०३२ दीक्षितसंस्कारः

{अथ द्वातिंशो ऽध्यायः}

विश्वास-प्रस्तुतिः

संस्कारकथनं

अग्निर् उवाच
निर्वाणादिषु दीक्षासु चत्त्वारिंशत्तथाष्ट च ।
संस्कारान् कारयेद्धीमान् शृणुतान्यैः सुरो भवेत् ॥००१॥

मूलम्

संस्कारकथनं

अग्निर् उवाच
निर्वाणादिषु दीक्षासु चत्त्वारिंशत्तथाष्ट च ।
संस्कारान् कारयेद्धीमान् शृणुतान्यैः सुरो भवेत् ॥००१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गर्भाधानन्तु योन्यां वै ततः पुंसवनञ्चरेत् ।
सीमन्तोन्नयनञ्चैव जातकर्म च नाम च ॥००२॥

मूलम्

गर्भाधानन्तु योन्यां वै ततः पुंसवनञ्चरेत् ।
सीमन्तोन्नयनञ्चैव जातकर्म च नाम च ॥००२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अन्नाशनं ततश्चूडा ब्रह्मचर्यव्रतानि च ।
चत्वारि वैष्णवी पार्थी भौतिकी श्रोत्रिकी तथा ॥००३॥

मूलम्

अन्नाशनं ततश्चूडा ब्रह्मचर्यव्रतानि च ।
चत्वारि वैष्णवी पार्थी भौतिकी श्रोत्रिकी तथा ॥००३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गोदानं सूतकत्वञ्च पाकयज्ञाश् च सप्त ते1
अष्टका पार्वणश्राद्धं श्रावण्यग्रायणीति च ॥००४॥

मूलम्

गोदानं सूतकत्वञ्च पाकयज्ञाश् च सप्त ते1
अष्टका पार्वणश्राद्धं श्रावण्यग्रायणीति च ॥००४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चैत्री चाश्वयुजी सप्त हविर्यज्ञांश् च तान् शृणु ।
आधानञ्चाग्निहोत्रञ्च दर्शो वै पौर्णमासकः ॥००५॥

मूलम्

चैत्री चाश्वयुजी सप्त हविर्यज्ञांश् च तान् शृणु ।
आधानञ्चाग्निहोत्रञ्च दर्शो वै पौर्णमासकः ॥००५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

चातुर्मास्यं पशुबन्धः सौत्रामणिरथापरः ।
सोमसंस्थाः सप्त शृणु अग्निष्टोमः क्रतूत्तमः ॥००६॥

मूलम्

चातुर्मास्यं पशुबन्धः सौत्रामणिरथापरः ।
सोमसंस्थाः सप्त शृणु अग्निष्टोमः क्रतूत्तमः ॥००६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अत्यग्निष्टोम उक्थश् च षोडशो वाजपेयकः ।
अतिरात्राप्तोर्यामश् च सहस्रेशाः सवा इमे ॥००७॥

मूलम्

अत्यग्निष्टोम उक्थश् च षोडशो वाजपेयकः ।
अतिरात्राप्तोर्यामश् च सहस्रेशाः सवा इमे ॥००७॥

हिरण्याङ्घ्रिर्हिरण्याक्षो हिरण्यमित्र इत्य् अतः ।

:न्

[[९२]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

हिरण्यपाणिर्हेमाक्षो हेमाङ्गो हेमसूत्रकः ॥००८॥

मूलम्

हिरण्यपाणिर्हेमाक्षो हेमाङ्गो हेमसूत्रकः ॥००८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हिरण्यास्यो हिरण्याङ्गो हेमजिह्वो हिरण्यवान् ।
अश्वमेधो हि सर्वेशो गुणाश्चाष्टाथ तान् शृणु ॥००९॥

मूलम्

हिरण्यास्यो हिरण्याङ्गो हेमजिह्वो हिरण्यवान् ।
अश्वमेधो हि सर्वेशो गुणाश्चाष्टाथ तान् शृणु ॥००९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दया च सर्वभूतेषु क्षान्तिश् चैव तथार्जवम् ।
शौचं चैवमनायासो मङ्गलं चापरो गुणः ॥०१०॥

मूलम्

दया च सर्वभूतेषु क्षान्तिश् चैव तथार्जवम् ।
शौचं चैवमनायासो मङ्गलं चापरो गुणः ॥०१०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अकार्पण्यञ्चास्पृहा च मूलेन जुहुयाच्छतम् ।
सौरशाक्तेयविष्ण्वीशदीक्षास्त्वेते समाः स्मृताः ॥०११॥

मूलम्

अकार्पण्यञ्चास्पृहा च मूलेन जुहुयाच्छतम् ।
सौरशाक्तेयविष्ण्वीशदीक्षास्त्वेते समाः स्मृताः ॥०११॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

संस्कारैः संस्कृतश् चैतैर् भुक्तिमुक्तिमवाप्नुयात् ।
सर्वरोगाद्विनिर्मुक्तो देववद्वर्तते नरः ।०१२।
जप्याद्धोमात्पूजनाच्च ध्यानाद्देवस्य चेष्टभाक् ॥०१२॥

मूलम्

संस्कारैः संस्कृतश् चैतैर् भुक्तिमुक्तिमवाप्नुयात् ।
सर्वरोगाद्विनिर्मुक्तो देववद्वर्तते नरः ।०१२।
जप्याद्धोमात्पूजनाच्च ध्यानाद्देवस्य चेष्टभाक् ॥०१२॥

{इत्य् आदिमहापुराणे आग्नेये अष्टचत्वारिंशत्संस्कारकथनं नाम द्वात्रिंशो ऽध्यायः }


  1. सप्त च इति ग, ख, चिह्नितपुस्त्कद्वयपाठः ↩︎ ↩︎