पुराणे विश्वासटिप्पन्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रत्यवोचन्पुनः सूतमृषयस्ते तपोधनाः ।
कुत्र सत्रं समभत्तेवषामद्भुतकर्मणाम् ॥ १.२.१ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कियन्तं चैव तत्कालं कथं च समवर्त्तत ।
आचचक्षे पुराणं च कथं तत्सप्रभञ्जनः ॥ १.२.२ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आचख्यौ विस्तरेणैव पर कौतूहलं हि नः ।
इति सञ्चोदितः सूतः प्रत्युवाच शुभं वचः ॥ १.२.३ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शृणुध्वं यत्र ते धीरा मेनिरे मन्त्रमुत्तमम् ।
यावन्तं चाभवत्कालं यथा च समवर्तत ॥ १.२.४ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सिसृक्षमाणो विश्वं हि यजते विसृजत्पुरा ।
सत्रं हि तेऽतिपुण्यं च सहस्रपरिवत्सरान् ॥ १.२.५ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तपोगृहपतेर्यत्र ब्रह्मा चैवाभवत्स्वयम् ।
इडाया यत्र पत्नीत्वं शामित्रं यत्र बुद्धिमान् ॥ १.२.६ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मृत्युश्चके महातेजास्तस्मिन्सत्रे महात्मनाम् ।
विबुधाश्चोषिरे तत्र सहस्रपरिवत्सरान् ॥ १.२.७ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भ्रमतो धर्मचक्रस्य यत्र नेमिरशीर्यत ।
कर्मणा तेन विख्यातं नैमिषं मुनिपूजितम् ॥ १.२.८ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यत्र सा गोमती पुण्या सिद्धचारणसेविता ।
रोहिणी स सुता तत्र गोमती साभवत्क्षणात् ॥ १.२.९ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शक्तिर्ज्येष्ठा समभवद्वसिष्ठस्य महात्मनः ।
रुन्धत्याः सुतायात्रादानमुत्तमतेजसः ॥ १.२.१० ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कल्माषपादो नृपतिर्यत्र शक्रश्च शक्तिना ।
यत्र वैरं समभवद्विश्वामित्रवसिष्ठयोः ॥ १.२.११ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अदृश्यन्त्यां समभवन्मुनिर्यत्र पराशरः ।
पराभवो वसिष्ठस्य यस्य ज्ञाने ह्यवर्त्तयत् ॥ १.२.१२ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्र ते मेनिरे शैलं नैमिषे ब्रह्मवादिनः ।
नैमिषं जज्ञिरे यस्मान्नैमिषीयास्ततः स्मृताः ॥ १.२.१३ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्सत्रमभवत्तेषां समा द्वादश धीमताम् ।
पुरूरवसि विक्रान्ते प्रशासति वसुन्धराम् ॥ १.२.१४ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अष्टादश समुद्रस्य द्वीपानश्रन् पुरूरवाः ।
तुतोष नैव रत्नानां लोभादिति हि नः श्रुतम् ॥ १.२.१५ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उर्वशी चकमे तं च देवदूतप्रचोदिता ।
आजहार च तत्सत्रमुर्वश्या सह सङ्गतः ॥ १.२.१६ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मिन्नरपतौ सत्रे नैमिषीयाः प्रचक्रिरे ।
यं गर्भं सुषुवे गङ्गा पावकाद्दीप्ततेजसम् ॥ १.२.१७ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्तुल्यं पर्वते न्यस्तं हिरण्यं समपद्यत ।
हिरण्मयं ततश्चके यज्ञवाटं महात्मनाम् ॥ १.२.१८ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विश्वकर्मा स्वयन्देवो भावनो लोकभावनः ।
स प्रविश्य ततः सत्रे तेषाममिततेजसाम् ॥ १.२.१९ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऐडः पुरूरवा भेजे तं देशं मृगयां चरन् ।
तं दृष्ट्वा महादाश्वर्यं यज्ञवाटं हिरण्मयम् ॥ १.२.२० ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

लोभेन हतविज्ञानस्तदादातुमुपाक्रमत् ।
नैमिषेयास्ततस्तस्य चुक्रुधुर्नृपतिं भृशम् ॥ १.२.२१ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

निजघ्नुश्चापि तं क्रुद्धाः कुशवज्रैर्मनीषिणः ।
तपोनिष्ठाश्च राजानं मुनयो देवचोदिताः ॥ १.२.२२ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कुशवज्रौर्विनिष्पिष्टः स राजा व्यजहात्तनुम् ।
और्वशेयैस्ततस्तस्य युद्धं चक्रे नृपो भुवि ॥ १.२.२३ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नहुषस्य महात्मानं पितरं यं प्रचक्षते ।
स तेष्ववभृथेष्वेव धर्म्मशीलो महीपतिः ॥ १.२.२४ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आयुरायभवायाग्र्यमस्मिन् सत्रे नरोत्तमः ।
शान्तयित्वा तु राजानं तदा ब्रह्मविदस्तथा ॥ १.२.२५ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सत्रमारेभिरे कर्त्तुं पृथ्वीवत्सा त्ममूर्तयः ।
बभूव सत्रे तेषां तु ब्रह्मचर्यं महात्मनाम् ॥ १.२.२६ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विश्वं सिसृक्षमाणानां पुरा विस्वसृजामिव ।
वैखानसैः प्रियसखैर्वाल खिल्यैर्मरीचिभिः ॥ १.२.२७ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अजैश्च मुनिभिर्जातं सूर्यवैश्वानरप्रभः ।
वितृदेवाप्सरःसिद्धैर्गन्धर्वोरगचारणैः ॥ १.२.२८ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भारतैः शुशुभे राजा देवैरिन्द्रसमो यथा ।
स्तोत्रशस्त्रैर्गृहैर्देवान्पितॄन्पित्र्यैश्च कर्मभिः ॥ १.२.२९ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आनर्चुःस्म यथाजाति गन्धर्वादीन् यथाविधि ।
आराधने स सस्मार ततः कर्मान्तरेषु च ॥ १.२.३० ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

जगुः सामानि गन्धर्वा ननृतुश्चाप्सरोगणाः ।
व्याजह्रुर्मुनयो वाचं चित्राक्षरपदां शुभाम् ॥ १.२.३१ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मन्त्रादि तत्र विद्वांसो जजपुश्च परस्परम् ।
वितण्डावचनैश्चैव निजघ्नुः प्रतिवादिनः ॥ १.२.३२ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋषयश्चैव विद्वांसः शब्दार्थन्यायकोविदाः ।
न तत्र हारितं किञ्चिद्विविशुर्ब्रह्मराक्षसाः ॥ १.२.३३ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नैव यज्ञहरा दैत्या नैव वाजमुखास्त्रिणः ।
प्रायश्चित्तं दरिद्रं च न तत्र समजायत ॥ १.२.३४ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शक्तिप्रज्ञाक्रियायेगैर्विधिराशीष्वनुष्टितः ।
एवं च ववृधे सत्रं द्वादशाब्दं मनीषिणाम् ॥ १.२.३५ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋषीणां नैमिषीयाणां तदभूदिव वज्रिणः ।
वृद्धाद्या ऋत्विजो वीरा ज्योतिष्टोमान् पृथक्पृथक् ॥ १.२.३६ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

चक्रिरे पृष्ठगमनाः सर्वानयुतदक्षिणान् ।
समाप्तयज्ञो यत्रास्ते वासुदेवं महाधिपम् ॥ १.२.३७ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पप्रच्छुरमितात्मानं भवद्भिर्यदहं द्विजः ।
प्रचोदितः स्ववंशार्थं स च तानब्रवीत्प्रभुः ॥ १.२.३८ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शिष्यःस्वयम्भुवो देवः सर्वं प्रत्यक्षदृग्वशी ।
अणिमादिभिरष्टाभिः सूक्ष्मैरङ्गैः समन्वितः ॥ १.२.३९ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तिर्यग्वातादिभिर्वर्षैः सर्वां ल्लोकान्बिभर्ति यः ।
सप्तस्कन्धा भृताः शाखाः सर्वतोयाजराजरान् ॥ १.२.४० ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विषयैर्मरुतो यस्य संस्थिताः सप्तसप्तकाः ।
व्यूहत्रयाणां सूतानां कुर्वन् सत्रं महाबलः ॥ १.२.४१ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तेजसश्वाप्युपायानां दधातीह शरीरिणः ।
प्राणाद्या वृत्तयः पञ्च धारणानां स्ववृत्तिभिः ॥ १.२.४२ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूर्यमाणः शरीराणां धारणं यस्य कुर्वते ।
आकाशयोनिर्द्विगुणः शब्दस्पर्शसमन्वितः ॥ १.२.४३ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वाचोरणिः समाख्याता शब्दशास्त्रविचक्षणैः ।
भारत्याः श्लक्ष्णया सर्वान्मुनीन्प्रह्लादयन्निव ॥ १.२.४४ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुराणज्ञाः सुमनसः पुराणाश्रययुक्तया ।
पुराणनियता विप्राः कथामकथयद्विभुः ॥ १.२.४५ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

एतत्सर्वं यथावृत्तमाख्यानं द्विजसत्तमाः ।
ऋषीणां च परं चैतल्लोकतत्त्वमनुत्तमम् ॥ १.२.४६ ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्मणा यत्पुरा प्रोक्तं पुराणं ज्ञानमुत्तमम् ।
देवतानामृषीणां च सर्वपापप्रमोचनम् ॥ १.२.४७ ॥

मूलम्

विस्तरेणानुपूर्व्या च तस्य वक्ष्याम्यनुक्रमम् ॥ १.२.४८ ॥ इति श्रीब्रह्माण्डे महापुराणे वायुप्रोक्ते पूर्वभागे प्रथमे प्रक्रियापादे नैमिषाख्यानकथनं नाम द्वितीयोऽध्यायः