१०३

सूत उवाच॥
अथ ब्रह्मा महादेवमभिवन्द्य कृताञ्जलिः॥
उद्वाहः क्रियतां देव इत्युवाच महेश्वरम्॥ १०३.१ ॥

तस्य तद्वचनं श्रुत्वा ब्रह्मणः परमेष्ठिनः॥
यथेष्टमिति लोकेशं प्राह भूतपतिः प्रभुः॥ १०३.२ ॥

उद्वाहार्थं महेशस्य तत्क्षणादेव सुव्रताः॥
ब्रह्मणा कल्पितं दिव्यं पुरं रत्नमयं शुभम्॥ १०३.३ ॥

अथादितिर्दितिः साक्षाद्दनुः कद्रुः सुकालिका॥
पुलोमा सुरसा चैव सिंहिका विनता तथा॥ १०३.४ ॥

सिद्धिर्माया क्रिया दुर्गा देवी साक्षात्सुधा स्वधा॥
सावित्री वेदमाता च रजनी दक्षिणा द्युतिः॥ १०३.५ ॥

स्वाहा स्वधा मतिर्बुद्धिर्ऋद्धिर्वृद्धिः सरस्वती॥
राका कुहूः सिनीवाली देवी अनुमति तथा॥ १०३.६ ॥

धरणी धारणी चेला शची नारायणी तथा॥
एताश्चान्याश्च देवानां मातरः पत्नयस्तथा॥ १०३.७ ॥

उद्वाहः शङ्करस्येति जग्मुः सर्वा मुदान्विताः॥
उरगा गरुडा यक्षा गन्धर्वाः किन्नरा गणाः॥ १०३.८ ॥

सागरा गिरयो मेघा मासाः संवत्सरा स्तथा॥
वेदा मन्त्रास्तथा यज्ञाः स्तोमा धर्माश्च सर्वशः॥ १०३.९ ॥

हुङ्कारः प्रणवश्चैव प्रतिहाराः सहस्रशः॥
कोटिरप्सरसो दिव्यास्तासां च परिचारिकाः॥ १०३.१० ॥

याश्च सर्वेषु द्वीपेषु देवलोकेषु निम्नगाः॥
ताश्च स्त्रीविग्रहाः सर्वाः सञ्जग्मुर्हृष्टमानसाः॥ १०३.११ ॥

गणपाश्च महा भागाः सर्वलोकनमस्कृताः॥
उद्वाहः शङ्करस्येति तत्राजग्मुर्मुदान्विताः॥ १०३.१२ ॥

अभ्ययुः शङ्खवर्णाश्च गणकोट्यो गणेश्वराः॥
दशभिः केकराक्षश्च विद्युतोष्टाभिरेव च॥ १०३.१३ ॥

चतुःषष्ट्या विशाखाश्च नवभिः पारयात्रिकः॥
षड्भिः सर्वातकः श्रीमान् तथैव विकृताननः॥ १०३.१४ ॥

ज्वालाकेशो द्वादशभिः कोटिभिर्गणपुङ्गवः॥
सप्तभिः समदः श्रीमान्दुन्दुभोष्टाभिरेव च॥ १०३.१५ ॥

पञ्चभिश्च कपालीशः षड्भिः सन्दारकः शुभः॥
कोटिकोटिभिरेवेह गण्डकः कुम्भकस्तथा॥ १०३.१६ ॥

विष्टम्भोष्टाभिरेवेह गणपः सर्वसत्तमः॥
पिप्लश्च सहस्रेण सन्नादश्च तथा द्विजाः॥ १०३.१७ ॥

आवेष्टनस्तथाष्टाभिः सप्तभिश्चन्द्रतापनः॥
महाकेशः सहस्रेण कोटीनां गणपो वृतः॥ १०३.१८ ॥

कुण्डी द्वादशभिर्वीरस्तथा पर्वतकः शुभः॥
कालश्च कालकश्चैव महाकालः शतेन वै॥ १०३.१९ ॥

आग्निकः शतकोट्या वै कोट्याग्निमुख एव च॥
आदित्य मूर्धा कोट्या च तथा चैव धनावहः॥ १०३.२० ॥

सन्नामश्च शतेनैव कुमुदः कोटिभिस्तथा॥
अमोघः कोकिलश्चैव कोटिकोट्या सुमन्त्रकः॥ १०३.२१ ॥

काकपाटोऽपरः षष्ट्या षष्ट्या सन्तानकः प्रभुः॥
महाबलश्च नवभिर्मधुपिङ्गश्च पिङ्गलः॥ १०३.२२ ॥

निलो नवत्या देवेशः पूर्णभद्रस्तथैव च॥
कोटीनां चैव सप्तत्या चतुर्वक्त्रो महाबलः॥ १०३.२३ ॥

कोटिकोटिसहस्राणां शतैर्विशातिभिर्वृताः॥
तत्राजग्मुस्तथा देवास्ते सर्वे शङ्करं भवम्॥ १०३.२४ ॥

भूतकोटिसहस्रेण प्रमथः कोटिभिस्त्रिभिः॥
वीरभद्रश्चतुःषष्ट्या रोमजाश्चैव कोटिभिः॥ १०३.२५ ॥

करणश्चैव विंशत्या नवत्या केवलः शुभः॥
पञ्चाक्षः शतमन्युश्च मेघमन्युस्तथैव च॥ १०३.२६ ॥

काष्ठकूटश्चतुः षष्ट्या सुकेशो वृषभस्तथा॥
विरुपाक्षश्च भगवान् चतुःषष्ट्या सनातनः॥ १०३.२७ ॥

तालुकेतुः षडास्यश्च पञ्चास्यश्च सनातनः॥
संवर्त्तकस्तथा चैत्रो लकुलीशः स्वयं प्रभुः॥ १०३.२८ ॥

लोकान्तकश्च दिप्तास्यो तथा दैत्यान्तकः प्रभुः॥
मृत्युहृत्कालहा कालो मृत्युञ्जयकरस्तथा॥ १०३.२९ ॥

विषादो विषदश्चैव विद्युतः कान्तकः प्रभुः॥
देवो भृङ्गी रिटिः श्रीमान् देवदेवप्रियस्तथा॥ १०३.३० ॥

अशनीर्भासकश्चैव चतुःषष्ट्या सहस्रपात्॥
एते चान्ये च गणपा असङ्ख्याता महाबलाः॥ १०३.३१ ॥

सर्वे सहस्रहस्ताश्च जटामुकुटधारिणः॥
चन्द्ररेखावतंसाश्च नीलकण्ठास्त्रिलोचनाः॥ १०३.३२ ॥

हारकुण्डलकेयूरमुकुटाद्यैरलङ्कृताः॥
ब्रह्मेन्द्रविष्णुसङ्काशा अणिमादिगुणैर्वृताः॥ १०३.३३ ॥

सूर्यकोटिप्रतीकाशास्तत्राजग्मुर्गणेश्वराः॥
पातालचारिणश्चैव सर्वलोकनिवासिनः॥ १०३.३४ ॥

तुम्बरुर्नारदो हाहा हूहूश्चैव तु सामगाः॥
रत्नान्यादाय वाद्यांश्च तत्राजग्मुस्तदा पुरम्॥ १०३.३५ ॥

ऋषयः कृत्स्नशस्तत्र देवगीतास्तपोधनाः॥
पुण्यान्वैवाहिकान्मन्त्रानजपुर्हृष्टमानसाः॥ १०३.३६ ॥

तत एवं प्रवृत्ते तु सर्वतश्च समागमे॥
गिरिजां तामलङ्कृत्य स्वयमेव शुचिस्मिताम्॥ १०३.३७ ॥

पुरं प्रवेशयामास स्वयमादायकेशवः॥
सदस्याह च देवेशं नारायणमजो हरिम्॥ १०३.३८ ॥

भवानग्रे समुत्पन्नो भवान्या सह दैवतैः॥
वामाङ्गादस्य रुद्रस्य दक्षिणाङ्गादहं प्रभो॥ १०३.३९ ॥

मन्मूर्तिस्तुहिनाद्रीशो यज्ञार्थं सृष्ट एव हि॥
एषा हैमवती जज्ञे मायया परमेष्ठिनः॥ १०३.४० ॥

श्रौतस्मार्तप्रवृत्त्यर्थमुद्वाहार्थमिहागतः॥
अतोसौ जगतां धात्री धाता तव ममापि च॥ १०३.४१ ॥

अस्य देवस्य रुद्रस्य मूर्तिभिर्विहितं जगत्॥
क्ष्माबग्निखेन्दुसूर्यात्मपवनात्मा यतो भवः॥ १०३.४२ ॥

तथापि तस्मै दातव्या वचनाच्च गिरेर्मम॥
एषा ह्यजा शुक्लकृष्णा लोहिता प्रकृतिर्भवान्॥ १०३.४३ ॥

श्रेयोपि शैलराजेन सम्बन्धोऽयं तवापि च॥
तव पाद्मे समुद्भूतः कल्पे नाभ्यम्बुजादहम्॥ १०३.४४ ॥

मदंशस्यास्य शैलस्य ममापि च गुरुर्भवान्॥
सूत उवाच॥
बाढमित्यजमाहासौ देवदेवो जनार्दनः॥ १०३.४५ ॥

देवाश्च मुनयः सर्वे देवदेवश्च शङ्करः॥
ततश्चोत्थाय विद्वान्सः पद्मनाभः प्रणम्य ताम्॥ १०३.४६ ॥

पादौ प्रक्षाल्य देवस्य कराभ्यां कमलेक्षणः॥
अभ्युक्षदात्मनो मूर्ध्नि ब्रह्मणश्च गिरेस्तथा॥ १०३.४७ ॥

त्वदीयैषा विवाहार्थं मेनजा ह्यनुजा मम॥
इत्युक्त्वा सोदकं दत्वा देवीं देवेश्वराय ताम्॥ १०३.४८ ॥

स्वात्मानमपि देवाय सोदकं प्रददौ हरिः॥
अथ सर्वे मुनिश्रेष्ठाः सर्ववेदार्थपारगाः॥ १०३.४९ ॥

ऊचुर्दाता गृहीता च फलं द्रव्यं विचारतः॥
एष देवो हरो नूनं मायया हि ततो जगत्॥ १०३.५० ॥

इत्युक्त्वा तं प्रणेमुश्च प्रीतिकण्टाकितत्वचः॥
ससृजुः पुष्पवर्षाणि खेचराः सिद्धचारणाः॥ १०३.५१ ॥

देवदुन्दुभयो नेदुर्ननृतुश्चाप्सरोगणाः॥
वेदाश्च मूर्तिमन्तस्ते प्रणेमुस्तं महेश्वरम्॥ १०३.५२ ॥

ब्रह्मणा मुनिभिः सार्धं देवदेवमुमापतिम्॥
देवोपि देवीमालोक्य सलज्जां हिमशैलजाम्॥ १०३.५३ ॥

न तृप्यत्यनवद्याङ्गी सा च देवं वृषध्वजम्॥
वरदोस्मीति तं प्राह हरिं सोप्याह शङ्करम्॥ १०३.५४ ॥

त्वयि भक्तिः प्रसीदेति ब्रह्माख्यां च ददौ तु सः॥
ततस्तु पुनरेवाह ब्रह्मा विज्ञापयन्प्रभुम्॥ १०३.५५ ॥

हविर्जुहोमि वह्नौ तु उपाध्यायपदे स्थितः॥
ददासि मम यद्याज्ञां कर्त्तव्यो ह्यकृतो विधिः॥ १०३.५६ ॥

तमाह शङ्करो देवं देवदेवो जगत्पतिः॥
यद्यदिष्टं सुरश्रेष्ठ तत्कुरुष्व यथेप्सितम्॥ १०३.५७ ॥

कर्त्तास्मि वचनं सर्वं देवदेव पितामह॥
ततः प्रणम्य हृष्टामा ब्रह्मा लोकपितामहः॥ १०३.५८ ॥

हस्तं देवस्य देव्याश्च युयोज परमं प्रभुः॥
ज्वलनश्च स्वयं तत्र कृताञ्जलिरुपस्थितः॥ १०३.५९ ॥

श्रौतैरेतैर्महामन्त्रैर्मूर्तिमद्भिरुपस्थितैः॥
यथोक्तविधिना हुत्वा लाजानपि यताक्रमम्॥ १०३.६० ॥

आनीतान्विष्णुना विप्रासम्पूज्य विविधैर्वरैः॥
त्रिश्च तं ज्वलनं देवं कारयित्वा प्रदक्षिणम्॥ १०३.६१ ॥

मुक्त्वा हस्तसमायोगं सहितैः सर्वदैवतैः॥
सुरैश्च मानवैः सर्वैः प्रहृष्टेनान्तरात्मना॥ १०३.६२ ॥

ननाम भगवान्ब्रह्मा देवदेवमुमापतिम्॥
ततः पाद्यं तयोर्दत्वा शम्भोराचमनं तथा॥ १०३.६३ ॥

मधुपर्कं तथा गां च प्रणम्य च पुनः शिवम्॥
अतिष्ठद्भगवान्ब्रह्मा देवैरिन्द्रपुरोगमैः॥ १०३.६४ ॥

भृग्वाद्य मुनयः सर्वे चाक्षतैस्तिलतण्डुलैः॥
सूर्यादयः समभ्यर्च्य तुष्टुवुर्वृषभध्वजम्॥ १०३.६५ ॥

शिवः समाप्य देवोक्तं वह्निमारोप्य चात्मनि॥
तया समागतो रुद्रः सर्वलोकहिताय वै॥ १०३.६६ ॥

यः पठेच्छृणुयाद्वापि भवोद्वाहं शुचिस्मितः॥
श्रावयेद्वा द्विजाञ्छुद्धान्वेदवेदाङ्गपारगान्॥ १०३.६७ ॥

स लब्ध्वा गाणपत्यं च भवेन सह मोदते॥
यत्रायं कीर्त्यते विप्रैस्तावदास्ते तदा भवः॥ १०३.६८ ॥

तस्मात्सम्पूज्य विधिवत्कीर्तयेन्नायथा द्विजाः॥
उद्वाहे च द्विजेन्द्राणां क्षत्रियाणां द्विजोत्तमाः॥ १०३.६९ ॥

कीर्तनीयमिदं सर्वं भवोद्वाहमनुत्तमम्॥
कृतोद्वाहस्तदा देव्या हैमवत्या वृषध्वजः॥ १०३.७० ॥

सगणो नन्दिना सार्धं सर्वदेवगणैर्वृतः॥
पुरीं वाराणसीं दिव्यामाजगाम महाद्युतिः॥ १०३.७१ ॥

अविमुक्ते सुखासीनं प्रणम्य वृषभध्वजम्॥
अपृच्छत्क्षेत्रमाहात्म्यं भवानी हर्षितानना॥ १०३.७२ ॥

अथाहार्धेन्दुतिलकः क्षेत्रमाहात्म्यमुत्तमम्॥
अविमुक्तस्य माहात्म्यं विस्तराच्छक्यते नहि॥ १०३.७३ ॥

वक्तुं मया सुरेशानि ऋषिसङ्घाभिपूजितम्॥
किं मया वर्ण्यते देवी ह्यविमुक्तफलोदयः॥ १०३.७४ ॥

पापिनां यत्र मुक्तिः स्यान्मृतानामेकजन्मना॥
अन्यत्र तु कृतं पापं वाराणस्यां व्यपोहति॥ १०३.७५ ॥

वाराणस्यां कृतं पापं पैशाच्यनरकावहम्॥
कृत्वा पापसहस्राणि पिशाचत्वं वरं नृणाम्॥ १०३.७६ ॥

न तु शक्रसहस्रत्वं स्वर्गे काशीपुरीं विना॥
यत्र त्रिविष्टपो देवो यत्र विश्वेश्वरो विभुः॥ १०३.७७ ॥

ओङ्कारेशः कृत्तिवासा मृतानां न पुनर्भवः॥
उक्त्वा क्षेत्रस्य माहात्म्यं सङ्क्षेपाच्छशिशेखरः॥ १०३.७८ ॥

दर्शयामास चोद्यानं परित्यज्य गणेश्वरान्॥
तत्रैव भगवान् जातो गजवक्त्रो विनायकः॥ १०३.७९ ॥

दैत्यानां विघ्नरूपार्थमविघ्नाय दिवौकसाम्॥
एतद्वः कथितं सर्वं कथासर्वस्वमुत्तमम्॥ १०३.८० ॥

यथाश्रुतं मया सर्वं प्रसादाद्वः सुशोभनम्॥ १०३.८१ ॥

इति श्रीलिङ्गमहापुराणे पूर्वभागे पार्वतीविवाहवर्णनं नाम त्र्यधिकशततमोऽध्यायः॥ १०३ ॥