०४४

युधिष्ठिर उवाच-

विश्वास-प्रस्तुतिः

फाल्गुनस्यासिते पक्षे किन्नामैकादशीभवेत्
कथयस्व प्रसादेन वासुदेव ममाग्रतः ॥ १ ॥

मूलम्

फाल्गुनस्यासिते पक्षे किन्नामैकादशीभवेत्
कथयस्व प्रसादेन वासुदेव ममाग्रतः ॥ १ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

श्रीकृष्ण उवाच-
नारदः परिपप्रच्छ ब्रह्माणं कमलासनम्
फाल्गुनस्यासिते पक्षे विजयानाम नामतः
तस्याः पुण्यं द्विजश्रेष्ठ कथयस्व प्रसादतः ॥ २ ॥

मूलम्

श्रीकृष्ण उवाच-
नारदः परिपप्रच्छ ब्रह्माणं कमलासनम्
फाल्गुनस्यासिते पक्षे विजयानाम नामतः
तस्याः पुण्यं द्विजश्रेष्ठ कथयस्व प्रसादतः ॥ २ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्मोवाच-
शृणु नारद वक्ष्यामि कथां पापहराम्पराम्
यन्न कस्यचिदाख्यातं मयैतद्विजयाव्रतम् ॥ ३ ॥

मूलम्

ब्रह्मोवाच-
शृणु नारद वक्ष्यामि कथां पापहराम्पराम्
यन्न कस्यचिदाख्यातं मयैतद्विजयाव्रतम् ॥ ३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुरातनं व्रतं ह्येतत्पवित्रं पापनाशनम्
जयं ददाति विजया नृपाणां वै न संशयः ॥ ४ ॥

मूलम्

पुरातनं व्रतं ह्येतत्पवित्रं पापनाशनम्
जयं ददाति विजया नृपाणां वै न संशयः ॥ ४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुरा रामो वनं यातो वर्षाण्येव चतुर्दश
न्यवसत्पञ्चवट्यां तु सहसीतः सलक्ष्मणः ॥ ५ ॥

मूलम्

पुरा रामो वनं यातो वर्षाण्येव चतुर्दश
न्यवसत्पञ्चवट्यां तु सहसीतः सलक्ष्मणः ॥ ५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्रैव वसतस्तस्य रामस्य विजयात्मनः
रावणेन हृता लौल्याद्भार्या सीता यशस्विनी ॥ ६ ॥

मूलम्

तत्रैव वसतस्तस्य रामस्य विजयात्मनः
रावणेन हृता लौल्याद्भार्या सीता यशस्विनी ॥ ६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तेन दुःखेन रामोऽपि मोहमभ्यागतस्तदा
भ्रमन्जटायुषमथो ददर्श विगतायुषम् ॥ ७ ॥

मूलम्

तेन दुःखेन रामोऽपि मोहमभ्यागतस्तदा
भ्रमन्जटायुषमथो ददर्श विगतायुषम् ॥ ७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कबन्धो निहतः पश्चाद्भ्रमतारण्यमध्यतः
सुग्रीवेण समं तस्य सखित्वं समपद्यत ॥ ८ ॥

मूलम्

कबन्धो निहतः पश्चाद्भ्रमतारण्यमध्यतः
सुग्रीवेण समं तस्य सखित्वं समपद्यत ॥ ८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वानराणामनीकानि रामार्थंसङ्गतानि च
ततो हनुमता दृष्टा लङ्कोद्याने तु जानकी ॥ ९ ॥

मूलम्

वानराणामनीकानि रामार्थंसङ्गतानि च
ततो हनुमता दृष्टा लङ्कोद्याने तु जानकी ॥ ९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

रामसञ्ज्ञापनं तस्यै दत्तं कर्म महत्कृतम्
पुनः समेत्य रामेण सर्वं तत्र निवेदितम् ॥ १० ॥

मूलम्

रामसञ्ज्ञापनं तस्यै दत्तं कर्म महत्कृतम्
पुनः समेत्य रामेण सर्वं तत्र निवेदितम् ॥ १० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अथ श्रुत्वा रामचन्द्रो वाक्यं चैव हनूमतः
सुग्रीवानुमतेनैव प्रस्थानं समरोचयत् ॥ ११ ॥

मूलम्

अथ श्रुत्वा रामचन्द्रो वाक्यं चैव हनूमतः
सुग्रीवानुमतेनैव प्रस्थानं समरोचयत् ॥ ११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सौमित्रेकेन पुण्येन तीर्यते वरुणालयः
अगाधो नितरामेष यादोभिश्च समाकुलः
उपायं नैव पश्यामि येनासौ सुतरो भवेत् ॥ १२ ॥

मूलम्

सौमित्रेकेन पुण्येन तीर्यते वरुणालयः
अगाधो नितरामेष यादोभिश्च समाकुलः
उपायं नैव पश्यामि येनासौ सुतरो भवेत् ॥ १२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

लक्ष्मण उवाच-
आदिदेवस्त्वमेवासि पुराणपुरुषोत्तमः
बकदाल्भ्यो मुनिश्चात्र वर्तते द्वीपमध्यतः ॥ १३ ॥

मूलम्

लक्ष्मण उवाच-
आदिदेवस्त्वमेवासि पुराणपुरुषोत्तमः
बकदाल्भ्यो मुनिश्चात्र वर्तते द्वीपमध्यतः ॥ १३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अस्मात्स्थानाद्योजनार्द्धमाश्रमस्तस्य राघव
अन्ये च ब्राह्मणास्तत्र बहवो रघुनन्दन ॥ १४ ॥

मूलम्

अस्मात्स्थानाद्योजनार्द्धमाश्रमस्तस्य राघव
अन्ये च ब्राह्मणास्तत्र बहवो रघुनन्दन ॥ १४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तं पृच्छ गत्वा राजेन्द्र पुराणमृषिपुङ्गवम्
इति वाक्यं ततः श्रुत्वा लक्ष्मणस्यातिशोभनम् ॥ १५ ॥

मूलम्

तं पृच्छ गत्वा राजेन्द्र पुराणमृषिपुङ्गवम्
इति वाक्यं ततः श्रुत्वा लक्ष्मणस्यातिशोभनम् ॥ १५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

जगाम राघवो द्रष्टुं बकदाल्भ्यं महामुनिम्
प्रणनाम मुनिं मूर्ध्ना रामो विष्णुमिवामरः ॥ १६ ॥

मूलम्

जगाम राघवो द्रष्टुं बकदाल्भ्यं महामुनिम्
प्रणनाम मुनिं मूर्ध्ना रामो विष्णुमिवामरः ॥ १६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ज्ञात्वा मुनिस्ततो रामं पुराणं पुरुषोत्तमम्
केनापि कारणेनैव प्रविष्टो मानुषीं तनुम् ॥ १७ ॥

मूलम्

ज्ञात्वा मुनिस्ततो रामं पुराणं पुरुषोत्तमम्
केनापि कारणेनैव प्रविष्टो मानुषीं तनुम् ॥ १७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

उवाच स ऋषिस्तुष्टः कुतो राम तवागमः ॥ १८ ॥

मूलम्

उवाच स ऋषिस्तुष्टः कुतो राम तवागमः ॥ १८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

राम उवाच-
त्वत्प्रसादादहं विप्र तीरं नदनदीपतेः
आगतोऽस्मि ससैन्योऽत्र लङ्कां जेतुं सराक्षसाम् ॥ १९ ॥

मूलम्

राम उवाच-
त्वत्प्रसादादहं विप्र तीरं नदनदीपतेः
आगतोऽस्मि ससैन्योऽत्र लङ्कां जेतुं सराक्षसाम् ॥ १९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भवतश्चानुकूलत्वात्तीर्यतेऽब्धिर्यथा मया
तमुपायं वद मुने प्रसादं कुरु साम्प्रतम् ॥ २० ॥

मूलम्

भवतश्चानुकूलत्वात्तीर्यतेऽब्धिर्यथा मया
तमुपायं वद मुने प्रसादं कुरु साम्प्रतम् ॥ २० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एतस्मात्कारणादेव द्रष्टुं त्वाहमिहागतः
रामस्य वचनं श्रुत्वा बकदाल्भ्यो महामुनिः ॥ २१ ॥

मूलम्

एतस्मात्कारणादेव द्रष्टुं त्वाहमिहागतः
रामस्य वचनं श्रुत्वा बकदाल्भ्यो महामुनिः ॥ २१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

उवाच सुप्रसन्नात्मा रामं राजीवलोचनम्
कर्तव्यमद्य ते राम व्रतानां व्रतमुत्तमम् ॥ २२ ॥

मूलम्

उवाच सुप्रसन्नात्मा रामं राजीवलोचनम्
कर्तव्यमद्य ते राम व्रतानां व्रतमुत्तमम् ॥ २२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृतेन येन सहसा विजयस्ते भविष्यति
लङ्कां जित्वा राक्षसांश्च स्वच्छां कीर्तिमवाप्स्यसि ॥ २३ ॥

मूलम्

कृतेन येन सहसा विजयस्ते भविष्यति
लङ्कां जित्वा राक्षसांश्च स्वच्छां कीर्तिमवाप्स्यसि ॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एकाग्रमानसो भूत्वा व्रतमेतत्समाचर
फाल्गुनस्यासिते पक्षे विजयैकादशी भवेत् ॥ २४ ॥

मूलम्

एकाग्रमानसो भूत्वा व्रतमेतत्समाचर
फाल्गुनस्यासिते पक्षे विजयैकादशी भवेत् ॥ २४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्या व्रतेन हे राम विजयस्ते भविष्यति
निःसंशयं समुद्रं त्वं तरिष्यसि सवानरः ॥ २५ ॥

मूलम्

तस्या व्रतेन हे राम विजयस्ते भविष्यति
निःसंशयं समुद्रं त्वं तरिष्यसि सवानरः ॥ २५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विधिस्तु श्रूयतां राजन्व्रतस्यास्य फलप्रदः
दशम्यां दिवसे प्राप्ते कुम्भमेकं तु कारयेत् ॥ २६ ॥

मूलम्

विधिस्तु श्रूयतां राजन्व्रतस्यास्य फलप्रदः
दशम्यां दिवसे प्राप्ते कुम्भमेकं तु कारयेत् ॥ २६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हैमं वा राजतं वापि ताम्रं वाप्यथ मृन्मयम्
स्थापयेच्छोभितं चैव जलपूर्णं सपल्लवम् ॥ २७ ॥

मूलम्

हैमं वा राजतं वापि ताम्रं वाप्यथ मृन्मयम्
स्थापयेच्छोभितं चैव जलपूर्णं सपल्लवम् ॥ २७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सप्तधान्यान्यधस्तस्य यवानुपरि विन्यसेत्
तस्योपरि न्यसेद्देवं हैमं नारायणं प्रभुम् ॥ २८ ॥

मूलम्

सप्तधान्यान्यधस्तस्य यवानुपरि विन्यसेत्
तस्योपरि न्यसेद्देवं हैमं नारायणं प्रभुम् ॥ २८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एकादशीदिने प्राप्ते प्रातः स्नानं समाचरेत्
निश्चलं स्थापयेत्कुम्भं कण्ठमाल्यानुलेपनैः ॥ २९ ॥

मूलम्

एकादशीदिने प्राप्ते प्रातः स्नानं समाचरेत्
निश्चलं स्थापयेत्कुम्भं कण्ठमाल्यानुलेपनैः ॥ २९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूगीफलैर्नालिकेरैः पूजयेच्च विशेषतः
गन्धैर्धूपैश्चदीपैश्च नैवेद्यैर्विविधैरपि ॥ ३० ॥

मूलम्

पूगीफलैर्नालिकेरैः पूजयेच्च विशेषतः
गन्धैर्धूपैश्चदीपैश्च नैवेद्यैर्विविधैरपि ॥ ३० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कुम्भाग्रे तद्दिनं राम नीयते सत्कथादिभिः
रात्रौ जागरणं चैव तस्याग्रे कारयेद्बुधः ॥ ३१ ॥

मूलम्

कुम्भाग्रे तद्दिनं राम नीयते सत्कथादिभिः
रात्रौ जागरणं चैव तस्याग्रे कारयेद्बुधः ॥ ३१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रकाशयेद्घृतदीपमखण्डव्रतहेतवे
द्वादशीदिवसे प्राप्ते मार्तण्डस्योदये सति ॥ ३२ ॥

मूलम्

प्रकाशयेद्घृतदीपमखण्डव्रतहेतवे
द्वादशीदिवसे प्राप्ते मार्तण्डस्योदये सति ॥ ३२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नीत्वा कुम्भं जलोद्देशे नद्याः प्रस्रवणे तथा
तडागे स्थापयित्वा तं पूजयित्वा यथाविधि ॥ ३३ ॥

मूलम्

नीत्वा कुम्भं जलोद्देशे नद्याः प्रस्रवणे तथा
तडागे स्थापयित्वा तं पूजयित्वा यथाविधि ॥ ३३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दद्यात्सदेवं तं कुम्भं ब्राह्मणे वेदपारगे
कुम्भेन सह राजेन्द्र महादानानि दापयेत् ॥ ३४ ॥

मूलम्

दद्यात्सदेवं तं कुम्भं ब्राह्मणे वेदपारगे
कुम्भेन सह राजेन्द्र महादानानि दापयेत् ॥ ३४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अनेनविधिना राम यूथपैः सह सङ्गतः
कुरु व्रतं प्रयत्नेन विजयस्ते भविष्यति ॥ ३५ ॥

मूलम्

अनेनविधिना राम यूथपैः सह सङ्गतः
कुरु व्रतं प्रयत्नेन विजयस्ते भविष्यति ॥ ३५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इति श्रुत्वा ततो रामो यथोक्तमकरोत्तदा
कृते व्रते स विजयी बभूव रघुनन्दनः ॥ ३६ ॥

मूलम्

इति श्रुत्वा ततो रामो यथोक्तमकरोत्तदा
कृते व्रते स विजयी बभूव रघुनन्दनः ॥ ३६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्राप्ता सीता जिता लङ्का पौलस्त्यो निहतो रणे
अनेनविधिना पुत्र ये कुर्वन्ति नरा व्रतम् ॥ ३७ ॥

मूलम्

प्राप्ता सीता जिता लङ्का पौलस्त्यो निहतो रणे
अनेनविधिना पुत्र ये कुर्वन्ति नरा व्रतम् ॥ ३७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इहलोकजयप्राप्तिः परलोकस्तथाक्षयः
एतस्मात्कारणात्पुत्र कर्तव्यं विजयाव्रतम् ॥ ३८ ॥

मूलम्

इहलोकजयप्राप्तिः परलोकस्तथाक्षयः
एतस्मात्कारणात्पुत्र कर्तव्यं विजयाव्रतम् ॥ ३८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विजयायाश्च माहात्म्यं सर्वकिल्बिषनाशनम्
पठनाच्छ्रवणाच्चैव वाजपेयफलं लभेत् ॥ ३९ ॥

मूलम्

विजयायाश्च माहात्म्यं सर्वकिल्बिषनाशनम्
पठनाच्छ्रवणाच्चैव वाजपेयफलं लभेत् ॥ ३९ ॥

इति श्रीपाद्मे महापुराणे पञ्चपञ्चाशत्साहस्र्यां संहितायामुत्तरखण्डे फाल्गुनकृष्णाविजयामाहात्म्यन्नाम चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः ४४