व्यास उवाच-
विश्वास-प्रस्तुतिः
मध्यदेशे स्वराट् सम्राट् भद्रेश्वर इति श्रुतः
तपोभिर्बहुभिः पूतो व्रतैर्नानाविधैरपि॥ १ ॥
मूलम्
मध्यदेशे स्वराट् सम्राट् भद्रेश्वर इति श्रुतः
तपोभिर्बहुभिः पूतो व्रतैर्नानाविधैरपि॥ १ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
देवांस्तु पूजयेन्नित्यं सुभावेन सदा खलु
तस्य सव्येऽभवत्कुष्ठं करे श्वेतमजायत॥ २ ॥
मूलम्
देवांस्तु पूजयेन्नित्यं सुभावेन सदा खलु
तस्य सव्येऽभवत्कुष्ठं करे श्वेतमजायत॥ २ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
ततो भिषक्प्रयोगाच्च लक्षणं दृश्यते पुरा
आहूय द्विजमुख्यांश्च मन्त्रिणः सोब्रवीद्वचः॥ ३ ॥
मूलम्
ततो भिषक्प्रयोगाच्च लक्षणं दृश्यते पुरा
आहूय द्विजमुख्यांश्च मन्त्रिणः सोब्रवीद्वचः॥ ३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
राजोवाच-
किल्बिषं मे करे विप्रा दुःसहं लोकगर्हितं
तस्मात्पुण्यं महाक्षेत्रं यत्र त्यक्ष्यामि विग्रहं॥ ४ ॥
मूलम्
राजोवाच-
किल्बिषं मे करे विप्रा दुःसहं लोकगर्हितं
तस्मात्पुण्यं महाक्षेत्रं यत्र त्यक्ष्यामि विग्रहं॥ ४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
आज्ञापयत धर्मज्ञाः परलोकहिताय वै
वंशहीनस्य मे वीराः प्रेत्यामुत्र हितं च यत्॥ ५ ॥
मूलम्
आज्ञापयत धर्मज्ञाः परलोकहिताय वै
वंशहीनस्य मे वीराः प्रेत्यामुत्र हितं च यत्॥ ५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तद्ब्रूत सुप्रसन्ना म उद्दिष्टं यत्करोम्यहं
द्विजा ऊचुः
परित्यक्ते त्वया राष्ट्रे धर्मशीलेन धीमता॥ ६ ॥
मूलम्
तद्ब्रूत सुप्रसन्ना म उद्दिष्टं यत्करोम्यहं
द्विजा ऊचुः
परित्यक्ते त्वया राष्ट्रे धर्मशीलेन धीमता॥ ६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
नष्टं जगदिदं राजंस्तस्मान्नो वक्तुमर्हसि
अयमस्य प्रतीकारो ह्यस्माभिरवगम्यते॥ ७ ॥
मूलम्
नष्टं जगदिदं राजंस्तस्मान्नो वक्तुमर्हसि
अयमस्य प्रतीकारो ह्यस्माभिरवगम्यते॥ ७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सूरं मन्त्रैर्महादेवं यत्नादाराधय प्रभो
राजोवाच-
केनोपायेन विप्रेन्द्रास्तोषयिष्यामि भास्करं॥ ८ ॥
मूलम्
सूरं मन्त्रैर्महादेवं यत्नादाराधय प्रभो
राजोवाच-
केनोपायेन विप्रेन्द्रास्तोषयिष्यामि भास्करं॥ ८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
अमेध्येनाथ कुष्ठेन लोकानां गर्हितेन च
अदृश्यः सर्वभूतानां गर्हितोस्मि द्विजातयः॥ ९ ॥
मूलम्
अमेध्येनाथ कुष्ठेन लोकानां गर्हितेन च
अदृश्यः सर्वभूतानां गर्हितोस्मि द्विजातयः॥ ९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
किं करिष्यामि राज्यं च किं स्यादाराधनेन तु
द्विजा ऊचुः-
अत्र स्थित्वा स्वराज्ये तु समुपास्य विरोचनं॥ १० ॥
मूलम्
किं करिष्यामि राज्यं च किं स्यादाराधनेन तु
द्विजा ऊचुः-
अत्र स्थित्वा स्वराज्ये तु समुपास्य विरोचनं॥ १० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
प्रमुच्य किल्विषाद्घोरात्स्वर्गं मोक्षं च लप्स्यसे
एतच्छ्रुत्वा तु राजेन्द्रः प्रणिपत्य द्विजोत्तमान्॥ ११ ॥
मूलम्
प्रमुच्य किल्विषाद्घोरात्स्वर्गं मोक्षं च लप्स्यसे
एतच्छ्रुत्वा तु राजेन्द्रः प्रणिपत्य द्विजोत्तमान्॥ ११ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
आकार्षीत्तस्य सूर्यस्य परमाराधनं च यत्
नित्यपूजां तथा मन्त्रैरुपहारैर्विलेपनैः॥ १२ ॥
मूलम्
आकार्षीत्तस्य सूर्यस्य परमाराधनं च यत्
नित्यपूजां तथा मन्त्रैरुपहारैर्विलेपनैः॥ १२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
फलैर्नानाविधैरर्घैरक्षतातप तण्डुलैः
जपापुष्पार्कपर्णैश्च करवीरकरञ्जकैः॥ १३ ॥
मूलम्
फलैर्नानाविधैरर्घैरक्षतातप तण्डुलैः
जपापुष्पार्कपर्णैश्च करवीरकरञ्जकैः॥ १३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
रक्तकुङ्कुमसिन्दूरैस्तथा वासन्तिकादिभिः
सुगन्धकदलीपत्रैस्तत्फलैः सुमनोहरैः॥ १४ ॥
मूलम्
रक्तकुङ्कुमसिन्दूरैस्तथा वासन्तिकादिभिः
सुगन्धकदलीपत्रैस्तत्फलैः सुमनोहरैः॥ १४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
अर्घ्यमौदुम्बरे कृत्वा सदा सूर्याय पार्थिवः
आदित्यसम्मुखो दत्ते सदा मन्त्रिपुरोहितैः॥ १५ ॥
मूलम्
अर्घ्यमौदुम्बरे कृत्वा सदा सूर्याय पार्थिवः
आदित्यसम्मुखो दत्ते सदा मन्त्रिपुरोहितैः॥ १५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
महिषीभिस्तथा चार्घो भोगिनीभिः समन्ततः
सर्वैरन्तःपुरस्थैश्च सपत्नीकैश्च रक्षिभिः॥ १६ ॥
मूलम्
महिषीभिस्तथा चार्घो भोगिनीभिः समन्ततः
सर्वैरन्तःपुरस्थैश्च सपत्नीकैश्च रक्षिभिः॥ १६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
चेटवर्गैस्तथान्यैश्च दीयतेऽर्घो दिनेदिने
अर्कशान्तिभिरत्युग्रैः स्तोत्रमन्त्रादिभिः परैः॥ १७ ॥
मूलम्
चेटवर्गैस्तथान्यैश्च दीयतेऽर्घो दिनेदिने
अर्कशान्तिभिरत्युग्रैः स्तोत्रमन्त्रादिभिः परैः॥ १७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
मूलमन्त्रान्यमन्त्रैश्च यजन्ति स्म दिवाकरं
तथार्काङ्गव्रतं चान्यत्कृतं तैः सुसमाहितैः॥ १८ ॥
मूलम्
मूलमन्त्रान्यमन्त्रैश्च यजन्ति स्म दिवाकरं
तथार्काङ्गव्रतं चान्यत्कृतं तैः सुसमाहितैः॥ १८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
क्रमात्समांसमासाद्य रोगस्यान्तं गतो नृपः
बाधिते चामये घोरे स राजा निखिलं जगत्॥ १९ ॥
मूलम्
क्रमात्समांसमासाद्य रोगस्यान्तं गतो नृपः
बाधिते चामये घोरे स राजा निखिलं जगत्॥ १९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
नियम्य कारयामास कल्ये च याजनव्रतम्
एवमेव जपापुष्पं सुगन्धं कदलीफलम्॥ २० ॥
मूलम्
नियम्य कारयामास कल्ये च याजनव्रतम्
एवमेव जपापुष्पं सुगन्धं कदलीफलम्॥ २० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
बाणैर्जायाभिरालभ्यमर्कपर्णान्यपुष्पकं
एवमेव महापुण्यं कृत्वा सर्वजनप्रियं॥ २१ ॥
मूलम्
बाणैर्जायाभिरालभ्यमर्कपर्णान्यपुष्पकं
एवमेव महापुण्यं कृत्वा सर्वजनप्रियं॥ २१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
हविष्यान्नो निराहारो जनो यजति भास्करम्
एवमेव त्रिभिर्वर्गैरर्चितस्तैर्विभाकरः॥ २२ ॥
मूलम्
हविष्यान्नो निराहारो जनो यजति भास्करम्
एवमेव त्रिभिर्वर्गैरर्चितस्तैर्विभाकरः॥ २२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सन्तुष्टो भूपमागम्य कृपया चाब्रवीद्वचः
वरं वरय चाभीष्टं यस्ते मनसि वर्तते॥ २३ ॥
मूलम्
सन्तुष्टो भूपमागम्य कृपया चाब्रवीद्वचः
वरं वरय चाभीष्टं यस्ते मनसि वर्तते॥ २३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वेषां वो हितार्थाय सानुगः पुरवासिनाम्
राजोवाच-
यदीच्छसि वरं दातुं सर्वलोचनमत्प्रियम्॥ २४ ॥
मूलम्
सर्वेषां वो हितार्थाय सानुगः पुरवासिनाम्
राजोवाच-
यदीच्छसि वरं दातुं सर्वलोचनमत्प्रियम्॥ २४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वेषां नः परं स्वर्गं त्वत्सकाशे भवत्विति
सूर्य उवाच-
अमात्यास्ते द्विजा विप्राः सदारास्सपरिच्छदाः॥ २५ ॥
मूलम्
सर्वेषां नः परं स्वर्गं त्वत्सकाशे भवत्विति
सूर्य उवाच-
अमात्यास्ते द्विजा विप्राः सदारास्सपरिच्छदाः॥ २५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
नवीनयौवनाः शुद्धा यावदाभूतसम्प्लवम्
तिष्ठन्तु मत्पुरे रम्ये सर्वभोगैर्निरामयाः॥ २६ ॥
मूलम्
नवीनयौवनाः शुद्धा यावदाभूतसम्प्लवम्
तिष्ठन्तु मत्पुरे रम्ये सर्वभोगैर्निरामयाः॥ २६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सुरद्रुमैः सुसम्पूर्णैः प्रासादैर्द्रुमकल्पकैः
प्रमदाभिर्महाभाग नृत्यगीतादिभिः परैः॥ २७ ॥
मूलम्
सुरद्रुमैः सुसम्पूर्णैः प्रासादैर्द्रुमकल्पकैः
प्रमदाभिर्महाभाग नृत्यगीतादिभिः परैः॥ २७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पञ्चकल्पान्तरे राजा मन्वादौ त्वं भविष्यसि
अमी ते मनुजा भूप पुरस्थाश्च पुरोधसः॥ २८ ॥
मूलम्
पञ्चकल्पान्तरे राजा मन्वादौ त्वं भविष्यसि
अमी ते मनुजा भूप पुरस्थाश्च पुरोधसः॥ २८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तथा जनपदस्थाश्च विद्वांसो धनिनो नराः
तत्र मत्तो वरं लब्ध्वा सुखं स्वर्गमवाप्स्यथ॥ २९ ॥
मूलम्
तथा जनपदस्थाश्च विद्वांसो धनिनो नराः
तत्र मत्तो वरं लब्ध्वा सुखं स्वर्गमवाप्स्यथ॥ २९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
एवमुक्त्वा जगच्चक्षुस्तत्रैवान्तरधीयत
ततो भद्रेश्वरो राजा सपुरो दिवि मोदते॥ ३० ॥
मूलम्
एवमुक्त्वा जगच्चक्षुस्तत्रैवान्तरधीयत
ततो भद्रेश्वरो राजा सपुरो दिवि मोदते॥ ३० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तत्र कीटादयो ये च ते पीताः ससुतादयः
स्वर्गे देवद्रुमे भोग्यं कुर्वन्ति महदद्भुतम्॥ ३१ ॥
मूलम्
तत्र कीटादयो ये च ते पीताः ससुतादयः
स्वर्गे देवद्रुमे भोग्यं कुर्वन्ति महदद्भुतम्॥ ३१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
एवमेव नृपा विप्रा मुनयश्शंसितव्रताः
ये च क्षत्रादयो वर्णास्सूर स्वर्गं ययुर्द्रुतम्॥ ३२ ॥
मूलम्
एवमेव नृपा विप्रा मुनयश्शंसितव्रताः
ये च क्षत्रादयो वर्णास्सूर स्वर्गं ययुर्द्रुतम्॥ ३२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
कैश्चिदभ्यर्थितं वित्तं पुत्रदारास्तथापरैः
सुखं स्वर्गं तथारोग्यं भास्करस्य प्रसादतः॥ ३३ ॥
मूलम्
कैश्चिदभ्यर्थितं वित्तं पुत्रदारास्तथापरैः
सुखं स्वर्गं तथारोग्यं भास्करस्य प्रसादतः॥ ३३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पुण्यकूटमिदं भद्रं यः पठेन्मानवः शुचिः
सर्वपापक्षयस्तस्य रुद्रवत्पूजितो भुवि॥ ३४ ॥
मूलम्
पुण्यकूटमिदं भद्रं यः पठेन्मानवः शुचिः
सर्वपापक्षयस्तस्य रुद्रवत्पूजितो भुवि॥ ३४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वसाक्षी भवेत्स्वर्गे वरदो भास्करप्रियः
शृणोति संयतो मर्त्यः सोभीष्टं फलमाप्नुयात्॥ ३५ ॥
मूलम्
सर्वसाक्षी भवेत्स्वर्गे वरदो भास्करप्रियः
शृणोति संयतो मर्त्यः सोभीष्टं फलमाप्नुयात्॥ ३५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पारगः सर्वपापानां भास्करस्यैव संसदि
वावदूको भवेन्नित्यं श्रवणात्पुण्यवान्धनी॥ ३६ ॥
मूलम्
पारगः सर्वपापानां भास्करस्यैव संसदि
वावदूको भवेन्नित्यं श्रवणात्पुण्यवान्धनी॥ ३६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
इदं गुह्यातिगुह्यं च भास्करेण प्रचारितं
इदं यमाय कथितं क्षितौ व्यासेन कीर्तितम्॥ ३७ ॥
मूलम्
इदं गुह्यातिगुह्यं च भास्करेण प्रचारितं
इदं यमाय कथितं क्षितौ व्यासेन कीर्तितम्॥ ३७ ॥
इति श्रीपाद्मपुराणे प्रथमे सृष्टिखण्डे भद्रेश्वराख्यानं नामैकोनाशीतितमोऽध्यायः७९