शौनक उवाच
विश्वास-प्रस्तुतिः
कथयस्व मुने सूत माहात्म्यं कलुषक्षयम्
शेषपञ्चदिनस्यापि कार्त्तिकस्यानुकम्पया ॥ १ ॥
मूलम्
कथयस्व मुने सूत माहात्म्यं कलुषक्षयम्
शेषपञ्चदिनस्यापि कार्त्तिकस्यानुकम्पया ॥ १ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सूत उवाच
शृणु शौनक यत्पृष्टं माहात्म्यं पापनाशनम्
वक्ष्याम्यहं वै चोर्जस्य शेषपञ्चदिनस्य च ॥ २ ॥
मूलम्
सूत उवाच
शृणु शौनक यत्पृष्टं माहात्म्यं पापनाशनम्
वक्ष्याम्यहं वै चोर्जस्य शेषपञ्चदिनस्य च ॥ २ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
व्रतानां मुनिशार्दूल प्रवरं विष्णुपञ्चकम्
तस्मिन्यः पूजयेद्भक्त्या श्रीहरिं राधया सह ॥ ३ ॥
मूलम्
व्रतानां मुनिशार्दूल प्रवरं विष्णुपञ्चकम्
तस्मिन्यः पूजयेद्भक्त्या श्रीहरिं राधया सह ॥ ३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
गन्धपुष्पैर्धूपदीपैर्वस्त्रैर्नानाविधैः फलैः
स याति विष्णुसदनं सर्वपापविवर्जितः ॥ ४ ॥
मूलम्
गन्धपुष्पैर्धूपदीपैर्वस्त्रैर्नानाविधैः फलैः
स याति विष्णुसदनं सर्वपापविवर्जितः ॥ ४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
ब्रह्मचारी गृहस्थो वा वानप्रस्थोऽथवा यतिः
न प्राप्नोति परं स्थानमकृत्वा विष्णुपञ्चकम् ॥ ५ ॥
मूलम्
ब्रह्मचारी गृहस्थो वा वानप्रस्थोऽथवा यतिः
न प्राप्नोति परं स्थानमकृत्वा विष्णुपञ्चकम् ॥ ५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वपापहरं पुण्यं विख्यातं विष्णुपञ्चकम्
तत्र स्नानं तु यः कुर्यात्सर्वतीर्थफलं लभेत् ॥ ६ ॥
मूलम्
सर्वपापहरं पुण्यं विख्यातं विष्णुपञ्चकम्
तत्र स्नानं तु यः कुर्यात्सर्वतीर्थफलं लभेत् ॥ ६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
श्रीहरेः पुरतो विप्र तुलस्याश्च समीपतः
प्रदीपं सर्पिषा पूर्णं दद्याद्यो भक्तिभावतः ॥ ७ ॥
मूलम्
श्रीहरेः पुरतो विप्र तुलस्याश्च समीपतः
प्रदीपं सर्पिषा पूर्णं दद्याद्यो भक्तिभावतः ॥ ७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
नभसि श्रीहरेः प्रीत्यै याति स विष्णुमन्दिरम्
पापी याति हरेर्धाम सत्यमेतन्मयोदितम् ॥ ८ ॥
मूलम्
नभसि श्रीहरेः प्रीत्यै याति स विष्णुमन्दिरम्
पापी याति हरेर्धाम सत्यमेतन्मयोदितम् ॥ ८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
स्नापयेच्चाच्युतं भक्त्या मधुक्षीरघृतादिभिः
दद्यात्किं नो हरिः प्रीतस्तस्मै साधुजनाय वै ॥ ९ ॥
मूलम्
स्नापयेच्चाच्युतं भक्त्या मधुक्षीरघृतादिभिः
दद्यात्किं नो हरिः प्रीतस्तस्मै साधुजनाय वै ॥ ९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
नैवेद्यं देवदेवेशं परमान्नं निवेदयेत्
तस्य पुण्यं प्रसङ्ख्यातुं न शक्तो वै चतुर्मुखः ॥ १० ॥
मूलम्
नैवेद्यं देवदेवेशं परमान्नं निवेदयेत्
तस्य पुण्यं प्रसङ्ख्यातुं न शक्तो वै चतुर्मुखः ॥ १० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
अर्चयित्वा हृषीकेशमेकादश्यां समाहितः
निष्प्राप्य गोमयं सम्यक्मन्त्रवत्समुपासते ॥ ११ ॥
मूलम्
अर्चयित्वा हृषीकेशमेकादश्यां समाहितः
निष्प्राप्य गोमयं सम्यक्मन्त्रवत्समुपासते ॥ ११ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
गोमूत्रं मन्त्रवद्भूयो द्वादश्यां प्राशयेद्व्रती
क्षीरं तथा त्रयोदश्यां चतुर्दश्यां तथा दधि ॥ १२ ॥
मूलम्
गोमूत्रं मन्त्रवद्भूयो द्वादश्यां प्राशयेद्व्रती
क्षीरं तथा त्रयोदश्यां चतुर्दश्यां तथा दधि ॥ १२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सम्प्राप्य पापशुद्ध्यर्थं लङ्घयित्वा चतुर्दिनम्
पञ्चमे तु दिने स्नात्वा विधिवत्पूज्य केशवम् ॥ १३ ॥
मूलम्
सम्प्राप्य पापशुद्ध्यर्थं लङ्घयित्वा चतुर्दिनम्
पञ्चमे तु दिने स्नात्वा विधिवत्पूज्य केशवम् ॥ १३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
भोजयेद्ब्राह्मणान्भक्त्या तेभ्यो दद्याच्च दक्षिणाम्
ततो नक्तं समश्नीयात्पञ्चगव्यं सुमन्त्रितम् ॥ १४ ॥
मूलम्
भोजयेद्ब्राह्मणान्भक्त्या तेभ्यो दद्याच्च दक्षिणाम्
ततो नक्तं समश्नीयात्पञ्चगव्यं सुमन्त्रितम् ॥ १४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
एवं कर्तुमशक्तो यः फलमूलं च भोजनम्
कुर्याद्धविष्यं वा विप्र यथोक्तविधिना ह वै ॥ १५ ॥
मूलम्
एवं कर्तुमशक्तो यः फलमूलं च भोजनम्
कुर्याद्धविष्यं वा विप्र यथोक्तविधिना ह वै ॥ १५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
श्रीहरेः पञ्चकं विप्र कुर्याद्यस्तुलसीदलैः
पूजयेत्तं स विज्ञेयः स्वयं नारायणः प्रभुः ॥ १६ ॥
मूलम्
श्रीहरेः पञ्चकं विप्र कुर्याद्यस्तुलसीदलैः
पूजयेत्तं स विज्ञेयः स्वयं नारायणः प्रभुः ॥ १६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पुरा त्रेतायुगे शूद्रो दस्युवृत्तिपरायणः
नाम्ना दण्डकरो नित्यं धर्मनिन्दां करोति यः ॥ १७ ॥
मूलम्
पुरा त्रेतायुगे शूद्रो दस्युवृत्तिपरायणः
नाम्ना दण्डकरो नित्यं धर्मनिन्दां करोति यः ॥ १७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
असत्यभाषी मित्रघ्नो वेश्याविभ्रम लोलुपः
ब्रह्मस्वहारी क्रूरश्च परस्त्रीगमने रतः ॥ १८ ॥
मूलम्
असत्यभाषी मित्रघ्नो वेश्याविभ्रम लोलुपः
ब्रह्मस्वहारी क्रूरश्च परस्त्रीगमने रतः ॥ १८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
शरणागतहन्ता च पाखण्डजनसङ्गभाक्
गोमांसाशी सुरापश्च परनिन्दाकरः सदा ॥ १९ ॥
मूलम्
शरणागतहन्ता च पाखण्डजनसङ्गभाक्
गोमांसाशी सुरापश्च परनिन्दाकरः सदा ॥ १९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
विश्वासघाती ज्ञातीनां वृत्तिच्छेदी द्विजोत्तम
दुष्टं सर्वे समालोक्य तादृशं तद्गृहे द्विजः ॥ २० ॥
मूलम्
विश्वासघाती ज्ञातीनां वृत्तिच्छेदी द्विजोत्तम
दुष्टं सर्वे समालोक्य तादृशं तद्गृहे द्विजः ॥ २० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
आगता ज्ञातयः क्रुद्धास्तस्य पापपरायणम्
ज्ञातय ऊचुः
रे रे मूढ दुराचार विनाशं प्रतिनीयते
या प्रतिष्ठार्जिता पूर्वैरस्माकं निर्मलेऽन्वये ॥ २१ ॥
मूलम्
आगता ज्ञातयः क्रुद्धास्तस्य पापपरायणम्
ज्ञातय ऊचुः
रे रे मूढ दुराचार विनाशं प्रतिनीयते
या प्रतिष्ठार्जिता पूर्वैरस्माकं निर्मलेऽन्वये ॥ २१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
इति क्रुद्धा द्विजश्रेष्ठ अपकीर्तिभयादपि
पापिनां प्रवरं सर्वे तत्यजुस्तं कुलादरम् ॥ २२ ॥
मूलम्
इति क्रुद्धा द्विजश्रेष्ठ अपकीर्तिभयादपि
पापिनां प्रवरं सर्वे तत्यजुस्तं कुलादरम् ॥ २२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
ततो गतो महारण्यं विनष्टाखिल वैभवः
कुर्यात्स दस्युभिः सार्द्धं दस्युकर्म निरन्तरम् ॥ २३ ॥
मूलम्
ततो गतो महारण्यं विनष्टाखिल वैभवः
कुर्यात्स दस्युभिः सार्द्धं दस्युकर्म निरन्तरम् ॥ २३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पथि प्रगच्छतां तेषां भयाद्विप्र न खादितुम्
प्राप्तं किञ्चित्क्षुधार्त्तास्ते गताश्चान्य स्थलं प्रति ॥ २४ ॥
मूलम्
पथि प्रगच्छतां तेषां भयाद्विप्र न खादितुम्
प्राप्तं किञ्चित्क्षुधार्त्तास्ते गताश्चान्य स्थलं प्रति ॥ २४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तत्र प्रविष्टास्ते सर्वे दृष्ट्वा पुण्यजनान्बहून्
धात्रीमूले स्थितान्ब्रह्मन्वैष्णवान्द्विजसत्तमान् ॥ २५ ॥
मूलम्
तत्र प्रविष्टास्ते सर्वे दृष्ट्वा पुण्यजनान्बहून्
धात्रीमूले स्थितान्ब्रह्मन्वैष्णवान्द्विजसत्तमान् ॥ २५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वे ते दस्यवो विप्र गता दण्डकरोऽपि सः
तेषां परिसरं गत्वा प्रणामं वै चकार ह ॥ २६ ॥
मूलम्
सर्वे ते दस्यवो विप्र गता दण्डकरोऽपि सः
तेषां परिसरं गत्वा प्रणामं वै चकार ह ॥ २६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
दण्डकर उवाच
क्षुधार्तोऽहं द्विजश्रेष्ठाः प्राणा यास्यन्ति मे ध्रुवम्
ददध्वं खादितुं किञ्चिद्युष्माकं शरणं गतः ॥ २७ ॥
मूलम्
दण्डकर उवाच
क्षुधार्तोऽहं द्विजश्रेष्ठाः प्राणा यास्यन्ति मे ध्रुवम्
ददध्वं खादितुं किञ्चिद्युष्माकं शरणं गतः ॥ २७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
आकर्ण्य वचनं तस्य चोचुस्ते धर्मतत्पराः
सर्वपापहरे त्वं च विख्याते विष्णुपञ्चके ॥ २८ ॥
मूलम्
आकर्ण्य वचनं तस्य चोचुस्ते धर्मतत्पराः
सर्वपापहरे त्वं च विख्याते विष्णुपञ्चके ॥ २८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
कथमन्नं खादितुं ते वाञ्छा त्वद्य हरेर्दिने
विशेषं ते ब्रूहि सञ्ज्ञा काते भवति साम्प्रतम् ॥ २९ ॥
मूलम्
कथमन्नं खादितुं ते वाञ्छा त्वद्य हरेर्दिने
विशेषं ते ब्रूहि सञ्ज्ञा काते भवति साम्प्रतम् ॥ २९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
स उवाच मुदा विप्रा नाम्ना दण्डकरोप्यहम्
सर्वपापसमायुक्तश्चोद्धारो मे कथं भवेत् ॥ ३० ॥
मूलम्
स उवाच मुदा विप्रा नाम्ना दण्डकरोप्यहम्
सर्वपापसमायुक्तश्चोद्धारो मे कथं भवेत् ॥ ३० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
ऊचुस्ते वै व्रतं श्रेष्ठं कुरुष्व विष्णुपञ्चकम्
विप्राणामाज्ञया विप्र चकार विष्णुपञ्चकम् ॥ ३१ ॥
मूलम्
ऊचुस्ते वै व्रतं श्रेष्ठं कुरुष्व विष्णुपञ्चकम्
विप्राणामाज्ञया विप्र चकार विष्णुपञ्चकम् ॥ ३१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
स प्रेत्य च हरेः स्थानमारुह्य स्यन्दने वरे
आसाद्य श्रीहरेरूपं तस्थौ जन्मविवर्जितः ॥ ३२ ॥
मूलम्
स प्रेत्य च हरेः स्थानमारुह्य स्यन्दने वरे
आसाद्य श्रीहरेरूपं तस्थौ जन्मविवर्जितः ॥ ३२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
य इदं शृणुयाद्भक्त्या चाख्यानं पापनाशनम्
कोटिजन्मार्जितं पापं तस्य नश्यति तत्क्षणात् ॥ ३३ ॥
मूलम्
य इदं शृणुयाद्भक्त्या चाख्यानं पापनाशनम्
कोटिजन्मार्जितं पापं तस्य नश्यति तत्क्षणात् ॥ ३३ ॥
इति श्रीपाद्मेमहापुराणे ब्रह्मखण्डे सूतशौनकसंवादे विष्णुपञ्चक-
माहात्म्यन्नाम त्रयोविंशोऽध्यायः २३