஸரிரஸ்ய

மத்யாத்ஸமா வ்ருஷபோ லோஹிதாக்ஷஸ்ஸூர்யோ விபச்சிந்மநஸா புநாது ।

என்று சொல்லி ஆதித்யனை உபஸ்தானம் செய்யவும்.

அதன் பிறகு ப்ராதஸ்ஸந்தயையில் போல் ‘ஓம் ஸந்த்யாயை நம:’ என்பது முதலாகச் சொல்லி ஸந்த்யாதிகளை நமஸ்கரித்து விட்டுப் பிறகு திக்குகளின் பெயர்களால் அவற்றை நமஸ்கரிக்க

1 अयं च क्रमः स्मृतिरत्नाकरे सायंसन्ध्याविधिप्रकरणे - ‘अत्र वैखानसः’ - ‘उदिताक पश्चिमार्काम् इति च सन्ध्ये यथादिशं तन्नामादिना दिग्देवताः नमोऽन्तेनोपतिष्ठेत’ इति । ‘यथादिशं तन्नामादिना’ इति स्मृतेः पश्चिमसन्ध्यायां प्रतीच्यादिदिगुपस्थानं, पूर्व सन्ध्यायां प्राच्याद्येव परिशेषाद्, अविगीतशिष्टाचाराच्च । मध्यम सन्ध्यायां च प्रतीच्याद्येव दिगुपस्थानम् इति विवेकः ।

दक्षः-

‘प्राच्यै दिशे नमस्कुर्यात् प्रातः काले द्विजोत्तमः । मध्याह्णे चैव सायाह्ने प्रतीच्यै च दिशे नमः ॥ इति प्रतिदिनं कुर्याद् दिङ्नमस्कारमेव हि ॥’

इत्यादिना ग्रन्थसन्दर्भेण प्रतिपादितः ।माध्याह्निकविधिः

इदं विहितं द्रष्टव्यम्) वस्त्रनिष्पीडनं कृत्वा गृहमाच्छेत् ।

[[407]]

வேண்டும். இதில் சிறிது மாற்றம் உண்டு இங்கு. மாத்யாஹ் நிகத்தில் கிழக்கு நோக்கியவாறோ அல்லது ஸூர்யனை நோக்கிய வாறே ஜபம் செய்தபோதும் திக்குகளை நமஸ்கரிக்கும் போது ‘ஓம் ப்ரதீச்யை நம:, ஓம் உதீச்யை நம:, ஓம் ப்ராச்யை நம:, ஓம் தக்ஷிணாயை நம:‘என்று மேற்கிலிருந்து தொடங்கி வடக்கு, கிழக்கு, தெற்கு என்ற முறையில் ப்ரதக்ஷிணமாக நமஸ்கரிக்க வேண்டும்.

ஸாயங்கால ஸந்த்யையில் செய்யப்படும் இந்த முறைதான் இங்கும் செய்யப்பட வேண்டியதாகக் கூறப்பட்டுள்ளது.

இவ்விஷயத்தை ஸ்ம்ருதிரத்நாகரம் நன்கு விவரித்துள்ளது. ஸாயம்ஸந்த்யாப்ரகரணத்தில் வைகாநஸருடைய வசனத்தை எடுத்து அதன் கருத்தை ‘பச்சிமஸந்த்யாயாம் ப்ரதீச்யாதி திகுபஸ்தாநம், பூர்வஸந்த்யாயாம் ப்ராச்யாத்யேவ பரிசேஷாத் : அவிகீத சிஷ்டாராச்ச1 மத்யம ஸந்த்யாயாஞ்ச ப்ரதீச்யாத்யேவ திகுபஸ்தா நமிதி விவேக:’-அதாவது ‘ஸாயம் ஸந்த்யையில் மேற்கு முதலாகவும், ப்ராதஸ்ஸந்யையில் கிழக்கு முதலாகவும் திக்குகளின் உபஸ்தானத்தை (நமஸ்காரத்தை)ச் செய்யவேண்டும். கருத்து வேறுபாடின்றி சிஷ்டர்களின் அனுஷ்டானமும் இவ்வாறேதான் உள்ளது. மத்யமஸந்த்யையிலும் (மாத்யாஹ்நிகத்திலும்) மேற்கு தொடங்கியே திக்குகளை நமஸ்கரிக்க வேண்டும். என்று தன் வாக் யங்களால் விவரித்துக் காட்டும் ஸ்ம்ருதிரத்நாகரம் இதில் ப்ரமாண மாக தக்ஷருடைய வசனத்தைக் எடுத்துக் காட்டுகிறது.

इदं सर्वम् आशय्यैव प्रकृताह्निके मूले ‘इदं सर्वं विहितं द्रष्ट

अयमेव स्मृतिरत्नाकरः

माध्याह्निकसन्ध्याप्रकरणे -

‘अन्यत् सर्वं यथापूर्वं कर्म कुर्याद् द्विजोत्तमः’

इति भरद्वाजवचनं प्रदर्श्य, ‘अन्यत् ऋष्यादिकं, दिक्प्रणामादिकं प्रातस्सन्ध्यावत्’ इति तत्रत्य ‘अन्यत्’ शब्दं व्याख्याय, मध्यम सन्ध्यायां दिङ्नमस्कार सामान्यतः अतिदिशति । एवम् अतिदेशप्राप्ते दिङ्नमस्कारे पर्व प्रदर्शित वैखानसदक्षवचनानि प्रतीच्यादिक्रमविशेषं विदधति इति सिद्धं मध्यम सन्ध्यायां प्रतीच्यादिपूर्वकत्वं दिङ्नमस्कारस्य ।

।

[[408]]