पुराणे विश्वासटिप्पन्यः

अथ त्रिसप्ततितमोऽध्यायः।
शतानीक उवाच।

विश्वास-प्रस्तुतिः

जगत्प्रभुं देवदेवमशेषेशं जनार्दनम्।
प्रणिपत्याहमेतं त्वां यत्पृच्छामि तदुच्यताम् ॥१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यैरुपायैः प्रदानैर्वा नराणाममरार्चितः।
प्रीतिमान्पुण्डरीकाक्षो भवत्याचक्ष्व तन्मम ॥२॥

मूलम्

शौनक उवाच।

विश्वास-प्रस्तुतिः

ये स्वधर्मे स्थिता वर्णा विप्राद्याः कुरुनन्दन।
विधर्मेषु न वर्तन्ते प्रीतिमांस्तेषु केशवः ॥३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्मचारिगृहस्थाद्या न च्यवन्त्याश्रमाच्च ये।
स्वधर्मतो हरिस्तेषां प्रीतिमानेव सर्वदा ॥४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ये न दम्भेन वर्तन्ते नरा भूतेष्वलोलुपाः।
त्यक्तग्राम्यादिसङ्गाश्च तेषु प्रीतिः परा हरेः ॥५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दातारो नापहर्तारः परस्वानाममायिनः।
ये नरास्तेषु गोविन्दः पुत्रेष्विव सदा हितः ॥६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

येषां नराणां न मतिर्जिह्वा वासत्यमुज्झति।
ते प्रिया वासुदेवस्य ये च द्विजपरायणाः ॥७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कर्मणा मनसा वाचा ये न हिंसानुवर्तिनः।
ते नरा वासुदेवस्य आः पाण्डुकुलोद्वह ॥८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वदेवेषु ये विष्णुं सर्वभूतेष्ववस्थितम्।
मन्यन्ते वासुदेवस्य ते प्रियाः पुत्रवत्सदा ॥९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्माद्यं स्थावरान्तं च भूतग्रामं जनार्दनात्।
ये च पश्यन्त्यभेदेन ते विष्णोः सततं प्रियाः ॥१०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देववेदद्विजातीनां निन्दायां ये न मानवाः।
प्रीतिभाजो भवन्तीष्टास्ते सदा शार्ङ्गधन्विनः ॥११॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रियाणामथ सर्वेषां देवदेवस्य स प्रियः।
आपत्स्वपि सदा यस्य भक्तिरव्यभिचारिणी ॥१२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात्प्रियत्वं कृष्णस्य वाञ्छता निजधर्मजैः।
गुणैरात्मा सदा योज्यो न दूरे गुणिनो हरिः ॥१३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

येषां न गृद्धिः पारक्ये दारे द्रव्ये च चेतसः।
हिंसायां च मनुष्याणां ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वेदाः प्रमाणं स्मृतयो येषां सन्मार्गसेविनाम्।
परोपकारसक्तानां ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कलिकल्मषदोषेण येषां नोपहता मतिः।
पाषण्डानुगता नैव ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

येषां क्लेशो गुरोरर्थे देवविप्रोद्भवोऽपि वा।
न विवित्सासमुद्भूतस्ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वपन्तः संस्थिता यान्तस्तिष्ठन्तश्च जनार्दनम्।
ये चिन्तयन्त्यविरतं ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथात्मनि तथापत्ये येषां अद्रोहिणी मतिः।
समस्तसत्त्वजातेषु ते कृष्णेनावलोकिताः ॥१९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवपूजामनुदिनं गुरुविप्रार्थसत्क्रियाम्।
ये कुर्वन्ति नरा विद्धि ते कृष्णेनावलोकिताः ॥२०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सुवर्णं रत्नमथवा पारक्यं विजने वने।
विलोक्य नैति यो लोभं तं अवैहि हरेः प्रियम् ॥२१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवान्पितॄंस्तथापन्नानतिथीञ्जामयोऽध्वगान्।
यो बिभर्ति विजानीहि तं नरं भगवत्प्रियम् ॥२२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

न क्रोधमेति क्रुद्धेभ्यः सहते यो निराक्रियाम्।
तं विजानीहि भर्तव्यं देवदेवस्य शार्ङ्गिनः ॥२३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

परलोकप्रतीकारकरणाय सदोद्यमम्।
कुर्वन्नालक्ष्यतामेति केशवेनावलोकितः ॥२४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नात्मसंस्तवमन्येषां न निन्दां चार्थलिप्सया।
करोति पुरुषव्याघ्र यस्य नारायणो हृदि ॥२५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वभूतदयां सत्यमक्रोधं धर्मशीलताम्।
भजन्ते पुरुषा देवे गोविन्दे हृदये स्थिते ॥२६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

न कलौ न परद्रव्ये परदाराश्रिता मतिः।
नराणां जायते राजन्गोविन्दे हृदयस्थिते ॥२७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

क्षमां करोति क्रुद्धेषु दयां मूढेषु मानवः।
मुदं च धर्मशीलेषु गोविन्दे हृदये स्थिते ॥२८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यदा बिभेत्यधर्मादेर्धर्मादींश्च यदेच्छति।
तदा कुरुवरश्रेष्ठ नरः कृष्णेन वीक्षितः ॥२९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुत्रदारगृहक्षेत्रद्रव्यादेर्ममतां नरः।
नायास्यति जगन्नाथे हृषीकेशे पराङ्मुखे ॥३०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कलौ कृतयुगं तेषां क्लेशास्तेषां सुखाधिकाः।
येषां शरीरग्रहणे हरिशुश्रूषणे मतिः ॥३१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यदा नेच्छति पापानि यदा पुण्यानि वाञ्छति।
ज्ञेयस्तदा मनुष्येण हृदयेऽस्य हरिः स्थितः ॥३२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

परमार्थे मतिः पुंसामसारे तु भवार्णवे।
कथं भवति राजेन्द्रविष्वक्सेन पराङ्मुखे ॥३३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

श्रद्दधानो दयाशीलः समलोष्टाश्मकाञ्चनः।
परार्थे मानवः कृष्णे प्रसन्ने नृप जायते ॥३४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वहतोऽपि सदा कृष्णे भक्तिमव्यभिचारिणीम्।
पाणिष्वसमदृग्बुद्धेः सुलभो नैव केशवः ॥३५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ये दाम्भिका भिन्नवृत्ता ये च धर्मध्वजोच्छ्रयाः।
दुर्लभो भगवान्देवस्तेषां सुयततामपि ॥३६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कामलोभाश्रितं येषां चित्तं क्रोधादिदूषितम्।
तेषां जन्मसहस्रेऽपि न मतिः केशवाश्रया ॥३७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

हेयां कृष्णाश्रयां वृत्तिं मन्यन्ते हेतुसंश्रिताः।
अवियोपहतज्ञाना येऽज्ञाने ज्ञानमानिनः ॥३८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वेदवादविरोधेन कूटयुक्तिमपाश्रिताः।
ये केशवस्तद्धृदये न कदाचित्प्रियातिथिः ॥३९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मानुषं तं मनुष्यत्वे मन्यमानाः कुबुद्धयः।
कर्माणि येऽस्य निन्दन्ति न तेषां निष्कृतिर्नृणाम् ॥४०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

केचिद्वदन्ति तं देवं मनुष्यं चाल्पमेधसः।
तिर्यक्त्वं चापरे विष्णुं मायया तस्य मोहिताः ॥४१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवत्वमपि कृष्णस्य यस्य निन्दा महात्मनः।
स्तुतिं तस्य कथं शक्ताः कर्तुमीशस्य मानवाः ॥४२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्यापित्वं शाश्वतत्वं च जन्मभावविवर्जितम्।
यदास्य प्रोच्यते कास्य स्तुतिरर्थे तथा स्थितौ ॥४३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वेश्वरेश्वरः कृष्णः प्रोच्यते यदि पण्डितः।
तथापि स्वल्पमेवोक्तं भूतार्थे कतमा स्तुतिः ॥४४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आब्रह्मस्तम्बपर्यन्ते संसारे यस्य संस्थितिः।
निन्दापि तस्य न नृभिः कर्तुमीशस्य शक्यते ॥४५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यदा काणाश्च कूण्ठाश्च मूढो दुर्बुद्धिरातुरः।
सर्वगत्वात्स एवैकस्तदासौ निन्द्यते कथम् ॥४६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्रष्टा पालयिता हर्ता जगतोऽस्य जगच्च सः।
यष्टा याजयिता याज्यः स एव भगवान्हरिः ॥४७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दाता दानं तथादाता कर्ता कार्यं तथा क्रियाः।
हन्ता घातयिता हिंस्यो हार्यं हर्ता च यः स्वयम् ॥४८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वकारणभूतस्य तस्येशस्य महात्मनः।
कः करोति स्तुतिं विष्णोर्निन्दां वा पृथिवीपते ॥४९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात्सर्वेश्वरो विष्णुर्न स्तोतुं न च निन्दितुम्।
शक्यते सर्वभूतत्वाच्चोक्षाचोक्षस्वरूपिणा ॥५०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्तुतेः पादाद्यतो नान्यदुत्कृष्टमुपलभ्यते।
तस्याप्युच्चारणेनेशो न स्तोतुं शक्यते हरिः ॥५१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भूतार्थवादस्तुतये न निन्दायै विधीयते।
यतोऽतः सर्वभूतस्य का निन्दा तस्य का स्तुतिः ॥५२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

येन सर्वात्मना तत्र हृदयं सन्निवेशितम्।
अपि मौनवतस्तस्य सुलभोऽयं जनार्दनः ॥५३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात्त्वं कुरुशार्दूल स्वधर्मपरिपालनम्।
कुरु विष्णुं च हृदये सर्वव्यापिनमीश्वरम् ॥५४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तन्मना भव तद्भक्तस्तद्याजी तं नमस्कुरु।
विष्णोरेवं प्रियत्वं त्वमाशु यास्यसि पार्थिव ॥५५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यं स्तुवन्स्तव्यतामेति वन्द्यमानश्च वन्द्यताम्।
तमीश्वरेश्वरं विष्णुं हृदये सन्निवेशय ॥५६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सम्पूज्य यं पूज्यतमो भवत्यत्र जगत्त्रये।
तमीश्वरेश्वरं विष्णुं हृदये कुरु पार्थिव ॥५७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्ववर्णकर्माभिरतः कुरु चित्ते जनार्दनम्।
एष शास्त्रार्थसद्भावः किमुक्तैर्बहुविस्तरैः ॥५८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यस्मिन्प्रसन्नचित्तस्त्वं यस्मिन्कोपमुपैषि च।
तावुभावपि तद्भूतौ चिन्तयन्सिद्धिमेष्यसि ॥५९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यत्र यत्र स्थितं चेतः प्रीत्या स्नेहेन वा तव।
तं तं चिन्तय गोविन्दं मनसः स्थैर्यकारणात् ॥६०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वपन्विबुद्ध्यन्नुत्तिष्ठन्स्थितो भुञ्जन्पिबन्व्रजन्।
सर्वगं सर्वकर्तारं विष्णुं सर्वत्र चिन्तय ॥६१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथाग्निसङ्गात्कनकमपदोषं प्रजायते।
संश्लिष्टं वासुदेवेन मनुष्याणां तथा मनः ॥६२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यज्विनो यं नमस्यन्ति यं नमस्यन्ति देवताः।
योगिनो यं नमस्यन्ति तं नमस्यं नमाम्यहम् ॥६३॥

मूलम्

इति विष्णुधर्मेषु भक्तिवर्णनम्।