०४

अथ पञ्चमांशेचतुर्थोऽध्यायः

श्रीपराशर उवाच

कंसस्ततोद्विग्नमनाः प्राह सर्वान्महासुरान् ।
प्रलंबकेशिप्रमुखानाहूयासुरपुङ्गवान् ॥ १ ॥

कंस इति ॥ ततोद्विग्नेत्यार्षः संधिः ॥ १ ॥

कंस उवाच

हे प्रलंब महाबाहो केशिन् धेनुक पूतने ।
अरिष्टाद्यास्तथैवान्ये श्रूयतां वचनं मम ॥ २ ॥

मां हन्तुममरैर्यत्नः कृतः किल दुरात्मभिः ।
मद्वीर्यतापितान्वीरो न त्वेतान्गणयाम्यहम् ॥ ३ ॥

किमिन्द्रेणाल्पवीर्येण किं हरेणैकचारिणा ।
हरिणा वापि किं साध्यं छिद्रेष्वसुरघातिना ॥ ४ ॥

किमादित्यैः किं वसुभिरल्पवीर्यैः किमग्निभिः ।
किंवाऽन्यैरमरैः सर्वैर्मद्बाहुबलनिर्जितैः ॥ ५ ॥

किं न दृष्टोऽमरपतिर्मया संयुगमेत्य सः ।
पृष्ठेनैव वहन्बाणानपगच्छन्नवक्षसा ॥ ६ ॥

हे प्रलंबेति ॥ हे प्रलंबेत्यादि युष्माभिरन्यैश्च श्रूयताम् इत्यन्वयः ॥ २ – ६ ॥

मद्राष्ट्रे वारिता वृष्टिर्यदा शक्रेण किं तदा ।
मद्बाणभिन्नैर्जलदैरापोऽमुक्ता यथेप्सिताः ॥ ७ ॥

मद्रष्ट्र इति ॥ आपोमुक्ताः – ः – अनुक्ता इति च्छेदः ॥ ७ ॥

किमुर्व्यामवनीपाला मद्बाहुबलभीरवः ।
ते सर्वेऽसन्नतिं याता जरासंधमृते गुरम् ॥ ८ ॥

अमरेषु ममावज्ञा जायते दैत्यपुङ्गवाः ।
हास्यं मे जायते वीरास्तेषु यत्नपरेष्वपि ॥ ९ ॥

तथाऽपि खलु दुष्टानां तेषामप्यधिकं मया ।
अपकाराय दैत्येन्द्रा यतनीयं दुरात्मनाम् ॥ १० ॥

किमुर्व्यामिति ॥ ते सर्वे सन्नतिमित्यत्र असन्नतिमिति पदच्छेदः । न सर्व इति वा पाठः । गुरूं – शुरम् ॥ ८ – १० ॥

तद्ये यशस्विनः केचित्पृथिव्यां ये च यज्वनः ।
कार्यो देवापकाराय तेषां सर्वात्मना वधः ॥ ११ ॥

उत्पन्नश्चापि मे मृत्युर्भूतपूर्वःस वै किल ।
इत्येतद्दारिका प्राह देवकीगर्भसंभवा ॥ १२ ॥

तस्माद्बालेषु च परो यत्नः कार्यो महीतले ।
यत्रोद्रिक्तं बलं बाले स हन्तव्यः प्रयत्नतः ॥ १३ ॥

इत्याज्ञाप्यासुरान्कसः प्रविश्याशु गृहं ततः ।
मुमोच वसुदेवं च देवकीं च निरोधतः ॥ १४ ॥

कंस उवाच

युवयोर्घातिता गर्भा वृथैवैते मयाऽधुना ।
कोऽप्यन्य एव नाशाय मम गर्भःसमुद्यतः ॥ १५ ॥

तदिति ॥ यज्वनः –यज्वानः ; दीर्घाभाव आर्षः । बधान्निरन्ना देवा नक्ष्यन्तीति देवापकारः ॥

२ – १५॥

तदलं परितापेन नुनं तद्भाविनो हि ते ।
अर्भका युवयोर्दोषाच्चायुषो यद्वियोजिताः ॥ १६ ॥

श्रीपराशर उवाच

इत्याश्वास्य विमुक्त्वा च कंसस्तौ परिशङ्कितः ।
अन्तर्गृहं द्विजश्रेष्ठ प्रविवेश ततः स्वकम् ॥ १७ ॥

तदलमिति ॥ तद्भाविनः – भवितव्यतादृशमरणाः ॥ १६,१७ ॥

इति श्रीविष्णुमहापुराणे पञ्चमांशे चतुर्थोऽध्यायः ॥ ४ ॥