०२९ गङ्गासहस्रनामकथनम्

॥। अगस्त्य उवाच ॥ ॥
विना स्नानेन गङ्गाया नृणां जन्मनिरथर्कम् ॥
उपायान्तरमस्त्यन्यद्येन स्नानफलं लभेत् ॥१॥
अशक्तानां च पङ्गूनामालस्योपहतात्मनाम् ॥
दूरदेशान्तरस्थानां गङ्गास्नानं कथं भवेत् ॥ २ ॥
दानं वाऽथ व्रतंवाऽथ मन्त्रःस्तोत्रजपोऽथवा ॥
तीर्थान्तराभिषेको वा देवतोपासनं तु वा ॥ ३ ॥
यद्यस्तिकिञ्चित्षड्वक्त्र गङ्गास्नानफलप्रदम् ॥
विधानान्तरमात्रेण तद्वद प्रणताय मे ॥ ४ ॥
त्वत्तो न वेदस्कन्दान्यो गङ्गागर्भ समुद्भव ॥
परं स्वर्गतरङ्गिण्या महिमानं महामते ॥ ५ ॥
॥ स्कन्द उवाच ॥ ॥
सन्ति पुण्यजलानीह सरांसि सरितो मुने ॥
स्थाने स्थाने च तीर्थानि जितात्माध्युषितानि च ॥६॥
दृष्टप्रत्ययकारीणि महामहिम भाञ्ज्यपि ॥
परं स्वर्गतरङ्गिण्याः कोट्यंशोपि न तत्र वै ॥७ ॥
अनेनैवानुमानेन बुद्ध्यस्व कलशोद्भव ॥
दध्रे गङ्गोत्तमाङ्गेन देवदेवेन शम्भुना॥८॥
स्नानकालेऽन्य तीर्थेषु जप्यते जाह्नवी जनैः ॥
विना विष्णुपदीं क्वान्यत्समर्थमघमोचने॥९॥
गङ्गास्नानफलं ब्रह्मन्गङ्गायामेव लभ्यते॥
यथा द्राक्षाफलस्वादो द्राक्षायामेव नान्यतः ॥4.1.29.१०॥
अस्त्युपाय इह त्वेकः स्याद्येनाविकलं फलम्॥
स्नानस्य देवसरितो महागुह्यतमो मुने॥ ११॥
शिवभक्ताय शान्ताय विष्णुभक्तिपराय च ॥
श्रद्धालवे त्वास्तिकाय गर्भवासमुपुक्षवे ॥ १२ ॥
कथनीयं न चान्यस्य कस्यचित्केनचित्क्वचित् ॥
इदं रहस्यं परमं महापातकनाशनम् ॥ १३ ॥
महाश्रेयस्करं पुण्यं मनोरथकरं परम् ॥
द्युनदीप्रीतिजनकं शिवसन्तोषसन्तति ॥ १४ ॥
नाम्नां सहस्रगङ्गायाः स्तवराजेषुशो भनम् ॥
जप्यानां परमं जप्यं वेदोपनिषदासमम् ॥ १५ ॥
जपनीयं प्रयन्नेन मौनिना वाचकं विना ॥
शुचिस्थानेषु शुचिना सुस्पष्टाक्षरमेव च ॥ १६ ॥
स्कन्द उवाच ॥ ॥
ॐनमो गङ्गादेव्यै ॥
ॐकाररूपिण्यजराऽतुलाऽनमताऽमृतस्रवा ॥
अत्युदाराऽभयाऽशोकाऽलकनन्दाऽमृताऽमला ॥ १७ ॥
अनाथवत्सलाऽमोघाऽपांयोनिरमृतप्रदा ॥
अव्यक्तलक्षणाऽक्षोभ्या ऽनवच्छिन्नाऽपराजिता ॥ १८ ॥
अनाथनाथाऽभीष्टार्थसिद्धिदाऽनङ्गवर्धिनी ॥
अणिमादिगुणाऽधाराग्रगण्याऽलीकहारिणी ॥ १९ ॥
अचिन्त्यशक्तिरनघाऽद्भुतरूपाऽघहारिणी ॥
अद्रिराजसुताऽष्टाङ्गयोगसिद्धिप्रदाऽच्युता ॥ 4.1.29.२० ॥
अक्षुण्णशक्तिरसुदाऽनन्ततीर्थाऽमृतोदका ॥
अनन्तमहिमाऽपाराऽनन्तसौख्यप्रदाऽन्नदा ॥ २१ ॥
अशेषदेवतामूर्तिरघोराऽमृतरूपिणी ॥
अविद्याजालशमनी ह्यप्रतर्क्यगतिप्रदा ॥ २२ ॥
अशेषविघ्नसंहर्त्री त्वशेषगुणगुम्फिता ॥
अज्ञानतिमिरज्योतिरनुग्रहपरायणा ॥ २३ ॥
अभिरामाऽनवद्याङ्ग्यनन्तसाराऽकलङ्किनी ॥
आरोग्यदाऽऽनन्दवल्ली त्वापन्नार्तिविनाशिनी ॥ २४ ॥
आश्चर्यमूर्तिरायुष्या ह्याढ्याऽऽद्याऽऽप्राऽऽर्यसेविता ॥
आप्यायिन्याप्तविद्याऽऽख्यात्वानन्दाऽऽश्वासदायिनी ॥ २५ ॥
आलस्यघ्न्यापदां हन्त्री ह्यानन्दामृतवर्षिणी ॥
इरावतीष्टदात्रीष्टा त्विष्टापूर्तफलप्रदा ॥ २६ ॥
इतिहासश्रुतीड्यार्था त्विहामुत्रशुभप्रदा॥ ॥
इज्याशीलसमिज्येष्ठा त्विन्द्रादिपरिवन्दिता ॥ २७॥
इलालङ्कारमालेद्धा त्विन्दिरारम्यमन्दिरा ॥
इदिन्दिरादिसंसेव्या त्वीश्वरीश्वरवल्लभा ॥ २८ ॥
ईतिभीतिहरेड्या च त्वीडनीय चरित्रभृत् ॥
उत्कृष्टशक्तिरुत्कृष्टोडुपमण्डलचारिणी ॥२९॥
उदिताम्बरमार्गोस्रोरगलोकविहारिणी ॥
उक्षोर्वरोत्पलोत्कुम्भा उपेन्द्रचरणद्रवा ॥4.1.29.३०॥
उदन्वत्पूर्तिहेतुश्चोदारोत्साहप्रवर्धिनी ॥
उद्वेगघ्न्युष्णशमनी उष्णरश्मिसुता प्रिया ॥३१॥
उत्पत्ति स्थिति संहारकारिण्युपरिचारिणी ॥
ऊर्जं वहन्त्यूर्जधरोर्जावती चोर्मिमालिनी ॥ ३२ ॥
ऊर्ध्वरेतःप्रियोर्ध्वाध्वा ह्यूर्मिलोर्ध्वगतिप्रदा ॥
ऋषिवृन्दस्तुतर्द्धिश्च ऋणत्रयविनाशिनी ॥ ३३ ॥
ऋतम्भरर्द्धिदात्री च ऋक्स्वरूपा ऋजुप्रिया ॥
ऋक्षमार्गवहर्क्षार्चिर्ऋजुमार्गप्रदर्शिनी ॥ ३४ ॥
एधिताऽखिलधर्मार्थात्वेकैकामृतदायिनी ॥
एधनीयस्वभावैज्या त्वेजिता शेषपातका ॥ ३५ ॥
ऐश्वर्यदैश्वर्यरूपा ह्यैतिह्यं ह्यैन्दवी द्युतिः ॥
ओजस्विन्योषधीक्षेत्रमोजोदौदनदायिनी ॥ ३६ ॥
ओष्ठामृतौन्नत्यदात्री त्वौषधं भवरोगिणाम् ॥
औदार्यचञ्चुरौपेन्द्री त्वौग्रीह्यौमेयरूपिणी ॥ ३७ ॥
अम्बराध्ववहांऽवष्ठां वरमालाम्बुजेक्षणा ॥
अम्बिकाम्बुमहायोनिरन्धोदान्धकहारिणी ॥ ३८ ॥
अंशुमालाह्यंशुमती त्वङ्गीकृतषडानना ॥
अन्धतामिस्रहन्त्र्यन्धुरं जनाह्यञ्जनावती ॥ ३९ ॥
कल्याणकारिणी काम्या कमलोत्पलगन्धिनी ॥
कुमुद्वती कमलिनी कान्तिः कल्पितदायिनी ॥ 4.1.29.४० ॥
काञ्चनाक्षी कामधेनुः कीर्तिकृत्क्लेशनाशिनी ॥
क्रतुश्रेष्ठा क्रतुफला कर्मबन्धविभेदिनी ॥ ४१ ॥
कमलाक्षी क्लमहरा कृशानुतपनद्युतिः ॥
करुणार्द्रा च कल्याणी कलिकल्मषनाशिनी ॥ ४२ ।
कामरूपाक्रियाशक्तिः कमलोत्पलमालिनी ॥
कूटस्था करुणाकान्ता कर्मयाना कलावती ॥ ४३ ॥
कमलाकल्पलतिका कालीकलुषवैरिणी ॥
कमनीयजलाकम्रा कपर्दिसुकपर्दगा ॥ ४४ ॥
कालकृटप्रशमनी कदम्बकुसुमप्रिया ॥
कालिन्दी केलिललिता कलकल्लोलमालिका ॥ ४५ ॥
क्रान्तलोकत्रयाकण्डूः कण्डूतनयवत्सला ॥
खड्गिनी खड्गधाराभा खगा खण्डेन्दुधारिणी ॥ ४६ ॥
खेखेलगामिनी खस्था खण्डेन्दुतिलकप्रिया॥
खेचरीखेचरीवन्द्या ख्यातिः ख्यातिप्रदायिनी ॥४७॥
खण्डितप्रणताघौघा खलबुद्धिविनाशिनी ॥
खातैनः कन्दसन्दोहा खड्गखट्वाङ्ग(?) खेटिनी॥ ॥ ४८ ॥
खरसन्तापशमनी खनिः पीयूषपाथसाम् ॥
गङ्गा गन्धवती गौरी गन्धर्वनगरप्रिया ॥ ४९ ॥
गम्भीराङ्गी गुणमयी गतातङ्का गतिप्रिया ॥
गणनाथाम्बिका गीता गद्यपद्यपरिष्टुता ॥ 4.1.29.५० ॥
गान्धारी गर्भशमनी गतिभ्रष्टगतिप्रदा ॥
गोमती गुह्यविद्यागौर्गोप्त्री गगनगामिनी ॥ ५१ ॥
गोत्रप्रवर्धिनी गुण्या गुणातीता गुणाग्रणीः ॥
गुहाम्बिका गिरिसुता गोविन्दाङ्घ्रिसमुद्भवा ॥ ५२ ॥
गुणनीयचरित्रा च गायत्री गिरिशप्रिया ॥
गूढरूपा गुणवती गुर्वी गौरववर्धिनी ॥ ५३ ॥
ग्रहपीडाहरा गुन्द्रा गरघ्नी गानवत्सला ॥
घर्महन्त्री घृतवती घृततुष्टिप्रदायिनी ॥ ५४ ॥
घण्टारवप्रिया घोराऽघौघविध्वंसकारिणी ॥
घ्राणतुष्टिकरी घोषा घनानन्दा घनप्रिया ॥५५॥
घातुका घृर्णितजला घृष्टपातकसन्ततिः ॥
घटकोटिप्रपीतापा घटिताशेषमङ्गला ॥ ५६ ॥
घृणावती घृणनिधिर्घस्मरा घूकनादिनी ॥
घुसृणा पिञ्जरतनुर्घर्घरा घर्घरस्वना ॥५७॥
चन्द्रिका चन्द्रकान्ताम्बुश्चञ्चदापा चलद्युतिः॥
चिन्मयी चितिरूपा च चन्द्रायुतशनानना ॥ ५८ ॥
चाम्पेयलोचना चारुश्चार्वङ्गी चारुगामिनी ॥
चार्या चारित्रनिलया चित्रकृच्चित्ररूपिणी ॥ ५९ ॥
चम्पश्चन्दनशुच्यम्बुश्चर्चनीया चिरस्थिरा ॥
चारुचम्पकमालाढ्या चमिताशेष दुष्कुता ॥ 4.1.29.६० ॥
चिदाकाशवहाचिन्त्या चञ्चच्चामरवीजिता ॥
चोरिताशेषवृजिना चरिताशेषमण्डला ॥ ६१ ॥
छेदिताखिलपापौघा छद्मघ्नी छलहारिणी ॥
छन्नत्रिविष्टप तला छोटिताशेषबन्धना ॥ ६२ ॥
छुरितामृतधारौघा छिन्नैनाश्छन्दगामिनी ॥
छत्रीकृतमरालौघा छटीकृतनिजामृता ॥६३॥
जाह्नवी ज्या जगन्माता जप्या जङ्घालवीचिका ॥
जया जनार्दनप्रीता जुषणीया जगद्धिता ॥६४॥
जीवनं जीवनप्राणा जगज्ज्येष्ठा जगन्मयी ॥
जीवजीवातुलतिका जन्मिजन्मनिबर्हिणी ॥ ॥ ६५ ॥
जाड्यविध्वंसनकरी जगद्योनिर्जलाविला ॥
जगदानन्दजननी जलजा जलजेक्षणा ॥ ६६ ॥
जनलोचनपीयूषा जटातटविहारिणी ॥
जयन्ती जञ्जपूकघ्नी जनितज्ञानविग्रहा ॥ ६७ ॥
झल्लरी वाद्यकुशला झलज्झालजलावृता ॥
झिण्टीशवन्द्या झाङ्कारकारिणी झर्झरावती ॥ ६८ ॥
टीकिताशेषपाताला टङ्किकैनोद्रिपाटने ॥
टङ्कारनृत्यत्कल्लोला टीकनीयमहातटा ॥६९॥
डम्बरप्रवहाडीन राजहंसकुलाकुला॥
डमड्डमरुहस्ता च डामरोक्त महाण्डका ॥4.1.29.७०॥
ढौकिताशेषनिर्वाणा ढक्कानादचलज्जला ॥
ढुण्ढिविघ्नेशजननी ढणड्ढुणितपातका ॥७१॥
तर्पणीतीर्थतीर्था च त्रिपथा त्रिदशेश्वरी ॥
त्रिलोकगोप्त्री तोयेशी त्रैलोक्यपरिवन्दिता॥ ७२॥
तापत्रितयसंहर्त्री तेजोबलविवर्धिनी ॥
त्रिलक्ष्या तारणी तारा तारापतिकरार्चिता ॥ ७३ ॥
त्रैलोक्यपावनी पुण्या तुष्टिदा तुष्टिरूपिणी ॥
तृष्णाछेत्त्री तीर्थमाता त्त्रिविक्रमपदोद्भवा॥ ७४ ॥
तपोमयी तपोरूपा तपःस्तोम फलप्रदा ॥
त्रैलोक्यव्यापिनी तृप्तिस्तृप्तिकृत्तत्त्वरूपिणी ॥ ७५ ॥
त्रैलोक्यसुन्दरी तुर्या तुर्यातीतपदप्रदा ॥
त्रैलोक्यलक्ष्मीस्त्रिपदी तथ्यातिमिरचन्द्रिका ॥ ७६ ॥
तेजोगर्भा तपःसारा त्रिपुरारि शिरोगृहा ॥
त्रयीस्वरूपिणी तन्वी तपनाङ्गजभीतिनुत् ॥७७॥
तरिस्तरणिजामित्रं तर्पिताशेषपूर्वजा ॥
तुलाविरहिता तीव्रपापतूलतनूनपात् ॥ ॥ ७८ ॥
दारिद्र्यदमनी दक्षा दुष्प्रेक्षा दिव्यमण्डना ॥
दीक्षावतीदुरावाप्या द्राक्षामधुरवारिभृत् ॥ ७९ ॥
दर्शितानेककुतुका दुष्टदुर्जयदुःखहृत् ॥
दैन्यहृद्दुरितघ्नी च दानवारि पदाब्जजा ॥ 4.1.29.८० ॥
दन्दशूकविषघ्री च दारिताघौघसन्ततिः ॥
द्रुतादेव द्रुमच्छन्ना दुर्वाराघविघातिनी ॥ ८१ ॥
दमग्राह्या देवमाता देवलोकप्रदर्शिनी ॥
देवदेवप्रियादेवी दिक्पालपददायिनी ॥ ८२ ॥
दीर्घायुःकारिणी दीर्घा दोग्ध्री दूषणवर्जिता ॥
दुग्धाम्बुवाहिनी दोह्या दिव्या दिव्यगतिप्रदा ॥ ८३ ॥
द्युनदी दीनशरणं देहिदेहनिवारिणी ॥
द्राघीयसी दाघहन्त्री दितपातकसन्ततिः ॥ ८४ ॥
दूरदेशान्तरचरी दुर्गमा देववल्लभा॥
दुर्वृत्तघ्नी दुर्विगाह्या दयाधारा दयावती ॥ ८५ ॥
दुरासदा दानशीला द्राविणी द्रुहिणस्तुता ॥
दैत्यदानवसंशुद्धिकर्त्री दुर्बुद्धिहारिणी ॥८६॥
दानसारा दयासारा द्यावाभूमिविगाहिनी॥
दृष्टादृष्टफलप्राप्तिर्देवतावृन्दवन्दिता॥॥ ८७ ॥
दीर्घव्रता दीर्घदृष्टिर्दीप्ततोया दुरालभा ॥
दण्डयित्री दण्डनीतिर्दुष्टदण्डधरार्चिता ॥ ८८ ॥
दुरोदरघ्नी दावार्चिर्द्रवद्रव्यैकशेवधिः ॥
दीनसन्तापशमनी दात्री दवथुवैरिणी ॥ ८९ ॥
दरीविदारणपरा दान्ता दान्तजनप्रिया ॥
दारिताद्रितटा दुर्गा दुर्गारण्यप्रचारिणी ॥ 4.1.29.९० ॥
धर्मद्रवा धर्मधुरा धेनुर्धीरा धृतिर्ध्रुवा ॥
धेनुदानफलस्पर्शा धर्मकामार्थमोक्षदा ॥ ९१ ॥
धर्मोर्मिवाहिनी धुर्या धात्री धात्रीविभूषणम् ॥
धर्मिणी धर्मशीला च धन्विकोटिकृतावना ॥ ९२ ॥
ध्यातृपापहरा ध्येया धावनी धूतकल्मषा ॥
धर्मधारा धर्मसारा धनदा धनवर्धिनी ॥ ९३ ॥
धर्माधर्मगुणच्छेत्त्री धत्तूरकुसुमप्रिया ॥
धर्मेशी धर्मशास्त्रज्ञा धनधान्यसमृद्धिकृत् ॥ ९४ ॥
धर्मलभ्या धर्मजला धर्मप्रसवधर्मिणी ॥
ध्यानगम्यस्वरूपा च धरणी धातृपूजिता ॥ ९५ ॥ ?
धूर्धूर्जटिजटासंस्था धन्या धीर्धारणावती॥
नन्दा निर्वाणजननी नन्दिनी नुन्नपातका ॥ ॥ ९६ ॥
निषिद्धविघ्ननिचया निजानन्दप्रकाशिनी ॥
नभोङ्गणचरी नूतिर्नम्या नारायणीनुता ॥ ९७ ॥
निर्मला निर्मलाख्याना नाशिनीतापसम्पदाम् ॥
नियता नित्यसुखदा नानाश्चर्यमहानिधिः ॥ ९८ ॥
नदीनदसरोमाता नायिका नाकदीर्घिका ॥
नष्टोद्धरणधीरा च नन्दनानन्ददायिनी ॥ ९९ ॥
निर्णिक्ताशेषभुवना निःसङ्गा निरुपद्रवा ॥
निरालम्बा निष्प्रपञ्चा निर्णाशितमहामला ॥ 4.1.29.१०० ॥
निर्मलज्ञानजननी निःशेषप्राणितापहृत् ॥
नित्योत्सवा नित्यतृप्ता नमस्कार्या निरञ्जना ॥ १ ॥
निष्ठावती निरातङ्का निर्लेपा निश्चलात्मिका ॥
निरवद्या निरीहा च नीललोहितमूर्धगा ॥ २ ॥
नन्दिभृङ्गिगणस्तुत्या नागानन्दा नगात्मजा ॥
निष्प्रत्यूहा नाकनदी निरयार्णवदीर्घनौः ॥ ३ ॥
पुण्यप्रदा पुण्यगर्भा पुण्या पुण्यतरङ्गिणी ॥
पृथुः पृथुफला पूर्णा प्रणतार्तिप्रभञ्जिनी ॥ ४ ॥
प्राणदा प्राणिजननी प्राणेशी प्राणरूपिणी ॥
पद्मालया पराशक्तिः पुरजित्परमप्रिया ॥ ५ ॥
परापरफलप्राप्तिः पावनी च पयस्विनी ॥
परानन्दा प्रकृष्टार्था प्रतिष्ठापालनी परा ॥ ६ ॥
पुराणपठिता प्रीता प्रणवाक्षररूपिणी ॥
पार्वतीप्रेमसम्पन्ना पशुपाशविमोचनी ॥ ७ ॥
परमात्मस्वरूपा च परब्रह्मप्रकाशिनी ॥
परमानन्दनिष्पन्दा प्रायश्चित्तस्वरूपिणी ॥ ८ ॥
पानीयरूपनिर्वाणा परित्राणपरायणा ॥
पापेन्धनदवज्वाला पापारिः पापनामनुत् ॥ ९ ॥
परमैश्वर्यजननी प्रज्ञा प्राज्ञा परापरा ॥
प्रत्यक्षलक्ष्मीः पद्माक्षी परव्योमामृतस्रवा ॥ 4.1.29.११० ॥
प्रसन्नरूपा प्रणिधिः पूता प्रत्यक्षदेवता ॥
पिनाकिपरमप्रीता पग्मेष्ठिकमण्डलुः ॥ ११ ॥
पद्मनाभपदार्घ्येण प्रसूता पद्ममालिनी ॥
परर्द्धिदा पुष्टिकरी पथ्या पूर्तिः प्रभावती ॥ १२ ॥
पुनाना पीतगर्भघ्नी पापपर्वतनाशिनी ॥
फलिनी फलहस्ता च फुल्लाम्बुजविलोचना ॥ १३ ॥
फालितैनोमहाक्षेत्रा फणिलोकविभूषणम् ॥
फेनच्छलप्रणुन्नैनाः फुल्लकैरवगन्धिनी ॥ १४ ॥
फेनिलाच्छाम्बुधाराभा फुडुच्चाटितपातका ॥
फाणितस्वादुसलिला फाण्टपथ्यजलाविला ॥ १५ ॥
विश्वमाता च विश्वेशी विश्वा विश्वेश्वरप्रिया ॥
ब्रह्मण्या ब्रह्मकृद्ब्राह्मी ब्रह्मिष्ठा विमलोदका ॥ १६ ॥
विभावरी च विरजा विक्रान्तानेकविष्टपा ॥
विश्वमित्रं विष्णुपदी वैष्णवी वैष्णवप्रिया ॥ १७ ॥
विरूपाक्षप्रियकरी विभूतिर्विश्वतोमुखी ॥
विपाशा वैबुधी वेद्या वेदाक्षररसस्रवा ॥ १८ ॥
विद्यावेगवती वन्द्या बृंहणी ब्रह्मवादिनी ॥
वरदा विप्रकृष्टा च वरिष्ठा च विशोधनी ॥ १९ ॥
विद्याधरी विशोका च वयोवृन्दनिषेविता ॥
बहूदका बलवती व्योमस्था विबुधप्रिया ॥ 4.1.29.१२० ॥
वाणी वेदवती वित्ता ब्रह्मविद्यातरङ्गिणी ॥
ब्रह्माण्डकोटिव्याप्ताम्बुर्ब्रह्महत्यापहारिणी ॥ २१ ॥
ब्रह्मेशविष्णुरूपा च बुद्धिर्विभववर्धिनी ॥
विलासिसुखदा वैश्या व्यापिनी च वृषारणिः ॥ २२ ॥
वृषाङ्कमौलिनिलया विपन्नार्तिप्रभञ्जिनी ॥
विनीता विनता ब्रध्नतनया विनयान्विता ॥ २३ ॥
विपञ्चीवाद्यकुशला वेणुश्रुतिविचक्षणा ॥
वर्चस्करी बलकरी वलोन्मूलितकल्मषा ॥ २४ ॥
विपाप्मा विगतातङ्का विकल्पपरिवर्जिता ॥
वृष्टिकर्त्री वृष्टिजला विधिर्विच्छिन्नबन्धना ॥ २५ ॥
व्रतरूपा वित्तरूपा बहुविघ्नविनाशकृत् ॥
वसुधारा वसुमती विचित्राङ्गी विभावसुः ॥ २६ ॥
विजया विश्वबीजं च वामदेवी वरप्रदा ॥
वृषाश्रिता विषघ्नी च विज्ञानोर्म्यंशुमालिनी ॥२७ ॥
भव्या भोगवती भद्रा भवानी भूतभाविनी ॥
भूतधात्री भयहरा भक्तदारिद्र्यघातिनी ॥ २८ ॥
भुक्तिमुक्तिप्रदाभेशी भक्तस्वर्गापवर्गदा ॥
भागीरथी भानुमती भाग्यभोगवती भृतिः ॥ २९ ॥
भवप्रिया भवद्वेष्टी भूतिदा भूतिभूषणा ॥
भाललोचनभावज्ञा भूतभव्यभवत्प्रभुः ॥ 4.1.29.१३० ॥
भ्रान्तिज्ञानप्रशमनी भिन्नब्रह्माण्डमण्डपा ॥
भूरिदा भक्तिसुलभा भाग्यवद्दृष्टिगोचरी ॥ ३१ ॥
भञ्जितोपप्लवकुला भक्ष्यभोज्यसुखप्रदा ॥
भिक्षणीया भिक्षुमाता भावाभावस्वरूपिणी ॥ ॥ ३२ ॥
मन्दाकिनी महानन्दा माता मुक्तितंरगिणी ॥
महोदया मधुमती महापुण्या मुदाकरी ॥ ३३ ॥
मुनिस्तुता मोहहन्त्री महातीर्था मधुस्रवा ॥
माधवी मानिनी मान्या मनोरथपथातिगा ॥ ३४ ॥
मोक्षदा मतिदा मुख्या महाभाग्यजनाश्रिता ॥
महावेगवतीमेध्या महामहिमभूषणा ॥ ३५ ॥
महाप्रभावा महती मीनचञ्चललोचना ॥
महाकारुण्यसम्पूर्णा महर्द्धिश्च महोत्पला ॥ ३६ ॥
मूर्तिमन्मुक्तिरमणी मणिमाणिक्यभूषणा ॥
मुक्ताकलापनेपथ्या मनोनयननन्दिनी ॥ ३७ ॥
महापातकराशिघ्नी महादेवार्धहारिणी ॥
महोर्मिमालिनी मुक्ता महादेवी मनोन्मनी ॥ ३८॥
महापुण्योदयप्राप्या मायातिमिरचन्द्रिका॥
महाविद्या महामाया महामेधा महौषधम् ॥ ३९ ॥
मालाधरी महोपाया महोरगविभूषणा ॥
महामोहप्रशमनी महामङ्गलमङ्गलम्॥ 4.1.29.१४०॥
मार्तण्डमण्डलचरी महालक्ष्मीर्मदोज्झिता ॥
यशस्विनी यशोदा च योग्या युक्तात्मसेविता ॥ ४१ ॥
योगसिद्धिप्रदा याज्या यज्ञेशपरिपूरिता ॥
यज्ञेशी यज्ञफलदा यजनीया यशस्करी ॥४२॥
यमिसेव्या योगयोनिर्योगिनी युक्तबुद्धिदा ॥
योगज्ञानप्रदा युक्ता यमाद्यष्टाङ्गयोगयुक् ॥४३॥
यन्त्रिताघौघसञ्चारा यमलोकनिवारिणी॥
यातायातप्रशमनी यातनानामकृन्तनी ॥४४॥
यामिनीशहिमाच्छोदा युगधर्मविवर्जिता ॥
रेवतीरतिकृद्रम्या रत्नगर्भा रमा रतिः ॥४५॥
रत्नाकरप्रेमपात्रं रसज्ञा रसरूपिणी॥
रत्नप्रासादगर्भा च रमणीयतरङ्गिणी॥४६॥
रत्नार्ची रुद्ररमणी रागद्वेषविनाशिनी॥
रमा रामा रम्यरूपा रोगिजीवातुरूपिणी॥४७॥
रुचिकृद्रोचनी रम्या रुचिरा रोगहारिणी ॥
राजहंसा रत्नवती राजत्कल्लोलराजिका ॥४८॥
रामणीयकरेखा च रुजारी रोगरोषिणी॥
राकारङ्कार्तिशमनी रम्या रोलम्बराविणी ॥ ४९ ॥
रागिणीरञ्जितशिवा रूपलावण्यशेवधिः ॥
लोकप्रसूर्लोकवन्द्या लोलत्कल्लोलमालिनी ॥ 4.1.29.१५० ॥
लीलावती लोकभूमिर्लोकलोचनचन्द्रिका ॥
लेखस्रवन्ती लटभा लघुवेगा लघुत्वहृत् ॥ ५१ ॥
लास्यत्तरङ्गहस्ता च ललिता लयभङ्गिगा ॥
लोकबन्धुर्लोकधात्री लोकोत्तरगुणोर्जिता ॥ ५२ ॥.
लोकत्रयहिता लोका लक्ष्मीर्लक्षणलक्षिता ॥
लीलालक्षितनिर्वाणा लावण्यामृतवर्षिणी ॥ ५३ ॥
वैश्वानरी वासवेड्या वन्ध्यत्वपरिहारिणी ॥
वासुदेवाङ्घ्रिरेणुघ्नी वज्रिवज्रनिवारिणी ॥ ५४ ॥
शुभावती शुभफला शान्तिः शान्तनुवल्लभा ॥
शूलिनी शैशववयाः शीतलाऽमृतवाहिनी ॥ ५५ ॥
शोभावती शीलवती शोषिताशेषकिल्बिषा ॥
शरण्या शिवदा शिष्टा शरजन्मप्रसूः शिवा ॥ ५६ ॥
शक्तिः शशाङ्कविमला शमनस्वसृसम्मता ॥
शमा शमनमार्गघ्नी शितिकण्ठमहाप्रिया ॥५७॥
शुचिः शुचिकरी शेषा शेषशायिपदोद्भवा ॥
श्रीनिवास श्रुतिः श्रद्धा श्रीमती श्रीः शुभव्रता ॥ ॥ ५८ ॥
शुद्धविद्या शुभावर्ता श्रुतानन्दा श्रुतिस्तुतिः ॥
शिवेतरघ्नी शबरी शाम्बरीरूपधारिणी ॥ ५९ ॥
श्मशानशोधनी शान्ता शश्वच्छतधृतिष्टुता ॥
शालिनी शालिशोभाढ्या शिखिवाहनगर्भभृत् ॥ 4.1.29.१६० ॥
शंसनीयचरित्रा च शातिताशेषपातका ॥
षड्गुणैश्वर्यसम्पन्ना षडङ्गश्रुतिरूपिणी ॥ ६१ ॥
षण्ढताहारि सलिलाष्ट्यायन्नदनदीशता ॥
सरिद्वरा च सुरसा सुप्रभा सुरदीर्घिका ॥ ६२ ॥
स्वःसिन्धुः सर्वदुःखघ्नी सर्वव्याधिमहौषधम् ॥
सेव्यासिद्धिः सती सूक्तिः स्कन्दसूश्च सरस्वती ॥६३॥
सम्पत्तरङ्गिणी स्तुत्या स्थाणुमौलिकृतालया ॥
स्थैर्यदा सुभगा सौख्या स्त्रीषु सौभाग्यदायिनी ॥ ६४ ॥
स्वर्गनिःश्रेणिका सूक्ष्मा स्वधा स्वाहा सुधाजला ॥
समुद्ररूपिणी स्वर्ग्या सर्वपातकवैरिणी ॥ ६५ ॥
स्मृताघहारिणी सीता संसाराब्धितरण्डिका ॥
सौभाग्यसुन्दरी सन्ध्या सर्वसारसमन्विता ॥ ६६ ॥
हरप्रिया हृपीकेशी हंसरूपा हिरण्मयी ॥
हृताघसङ्घा हितकृद्धेला हेलाघगर्वहृत् ॥६७॥
क्षेमदा क्षालिताघौघा क्षुद्रविद्राविणी क्षमा ॥
इति नामसहस्रं हि गङ्गायाः कलशोद्भव ॥
कीर्तयित्वा नरः सम्यग्गङ्गास्नानफलं लभेत् ॥६८॥
सर्वपापप्रशमनं सर्वविघ्न विनाशनम् ॥
सर्वस्तोत्रजपाच्छ्रेष्ठं सर्वपावनपावनम् ॥६९॥
श्रद्धयाभीष्टफलदं चतुर्वर्गसमृद्धिकृत् ॥
सकृज्जपादवाप्नोति ह्येकक्रतुफलम्मुने ॥4.1.29.१७०॥
सर्वतीर्थेषु यः स्नातः सर्वयज्ञेषु दीक्षितः ॥
तस्य यत्फलमुद्दिष्टं त्रिकालपठनाच्च तत् ॥७१॥
सर्वव्रतेषु यत्पुण्यं सम्यक्चीर्णेषु वाडव ॥
तत्फलं समवाप्नोति त्रिसन्ध्यं नियतः पठन् ॥ ७२ ॥
स्नानकाले पठेद्यस्तु यत्रकुत्र जलाशये ॥
तत्र सन्निहिता नूनं गङ्गा त्रिपथगा मुने ॥ ७३ ॥
श्रेयोर्थी लभते श्रेयो धनार्थी लभते धनम् ॥
कामी कामानवाप्नोति मोक्षार्थी मोक्षमाप्नुयात् ॥७४॥
वर्षं त्रिकालपठनाच्छ्रद्धया शुचिमानसः ॥
ऋतुकालाभिगमनादपुत्रः पुत्रवान्भवेत् ॥ ७५ ॥
नाकालमरणं तस्य नाग्निचोराहि साध्वसम् ॥
नाम्नां सहस्रं गङ्गाया यो जपेच्छ्रद्धया मुने ॥ ७६ ॥
गङ्गा नाम सहस्रं तु जप्त्वा ग्रामान्तरं व्रजेत् ॥
कार्यसिद्धिमवाप्नोति निर्विघ्नो गेहमाविशेत् ॥७७॥
तिथिवारर्क्षयोगानां न दोषः प्रभवेत्तदा ॥
यदा जप्त्वा व्रजेदेतत्स्तोत्रं ग्रामान्तरं नरः ॥ ७८॥
आयुरारोग्यजननं सर्वोपद्रवनाशनम्॥
सर्वसिद्धिकरं पुंसां गङ्गानामसहस्रकम् ॥ ७९ ॥
जन्मान्तर सहस्रेषु यत्पापं सम्यगर्जितम् ॥
गङ्गानामसहस्रस्य जपनात्तत्क्षयं व्रजेत् ॥ 4.1.29.१८० ॥
ब्रह्मघ्नो मद्यपः स्वर्णस्तेयी च गुरुतल्पगः ॥
तत्संयोगी भ्रूणहन्ता मातृहा पितृहा मुने ॥ ८१ ॥
विश्वासघाती गरदः कृतघ्नो मित्रघातकः ॥
अग्निदो गोवधकरो गुरुद्रव्यापहारकः ॥ ८२ ॥
महापातकयुक्तोपि संयुक्तोप्युपपातकैः ॥
मुच्यते श्रद्धया जप्त्वा गङ्गा नाम सहस्रकम् ॥ ८३ ॥
आधिव्याधिपरिक्षिप्तो घोर ताप परिप्लुतः ॥
मुच्यते सर्वदुःखेभ्यः स्तवस्यास्यानुकीर्तनात् ॥ ८४ ॥
संवत्सरेण युक्तात्मा पठन्भक्तिपरायणः ॥
अभीप्सितां लभेत्सिद्धिं सर्वैः पापैः प्रमुच्यते ॥ ८५ ॥
संशयाविष्टचित्तस्य धर्मविद्वेषिणोपि च ॥
दाम्भिकस्यापि हिंस्रस्य चेतो धर्मपरं भवेत् ॥८६॥
वर्णाश्रमपथीनस्तु कामक्रोधविवर्जितः ॥
यत्फलं लभते ज्ञानी तदाप्नोत्यस्य कीर्तनात् ॥ ८७ ॥
गायत्र्ययुतजप्येन यत्फलं समुपार्जितम् ॥
सकृत्पठनतः सम्यक्तदशेषमवाप्नुयात् ॥८८॥
गां दत्त्वा वेदविदुषे यत्फलं लभते कृती ॥
तत्पुण्यं सम्यगाख्यातं स्तवराजसकृज्जपात् ॥८९॥
गुरुशुश्रूषणं कुर्वन्यावज्जीवं नरोत्तमः॥
यत्पुण्यमर्जयेत्तद्भाग्वर्षं त्रिषवणं जपन् ॥4.1.29.१९०॥
वेदपारायणात्पुण्यं यदत्र परिपठ्यते ॥
तत्षण्मासेन लभते त्रिसन्ध्यं परिकीर्तनात् ॥ ९१ ॥
गङ्गायाः स्तवराजस्य प्रत्यहं परिशीलनात् ॥
शिवभक्तिमवाप्नोति विष्णुभक्तोऽथवा भवेत् ॥ ९२ ॥
यः कीर्तयेदनुदिनं गङ्गानामसहस्रकम् ॥
तत्समीपे सहचरी गङ्गादेवी सदा भवेत् ॥ ९३ ॥
सर्वत्र पूज्यो भवति सर्वत्र विजयी भवेत् ॥
सर्वत्र सुखमाप्नोति जाह्नवीस्तोत्रपाठतः ॥ ९४ ॥
सदाचारी स विज्ञेयः सशुचिस्तु सदैव हि ॥
कृतसर्वसुरार्चः स कीर्तयेद्य इमां स्तुतिम् ॥९५॥
तस्मिंस्तृप्ते भवेत्तृप्ता जाह्नवी नात्र संशयः ॥
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन गङ्गाभक्तं समर्चयेत् ॥ ९६ ॥
स्तवराजमिमं गाङ्गं शृणुयाद्यश्च वै पठेत् ॥
श्रावयेदथ तद्भक्तान्दम्भलोभ विवर्जितः ॥९७॥
मुच्यते त्रिविधैः पापैर्मनोवाक्काय सम्भवैः ॥
क्षणान्निष्पापतामेति पितॄणां च प्रियो भवेत् ॥९८॥
सर्वदेवप्रियश्चापि सर्वर्षिगणसम्मतः ॥
अन्ते विमानमारुह्य दिव्यस्त्रीशतसंवृतः ॥ ९९ ॥
दिव्याभरणसम्पन्नो दिव्यभोगसमन्वितः ॥
नन्दनादिवने स्वैरं देववत्स प्रमोदते ॥ 4.1.29.२०० ॥
भुज्यमानेषु विप्रेषु श्राद्धकाले विशेषतः ॥
जपन्निदं महास्तोत्रं पितॄणां तृप्तिकारकम् ॥ १ ॥
यावन्ति तत्र सिक्थानि यावन्तोंऽबुकणाः स्थिताः ॥
तावन्त्येव हि वर्षाणि मोदन्ते स्वः पितामहाः ॥ २ ॥
यथा प्रीणन्ति पितरो गङ्गायां पिण्डदानतः ॥
तथैव तृप्नुयुः श्राद्धे स्तवस्यास्यानुसंश्रवात् ॥ ३ ॥
एतत्स्तोत्रं गृहे यस्य लिखितं परिपूज्यते ॥
तत्र पापभयं नास्ति शुचि तद्भवनं सदा ॥ ४ ॥
अगस्ते किम्बहूक्तेन शृणु मे निश्चितं वचः ॥
संशयो नात्र कर्तव्यः सन्दिग्धे(?)रफलं नहि॥५॥ (सन्देग्धरि)
यावन्ति मर्त्ये स्तोत्राणि मन्त्रजालान्यनेकशः ॥
तावन्ति स्तवराजस्य गाङ्गेयस्य समानि न॥६॥
यावज्जन्म जपेद्यस्तु नाम्नामेतत्सहस्रकम्॥
स कीकटेष्वपि मृतो न पुनर्गर्भमाविशेत् ॥७॥
नित्यं नियमवानेतद्यो जपेत्स्तोत्रमुत्तमम् ॥
अन्यत्रापि विपन्नः स गङ्गातीरे मृतो भवेत् ॥ ८ ॥
एतत्स्तोत्रवरं रम्यं पुरा प्रोक्तं पिनाकिना ॥
विष्णवे निजभक्ताय मुक्तिबीजाक्षरास्पदम्॥ ९ ॥
गङ्गास्नानप्रतिनिधिः स्तोत्रमेतन्मयेरितम्॥
सिस्नासुर्जाह्नवीं तस्मादेतत्स्तोत्रं जपेत्सुधीः ॥ २१० ॥
इति श्रीस्कान्दे महापुराण एकाशीतिसाहस्र्यां संहितायां चतुर्थे काशीखण्डे पूर्वार्द्धे गङ्गासहस्रनामकथनन्नामैकोनत्रिंशत्तमोऽध्यायः ॥ २९ ॥