०९६ शिवलिङ्गाधिवासनविधिः

{अथ षण्णवतितमो ऽध्यायः}

अधिवासनविधिः

ईश्वर उवाच
स्नात्वा नित्यद्वयं कृत्वा¹ प्रणवार्घकरो गुरुः² ।
सहायैर् मूर्तिपैर् विप्रैः³ सह गच्छेन्मखालयं ॥००१॥
क्षान्त्यादितोरणांस्तत्र पूर्ववत् पूजयेत् क्रमात् ।
प्रदक्षिणक्रमादेषां शाखायां द्वारपालकान् ॥००२॥
प्राचि नन्दिमहाकालौ याम्ये भृङ्गिविनायकौ⁴ ।
वारुणे वृषभस्कन्दौ देवीचण्डौ ततोत्तरे⁵ ॥००३॥
तच्छाखामूलदेशस्थौ प्रशान्तशिशिरौ घटौ ।
पर्जन्याशोकनामानौ भूतं सञ्जीवनामृतौ⁶ ॥००४॥
धनदश्रीप्रदौ⁷ द्वौ द्वौ पूजयेदनुपूर्वशः⁸ ।
स्वनामभिश् चतुर्थ्यन्तैः प्रणवादिनमोन्तगैः ॥००५॥
लोकग्रहवसुद्वाःस्थस्रवन्तीनां⁶ द्वयं द्वयं ।

:न्

[[३१०]]

भानुत्रयं युगं वेदो लक्ष्मीर्गणपतिस् तथा¹ ॥००६॥
इति देवामखागारे² तिष्ठन्ति प्रतितोरणं ।
विघ्नसङ्घापनोदाय क्रतोः संरक्षणाय च ॥००७॥
वज्रं शक्तिं तथा दण्डं³ खड्गं³ पाशं ध्वजं
गदां ।
त्रिशूलं चक्रमम्भोजम्पताकास्वर्चयेत्⁴ क्रमात् ॥००८॥

ॐ ह्रूं फट् नमः । ॐ ह्रूं फट् द्वाःस्थशक्तये
ह्रूं फट् नमः⁵ इत्य् आदिमन्त्रैः
कुमुदः कुमुदाक्षश् च पुण्डरीकोथ वामनः ।
शङ्कुकर्णः सर्वनेत्रः सुमुखः⁶ सुप्रतिष्ठितः ॥००९॥
ध्वजाष्टदेवताः⁷ पूज्याः पूर्वादौ⁸ भूतकोटिभिः ।
ॐ कौं कुमुदाय नम इत्य् आदिमन्त्रैः ॥०१०॥
हेतुकं त्रिपुरघ्नञ्च शक्त्याख्यं⁹ यमजिह्वकं¹⁰ ।
कालं करालिनं षष्ठमेकाङ्घ्रिम्भीममष्टकं ॥०११॥
तथैव पूजयेद् दिक्षु क्षेत्रपालाननुक्रमात् ।

:न्

[[३११]]

बलिभिः कुसुमैर् धूपैः सन्तुष्टान् परिभावयेत्¹ ॥०१२॥
कम्बलास्तृतेषु वर्णेषु वंशस्थूणास्वनुक्रमात्² ।
पञ्च क्षित्यादितत्त्वानि सद्योजातादिभिर्यजेत् ॥०१३॥
सदाशिवपदव्यापि मण्डपं³ धाम शाङ्करं ।
पताकाशक्तिसंयुक्तं⁴ तत्त्वदृष्ट्यावलोकयेत्⁵ ॥०१४॥
दिव्यान्तरिक्षभूमिष्ठविघ्नानुत्सार्य पूर्ववत् ।
प्रविशेत् पश्चिमद्वारा शेषद्वाराणि दर्शयेत्⁶ ॥०१५॥
प्रदक्षिणक्रमाद्गत्वा निविष्टोवेदिदक्षिणे ।
उत्तराभिमुखः कुर्याद् भूतशुद्धिं यथा पुरा ॥०१६॥
अन्तर्यागं विशेषार्घ्यं मन्त्रद्रव्यादिशोधनं ।
कुर्वीत आत्मनः⁷ पूजां पञ्चगव्यादि पूर्ववत् ॥०१७॥
साधारङ्कलसन्तस्मिन् विन्यसेत्तदनन्तरं ।
विशेषाच्छिवतत्त्वाय तत्त्वत्रयमनुक्रमात् ॥०१८॥
ललाटस्कन्धपादान्तं शिवविद्यात्मकं परं ।
रुद्रनारायणब्रह्मदैवतं निजसञ्चरैः⁸ ॥०१९॥

:न्

[[३१२]]

ॐ हं हां¹
मूर्तीस्तदीश्वरांस्तत्र पूर्ववद्विनिवेशयेत् ।
तद्व्यापकं शिवं साङ्गं शिवहस्तञ्च मूर्धनि ॥०२०॥
ब्रह्मरन्ध्रप्रविष्टेन तेजसा वाह्यसान्तरं² ।
तमःपटलमाधूय प्रद्योतितदिगन्तरं³ ॥०२१॥
आत्मानं मूर्तिपैः सार्धं स्रग्वस्त्रकुसुमादिभिः⁴ ।
भूषयित्वा शिवोस्मीति ध्यात्वा बोघासिमुद्धरेत् ॥०२२॥
चतुष्पदान्तसंस्कारैः⁵ संस्कुर्यान्मखमण्डपं ।
विक्षिप्य विकिरादीनि कुशकूर्चोपसंहरेत्⁶ ॥०२३॥
आसनीकृत्य वर्धन्यां वास्त्वादीन् पूर्ववद्यजेत् ।
शिवकुम्भास्त्रवर्धन्यौ पूजयेच्च स्थिरासने⁷ ॥०२४॥
स्वदिक्षु कलशारूढांल्लोकपालाननुक्रमात् ।
वाहायुधादिसंयुक्तान् पूजयेद्विधिना यथा ॥०२५॥
ऐरावतगजारूढं स्वर्णवर्णं⁸ किरीटिनं ।
सहस्रनयनं शक्रं वज्रपाणिं विभावयेत् ॥०२६॥
सप्तार्चिषं च विभ्राणमक्षमालां कमण्डलुं ।
ज्वालामालाकुलं रक्तं⁹ शक्तिहस्तमजासनं ॥०२७॥

:न्

[[३१३]]

महिषस्थं दण्डहस्तं यमं कालानलं स्मरेत् ।
रक्तनेत्रं स्वरारूढं¹ खड्गहस्तञ्च नैरृतं ॥०२८॥
वरुणं मकरे श्वेतं नागपाशधरं स्मरेत् ।
वायुं च हरिणे नीलं कुवेरं मेघसंस्थितं² ॥०२९॥
त्रिशूलिनं वृषे चेशं कूर्मेनन्तन्तु चक्रिणं ।
ब्राह्माणं हंसगं ध्यायेच्चतुर्वक्त्रं चतुर्भुजं ॥०३०॥
स्तम्भमूलेषु कुम्भेषु वेद्यां धर्मादिकान्³ यजेत् ।
दिक्षु कुम्भेष्वनन्तादीन् पूजयन्त्यपि केचन ॥०३१॥
शिवाज्ञां श्रावयेत् कुम्भं भ्रामयेदात्मपृष्ठगं⁴ ।
पूर्ववत् स्थापयेदादौ कुम्भं तदनु वर्धनीं ॥०३२॥
शिवं स्थिरासनं⁵ कुम्भे शस्त्रार्थञ्च⁶ ध्रुवासनं ।
पूजयित्वा यथापूर्वं स्पृशेदुद्भवमुद्रया ॥०३३॥
निजयागं⁷ जगन्नाथ रक्ष भक्तानुकम्पया ।
एभिः संश्राव्य रक्षार्थं कुम्भे खड्गं निवेशयेत्⁸ ॥०३४॥
दीक्षास्थापनयोः कुम्भे स्थण्डिले मण्डले ऽथवा ।
मण्डलेभ्यर्च्य देवेशं व्रजेद्वै कुण्डसन्निधौ ॥०३५॥
कुण्डनाभिं पुरस्कृत्य निनिष्ठा मूर्तिधारिणः ।
गुरोरादेशतः कुर्युर् निजकुण्डेषु⁹ संस्कृतिं ॥०३६॥

:न्

[[३१४]]

जपेयुर्जापिनः सङ्ख्यं¹ मन्त्रमन्ये तु संहितां² ।
पठेयुर्ब्राह्मणाः शान्तिं स्वशाखावेदपारगाः ॥०३७॥
श्रीसूक्तं पावमानीश् च³ मैत्रकञ्च वृषाकपिं ।
ऋग्वेदी सर्वदिग्भागे सर्वमेतत् समुच्चरेत्⁴ ॥०३८॥
देवव्रतन्तु भारुण्डं⁵ ज्येष्ठसाम रथन्तरं ।
पुरुषं गीतिमेतानि सामवेदी तु दक्षिणे ॥०३९॥
रुद्रं पुरुषसूक्तञ्च श्लोकाध्यायं विशेषतः ।
ब्राह्मणञ्च यजुर्वेदी पश्चिमायां समुच्चरेत्⁶ ॥०४०॥
नीलरुद्रं तथाथर्वी सूक्ष्मासूक्ष्मन्तथैव च ।
उत्तरे ऽथर्वशीर्षञ्च⁷ तत्परस्तु समुद्धरेत् ॥०४१॥
आचार्यश्चाग्निमुत्पाद्य प्रतिकुण्डं प्रदापयेत्⁸ ।
वह्नेः पूर्वादिकान् भागान्⁹ पूर्वकुण्डादितः¹⁰ क्रमात् ॥०४२॥
धूपदीपचरूणाञ्च ददीताग्निं समुद्धरेत्¹¹ ।
पूर्ववच्छिवमभ्यर्च्य शिवाग्नौ मन्त्रतर्पणं ॥०४३॥
देशकालादिसम्पत्तौ¹² दुर् निमित्तप्रशान्तये ।

:न्

[[३१५]]

होमङ्कृत्वा तु मन्त्रज्ञः पूर्णां दत्त्वा शुभावहां ॥०४४॥
पूर्ववच्चरुकं कृत्वा प्रतिकुण्डं निवेदयेत्¹ ।
यजमानालङ्कृतास्तु व्रजेयुः स्नानमण्डपं ॥०४५॥
भद्रपीठे निधायेशं² ताडयित्वावगुण्ठयेत् ।
स्नापयेत्³ पूजयित्वा तु मृदा काषायवारिणा ॥०४६॥
गोमूत्रैर् गोमयेनापि वारिणा चान्तरान्तरा ।
भस्मना गन्धतोयेन फडन्तास्त्रेण वारिणा ॥०४७॥
देशिको मूर्तिपैः सार्धं कृत्वा कारणशोधनं⁴ ।
धर्मजप्तेन सञ्छाट्य⁵ पीतवर्णेन वाससा ॥०४८॥
सम्पूज्य सितपुष्पैश् च⁶ नयेदुत्तरवेदिकां ।
तत्र दत्तासनायाञ्च शय्यायां सन्निवेश्य च⁷ ॥०४९॥
कुङ्कुमालिप्तसूत्रेण विभज्य गुरुरालिखेत् ।
शलाकया सुवर्णस्य अक्षिणी शस्त्रकर्मणा⁸ ॥०५०॥
अञ्जयेल्लक्ष्मकृत् पश्चाच्छास्त्रदृष्टेन कर्मणा ।
कृतकर्मा च शस्त्रेण लक्ष्मी शिल्पी समुत्क्षिपेत्⁹ ॥०५१॥
त्र्यंशादर्धोथ¹⁰ पादार्धादर्धाया ।

अर्धयोथवा¹¹

:न्

[[३१६]]

सर्वकामप्रसिद्ध्यर्थं शुभं लक्ष्मावतारणं¹ ॥०५२॥
लिङ्गदीर्घविकारांशे त्रिभक्तं भागवर्णनात्² ।
विस्तारो लक्ष्म देहस्य भवेल्लिङ्गस्य³ सर्वतः ॥०५३॥
यवस्य नवभक्तस्य भागैर् अष्टाभिरावृता⁶ ।
हस्तिके⁵ लक्ष्मरेखा च गाम्भीर्याद् विस्तरादपि⁷ ॥०५४॥
एवमष्टांशवृद्ध्या तु लिङ्गे सार्धकरादिके ।
भवेदष्टयवा⁸ पृथ्वी गम्भीरात्र च हास्तिके ॥०५५॥
एवमष्टाम्श वृद्ध्या तु लिङ्गे सार्धकरादिके ।
भवेदष्टयवा पृथ्वी गम्भीरान्नवहास्तिके⁶ ॥०५६॥
शाम्भवेषु¹⁰ च लिङ्गेषु पादवृद्धेषु सर्वतः¹¹ ।
लक्ष्म देहस्य विष्कम्भो भवेद्वै यववर्धनात् ॥०५७॥
गम्भीरत्वष्टयुवाभ्यां रेखापि त्र्यंशवृद्धितः¹² ।
सर्वेषु च भवेत् सूक्ष्मां लिङ्गमस्तकमस्तकं ॥०५८॥

:न्

[[३१७]]

लक्ष्मक्षेत्रेष्टधाभक्ते मूर्ध्निभागद्वये शुभे¹ ।
षड्भागपरिवर्तनमुक्त्वा भागद्वयन्त्वधः² ॥०५९॥
रेखात्रयेण सम्बद्धं³ कारयेत् पृष्टदेशगं ।
रत्नजे लक्षणोद्धारो यवौ हेमसमुद्भवे ॥०६०॥
स्वरूपं लक्षणन्तेषां प्रभा रत्नेषु निर्मला ।
नयनोन्मीलनं वक्त्रे⁴ सान्निध्याय च लक्ष्म तत् ॥०६१॥
लक्ष्मणोद्धाररेखाञ्च घृतेन मधुना तथा ।
मृत्युञ्जयेन⁵ सम्पूज्य शिल्पिदोषनिवृत्तये ॥०६२॥
अर्चयेच्च⁶ ततो लिङ्गं स्नापयित्वा मृदादिभिः ।
शिल्पिनन्तोषयित्वा तु दद्याद्गां गुरवे ततः ॥०६३॥
लिङ्गं धूपादिभिः प्राच्यं गायेयुर्भर्तृगास्त्रयः ।
सव्येन चापसव्येन सूत्रेणाथ कुशेन वा ॥०६४॥
स्मृत्वा च रोचनं दत्वा कुर्यान्निर्मञ्जनादिकं⁷ ।
गुडलवणधान्याकदानेन विसृजेच्च ताः ॥०६५॥
गुरुमूर्तिधरैः⁸ सार्धं हृदा वा प्रणवेन वा ।
मृत्स्नागोमयगोमूत्रभस्मभिः⁹ सलिलान्तरं ॥०६६॥
स्नापयेत् पञ्चगव्येन पञ्चामृतपुरःसरं¹⁰ ।

:न्

[[३१८]]

विरूक्षणं कषायैश् च सर्वौषधिजलेन वा ॥०६७॥
शुभ्रपुष्पफलस्वर्णरत्नशृङ्गयवोदकैः¹ ।
तथा धारासहस्रेण दिव्यौषधिजलेन च² ॥०६८॥
तीर्थोदकेन गाङ्गेन चन्दनेन च वारिणा ।
क्षीरार्णवादिभिः³ कुम्भैः शिवकुम्भजलेन च⁴ ॥०६९॥
विरूक्षणं विलेपञ्च⁵ सुगन्धैश् चन्दनादिभिः ।
सम्पूज्य ब्रह्मभिः⁶ पुष्पैर् वर्मणा रक्तचीवरैः⁷ ॥०७०॥
रक्तरूपेण⁸ नीराज्य रक्षातिलकपूर्वकं ।
घृतौषधैर् जलदुग्धैश् च कुशाद्यैर् अर्घ्यसूचितैः ॥०७१॥
द्रव्यैः स्तुत्यादिभिस्तुष्टमर्चयेत्⁹ पुरुषाणुना¹⁰ ।
समाचम्य¹¹ हृदा देवं ब्रूयादुत्थीयतां प्रभो ॥०७२॥
देवं ब्रह्मरथेनैव क्षिप्रं द्रव्याणि तन्नयेत्¹² ।
मण्डपे पश्चिमद्वारे शय्यायां विनिवेशयेत् ॥०७३॥
शक्त्यादिशक्तिपर्यन्ते¹² विन्यसेदासने शुभे ।

:न्

[[३१९]]

पश्चिमे पिण्डिकान्तस्य न्यसेद्ब्रह्मशलान्तदा¹ ॥०७४॥
शस्त्रमस्त्र² शतालब्धनिद्राकुम्भध्रुवासनं³ ।
प्रकल्प्य शिवकोणे च दत्वार्घ्यं हृदयेन तु ॥०७५॥
उत्थाप्योक्तासने लिङ्गं शिरसा पूर्वमस्तकं ।
समारोप्य न्यसेत्तस्मिन्⁴ सृष्ट्या धर्मादिवन्दनं⁵ ॥०७६॥
दद्याद्धूपञ्च सम्पूज्य तथा वासांसि वर्मणा ।
गृहोपकृतिनैवेद्यं हृदा दद्यात् स्वशक्तितः⁶ ॥०७७॥
घृतक्षौद्रयुतं पात्रमभ्यङ्गाय पदान्तिके ।
देशिकश् च स्थितस्तत्र षट्त्रिंशत्तत्त्वसञ्चयं⁷ ॥०७८॥
शक्त्यादिभूमिपर्यन्तं स्वतत्त्वाधिपसंयुतं ।
विन्यस्य पुष्पमालाभिस्त्रिखण्डं⁸ परिकल्पयेत् ॥०७९॥
मायापदेशशक्त्यन्तन्तुर्याशाष्टांशवर्तुलं⁹ ।
तत्रात्मतत्त्वविद्याख्यं¹⁰ शिवं सृष्टिक्रमण तु¹¹ ॥०८०॥
एकशः प्रतिभागेषु ब्रह्मविष्णुहराधिपान् ।
विन्यस्य मूर्तिमूर्तीशान् पूर्वादिक्रमतो यथा ॥०८१॥
क्ष्मावह्निर्यजमानार्कजलवायुनिशाकरान् ।

:न्

[[३२०]]

आकाशमूर्तिरूपांस्तान् न्यसेत्तदधिनायकान् ॥०८२॥
सर्वं पशुपतिं¹ चोग्रं रुद्रं भवमखेश्वरं² ।
महादेवञ्च भीमञ्च मन्त्रास्तद्वाचका इमे ॥०८३॥
लवशषचयसाश् च हकारश् च त्रिमात्रिकः ।
प्रणवो हृदयार्णुर्वा मूलमन्त्रो ऽथवा क्वचित् ॥०८४॥
पञ्चकुण्डात्मके यागे³ मूर्तीः पञ्चाथवा न्यसेत् ।
पृथिवीजलतेजांसि वायुमाकाशमेव च ॥०८५॥
क्रमात्तदधिपान् पञ्च⁴ ब्रह्माणं धरणोधरं ।
रुद्रमीशं सदाख्यञ्च सृष्टिन्यायेन मन्त्रवित्⁵ ॥०८६॥
मुमुक्षोर्वा निवृत्ताद्याः⁶ अजाताद्यास्तदीश्वराः⁷ ।
त्रितत्त्वं वाथ⁸ सर्वत्र न्यसेद्व्याप्त्यात्मकारणं⁹ ॥०८७॥
शुद्धे चात्मनि विद्येशा अशुद्धे लोकनायकाः ।
द्रष्टव्या मूर्तिपाश् चैव भोगिनी मन्त्रनायकाः ॥०८८॥
पञ्चविंशत्तथैवाष्टपञ्चत्रीणि यथाक्रमं ।
एषान्तत्त्वं तदीशानामिन्द्रादीनां ततो¹⁰ यथा ॥०८९॥
ॐ हां शक्तितत्त्वाय नम इत्य् आदि¹¹ । ॐ हां
शक्तितत्त्वाधिपाय¹² नम इत्य् आदि । ॐ हां क्ष्मामूर्तये
नमः । ॐ हां क्ष्मामूर्त्यधीशाय¹³

:न्

[[३२१]]

शिवाय नम इत्य् आदि । ॐ हां पृथिवीमूर्तये नमः । ॐ
हां मूर्त्यधिपाय¹ ब्रह्मणे नम इत्य् आदि । ॐ हां
शिवतत्त्वाधिपाय² रुद्राय नम इत्य् आदि
नाभिकन्दात्समुच्चार्य घण्टानादविसर्पणं³ ।
ब्रह्मादिकारणत्यागाद् द्वादशान्तसमाश्रितं ॥०९०॥
मन्त्रञ्च मनसा भिन्नं प्राप्तानन्दरसोपमं ।
द्वादशान्तात्समानीय निष्कलं⁴ व्यापकं शिवं ॥०९१॥
अष्टत्रिंशत्कलोपेतं सहस्रकिरणोज्ज्वलं ।
सर्वशक्तिमयं साङ्गं ध्यात्वा लिङ्गे⁵ निवेशयेत् ॥०९२॥
जीवन्यासो भवेदेवं लिङ्गे सर्वार्थसाधकः ।
पिण्डिकादिषु तु न्यासः⁶ प्रोच्यते साम्प्रतं यथा ॥०९३॥
पिण्डिकाञ्च कृतस्नानां⁷ विलिप्ताञ्चन्दनादिभिः ।
सद्वस्त्रैश् च समाच्छाद्य⁸ रन्ध्रे च भगलक्षणे ॥०९४॥
पञ्चरत्नादिसंयुक्तां⁹ लिङ्गस्योत्तरतः स्थितां ।
लिङ्गवत्कृतविन्यासां¹⁰ विधिवत्सम्प्रपूजयेत् ॥०९५॥
कृतस्नानादिकान्तत्र लिङ्गमूले शिलां¹¹ न्यसेत् ।
कृतस्नानादिसंस्कारं शक्त्यन्तं वृषभं तथा ॥०९६॥

:न्

[[३२२]]

प्रणवपूर्वं हुं पूं ह्रीं¹ मध्यादन्यतमेन च ।
क्रियाशक्तियुतां पिण्डीं शिलामाधररूपिणीं ॥०९७॥
भस्मदर्भतिलैः कुर्यात् प्राकारत्रितयन्ततः ।
रक्षायै लोकपालांश् च सायुधान्याजयेद्वहिः² ॥०९८॥

ॐ हूं ह्रं³ क्रियाशक्तये नमः । ॐ हूं ह्रां
हः⁴ महागौरी रुद्रदयिते स्वाहेति च⁵ पिण्डिकायां । ॐ
हां⁶ आधारशक्तये नमः । ॐ हां वृषभाय
नमः
धारिकां दीप्तिमत्युग्रा ज्योत्स्ना चैता बलोत्कटाः ।
तथा धात्री विधात्री च न्यसेद्वा पञ्चनायिकाः ॥०९९॥
वामा ज्येष्ठा क्रिया ज्ञाना⁷ बेधा तिस्रीथवा न्यसेत् ।
क्रियाज्ञाना तथेच्छा च⁸ पूर्ववच्छान्तिमूर्तिषु ॥१००॥
तमो मोहा क्षमी निष्ठा मृत्युर्मायाभवज्वराः⁹ ।
पञ्च चाथ महामोहा घोरा च त्रितयज्वरा ॥१०१॥

:न्

[[३२३]]

तिस्रोथवा क्रियाज्ञाना¹ तथा बाधाधिनायिका ।
आत्मादित्रिषु² तत्त्वेषु तीव्रमूर्तिषु विन्यसेत् ॥०१०२॥
अत्रापि पिण्डिका ब्रह्मशिलादिषु यथाविधि ।
गौर्यादिसंवरैर् एव³ पूर्ववत् सर्वमाचरेत्⁴ ॥०१०३॥
एवं विधाय विन्यासं गत्वा कुण्डान्तिकं ततः ।
कुण्डमध्ये महेशानं मेखलासु महेश्वरं ॥०१०४॥
क्रियाशक्तिं तथान्यासु नादमोष्ठे च⁵ विन्यसेत् ।
घटं स्थण्डिलवह्नीशैः⁶ नाडीसन्धानकन्ततः⁷ ॥०१०५॥
पद्मतन्तुसमां शक्तिमुद्वातेन समुद्यतां⁸ ।
विशन्ती सूर्यमार्गेण निःसरन्तीं समुद्गतां⁹ ॥०१०६॥
पुनश् च शून्यमार्गेण¹⁰ विशतीं स्वस्य चिन्तयेत् ।
एवं सर्वत्र सन्धेयं मूर्तिपैश् च परस्परं ॥०१०७॥
सम्पूज्य धारिकां शक्तिं कुण्डे सन्तर्प्य च क्रमात् ।
तत्त्वतत्त्वेश्वरा मुर्तीर्मूर्तीर्शांश् च¹¹ घृतादिभिः¹² ॥०१०८॥
सम्पूज्य तर्पयित्वा तु सन्निधौ संहिताणुभिः¹³ ।

:न्

[[३२४]]

शतं सहस्रमर्धं वा पूर्णया सह होमयेत्¹ ॥१०९॥
तत्त्वतत्त्वेश्वरा मूर्तिर्मूर्तीशांश् च करेणुकान्² ।
तथा सन्तर्प्य सान्निध्ये जुहुयुर्मूर्तिपा अपि ॥११०॥
ततो ब्रह्मभिरङ्गैश् च³ द्रव्यकालानुरोधतः ।
सन्तर्प्य शक्तिं कुम्भाम्भःप्रोक्षिते⁴ कुशमूलतः ॥१११॥
लिङ्गमूलं च संस्पृश्य⁵ जपेयुर्होमसङ्ख्यया ।
सन्निधानं हृदा कुर्युर्वर्मणा चावगुण्ठनं ॥११२॥
एवं संशोध्य ब्रह्मादि⁶ विष्ण्वन्तादि विशुद्धये ।
विधाय पूर्ववत्सर्वं होमसङ्ख्याजपादिकम् ॥११३॥
कुशमध्याग्रयोगेन लिङ्गमध्याग्रकं स्पृशेत् ।
यथा यथा च सन्धानं तदिदानीमिहोच्यते ॥११४॥

ॐ हां हं ॐ ॐ ॐ एं ॐ भूं भूं वाह्यमूर्तये
नमः⁷

:न्

[[३२५]]

ओ हां वां आं ॐ आं षां ॐ भूं भूं वा¹
वह्निमूर्तये नमः
एवञ्च यजमानादिमूर्तिभिरभिसन्धेयं² ।
पञ्चमूर्त्यात्मकेप्येवं सन्धानं हृदयादिभिः ॥११५॥
मूलेन स्वीयवीजैर् वा ज्ञेयन्तत्त्वत्रयात्मके³ ।
शिलापिण्डो वृषेष्वेवं पूर्णाछिन्नं सुसंवरैः⁴ ॥११६॥
भागाभागविशुद्ध्यर्थं होमं कुर्याच्छतादिकं⁵ ।
न्यूनादिदोषमोषाय शिवेनाष्टाधिकं शतं ॥११७॥
हुत्वाथ⁶ यत् कृतं कर्म शिवश्रोत्रे⁷ निवेदयेत् ।
एतत्समन्वितं⁸ कर्म त्वच्छक्तौ च मया प्रभो ॥११८॥
ॐ नमः भगवते रुद्राय रुद्र नमोस्तु ते⁹।
विधिपूर्णमपूर्णं वा स्वशक्त्यापूर्य¹⁰ गृह्यतां ॥११९॥
ॐ ह्रीं¹¹ शाङ्करि पूरय¹² स्वाहा इति पिण्डिकायां ।
अथ लिङ्गे न्यसेज् ज्ञानी क्रियाख्यं पीठविग्रहे ॥१२०॥
आधाररूपिणीं शक्तिं न्यसेद् ब्रह्मशिलोपरि ।
निबध्य¹³ सप्तरात्रं वा पञ्चरात्रं त्रिरात्रकं ॥१२१॥

:न्

[[३२६]]

एकरात्रमथो वापि यद्वा सद्योधिवासनं¹ ।
विनाधिवासनं यागः कृतो ऽपि फलप्रदः ॥१२२॥
स्वमन्त्रैः प्रत्यहं देयमाहुतीनां शतं शतं ।
शिवकुम्भादिपूजाञ्च दिग्बिलञ्च निवेदयेत् ॥१२३॥
गुर्वादिसहितो वासो² रात्रौ नियमपूर्वकम् ।
अधिवासः स वसतेवधेर्भावः समीरितः ॥१२४॥

{इत्य् आग्नेये महापुराणे अधिवासनविधिर्नाम षण्णवतितमो ऽध्यायः }