{अथ पञ्चाशीत्यधिकद्विशततमो ऽध्यायः}
विश्वास-प्रस्तुतिः
कल्पसागरः
धन्वन्तरिर् उवाच
कल्पाम्मृत्युञ्चयान्वक्ष्ये ह्य् आयुर्दान्रोगसर्दनान् ।
त्रिशती रोगहा सेव्या मध्वाज्यत्रिफलामृता ॥००१॥
मूलम्
कल्पसागरः
धन्वन्तरिर् उवाच
कल्पाम्मृत्युञ्चयान्वक्ष्ये ह्य् आयुर्दान्रोगसर्दनान् ।
त्रिशती रोगहा सेव्या मध्वाज्यत्रिफलामृता ॥००१॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पलं पलार्धं कर्षं वा त्रिफलां सकलां तथा ।
बिल्वतैलस्य नस्यञ्च मासं पञ्चशती कविः ॥००२॥
मूलम्
पलं पलार्धं कर्षं वा त्रिफलां सकलां तथा ।
बिल्वतैलस्य नस्यञ्च मासं पञ्चशती कविः ॥००२॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
रोगापमृत्युबलिजित् तिलं1 भल्लातकं तथा ।
पञ्चाङ्गं वाकूचीचूणं षण्मासं खदिरोदकैः ॥००३॥
मूलम्
रोगापमृत्युबलिजित् तिलं1 भल्लातकं तथा ।
पञ्चाङ्गं वाकूचीचूणं षण्मासं खदिरोदकैः ॥००३॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
क्वाथैः कुष्ठञ्जयेत् सेव्यं चूर्णं नीलकुरुण्टजम् ।
क्षिरेण मधुना वापि शतायुः खण्डदुग्धभुक् ॥००४॥
मूलम्
क्वाथैः कुष्ठञ्जयेत् सेव्यं चूर्णं नीलकुरुण्टजम् ।
क्षिरेण मधुना वापि शतायुः खण्डदुग्धभुक् ॥००४॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
मध्वाज्यशुण्ठीं संसेव्य पलं प्रातः समृद्युजित् ।
बलीपलितजिज्जीवेन्माण्डकीचूर्णदुग्धपाः ॥००५॥
मूलम्
मध्वाज्यशुण्ठीं संसेव्य पलं प्रातः समृद्युजित् ।
बलीपलितजिज्जीवेन्माण्डकीचूर्णदुग्धपाः ॥००५॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
उच्चटामधुना कर्षं पयःपा मृत्युजिन्नरः ।
मध्वाज्यैः पयसा वापि निर्गुण्डी रोगमृत्युजित् ॥००६॥
मूलम्
उच्चटामधुना कर्षं पयःपा मृत्युजिन्नरः ।
मध्वाज्यैः पयसा वापि निर्गुण्डी रोगमृत्युजित् ॥००६॥
:न्
[[५८]]
विश्वास-प्रस्तुतिः
पलाशतैलं कर्षैकं षण्मासं मधुना पिवेत् ।
दुग्धभोजी पञ्चशती सहस्रायुर्भवेन्नरः ॥००७॥
मूलम्
पलाशतैलं कर्षैकं षण्मासं मधुना पिवेत् ।
दुग्धभोजी पञ्चशती सहस्रायुर्भवेन्नरः ॥००७॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
ज्योतिष्मतीपत्ररसं पयसा त्रिफलां पिवेत् ।
मधुनाज्यन्ततस्तद्वत् शतावर्या रजः पलं ॥००८॥
मूलम्
ज्योतिष्मतीपत्ररसं पयसा त्रिफलां पिवेत् ।
मधुनाज्यन्ततस्तद्वत् शतावर्या रजः पलं ॥००८॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
क्षौद्राज्यैः पयसा वापि निर्गुण्डी रोगमृत्युजित् ।
पञ्चाङ्गं निम्बचूर्णस्य खदिरक्वाथभावितं ॥००९॥
मूलम्
क्षौद्राज्यैः पयसा वापि निर्गुण्डी रोगमृत्युजित् ।
पञ्चाङ्गं निम्बचूर्णस्य खदिरक्वाथभावितं ॥००९॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
कर्षं भृङ्गरसेनापि रोगजिच्चामरो1 भवेत् ।
रुदन्तिकाज्यमधुभुक् दुग्धभोजी च मृत्युजित् ॥०१०॥
मूलम्
कर्षं भृङ्गरसेनापि रोगजिच्चामरो1 भवेत् ।
रुदन्तिकाज्यमधुभुक् दुग्धभोजी च मृत्युजित् ॥०१०॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
कर्षचूर्णं हरीतक्या भावितं भृङ्गराड्रसैः ।
घृतेन मधुना सेव्य त्रिशतायुश् च रोगजित् ॥०११॥
मूलम्
कर्षचूर्णं हरीतक्या भावितं भृङ्गराड्रसैः ।
घृतेन मधुना सेव्य त्रिशतायुश् च रोगजित् ॥०११॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
वाराहिका भृङ्गरसं लोहचूर्णं शतावरी ।
साज्यं कर्षं2 पञ्चशती कर्तचूर्णं शतावरी ॥०१२॥
मूलम्
वाराहिका भृङ्गरसं लोहचूर्णं शतावरी ।
साज्यं कर्षं2 पञ्चशती कर्तचूर्णं शतावरी ॥०१२॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
भावितं भृङ्गराजेन मध्वाज्यन्त्रिशती भवेत् ।
ताम्रं मृतं3 सृततुल्यं4 गन्धकञ्च कुमारिका ॥०१३॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
रसैर् विमृज्य द्वे गुञ्जे साज्यं पञ्चशताब्दवान् ।
अश्वगन्धा पलं तैलं साज्यं खण्डं शताब्दवान् ॥०१४॥
मूलम्
रसैर् विमृज्य द्वे गुञ्जे साज्यं पञ्चशताब्दवान् ।
अश्वगन्धा पलं तैलं साज्यं खण्डं शताब्दवान् ॥०१४॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पलम्पुनर् नवाचूर्णं मध्वाज्यपयसा पिवम् ।
अशोकचूर्णस्य पलं मध्वाज्यं पयसार्तिनुत् ॥०१५॥
मूलम्
पलम्पुनर् नवाचूर्णं मध्वाज्यपयसा पिवम् ।
अशोकचूर्णस्य पलं मध्वाज्यं पयसार्तिनुत् ॥०१५॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
तिलस्य तैलं समधु नस्यात् कृष्णकचः शती ।
कर्षमक्षं समध्वाज्यं शतायुः पयसा पिवन् ॥०१६॥
मूलम्
तिलस्य तैलं समधु नस्यात् कृष्णकचः शती ।
कर्षमक्षं समध्वाज्यं शतायुः पयसा पिवन् ॥०१६॥
:न्
[[५९]]
विश्वास-प्रस्तुतिः
अभयं सगुडञ्चग्ध्वा घृतेन मधुरादिभिः ।
दुग्धान्नभुक् कृष्णकेशो ऽरोगी पञ्चशताब्दवान् ॥०१७॥
मूलम्
अभयं सगुडञ्चग्ध्वा घृतेन मधुरादिभिः ।
दुग्धान्नभुक् कृष्णकेशो ऽरोगी पञ्चशताब्दवान् ॥०१७॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
पलङ्कुष्माण्डिकाचूर्णं मध्वाज्यपयसा पिवन् ।
मासं दुग्धान्नभोजी च सहस्रायुर्विरोगवान् ॥०१८॥
मूलम्
पलङ्कुष्माण्डिकाचूर्णं मध्वाज्यपयसा पिवन् ।
मासं दुग्धान्नभोजी च सहस्रायुर्विरोगवान् ॥०१८॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
शालूकचूर्णं भृङ्गाज्यं समध्वाज्यं शताब्दकृत् ।
कटुतुम्बीतैलनस्यं कर्षं शतद्वयाब्दवान् ॥०१९॥
मूलम्
शालूकचूर्णं भृङ्गाज्यं समध्वाज्यं शताब्दकृत् ।
कटुतुम्बीतैलनस्यं कर्षं शतद्वयाब्दवान् ॥०१९॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
त्रिफला पिप्पली शुण्ठी सेविता त्रिशताब्दकृत् ।
शतावर्याः पूर्वयोगः सहस्रायुर्बलातिकृत् ॥०२०॥
मूलम्
त्रिफला पिप्पली शुण्ठी सेविता त्रिशताब्दकृत् ।
शतावर्याः पूर्वयोगः सहस्रायुर्बलातिकृत् ॥०२०॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
चित्रकेन तथा पुर्वस् तथा शुण्ठीविडङ्गतः ।
लोहेन भृङ्गराजेन बलया निम्बपञ्चकैः ॥०२१॥
मूलम्
चित्रकेन तथा पुर्वस् तथा शुण्ठीविडङ्गतः ।
लोहेन भृङ्गराजेन बलया निम्बपञ्चकैः ॥०२१॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
खदिरेण च निर्गुण्ड्या कण्टकार्याथ वासकात् ।
वर्षाभुवा तद्रसैर् वा भावितो वटिकाकृतः ॥०२२॥
मूलम्
खदिरेण च निर्गुण्ड्या कण्टकार्याथ वासकात् ।
वर्षाभुवा तद्रसैर् वा भावितो वटिकाकृतः ॥०२२॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
चूर्णङ्घृतैर् वा मधुना गुडाद्यैर् वारिणा तथा ।
ॐ ह्रूं स इतिमन्त्रेण मन्त्रतो योगराजकः ॥०२३॥
मूलम्
चूर्णङ्घृतैर् वा मधुना गुडाद्यैर् वारिणा तथा ।
ॐ ह्रूं स इतिमन्त्रेण मन्त्रतो योगराजकः ॥०२३॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
मृतसञ्जीवनीकल्पो रोगमृत्युञ्जयो भवेत् ।
सुरासुरैश् च मुनिभिः सेविताः कल्पसागराः ॥०२४॥
मूलम्
मृतसञ्जीवनीकल्पो रोगमृत्युञ्जयो भवेत् ।
सुरासुरैश् च मुनिभिः सेविताः कल्पसागराः ॥०२४॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
गजायुर्वेदं प्रोवाच पालकाप्ये ऽङ्गराजकं ॥०२४॥
मूलम्
गजायुर्वेदं प्रोवाच पालकाप्ये ऽङ्गराजकं ॥०२४॥
{इत्य् आग्नेये महापुराणे कल्पसागरो नाम पञ्चाशीत्यधिकद्विशततमो ऽध्यायः }
[[६०]]