०९१

श्रीकृष्ण त्वत्पदोपासनमभयतमं बद्धमिथ्यार्थदृष्टे
र्मर्त्यस्यार्तस्य मन्ये व्यपसरति भयं येन सर्वात्मनैव ।
यत्तावत्त्वत्प्रणीतानिह भजनविधीनास्थितो मोहमार्गे
धावन्नप्यावृताक्षः स्खलति न कुहचिद्देवदेवाखिलात्मन् ॥ ९११॥

श्रीकृष्ण त्वत्पदोपासनमभयतमं बद्धमिथ्यार्थदृष्टे
र्मर्त्यस्यार्तस्य मन्ये व्यपसरति भयं येन सर्वात्मनैव ।
यत्तावत्त्वत्प्रणीतानिह भजनविधीनास्थितो मोहमार्गे
धावन्नप्यावृताक्षः स्खलति न कुहचिद्देवदेवाखिलात्मन् ॥ ९११॥

O, Sri Krishna, Lord of Lords ! The worship of Thy feet is, in my estimation, the most effective means of release from the fear that the soul is prey to, owing to its attachment to unreal objects (body etc.) and ego-centric thoughts of “I” and “mine”, which leads to its mortal nature and to distress and affliction of various kinds. By such worship (of Thy Feet), this fear is wholly annihilated. The mortal one who faithfully observes and follows the modes of worship, ordained by Thee, never falters or loses his way, even if he may be running with eyes closed due to the power of Maya.

भूमन् कायेन वाचा मुहुरपि मनसा त्वद्बलप्रेरितात्मा
यद्यत्कुर्वे समस्तं तदिह परतरे त्वय्यसावर्पयामि ।
जात्यापीह श्वपाकस्त्वयि निहितमनः कर्मवागिन्द्रियार्थ
प्राणो विश्वं पुनीते न तु विमुखमनास्त्वत्पदाद्विप्रवर्यः ॥ ९१२॥

भूमन् कायेन वाचा मुहुरपि मनसा त्वद्बलप्रेरितात्मा
यद्यत्कुर्वे समस्तं तदिह परतरे त्वय्यसावर्पयामि ।
जात्यापीह श्वपाकस्त्वयि निहितमनः कर्मवागिन्द्रियार्थ
प्राणो विश्वं पुनीते न तु विमुखमनास्त्वत्पदाद्विप्रवर्यः ॥ ९१२॥

O, Supreme Lord ! I dedicate to Thee, here and now, all that I do, again and again and from time to time, with my body, words (speech) and mind, actuated and instigated by Thy Supreme Power. One who has offered to Thee and concentrated in Thee his entire equipment of mind, deeds, speech, organs of sense and action, their objects and prana (vital breath) does thereby sanctify the Universe, even if he happens to be a Chandala (low caste), but not the one who is averse (indifferent) to Thy Feet, even if he happens to be a high born Brahmin.

भीतिर्नाम द्वितीयाद्भवति ननु मनःकल्पितं च द्वितीयं
तेनैक्याभ्यासशीलो हृदयमिह यथाशक्ति बुद्ध्या निरुन्ध्याम् ।
मायाविद्धे तु तस्मिन्पुनरपि न तथा भाति मायाधिनाथं
तं त्वां भक्त्या महत्या सततमनुभजन्नीश भीतिं विजह्याम् ॥ ९१३॥

भीतिर्नाम द्वितीयाद्भवति ननु मनःकल्पितं च द्वितीयं
तेनैक्याभ्यासशीलो हृदयमिह यथाशक्ति बुद्ध्या निरुन्ध्याम् ।
मायाविद्धे तु तस्मिन्पुनरपि न तथा भाति मायाधिनाथं
तं त्वां भक्त्या महत्या सततमनुभजन्नीश भीतिं विजह्याम् ॥ ९१३॥

The thing that causes fear is, indeed, a mental projection of something different from one’s own self. Hence, I shall, to the best of my ability, attempt to rein in this mental activity by conscious, intense practice of oneness with Thee. Nevertheless this attempt is often frustrated by the overwhelming power of Maya. Hence, O Lord, I shall gain victory over fear through constant meditation, with intense devotion, upon Thee, who is overlord of Maya itself.

भक्तेरुत्पत्तिवृद्धी तव चरणजुषं सङ्गमेनैव पुंसा
मासाद्ये पुण्यभाजां श्रिय इव जगति श्रीमतां सङ्गमेन ।
तत्सङ्गो देव भूयान्मम खलु सततं तन्मुखादुन्मिषद्भि
स्त्वन्माहात्म्यप्रकारैर्भवति च सुदृढा भक्तिरुद्धूतपापा ॥ ९१४॥

भक्तेरुत्पत्तिवृद्धी तव चरणजुषं सङ्गमेनैव पुंसा
मासाद्ये पुण्यभाजां श्रिय इव जगति श्रीमतां सङ्गमेन ।
तत्सङ्गो देव भूयान्मम खलु सततं तन्मुखादुन्मिषद्भि
स्त्वन्माहात्म्यप्रकारैर्भवति च सुदृढा भक्तिरुद्धूतपापा ॥ ९१४॥

Association with Thy devotees leads to the birth of devotion as also its development, in those who have accumulated Punya by performance of good deeds in past lives, even as association with the prosperous leads one to prosperity. Therefore, O Lord, I pray for association with Thy devotees, so that, by constantly listening to their recounting of Thy glories, my devotion to Thee (which drives away all sins) may become firm too.

श्रेयोमार्गेषु भक्तावधिकबहुमतिर्जन्मकर्माणि भूयो
गायन्क्षेमाणि नामान्यपि तदुभयतः प्रद्रुतं प्रद्रुतात्मा ।
उद्यद्धासः कदचित्कुहाचिदपि रुदन्क्वापि गर्जन्प्रगाय
न्नुन्मादीव प्रनृत्यन्नयि कुरु करुणां लोकबाह्यश्चरेयम् ॥ ९१५॥

श्रेयोमार्गेषु भक्तावधिकबहुमतिर्जन्मकर्माणि भूयो
गायन्क्षेमाणि नामान्यपि तदुभयतः प्रद्रुतं प्रद्रुतात्मा ।
उद्यद्धासः कदचित्कुहाचिदपि रुदन्क्वापि गर्जन्प्रगाय
न्नुन्मादीव प्रनृत्यन्नयि कुरु करुणां लोकबाह्यश्चरेयम् ॥ ९१५॥

While following the path of devotion which I prefer (over other paths) for the attainment of salvation, I shall unremittingly recite Thy names, incarnations and sportive deeds, whereby my mind soon melts and leads me to behave as one possessed - sometimes weeping or roaring, singing loudly or dancing, and wander about without attachment to this world of objects. O Lord, may Thee in Thy infinite mercy, ordain me thus.

भूतान्येतानि भूतात्मकमपि सकलं पक्षिमत्स्यान्मृगादीन्
मर्त्यान्मित्राणि शत्रूनपि यमितमतिस्त्वन्मयान्यानमानि ।
त्वत्सेवायां हि सिध्येन्मम तव कृपया भक्तिदार्ढ्यं विराग
स्त्वत्तत्त्वस्यावबोधोऽपि च भुवनपते यत्नभेदं विनैव ॥ ९१६॥

भूतान्येतानि भूतात्मकमपि सकलं पक्षिमत्स्यान्मृगादीन्
मर्त्यान्मित्राणि शत्रूनपि यमितमतिस्त्वन्मयान्यानमानि ।
त्वत्सेवायां हि सिध्येन्मम तव कृपया भक्तिदार्ढ्यं विराग
स्त्वत्तत्त्वस्यावबोधोऽपि च भुवनपते यत्नभेदं विनैव ॥ ९१६॥

May I pay obeisance to the five primordial elements (Earth, Water, Fire, Air and Ether) and to the entire universe of objects, moving and stationary, embodied out of these elements, be they birds, fish, beasts, etc., or human beings, friends or foes, with a mind disciplined to the concept that all these are manifestations of Thine Own Self.O Lord of the Universe, is it not true that by service to Thee and out of Thy infinite mercy alone, without any other effort, I shall attain intense devotion to Thee, non- attachment (to material objects) and realisation of Thy ultimate truth?

नो मुह्यन्क्षुत्तृडाद्यैर्भवसरणिभवैस्त्वन्निलीनाशयत्वा
च्चिन्तासातत्यशाली निमिषलवमपि त्वत्पदादप्रकम्पः ।
इष्टानिष्टेषु तुष्टिव्यसनविरहितो मायिकत्वावबोधा
ज्ज्योत्स्नाभिस्त्वन्नखेन्दोरधिकशिशिरितेनात्मना सञ्चरेयम् ॥ ९१७॥

नो मुह्यन्क्षुत्तृडाद्यैर्भवसरणिभवैस्त्वन्निलीनाशयत्वा
च्चिन्तासातत्यशाली निमिषलवमपि त्वत्पदादप्रकम्पः ।
इष्टानिष्टेषु तुष्टिव्यसनविरहितो मायिकत्वावबोधा
ज्ज्योत्स्नाभिस्त्वन्नखेन्दोरधिकशिशिरितेनात्मना सञ्चरेयम् ॥ ९१७॥

With my mind absorbed in Thee, not being overwhelmed by bondage-induced feelings of hunger, thirst, etc., constantly engaged in Thy meditation, never deviating even for a fraction of a moment from Thy feet, overcoming feelings of joy and sorrow, respectively, in things pleasant and unpleasant through understanding and realising that these are born out of Maya or delusion, may I wander around with a mind well-cooled by the radiance emanating from Thy moon-like toe nails.

भूतेष्वेषु त्वदैक्यस्मृतिसमधिगतौ नाधिकारोऽधुना चेत्
त्वत्प्रेम त्वत्कमैत्री जडमतिषु कृपा द्विट्सु भूयादुपेक्षा ।
अर्चायां वा समर्चाकुतुकमुरुतरश्रद्धया वर्धतां मे
त्वत्संसेवी तथापि द्रुतमुपलभते भक्तलोकोत्तमत्वम् ॥ ९१८॥

भूतेष्वेषु त्वदैक्यस्मृतिसमधिगतौ नाधिकारोऽधुना चेत्
त्वत्प्रेम त्वत्कमैत्री जडमतिषु कृपा द्विट्सु भूयादुपेक्षा ।
अर्चायां वा समर्चाकुतुकमुरुतरश्रद्धया वर्धतां मे
त्वत्संसेवी तथापि द्रुतमुपलभते भक्तलोकोत्तमत्वम् ॥ ९१८॥

In case I am at present not mature enough to realise Thy oneness with these different elements, may I at least develop love towards Thee, friendliness towards Thy devotees, tolerance towards the dull-witted and ignorant and indifference towards enemies. Further may eagerness to worship Thy image with steady faith grow in me. Indeed one who serves Thee thus also soon reaches a position of superiority among Thy devotees.

आवृत्य त्वत्स्वरूपं क्षितिजलमरुदाद्यात्मना विक्षिपन्ती
जीवान्भूयिष्ठकर्मावलिविवशगतीन् दुःखजाले क्षिपन्ती ।
त्वन्माया माभिभून्मामयि भुवनपते कल्पते तत्प्रशान्त्यै
त्वत्पादे भक्तिरेवेत्यवददयि विभो सिद्धयोगी प्रबुद्धः ॥ ९१९॥

आवृत्य त्वत्स्वरूपं क्षितिजलमरुदाद्यात्मना विक्षिपन्ती
जीवान्भूयिष्ठकर्मावलिविवशगतीन् दुःखजाले क्षिपन्ती ।
त्वन्माया माभिभून्मामयि भुवनपते कल्पते तत्प्रशान्त्यै
त्वत्पादे भक्तिरेवेत्यवददयि विभो सिद्धयोगी प्रबुद्धः ॥ ९१९॥

O Lord of the Universe, may Thou save me from being overpowered by Thy Maya (delusive power) which conceals Thy true nature and projects this world made up of the five elements (Earth, Water, Fire, Air, Ether) and consigns all creatures to the web of sufferings caused by their past actions. As the Sage Prabuddha did tell Videha, worship of Thy Lotus Feet alone can conquer that Maya.

दुःखान्यालोक्य जन्तुष्वलमुदितविवेकोऽहमाचार्यवर्या
ल्लब्ध्वा त्वद्रूपतत्त्वं गुणचरितकथाद्युद्भवत्भक्तिभूमा ।
मायामेनां तरित्वा परमसुखमये त्वत्पदे मोदिताहे
तस्यायं पूर्वरङ्गः पवनपुरपते नाशयाशेषरोगान् ॥ ९११०॥

दुःखान्यालोक्य जन्तुष्वलमुदितविवेकोऽहमाचार्यवर्या
ल्लब्ध्वा त्वद्रूपतत्त्वं गुणचरितकथाद्युद्भवत्भक्तिभूमा ।
मायामेनां तरित्वा परमसुखमये त्वत्पदे मोदिताहे
तस्यायं पूर्वरङ्गः पवनपुरपते नाशयाशेषरोगान् ॥ ९११०॥

Having acquired discrimination (between the real and unreal) through observation of the sufferings of all creatures, I may gain knowledge of Thy true nature from a great preceptor, and by means of intense devotion generated by my constantly listening to the accounts of Thy glories and deeds, I shall cross the (ocean of) Maya and experience supreme bliss at Thy Feet. However this is but a preliminary step to the attainment of devotional love towards Thee. O Lord of Guruvayur, may Thou deign to destroy all my afflictions.