०३६

सुनीथोवाच-

विश्वास-प्रस्तुतिः

सत्यमुक्तं त्वया भद्रे एवमेतत्करोम्यहम्
अनया विद्यया विप्रं मोहयिष्यामि नान्यथा ॥ १ ॥

मूलम्

सत्यमुक्तं त्वया भद्रे एवमेतत्करोम्यहम्
अनया विद्यया विप्रं मोहयिष्यामि नान्यथा ॥ १ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

साहाय्यं देहि मे पुण्यं येन गच्छामि साम्प्रतम्
एवमुक्ता तया रम्भा तामुवाच मनस्विनीम् ॥ २ ॥

मूलम्

साहाय्यं देहि मे पुण्यं येन गच्छामि साम्प्रतम्
एवमुक्ता तया रम्भा तामुवाच मनस्विनीम् ॥ २ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कीदृग्ददामि साहाय्यं तत्त्वं कथय भामिनि
दूतत्वं गच्छ मे भद्रे एतं प्रति सुसाम्प्रतम् ॥ ३ ॥

मूलम्

कीदृग्ददामि साहाय्यं तत्त्वं कथय भामिनि
दूतत्वं गच्छ मे भद्रे एतं प्रति सुसाम्प्रतम् ॥ ३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवमुक्तं तया तां तु रम्भां प्रति सुलोचनाम्
एवमेव प्रतिज्ञातं रम्भया देवयोषिता ॥ ४ ॥

मूलम्

एवमुक्तं तया तां तु रम्भां प्रति सुलोचनाम्
एवमेव प्रतिज्ञातं रम्भया देवयोषिता ॥ ४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

करिष्ये तव साहाय्यमादेशो मम दीयताम्
सद्भावेन विशालाक्षी रूपयौवनशालिनी ॥ ५ ॥

मूलम्

करिष्ये तव साहाय्यमादेशो मम दीयताम्
सद्भावेन विशालाक्षी रूपयौवनशालिनी ॥ ५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मायया दिव्यरूपा सा सम्बभूव वरानना
रूपेणाप्रतिमालोके मोहयन्ती जगत्त्रयम् ॥ ६ ॥

मूलम्

मायया दिव्यरूपा सा सम्बभूव वरानना
रूपेणाप्रतिमालोके मोहयन्ती जगत्त्रयम् ॥ ६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मेरोश्चैव महापुण्ये शिखरे चारुकन्दरे
नानाधातुसमाकीर्णे नानारत्नोपशोभिते ॥ ७ ॥

मूलम्

मेरोश्चैव महापुण्ये शिखरे चारुकन्दरे
नानाधातुसमाकीर्णे नानारत्नोपशोभिते ॥ ७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

देववृक्षैः समाकीर्णे बहुपुष्पोपशोभिते
देववृन्दसमाकीर्णे गन्धर्वाप्सरसेविते ॥ ८ ॥

मूलम्

देववृक्षैः समाकीर्णे बहुपुष्पोपशोभिते
देववृन्दसमाकीर्णे गन्धर्वाप्सरसेविते ॥ ८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मनोहरे सुरम्ये च शीतच्छायासमाकुले
चन्दनानामशोकानां तरूणां चारुहासिनी ॥ ९ ॥

मूलम्

मनोहरे सुरम्ये च शीतच्छायासमाकुले
चन्दनानामशोकानां तरूणां चारुहासिनी ॥ ९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दोलायां सा समारूढा सर्वशृङ्गारशोभिता
कौशेयेन सुनीलेन राजमाना वरानना ॥ १० ॥

मूलम्

दोलायां सा समारूढा सर्वशृङ्गारशोभिता
कौशेयेन सुनीलेन राजमाना वरानना ॥ १० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

बन्धूकपुष्पवर्णेन कञ्चुकेन द्विजोत्तम
सर्वाङ्गसुन्दरी बाला वीणातालकराविला ॥ ११ ॥

मूलम्

बन्धूकपुष्पवर्णेन कञ्चुकेन द्विजोत्तम
सर्वाङ्गसुन्दरी बाला वीणातालकराविला ॥ ११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गायमाना वरं गीतं सुस्वरं विश्वमोहनम्
ताभिः परिवृता बाला सखीभिः सुमनोहरा ॥ १२ ॥

मूलम्

गायमाना वरं गीतं सुस्वरं विश्वमोहनम्
ताभिः परिवृता बाला सखीभिः सुमनोहरा ॥ १२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अङ्गस्तु कन्दरे पुण्ये एकान्ते ध्यानमास्थितः
कामक्रोधविहीनस्तु ध्यायमानो जनार्दनम् ॥ १३ ॥

मूलम्

अङ्गस्तु कन्दरे पुण्ये एकान्ते ध्यानमास्थितः
कामक्रोधविहीनस्तु ध्यायमानो जनार्दनम् ॥ १३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स श्रुत्वा सुस्वरं गीतं मधुरं सुमनोहरम्
तालमानक्रियोपेतं सर्वसत्वविकर्षणम् ॥ १४ ॥

मूलम्

स श्रुत्वा सुस्वरं गीतं मधुरं सुमनोहरम्
तालमानक्रियोपेतं सर्वसत्वविकर्षणम् ॥ १४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ध्यानाच्चचाल तेजस्वी मायागीतेन मोहितः
समुत्थायासनात्तूर्णं वीक्षमाणो मुहुर्मुहुः ॥ १५ ॥

मूलम्

ध्यानाच्चचाल तेजस्वी मायागीतेन मोहितः
समुत्थायासनात्तूर्णं वीक्षमाणो मुहुर्मुहुः ॥ १५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

जगाम तत्र वेगेन मायाचलितमानसः
दोलासंस्थां विलोक्यैव वीणादण्डकराविलाम् ॥ १६ ॥

मूलम्

जगाम तत्र वेगेन मायाचलितमानसः
दोलासंस्थां विलोक्यैव वीणादण्डकराविलाम् ॥ १६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हसमानां सुगायन्तीं पूर्णचन्द्रनिभाननाम्
मोहितस्तेन गीतेन रूपेणापि महायशाः ॥ १७ ॥

मूलम्

हसमानां सुगायन्तीं पूर्णचन्द्रनिभाननाम्
मोहितस्तेन गीतेन रूपेणापि महायशाः ॥ १७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्या लावण्यभावेन मन्मथस्य शराहतः
आकुलव्याकुलज्ञान ऋषिपुत्रो द्विजोत्तमः ॥ १८ ॥

मूलम्

तस्या लावण्यभावेन मन्मथस्य शराहतः
आकुलव्याकुलज्ञान ऋषिपुत्रो द्विजोत्तमः ॥ १८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रलपत्यतिमोहेन जृम्भते च पुनः पुनः
स्वेदः कम्पोथ सन्तापस्तस्याजायत तत्क्षणात् ॥ १९ ॥

मूलम्

प्रलपत्यतिमोहेन जृम्भते च पुनः पुनः
स्वेदः कम्पोथ सन्तापस्तस्याजायत तत्क्षणात् ॥ १९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मुह्यन्निव महामोहैर्ग्लानश्चलितमानसः
वेपमानस्ततस्त्वङ्गो दूयमानः समागतः ॥ २० ॥

मूलम्

मुह्यन्निव महामोहैर्ग्लानश्चलितमानसः
वेपमानस्ततस्त्वङ्गो दूयमानः समागतः ॥ २० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तामालोक्य विशालाक्षीं मृत्युकन्यां यशस्विनीम्
अथोवाच महात्मा स सुनीथां चारुहासिनीम् ॥ २१ ॥

मूलम्

तामालोक्य विशालाक्षीं मृत्युकन्यां यशस्विनीम्
अथोवाच महात्मा स सुनीथां चारुहासिनीम् ॥ २१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

का त्वं कस्य वरारोहे सखीभिः परिवारिता
केन कार्येण सम्प्राप्ता केन त्वं प्रेषिता वनम् ॥ २२ ॥

मूलम्

का त्वं कस्य वरारोहे सखीभिः परिवारिता
केन कार्येण सम्प्राप्ता केन त्वं प्रेषिता वनम् ॥ २२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तवाङ्गं सुन्दरं सर्वमत्र भाति महावने
समाचक्ष्व ममाद्यैव प्रसादसुमुखी भव ॥ २३ ॥

मूलम्

तवाङ्गं सुन्दरं सर्वमत्र भाति महावने
समाचक्ष्व ममाद्यैव प्रसादसुमुखी भव ॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मायामोहेन सम्मुग्धस्तस्याः कर्म न विन्दति
मार्गणैर्मन्मथस्यापि परिविद्धो महामुनिः ॥ २४ ॥

मूलम्

मायामोहेन सम्मुग्धस्तस्याः कर्म न विन्दति
मार्गणैर्मन्मथस्यापि परिविद्धो महामुनिः ॥ २४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवंविधं महद्वाक्यं समाकर्ण्य महामतेः
नोवाच किञ्चित्सा विप्रं समालोक्य सखीमुखम् ॥ २५ ॥

मूलम्

एवंविधं महद्वाक्यं समाकर्ण्य महामतेः
नोवाच किञ्चित्सा विप्रं समालोक्य सखीमुखम् ॥ २५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

रम्भां च प्रेरयामास सुनीथा सञ्ज्ञया सखीम्
समुवाच ततो रम्भा सादरं तं द्विजं प्रति ॥ २६ ॥

मूलम्

रम्भां च प्रेरयामास सुनीथा सञ्ज्ञया सखीम्
समुवाच ततो रम्भा सादरं तं द्विजं प्रति ॥ २६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इयं कन्या महाभागा मृत्योश्चापि महात्मनः
सुनीथाख्या प्रसिद्धेयं सर्वलक्षणसम्पदा ॥ २७ ॥

मूलम्

इयं कन्या महाभागा मृत्योश्चापि महात्मनः
सुनीथाख्या प्रसिद्धेयं सर्वलक्षणसम्पदा ॥ २७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पतिमन्विच्छती बाला धर्मवन्तं तपोनिधिम्
शान्तं दान्तं महाप्राज्ञं वेदविद्याविशारदम् ॥ २८ ॥

मूलम्

पतिमन्विच्छती बाला धर्मवन्तं तपोनिधिम्
शान्तं दान्तं महाप्राज्ञं वेदविद्याविशारदम् ॥ २८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवंविधं महद्वाक्यं समाकर्ण्य महामुनिः
तामुवाच ततस्त्वङ्गो रम्भामप्सरसां वराम् ॥ २९ ॥

मूलम्

एवंविधं महद्वाक्यं समाकर्ण्य महामुनिः
तामुवाच ततस्त्वङ्गो रम्भामप्सरसां वराम् ॥ २९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मया चाराधितो विष्णुः सर्वविश्वमयो हरिः
तेन दत्तो वरो मह्यं पुत्राख्यः सर्वसिद्धिदः ॥ ३० ॥

मूलम्

मया चाराधितो विष्णुः सर्वविश्वमयो हरिः
तेन दत्तो वरो मह्यं पुत्राख्यः सर्वसिद्धिदः ॥ ३० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तन्निमित्तमहं भद्रे सुतार्थं नित्यमेव च
कस्यचित्पुण्यवीर्यस्य कन्यामेकां प्रचिन्तये ॥ ३१ ॥

मूलम्

तन्निमित्तमहं भद्रे सुतार्थं नित्यमेव च
कस्यचित्पुण्यवीर्यस्य कन्यामेकां प्रचिन्तये ॥ ३१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सदैवाहं न पश्यामि सुभार्यां सत्यमीदृशीम्
इयं धर्मस्य वै कन्या धर्माचारा वरानना ॥ ३२ ॥

मूलम्

सदैवाहं न पश्यामि सुभार्यां सत्यमीदृशीम्
इयं धर्मस्य वै कन्या धर्माचारा वरानना ॥ ३२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मामेवं हि भजत्वेषा यदि कान्तमिहेच्छति
यं यमिच्छेदियं बाला तं ददामि न संशयः ॥ ३३ ॥

मूलम्

मामेवं हि भजत्वेषा यदि कान्तमिहेच्छति
यं यमिच्छेदियं बाला तं ददामि न संशयः ॥ ३३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अदेयं देयमित्याह अस्याः सङ्गमकारणात्
एकमेवं त्वया देयं श्रूयतां द्विजसत्तम ॥ ३४ ॥

मूलम्

अदेयं देयमित्याह अस्याः सङ्गमकारणात्
एकमेवं त्वया देयं श्रूयतां द्विजसत्तम ॥ ३४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

रम्भोवाच-
विप्रेन्द्र त्वं शृणुष्वेह प्रतिज्ञां वच्मि साम्प्रतम्
एषा नैव त्वया त्याज्या धर्मपत्नी तवैव हि ॥ ३५ ॥

मूलम्

रम्भोवाच-
विप्रेन्द्र त्वं शृणुष्वेह प्रतिज्ञां वच्मि साम्प्रतम्
एषा नैव त्वया त्याज्या धर्मपत्नी तवैव हि ॥ ३५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अस्या दोषो गुणो नैव ग्राह्य एव त्वया कदा
इत्यर्थे प्रत्ययं विप्र प्रत्यक्षं परिदर्शय ॥ ३६ ॥

मूलम्

अस्या दोषो गुणो नैव ग्राह्य एव त्वया कदा
इत्यर्थे प्रत्ययं विप्र प्रत्यक्षं परिदर्शय ॥ ३६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वहस्तं देहि विप्रेन्द्र सत्यप्रत्ययकारकम्
एवमस्तु मया दत्तो ह्यस्या हस्तो न संशयः ॥ ३७ ॥

मूलम्

स्वहस्तं देहि विप्रेन्द्र सत्यप्रत्ययकारकम्
एवमस्तु मया दत्तो ह्यस्या हस्तो न संशयः ॥ ३७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सूत उवाच-
एवं सम्बधिकं कृत्वा सत्यप्रत्ययकारकम्
गान्धर्वेण विवाहेन सुनीथामुपयेमिवान् ॥ ३८ ॥

मूलम्

सूत उवाच-
एवं सम्बधिकं कृत्वा सत्यप्रत्ययकारकम्
गान्धर्वेण विवाहेन सुनीथामुपयेमिवान् ॥ ३८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मै दत्वा सुनीथां तां रम्भा हृष्टेन चेतसा
सा तां चामन्त्रयित्वा वै गता गेहं स्वकं पुनः ॥ ३९ ॥

मूलम्

तस्मै दत्वा सुनीथां तां रम्भा हृष्टेन चेतसा
सा तां चामन्त्रयित्वा वै गता गेहं स्वकं पुनः ॥ ३९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रहृष्टचेतसः सख्यः स्वस्थानं परिजग्मिरे
गतासु तासु सर्वासु सखीषु द्विजसत्तमः ॥ ४० ॥

मूलम्

प्रहृष्टचेतसः सख्यः स्वस्थानं परिजग्मिरे
गतासु तासु सर्वासु सखीषु द्विजसत्तमः ॥ ४० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

रेमे त्वङ्गस्तया सार्धं प्रियया भार्यया सह
तस्यामुत्पाद्य तनयं सर्वलक्षणसंयुतम् ॥ ४१ ॥

मूलम्

रेमे त्वङ्गस्तया सार्धं प्रियया भार्यया सह
तस्यामुत्पाद्य तनयं सर्वलक्षणसंयुतम् ॥ ४१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चकार नाम तस्यैव वेनाख्यं तनयस्य हि
ववृधे स महातेजाः सुनीथातनयस्तदा ॥ ४२ ॥

मूलम्

चकार नाम तस्यैव वेनाख्यं तनयस्य हि
ववृधे स महातेजाः सुनीथातनयस्तदा ॥ ४२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वेदशास्त्रमधीत्यैव धनुर्वेदं गुणान्वितम्
सर्वासामपि मेधावी विद्यानां पारमेयिवान् ॥ ४३ ॥

मूलम्

वेदशास्त्रमधीत्यैव धनुर्वेदं गुणान्वितम्
सर्वासामपि मेधावी विद्यानां पारमेयिवान् ॥ ४३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अङ्गस्य तनयो वेनः शिष्टाचारेण वर्तते
स वेनो ब्राह्मणश्रेष्ठः क्षत्त्राचारपरोऽभवत् ॥ ४४ ॥

मूलम्

अङ्गस्य तनयो वेनः शिष्टाचारेण वर्तते
स वेनो ब्राह्मणश्रेष्ठः क्षत्त्राचारपरोऽभवत् ॥ ४४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दिवि चेन्द्रो यथा भाति सर्वतेजःसमन्वितः
भात्येवं तु महाप्राज्ञः स्वबलेन पराक्रमैः ॥ ४५ ॥

मूलम्

दिवि चेन्द्रो यथा भाति सर्वतेजःसमन्वितः
भात्येवं तु महाप्राज्ञः स्वबलेन पराक्रमैः ॥ ४५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चाक्षुषस्यान्तरे प्राप्ते वैवस्वतसमागते
प्रजापालं विना लोके प्रजाः सीदन्ति सर्वदा ॥ ४६ ॥

मूलम्

चाक्षुषस्यान्तरे प्राप्ते वैवस्वतसमागते
प्रजापालं विना लोके प्रजाः सीदन्ति सर्वदा ॥ ४६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋषयो धर्मतत्त्वज्ञाः प्रजाहेतोस्तपोधनाः
व्यचिन्तयन्महीपालं धर्मज्ञं सत्यपण्डितम् ॥ ४७ ॥

मूलम्

ऋषयो धर्मतत्त्वज्ञाः प्रजाहेतोस्तपोधनाः
व्यचिन्तयन्महीपालं धर्मज्ञं सत्यपण्डितम् ॥ ४७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तं वेनमेव ददृशुः सम्पन्नं लक्षणैर्युतम्
प्राजापत्ये पदे पुण्ये अभ्यषिञ्चन्द्विजोत्तमाः ॥ ४८ ॥

मूलम्

तं वेनमेव ददृशुः सम्पन्नं लक्षणैर्युतम्
प्राजापत्ये पदे पुण्ये अभ्यषिञ्चन्द्विजोत्तमाः ॥ ४८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अभिषिक्ते महाभागे त्वङ्गपुत्रे तदा नृपे
ते प्रजापतयः सर्वे जग्मुश्चैव तपोवनम् ॥ ४९ ॥

मूलम्

अभिषिक्ते महाभागे त्वङ्गपुत्रे तदा नृपे
ते प्रजापतयः सर्वे जग्मुश्चैव तपोवनम् ॥ ४९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गतेषु तेषु सर्वेषु वेनो राज्यमकारयत्
सूत उवाच-
सा सुनीथा सुतं दृष्ट्वा सर्वराज्यप्रसाधकम् ॥ ५० ॥

मूलम्

गतेषु तेषु सर्वेषु वेनो राज्यमकारयत्
सूत उवाच-
सा सुनीथा सुतं दृष्ट्वा सर्वराज्यप्रसाधकम् ॥ ५० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विशङ्कते प्रभावेण शापात्तस्य महात्मनः
मम पुत्रो महाभागो धर्मत्राता भविष्यति ॥ ५१ ॥

मूलम्

विशङ्कते प्रभावेण शापात्तस्य महात्मनः
मम पुत्रो महाभागो धर्मत्राता भविष्यति ॥ ५१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इत्येवं चिन्तयेन्नित्यं पूर्वपापाद्विशङ्किता
धर्माङ्गानि सुपुण्यानि सुताग्रे परिदर्शयेत् ॥ ५२ ॥

मूलम्

इत्येवं चिन्तयेन्नित्यं पूर्वपापाद्विशङ्किता
धर्माङ्गानि सुपुण्यानि सुताग्रे परिदर्शयेत् ॥ ५२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सत्यभावादि कान्पुण्यान्गुणान्सा वै प्रकाशयेत्
इत्युवाच सुतं सा हि अहं धर्मसुता सुत ॥ ५३ ॥

मूलम्

सत्यभावादि कान्पुण्यान्गुणान्सा वै प्रकाशयेत्
इत्युवाच सुतं सा हि अहं धर्मसुता सुत ॥ ५३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पिता ते धर्मतत्त्वज्ञस्तस्माद्धर्मं समाचर
इत्येवं बोधयेन्नित्यं पुत्रं वेनं तदा सती ॥ ५४ ॥

मूलम्

पिता ते धर्मतत्त्वज्ञस्तस्माद्धर्मं समाचर
इत्येवं बोधयेन्नित्यं पुत्रं वेनं तदा सती ॥ ५४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मातापित्रोस्तयोर्वाक्यं प्रजायुक्तं प्रपालयेत्
एवं वेनः प्रजापालः सञ्जातःक्षितिमण्डले ॥ ५५ ॥

मूलम्

मातापित्रोस्तयोर्वाक्यं प्रजायुक्तं प्रपालयेत्
एवं वेनः प्रजापालः सञ्जातःक्षितिमण्डले ॥ ५५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सुखेन जीवते लोकःप्रजाधर्मेणरञ्जिताः
एवं राज्यप्रभावं तु वेनस्यापि महात्मनः ॥ ५६ ॥

मूलम्

सुखेन जीवते लोकःप्रजाधर्मेणरञ्जिताः
एवं राज्यप्रभावं तु वेनस्यापि महात्मनः ॥ ५६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

धर्मभावाः प्रवर्तन्ते तस्मिञ्छासति पार्थिवे ॥ ५७ ॥

मूलम्

धर्मभावाः प्रवर्तन्ते तस्मिञ्छासति पार्थिवे ॥ ५७ ॥

इति श्रीपद्मपुराणे भूमिखण्डे वेनोपाख्याने षट्त्रिंशोऽध्यायः ३६