०८८

कुञ्जल उवाच-

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्रतं स्तोत्रं महाज्ञानं ध्यानं चैव सुपुत्रक
मयाख्यातं तवाग्रे वै विष्णोः पापप्रणाशनम् ॥ १ ॥

मूलम्

व्रतं स्तोत्रं महाज्ञानं ध्यानं चैव सुपुत्रक
मयाख्यातं तवाग्रे वै विष्णोः पापप्रणाशनम् ॥ १ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवं चतुष्टयं सा हि यदा पुण्यं समाचरेत्
प्रयाति वैष्णवं लोकं देवानामपि दुर्लभम् ॥ २ ॥

मूलम्

एवं चतुष्टयं सा हि यदा पुण्यं समाचरेत्
प्रयाति वैष्णवं लोकं देवानामपि दुर्लभम् ॥ २ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इतो गत्वा व्रतं वत्स दिव्यां देवीं प्रबोधय
अशून्यशयनं नाम व्रतराजं वदस्व ताम् ॥ ३ ॥

मूलम्

इतो गत्वा व्रतं वत्स दिव्यां देवीं प्रबोधय
अशून्यशयनं नाम व्रतराजं वदस्व ताम् ॥ ३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

समुद्धर महापापाद्राजकन्यां यशस्विनीम्
त्वया पृष्टं मया ख्यातं पुण्यदं पापनाशनम् ॥ ४ ॥

मूलम्

समुद्धर महापापाद्राजकन्यां यशस्विनीम्
त्वया पृष्टं मया ख्यातं पुण्यदं पापनाशनम् ॥ ४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गच्छ गच्छ महाभाग इत्युक्त्वा विरराम सः
श्रीविष्णुरुवाच-
उज्ज्वलोप्येवमुक्तस्तु स पित्रा कुञ्जलेन हि ॥ ५ ॥

मूलम्

गच्छ गच्छ महाभाग इत्युक्त्वा विरराम सः
श्रीविष्णुरुवाच-
उज्ज्वलोप्येवमुक्तस्तु स पित्रा कुञ्जलेन हि ॥ ५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रणम्य पादौ धर्मात्मा मातापित्रोर्महामतिः
जगाम त्वरितो राजन्प्लक्षद्वीपं स उज्ज्वलः ॥ ६ ॥

मूलम्

प्रणम्य पादौ धर्मात्मा मातापित्रोर्महामतिः
जगाम त्वरितो राजन्प्लक्षद्वीपं स उज्ज्वलः ॥ ६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तं गिरिं सर्वतोभद्रं नानाधातुसमाकुलम्
नानारत्नमयैस्तुङ्गैः शिखरैरुपशोभितम् ॥ ७ ॥

मूलम्

तं गिरिं सर्वतोभद्रं नानाधातुसमाकुलम्
नानारत्नमयैस्तुङ्गैः शिखरैरुपशोभितम् ॥ ७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नानाप्रवाहसम्पूर्णैरुदकैरुज्ज्वलैर्नृप
नद्यः सन्ति स्वच्छनीरास्तस्मिन्गिरिवरोत्तमे ॥ ८ ॥

मूलम्

नानाप्रवाहसम्पूर्णैरुदकैरुज्ज्वलैर्नृप
नद्यः सन्ति स्वच्छनीरास्तस्मिन्गिरिवरोत्तमे ॥ ८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

किन्नरास्तत्र गायन्ति गन्धर्वाः सुस्वरैर्नृप
अप्सरोभिः समाकीर्णं देववृन्दैरुपावृतम् ॥ ९ ॥

मूलम्

किन्नरास्तत्र गायन्ति गन्धर्वाः सुस्वरैर्नृप
अप्सरोभिः समाकीर्णं देववृन्दैरुपावृतम् ॥ ९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सिद्धचारणसङ्घुष्टं मुनिवृन्दैरलङ्कृतम्
नानापक्षिनिनादैश्च सर्वत्र परिनादितम् ॥ १० ॥

मूलम्

सिद्धचारणसङ्घुष्टं मुनिवृन्दैरलङ्कृतम्
नानापक्षिनिनादैश्च सर्वत्र परिनादितम् ॥ १० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवं गिरिं समासाद्य उज्ज्वलो लघुविक्रमः
सुस्वरेणापि सा कन्या गिरौ तस्मिन्प्ररोदिति ॥ ११ ॥

मूलम्

एवं गिरिं समासाद्य उज्ज्वलो लघुविक्रमः
सुस्वरेणापि सा कन्या गिरौ तस्मिन्प्ररोदिति ॥ ११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

रोरूयमाणां स प्राज्ञो वचनं चेदमब्रवीत्
का त्वं भवसि कल्याणि कस्माद्रोदिषि साम्प्रतम् ॥ १२ ॥

मूलम्

रोरूयमाणां स प्राज्ञो वचनं चेदमब्रवीत्
का त्वं भवसि कल्याणि कस्माद्रोदिषि साम्प्रतम् ॥ १२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कमाश्रिता महाभागे केन ते विप्रियं कृतम्
समाचक्ष्व ममाद्यैव सर्वदुःखस्य कारणम् ॥ १३ ॥

मूलम्

कमाश्रिता महाभागे केन ते विप्रियं कृतम्
समाचक्ष्व ममाद्यैव सर्वदुःखस्य कारणम् ॥ १३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दिव्यादेव्युवाच-
विपाको हि महाभाग कर्मणां मम साम्प्रतम्
इह तिष्ठामि दुःखेन वैधव्येन समन्विता ॥ १४ ॥

मूलम्

दिव्यादेव्युवाच-
विपाको हि महाभाग कर्मणां मम साम्प्रतम्
इह तिष्ठामि दुःखेन वैधव्येन समन्विता ॥ १४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भवान्को हि महाभाग कृपया मम पीडितः
पक्षिरूपधरो वत्स सोत्सवं परिभाषते ॥ १५ ॥

मूलम्

भवान्को हि महाभाग कृपया मम पीडितः
पक्षिरूपधरो वत्स सोत्सवं परिभाषते ॥ १५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवमाकर्ण्य तत्सर्वं भाषितं राजकन्यया
अहं पक्षी महाभागे कृपया तव पीडितः ॥ १६ ॥

मूलम्

एवमाकर्ण्य तत्सर्वं भाषितं राजकन्यया
अहं पक्षी महाभागे कृपया तव पीडितः ॥ १६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पक्षिरूपधरो भद्रे नाहं सिद्धो न ज्ञानवान्
रुदमानां महालापैर्भवतीं दृष्टवानिह ॥ १७ ॥

मूलम्

पक्षिरूपधरो भद्रे नाहं सिद्धो न ज्ञानवान्
रुदमानां महालापैर्भवतीं दृष्टवानिह ॥ १७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ततः पृच्छाम्यहं देवि वद मे कारणं त्विह
पितुर्गेहे यथावृत्तमात्मवृत्तान्तमेव हि ॥ १८ ॥

मूलम्

ततः पृच्छाम्यहं देवि वद मे कारणं त्विह
पितुर्गेहे यथावृत्तमात्मवृत्तान्तमेव हि ॥ १८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तया निवेदितं सर्वं यथासङ्ख्येन दुःखदम्
समासेन समाकर्ण्य उज्ज्वलस्तु महमनाः ॥ १९ ॥

मूलम्

तया निवेदितं सर्वं यथासङ्ख्येन दुःखदम्
समासेन समाकर्ण्य उज्ज्वलस्तु महमनाः ॥ १९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तामुवाच महापक्षी दिव्यादेवीं सुदुःखिताम्
यथा विवाहकाले ते भर्तारो मरणं गताः ॥ २० ॥

मूलम्

तामुवाच महापक्षी दिव्यादेवीं सुदुःखिताम्
यथा विवाहकाले ते भर्तारो मरणं गताः ॥ २० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वयंवरनिमित्तं ते क्षयं याताश्च क्षत्रियाः
एतत्ते चेष्टितं सर्वं मया पितरि भाषितम् ॥ २१ ॥

मूलम्

स्वयंवरनिमित्तं ते क्षयं याताश्च क्षत्रियाः
एतत्ते चेष्टितं सर्वं मया पितरि भाषितम् ॥ २१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अन्यजन्मकृतङ्कर्मतव पापं सुलोचने
मम पित्रा ममाग्रे तु कृपया परिभाषितम् ॥ २२ ॥

मूलम्

अन्यजन्मकृतङ्कर्मतव पापं सुलोचने
मम पित्रा ममाग्रे तु कृपया परिभाषितम् ॥ २२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तेन दोषेण सम्पुष्टा लिप्ता जाता वरानने
एतावत्कारणं सर्वं तातेन परिभाषितम् ॥ २३ ॥

मूलम्

तेन दोषेण सम्पुष्टा लिप्ता जाता वरानने
एतावत्कारणं सर्वं तातेन परिभाषितम् ॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूर्वकर्मविपाकं तु भुङ्क्ष्व त्वं च समाश्वस
एवं सा भाषितं तस्य श्रुत्वा कन्योज्ज्वलस्य तत् ॥ २४ ॥

मूलम्

पूर्वकर्मविपाकं तु भुङ्क्ष्व त्वं च समाश्वस
एवं सा भाषितं तस्य श्रुत्वा कन्योज्ज्वलस्य तत् ॥ २४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रत्युवाच महात्मानं ब्रुवन्तं पक्षिणं पुनः
प्रणता दीनया वाचा कुरु पक्षिन्कृपां मम ॥ २५ ॥

मूलम्

प्रत्युवाच महात्मानं ब्रुवन्तं पक्षिणं पुनः
प्रणता दीनया वाचा कुरु पक्षिन्कृपां मम ॥ २५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कथयस्व प्रसादेन तस्य पापस्य निष्कृतिम्
प्रायश्चित्तं सुपुण्यं च मम पातकशोधनम् ॥ २६ ॥

मूलम्

कथयस्व प्रसादेन तस्य पापस्य निष्कृतिम्
प्रायश्चित्तं सुपुण्यं च मम पातकशोधनम् ॥ २६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

येन व्रजाम्यहं पुण्यं विशुद्धाधौतकल्मषा
प्रायश्चित्तं महाभाग वद मे त्वं प्रसादतः ॥ २७ ॥

मूलम्

येन व्रजाम्यहं पुण्यं विशुद्धाधौतकल्मषा
प्रायश्चित्तं महाभाग वद मे त्वं प्रसादतः ॥ २७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

उज्ज्वल उवाच-
तवार्थं तु महाभागे पितरं पृष्टवानहम्
समाख्यातमतः पित्रा प्रायश्चित्तमनुत्तमम् ॥ २८ ॥

मूलम्

उज्ज्वल उवाच-
तवार्थं तु महाभागे पितरं पृष्टवानहम्
समाख्यातमतः पित्रा प्रायश्चित्तमनुत्तमम् ॥ २८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्त्वं कुरु महाभागे सर्वपातकशोधनम्
ध्यायस्व हि हृषीकेशं शतनामजपस्व च ॥ २९ ॥

मूलम्

तत्त्वं कुरु महाभागे सर्वपातकशोधनम्
ध्यायस्व हि हृषीकेशं शतनामजपस्व च ॥ २९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भव ज्ञानपरा नित्यं कुरु व्रतमनुत्तमम्
अशून्यशयनं पुण्यं व्रतं पापप्रणाशकम् ॥ ३० ॥

मूलम्

भव ज्ञानपरा नित्यं कुरु व्रतमनुत्तमम्
अशून्यशयनं पुण्यं व्रतं पापप्रणाशकम् ॥ ३० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

समाचष्ट स धर्मात्मा सर्वज्ञानप्रकाशकम्
ज्ञानं स्तोत्रं व्रतं ध्यानं विष्णोश्चैव महात्मनः ॥ ३१ ॥

मूलम्

समाचष्ट स धर्मात्मा सर्वज्ञानप्रकाशकम्
ज्ञानं स्तोत्रं व्रतं ध्यानं विष्णोश्चैव महात्मनः ॥ ३१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विष्णुरुवाच-
तस्मात्सा हि प्रजग्राह संस्थिता निर्जने वने
सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्ता सञ्जाता तपसि स्थिता ॥ ३२ ॥

मूलम्

विष्णुरुवाच-
तस्मात्सा हि प्रजग्राह संस्थिता निर्जने वने
सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्ता सञ्जाता तपसि स्थिता ॥ ३२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्रतं चक्रे जिताहारा निराधारा सुदुःखिता
कामक्रोधविहीना सा वर्गं संयम्य नित्यशः ॥ ३३ ॥

मूलम्

व्रतं चक्रे जिताहारा निराधारा सुदुःखिता
कामक्रोधविहीना सा वर्गं संयम्य नित्यशः ॥ ३३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इन्द्रियाणां महाराज महामोहं निरस्य सा
अब्दे चतुर्थके प्राप्ते सुप्रसन्नो जनार्दनः ॥ ३४ ॥

मूलम्

इन्द्रियाणां महाराज महामोहं निरस्य सा
अब्दे चतुर्थके प्राप्ते सुप्रसन्नो जनार्दनः ॥ ३४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्यै वरं दातुकामश्चायातो वरनायकः
तस्यै सन्दर्शयामास स्वरूपं वरदः प्रभुः ॥ ३५ ॥

मूलम्

तस्यै वरं दातुकामश्चायातो वरनायकः
तस्यै सन्दर्शयामास स्वरूपं वरदः प्रभुः ॥ ३५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सूत उवाच-
इन्द्रनीलघनश्यामं शङ्खचक्रगदाधरम्
सर्वाभरणशोभाढ्यं पद्महस्तं महेश्वरम् ॥ ३६ ॥

मूलम्

सूत उवाच-
इन्द्रनीलघनश्यामं शङ्खचक्रगदाधरम्
सर्वाभरणशोभाढ्यं पद्महस्तं महेश्वरम् ॥ ३६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

बद्धाञ्जलिपुटा भूत्वा वेपमाना निराश्रया
उवाच गद्गदैर्वाक्यैः प्रणता मधुसूदनम् ॥ ३७ ॥

मूलम्

बद्धाञ्जलिपुटा भूत्वा वेपमाना निराश्रया
उवाच गद्गदैर्वाक्यैः प्रणता मधुसूदनम् ॥ ३७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तेजसा तव दिव्येन स्थातुं शक्नोमि नैव हि
दिव्यरूपो भवेः कस्त्वं कृपया मम चाग्रतः ॥ ३८ ॥

मूलम्

तेजसा तव दिव्येन स्थातुं शक्नोमि नैव हि
दिव्यरूपो भवेः कस्त्वं कृपया मम चाग्रतः ॥ ३८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कथयस्व प्रसादेन किमत्र तव कारणम्
सर्वमेव प्रसादेन प्रब्रवीहि महामते ॥ ३९ ॥

मूलम्

कथयस्व प्रसादेन किमत्र तव कारणम्
सर्वमेव प्रसादेन प्रब्रवीहि महामते ॥ ३९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवमेवं विजानामि तेजसा इङ्गितैस्तव
ज्ञानहीना जगन्नाथ न जाने रूपनामनी ॥ ४० ॥

मूलम्

देवमेवं विजानामि तेजसा इङ्गितैस्तव
ज्ञानहीना जगन्नाथ न जाने रूपनामनी ॥ ४० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

किं ब्रह्मा वा भवान्विष्णुः किं वा शङ्कर एव हि
एवमुक्त्वा प्रणम्यैवं दण्डवद्धरणीं गता ॥ ४१ ॥

मूलम्

किं ब्रह्मा वा भवान्विष्णुः किं वा शङ्कर एव हि
एवमुक्त्वा प्रणम्यैवं दण्डवद्धरणीं गता ॥ ४१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तामुवाच जगन्नाथः प्रणतां राजनन्दिनीम्
श्रीभगवानुवाच-
त्रयाणामपि देवानामन्तरं नास्ति शोभने ॥ ४२ ॥

मूलम्

तामुवाच जगन्नाथः प्रणतां राजनन्दिनीम्
श्रीभगवानुवाच-
त्रयाणामपि देवानामन्तरं नास्ति शोभने ॥ ४२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्मा समर्चितो येन शङ्करो वा वरानने
तेनाहमर्चितो नित्यं नात्र कार्या विचारणा ॥ ४३ ॥

मूलम्

ब्रह्मा समर्चितो येन शङ्करो वा वरानने
तेनाहमर्चितो नित्यं नात्र कार्या विचारणा ॥ ४३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एतौ ममाभिन्नतरौ नित्यं चापि त्रिरूपवान्
अहं हि पूजितो यैश्च तावेतौ तैः सुपूजितौ ॥ ४४ ॥

मूलम्

एतौ ममाभिन्नतरौ नित्यं चापि त्रिरूपवान्
अहं हि पूजितो यैश्च तावेतौ तैः सुपूजितौ ॥ ४४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अहं देवो हृषीकेशः कृपया तव चागतः
स्तवेनानेन पुण्येन व्रतेन नियमेन च ॥ ४५ ॥

मूलम्

अहं देवो हृषीकेशः कृपया तव चागतः
स्तवेनानेन पुण्येन व्रतेन नियमेन च ॥ ४५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सञ्जाता कल्मषैर्हीना वरं वरय शोभने
दिव्यादेव्युवाच-
विजयस्व हृषीकेश कृष्णक्लेशापहारक ॥ ४६ ॥

मूलम्

सञ्जाता कल्मषैर्हीना वरं वरय शोभने
दिव्यादेव्युवाच-
विजयस्व हृषीकेश कृष्णक्लेशापहारक ॥ ४६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमामि चरणद्वन्द्वं मामुद्धर सुरेश्वर
वरं मे दातुकामोऽसि चक्रपाणे प्रसीद मे ॥ ४७ ॥

मूलम्

नमामि चरणद्वन्द्वं मामुद्धर सुरेश्वर
वरं मे दातुकामोऽसि चक्रपाणे प्रसीद मे ॥ ४७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

आत्मपादयुगस्यापि भक्तिं देहि ममानघ
दर्शयस्व जगन्नाथ मोक्षमार्गं निरामयम् ॥ ४८ ॥

मूलम्

आत्मपादयुगस्यापि भक्तिं देहि ममानघ
दर्शयस्व जगन्नाथ मोक्षमार्गं निरामयम् ॥ ४८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दासत्वं देहि वैकुण्ठ यदि तुष्टो जनार्दन
श्रीभगवानुवाच-
एवमस्तु महाभागे गच्छ निर्धूतकल्मषा ॥ ४९ ॥

मूलम्

दासत्वं देहि वैकुण्ठ यदि तुष्टो जनार्दन
श्रीभगवानुवाच-
एवमस्तु महाभागे गच्छ निर्धूतकल्मषा ॥ ४९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वैष्णवं परमं लोकं दुर्लभं योगिभिः सदा
गच्छ गच्छ परं लोकं प्रसादान्मम साम्प्रतम् ॥ ५० ॥

मूलम्

वैष्णवं परमं लोकं दुर्लभं योगिभिः सदा
गच्छ गच्छ परं लोकं प्रसादान्मम साम्प्रतम् ॥ ५० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवमुक्ते ततो वाक्ये माधवेन महात्मना
दिव्यादेवी अभूद्दिव्या सूर्यतेजः समप्रभा ॥ ५१ ॥

मूलम्

एवमुक्ते ततो वाक्ये माधवेन महात्मना
दिव्यादेवी अभूद्दिव्या सूर्यतेजः समप्रभा ॥ ५१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पश्यतां सर्वलोकानां दिव्याभरणभूषिता
दिव्यमालान्विता सा च दिव्यहारविलम्बिनी ॥ ५२ ॥

मूलम्

पश्यतां सर्वलोकानां दिव्याभरणभूषिता
दिव्यमालान्विता सा च दिव्यहारविलम्बिनी ॥ ५२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गता सा वैष्णवं लोकं दाहप्रलयवर्जितम्
पुनः पक्षी समायातः स्वगृहं हर्षसंयुतः ॥ ५३ ॥

मूलम्

गता सा वैष्णवं लोकं दाहप्रलयवर्जितम्
पुनः पक्षी समायातः स्वगृहं हर्षसंयुतः ॥ ५३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्सर्वं कथयामास पितरं प्रति सत्तमः ॥ ५४ ॥

मूलम्

तत्सर्वं कथयामास पितरं प्रति सत्तमः ॥ ५४ ॥

इति श्रीपद्मपुराणे भूमिखण्डे वेनोपाख्याने गुरुतीर्थे च्यवनचरित्रेऽष्टाशीतितमोऽध्यायः ८८