०५७

द्विजा ऊचुः-

विश्वास-प्रस्तुतिः

कीर्तिर्धर्मोथ लोकेषु सर्वाणि प्रवराणि च
वद नो मुनिशार्दूल यदि नोऽस्ति त्वनुग्रहः॥ १ ॥

मूलम्

कीर्तिर्धर्मोथ लोकेषु सर्वाणि प्रवराणि च
वद नो मुनिशार्दूल यदि नोऽस्ति त्वनुग्रहः॥ १ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्यास उवाच-
यस्य खाते वने गावस्तृप्यन्ति मासमेव च
यद्वा सप्तदिनात्पूतः सर्वदेवैः स पूजितः॥ २ ॥

मूलम्

व्यास उवाच-
यस्य खाते वने गावस्तृप्यन्ति मासमेव च
यद्वा सप्तदिनात्पूतः सर्वदेवैः स पूजितः॥ २ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुष्करिण्या विशेषेण पूता या यज्ञकर्मणा
यत्फलं जलदानेन सर्वमत्रास्यि(?) तच्छृणु॥ ३ ॥

मूलम्

पुष्करिण्या विशेषेण पूता या यज्ञकर्मणा
यत्फलं जलदानेन सर्वमत्रास्यि(?) तच्छृणु॥ ३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हायने हायने चैव कल्पं कल्पं विधीयते
दानात्स्वर्गमवाप्नोति तोयदः सर्वदो भुवि॥ ४ ॥

मूलम्

हायने हायने चैव कल्पं कल्पं विधीयते
दानात्स्वर्गमवाप्नोति तोयदः सर्वदो भुवि॥ ४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मेघे वर्षति खाते च जायन्ते ये तु शीकराः
तावद्वर्षसहस्राणि दिवमश्नाति मानवः॥ ५ ॥

मूलम्

मेघे वर्षति खाते च जायन्ते ये तु शीकराः
तावद्वर्षसहस्राणि दिवमश्नाति मानवः॥ ५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तोयैरन्नादिपाकैश्च प्रसन्नो मानवो भवेत्
प्राणानां च विनान्नैश्च धारणन्नैव जायते॥ ६ ॥

मूलम्

तोयैरन्नादिपाकैश्च प्रसन्नो मानवो भवेत्
प्राणानां च विनान्नैश्च धारणन्नैव जायते॥ ६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पितॄणां तर्पणं शौचं रूपं वै गन्ध्यनाशनम्
बीजं त्विहार्जितं सर्वं सर्वं तोये प्रतिष्ठितम्॥ ७ ॥

मूलम्

पितॄणां तर्पणं शौचं रूपं वै गन्ध्यनाशनम्
बीजं त्विहार्जितं सर्वं सर्वं तोये प्रतिष्ठितम्॥ ७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वस्त्रस्य धावनं रुच्यं भाजनानां तथैव च
तेनैव सर्वकार्यं च पानीयं मेध्यमेव च॥ ८ ॥

मूलम्

वस्त्रस्य धावनं रुच्यं भाजनानां तथैव च
तेनैव सर्वकार्यं च पानीयं मेध्यमेव च॥ ८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात्सर्वप्रयत्नेन वापीकूपतटाककम्
कारयेच्च बलैः सर्वैस्तथा सर्वधनेन च॥ ९ ॥

मूलम्

तस्मात्सर्वप्रयत्नेन वापीकूपतटाककम्
कारयेच्च बलैः सर्वैस्तथा सर्वधनेन च॥ ९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ततो विनिर्जले देशो यो ददाति जलाशयम्
वासरे वासरे तस्य कल्पं स्वर्गं विनिर्दिशेत्॥ १० ॥

मूलम्

ततो विनिर्जले देशो यो ददाति जलाशयम्
वासरे वासरे तस्य कल्पं स्वर्गं विनिर्दिशेत्॥ १० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

त्रिविष्टपाच्च्युतो विप्रो वेदशास्त्रार्थपारगः
लोकबन्धुः स धर्मात्मा तपस्तप्त्वा दिवं व्रजेत्॥ ११ ॥

मूलम्

त्रिविष्टपाच्च्युतो विप्रो वेदशास्त्रार्थपारगः
लोकबन्धुः स धर्मात्मा तपस्तप्त्वा दिवं व्रजेत्॥ ११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवं जन्माष्टकं प्राप्य एकस्याक्षयमिष्यते
क्षत्त्रियाणां कुले जातः सार्वभौमो भवेन्नृपः॥ १२ ॥

मूलम्

एवं जन्माष्टकं प्राप्य एकस्याक्षयमिष्यते
क्षत्त्रियाणां कुले जातः सार्वभौमो भवेन्नृपः॥ १२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विशोऽक्षयं धनं विद्याज्जन्मजन्मसु यत्प्रियम्
शूद्रादयोन्त्यजाश्चान्ये लभन्ते स्वर्गतिं मुहुः॥ १३ ॥

मूलम्

विशोऽक्षयं धनं विद्याज्जन्मजन्मसु यत्प्रियम्
शूद्रादयोन्त्यजाश्चान्ये लभन्ते स्वर्गतिं मुहुः॥ १३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चतुर्हस्तप्रमाणं तु कूपं खनति यः पुमान्
परोपकारकं नित्यं कल्पं स्वर्गं तु हायने॥ १४ ॥

मूलम्

चतुर्हस्तप्रमाणं तु कूपं खनति यः पुमान्
परोपकारकं नित्यं कल्पं स्वर्गं तु हायने॥ १४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्विगुणे द्विगुणं विद्याच्छतं चैव चतुर्गुणे
विंशत्किष्कुप्रमाणां तु दद्यात्पुष्करिणीं तु यः॥ १५ ॥

मूलम्

द्विगुणे द्विगुणं विद्याच्छतं चैव चतुर्गुणे
विंशत्किष्कुप्रमाणां तु दद्यात्पुष्करिणीं तु यः॥ १५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विष्णोर्धाम लभेत्सोपि दिव्यभोगं तथैव च
अनन्तरं नृपो जातो धनी वागीश्वरो भवेत्॥ १६ ॥

मूलम्

विष्णोर्धाम लभेत्सोपि दिव्यभोगं तथैव च
अनन्तरं नृपो जातो धनी वागीश्वरो भवेत्॥ १६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवं द्विस्त्रिश्चतुर्वापि गुणतो भोग्यमिष्यते
विस्तीर्णे प्रचुरं विद्धि सहस्रेणाच्युतो दिवः॥ १७ ॥

मूलम्

एवं द्विस्त्रिश्चतुर्वापि गुणतो भोग्यमिष्यते
विस्तीर्णे प्रचुरं विद्धि सहस्रेणाच्युतो दिवः॥ १७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सहस्राद्द्विगुणेनैव सुरपूज्यो भवेन्नरः
जन्तवस्तत्र ये सन्ति यावन्तो जीवनं ययुः॥ १८ ॥

मूलम्

सहस्राद्द्विगुणेनैव सुरपूज्यो भवेन्नरः
जन्तवस्तत्र ये सन्ति यावन्तो जीवनं ययुः॥ १८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्सङ्ख्याका जनास्तस्य किङ्कराः पृष्टलग्नकाः
भवन्ति सततं गेहे पुरे जनपदेषु च॥ १९ ॥

मूलम्

तत्सङ्ख्याका जनास्तस्य किङ्कराः पृष्टलग्नकाः
भवन्ति सततं गेहे पुरे जनपदेषु च॥ १९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विहाय पितरं भोग्या धने क्षीणे यथा वनम्
पक्षिणस्सूकरश्चैव महिषी करिणी तथा॥ २० ॥

मूलम्

विहाय पितरं भोग्या धने क्षीणे यथा वनम्
पक्षिणस्सूकरश्चैव महिषी करिणी तथा॥ २० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपदेष्टा च कर्त्ता च षडेते स्वर्गगामिनः
दिव्यं च पक्षिणां चैव शतं स्वर्गं विनिर्दिशेत्॥ २१ ॥

मूलम्

उपदेष्टा च कर्त्ता च षडेते स्वर्गगामिनः
दिव्यं च पक्षिणां चैव शतं स्वर्गं विनिर्दिशेत्॥ २१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

क्रोडो वर्षसहस्रं तु महिष्ययुतहायनम्
देवरूपं समास्थाय करिण्या लक्षमुच्यते॥ २२ ॥

मूलम्

क्रोडो वर्षसहस्रं तु महिष्ययुतहायनम्
देवरूपं समास्थाय करिण्या लक्षमुच्यते॥ २२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कोट्येकमुपदेष्टुश्च कर्तुरक्षयमेव च
पुरा धनिसुतेनैव कृतः ख्यातो जलाशयः॥ २३ ॥

मूलम्

कोट्येकमुपदेष्टुश्च कर्तुरक्षयमेव च
पुरा धनिसुतेनैव कृतः ख्यातो जलाशयः॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अयुतधनव्ययेनैव प्राणेनैव बलेन च
सर्वसत्वोपकाराय शिवश्रद्धायुतेन च॥ २४ ॥

मूलम्

अयुतधनव्ययेनैव प्राणेनैव बलेन च
सर्वसत्वोपकाराय शिवश्रद्धायुतेन च॥ २४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कालेन कियता चापि क्षीणवित्तोऽभवत्किल
कश्चिदर्थी धनी तस्य मूल्यदानाय चोद्यतः॥ २५ ॥

मूलम्

कालेन कियता चापि क्षीणवित्तोऽभवत्किल
कश्चिदर्थी धनी तस्य मूल्यदानाय चोद्यतः॥ २५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विमृश्य धनिना चोक्तं व्याहारं शृणुताधुना
दीनारस्यायुतं वा ते दास्याम्यस्याश्च कारणात्॥ २६ ॥

मूलम्

विमृश्य धनिना चोक्तं व्याहारं शृणुताधुना
दीनारस्यायुतं वा ते दास्याम्यस्याश्च कारणात्॥ २६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

लब्धं ते पुष्करिण्याश्च पुण्यं लाभात्प्रमन्यसे
शक्त्या दत्वाथ मूल्यं तां स्वीयां कर्तुं व्यवस्थितः॥ २७ ॥

मूलम्

लब्धं ते पुष्करिण्याश्च पुण्यं लाभात्प्रमन्यसे
शक्त्या दत्वाथ मूल्यं तां स्वीयां कर्तुं व्यवस्थितः॥ २७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवमुक्ते स तं प्राह वासरेप्ययुतं पुनः
फलं भवति वै नित्यं पुण्यं पुण्यविदो विदुः॥ २८ ॥

मूलम्

एवमुक्ते स तं प्राह वासरेप्ययुतं पुनः
फलं भवति वै नित्यं पुण्यं पुण्यविदो विदुः॥ २८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एतस्मिन्निर्जले देशे शिवं खातं कृतं च मे
स्नानपानादिकं कर्म सर्वे कुर्वन्त्यभीष्टतः॥ २९ ॥

मूलम्

एतस्मिन्निर्जले देशे शिवं खातं कृतं च मे
स्नानपानादिकं कर्म सर्वे कुर्वन्त्यभीष्टतः॥ २९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मान्मेप्ययुतार्थस्य नैत्यकं फलमिष्यते
ततस्तस्याभवद्धास्यं तथैव च सभासदाम्॥ ३० ॥

मूलम्

तस्मान्मेप्ययुतार्थस्य नैत्यकं फलमिष्यते
ततस्तस्याभवद्धास्यं तथैव च सभासदाम्॥ ३० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ह्रिया च पीडितः सोपि वाक्यमेतदुवाच ह
सत्यमेतद्वचोस्माकं परीक्षां कुरु धर्मतः॥ ३१ ॥

मूलम्

ह्रिया च पीडितः सोपि वाक्यमेतदुवाच ह
सत्यमेतद्वचोस्माकं परीक्षां कुरु धर्मतः॥ ३१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मत्सरात्स तु तं प्राह शृणु मे वचनं पितः
दीनारायुत मे तत्ते दत्वा चानीय प्रस्तरम्॥ ३२ ॥

मूलम्

मत्सरात्स तु तं प्राह शृणु मे वचनं पितः
दीनारायुत मे तत्ते दत्वा चानीय प्रस्तरम्॥ ३२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पातयिष्यामि ते खाते यथायोगं प्रमज्जतु
उन्मज्जति च यत्काले प्रस्तरः सन्तरत्यपि॥ ३३ ॥

मूलम्

पातयिष्यामि ते खाते यथायोगं प्रमज्जतु
उन्मज्जति च यत्काले प्रस्तरः सन्तरत्यपि॥ ३३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

क्षयं यास्यति नो वित्तं नोचेन्मे धर्मतो हि सा
बाढमुक्त्वायुतं तस्य गृहीत्वा स्वगृहं गतः॥ ३४ ॥

मूलम्

क्षयं यास्यति नो वित्तं नोचेन्मे धर्मतो हि सा
बाढमुक्त्वायुतं तस्य गृहीत्वा स्वगृहं गतः॥ ३४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

साक्षिणामग्रतस्तेन प्रस्तरः पातितस्तथा
पुष्करिण्यां महत्यां च दृष्टं नरसुरासुरैः॥ ३५ ॥

मूलम्

साक्षिणामग्रतस्तेन प्रस्तरः पातितस्तथा
पुष्करिण्यां महत्यां च दृष्टं नरसुरासुरैः॥ ३५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ततो धर्मतुलायां तु तुलितं धर्मसाक्षिणा
दीनारायुतदानस्य पुष्करिण्या जलस्य तु॥ ३६ ॥

मूलम्

ततो धर्मतुलायां तु तुलितं धर्मसाक्षिणा
दीनारायुतदानस्य पुष्करिण्या जलस्य तु॥ ३६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

न समं तु दिनैकं तु जलस्य धर्मतो भृशम्
धनिनो मानसं दुःखं मोघार्थं च परेऽहनि॥ ३७ ॥

मूलम्

न समं तु दिनैकं तु जलस्य धर्मतो भृशम्
धनिनो मानसं दुःखं मोघार्थं च परेऽहनि॥ ३७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शिलोच्चयोऽभवत्तीर्णो द्वीपवच्च जलोपरि
ततः कोलाहलः शब्दो जनानां समुपस्थितः॥ ३८ ॥

मूलम्

शिलोच्चयोऽभवत्तीर्णो द्वीपवच्च जलोपरि
ततः कोलाहलः शब्दो जनानां समुपस्थितः॥ ३८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तच्छ्रुत्वाद्भुतवाक्यं च मुदा तौ चागतौ ततः
दृष्ट्वा शैलं तथाभूतं कृतं तेनायुतं तथा॥ ३९ ॥

मूलम्

तच्छ्रुत्वाद्भुतवाक्यं च मुदा तौ चागतौ ततः
दृष्ट्वा शैलं तथाभूतं कृतं तेनायुतं तथा॥ ३९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ततः खाताधिपेनैव शैलं दूरे निपातितम्
पुण्यं खातस्य चोत्खाते प्रलुप्तस्य सुतेन हि॥ ४० ॥

मूलम्

ततः खाताधिपेनैव शैलं दूरे निपातितम्
पुण्यं खातस्य चोत्खाते प्रलुप्तस्य सुतेन हि॥ ४० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सोपि नाकं समारुह्य जन्मजन्मसु निर्वृतः
गोत्रमातृगणानां च नृपाणां सुहृदां तथा॥ ४१ ॥

मूलम्

सोपि नाकं समारुह्य जन्मजन्मसु निर्वृतः
गोत्रमातृगणानां च नृपाणां सुहृदां तथा॥ ४१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सखीनां चोपकर्तॄणां खातं खात्वाऽक्षयं फलम्
तपस्विनामनाथानां ब्राह्मणानां विशेषतः॥ ४२ ॥

मूलम्

सखीनां चोपकर्तॄणां खातं खात्वाऽक्षयं फलम्
तपस्विनामनाथानां ब्राह्मणानां विशेषतः॥ ४२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

खातं तु जनयित्वा तु स्वर्गं चाक्षयमश्नुते
तस्मात्खातादिकं विप्राः शक्तितो यः करिष्यति॥ ४३ ॥

मूलम्

खातं तु जनयित्वा तु स्वर्गं चाक्षयमश्नुते
तस्मात्खातादिकं विप्राः शक्तितो यः करिष्यति॥ ४३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वपापक्षयात्पुण्यं मोक्षं यायान्न संशयः
य इदं श्रावयेल्लोके धर्माख्यानं महोत्कटम्॥ ४४ ॥

मूलम्

सर्वपापक्षयात्पुण्यं मोक्षं यायान्न संशयः
य इदं श्रावयेल्लोके धर्माख्यानं महोत्कटम्॥ ४४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वखातप्रदानस्य फलमश्नाति धार्मिकः
ग्रहणे भास्करस्यैव भागीरथ्यां तटे वरे॥ ४५ ॥

मूलम्

सर्वखातप्रदानस्य फलमश्नाति धार्मिकः
ग्रहणे भास्करस्यैव भागीरथ्यां तटे वरे॥ ४५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गवां कोटिप्रदानस्य फलं श्रुत्वा लभेन्नरः
न च दारिद्रतामेति न शोकं व्याधिसञ्चयम्॥ ४६ ॥

मूलम्

गवां कोटिप्रदानस्य फलं श्रुत्वा लभेन्नरः
न च दारिद्रतामेति न शोकं व्याधिसञ्चयम्॥ ४६ ॥

असम्मानं महद्दुःखमुभयोर्नाधिगच्छति
इति श्रीपाद्मपुराणे प्रथमे सृष्टिखण्डे खातादिकीर्तनन्नाम सप्तपञ्चाशत्तमोऽध्यायः ५७