बृहस्पतिरुवाच॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
अत ऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि श्राद्धकर्मणि पूजितम्।
काम्यनैमित्तिकाजस्रं श्राद्धकर्मणि नित्यशः ॥ १९.१ ॥
मूलम्
अत ऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि श्राद्धकर्मणि पूजितम्।
काम्यनैमित्तिकाजस्रं श्राद्धकर्मणि नित्यशः ॥ १९.१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पुत्र दारधनमूला अष्टकास्तिस्र एव च।
पूर्वपक्षो वरिष्ठो हि पूर्वा चित्री उदाहृता ॥ १९.२ ॥
मूलम्
पुत्र दारधनमूला अष्टकास्तिस्र एव च।
पूर्वपक्षो वरिष्ठो हि पूर्वा चित्री उदाहृता ॥ १९.२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
प्राजापत्या द्वितीया स्यात् तृतीया वैश्वदेविकी।
आद्या पूपैःसदा कार्या मासैरन्या भवेत्सदा ॥ १९.३ ॥
मूलम्
प्राजापत्या द्वितीया स्यात् तृतीया वैश्वदेविकी।
आद्या पूपैःसदा कार्या मासैरन्या भवेत्सदा ॥ १९.३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
शाकैरन्या तृतीया स्यादेवं द्रव्यगतो विधिः ।
अन्वष्टका पितॄणां वै नित्यमेव विधीयते ॥ १९.४ ॥
मूलम्
शाकैरन्या तृतीया स्यादेवं द्रव्यगतो विधिः ।
अन्वष्टका पितॄणां वै नित्यमेव विधीयते ॥ १९.४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
यद्यन्या च चतुर्थी स्यात्ताञ्च कुर्याद्विशेषतः।
तासु श्राद्धं बुधः कुर्यात् सर्वस्वेनापि नित्यशः ॥ १९.५ ॥
मूलम्
यद्यन्या च चतुर्थी स्यात्ताञ्च कुर्याद्विशेषतः।
तासु श्राद्धं बुधः कुर्यात् सर्वस्वेनापि नित्यशः ॥ १९.५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
परत्रेह च सर्वेषु नित्यमेव सुखी भवेत् ।
पूजकानां सदोत्कर्षो नास्तिका नामधो गतिः ॥ १९.६ ॥
मूलम्
परत्रेह च सर्वेषु नित्यमेव सुखी भवेत् ।
पूजकानां सदोत्कर्षो नास्तिका नामधो गतिः ॥ १९.६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पितरः सर्वकालेषु तिथिकालेषु देवताः।
सर्वे पुरुषमायान्ति निपानमिव धेनवः ॥ १९.७ ॥
मूलम्
पितरः सर्वकालेषु तिथिकालेषु देवताः।
सर्वे पुरुषमायान्ति निपानमिव धेनवः ॥ १९.७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
मा स्म ते प्रतिगच्छेयुरष्टकाः सुरपूजिताः ।
मोघस्तस्य भवेल्लोको लब्धं चास्य विनश्यति ॥ १९.८ ॥
मूलम्
मा स्म ते प्रतिगच्छेयुरष्टकाः सुरपूजिताः ।
मोघस्तस्य भवेल्लोको लब्धं चास्य विनश्यति ॥ १९.८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
देवांस्तु दायिनो यान्ति तिर्यग्गच्छन्त्यदायिनः।
प्रजां पुष्टिं स्मृतिं मेधां पुत्रानैश्वर्यमेव च ॥ १९.९ ॥
मूलम्
देवांस्तु दायिनो यान्ति तिर्यग्गच्छन्त्यदायिनः।
प्रजां पुष्टिं स्मृतिं मेधां पुत्रानैश्वर्यमेव च ॥ १९.९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
कुर्वाणः पौर्णमास्यां च पूर्वं पूर्णं समश्नुते।
प्रतिपद्धनलाभाय लब्धं चास्य न नश्यति ॥ १९.१० ॥
मूलम्
कुर्वाणः पौर्णमास्यां च पूर्वं पूर्णं समश्नुते।
प्रतिपद्धनलाभाय लब्धं चास्य न नश्यति ॥ १९.१० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
द्वितीयायां तु यः कुर्याद्द्विपदाधिपतिर्भवेत्।
वरार्थिना तृतीया तु शत्रुघ्नी पापनाशिनी ॥ १९.११ ॥
मूलम्
द्वितीयायां तु यः कुर्याद्द्विपदाधिपतिर्भवेत्।
वरार्थिना तृतीया तु शत्रुघ्नी पापनाशिनी ॥ १९.११ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
चतुर्थ्यां कुरुते श्राद्धं शत्रोश्छिद्राणि पश्यति।
पञ्चम्यां वै प्रकुर्वाणः प्राप्नोति महतीं श्रियम् ॥ १९.१२ ॥
मूलम्
चतुर्थ्यां कुरुते श्राद्धं शत्रोश्छिद्राणि पश्यति।
पञ्चम्यां वै प्रकुर्वाणः प्राप्नोति महतीं श्रियम् ॥ १९.१२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
षष्ठ्यां श्राद्धानि कुर्वाणं द्विजास्तं पूजयन्त्युत।
कुरुते यस्तु सप्तम्यां श्राद्धानि सततं नरः ॥ १९.१३ ॥
मूलम्
षष्ठ्यां श्राद्धानि कुर्वाणं द्विजास्तं पूजयन्त्युत।
कुरुते यस्तु सप्तम्यां श्राद्धानि सततं नरः ॥ १९.१३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
महासत्रमवाप्नोति गणानामधिपो भवेत्।
सम्पूर्णामृद्धिमाप्नोति योऽष्टम्यां कुरुते नरः ॥ १९.१४ ॥
मूलम्
महासत्रमवाप्नोति गणानामधिपो भवेत्।
सम्पूर्णामृद्धिमाप्नोति योऽष्टम्यां कुरुते नरः ॥ १९.१४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
श्राद्धं नवम्यां कुर्वाण ऐश्वर्यं काङ्क्षितां स्त्रियम्।
कुर्वन् दशम्यां तु नरो ब्राह्मीं श्रियमवाप्नुयात् ॥ १९.१५ ॥
मूलम्
श्राद्धं नवम्यां कुर्वाण ऐश्वर्यं काङ्क्षितां स्त्रियम्।
कुर्वन् दशम्यां तु नरो ब्राह्मीं श्रियमवाप्नुयात् ॥ १९.१५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
वेदांश्चैवाप्नुयात् सर्वान् प्रणाशमेनसस्तथा।
एकादश्यां परं दानमैश्वर्यं सततं तथा ॥ १९.१६ ॥
मूलम्
वेदांश्चैवाप्नुयात् सर्वान् प्रणाशमेनसस्तथा।
एकादश्यां परं दानमैश्वर्यं सततं तथा ॥ १९.१६ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
द्वादश्यां राष्ट्रलाभं तु जयमाहुर्वसूनि च ।
प्रजां बुद्धिं पशून् मेधां स्वातन्त्र्यं पुष्टिमुत्तमाम् ।
दीर्घमायुरथैश्वर्यं कुर्वाणस्तु त्रयोदशीम् ॥ १९.१७ ॥
मूलम्
द्वादश्यां राष्ट्रलाभं तु जयमाहुर्वसूनि च ।
प्रजां बुद्धिं पशून् मेधां स्वातन्त्र्यं पुष्टिमुत्तमाम् ।
दीर्घमायुरथैश्वर्यं कुर्वाणस्तु त्रयोदशीम् ॥ १९.१७ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
युवानश्च मृता यस्य गृहे तेषां प्रदापयेत्।
शस्त्रेण तु हता ये वै तेषां दद्याच्चतुर्दशीम् ॥ १९.१८ ॥
मूलम्
युवानश्च मृता यस्य गृहे तेषां प्रदापयेत्।
शस्त्रेण तु हता ये वै तेषां दद्याच्चतुर्दशीम् ॥ १९.१८ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तथा विषमजातानां यमलानां तु सर्वशः ।
अमावास्यां प्रयत्नेन श्राद्धं कुर्याच्छुचिः सदा ॥ १९.१९ ॥
मूलम्
तथा विषमजातानां यमलानां तु सर्वशः ।
अमावास्यां प्रयत्नेन श्राद्धं कुर्याच्छुचिः सदा ॥ १९.१९ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
सर्वान् कामानवाप्नोति स्वर्गमानन्त्यमश्नुते ।
ऋतं दद्यादमावास्यां सोममाप्यायनं महत् ॥ १९.२० ॥
मूलम्
सर्वान् कामानवाप्नोति स्वर्गमानन्त्यमश्नुते ।
ऋतं दद्यादमावास्यां सोममाप्यायनं महत् ॥ १९.२० ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
एवमाप्यायितः सोमस्त्रील्ँलोकान् धारयिष्यति।
सिद्धचारणगन्धर्वैः स्तूयमानस्तु नित्यशः ॥ १९.२१ ॥
मूलम्
एवमाप्यायितः सोमस्त्रील्ँलोकान् धारयिष्यति।
सिद्धचारणगन्धर्वैः स्तूयमानस्तु नित्यशः ॥ १९.२१ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
स्तवैः पुष्पैर्मनोज्ञैश्च सर्वकामपरिच्छदैः।
नृत्य वादित्रगीतैश्च ह्यप्सरोभिः सहस्रशः ॥ १९.२२ ॥
मूलम्
स्तवैः पुष्पैर्मनोज्ञैश्च सर्वकामपरिच्छदैः।
नृत्य वादित्रगीतैश्च ह्यप्सरोभिः सहस्रशः ॥ १९.२२ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
उपक्रीडैर्विमानैस्तु पितृभक्तं दृढव्रतम्।
स्तुवन्ति देवगन्धर्वाः सिद्धसङ्घाश्च तं सदा ॥ १९.२३ ॥
मूलम्
उपक्रीडैर्विमानैस्तु पितृभक्तं दृढव्रतम्।
स्तुवन्ति देवगन्धर्वाः सिद्धसङ्घाश्च तं सदा ॥ १९.२३ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पितृभक्तस्त्वमावस्यां सर्वान् कामानवाप्नुयात्।
प्रत्यक्षमर्चितास्तेन भवन्ति पितरः सदा ॥ १९.२४ ॥
मूलम्
पितृभक्तस्त्वमावस्यां सर्वान् कामानवाप्नुयात्।
प्रत्यक्षमर्चितास्तेन भवन्ति पितरः सदा ॥ १९.२४ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पितॄदेवा मघा यस्मात् तस्मात्तास्वक्षयं स्मृतम्।
पित्र्यं कुर्वन्ति तस्यां तु विशेषेण विचक्षणः ॥ १९.२५ ॥
मूलम्
पितॄदेवा मघा यस्मात् तस्मात्तास्वक्षयं स्मृतम्।
पित्र्यं कुर्वन्ति तस्यां तु विशेषेण विचक्षणः ॥ १९.२५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तस्मान्मघां वै वाञ्छन्ति पितरो नित्यमेव हि ।
पितॄदैवतभक्ता ये तेऽपि यान्ति परां गतिम् ॥ १९.२६ ॥
मूलम्
तस्मान्मघां वै वाञ्छन्ति पितरो नित्यमेव हि ।
पितॄदैवतभक्ता ये तेऽपि यान्ति परां गतिम् ॥ १९.२६ ॥
इति श्रीमहापुराणे वायुप्रोक्ते श्राद्धकल्पे तिथिविशेषे श्राद्धफलवर्णनं नामोनविंशोऽध्यायः ॥ १९ ॥ *