पुराणे विश्वासटिप्पन्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - १

अथ नवमः सर्गः ।
तां गीतसंवलितमर्दृलवेणुवीणानादामृताधिगमितस्वपना सखीभिः ।
वैतालिका इव सुशिक्षिततारवाचः प्राबोधयन् मृगदृशः कतिचित् प्रभाते ॥ १॥

मूलम् - १

विश्वास-प्रस्तुतिः - २

अम्ब ! त्वदभ्युदयतो निहतं पुरैव हन्तुं तमः पुनरसावरुणः समुद्यन् ।
सुप्रातमावहति देवि! रथाङ्गनाम्नां साजात्यरक्तचरणायुधबोधितानाम् ॥ २॥

मूलम् - २

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३

आयास्यतो दिनमणेरभिकस्य वार्तां प्राभातिकानिलमुखादवधारयन्ती ।
उद्दण्डपङ्कजतया किल पद्मिनीयमुद्ग्रीविकां वहति वासकसज्जिकेव ॥ ३॥

मूलम् - ३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४

पत्युस्त्विषां प्रथमनिर्गलितैर्मयूखैर्ध्वान्तेर्ष्यया मलिनदर्शमनुद्रवद्भिः ।
उच्चाटिता मधुकृतोऽपि किमुत्पलेभ्यः पर्याकुलास्तत इतोऽपि परिभ्रमन्ति ॥ ४॥

मूलम् - ४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५

हंसेषु कञ्चुकिषु षट्चरणेषु कुब्जेष्वादेशहारिपु मरुत्सु च सङ्गतेषु ।
उद्घाटयन्त्यधिकृता इव शार्ङ्गपाणेरन्तःपुरं घटितमंशुमतो मयूखाः ॥ ५॥

मूलम् - ५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६

उन्मुद्रिते सति मनागरविन्दकोशे भृङ्गैरहम्प्रथमिकाकलितप्रवेशैः ।
आस्कन्धमानमपि सौरभमेकतस्तदादाय यान्त्यपरतो मरुतो यथेच्छम् ॥ ६॥

मूलम् - ६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७

भूदेवमन्त्रितविमुक्तजलाञ्जलिभ्यो निर्गत्य दैत्यहननाय समन्ततोऽपि ।
आसीदतामिव रविं महसा पवीनां पौरन्दरी हरिदियं परिपिञ्जरासीत् ॥ ७॥

मूलम् - ७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८

अम्भोनिधेस्तपनवाजिभिरुज्जिहानैराधूतकन्धरसटैरसकृद्विकीर्णा ।
सामुद्रविद्रुमलताशकलावलीयं प्राचीमुखे विजयते नतु सान्ध्यरागः ॥ ८॥

मूलम् - ८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९

निर्जित्य विश्वमखिलं मकरध्वजेन निर्गच्छता शिबिरसीमनि दीपितम्य ।
मन्यामहे हुतभुजः प्रथमप्रकाशो मारुत्वते जयति सम्प्रति दिग्विभागे ॥ ९॥

मूलम् - ९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०

जैत्रप्रयाणसमयं त्वयि वक्तुकामः प्रायः प्रबोधसमयं प्रतिपाल्य भानुः ।
उन्मज्ज्य सागरजलादुदयाद्रिश‍ृङ्गे लीनः क्वचिन्न किल दर्शयतेऽधुनापि ॥ १०॥

मूलम् - १०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११

आमोदते बत कियत् कमलाकरोऽयमस्मिन्नपि प्रविकसत्यरविन्दकोशे ।
उन्मुद्रय त्वमधुना नयनारविन्दमामोदतामग्विलमम्ब! जगत् त्वयेदम् ॥ ११॥

मूलम् - ११

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२

सुप्रातमस्तु मलयध्वजकन्यकायाः मुप्रातमस्तु मधुरापुरवल्लभायाः ।
सुप्रातमस्तु विधुवंशपताकिकायाः सुप्रातमस्तु हरितां जगतां त्रयाणाम् ॥ १२॥

मूलम् - १२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३

इत्युक्तिभिर्मुगदृशां प्रतिबोधिता सा निर्वर्त्य नैत्यिकविधि नृपतेः कुमारी ।
सज्जीकृतं सुमतिना सकलं बलं तत् प्रम्थाप्य पार्थिवकुलानुगता प्रतस्थे ॥ १३॥

मूलम् - १३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४

अत्यद्भुतो विजयदुन्दुभिनादमन्त्रस्तस्या नृपालकुलकर्णपथावतीर्णः ।
अस्तम्भयद्व्यधमदाचकृषे जघान निन्ये वशं व्यघटयच्च यथायथं तान् ॥ १४॥

मूलम् - १४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५

भेरीरवश्चलति योजनमेव यावत् तावत् ततो दशगुणं चलितः प्रतापः ।
कीर्तिस्ततो दशगुणं व्यचलत् ततोऽपि चेलुस्ततो दशगुणं विमता विदूरे ॥ १५॥

मूलम् - १५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६

वार्त्ताहरा दिशि दिशि प्रहिता हि यावदागत्य मन्त्रिणि न तं तमुदन्तमाहुः ।
तावत् त एव धरणीपतयः सदाराः सोपायनाः शरणमीयुरिमां सवालाः ॥ १६॥

मूलम् - १६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७

आगच्छतां प्रणमतां वदतां प्रियोक्तीरग्रे निधाय विविधानुपहारभेदान् ।
राज्ञामनुग्रहकृते सुमहान् विलम्बो मार्गेऽभवत्प्रतिपदं मधुरेश्वरायाः ॥ १७॥

मूलम् - १७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८

राज्यं प्रशासति पुरा मलयध्वजे ये भूमीभुजः कतिपयेऽपरराधुरज्ञाः ।
तानप्यनन्यशरणान् समुतान् सदारान् सा चक्षुषानुजगृहे शरणं प्रपन्नान् ॥ १८॥

मूलम् - १८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९

सा तत्र तत्र शरणागतराजलोकविश्राणितानि मणिहेमविभूषणानि ।
मातुः समक्षमखिलान्युपहारयन्ती कीर्तिं परां वितरति स्म दिशां मुखेषु ॥ १९॥

मूलम् - १९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०

दुर्गाटवीनगरराष्ट्रपदानि तैस्तैस्त्यक्तानि युद्धनिहतैश्च पलायितैश्च ।
भृत्येषु सा कुलपरम्परयागतेषु न्यासीचकार सचिवानुमतेषु राज्ञी ॥ २०॥

मूलम् - २०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१

नासीरसीमपरिवर्तिभिरेव योधैर्विद्रावितान् विनिहतानपि वा गृहीतान् ।
सा श‍ृण्वती नरपतीनपि नात्यहृप्यत् सङ्ग्रामदर्शनकुतूहलिनी कुमारी ॥ २१॥

मूलम् - २१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२

त्यक्तान् भयात् प्रचलितैः पितृभिः स्वभेरीभाङ्कारनिर्लुठितगर्भपरिच्युतांश्च ।
सा दर्शितान् पथि शनैरवलोकयन्ती स्वे स्वे पदे नृपशिशून् पुनरभ्यषिञ्चत् ॥ २२॥

मूलम् - २२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३

राज्यश्रियं प्रणिपतत्सु नरेश्वरेषु रत्नानि हेमनिवहानपि भूसुरेषु ।
कीर्ति प्रतापमपि सा हरितां मुखेषु राजाधिराजतनया विकिरन्त्ययासीत् ॥ २३॥

मूलम् - २३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४

सम्भ्रान्तनिष्पतिततत्तदरातिराजशुद्धान्तयौवतजनैः पतिपुत्रभिक्षाम् ।
सा भिक्षितानुजगृहे करुणातरङ्गसम्पातशीतलसमुल्लसितैरपाङ्गैः ॥ २४॥

मूलम् - २४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५

पाषण्डसागरनिमज्जदनादिसूक्तिनिस्तारणाय धृतमानुपविग्रहायाः ।
मीनो महान् विरुरुचे विजयध्वजेऽस्या नासीरसीमनि नरेन्द्रकुमारिकायाः ॥ २५॥

मूलम् - २५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६

बाहुप्रतापविजिताभिररातिराजराज्येन्दिराभिरिव राजमुता सखीभिः ।
पर्यावृता पितृपितामहपालितोर्वीसीमापरिष्करणमाप तुषारशैलम् ॥ २६॥

मूलम् - २६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७

प्रालेयशैलशिखरादवनौ निपत्य भागीरथीं कनखलं परितो वहन्तीम् ।
दृष्दैव सा स्वयमभूज्जननान्तरीयसोदर्यताप्रणयविद्रवदन्तरङ्गा ॥ २७॥

मूलम् - २७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८

स्रोतांसि तान्नि कबलीकृतदिङ्मुखानि यादांसि तत्र च महान्ति समुल्ललन्ति ।
अप्रेक्षितश्रुतचराण्यवितर्कितानि चित्रार्पितेव चिरमैक्षत पाण्ड्यकन्या ॥ २८॥

मूलम् - २८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९

प्रागेव पाण्ड्यतनयाचरणारविन्दसेवानुभावचिरनिर्हृतकल्मषासु ।
सेनासु तत्र जलमात्रकृतोपयोगा ह्रीणेव सा सरिदवापदवाङ्मुखत्वम् ॥ २९॥

मूलम् - २९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०

आलक्ष्य ताममरसिन्धुमपारपूरां स्रोतोदशां स्वयमपि प्रतिपद्य सद्यः ।
अम्भोनिधिर्न्यविशतेव तटे तदीये सेनानिभेन मलयध्वजकन्यकायाः ॥ ३०॥

मूलम् - ३०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१

सेनां पृथक् पृथगिमां विरलं निवेश्य मायापुरीपरिसरे सुमतिः समस्ताम् ।
आसाद्य पाण्ड्यतनयामिदमाबभाषे गङ्गातरङ्गलतिकाहृतदृक्तरङ्गाम् ॥ ३१॥

मूलम् - ३१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२

पश्याम्ब ! कीर्त्तिमिव ते भुवनं पुनानामेनां दयाभिव तवास्खलितप्रवाहाम् ।
सूक्तिं तवेव च सुधामधुरां गभीरां भागीरथीं भवजटापटलात् प्रवृत्ताम् ॥ ३२॥

मूलम् - ३२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३

निश्रेणिकेयमपवर्गपदाधिरोहे नौकेयमम्ब ! दुरितार्णवसम्प्रतारे ।
एषा सुधा भवाविषज्वलनाभिषङ्गे ज्योत्स्नेयमान्तरतमोभिभवे जनानाम् ॥ ३३॥

मूलम् - ३३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४

ब्रह्मर्षिशापनिहतान् भसितावशेषानेषा दिवं सगरराजसुताननैषीत् ।
एषा च कर्मधरणीघटनानपेक्षा स्रोतस्त्रयेण भुवनत्रितयं पुनीते ॥ ३४॥

मूलम् - ३४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३५

कर्माणि पश्यत हरेरिति घोषयन्ति यत् सेतुबन्धनमुखानि गिरः पुराण्यः ।
सोऽप्यर्णवो ननु रसातलमाविशन्त्याः पार्श्वाम्बुलेशपरिवर्त्तनपूरितोऽस्याः ॥ ३५॥

मूलम् - ३५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३६

नीहारभूधराशिलावलयाभिघातनिर्गच्छदच्छजलशीकरनिर्विशेषैः ।
अम्बावधेहि कनकध्वजमात्रलक्ष्यैरेतां वृतां दिविषदामभितो विमानैः ॥ ३६॥

मूलम् - ३६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३७

आस्तामदृष्टमदसीयमिहानुभाव्यं दृष्टं च किं क्वचन दृष्टमथ श्रुतं वा ।
या यादृशीयमथ यासि च यादृशी त्वं ते द्वे युवां परामिह व्यतिसंविदाथे ॥ ३७॥

मूलम् - ३७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३८

एतावती जननि! भारतवर्षभूमिरेषैव ते कुलपरम्परयागता भूः ।
स्नानेन पावनजलामपि पावायत्वा भूयोऽप्यमूं प्रतिनिवर्तितुमौचिती वः ॥ ३८॥

मूलम् - ३८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३९

इत्यालपन्तमियमाह तमेवमेतन्मन्दाकिनीं प्रति यथात्थ महामते! त्वम् ।
लब्धस्थिरीकरणमात्रभवं यशस्तु सञ्चिन्त्यमानमयशःपरिहार एव ॥ ३९॥

मूलम् - ३९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४०

एनां विगाह्य तदशेषतमोपहन्त्रीमेतद्बलेन सुरसिद्धनिषेवितानि ।
वर्षाणि तावदितराण्यपि साधयेयं सेनामिहैव विनिवेश्य भवत्सहाया ॥ ४०॥

मूलम् - ४०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४१

त्वत्पादसेवनकृतां त्रिदिवे करस्थे का नाम भूमिवलयाक्रमणेऽपि शङ्का ।
साह्याय किं तव चमूरनुयायिनीयं त्याज्या तु नेति समयोचितमाह सेनाम् ॥ ४१॥

मूलम् - ४१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४२

अम्बा तथेति गिरमभ्युपगम्यं तस्य सन्नह्यतामिति च सा पृतनां नियुज्य ।
सस्नौ भवाङ्गपरिरम्भकृतार्थमम्भस्त्रैस्रोतसं किल पुनश्च कृतार्थयन्ती ॥ ४२॥

मूलम् - ४२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४३

यद् ब्रह्मणोऽभिभवनं सलिलात्मना प्राग् यश्चाथ शन्तनुभुवां सलिलापवेधः ।
अंहो निरन्वयममृज्यत तत् समस्तं तस्यास्त्रिलोकजननीचरणार्पणेन ॥ ४३॥

मूलम् - ४३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४४

सा संवृता नृपसुता परितः सखीभिः स्नानाय गाङ्गसलिले कलितावतारा ।
स्नान्तीभिरत्र सुरपन्नगकन्यकाभिः संयुज्य मज्जनकुतूहलिनी विजह्रे ॥ ४४॥

मूलम् - ४४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४५

सख्यो नृपालदुहितुर्विहृतिच्छलेन नेत्रे पिधाय बधिराः फणिराजकन्याः ।
स्मेराननासु परितः सुरसुन्दरीषु स्वैरं किलापजहसुः श्रवणव्यपायात् ॥ ४५॥

मूलम् - ४५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४६

संसारासिन्धुतरणिस्तरणिं विनैव सा दूरमप्लवत तत्र समं सखीभिः ।
प्रागार्जितं वितरणित्वकृतं यशो यत् तेनाधुना द्विगुणितं तदभूदमुष्याः ॥ ४६॥

मूलम् - ४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४७

उद्दामनिश्वसितसौरभसारलोभादुन्मज्जनावसरमेव चिरं प्रतीक्ष्य ।
तं देशमप्रजहती भ्रमरावलीव स्नान्त्या बहिर्विरुरुचे कबरी श्लथास्याः ॥ ४७॥

मूलम् - ४७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४८

सा नन्दनोपवनचन्दनमङ्गरागमालिम्पती समुपदर्शितमप्सराभिः ।
सस्नौ यदा सुरसरित्सालले तदैव चक्रे सुरद्रुमसमाहरणावसायम् ॥ ४८॥

मूलम् - ४८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४९

इत्थं विहृत्य सलिले सुचिरं सखीभिरुन्मज्ज्य नेत्यिकविधेरनु पाण्ड्यकन्या ।
तां सेतुना प्रथमतः सरितं ततार नौकासहस्रनिबिडाकलितेन राज्ञी ॥ ४९॥

मूलम् - ४९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५०

अनादपादपि चमूरधिगङ्गमस्या मेने कमप्यतिशयं न तु तावता सा ।
राजीवबान्धवरथे वसतो जनस्य को नाम दीपसमवायकृतः प्रकाशः ॥ ५०॥

मूलम् - ५०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५१

आदाय पुष्करमुखैरभितो विकीर्य यावत् किल व्ययितमम्बु सुरस्रवन्त्याः ।
तावत् ततो द्विगुणमप्यभिवर्षति स्म दानोदकैर्द्विपिगणः परितः स्रुतोस्यात् ॥ ५१॥

मूलम् - ५१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५२

मातङ्गपुङ्गवतुरङ्गशताङ्गयोधपाणिन्धमे धरणिसेतुपथे चरन्ती ।
नक्तन्दिवैस्त्रिभिरशिश्रयदभ्रसिन्धोः पारं परं निरवशेषमनीकिना सा ॥ ५२॥

मूलम् - ५२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५३

सा सन्निपात्य सकलामपि वाहिनीं तामाज्ञां वितीर्य च गिरेरधिरोहणाय ।
आळीजनाकलितसारथिकर्मसुस्थं कर्णीरथं कमपि तु स्वयमारुरोह ॥ ५३॥

मूलम् - ५३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५४

तां वाहिनीं सुमहतीमपदिश्य तस्या गङ्गैव तं गिरिवरं पुनरारुरोह ।
प्रस्थानसम्भ्रमवशादनिवेदितं प्राग्वक्तव्यशेषमिव किञ्चन वक्तुमाशे ॥ ५४॥

मूलम् - ५४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५५

नीहारशैलशिखरेषु समुत्पतन्तो निम्नोन्नतानि कियदप्यविचारयन्तः ।
जग्मुः शताङ्गयुगसंयमितास्तुरङ्गा देव्याः सुखं नयनरश्मिभिरुद्गृहीताः ॥ ५५॥

मूलम् - ५५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५६

प्रस्निग्धकाशकुशकाननमेदुराणि भागीरथीसलिलपातपवित्रितानि ।
स्थानानि संयमवतामतिसुन्दराणि सव्यानि सा विदधती शनकैरयासीत् ॥ ५६॥

मूलम् - ५६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५७

रत्नानि तत्र वणिजो भिषजोऽग्रहीपुर्दिव्यापधीर्गजवरानपि राजकीयाः ।
अस्मादृशाः क्षितिसुराः पुनराहरन्त भागीरथीतटरुहाणि कुशाङ्कुराणि ॥ ५७॥

मूलम् - ५७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५८

आमुक्तकञ्चुकमधिज्यशरासकाण्डमुन्नद्धकुन्तळनियन्त्रितवन्यपुप्पम् ।
सेनारजोमसृणिताळकसुन्दरं तत् तत्त्वं परं वनचरैरपि तत्र दृष्टम् ॥ ५८॥

मूलम् - ५८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५९

दुर्लङ्घतत्पथविलङ्घनकौतुकिन्याः कोलाहलेन महता परितो ध्वजिन्याः ।
यद्यद्विभिद्य पतितं शिखरं हिमाद्रेस्तत्तन्नवेन यशसा समपूरि तस्याः ॥ ५९॥

मूलम् - ५९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६०

नासीरसङ्गतभटोद्भटसिंहनादविद्रावितान् गिरिगुहाशयितान् मृगेन्द्रान् ।
वन्यद्विपाः समभिदुद्रुवुरात्मवैरनिर्यातनावसरलाभनितान्तहृष्टाः ॥ ६०॥

मूलम् - ६०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६१

माध्वीकमिश्रनववैणवसक्तुभक्तैः कस्तूरिकाहरिणमांसकृतोपदंशैः ।
आतिथ्यमापुरुचितं शबरालयेषु सेनाभटाश्चमरवालाधिवीज्यमानाः ॥ ६१॥

मूलम् - ६१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६२

पारीन्द्रनिर्दलितकुञ्जरकुम्भमुक्तमुक्ताफलग्रथितहारकृतोपहाराः ।
स्थानानि तत्र विविधान्युपदर्शयन्तो देवीमसेविषत हैमवताः किराताः ॥ ६२॥

मूलम् - ६२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६३

अत्रैव नः कुलपतिं धनुषा जघान मर्त्त्यः स कश्चिदिति वृद्धजना वदन्ति ।
दूरे सुवर्णकदलीवनमेतदम्ब ! जीर्णः कपिर्वसति यत्र चिराय कोऽपि ॥ ६३॥

मूलम् - ६३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६४

नाचक्षते न निमिषन्ति न निश्वसन्ति वल्मीकतः प्रसृमरा वपुषा तु मर्त्त्याः ।
सन्ति द्रुमा इह शतं दलपुष्पहीनाश्छित्वा नयाम यदि देवि ! दिदृक्षसे तान् ॥ ६४॥

मूलम् - ६४

विश्वास-प्रस्तुतिः

अस्त्यम्बिकेति ननु गोत्रपितामही नः कोदण्डदण्डकुशला गतभाव्यभिज्ञा ।
कान्त्या गिरा करुणया च भुजोष्मणा च दृग्भ्यां शपेमहि महेश्वरि ! सैव नस्त्वम् ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

बाहुस्त्वयावममृशे प्रथमं पुरो नस्तद्बाहुसारविजितो भविता पतिस्ते ।
सत्यानि विद्धि शबरीजनभाषितानि जात्वम्ब! चिन्तय न जानपदानिवास्मान् ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६७

इत्थं सदारशबरोक्तिकृतस्मितासु राज्ञी सखीषु कृतनर्मवचोविलासा ।
मा जातु खण्डयत मानुषपादपानित्याज्ञाप्य तानति ययौ शनकैर्हिमाद्रिम् ॥ ६७॥

मूलम् - ६७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६८

शार्दूलसिंहशरभद्विरदाच्छभल्लवाहद्विषद्वृकवराहपराहतेषु ।
श‍ृङ्गेषु मार्गरहितेष्वपि सा हिमाद्रेः सेना जगाम सुरसिन्धुमनुद्रवन्ती ॥ ६८॥

मूलम् - ६८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६९

इत्थं हिमाद्रिशिखरादवतीर्य मन्दं वर्षेऽथ किम्पुरुषनामनि सा विशन्ती ।
नोदन्ययोपससृजे न बुभुक्षया वा नाध्वश्रमेण पृतना न च धर्मतोयैः ॥ ६९॥

मूलम् - ६९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७०

अज्ञातमेघजलमश्रुतसस्यभेदमर्थोपसङ्ग्रहणदानकथानभिज्ञम् ।
देशं समीक्ष्य सुमति र्धृतविस्मयोऽपि कामं बभूव स करग्रहणे निराशः ॥ ७०॥

मूलम् - ७०

स्वच्छानि भौमसलिलानि सुधाधिकानि सौरभ्यवन्ति च फलानि महीरुहाणाम् ॥

दृष्ट्वैव तृप्तिभरितेषु चमूचरेषु कौतूहलेन जगृहुः कतिचित्तु तानि ॥ ७१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२

सन्त्यद्भुता द्रुमलता मृगपक्षिभेदाः सन्ति स्त्रियोऽपि सुरयौवतनिर्विशेषाः ।
किन्तु क्षितिं विमलसत्त्वमयीं गतास्ता न क्वापि लोभमलभन्त चमूचरास्ते ॥ ७२॥

मूलम् - ७२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३

धन्यान् जटापटलनीडसुखप्रसुप्तनानाविहङ्गकुलनादविनीतखेदान् ।
अध्यात्मयोगनिरताननुगृह्णती सा मन्दं जगाम जननी जगतां त्रयाणाम् ॥ ७३॥

मूलम् - ७३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७४

कालाद् बहोर्मुनिकुलेन कथञ्चिदर्न्तीवारशूकवदलक्ष्यत केवलं यत् ।
तद् दृश्यते स्म तरुणारुणकोटिदीप्रं कान्तामयं कलितकार्मुकमात्मतत्त्वम् ॥ ७४॥

मूलम् - ७४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७५

उच्चावचैः शमधनाः पृतनाचराणां कोलाहलैः श्रुतिगणैरिव बोध्यमानाः ।
कन्दं फलं सलिलमप्युपजह्रिरे यत् तत् सम्प्रगृह्य बुभुजे स्वयमम्बिका सा ॥ ७५॥

मूलम् - ७५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७६

सा तद्यतीत्य समुपत्य च हेमकूटं तेनाध्वना च हरिवर्षमनुप्रपन्ना ।
तस्योत्तरं निषधभूधरमारुरोह प्राक्पश्चिमार्णवतरङ्गकृताभिषेकम् ॥ ७६॥

मूलम् - ७६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७७

तस्मिन् गिरौ प्रचलिता पथि पश्चिमे सा मेरुं प्रदक्षिणतया परिवेष्टयन्ती ।
वासं किटेः क्रतुमयस्य हि केतुमालं वर्षं निनाय बलमुच्छ्रितकेतुमालम् ॥ ७७॥

मूलम् - ७७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७८

भक्त्या प्रणम्य भगवन्तमभिष्टुता सा विज्ञेन तेन वसुधाभरणश्रमाणाम् ।
तद्दर्शितेन च पथा समवाप नीलं शैलं निजेन यशसा विशदं समन्तात् ॥ ७८॥

मूलम् - ७८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७९

सा रम्यकं समतिलङ्घ्य हिरण्मयं च श्वेतं च श‍ृङ्गिणमतीत्य महीधरौ द्वौ ।
प्राप्तोत्तरानथ कुरून् प्रयता ववन्दे पाण्ड्यात्मजा भगवतः प्रथमावतारम् ॥ ७९॥

मूलम् - ७९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८०

ये नोदहारिषत वन्दिगणाः स्वकीया जैत्रध्वजो जयति यश्च निजे शताङ्गे ।
तेनादृता तदुपदर्शितमालुलोके सा तत्र वारिनिधिमुत्तरमुत्तरङ्गम् ॥ ८०॥

मूलम् - ८०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८१

प्रागेव ये कृतपदा यशसां प्रपञ्चाः स्वोपार्जिताः पितृपितामहसम्भृताश्च ।
स्वं द्रष्टुमप्युपगतानिव तानशेषान् सा तत्र तत्र समवैक्षत फेनकूटान् ॥ ८१॥

मूलम् - ८१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८२

पश्चात् समुद्यति रवौ कुरुषूत्तरेषु प्रागेव दक्षिणमिमं विदती पयोधिम् ।
उन्मज्जतात्र तिमिना नलसेतुनेव निस्संशयं व्यवजहार वरूथिनी सा ॥ ८२॥

मूलम् - ८२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८३

अभ्युद्यतैस्त्रिभुवनाक्रमणेच्छयेव प्राप्तैः प्रतीरमपि वारिनिधेस्तरङ्गैः ।
लिल्ये समुल्लसदसङ्ख्यतुरङ्गमस्या वीक्ष्य ह्रियेव विपुलं बलमन्तिकस्थम् ॥ ८३॥

मूलम् - ८३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८४

अम्भोधरेषु सलिलग्रहणावतीर्णेष्वारात् प्रतिद्विपरुषा चलितान् निहन्तुम् ।
आधोरणा जगृहुरङ्कुशसम्प्रहारैः सेनागजान् धुरि नरेन्द्रकुमारिकायाः ॥ ८४॥

मूलम् - ८४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८५

तस्मिन् दिशां विजयकर्मणि धाविता ये ये चाहवेष्वभिमुखं निहताः स्वयोधैः ।
तानर्णवे च तटसीम्नि च तत्र राज्ञो लब्धास्पदान् युगपदक्षत पाण्ड्यकन्या ॥ ८५॥

मूलम् - ८५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८६

पर्णाशनैः शमधनैः पनसाम्रजम्बूप्लक्षाशनैरपि च जानपदैर्वृतेषु ।
वर्षेषु तेष्वनधिगत्य करं चरन्ती देवी चकाङ्क्ष जलधेरुपदां ग्रहीतुम् ॥ ८६॥

मूलम् - ८६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८७

यावत् परामृशति सा न करेण मौर्वीं यावद् दधाति च निषङ्गमुखे न दृष्टिम् ।
तावत् प्रगृह्य विविधानुपहारभेदांस्तामर्णवः शरणमेत्य वचो बभाषे ॥ ८७॥

मूलम् - ८७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८८

मुक्तापगा विशति दक्षिणमम्बुराशिं जम्बूनदी विशति पूर्वमहं तु रिक्तः ।
वेदान् विचेतुमुपशोधितगर्भसारः साक्ष्यत्र मे स भगवान् ननु मत्स्यराजः ॥ ८८॥

मूलम् - ८८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८९

त्वबाहुसारविजितैर्जठरं गतैर्मे भूपालकैरवगता ह्यसि भूयसा त्वम् ।
सत्यप्रियासि शरणागतवत्सलासीत्यानीतमेतदियमम्ब ! चिराभिगुप्तम् ॥ ८९॥

मूलम् - ८९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९०

मैनाकभूधरचरास्त इमे गजेन्द्रा द्वीपे गभस्तिमति रत्नगणोऽयमासीत् ।
शङ्खा इमे जननि! पश्चिमसिन्धुनीता येषां प्रकाममवमः स हि पाञ्चजन्यः ॥ ९०॥

मूलम् - ९०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९१

इक्षूदधेरुपहृताः कमठाश्च मत्स्याः पक्वा इमे गुडरसाः परिशोषिता वा ।
हैयङ्गवीनमकरा इति सम्प्रतीता एते पुनर्जननि! योचितका घृताब्धेः ॥ ९१॥

मूलम् - ९१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९२

एषा जरापलितरोगविषादहन्त्री दिव्या सुरोदधिहृता मदिरा सुगन्धिः ।
दध्यर्णवादुपहृतं नवनीतमेतन्नाद्यापि वेद तदिदं नवनीतचोरः ॥ ९२॥

मूलम् - ९२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९३

क्षीराब्धिनोपददिरे तुरगा गजाश्च क्षीराशिनः सुविमलानवधारयेमान् ।
एकं तु तच्छकलमैन्दवमास्त दत्तं प्रागेव तद् भगवते प्रमथाधिपाय ॥ ९३॥

मूलम् - ९३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९४

सन्ति स्त्रियः कतिचिदत्र सखीरिमास्ते सम्पश्यता न तु मया समुपाहृतास्ताः ।
त्वं कामधेनुरसि कल्पलतासि च त्वं नाहारि तद्द्वितयमम्ब! विडम्बनेति ॥ ९४॥

मूलम् - ९४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९५

ताम्रापगासलिलपानसुनिर्वृतानां किं कार्यमस्ति सुधया मधुरोदतो वा ।
मातस्तथाप्युपहृता मणिराशयोऽमी त्वच्छासनश्रमविनोदपदे नतेन ॥ ९५॥

मूलम् - ९५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९६

सामुद्रदिव्यमणिजातिषु कौस्तुभश्च चिन्तामणिश्च भुवने विदिते मणी द्वे ।
अन्यादृशी जननि! हारलतेयमेनां वैवाहिकोत्सवविधौ वह मद्विभूत्य ॥ ९६॥

मूलम् - ९६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९७

इत्थं निवेद्य निहितानुपहारभेदान् हारं वितीर्य च करे विनतं पुरस्तात् ।
उत्थाप्य सा सुमतिना पतिमापगानामम्बा जगाद वचनैरमृतावसिक्तैः ॥ ९७॥

मूलम् - ९७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९८

सख्याः श्रियो मम यतो जनकोऽसि तावत् तद्धर्मतोऽसि जनको मम च त्वमेव ।
दत्तं त्वया हरणमेतदिति ब्रुवाणा सा तं पुपोष नयनाञ्चलचन्द्रिकाभिः ॥ ९८॥

मूलम् - ९८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९९

सा तं विसृज्य समुपेत्य च पूर्ववर्षं भद्राश्वमत्र च नदीमतिलङ्घय सीताम् ।
तत्तीरसीमनि तपो विपुलं चरन्तमश्वाननं पुरुषमाद्यमसौ ववन्दे ॥ ९९॥

मूलम् - ९९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १००

सा च स्वदर्शनकृतार्थतपःप्रबन्धादश्वाननाद् भगवतो वरमातिथेयात् ।
आसेदुषी विजयमप्रतिघातमग्रे जम्बूनदीप्रभवमापदिलावृतस्थम् ॥ १००॥

मूलम् - १००

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०१

यान्युत्तरेषु कुरुषु प्रभवन्ति यानि जम्बूनदीपयसि यानि सुमेरुमूले ।
स्वर्णानि तानि सुमतिः पृथगानिनाय वर्णोत्तराण्यननुभूततया न लोभात् ॥ १०१॥

मूलम् - १०१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०२

जम्बूनदीपयसि सर्वसुवर्णभूते सेनाभटा अनवधारितवर्णभेदाः ।
शैवालफेनकमलोत्पलशङ्खभृङ्गहंसान् पृथग् जगृहुराकृतिमात्रभेदात् ॥ १०२॥

मूलम् - १०२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०३

पङ्कानि केचिदपरे सिकताः परे तु पद्मोत्पलानि कतिचित् भ्रमरीमरालान् ।
मण्डूककूर्ममकरानितरे तु तत्र हेमाशया जगृहिरे पृतनासु योधाः ॥ १०३॥

मूलम् - १०३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०४

प्रतिकरिपरिशङ्कितद्वाहिनीगन्धदन्तावल-
प्रतिहतिशिथिलक्षरज्जम्बुसम्भूतभूरिद्रवा ।
सरिदियमभितोऽपि सम्प्लावयन्ती वनं तीरयो-
रकृत कृतनिवेशमस्मिन् बलं हैममेवाखिलम् ॥ १०४॥

मूलम् - १०४

इति महाकविधीनीलकण्ठदीक्षितप्रणीते शिवलीलार्णवे नवमः सर्गः ।