२२८ स्वप्नाध्यायः

{अथाष्टाविंशत्यधिकशततमो ऽध्यायः}

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वप्नाध्यायः

पुष्कर उवाच
स्वप्नं शौभाशुभं वक्ष्ये दुःखप्रहरणन्तथा ।
नाभिं विनान्यत्र गात्रे तृणवृक्षसमुद्भवः ॥००१॥

मूलम्

स्वप्नाध्यायः

पुष्कर उवाच
स्वप्नं शौभाशुभं वक्ष्ये दुःखप्रहरणन्तथा ।
नाभिं विनान्यत्र गात्रे तृणवृक्षसमुद्भवः ॥००१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चूर्णं मूर्ध्नि कांस्यानां मुण्डनं नग्नता तथा ।
मलिनाम्बरधारित्वमभ्यङ्गः पङ्कदिग्धता ॥००२॥

मूलम्

चूर्णं मूर्ध्नि कांस्यानां मुण्डनं नग्नता तथा ।
मलिनाम्बरधारित्वमभ्यङ्गः पङ्कदिग्धता ॥००२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

उच्चात् प्रपतनञ्चैव विवाहो गीतमेव च ।
तन्त्रीवाद्यविनोदश् च दोलारोहणमेव च ॥००३॥

मूलम्

उच्चात् प्रपतनञ्चैव विवाहो गीतमेव च ।
तन्त्रीवाद्यविनोदश् च दोलारोहणमेव च ॥००३॥

अर्जनं पद्मलोहानां सर्पाणामथ मारणं ।

:न्

[[३३०]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

रक्तपुष्पद्रुमाणाञ्च चण्डालस्य तथैव च ॥००४॥

मूलम्

रक्तपुष्पद्रुमाणाञ्च चण्डालस्य तथैव च ॥००४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वराहाश्वखरोष्ट्राणां तथा चारोहणक्रिया ।
भक्षणं पक्षिमांसानां तैलस्य कृशरस्य च1 ॥००५॥

मूलम्

वराहाश्वखरोष्ट्राणां तथा चारोहणक्रिया ।
भक्षणं पक्षिमांसानां तैलस्य कृशरस्य च1 ॥००५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मातुः प्रवेशो जठरे चितारोहणमेव च ।
शक्रध्वजाभिपतनं पतनं शशिसूर्ययोः ॥००६॥

मूलम्

मातुः प्रवेशो जठरे चितारोहणमेव च ।
शक्रध्वजाभिपतनं पतनं शशिसूर्ययोः ॥००६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दिव्यान्तरीक्षभौमानामुत्पातानाञ्च दर्शनं ।
देवद्विजातिभूपानां गुरूणाङ्कोप एव च ॥००७॥

मूलम्

दिव्यान्तरीक्षभौमानामुत्पातानाञ्च दर्शनं ।
देवद्विजातिभूपानां गुरूणाङ्कोप एव च ॥००७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नर्तनं हसनञ्चैव विवाहो गीतमेव च2
तन्त्रीवाद्यविहीनानां वाद्यानामपि वादनं ॥००८॥

मूलम्

नर्तनं हसनञ्चैव विवाहो गीतमेव च2
तन्त्रीवाद्यविहीनानां वाद्यानामपि वादनं ॥००८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्रोतोवहाधोगमनं स्नानं गोमयवारिणा ।
पङ्कोदकेन च तथा मशीतोयेन वाप्यथ ॥००९॥

मूलम्

स्रोतोवहाधोगमनं स्नानं गोमयवारिणा ।
पङ्कोदकेन च तथा मशीतोयेन वाप्यथ ॥००९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

आलिङ्गनं कुमारीणां पुरुषाञ्च मैथुनं3
हानिश् चैव स्वगात्राणां विरेको वमनक्रिया ॥०१०॥

मूलम्

आलिङ्गनं कुमारीणां पुरुषाञ्च मैथुनं3
हानिश् चैव स्वगात्राणां विरेको वमनक्रिया ॥०१०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दक्षिणाशाप्रगमनं व्याधिनाभिभवस् तथा ।
फलानामुपहानिश् च धातूनां भेदनं तथा ॥०११॥

मूलम्

दक्षिणाशाप्रगमनं व्याधिनाभिभवस् तथा ।
फलानामुपहानिश् च धातूनां भेदनं तथा ॥०११॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गृहाणाञ्चैव पतनं गृहसम्मार्जनन्तथा ।
क्रीडा पिशाचक्रव्यादवानरान्त्यनरैर् अपि ॥०१२॥

मूलम्

गृहाणाञ्चैव पतनं गृहसम्मार्जनन्तथा ।
क्रीडा पिशाचक्रव्यादवानरान्त्यनरैर् अपि ॥०१२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

परादभिभवश् चैव तस्माच्च व्यसनोद्भवः ।
काषायवस्त्रधारित्वं तद्वस्त्रैः क्रीडनं तथा4 ॥०१३॥

मूलम्

परादभिभवश् चैव तस्माच्च व्यसनोद्भवः ।
काषायवस्त्रधारित्वं तद्वस्त्रैः क्रीडनं तथा4 ॥०१३॥

:न्

[[३३१]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्नेहपानावगाहौ च रक्तमाल्यानुलेपनं ।
इत्यधान्यानि स्वप्नानि तेषामकथनं शुभं ॥०१४॥

मूलम्

स्नेहपानावगाहौ च रक्तमाल्यानुलेपनं ।
इत्यधान्यानि स्वप्नानि तेषामकथनं शुभं ॥०१४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भूजश् च स्वपनं तद्वत् कार्यां स्नानं द्विजार्चनं ।
तिलैर् होमो हरिब्रह्मशिवार्कगणपूजनं ॥०१५॥

मूलम्

भूजश् च स्वपनं तद्वत् कार्यां स्नानं द्विजार्चनं ।
तिलैर् होमो हरिब्रह्मशिवार्कगणपूजनं ॥०१५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तथा स्तुतिप्रपठनं पुंसूक्तादिजपस् तथा ।
स्वप्नास्तु प्रथमे यामे1 संवत्सरविपाकिनः ॥०१६॥

मूलम्

तथा स्तुतिप्रपठनं पुंसूक्तादिजपस् तथा ।
स्वप्नास्तु प्रथमे यामे1 संवत्सरविपाकिनः ॥०१६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

षड्भिर्मासैर् द्वितीये तु त्रिभिर्मासैर् त्रियामिकाः ।
चतुर्थे त्वर्धमासेन दशाहादरुणोदये ॥०१७॥

मूलम्

षड्भिर्मासैर् द्वितीये तु त्रिभिर्मासैर् त्रियामिकाः ।
चतुर्थे त्वर्धमासेन दशाहादरुणोदये ॥०१७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

एकस्यामथ चेद्रात्रौ शुभं वा यदि वाशुभं ।
पश्चादृष्टस्तु यस्तत्र तस्य पाकं विनिर्दिशेत् ॥०१८॥

मूलम्

एकस्यामथ चेद्रात्रौ शुभं वा यदि वाशुभं ।
पश्चादृष्टस्तु यस्तत्र तस्य पाकं विनिर्दिशेत् ॥०१८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात्तु शोभने स्वप्ने पश्चात्स्वापो न शस्यते ।
शैलप्रासादनागाश्ववृषभारोहणं हितं ॥०१९॥

मूलम्

तस्मात्तु शोभने स्वप्ने पश्चात्स्वापो न शस्यते ।
शैलप्रासादनागाश्ववृषभारोहणं हितं ॥०१९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्रुमाणां श्वेतपुष्पाणां गगने च तथा द्विज ।
द्रुमतृणोद्भवो नाभौ तथा च बहुबाहुता ॥०२०॥

मूलम्

द्रुमाणां श्वेतपुष्पाणां गगने च तथा द्विज ।
द्रुमतृणोद्भवो नाभौ तथा च बहुबाहुता ॥०२०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तथा च बहुशीर्षत्वं पलितोद्भव एव च ।
सुशुक्रमाल्यधारित्वं सुशुक्लाम्बरधारिता ॥०२१॥

मूलम्

तथा च बहुशीर्षत्वं पलितोद्भव एव च ।
सुशुक्रमाल्यधारित्वं सुशुक्लाम्बरधारिता ॥०२१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चन्द्रार्कताराग्रहणं परिमार्जनमेव च ।
शक्रध्वजालिङ्गनञ्च ध्वजोच्छ्रायक्रिया तथा ॥०२२॥

मूलम्

चन्द्रार्कताराग्रहणं परिमार्जनमेव च ।
शक्रध्वजालिङ्गनञ्च ध्वजोच्छ्रायक्रिया तथा ॥०२२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भूम्यबुधाराग्रहणं2 शत्रूणाञ्चैव विक्रिया ।
जयो विवादे द्यूते च सङ्ग्रामे च तथा द्विज ॥०२३॥

मूलम्

भूम्यबुधाराग्रहणं2 शत्रूणाञ्चैव विक्रिया ।
जयो विवादे द्यूते च सङ्ग्रामे च तथा द्विज ॥०२३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भक्षणञ्चार्द्रमांसानाम्पायसस्य च भक्षणं ।
दर्शनं रुधिरस्यापि स्नानं वा रुधिरेण च ॥०२४॥

मूलम्

भक्षणञ्चार्द्रमांसानाम्पायसस्य च भक्षणं ।
दर्शनं रुधिरस्यापि स्नानं वा रुधिरेण च ॥०२४॥

:न्

[[३३२]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

सरारुधिरमद्यानां पानं क्षीरस्य वाप्यथ ।
अस्त्रैर् विचेष्टनं भूमौ निर्मलं गगनं तथा ॥०२५॥

मूलम्

सरारुधिरमद्यानां पानं क्षीरस्य वाप्यथ ।
अस्त्रैर् विचेष्टनं भूमौ निर्मलं गगनं तथा ॥०२५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मुखेन दोहनं शस्तं महिषीणां तथा गवां ।
सिंहीनां हस्तिनीनाञ्च बडवानां तथैव च ॥०२६॥

मूलम्

मुखेन दोहनं शस्तं महिषीणां तथा गवां ।
सिंहीनां हस्तिनीनाञ्च बडवानां तथैव च ॥०२६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रसादो देवविप्रेभ्यो गुरुभ्यश् च तथा द्विज ।
अम्भसा चाभिषेकस्तु गवां शृङ्गच्युतेन च ॥०२७॥

मूलम्

प्रसादो देवविप्रेभ्यो गुरुभ्यश् च तथा द्विज ।
अम्भसा चाभिषेकस्तु गवां शृङ्गच्युतेन च ॥०२७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चन्द्राद् भ्रष्टेन वा राम ज्ञेयं राज्यप्रदं हि तत् ।
राज्याभिषेकश् च तथा छेदनं शिरसो ऽप्यथ ॥०२८॥

मूलम्

चन्द्राद् भ्रष्टेन वा राम ज्ञेयं राज्यप्रदं हि तत् ।
राज्याभिषेकश् च तथा छेदनं शिरसो ऽप्यथ ॥०२८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

मरणं वह्निलाभश् च वह्निदाहो गृहादिषु ।
लब्धेश् च राजलिङ्गानां तन्त्रीवाद्याभिवादनं ॥०२९॥

मूलम्

मरणं वह्निलाभश् च वह्निदाहो गृहादिषु ।
लब्धेश् च राजलिङ्गानां तन्त्रीवाद्याभिवादनं ॥०२९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

यस्तु पश्यति स्वप्नान्ते राजानं कुञ्जरं हयं ।
हिरण्यं वृषभङ्गाञ्च कुटुम्बस्तस्य वर्धते ॥०३०॥

मूलम्

यस्तु पश्यति स्वप्नान्ते राजानं कुञ्जरं हयं ।
हिरण्यं वृषभङ्गाञ्च कुटुम्बस्तस्य वर्धते ॥०३०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वृषेभगृहशैलाग्रवृक्षारोहणरोदनं ।
घृटविष्ठानुलेपो वा अगम्यागमनं तथा ॥०३१॥

मूलम्

वृषेभगृहशैलाग्रवृक्षारोहणरोदनं ।
घृटविष्ठानुलेपो वा अगम्यागमनं तथा ॥०३१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सितवस्त्रं प्रसन्नाम्भः फली वृक्षो नभो ऽमलं ॥३२॥

मूलम्

सितवस्त्रं प्रसन्नाम्भः फली वृक्षो नभो ऽमलं ॥३२॥

{इत्य् आग्नेये महापुराणे स्वप्नाध्यायी नाम अष्टाविंशत्यधिकद्विशततमो ऽध्यायः ॥ }


  1. शरद्यश्चेति ञ॥ , ट॥ च ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. विवाहोत्सव एव चेति ज॥ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  3. तासामेव च मैथुनमिति ज॥ ↩︎ ↩︎

  4. हानिश् चैवेत्यादिः। क्रीडनं तथेत्यन्तः पाठः ज॥ पुस्तके
    नास्ति ↩︎ ↩︎