पुराणे विश्वासटिप्पन्यः

हर-वर-महिषीम्

+++(दण्डकम्)+++
हर-वर-महिषीं महा-देव–पत्नीं
प्रियां त्र्यम्बकस्याम्बिकां वाचम् एकाक्षरां[^२०४] लोक-संहार-कर्त्रीम्
उमां देव-देवस्य पात्नीं
शुभां शङ्ख-कुन्देन्दु-हाराम्बु-गौरोग्र-दंष्ट्रां
जयाम् आहवे दुर्-निरीक्ष्याम्
अचिन्त्योग्र-दृष्टिम् विशालेक्षणां पीतकौशेय-वस्त्रां
महा-शूल-घण्टा-पताका-ध्वजां दिव्य-गन्धाज्य-धूप-प्रियां काल-दण्डासि-चर्मोग्र-हस्तां[^२०५]
वपा-शोणितान्त्रावसा-पूर्ण-भाण्डां
दिशां दक्षिणां चारु-चामीकराबद्ध-पट्टां
युगान्तानलाभेक्षणाम् अट्टहासान् सृजन्तीं
यथा-काम-कर्त्रीम्[^२०६]
अनङ्गायुधाविक्षतां शूर-सेना-नदीं विश्रुतां मन्दरावास-नित्यां
दिविष्ठां¹ प्रपद्येहम्² एकानसीम्³

असुर-महिष-दारणीम्

असुर-महिष-दारणीं दारणीं दुन्दुभेः⁴ सुन्द-मारीं⁵
निशुम्भस्य मृत्युं विभां सोमसूर्याग्नि-भासां
सृजत्-कान्तिम्⁶ इष्ट-प्रदां शोक-दुःखार्ति-हर्त्रीं⁷
विशोकाम् अघोराम्
घनाम् अन्तकस्यान्त-कर्त्रीं⁸
मुनेर् जामदग्न्यस्य चोर्ज्जां
तथा राजराज्ञीं मनोज्ञां
करालां क्षपां दण्डनीतिं
स्थितिं सिद्धिम् इष्टां शुभां कालरात्रीम्
अपर्णां समाधिं शरण्यां
नगेन्द्राधि-वास-प्रियां क्षीर-नद्य्-अब्धिवासां+++(←ख-गङ्गा)+++ ⁹
शुभाम् किङ्किणीकां प्रकीर्णोर्ध्व-केशीं
प्रदीप्ताग्नि-सन्ध्याभ्र-राग-त्विषं¹⁰ बद्ध-गोधाङ्गुलि-त्रां
त्रिनेत्रां जटा-केश-रक्ताम्बुजाबद्ध-मालां
विशल्याम् अनङ्गारि-नेत्रोल्क-जां¹¹ हेम-माला-निबद्ध-स्रजां¹² दीर्घवेणीं
सुवेणीं यशः-कीर्ति-युक्तां¹³ मयूराङ्गजाबद्ध-चित्र-ध्वजां राजसां शान्ति-कर्त्रीं
प्रपद्येहम् एकां सदा॥

भुजङ्ग-शत-कृताङ्गदाम्

भुजङ्ग-शत-कृताङ्गदां महादानव-प्राण-शौण्डां
चिताभस्म-रूक्षाङ्ग-केशीं महा-जानु-लम्बोदरां
सर्प-यज्ञोपवीतर्द्ध¹⁴-वक्त्रोद्धृताक्षार्द्ध-पादार्द्र-हस्तावतंसां
महा-मेखला-दाम-लम्बद्-विचित्र-स्रजां मेघ-तूर्योग्र-वादित्र-नृत्त-प्रियां¹⁵ गीत-हास्य-प्रलाप-प्रमोद-प्रियां जाप्य-होमोपवासादवासाप्रवासाधिवासातिरिक्तां
महायोग-विज्ञात-सारानुसारोग्रसारां ¹⁶
धृतिं ज्यानुघण्टावबद्धोग्रशब्दां¹⁷ अ
महा-मेघ-वज्र-प्रपातोदधि-प्रख्य-तीव्रोग्र-घोषक्रियां
दीक्षितानाञ् च दीक्षां
विरूपाक्ष-भार्यां हरस्यार्ध-देहाधि-वासां¹⁸ प्रप्रद्ये
मुखोल्कोद्भवां देवीम् आद्यां¹⁹ परां पार्वतीं सर्वविद्याधिदेवीं गतिम्॥

यम-नियम-दमात्म-भूताम्

यम-नियम-दमात्म-भूतां
पितॄणां च कन्यां शुभां पर्वतेन्द्रात्मजां दक्ष-यज्ञान्त-कर्त्रीं²⁰
भवस्यार्ध-देहाश्रितादित्य-दन्तावपातां²¹
सुरेन्द्राग्र-हस्त-प्रतिस्तम्भनीं विष्णु-केशापहर्त्रीं
महासिंहयुक्ताति-वाहां²²
महाभैरवाभीषितां स्कन्द-चन्द्रारणीं मातरं
हस्तिवक्त्रस्य चाग्र्यां, विशाखस्य जन्मारणीं
नन्दिनो नैगमेषस्य चोत्पादनीं, सर्वलोकस्य चाद्यारणीं,
योगिनां योगिनीं ध्यायमानां धृतिं देव-विप्रैर्
महा-योग-तर्कैर्²³ अगम्यां
विशिष्टेष्ट-अ-वासां च लक्ष्मीं
तरीं भूर्-भुवः-स्वर्-जनस्-सत्य-वैराज-माहात्म्य-लोकारणीं²⁴ कारणीम् इन्द्रियाणाम् अहङ्कार-तन्-मात्र-कर्त्रीं
तमस्-सत्त्व-राग-प्रवृत्तिं²⁵ पराञ् च प्रवृत्तिं,
महेशस्य शक्तिं
तथा चेतनां सर्व-विज्ञान-चिन्त्यां प्रपद्याम देवीम्²⁶
उमां मातरम्॥

दिशतु सुखं

दिशतु सुखं मातर् अस्मासु तुष्टा महादेव-पत्नीं शुभां यां वयं चिन्तयामैकया संविदा ध्यायमानाः²⁷
सदा दारुणं चापि सर्वं कृतं यत्
त्वया तच् च नो नाशयाम्बाद्य तुष्टा
यथा वै तुषारं महा-सूर्य-देहोद्भवा²⁸,
तच् च नो जाति-कोटी-सहस्रेषु पूर्वं कृतं²⁹ यत्, करिष्याम यत् कुर्म तत् सर्वम् एवञ् च³⁰ दद्याश्
च नः सर्वम् अर्थं सकामं तथारोग्यम् ऊर्जां श्रियं ज्ञान-विज्ञान-मेधास्
तथा धारणां तर्कम् ऊहाम् अपोहं धृतिं चार्यभावं³¹
गतिञ् चैव दिव्यां तथा धर्म-नित्यत्वम् एताँश् च ये चाप्य् अतोऽन्ये
गुणास् ताँश् च सर्वान् जुषस्वाद्य देवि तुभ्यं नमः ॥ १२३-१४४॥

दितिं… - घ. । ↩︎
प्रपद्यामहे - घ. । ↩︎
कानसां - घ. । ↩︎
दुन्दुभेर्मारणीं - घ. । ↩︎
सु (शु) भ्भमारी - ख. घ. । ↩︎
सृजां - ख. । ↩︎
दुःखशोकापहर्त्रीं - घ., दुःखशोकापहन्त्रीं - घ. । ↩︎
शम्बरा - ख. । ↩︎
क्षीरोद-नित्यां, क्षीरोदधिस्थाम्। - घ. । ↩︎
.. त्विषां - क. । ↩︎
त्रिनेत्रोल्कजा - घ. । ↩︎
विनद्धस्रजां - ख । ↩︎
.. कीर्तिमुक्ता - घ. । ↩︎
सर्पयज्ञोपवीतान्त्रवक्त्रो.. - घ. । ↩︎
नृत्यप्रियां - ख. । ↩︎
विज्ञानसारा - घ. । ↩︎
जानुघण्टा - क. । ↩︎
हरस्य देहार्धाधिवासां - घ. । ↩︎
देविमाद्यां - क. - ख. । ↩︎
दक्षयज्ञान्तकारीं - क. घ. । ↩︎
दिव्यदन्तावपातां - घ, मादित्य । ↩︎
… तिवादां - घ. । ↩︎
देवदेवप्रियां - ख. । ↩︎
जमहात्म्यलोकारणी - क. । ↩︎
नमः सत्वरागप्रवृतिं - क., मनः - ख. । ↩︎
प्रपद्ये सदाहं - ख. । ↩︎
मोक्षबुद्ध्या - ख. । ↩︎
महाशून्यदेहोद्भवां - ख. । ↩︎
सर्वं कृतं - क. । ↩︎
वरञ्च - ख. । ↩︎
… मपोहां धृतिं धार्यतां - ख. । ↩︎