०३१ कुशापामर्जनकथनम्

{अथ एकत्रिंशो ऽध्यायः}

विश्वास-प्रस्तुतिः

मार्जनविधानं

अग्निर् उवाच
रक्षां स्वस्य परेषाञ्च वक्ष्ये तां मार्जनाह्वयां ।
यया विमुच्यते दुःखैः सुखञ्च प्राप्नुयान्नरः1 ॥००१॥

मूलम्

मार्जनविधानं

अग्निर् उवाच
रक्षां स्वस्य परेषाञ्च वक्ष्ये तां मार्जनाह्वयां ।
यया विमुच्यते दुःखैः सुखञ्च प्राप्नुयान्नरः1 ॥००१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ॐ नमः परमार्थाय पुरुषाय महात्मने ।
अरूपबहुरूपाय व्यापिने परमात्मने ॥००२॥

मूलम्

ॐ नमः परमार्थाय पुरुषाय महात्मने ।
अरूपबहुरूपाय व्यापिने परमात्मने ॥००२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

निष्कल्मषाय शुद्धाय ध्यानयोगरताय च ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत् तत्सिध्यतु मे वचः ॥००३॥

मूलम्

निष्कल्मषाय शुद्धाय ध्यानयोगरताय च ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत् तत्सिध्यतु मे वचः ॥००३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वराहाय नृसिंहाय वामनाय महामुने ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत्तत्सिध्यतु मे वचः ॥००४॥

मूलम्

वराहाय नृसिंहाय वामनाय महामुने ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत्तत्सिध्यतु मे वचः ॥००४॥

:न्

[[८७]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

त्रिविक्रमाय रामाय वैकुण्ठाय नराय च ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत्तत् सिध्यतु मे वचः ॥००५॥

मूलम्

त्रिविक्रमाय रामाय वैकुण्ठाय नराय च ।
नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि यत्तत् सिध्यतु मे वचः ॥००५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वराह नरसिंहेश वामनेश त्रिविक्रम ।
हरग्रीवेश सर्वेश हृषीकेश हराशुभम् ॥००६॥

मूलम्

वराह नरसिंहेश वामनेश त्रिविक्रम ।
हरग्रीवेश सर्वेश हृषीकेश हराशुभम् ॥००६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अपराजितचक्राद्यैश् चतुर्भिः परमायुधैः ।
अखण्डितानुभावैस्त्वं2 सर्वदुष्टहरो भव ॥००७॥

मूलम्

अपराजितचक्राद्यैश् चतुर्भिः परमायुधैः ।
अखण्डितानुभावैस्त्वं2 सर्वदुष्टहरो भव ॥००७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हरामुकस्य दुरितं सर्वञ्च कुशलं कुरु ।
मृत्युबन्धार्तभयदं दुरितस्य च यत् फलम् ॥००८॥

मूलम्

हरामुकस्य दुरितं सर्वञ्च कुशलं कुरु ।
मृत्युबन्धार्तभयदं दुरितस्य च यत् फलम् ॥००८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पराभिध्यानसहितैः प्रयुक्तञ्चाभिचारकम् ।
गदस्पर्शमहारोगप्रयोगं जरया जर ॥००९॥

मूलम्

पराभिध्यानसहितैः प्रयुक्तञ्चाभिचारकम् ।
गदस्पर्शमहारोगप्रयोगं जरया जर ॥००९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ॐ नमो वासुदेवाय नमः कृष्णाय खड्गिने ।
नमः पुष्करनेत्राय केशवायादिचक्रिणे ॥०१०॥

मूलम्

ॐ नमो वासुदेवाय नमः कृष्णाय खड्गिने ।
नमः पुष्करनेत्राय केशवायादिचक्रिणे ॥०१०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमः कमलकिञ्जल्कपीतनिर्मलवाससे ।
महाहररिपुस्कन्धसृष्टचक्राय चक्रिणे ॥०११॥

मूलम्

नमः कमलकिञ्जल्कपीतनिर्मलवाससे ।
महाहररिपुस्कन्धसृष्टचक्राय चक्रिणे ॥०११॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्ंष्ट्रोद्धृतक्षितिभृते1 त्रयीमूर्तिमते नमः ।
महायज्ञवराहाय शेषभोगाङ्कशायिने ॥०१२॥

मूलम्

द्ंष्ट्रोद्धृतक्षितिभृते1 त्रयीमूर्तिमते नमः ।
महायज्ञवराहाय शेषभोगाङ्कशायिने ॥०१२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

तप्तहाटककेशाग्रज्वलत्पावकलोचन ।
वज्राधिकनखस्पर्शं दिव्यसिम्ह नमोस्तु ते ॥०१३॥

मूलम्

तप्तहाटककेशाग्रज्वलत्पावकलोचन ।
वज्राधिकनखस्पर्शं दिव्यसिम्ह नमोस्तु ते ॥०१३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

काश्यपायातिह्रस्वाय ऋग्यजुःसामभूषित ।
तुभ्यं वामनरूपायाक्रमते गां3 नमो नमः ॥०१४॥

मूलम्

काश्यपायातिह्रस्वाय ऋग्यजुःसामभूषित ।
तुभ्यं वामनरूपायाक्रमते गां3 नमो नमः ॥०१४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वराहाशेषदुष्टानि सर्वपापफलानि वै ।
मर्द मर्द महादंष्ट्र मर्द मर्द च तत्फलम् ॥०१५॥

मूलम्

वराहाशेषदुष्टानि सर्वपापफलानि वै ।
मर्द मर्द महादंष्ट्र मर्द मर्द च तत्फलम् ॥०१५॥

:न्

[[८८]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

नरसिम्ह करालाख्य दन्तप्रान्तानलोज्ज्वल ।
भञ्ज भञ्ज निनादेन दुष्टान्यस्यार्तिनाशन ॥०१६॥

मूलम्

नरसिम्ह करालाख्य दन्तप्रान्तानलोज्ज्वल ।
भञ्ज भञ्ज निनादेन दुष्टान्यस्यार्तिनाशन ॥०१६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋग्यजुःसामगर्भाभिर्वाग्भिर्वामनरूपधृक् ।
प्रशमं सर्वदुःखानि नयत्त्वस्य जनार्दनः ॥०१७॥

मूलम्

ऋग्यजुःसामगर्भाभिर्वाग्भिर्वामनरूपधृक् ।
प्रशमं सर्वदुःखानि नयत्त्वस्य जनार्दनः ॥०१७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऐकाहिकं द्व्याहिकञ्च तथा त्रिदिवसं ज्वरम् ।
चातुर्थकन्तथात्युग्रन्तथैव सततज्वरम् ॥०१८॥

मूलम्

ऐकाहिकं द्व्याहिकञ्च तथा त्रिदिवसं ज्वरम् ।
चातुर्थकन्तथात्युग्रन्तथैव सततज्वरम् ॥०१८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दोषोत्थं सन्निपातोत्थं तथैवागन्तुकं ज्वरम् ।
शमं नयाशु गोविन्द च्छिन्धि च्छिन्ध्यस्य वेदनाम्2 ॥०१९॥

मूलम्

दोषोत्थं सन्निपातोत्थं तथैवागन्तुकं ज्वरम् ।
शमं नयाशु गोविन्द च्छिन्धि च्छिन्ध्यस्य वेदनाम्2 ॥०१९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नेत्रदुःखं शिरोदुःखं दुःखञ्चोदरसम्भवम् ।
अन्तःश्वासमतिश्वासं1 परितापं सवेपथुम् ॥०२०॥

मूलम्

नेत्रदुःखं शिरोदुःखं दुःखञ्चोदरसम्भवम् ।
अन्तःश्वासमतिश्वासं1 परितापं सवेपथुम् ॥०२०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

गुदघ्राणाङ्घ्रिरोगांश् च कुष्ठरोगांस् तथा क्षयं3
कामलादींस् तथा रोगान् प्रमेहांश्चातिदारुणान् ॥०२१॥

मूलम्

गुदघ्राणाङ्घ्रिरोगांश् च कुष्ठरोगांस् तथा क्षयं3
कामलादींस् तथा रोगान् प्रमेहांश्चातिदारुणान् ॥०२१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

भगन्दरातिसारांश् च मुखरोगांश् च वल्गुलीम् ।
अश्मरीं मूत्रकृच्छ्रांश् च रोगानन्यांश् च दारुणान् ॥०२२॥

मूलम्

भगन्दरातिसारांश् च मुखरोगांश् च वल्गुलीम् ।
अश्मरीं मूत्रकृच्छ्रांश् च रोगानन्यांश् च दारुणान् ॥०२२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ये वातप्रभवा रोगा ये च पित्तसमुद्भवाः ।
कफोद्भवाश् च ये केचित् ये चान्ये सान्निपातिकाः ॥०२३॥

मूलम्

ये वातप्रभवा रोगा ये च पित्तसमुद्भवाः ।
कफोद्भवाश् च ये केचित् ये चान्ये सान्निपातिकाः ॥०२३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

आगन्तुकाश् च ये रोगा लूता विस्फोटकादयः ।
ते सर्वे प्रशमं यान्तु वासुदेवापमार्जिताः4 ॥०२४॥

मूलम्

आगन्तुकाश् च ये रोगा लूता विस्फोटकादयः ।
ते सर्वे प्रशमं यान्तु वासुदेवापमार्जिताः4 ॥०२४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

विलयं यान्तु ते सर्वे विष्णोरुच्चारणेन च ।
क्षयं गछ्हन्तु चाशेषास्ते चक्राभिहता हरेः ॥०२५॥

मूलम्

विलयं यान्तु ते सर्वे विष्णोरुच्चारणेन च ।
क्षयं गछ्हन्तु चाशेषास्ते चक्राभिहता हरेः ॥०२५॥

:न्

[[८९]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

अच्युतानन्तगोविन्दनामोच्चारणभीषिताः ।
नश्यन्ति सकला रोगाः सत्यं सत्यं वदाम्यहम् ॥०२६॥

मूलम्

अच्युतानन्तगोविन्दनामोच्चारणभीषिताः ।
नश्यन्ति सकला रोगाः सत्यं सत्यं वदाम्यहम् ॥०२६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्थावरं जङ्गमं वापि कृत्रिमं चापि यद्विषम् ।
दन्तोद्भवं नखभवमाकाशप्रभवं विषम् ॥०२७॥

मूलम्

स्थावरं जङ्गमं वापि कृत्रिमं चापि यद्विषम् ।
दन्तोद्भवं नखभवमाकाशप्रभवं विषम् ॥०२७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

लूतादिप्रभवं यच्च विषमन्यत्तु दुःखदं ।
शमं नयतु तत् सर्वं कीर्तितोस्य जनार्दनः ॥०२८॥

मूलम्

लूतादिप्रभवं यच्च विषमन्यत्तु दुःखदं ।
शमं नयतु तत् सर्वं कीर्तितोस्य जनार्दनः ॥०२८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ग्रहान् प्रेतग्रहांश्चापि तथा वै डाकिनीग्रहान्2
वेतालांश् च पिशाचांश् च गन्धर्वान् यक्षराक्षसान्1 ॥०२९॥

मूलम्

ग्रहान् प्रेतग्रहांश्चापि तथा वै डाकिनीग्रहान्2
वेतालांश् च पिशाचांश् च गन्धर्वान् यक्षराक्षसान्1 ॥०२९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शकुनीपूतनाद्यांश् च तथा वैनायकान् ग्रहान् ।
मुखमण्डीं तथा क्रूरां रेवतीं वृद्धरेवतीम् ॥०३०॥

मूलम्

शकुनीपूतनाद्यांश् च तथा वैनायकान् ग्रहान् ।
मुखमण्डीं तथा क्रूरां रेवतीं वृद्धरेवतीम् ॥०३०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वृद्धकाख्यान् ग्रहांश्चोग्रांस् तथा मातृग्रहानपि ।
बालस्य विष्णोश् चरितं हन्तु बालग्रहानिमान् ॥०३१॥

मूलम्

वृद्धकाख्यान् ग्रहांश्चोग्रांस् तथा मातृग्रहानपि ।
बालस्य विष्णोश् चरितं हन्तु बालग्रहानिमान् ॥०३१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वृद्धाश् च ये ग्रहाः केचिद्ये च बालग्रहाः क्वचित् ।
नरसिंहस्य ते दृष्ट्या दग्धा ये चापि यौवने ॥०३२॥

मूलम्

वृद्धाश् च ये ग्रहाः केचिद्ये च बालग्रहाः क्वचित् ।
नरसिंहस्य ते दृष्ट्या दग्धा ये चापि यौवने ॥०३२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सदा3 करालवदनो नरसिंहो महाबलः ।
ग्रहानशेषान्निःशेषान् करोतु जगतो हितः ॥०३३॥

मूलम्

सदा3 करालवदनो नरसिंहो महाबलः ।
ग्रहानशेषान्निःशेषान् करोतु जगतो हितः ॥०३३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नरसिम्ह महासिम्ह ज्वालामालोज्ज्वलानन ।
ग्रहानशेषान् सर्वेश खाद खादाग्निलोचन ॥०३४॥

मूलम्

नरसिम्ह महासिम्ह ज्वालामालोज्ज्वलानन ।
ग्रहानशेषान् सर्वेश खाद खादाग्निलोचन ॥०३४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

ये रोगा ये महोत्पाता यद्विषं ये महाग्रहाः ।
यानि च क्रूरभृतानि ग्रहपीडाश् च दारुणाः ॥०३५॥

मूलम्

ये रोगा ये महोत्पाता यद्विषं ये महाग्रहाः ।
यानि च क्रूरभृतानि ग्रहपीडाश् च दारुणाः ॥०३५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शस्त्रक्षतेषु ये दोषा ज्वालागर्दभकादयः ।
तानि सर्वाणि सर्वात्मा परमात्मा जनार्दनः ॥०३६॥

मूलम्

शस्त्रक्षतेषु ये दोषा ज्वालागर्दभकादयः ।
तानि सर्वाणि सर्वात्मा परमात्मा जनार्दनः ॥०३६॥

:न्

[[९०]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

किञ्चिद्रूपं समास्याय वासुदेवास्य नाशय ॥३७॥

मूलम्

किञ्चिद्रूपं समास्याय वासुदेवास्य नाशय ॥३७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

क्षिप्त्वा सुदर्शनञ् चक्रं ज्वालामालातिभीषणम् ।
सर्वदुष्टोपशमनं कुरु देववराच्युत ॥०३८॥

मूलम्

क्षिप्त्वा सुदर्शनञ् चक्रं ज्वालामालातिभीषणम् ।
सर्वदुष्टोपशमनं कुरु देववराच्युत ॥०३८॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

सुदर्शन महाज्वाल च्छिन्धि च्छिन्धि महारव2
सर्वदुष्टानि रक्षांसि क्षयं यान्तु विभीषण ॥०३९॥

मूलम्

सुदर्शन महाज्वाल च्छिन्धि च्छिन्धि महारव2
सर्वदुष्टानि रक्षांसि क्षयं यान्तु विभीषण ॥०३९॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्राच्यां प्रतीच्यां च दिशि दक्षिणोत्तरतस् तथा ।
रक्षाङ्करोतु सर्वात्मा नरसिंहः सुगर्जितः1 ॥०४०॥

मूलम्

प्राच्यां प्रतीच्यां च दिशि दक्षिणोत्तरतस् तथा ।
रक्षाङ्करोतु सर्वात्मा नरसिंहः सुगर्जितः1 ॥०४०॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

दिवि भुव्यन्तरीक्षे च पृष्ठतः पार्श्वतोग्रतः ।
रक्षाङ्करोतु भगवान् बहुरूपी जनार्दनः ॥०४१॥

मूलम्

दिवि भुव्यन्तरीक्षे च पृष्ठतः पार्श्वतोग्रतः ।
रक्षाङ्करोतु भगवान् बहुरूपी जनार्दनः ॥०४१॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथा विष्णुर्जगत्सर्वं सदेवासुरमानुषं ।
तेन सत्येन दुष्टानि शममस्य व्रजन्तु वै3 ॥०४२॥

मूलम्

यथा विष्णुर्जगत्सर्वं सदेवासुरमानुषं ।
तेन सत्येन दुष्टानि शममस्य व्रजन्तु वै3 ॥०४२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथा विष्णौ स्मृते सद्यः सङ्क्षयं यान्ति पातकाः ।
सत्येन तेन सकलं दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ॥०४३॥

मूलम्

यथा विष्णौ स्मृते सद्यः सङ्क्षयं यान्ति पातकाः ।
सत्येन तेन सकलं दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ॥०४३॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

परमात्मा यथा विष्णुर्वेदान्तेषु च गीयते ।
तेन सत्येन सकलं दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ॥०४४॥

मूलम्

परमात्मा यथा विष्णुर्वेदान्तेषु च गीयते ।
तेन सत्येन सकलं दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ॥०४४॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथा यज्ञेश्वरो विष्णुर्देवेष्वपि हि गीयते ।
सत्येन तेन सकलं यन्मयोक्तं तथास्तु तत् ॥०४५॥

मूलम्

यथा यज्ञेश्वरो विष्णुर्देवेष्वपि हि गीयते ।
सत्येन तेन सकलं यन्मयोक्तं तथास्तु तत् ॥०४५॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

शान्तिरस्तु शिवञ्चास्तु दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ।
वासुदेवशरीरोत्थैः कुशैर् निर्मथितं मया5 ॥०४६॥

मूलम्

शान्तिरस्तु शिवञ्चास्तु दुष्टमस्य प्रशाम्यतु ।
वासुदेवशरीरोत्थैः कुशैर् निर्मथितं मया5 ॥०४६॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अपमार्जतु गोविन्दो नरो नारायणस् तथा ।
तथास्तु सर्वदुःखानां प्रशमो जपनाद्धरेः ॥०४७॥

मूलम्

अपमार्जतु गोविन्दो नरो नारायणस् तथा ।
तथास्तु सर्वदुःखानां प्रशमो जपनाद्धरेः ॥०४७॥

:न्

[[९१]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

अपमार्जनकं शस्त्रं सर्वरोगादिवारणम् ।
अयं हरिः कुशो विष्णुर्हता रोगा मया तव ॥०४८॥

मूलम्

अपमार्जनकं शस्त्रं सर्वरोगादिवारणम् ।
अयं हरिः कुशो विष्णुर्हता रोगा मया तव ॥०४८॥

{इत्य् आदिमहापुराणे आग्नेये कुशापमार्जनं नाम एकत्रिंशो ऽध्यायः }


  1. सुखं ब्रह्माप्नुयान्नरः इति ख, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. मन्त्रजं फलमश्नुते इति ख, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  3. सृजते गामिति ख, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  4. वासुदेवपराजिता इति ख, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎

  5. ये रोगाः पित्तसम्भवा इति ग, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎