०७९

बलसमेतबलानुगतो भवान् पुरमगाहत भीष्मकमानितः ।
द्विजसुतं त्वदुपागमवादिनं धृतरसा तरसा प्रणनाम सा ॥ ७९१॥

बलसमेतबलानुगतो भवान् पुरमगाहत भीष्मकमानितः ।
द्विजसुतं त्वदुपागमवादिनं धृतरसा तरसा प्रणनाम सा ॥ ७९१॥

On reaching Kundina, followed by Balarama with an army, Thou wert welcomed with full honours by King Bhishmaka. Overjoyed on learning from the Brahmana youth about Thy arrival, Rukmini paid due respects to him.

भुवनकान्तमवेक्ष्य भवद्वपुर्नृपसुतस्य निशम्य च चेष्टितम् ।
विपुलखेदजुषां पुरवासिनां सरुदितैरुदितैरगमन्निशा ॥ ७९२॥

भुवनकान्तमवेक्ष्य भवद्वपुर्नृपसुतस्य निशम्य च चेष्टितम् ।
विपुलखेदजुषां पुरवासिनां सरुदितैरुदितैरगमन्निशा ॥ ७९२॥

The citizens, who were enchanted by Thy bewitching form, spent the night discussing the foul scheme of Rukmi and deploring it.

तदनु वन्दितुमिन्दुमुखी शिवां विहितमङ्गलभूषणभासुरा ।
निरगमद्भवदर्पितजीविता स्वपुरतः पुरतः सुभटावृता ॥ ७९३॥

तदनु वन्दितुमिन्दुमुखी शिवां विहितमङ्गलभूषणभासुरा ।
निरगमद्भवदर्पितजीविता स्वपुरतः पुरतः सुभटावृता ॥ ७९३॥

Then that charming maiden, who had pledged her heart to Thee, decked with ornaments befitting the occasion, set out from her chambers to the temple of Goddess Parvati, surrounded by her able bodyguards.

कुलवधूभिरुपेत्य कुमारिका गिरिसुतां परिपूज्य च सादरम् ।
मुहुरयाचत तत्पदपङ्कजे निपतिता पतितां तव केवलम् ॥ ७९४॥

कुलवधूभिरुपेत्य कुमारिका गिरिसुतां परिपूज्य च सादरम् ।
मुहुरयाचत तत्पदपङ्कजे निपतिता पतितां तव केवलम् ॥ ७९४॥

In the company of other respectable women, Rukmini offered worship to Goddess Parvati with great fervour and, prostrating before the Goddess’s lotus-feet, entreated her repeatedly to bless her and bring about the fulfillment of her yearning to get Thee as her husband.

समवलोक कुतुहलसङ्कुले नृपकुले निभृतं त्वयि च स्थिते ।
नृपसुता निरगात् ग्रिजालयात् सुरुचिरं रुचिरञ्जितदिङ्मुखा ॥ ७९५॥

समवलोक कुतुहलसङ्कुले नृपकुले निभृतं त्वयि च स्थिते ।
नृपसुता निरगात् ग्रिजालयात् सुरुचिरं रुचिरञ्जितदिङ्मुखा ॥ ७९५॥

While the assembled Kings were milling around in the palace, eager to catch a glimpse of the princess, and Thou wert watching silently, Rukmini emerged from the temple radiating charm.

भुवनमोहनरूपरुचा तदा विवशिताखिलराजकदम्बया ।
त्वमपि देव कटाक्षविमोक्षणैः प्रमदया मदयाञ्चकृषे मनाक् ॥ ७९६॥

भुवनमोहनरूपरुचा तदा विवशिताखिलराजकदम्बया ।
त्वमपि देव कटाक्षविमोक्षणैः प्रमदया मदयाञ्चकृषे मनाक् ॥ ७९६॥

Then, as the host of Kings were infatuated by her beauty, Thou, too, O Lord, wert slightly bewitched by her side-long glances.

क्व तु गमिष्यसि चन्द्रमुखीति तां सरसमेत्य करेण हरन् क्षणात् ।
समधिरोप्य रथं त्वमपाहृथा भुवि ततो विततो निनदो द्विषाम् ॥ ७९७॥

क्व तु गमिष्यसि चन्द्रमुखीति तां सरसमेत्य करेण हरन् क्षणात् ।
समधिरोप्य रथं त्वमपाहृथा भुवि ततो विततो निनदो द्विषाम् ॥ ७९७॥

Approaching her with the words : “Whither are you bound, O lovely one ?”, Thou didst take her quickly by the hand, and seating her in the chariot, drive away fast, creating widespread uproar among Thy enemies.

क्वनु गतः पशुपाल इति क्रुधा कृतरणा यदुभिश्च जिता नृपाः ।
न तु भवानुदचाल्यत तैरहो पिशुनकैः शुनकैरिव केसरी ॥ ७९८॥

क्वनु गतः पशुपाल इति क्रुधा कृतरणा यदुभिश्च जिता नृपाः ।
न तु भवानुदचाल्यत तैरहो पिशुनकैः शुनकैरिव केसरी ॥ ७९८॥

Hurling abuses at Thee in rage, and calling Thee a cowherd, etc, the assembled Kings fell on the Yadavas, but were soon worsted by them. Thou, however, remained unmoved, even as a lion is, while confronted by dogs.

तदनु रुक्मिणमागतमाहवे वधमुपेक्ष्य निबध्य विरूपयन् ।
हृतमदं परिमुच्य बलोक्तिभिः पुरमया रमया सह कान्तया ॥ ७९९॥

तदनु रुक्मिणमागतमाहवे वधमुपेक्ष्य निबध्य विरूपयन् ।
हृतमदं परिमुच्य बलोक्तिभिः पुरमया रमया सह कान्तया ॥ ७९९॥

Then, Rukmi, who came in pursuit, was taken captive by Thee, who, however, spared his life, and wert content to disfigure him, so as to humble his pride, and then set him free, on Balarama’s urging. Thou didst, thereafter, leave for Dwaraka with Thy beloved Rukmini, who was Goddess Lakshmi herself.

नवसमागमलज्जितमानसां प्रणयकौतुकजृम्भितमन्मथाम् ।
अरमयः खलु नाथ यथासुखं रहसि तां हसितांशुलसन्मुखीम् ॥ ७९१०॥

नवसमागमलज्जितमानसां प्रणयकौतुकजृम्भितमन्मथाम् ।
अरमयः खलु नाथ यथासुखं रहसि तां हसितांशुलसन्मुखीम् ॥ ७९१०॥

O Lord, Thou didst, in private, greatly delight Rukmini, who was bashful on her first union with Thee and whose passion was kindled by love-play and face lit up by her smile.

विविधनर्मभिरेवमहर्निशं प्रमदमाकलयन्पुनरेकदा ।
ऋजुमतेः किल वक्रागिरा भवान् वरतनोरतनोदतिलोलताम् ॥ ७९११॥

विविधनर्मभिरेवमहर्निशं प्रमदमाकलयन्पुनरेकदा ।
ऋजुमतेः किल वक्रागिरा भवान् वरतनोरतनोदतिलोलताम् ॥ ७९११॥

Though giving her immense joy day and night with jocular conversation, O Lord, Thou didst once, by ambiguous talk, produce uneasiness in her simple and straightforward mind.

तदधिकैरथ लालनकौशलैः प्रणयिनीमधिकं रमयन्निमाम् ।
अयि मुकुन्द भवच्चरितानि नः प्रगदतां गदतान्तिमपाकुरु ॥ ७९१२॥

तदधिकैरथ लालनकौशलैः प्रणयिनीमधिकं रमयन्निमाम् ।
अयि मुकुन्द भवच्चरितानि नः प्रगदतां गदतान्तिमपाकुरु ॥ ७९१२॥

Thou didst enhance her happiness by ever new devices. O Mukunda, may Thou remove all sorrows from us, who always extol Thy glorious deeds.