05 प्रतिप्रस्थानपद्धतिः

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रशस्ते रामपादाभ्यां पादुके पर्युपास्महे ।
आनृशंस्यं ययोरासीदाश्रितेष्वनवग्रहम्॥ 5.1

मूलम्

प्रशस्ते रामपादाभ्यां पादुके पर्युपास्महे ।
आनृशंस्यं ययोरासीदाश्रितेष्वनवग्रहम्॥ 5.1

विश्वास-प्रस्तुतिः

भृशातुरसहोदरप्रणयखण्डनस्वैरिणा
पदेन किमनेन मे वनमिहावनादिच्छता ।
इतीव परिहाय तन्निववृते स्वयं यत् पुरा
पदत्रमिदमाद्रिये धृतजगत्त्रयं रङ्गिणः॥ 5.2

मूलम्

भृशातुरसहोदरप्रणयखण्डनस्वैरिणा
पदेन किमनेन मे वनमिहावनादिच्छता ।
इतीव परिहाय तन्निववृते स्वयं यत् पुरा
पदत्रमिदमाद्रिये धृतजगत्त्रयं रङ्गिणः॥ 5.2

विश्वास-प्रस्तुतिः

दशवदनविनाशं वाञ्छतो यस्य चक्रे
दशरथमनघोक्तिं दण्डकारण्ययात्रा ।
स च भरतविमर्दे सत्यसन्धस्त्वयासीत्
रघुपतिपदरक्षे ! राजधानीं प्रयान्त्या॥ 5.3

मूलम्

दशवदनविनाशं वाञ्छतो यस्य चक्रे
दशरथमनघोक्तिं दण्डकारण्ययात्रा ।
स च भरतविमर्दे सत्यसन्धस्त्वयासीत्
रघुपतिपदरक्षे ! राजधानीं प्रयान्त्या॥ 5.3

विश्वास-प्रस्तुतिः

अभ्युपेतविनिवृत्तिसाहसा देवि ! रङ्गपतिरत्नपादुके ।
अत्यशेत भवती महीयसा पारतन्त्र्यविभवेन मैथिलीम्॥ 5.4

मूलम्

अभ्युपेतविनिवृत्तिसाहसा देवि ! रङ्गपतिरत्नपादुके ।
अत्यशेत भवती महीयसा पारतन्त्र्यविभवेन मैथिलीम्॥ 5.4

विश्वास-प्रस्तुतिः

अव्याहतां रघुपतेः वहतः प्रतिज्ञाम्
अंसाधिरोहणरसे विहते धरण्याः ।
प्रादान्निवृत्य भवती मणिपादरक्षे !
स्पर्शं पदेन विगतव्यवधानखेदम्॥ 5.5

मूलम्

अव्याहतां रघुपतेः वहतः प्रतिज्ञाम्
अंसाधिरोहणरसे विहते धरण्याः ।
प्रादान्निवृत्य भवती मणिपादरक्षे !
स्पर्शं पदेन विगतव्यवधानखेदम्॥ 5.5

विश्वास-प्रस्तुतिः

मन्त्राभिषेकविरहाद्भजता विशुद्धिं
संस्कारवर्जनवशादभिसंस्कृतेन ।
मूर्ध्ना निनाय भरतो मणिपादुके ! त्वां
रामाज्ञया विनिहितामिव राज्यलक्ष्मीम्॥ 5.6

मूलम्

मन्त्राभिषेकविरहाद्भजता विशुद्धिं
संस्कारवर्जनवशादभिसंस्कृतेन ।
मूर्ध्ना निनाय भरतो मणिपादुके ! त्वां
रामाज्ञया विनिहितामिव राज्यलक्ष्मीम्॥ 5.6

विश्वास-प्रस्तुतिः

रक्षार्थमस्य जगतो मणिपादरक्षे !
रामस्य पादकमलं समये त्यजन्त्योः ।
किं दुष्करं तव विभूतिपरिग्रहो वा
किं वा विदेहदुहितुः कृपणा दशा सा॥ 5.7

मूलम्

रक्षार्थमस्य जगतो मणिपादरक्षे !
रामस्य पादकमलं समये त्यजन्त्योः ।
किं दुष्करं तव विभूतिपरिग्रहो वा
किं वा विदेहदुहितुः कृपणा दशा सा॥ 5.7

विश्वास-प्रस्तुतिः

सीतासखस्य सहसा चरणारविन्दात्
भक्त्या नते कृतपदा भरतोत्तमाङ्गे ।
आरुह्य नागमभितो भवती वितेने
मायूरचामरभरं मणिरश्मिजालैः॥ 5.8

मूलम्

सीतासखस्य सहसा चरणारविन्दात्
भक्त्या नते कृतपदा भरतोत्तमाङ्गे ।
आरुह्य नागमभितो भवती वितेने
मायूरचामरभरं मणिरश्मिजालैः॥ 5.8

विश्वास-प्रस्तुतिः

मूर्ध्ना मुकुन्दपदरक्षिणि ! बिभ्रतस्त्वाम्
आविर्मदस्य रघुवीरमदावळस्य ।
आमोदिभिस्सपदि दानजलप्रवाहैः
लेभे चिराद्वसुमती रुचिरं विलेपम्॥ 5.9

मूलम्

मूर्ध्ना मुकुन्दपदरक्षिणि ! बिभ्रतस्त्वाम्
आविर्मदस्य रघुवीरमदावळस्य ।
आमोदिभिस्सपदि दानजलप्रवाहैः
लेभे चिराद्वसुमती रुचिरं विलेपम्॥ 5.9

विश्वास-प्रस्तुतिः

आशाः प्रसाधयितुमम्ब ! तदा भवत्यां
दैवादकाण्डशरदीव समुत्थितायाम् ।
स्तोकावशेषसलिलास्सहसा बभूवुः
साकेतयौवतविलोचनवारिवाहाः॥ 5.10

मूलम्

आशाः प्रसाधयितुमम्ब ! तदा भवत्यां
दैवादकाण्डशरदीव समुत्थितायाम् ।
स्तोकावशेषसलिलास्सहसा बभूवुः
साकेतयौवतविलोचनवारिवाहाः॥ 5.10

विश्वास-प्रस्तुतिः

अन्ते वसन्नचरमस्य कवेस्स योगी
वन्यान् प्रगृह्य विविधान् उपदाविशेषान् ।
आतस्थुषीं रघुकुलोचितमौपवाह्यम्
प्रत्युज्जगाम भवतीं भरतोपनीताम्॥ 5.11

मूलम्

अन्ते वसन्नचरमस्य कवेस्स योगी
वन्यान् प्रगृह्य विविधान् उपदाविशेषान् ।
आतस्थुषीं रघुकुलोचितमौपवाह्यम्
प्रत्युज्जगाम भवतीं भरतोपनीताम्॥ 5.11

विश्वास-प्रस्तुतिः

मातस्त्वदागमनमङ्गळदर्शिनीनां
साकेतपक्ष्मळदृशां चटुलाक्षिभृङ्गैः ।
जातानि तत्र सहसा मणिपादरक्षे !
वातायनानि वदनैश्शतपत्रितानि॥ 5.12

मूलम्

मातस्त्वदागमनमङ्गळदर्शिनीनां
साकेतपक्ष्मळदृशां चटुलाक्षिभृङ्गैः ।
जातानि तत्र सहसा मणिपादरक्षे !
वातायनानि वदनैश्शतपत्रितानि॥ 5.12

विश्वास-प्रस्तुतिः

साकेतसीम्नि भवती मणिपादरक्षे !
माङ्गल्यलाजनिकरैरवकीर्यमाणा ।
कीर्तिस्वयंवरपतेर्भरतस्य काले
वैवाहिकी जननि ! वह्निशिखेव रेजे॥ 5.13

मूलम्

साकेतसीम्नि भवती मणिपादरक्षे !
माङ्गल्यलाजनिकरैरवकीर्यमाणा ।
कीर्तिस्वयंवरपतेर्भरतस्य काले
वैवाहिकी जननि ! वह्निशिखेव रेजे॥ 5.13

विश्वास-प्रस्तुतिः

छत्रेन्दुमण्डलवती मणिपादुके ! त्वं
व्याधूतचामरकलापशरप्रसूना ।
सद्यो बभूविथ समग्रविकासहेतुः
साकेतपौरवनितानयनोत्पलानाम्॥ 5.14

मूलम्

छत्रेन्दुमण्डलवती मणिपादुके ! त्वं
व्याधूतचामरकलापशरप्रसूना ।
सद्यो बभूविथ समग्रविकासहेतुः
साकेतपौरवनितानयनोत्पलानाम्॥ 5.14

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रैक्षन्त वक्त्रैर्मणिपादरक्षे !
शत्रुञ्जयं शैलमिवाधिरूढाम् ।
रामाभिधानप्रतिपन्नहर्षैः
उत्तानितैरुत्तरकोसलास्त्वाम्॥ 5.15

मूलम्

प्रैक्षन्त वक्त्रैर्मणिपादरक्षे !
शत्रुञ्जयं शैलमिवाधिरूढाम् ।
रामाभिधानप्रतिपन्नहर्षैः
उत्तानितैरुत्तरकोसलास्त्वाम्॥ 5.15

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्रष्टुं तदा राघवपादरक्षे !
सीतामिव त्वां विनिवर्तमानाम् ।
आसन् अयोध्यापुरसुन्दरीणाम्
औत्सुक्यलोलानि विलोचनानि॥ 5.16

मूलम्

द्रष्टुं तदा राघवपादरक्षे !
सीतामिव त्वां विनिवर्तमानाम् ।
आसन् अयोध्यापुरसुन्दरीणाम्
औत्सुक्यलोलानि विलोचनानि॥ 5.16

विश्वास-प्रस्तुतिः

आस्थाय तत्र स्फुटबिन्दुनादं
स्तम्बेरमं तादृशसन्निवेशम् ।
अदर्शयस्त्वं पुरमध्यभागे
पादावनि ! त्वत्प्रणवाश्रयत्वम्॥ 5.17

मूलम्

आस्थाय तत्र स्फुटबिन्दुनादं
स्तम्बेरमं तादृशसन्निवेशम् ।
अदर्शयस्त्वं पुरमध्यभागे
पादावनि ! त्वत्प्रणवाश्रयत्वम्॥ 5.17

विश्वास-प्रस्तुतिः

दशग्रीवस्तम्बेरमदळनदुर्दान्तहृदये
विहारस्वाच्छन्द्यात् विशति रघुसिंहे वनभुवम् ।
स्ववात्सल्यक्रोडीकृतभरतशाबेव भवती
निराबाधां पादावनि ! न विजहौ कोसलगुहाम्॥ 5.18

मूलम्

दशग्रीवस्तम्बेरमदळनदुर्दान्तहृदये
विहारस्वाच्छन्द्यात् विशति रघुसिंहे वनभुवम् ।
स्ववात्सल्यक्रोडीकृतभरतशाबेव भवती
निराबाधां पादावनि ! न विजहौ कोसलगुहाम्॥ 5.18

विश्वास-प्रस्तुतिः

कैकेयीवरदानदुर्दिननिरालोकस्य लोकस्य यत्
त्राणार्थं भरतेन भव्यमनसा साकेतमानीयत ।
रामत्यागसहैरसह्यविरहम् रङ्गक्षितीन्द्रस्य तत्
पादत्राणमनन्यतन्त्रफणितेरापीडमीडीमहि॥ 5.19

मूलम्

कैकेयीवरदानदुर्दिननिरालोकस्य लोकस्य यत्
त्राणार्थं भरतेन भव्यमनसा साकेतमानीयत ।
रामत्यागसहैरसह्यविरहम् रङ्गक्षितीन्द्रस्य तत्
पादत्राणमनन्यतन्त्रफणितेरापीडमीडीमहि॥ 5.19

विश्वास-प्रस्तुतिः

समुपस्थिते प्रदोषे सहसा
विनिवृत्य चित्रकूटवनात् ।
अभजत पुनर्जनपदं वत्सं
धेनुरिव पादुके ! भवती॥ 5.20

मूलम्

समुपस्थिते प्रदोषे सहसा
विनिवृत्य चित्रकूटवनात् ।
अभजत पुनर्जनपदं वत्सं
धेनुरिव पादुके ! भवती॥ 5.20