०४२

श्रुतः पद्मोद्भवो ब्रह्मन्विस्तरेण त्वयेरितः
समासाद्भवमाहात्म्यमुत्पत्तिं च गुहस्य च॥ १ ॥

श्रुतः पद्मोद्भवो ब्रह्मन्विस्तरेण त्वयेरितः
समासाद्भवमाहात्म्यमुत्पत्तिं च गुहस्य च॥ १ ॥

श्रोतुमिच्छामि ते ब्रह्मन्यथाभूतः कृतं च यत्
तारकश्च कथं भूतो दानवो बलवत्तरः॥ २ ॥

श्रोतुमिच्छामि ते ब्रह्मन्यथाभूतः कृतं च यत्
तारकश्च कथं भूतो दानवो बलवत्तरः॥ २ ॥

कार्त्तिकेयेन स ब्रह्मन्कथं ध्वस्तो महासुरः
कथं रुद्रेण मुनयः प्रेषिता मन्दरं गिरिम्॥ ३ ॥

कार्त्तिकेयेन स ब्रह्मन्कथं ध्वस्तो महासुरः
कथं रुद्रेण मुनयः प्रेषिता मन्दरं गिरिम्॥ ३ ॥

कथं लब्धा उमा तत्र रुद्रेण परमेष्ठिना
एतदाख्याहि मे सर्वं यथाभूतं महामुने॥ ४ ॥

कथं लब्धा उमा तत्र रुद्रेण परमेष्ठिना
एतदाख्याहि मे सर्वं यथाभूतं महामुने॥ ४ ॥

पुलस्त्य उवाच
कश्यपेन पुरा प्रोक्ता दितिर्दैत्यारणिः शुभा
वज्रसारमयैश्चाङ्गैः पुत्रो देवि भविष्यति॥ ५ ॥

पुलस्त्य उवाच
कश्यपेन पुरा प्रोक्ता दितिर्दैत्यारणिः शुभा
वज्रसारमयैश्चाङ्गैः पुत्रो देवि भविष्यति॥ ५ ॥

वज्राङ्गो नाम पुत्रस्तु भविता धर्मवत्सलः
सा च लब्धवरा देवी सुषुवे वज्रदुश्छिदम्॥ ६ ॥

वज्राङ्गो नाम पुत्रस्तु भविता धर्मवत्सलः
सा च लब्धवरा देवी सुषुवे वज्रदुश्छिदम्॥ ६ ॥

स जातमात्र एवाभूत्सर्वशास्त्रार्थपारगः
उवाच मातरं भक्त्या मातः किं करवाण्यहम्॥ ७ ॥

स जातमात्र एवाभूत्सर्वशास्त्रार्थपारगः
उवाच मातरं भक्त्या मातः किं करवाण्यहम्॥ ७ ॥

तस्योवाच ततो हृष्टा दितिर्दैत्याधिपस्य तु
बहवो मे हताः पुत्राः सहस्राक्षेण पुत्रक॥ ८ ॥

तस्योवाच ततो हृष्टा दितिर्दैत्याधिपस्य तु
बहवो मे हताः पुत्राः सहस्राक्षेण पुत्रक॥ ८ ॥

तेषामपचितिं कर्तुं गच्छ शक्रवधाय तु
बाढमित्येव तां चोक्त्वा जगाम त्रिदिवं बलात्॥ ९ ॥

तेषामपचितिं कर्तुं गच्छ शक्रवधाय तु
बाढमित्येव तां चोक्त्वा जगाम त्रिदिवं बलात्॥ ९ ॥

बध्वा ततः सहस्राक्षं पाशेनामोघवर्चसा
मातुरन्तिकमागच्छद्व्याधः क्षुद्रमृगं यथा॥ १० ॥

बध्वा ततः सहस्राक्षं पाशेनामोघवर्चसा
मातुरन्तिकमागच्छद्व्याधः क्षुद्रमृगं यथा॥ १० ॥

एतस्मिन्नन्तरे ब्रह्मा कश्यपश्च महातपाः
आगतौ तत्र यत्रास्तां मातापुत्रावभीतकौ॥ ११ ॥

एतस्मिन्नन्तरे ब्रह्मा कश्यपश्च महातपाः
आगतौ तत्र यत्रास्तां मातापुत्रावभीतकौ॥ ११ ॥

दृष्ट्वा तु तावुवाचेदं ब्रह्मा कश्यप एव च
मुञ्चैनं पुत्र देवेन्द्रं किमनेन प्रयोजनम्॥ १२ ॥

दृष्ट्वा तु तावुवाचेदं ब्रह्मा कश्यप एव च
मुञ्चैनं पुत्र देवेन्द्रं किमनेन प्रयोजनम्॥ १२ ॥

अवमानो वधः प्रोक्तः पुत्र सम्भावितस्य तु
अस्मद्वाक्येन यो मुक्तस्त्वद्धस्तान्मृत एव सः॥ १३ ॥

अवमानो वधः प्रोक्तः पुत्र सम्भावितस्य तु
अस्मद्वाक्येन यो मुक्तस्त्वद्धस्तान्मृत एव सः॥ १३ ॥

परस्य गौरवान्मुक्तः शत्रूणां शत्रुराहवे
सजीवन्नेव हि मृतो दिवसे दिवसे पुनः॥ १४ ॥

परस्य गौरवान्मुक्तः शत्रूणां शत्रुराहवे
सजीवन्नेव हि मृतो दिवसे दिवसे पुनः॥ १४ ॥

एतच्छ्रुत्वा तु वज्राङ्गः प्रणतो वाक्यमब्रवीत्
न मे कृत्यमनेनास्ति मातुराज्ञा कृता हि मे॥ १५ ॥

एतच्छ्रुत्वा तु वज्राङ्गः प्रणतो वाक्यमब्रवीत्
न मे कृत्यमनेनास्ति मातुराज्ञा कृता हि मे॥ १५ ॥

त्वं सुरासुरनाथो वै मान्यश्च प्रपितामहः
करिष्ये त्वद्वचो देव एष मुक्तः शतक्रतुः॥ १६ ॥

त्वं सुरासुरनाथो वै मान्यश्च प्रपितामहः
करिष्ये त्वद्वचो देव एष मुक्तः शतक्रतुः॥ १६ ॥

तपसेमेरतिर्देवनिर्विघ्नन्तच्चमेभवेत्
त्वत्प्रसादेन भगवन्नित्युक्त्वा विरराम ह॥ १७ ॥

तपसेमेरतिर्देवनिर्विघ्नन्तच्चमेभवेत्
त्वत्प्रसादेन भगवन्नित्युक्त्वा विरराम ह॥ १७ ॥

तस्मिंस्तूष्णीं स्थिते दैत्ये प्रोवाचेदं पितामहः
ब्रह्मोवाच
तपस्त्वं कुरु मापन्नः सोस्मच्छासनसंस्थितः॥ १८ ॥

तस्मिंस्तूष्णीं स्थिते दैत्ये प्रोवाचेदं पितामहः
ब्रह्मोवाच
तपस्त्वं कुरु मापन्नः सोस्मच्छासनसंस्थितः॥ १८ ॥

अनया चित्तशुद्ध्या हि पर्याप्तं जन्मनः फलम्
इत्युक्त्वा पद्मजः कन्यां ससर्जायतलोचनाम्॥ १९ ॥

अनया चित्तशुद्ध्या हि पर्याप्तं जन्मनः फलम्
इत्युक्त्वा पद्मजः कन्यां ससर्जायतलोचनाम्॥ १९ ॥

तामस्मै प्रददौ देवः पत्न्यर्थे पद्मसम्भवः
वराङ्गीति च नामास्याः कृत्वा यातः पितापहः॥ २० ॥

तामस्मै प्रददौ देवः पत्न्यर्थे पद्मसम्भवः
वराङ्गीति च नामास्याः कृत्वा यातः पितापहः॥ २० ॥

वज्राङ्गोपि तया सार्द्धं जगाम तपसे वनम्
ऊर्द्ध्वबाहुस्स दैत्येन्द्रो चरद्वर्षसहस्रकम्॥ २१ ॥

वज्राङ्गोपि तया सार्द्धं जगाम तपसे वनम्
ऊर्द्ध्वबाहुस्स दैत्येन्द्रो चरद्वर्षसहस्रकम्॥ २१ ॥

कालं कमलपत्राक्षः शुद्धबुद्धिर्महातपाः
तावच्चाधोमुखः कालं तावत्पञ्चाग्निमध्यगः॥ २२ ॥

कालं कमलपत्राक्षः शुद्धबुद्धिर्महातपाः
तावच्चाधोमुखः कालं तावत्पञ्चाग्निमध्यगः॥ २२ ॥

निराहारो घोरतपास्तपोराशिरजायत
ततः सोन्तर्जले चक्रे वासं वर्षसहस्रकम्॥ २३ ॥

निराहारो घोरतपास्तपोराशिरजायत
ततः सोन्तर्जले चक्रे वासं वर्षसहस्रकम्॥ २३ ॥

जलान्तरं प्रविष्टस्य तस्य पत्नी महाव्रता
तस्यैव तीरे सरसः स्थिताऽसौ मौनमाश्रिता॥ २४ ॥

जलान्तरं प्रविष्टस्य तस्य पत्नी महाव्रता
तस्यैव तीरे सरसः स्थिताऽसौ मौनमाश्रिता॥ २४ ॥

निराहारं तपो घोरं प्रविवेश महाद्युतिः
तस्यां तपसि वर्तन्त्यामिन्द्रश्चक्रे विभीषिकाम्॥ २५ ॥

निराहारं तपो घोरं प्रविवेश महाद्युतिः
तस्यां तपसि वर्तन्त्यामिन्द्रश्चक्रे विभीषिकाम्॥ २५ ॥

गत्वा तु मर्कटाकारस्तदाश्रमपदं महत्
ब्रसीं चकर्ष बलवान्गन्धाद्यर्चाकरण्डकम्॥ २६ ॥

गत्वा तु मर्कटाकारस्तदाश्रमपदं महत्
ब्रसीं चकर्ष बलवान्गन्धाद्यर्चाकरण्डकम्॥ २६ ॥

ततस्तु सिंहरूपेण भीषयामास भामिनीम्
ततो भुजङ्गरूपेणाप्यदशच्चरणद्वयम्॥ २७ ॥

ततस्तु सिंहरूपेण भीषयामास भामिनीम्
ततो भुजङ्गरूपेणाप्यदशच्चरणद्वयम्॥ २७ ॥

तपोबलवशात्सा तु नवध्यत्वं जगाम ह
भीषिकाभिरनेकाभिः क्लेशयन्पाकशासनः॥ २८ ॥

तपोबलवशात्सा तु नवध्यत्वं जगाम ह
भीषिकाभिरनेकाभिः क्लेशयन्पाकशासनः॥ २८ ॥

विरराम यदा नैव वज्राङ्गमहिषी तदा
शैलस्यदुष्टतां मत्वा शापं दातुं समुद्यता॥ २९ ॥

विरराम यदा नैव वज्राङ्गमहिषी तदा
शैलस्यदुष्टतां मत्वा शापं दातुं समुद्यता॥ २९ ॥

तां शापाभिमुखीं दृष्ट्वा शैलः पुरुषविग्रहः
उवाच तां वरारोहां वराङ्गीं भीतलोचनः॥ ३० ॥

तां शापाभिमुखीं दृष्ट्वा शैलः पुरुषविग्रहः
उवाच तां वरारोहां वराङ्गीं भीतलोचनः॥ ३० ॥

शैल उवाच
नाहं महाव्रते दुष्टः सेव्योहं सर्वदेहिनाम्
विप्रियं ते करोत्येष रुषितः पाकशासनः॥ ३१ ॥

शैल उवाच
नाहं महाव्रते दुष्टः सेव्योहं सर्वदेहिनाम्
विप्रियं ते करोत्येष रुषितः पाकशासनः॥ ३१ ॥

एतस्मिन्नन्तरे जातः कालो वर्षसहस्रकः
तस्मिन्ज्ञात्वा तु भगवान्काले कमलसम्भवः॥ ३२ ॥

एतस्मिन्नन्तरे जातः कालो वर्षसहस्रकः
तस्मिन्ज्ञात्वा तु भगवान्काले कमलसम्भवः॥ ३२ ॥

तुष्टः प्रोवाच वज्राङ्गं तदागत्य जलाशयम्
ब्रह्मोवाच
ददामि सर्वकामं त उत्तिष्ठ दितिनन्दन॥ ३३ ॥

तुष्टः प्रोवाच वज्राङ्गं तदागत्य जलाशयम्
ब्रह्मोवाच
ददामि सर्वकामं त उत्तिष्ठ दितिनन्दन॥ ३३ ॥

एवमुक्तस्तदोत्थाय स दैत्येन्द्रस्तपोनिधिः
उवाच प्राञ्जलिर्वाक्यं सर्वलोकपितामहम्॥ ३४ ॥

एवमुक्तस्तदोत्थाय स दैत्येन्द्रस्तपोनिधिः
उवाच प्राञ्जलिर्वाक्यं सर्वलोकपितामहम्॥ ३४ ॥

वज्राङ्ग उवाच
आसुरो मास्तु मे भावः सन्तु लोका ममाक्षयाः
तपस्यभिरतिर्मेऽस्तु शरीरस्यास्य वर्तनम्॥ ३५ ॥

वज्राङ्ग उवाच
आसुरो मास्तु मे भावः सन्तु लोका ममाक्षयाः
तपस्यभिरतिर्मेऽस्तु शरीरस्यास्य वर्तनम्॥ ३५ ॥

एवमस्त्विति तं देवो जगाम स्वकमालयम्
वज्राङ्गोपि समाप्ते तु तपसि स्थिरसंयमः॥ ३६ ॥

एवमस्त्विति तं देवो जगाम स्वकमालयम्
वज्राङ्गोपि समाप्ते तु तपसि स्थिरसंयमः॥ ३६ ॥

सङ्गन्तुमिच्छन्स्वां भार्यां न ददर्शाश्रमे स्वके
क्षुधाविष्टः स शैलस्य गहनं प्रविवेश ह॥ ३७ ॥

सङ्गन्तुमिच्छन्स्वां भार्यां न ददर्शाश्रमे स्वके
क्षुधाविष्टः स शैलस्य गहनं प्रविवेश ह॥ ३७ ॥

आदातुं फलमूलानि स च तस्मिन्व्यलोकयत्
रुदन्तीं स्वां प्रियां दीनां तरुप्रच्छादिताननाम्॥ ३८ ॥

आदातुं फलमूलानि स च तस्मिन्व्यलोकयत्
रुदन्तीं स्वां प्रियां दीनां तरुप्रच्छादिताननाम्॥ ३८ ॥

तां विलोक्य ततो दैत्यः प्रोवाच परिसान्त्वयन्
वज्राङ्ग उवाच
केन तेऽपकृतं भद्रे यमलोकं यियासुना॥ ३९ ॥

तां विलोक्य ततो दैत्यः प्रोवाच परिसान्त्वयन्
वज्राङ्ग उवाच
केन तेऽपकृतं भद्रे यमलोकं यियासुना॥ ३९ ॥

कं वा कामं प्रयच्छामि शीघ्रं प्रब्रूहि मानिनि
वराङ्ग्युवाच
त्रासितास्म्यपविद्धास्मि ताडिता पीडितास्मि च॥ ४० ॥

कं वा कामं प्रयच्छामि शीघ्रं प्रब्रूहि मानिनि
वराङ्ग्युवाच
त्रासितास्म्यपविद्धास्मि ताडिता पीडितास्मि च॥ ४० ॥

रौद्रेण देवराजेन नष्टनाथेव भूरिशः
दुःखस्यान्तमपश्यन्ती प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिता॥ ४१ ॥

रौद्रेण देवराजेन नष्टनाथेव भूरिशः
दुःखस्यान्तमपश्यन्ती प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिता॥ ४१ ॥

पुत्रं मे तारकं देहि तस्माद्दुःखमहार्णवात्
एवमुक्तस्तु दैत्येन्द्रः कोपव्याकुललोचनः॥ ४२ ॥

पुत्रं मे तारकं देहि तस्माद्दुःखमहार्णवात्
एवमुक्तस्तु दैत्येन्द्रः कोपव्याकुललोचनः॥ ४२ ॥

शक्तोपि देवराजस्य प्रतिकर्तुं महासुरः
तप एव पुनश्चर्तुं व्यवस्यत महाबलः॥ ४३ ॥

शक्तोपि देवराजस्य प्रतिकर्तुं महासुरः
तप एव पुनश्चर्तुं व्यवस्यत महाबलः॥ ४३ ॥

ज्ञात्वा तस्य तु सङ्कल्पं ब्रह्मा क्रूरतरं पुनः
आजगाम त्वरायुक्तो यत्रासौ दितिनन्दनः॥ ४४ ॥

ज्ञात्वा तस्य तु सङ्कल्पं ब्रह्मा क्रूरतरं पुनः
आजगाम त्वरायुक्तो यत्रासौ दितिनन्दनः॥ ४४ ॥

ब्रह्मोवाच
किमर्थं पुत्र भूयस्त्वं कर्तुं नियममुद्यतः
तदहं ते पुनर्दद्मि काङ्क्षितं पुत्रमोजसा॥ ४५ ॥

ब्रह्मोवाच
किमर्थं पुत्र भूयस्त्वं कर्तुं नियममुद्यतः
तदहं ते पुनर्दद्मि काङ्क्षितं पुत्रमोजसा॥ ४५ ॥

वज्राङ्ग उवाच
उत्थितेन मया दृष्टा समाधानात्त्वदाज्ञया
त्रासितेन्द्रेण मामाह सा वराङ्गी सुतार्थिनी॥ ४६ ॥

वज्राङ्ग उवाच
उत्थितेन मया दृष्टा समाधानात्त्वदाज्ञया
त्रासितेन्द्रेण मामाह सा वराङ्गी सुतार्थिनी॥ ४६ ॥

पुत्रं मे तारकं देहि तुष्टो मे त्वं पितामह
ब्रह्मोवाच
अलं ते तपसा वीर मा क्लेशे दुस्तरे विश॥ ४७ ॥

पुत्रं मे तारकं देहि तुष्टो मे त्वं पितामह
ब्रह्मोवाच
अलं ते तपसा वीर मा क्लेशे दुस्तरे विश॥ ४७ ॥

पुत्रस्तु तारको नाम भविष्यति महाबलः
देवसीमन्तिनीनां तु धम्मिल्लक विमोक्षकः॥ ४८ ॥

पुत्रस्तु तारको नाम भविष्यति महाबलः
देवसीमन्तिनीनां तु धम्मिल्लक विमोक्षकः॥ ४८ ॥

इत्युक्तो दैत्यनाथस्तु प्रणम्य प्रपितामहम्
गत्वा तां नन्दयामास महिषीं कर्शितान्तराम्॥ ४९ ॥

इत्युक्तो दैत्यनाथस्तु प्रणम्य प्रपितामहम्
गत्वा तां नन्दयामास महिषीं कर्शितान्तराम्॥ ४९ ॥

तौ दम्पती कृतार्थौ तु जग्मतुः स्वाश्रमं तदा
आहितं तु तदा गर्भं वराङ्गी वरवर्णिनी1.42.॥ ५० ॥

तौ दम्पती कृतार्थौ तु जग्मतुः स्वाश्रमं तदा
आहितं तु तदा गर्भं वराङ्गी वरवर्णिनी1.42.॥ ५० ॥

पूर्णं वर्षसहस्रं तु दधारोदर एव हि
ततो वर्षसहस्रान्ते वराङ्गी सा प्रसूयत॥ ५१ ॥

पूर्णं वर्षसहस्रं तु दधारोदर एव हि
ततो वर्षसहस्रान्ते वराङ्गी सा प्रसूयत॥ ५१ ॥

जायमाने तु दैत्ये तु तस्मिन्लोकभयङ्करे
चचाल सर्वा पृथिवी प्रोद्भूताश्च महार्णवाः॥ ५२ ॥

जायमाने तु दैत्ये तु तस्मिन्लोकभयङ्करे
चचाल सर्वा पृथिवी प्रोद्भूताश्च महार्णवाः॥ ५२ ॥

चेलुर्धराधराश्चापि ववुर्वाताश्च भीषणाः
जेपुर्जप्यं मुनिवरा नेदुर्व्यालमृगा अपि॥ ५३ ॥

चेलुर्धराधराश्चापि ववुर्वाताश्च भीषणाः
जेपुर्जप्यं मुनिवरा नेदुर्व्यालमृगा अपि॥ ५३ ॥

जहौ कान्तिश्चन्द्रसूर्यौ नीहारच्छादिता दिशः
जाते महासुरे तस्मिन्सर्वे चापि महासुराः॥ ५४ ॥

जहौ कान्तिश्चन्द्रसूर्यौ नीहारच्छादिता दिशः
जाते महासुरे तस्मिन्सर्वे चापि महासुराः॥ ५४ ॥

आजग्मुर्हर्षितास्तत्र तथा चासुरयोषितः
जगुर्हर्षसमाविष्टा ननृतुश्चाप्सरोगणाः॥ ५५ ॥

आजग्मुर्हर्षितास्तत्र तथा चासुरयोषितः
जगुर्हर्षसमाविष्टा ननृतुश्चाप्सरोगणाः॥ ५५ ॥

ततो महोत्सवे जाते दानवानां महाद्युते
विषण्णमनसो देवाः सहेन्द्रा अभवंस्तदा॥ ५६ ॥

ततो महोत्सवे जाते दानवानां महाद्युते
विषण्णमनसो देवाः सहेन्द्रा अभवंस्तदा॥ ५६ ॥

वराङ्गी तु सुतं दृष्ट्वा हर्षेणापूरिता तदा
बहुमेने च दैत्येन्द्रो विजातं तं तदा तया॥ ५७ ॥

वराङ्गी तु सुतं दृष्ट्वा हर्षेणापूरिता तदा
बहुमेने च दैत्येन्द्रो विजातं तं तदा तया॥ ५७ ॥

जातमात्रस्तु दैत्येन्द्रस्तारकश्चोग्रविक्रमः
अभिषिक्तो सुरैर्मुख्यैः कुजम्भमहिषादिभिः॥ ५८ ॥

जातमात्रस्तु दैत्येन्द्रस्तारकश्चोग्रविक्रमः
अभिषिक्तो सुरैर्मुख्यैः कुजम्भमहिषादिभिः॥ ५८ ॥

सर्वासुरमहाराज्ये पृथिवीतुलनक्षमे
स तु प्राप्तमहाराज्यस्तारको नृपसत्तम॥ ५९ ॥

सर्वासुरमहाराज्ये पृथिवीतुलनक्षमे
स तु प्राप्तमहाराज्यस्तारको नृपसत्तम॥ ५९ ॥

उवाच दानवश्रेष्ठो युक्तियुक्तमिदं वचः
तारक उवाच
शृणुध्वमसुराः सर्वे वाक्यं मम महाबलाः॥ ६० ॥

उवाच दानवश्रेष्ठो युक्तियुक्तमिदं वचः
तारक उवाच
शृणुध्वमसुराः सर्वे वाक्यं मम महाबलाः॥ ६० ॥

वंशक्षयकरा देवाः सर्वेषामेव दानवाः
अस्माकं जातिधर्मेण विरूढं वैरमक्षयम्॥ ६१ ॥

वंशक्षयकरा देवाः सर्वेषामेव दानवाः
अस्माकं जातिधर्मेण विरूढं वैरमक्षयम्॥ ६१ ॥

वयं तपश्चरिष्यामः सुराणां निग्रहाय तु
स्वबाहुबलमाश्रित्य सर्व एव न संशयः॥ ६२ ॥

वयं तपश्चरिष्यामः सुराणां निग्रहाय तु
स्वबाहुबलमाश्रित्य सर्व एव न संशयः॥ ६२ ॥

तच्छ्रुत्वा सम्मतं कृत्वा पारियात्रं ययौ गिरिं
निराहारः पञ्चतपाः पत्रभुग्वारिभोजनः॥ ६३ ॥

तच्छ्रुत्वा सम्मतं कृत्वा पारियात्रं ययौ गिरिं
निराहारः पञ्चतपाः पत्रभुग्वारिभोजनः॥ ६३ ॥

शतंशतं समानां तु तपांस्येतान्यथाकरोत्
एवं तु कर्शिते देहे तपोराशित्वमागते॥ ६४ ॥

शतंशतं समानां तु तपांस्येतान्यथाकरोत्
एवं तु कर्शिते देहे तपोराशित्वमागते॥ ६४ ॥

ब्रह्मागत्याह दैत्येन्द्रं वरं वरय सुव्रत
स वव्रे सर्वभूतेभ्यो न मे मृत्युर्भवेदिति॥ ६५ ॥

ब्रह्मागत्याह दैत्येन्द्रं वरं वरय सुव्रत
स वव्रे सर्वभूतेभ्यो न मे मृत्युर्भवेदिति॥ ६५ ॥

तमुवाच ततो ब्रह्मा देहिनां मरणं ध्रुवम्
यतस्ततोपि वरय मृत्युं यस्मान्न शङ्कसे॥ ६६ ॥

तमुवाच ततो ब्रह्मा देहिनां मरणं ध्रुवम्
यतस्ततोपि वरय मृत्युं यस्मान्न शङ्कसे॥ ६६ ॥

ततः सञ्चिन्त्य दैत्येन्द्रः शिशोर्वै सप्तवासरात्
वव्रे महासुरो मृत्युं मोहितो ह्यवलेपतः॥ ६७ ॥

ततः सञ्चिन्त्य दैत्येन्द्रः शिशोर्वै सप्तवासरात्
वव्रे महासुरो मृत्युं मोहितो ह्यवलेपतः॥ ६७ ॥

जगामोमित्युदाहृत्य ब्रह्मा दैत्यो निजं गृहम्
अथाह मन्त्रिणस्तूर्णं बलं मे सम्प्रयुज्यताम्॥ ६८ ॥

जगामोमित्युदाहृत्य ब्रह्मा दैत्यो निजं गृहम्
अथाह मन्त्रिणस्तूर्णं बलं मे सम्प्रयुज्यताम्॥ ६८ ॥

यदि वो मत्प्रियं कार्यं निग्राह्याः सुरसत्तमाः
निगृहीतेषु मे प्रीतिर्जायते चातुलाऽसुराः॥ ६९ ॥

यदि वो मत्प्रियं कार्यं निग्राह्याः सुरसत्तमाः
निगृहीतेषु मे प्रीतिर्जायते चातुलाऽसुराः॥ ६९ ॥

तारकस्य वचः श्रुत्वा ग्रसनो नाम दानवः
सेनानीर्दैत्यराजस्य सज्जं चक्रे बलं च तत्॥ ७० ॥

तारकस्य वचः श्रुत्वा ग्रसनो नाम दानवः
सेनानीर्दैत्यराजस्य सज्जं चक्रे बलं च तत्॥ ७० ॥

आहत्य भेरीं गम्भीरां दैत्यानाहूय सत्वरः
दशकोटीश्वरा दैत्या दैत्यानां चण्डविक्रमाः॥ ७१ ॥

आहत्य भेरीं गम्भीरां दैत्यानाहूय सत्वरः
दशकोटीश्वरा दैत्या दैत्यानां चण्डविक्रमाः॥ ७१ ॥

तेषामग्रेसरो जम्भः कुजम्भोनन्तरोऽसुरः
महिषः कुञ्जरो मेघः कालनेमिर्निमिस्तथा॥ ७२ ॥

तेषामग्रेसरो जम्भः कुजम्भोनन्तरोऽसुरः
महिषः कुञ्जरो मेघः कालनेमिर्निमिस्तथा॥ ७२ ॥

मन्थनो जम्भकः शुम्भो दैत्येन्द्रा दशनायकाः
अन्ये च शतशस्तत्र पृथिवीतुलनक्षमाः॥ ७३ ॥

मन्थनो जम्भकः शुम्भो दैत्येन्द्रा दशनायकाः
अन्ये च शतशस्तत्र पृथिवीतुलनक्षमाः॥ ७३ ॥

गरुडानां सहस्रेण चक्राष्टकविभूषितः
सकूबरपरीवारश्चतुर्योजनविस्तृतः॥ ७४ ॥

गरुडानां सहस्रेण चक्राष्टकविभूषितः
सकूबरपरीवारश्चतुर्योजनविस्तृतः॥ ७४ ॥

स्यन्दनस्तारकस्यासीत्व्याघ्रसिंहखरार्वभिः
युक्ता रथास्तु ग्रसन जम्भकौ जम्भकुम्भिनां॥ ७५ ॥

स्यन्दनस्तारकस्यासीत्व्याघ्रसिंहखरार्वभिः
युक्ता रथास्तु ग्रसन जम्भकौ जम्भकुम्भिनां॥ ७५ ॥

मेघस्य द्वीपिभिर्युक्तः कूष्माण्डैः कालनेमिनः
पर्वताभश्चतुर्दंष्ट्रो निमेश्चैव महागजः॥ ७६ ॥

मेघस्य द्वीपिभिर्युक्तः कूष्माण्डैः कालनेमिनः
पर्वताभश्चतुर्दंष्ट्रो निमेश्चैव महागजः॥ ७६ ॥

शतहस्ततुरङ्गस्थो मन्थनो नाम दैत्यराट्
जम्भकस्तूष्ट्रमारूढो गिरीन्द्राभं महाबलः॥ ७७ ॥

शतहस्ततुरङ्गस्थो मन्थनो नाम दैत्यराट्
जम्भकस्तूष्ट्रमारूढो गिरीन्द्राभं महाबलः॥ ७७ ॥

शुम्भो मेषं समारूढोऽन्येप्येवं चित्रवाहनाः
प्रचण्डाश्चित्रवर्माणः कुण्डलोष्णीषभूषिताः॥ ७८ ॥

शुम्भो मेषं समारूढोऽन्येप्येवं चित्रवाहनाः
प्रचण्डाश्चित्रवर्माणः कुण्डलोष्णीषभूषिताः॥ ७८ ॥

तद्बलं दैत्यसिंहस्य भीमरूपं व्यजायत
प्रमत्तमत्तमातङ्गतुरङ्गरथसङ्कुलम्॥ ७९ ॥

तद्बलं दैत्यसिंहस्य भीमरूपं व्यजायत
प्रमत्तमत्तमातङ्गतुरङ्गरथसङ्कुलम्॥ ७९ ॥

प्रतस्थेऽमरयुद्धाय बहुपत्तिपताकिकम्
एतस्मिन्नन्तरे वायुर्देवदूतोऽसुरालये॥ ८० ॥

प्रतस्थेऽमरयुद्धाय बहुपत्तिपताकिकम्
एतस्मिन्नन्तरे वायुर्देवदूतोऽसुरालये॥ ८० ॥

दृष्ट्वा तद्दानवबलं जगामेन्द्रस्य शंसितुं
स गत्वा तु सभां दिव्यां महेन्द्रस्य महात्मनः॥ ८१ ॥

दृष्ट्वा तद्दानवबलं जगामेन्द्रस्य शंसितुं
स गत्वा तु सभां दिव्यां महेन्द्रस्य महात्मनः॥ ८१ ॥

शशंस मध्ये देवानां तत्कार्यं समुपस्थितम्
तच्छ्रुत्वा देवराजस्तु निमीलितविलोचनः॥ ८२ ॥

शशंस मध्ये देवानां तत्कार्यं समुपस्थितम्
तच्छ्रुत्वा देवराजस्तु निमीलितविलोचनः॥ ८२ ॥

बृहस्पतिमुवाचेदं वाक्यं काले महाभुजः
इन्द्र उवाच
सम्प्राप्नोति विमर्दोयं देवानां दानवैः सह॥ ८३ ॥

बृहस्पतिमुवाचेदं वाक्यं काले महाभुजः
इन्द्र उवाच
सम्प्राप्नोति विमर्दोयं देवानां दानवैः सह॥ ८३ ॥

कार्यं किमत्र तद्ब्रूहि नीत्युपायोपबृंहितम्
एतच्छ्रुत्वा तु वचनं महेन्द्रस्य गिरां पतिः॥ ८४ ॥

कार्यं किमत्र तद्ब्रूहि नीत्युपायोपबृंहितम्
एतच्छ्रुत्वा तु वचनं महेन्द्रस्य गिरां पतिः॥ ८४ ॥

इत्युवाच महाभागो बृहस्पतिरुदारधीः
बृहस्पतिरुवाच
सामपूर्वा श्रुता नीतिश्चतुरङ्गापताकिनी॥ ८५ ॥

इत्युवाच महाभागो बृहस्पतिरुदारधीः
बृहस्पतिरुवाच
सामपूर्वा श्रुता नीतिश्चतुरङ्गापताकिनी॥ ८५ ॥

जिगीषतां सुरश्रेष्ठ स्थितिरेषा सनातनी
सामभेदस्तथा दानं दण्डश्चाङ्गचतुष्टयम्॥ ८६ ॥

जिगीषतां सुरश्रेष्ठ स्थितिरेषा सनातनी
सामभेदस्तथा दानं दण्डश्चाङ्गचतुष्टयम्॥ ८६ ॥

न सान्त्वगोचरे लुब्धानभेद्यास्त्वेकधर्मिणः
न दानमत्त्र संसिद्ध्यै प्रसह्यैवापहारिणाम्॥ ८७ ॥

न सान्त्वगोचरे लुब्धानभेद्यास्त्वेकधर्मिणः
न दानमत्त्र संसिद्ध्यै प्रसह्यैवापहारिणाम्॥ ८७ ॥

एकोभ्युपायो दण्डोऽत्र भवतां यदि रोचते
एवमुक्तः सहस्राक्ष एवमेतदुवाच ह॥ ८८ ॥

एकोभ्युपायो दण्डोऽत्र भवतां यदि रोचते
एवमुक्तः सहस्राक्ष एवमेतदुवाच ह॥ ८८ ॥

कर्त्तव्यतां च सञ्चिन्त्य प्रोवाचामरसंसदि
इन्द्र उवाच
अवधानेन मे वाचं शृणुध्वं नाकवासिनः॥ ८९ ॥

कर्त्तव्यतां च सञ्चिन्त्य प्रोवाचामरसंसदि
इन्द्र उवाच
अवधानेन मे वाचं शृणुध्वं नाकवासिनः॥ ८९ ॥

भवन्तो यज्ञभोक्तारो दिव्यात्मानो हि सान्वयाः
स्वे महिम्नि स्थिता नित्यं जगतः पालने रताः॥ ९० ॥

भवन्तो यज्ञभोक्तारो दिव्यात्मानो हि सान्वयाः
स्वे महिम्नि स्थिता नित्यं जगतः पालने रताः॥ ९० ॥

क्रियतां समरोद्योगः सैन्यं संयोज्यतां मम
आह्रियन्तां च शस्त्राणि पूज्यन्तां शस्त्रदेवताः॥ ९१ ॥

क्रियतां समरोद्योगः सैन्यं संयोज्यतां मम
आह्रियन्तां च शस्त्राणि पूज्यन्तां शस्त्रदेवताः॥ ९१ ॥

वाहनानि विमानानि योजयद्ध्वं ममेश्वराः
यमं सेनापतिं कृत्वा शीघ्रमेव दिवौकसः॥ ९२ ॥

वाहनानि विमानानि योजयद्ध्वं ममेश्वराः
यमं सेनापतिं कृत्वा शीघ्रमेव दिवौकसः॥ ९२ ॥

इत्युक्तास्समनह्यन्त देवानां ये प्रधानतः
वाजिनामयुतेनाजौ हेमघण्टा परिष्कृतम्॥ ९३ ॥

इत्युक्तास्समनह्यन्त देवानां ये प्रधानतः
वाजिनामयुतेनाजौ हेमघण्टा परिष्कृतम्॥ ९३ ॥

नानाश्चर्यगुणोपेतं सम्प्राप्तं देवदानवैः
रथं मातलिना युक्तं देवराजस्य दुर्जयम्॥ ९४ ॥

नानाश्चर्यगुणोपेतं सम्प्राप्तं देवदानवैः
रथं मातलिना युक्तं देवराजस्य दुर्जयम्॥ ९४ ॥

यमो महिषमास्थाय सेनाग्रे समवर्त्तत
चण्डकिङ्करवृन्देन सर्वतः परिवारितः॥ ९५ ॥

यमो महिषमास्थाय सेनाग्रे समवर्त्तत
चण्डकिङ्करवृन्देन सर्वतः परिवारितः॥ ९५ ॥

कल्पकालोद्गतज्वाला पूरितोम्बरगोचरः
हुताशनस्त्वजारूढः शक्तिहस्तो व्यवस्थितः॥ ९६ ॥

कल्पकालोद्गतज्वाला पूरितोम्बरगोचरः
हुताशनस्त्वजारूढः शक्तिहस्तो व्यवस्थितः॥ ९६ ॥

पवनोऽङकुशहस्तश्च विस्तारित महाजवः
भुजगेन्द्रसमारूढो जलेशो भगवान्स्वयम्॥ ९७ ॥

पवनोऽङकुशहस्तश्च विस्तारित महाजवः
भुजगेन्द्रसमारूढो जलेशो भगवान्स्वयम्॥ ९७ ॥

नरयुक्ते रथे देवो राक्षसेशो वियच्चरः
तीक्ष्णखड्गयुतो भीमः समरे समवस्थितः॥ ९८ ॥

नरयुक्ते रथे देवो राक्षसेशो वियच्चरः
तीक्ष्णखड्गयुतो भीमः समरे समवस्थितः॥ ९८ ॥

महासिंहरथे देवो धनाध्यक्षो गदायुधः
चन्द्रादित्यावश्विनौ च चतुरङ्गबलान्विताः॥ ९९ ॥

महासिंहरथे देवो धनाध्यक्षो गदायुधः
चन्द्रादित्यावश्विनौ च चतुरङ्गबलान्विताः॥ ९९ ॥