०४६

अयि देव पुरा किल त्वयि स्वयमुत्तानशये स्तनन्धये ।
परिजृम्भणतो व्यपावृते वदने विश्वमचष्ट वल्लवी ॥ ४६१ ॥

अयि देव पुरा किल त्वयि स्वयमुत्तानशये स्तनन्धये ।
परिजृम्भणतो व्यपावृते वदने विश्वमचष्ट वल्लवी ॥ ४६१ ॥

Oh Lord ! Once, when, sucking at Thy mother’s breast, Thou lying flat on her lap, opened Thy mouth to yawn, the entire Universe was seen by Yasoda, in it.

पुनरप्यथ बालकैः समं त्वयि लीलानिरते जगत्पते ।
फलसञ्चयवञ्चनकृधा तव मृद्भोजनमूचुरर्भकाः ॥ ४६२ ॥

पुनरप्यथ बालकैः समं त्वयि लीलानिरते जगत्पते ।
फलसञ्चयवञ्चनकृधा तव मृद्भोजनमूचुरर्भकाः ॥ ४६२ ॥

Oh Lord of the Universe ! Another time, Thou, playing with other children, plucking fruits, cheated them and ate the fruits gathered by them. Angry with Thee, they complained to Thy mother that Thou had eaten mud.

अयि ते प्रलयावधौ विभो क्षितितोयादिसमस्तभक्षिणः ।
मृदुपाशनतो रुजा भवेदिति भीता जननी चुकोप सा ॥ ४६३॥

अयि ते प्रलयावधौ विभो क्षितितोयादिसमस्तभक्षिणः ।
मृदुपाशनतो रुजा भवेदिति भीता जननी चुकोप सा ॥ ४६३॥

Oh Lord Omnipresent ! Thy mother, fearing that Thou would become sick by consuming mud, was angry with Thee, because she knew not that Thou, at the time of the deluge swalloweth everything, like earth, water etc.

अयि दुर्विनयात्मक त्वया किमु मृत्सा बत वत्स भक्षिता ।
इति मातृगिरं चिरं विभो वितथां त्वं प्रतिजज्ञिषे हसन् ॥ ४६४ ॥

अयि दुर्विनयात्मक त्वया किमु मृत्सा बत वत्स भक्षिता ।
इति मातृगिरं चिरं विभो वितथां त्वं प्रतिजज्ञिषे हसन् ॥ ४६४ ॥

Oh Lord ! When Thy mother questioned Thee, whether Thou, her mischievous pet, had eaten mud, Thou laughingly denied it emphatically.

अयि ते सकलैर्विनिश्चिते विमतिश्चेद्वदनं विदार्यताम् ।
इति मातृविभर्त्सितो मुखं विकसत्पद्मनिभं व्यदारयः ॥ ४६५ ॥

अयि ते सकलैर्विनिश्चिते विमतिश्चेद्वदनं विदार्यताम् ।
इति मातृविभर्त्सितो मुखं विकसत्पद्मनिभं व्यदारयः ॥ ४६५ ॥

Thy mother, not believing Thee, because all the other children had convinced her of it, goaded Thee into opening Thy mouth which was like a fullblown lotus.

अपि मृल्लवदर्शनोत्सुकां जननीं तां बहु तर्पयन्निव ।
पृथिवीं निखिलां न केवलं भुवनान्यप्यखिलान्यदीदृशः ॥ ४६६ ॥

अपि मृल्लवदर्शनोत्सुकां जननीं तां बहु तर्पयन्निव ।
पृथिवीं निखिलां न केवलं भुवनान्यप्यखिलान्यदीदृशः ॥ ४६६ ॥

Then Thy mother, who expected to see a small ball of mud, was granted a revelation of not only the whole earth but all the other worlds too, by Thee, as if to satisfy her curiosity.

कुहचिद्वनमम्बुधिः क्वचित् क्वचिदभ्रं कुहचिद्रसातलम् ।
मनुजा दनुजाः क्वचित्सुरा ददृशे किं न तदा त्वदानने ॥ ४६७ ॥

कुहचिद्वनमम्बुधिः क्वचित् क्वचिदभ्रं कुहचिद्रसातलम् ।
मनुजा दनुजाः क्वचित्सुरा ददृशे किं न तदा त्वदानने ॥ ४६७ ॥

In Thy open mouth, she saw forests and oceans on one side; the sky, space and the nether regions on the other; elsewhere she saw humans, demons and gods; oh what all did she not see in there !

कलशाम्बुधिशायिनं पुनः परवैकुण्ठपदाधिवासिनम् ।
स्वपुरश्च निजार्भकात्मकं कतिधा त्वां न ददर्श सा मुखे ॥ ४६८ ॥

कलशाम्बुधिशायिनं पुनः परवैकुण्ठपदाधिवासिनम् ।
स्वपुरश्च निजार्भकात्मकं कतिधा त्वां न ददर्श सा मुखे ॥ ४६८ ॥

She saw Thy manifold forms in Thy mouth; reclining majestically in the milky ocean; then reigning supreme in that glorious Vaikunta; yet again in front of her as her own son; oh how many different forms of Thee did she not see in Thy mouth !

विकसद्भुवने मुखोदरे ननु भूयोऽपि तथाविधाननः ।
अनया स्फुटमीक्षितो भवाननवस्थां जगतां बतातनोत् ॥ ४६९॥

विकसद्भुवने मुखोदरे ननु भूयोऽपि तथाविधाननः ।
अनया स्फुटमीक्षितो भवाननवस्थां जगतां बतातनोत् ॥ ४६९॥

In that mouth, where the whole universe shone clearly, she saw yet another similar face and open mouth, with the whole universe shining in it; within that yet another mouth, displaying the whole universe and thus an endless revelation of Thy infinite quality. Wonderful indeed.

धृततत्त्वधियं तदा क्षणं जननीं तां प्रणयेन मोहयन् ।
स्तनमम्ब दिशेत्युपासजन् भगवन्नद्भुतबाल पाहि माम् ॥ ४६१०॥

धृततत्त्वधियं तदा क्षणं जननीं तां प्रणयेन मोहयन् ।
स्तनमम्ब दिशेत्युपासजन् भगवन्नद्भुतबाल पाहि माम् ॥ ४६१०॥

Thus, for a brief moment Yasoda, was given a taste of the Absolute Truth, but in the next instant she was shrouded in that Maya, of filial love, as Thou climbed on to her lap, asking for milk. Oh Lord ! who took the form of that wonderful child, please protect me.