१८

सूत उवाच

विश्वास-प्रस्तुतिः

एतानुत्पाद्य पुत्रांस्तु प्रजासन्तानकारणात् ।
कश्यपो गोत्रकामस्तु चचार सुमहत् तपः ॥ १ ॥

मूलम्

एतानुत्पाद्य पुत्रांस्तु प्रजासन्तानकारणात् ।
कश्यपो गोत्रकामस्तु चचार सुमहत् तपः ॥ १ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्य वै तपतो ऽत्यर्थं प्रादुर्भूतौ सुताविमौ ।
वत्सरश्चासितश्चैव तावुभौ ब्रह्मवादिनौ ॥ २ ॥

मूलम्

तस्य वै तपतो ऽत्यर्थं प्रादुर्भूतौ सुताविमौ ।
वत्सरश्चासितश्चैव तावुभौ ब्रह्मवादिनौ ॥ २ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वत्सरान्नैध्रुवो जज्ञे रैभ्यश्च सुमहायशाः ।
रैभ्यस्य जज्ञिरे रैभ्याः पुत्रा द्युतिमतां वराः ॥ ३ ॥

मूलम्

वत्सरान्नैध्रुवो जज्ञे रैभ्यश्च सुमहायशाः ।
रैभ्यस्य जज्ञिरे रैभ्याः पुत्रा द्युतिमतां वराः ॥ ३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

च्यवनस्य सुता पत्नी नैध्रुवस्य महात्मनः ।
सुमेधा जनयामास पुत्रान् वै कुण्डपायिनः ॥ ४ ॥

मूलम्

च्यवनस्य सुता पत्नी नैध्रुवस्य महात्मनः ।
सुमेधा जनयामास पुत्रान् वै कुण्डपायिनः ॥ ४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

असितस्यैकपर्णायां ब्रह्मिष्ठः समपद्यत ।
नाम्ना वै देवलः पुत्रो योगाचार्यो महातपाः ॥ ५ ॥

मूलम्

असितस्यैकपर्णायां ब्रह्मिष्ठः समपद्यत ।
नाम्ना वै देवलः पुत्रो योगाचार्यो महातपाः ॥ ५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शाण्डिल्यानां परः श्रीमान् सर्वतत्त्वार्थवित् सुधीः ।
प्रसादात् पार्वतीशस्य योगमुत्तममाप्तवान् ॥ ६ ॥

मूलम्

शाण्डिल्यानां परः श्रीमान् सर्वतत्त्वार्थवित् सुधीः ।
प्रसादात् पार्वतीशस्य योगमुत्तममाप्तवान् ॥ ६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शाण्डिल्या नैध्रु वारैभ्यास्त्रयः पक्षास्तु काश्यपाः ।
नरप्रकृतयो विप्राः पुलस्त्यस्य वदामि वः ॥ ७ ॥

मूलम्

शाण्डिल्या नैध्रु वारैभ्यास्त्रयः पक्षास्तु काश्यपाः ।
नरप्रकृतयो विप्राः पुलस्त्यस्य वदामि वः ॥ ७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तृणबिन्दोः सुता विप्रा नाम्ना त्विलविला स्मृता ।
पुलस्त्याय स राजर्षिस्तां कन्यां प्रत्यपादयत् ॥ ८ ॥

मूलम्

तृणबिन्दोः सुता विप्रा नाम्ना त्विलविला स्मृता ।
पुलस्त्याय स राजर्षिस्तां कन्यां प्रत्यपादयत् ॥ ८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋषिस्त्वैलविलिस्तस्यां विश्रवाः समपद्यत ।
तस्य पत्न्यश्चतस्त्रस्तु पौलस्त्यकुलवर्धिकाः ॥ ९ ॥

मूलम्

ऋषिस्त्वैलविलिस्तस्यां विश्रवाः समपद्यत ।
तस्य पत्न्यश्चतस्त्रस्तु पौलस्त्यकुलवर्धिकाः ॥ ९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुष्पोत्कटा च राका च कैकसी देववर्णिनी ।
रूपलावण्यसम्पन्नास्तासां वै शृणुत प्रजाः ॥ १० ॥

मूलम्

पुष्पोत्कटा च राका च कैकसी देववर्णिनी ।
रूपलावण्यसम्पन्नास्तासां वै शृणुत प्रजाः ॥ १० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ज्येष्ठं वैश्रवणं तस्य सुषुवे देवरूपिणी ।
कैकसी जनयत् पुत्रं रावणं राक्षसाधिपम् ॥ ११ ॥

मूलम्

ज्येष्ठं वैश्रवणं तस्य सुषुवे देवरूपिणी ।
कैकसी जनयत् पुत्रं रावणं राक्षसाधिपम् ॥ ११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

कुम्भकर्णं शूर्पणखां तथैव च विभीषणम् ।
पुष्पोत्कटा व्यजनयत् पुत्रान् विश्रवसः शुभान् ॥ १२ ॥

मूलम्

कुम्भकर्णं शूर्पणखां तथैव च विभीषणम् ।
पुष्पोत्कटा व्यजनयत् पुत्रान् विश्रवसः शुभान् ॥ १२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

महोदरं प्रहस्तं च महापार्श्वं खरं तथा ।
कुम्भीनसीं तथा कन्यां राकायां शृणुत प्रजाः ॥ १३ ॥

मूलम्

महोदरं प्रहस्तं च महापार्श्वं खरं तथा ।
कुम्भीनसीं तथा कन्यां राकायां शृणुत प्रजाः ॥ १३ ॥

त्रिशिरा दूषणश्चैव विद्युज्जिह्वो महाबलः ।
विश्वास-प्रस्तुतिः

इत्येते क्रूरकर्माणः पौलस्त्या राक्षसा दश ।
सर्वे तपोबलोत्कृष्टा रुद्रभक्ताः सुभीषणाः ॥ १४ ॥

मूलम्

इत्येते क्रूरकर्माणः पौलस्त्या राक्षसा दश ।
सर्वे तपोबलोत्कृष्टा रुद्रभक्ताः सुभीषणाः ॥ १४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुलहस्य मृगाः पुत्राः सर्वे व्यालाश्च दंष्ट्रिणः ।
भूताः पिशाचाः सर्पाश्च शूकरा हस्तिनस्तथा ॥ १५ ॥

मूलम्

पुलहस्य मृगाः पुत्राः सर्वे व्यालाश्च दंष्ट्रिणः ।
भूताः पिशाचाः सर्पाश्च शूकरा हस्तिनस्तथा ॥ १५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अनपत्यः क्रतुस्तस्मिन् स्मृतो वैवस्वते ऽन्तरे ।
मरीचेः कश्यपः पुत्रः स्वयमेव प्रजापतिः ॥ १६ ॥

मूलम्

अनपत्यः क्रतुस्तस्मिन् स्मृतो वैवस्वते ऽन्तरे ।
मरीचेः कश्यपः पुत्रः स्वयमेव प्रजापतिः ॥ १६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भृगोरप्यभवच्छुक्रो दैत्याचार्यो महातपाः ।
स्वाध्याययोगनिरतो हरभक्तो महाद्युतिः ॥ १७ ॥

मूलम्

भृगोरप्यभवच्छुक्रो दैत्याचार्यो महातपाः ।
स्वाध्याययोगनिरतो हरभक्तो महाद्युतिः ॥ १७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अत्रेः पत्न्यो ऽभवन् बह्व्यः सोदर्यास्ताः पतिव्रताः ।
कृशाश्वस्य तु विप्रेन्द्रा घृताच्यामिति मे श्रुतम् ॥ १८ ॥

मूलम्

अत्रेः पत्न्यो ऽभवन् बह्व्यः सोदर्यास्ताः पतिव्रताः ।
कृशाश्वस्य तु विप्रेन्द्रा घृताच्यामिति मे श्रुतम् ॥ १८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स तासु जनयामास स्वस्त्यात्रेयान् महौजसः ।
वेदवेदाङ्गनिरतांस्तपसा हतकिल्बिषान् ॥ १९ ॥

मूलम्

स तासु जनयामास स्वस्त्यात्रेयान् महौजसः ।
वेदवेदाङ्गनिरतांस्तपसा हतकिल्बिषान् ॥ १९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नारदस्तु वसिष्ठाय ददौ देवीमरुन्धतीम् ।
ऊर्ध्वरेतास्तत्र मुनिः शापाद् दक्षस्य नारदः ॥ २० ॥

मूलम्

नारदस्तु वसिष्ठाय ददौ देवीमरुन्धतीम् ।
ऊर्ध्वरेतास्तत्र मुनिः शापाद् दक्षस्य नारदः ॥ २० ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हर्यश्वेषु तु नष्टेषु मायया नारदस्य तु ।
शशाप नारदं दक्षः क्रोधसंरक्तलोचनः ॥ २१ ॥

मूलम्

हर्यश्वेषु तु नष्टेषु मायया नारदस्य तु ।
शशाप नारदं दक्षः क्रोधसंरक्तलोचनः ॥ २१ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

यस्मान्मम सुताः सर्वे भवतो मायया द्विज ।
क्षयं नीतास्त्वशेषेण निरपत्यो भविष्यति ॥ २२ ॥

मूलम्

यस्मान्मम सुताः सर्वे भवतो मायया द्विज ।
क्षयं नीतास्त्वशेषेण निरपत्यो भविष्यति ॥ २२ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अरुन्धत्यां वसिष्ठस्तु शक्तिमुत्पादयत् सुतम् ।
शक्तेः पराशरः श्रीमान् सर्वज्ञस्तपतां वरः ॥ २३ ॥

मूलम्

अरुन्धत्यां वसिष्ठस्तु शक्तिमुत्पादयत् सुतम् ।
शक्तेः पराशरः श्रीमान् सर्वज्ञस्तपतां वरः ॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

आराध्य देवदेवेशमीशानं त्रिपुरान्तकम् ।
लेभे त्वप्रतिमं पुत्रं कृष्णाद्वैपायनं प्रभुम् ॥ २४ ॥

मूलम्

आराध्य देवदेवेशमीशानं त्रिपुरान्तकम् ।
लेभे त्वप्रतिमं पुत्रं कृष्णाद्वैपायनं प्रभुम् ॥ २४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्वैपायनाच्छ्रको जज्ञे भगवानेव शङ्करः ।
अंशांशेनावतीर्योर्व्यां स्वं प्राप परमं पदम् ॥ २५ ॥

मूलम्

द्वैपायनाच्छ्रको जज्ञे भगवानेव शङ्करः ।
अंशांशेनावतीर्योर्व्यां स्वं प्राप परमं पदम् ॥ २५ ॥

शुकस्याप्यभवन् पुत्राः पञ्चात्यन्ततपस्विनः ।
विश्वास-प्रस्तुतिः

भूरिश्रवाः प्रभुः शम्भुः कृष्णो गौरश्च पञ्चमः ।
कन्या कीर्तिमती चैव योगमाता धृतव्रता ॥ २६ ॥

मूलम्

भूरिश्रवाः प्रभुः शम्भुः कृष्णो गौरश्च पञ्चमः ।
कन्या कीर्तिमती चैव योगमाता धृतव्रता ॥ २६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एते ऽत्र वंश्याः कथिता ब्राह्मणा ब्रह्मवादिनाम् ।
अत ऊर्ध्वं निबोधध्वं कश्यपाद्राजसन्ततिम् ॥ २७ ॥

मूलम्

एते ऽत्र वंश्याः कथिता ब्राह्मणा ब्रह्मवादिनाम् ।
अत ऊर्ध्वं निबोधध्वं कश्यपाद्राजसन्ततिम् ॥ २७ ॥

इति श्रीकूर्मपुराणे षट्साहस्त्र्यां संहितायां पूर्वविभागे अष्टादशो ऽध्यायः