पुराणे विश्वासटिप्पन्यः

{अथ त्रिंशो ऽध्यायः}

विश्वास-प्रस्तुतिः

मण्डलविधिः

नारद उवाच
मध्ये पद्मे यजेद्ब्रह्म साङ्गं पूर्वेब्जनाभकं ।
आग्नेयेब्जे च प्रकृतिं याम्येब्जे पुरुषं यजेत् ॥००१॥

मूलम्

मण्डलविधिः

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुरुषाद्दक्षिणे च वह्निं नैरृते वारुणेनिलं ।
आदित्यमैन्दवे पद्मे ऋग्यजुश् चैशपद्मके ॥००२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इन्द्रादींश् च द्वितीयायां पद्मे षोडशके तथा ।
सामाथर्वाणमाकाशं वायुं तेजस् तथा जलं ॥००३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पृठिवीञ्च मनश् चैव श्रोत्रं त्वक् चक्षुरर्चयेत् ।
रसनाञ्च तथा घ्राणं भूर्भुवश् चैव षोडशं ॥००४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

महर्जनस्तपः सत्यं तथाग्निष्टोममेव च ।
अत्यग्निष्टोमकं¹ चोक्थं षोडशीं वाजपेयकं ॥००५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अतिरात्रञ्च सम्पूज्य तथाप्तोर्याममर्चयेत् ।
मनो बुद्धिमहङ्कारं शब्दं स्पर्शञ्च रूपकं ॥००६॥

मूलम्

रसं गन्धञ्च पद्मेषु चतुर्विंशतिषु क्रमात् ।

:न्

[[८४]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

जीवं मनोधिपञ्चाहं प्रकृतिं शब्दमात्रकं ॥००७॥

मूलम्

जीवं मनोधिपञ्चाहं प्रकृतिं शब्दमात्रकं ॥००७॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वासुदेवादिमूर्तीञ्च तथा चैव दशत्मकं ।
मनः श्रोत्रं त्वचं प्रार्च्य चक्षुश् च रसनं तथा ॥००८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

घ्राणं वाक्पाणिपादञ्च द्वात्रिंशद्वारिजेष्विमान् ।
चतुर्थावरणे पूज्याः साङ्गाः सपरिवारकाः ॥००९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पायूपस्थौ च सम्पूज्य मासानां द्वादशाधिपान् ।
पुरुषोत्तमादिषड्विंशान् वाह्यावरणके यजेत् ॥०१०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

चक्राब्जे तेषु सम्पूज्या मासानां पतयः क्रमात् ।
अष्टौ प्रकृतयः षड्वा पञ्चाथ चतुरो ऽपरे ॥०११॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

रजः पातं ततः कुर्याल्लिखिते मण्डले शृणु ।
कर्णिका पीतवर्णा स्याद्रेखाः सर्वाः सिताः समाः ॥०१२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्विहस्ते ऽङ्गुष्टमात्राः स्युर्हस्ते चार्धसमाः सिताः ।
पद्मं शुक्लेन सन्धींस्तु कृष्णेन श्यामतोथवा ॥०१३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

केशरा रक्तपीताः स्युः कोणान् रक्तेन पूरयेत् ।
भूषयेद्योगपीठन्तु यथेष्टं सार्ववर्णिकैः ॥०१४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

लतावितानपत्राद्यैर् वीथिकामुपशोभयेत् ।
पीठद्वारे तु शुक्लेन शोभारक्तेन पीततः ॥०१५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपशोभाञ्च नीलेन कोणशङ्ख्यांश् च वै सितान् ।
भद्रके पूरणं प्रोक्तमेवमन्येषु पूरणं ॥०१६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

त्रिकोणं सितरक्तेन कृष्णेन च विभूषयेत् ।
द्विकोणं रक्तपीताभ्यां नाभिं कृष्णेन चक्रके ॥०१७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अरकान् पीतरक्ताभिः श्यामान् नेमिन्तु रक्ततः ।
सितश्यामारुणाः कृष्णाः पीता रेखास्तु वाह्यतः ॥०१८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शालिपिष्टादि शुक्लं स्याद्रक्तं कौसुम्भकादिकम् ।
हरिद्रया च हारिद्रं कृष्णं स्याद्दग्धधान्यतः ॥०१९॥

मूलम्

[[८५]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

शमीपत्रादिकैः श्यामं वीजानां लक्षजाप्यतः ।
चतुर्लक्षैस्तु मन्त्राणां विद्यानां लक्षसाधनम् ॥०२०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अयुतं बुद्धिविद्यानां स्तोत्राणाञ्च सहस्रकम् ।
पूर्वमेवाथ लक्षेण मन्त्रशुद्धिस् तथात्मनः ॥०२१॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तथापरेण लक्षेण मन्त्रः क्षेत्रीकृतो भवेत् ।
पूर्वमेवासमो होमो वीजानां सम्प्रकीर्तितः ॥०२२॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूर्वसेवा दशांशेन मन्त्रादीनां प्रकीर्तिता ।
परश् चर्ये तु मन्त्रे तु मासिकं व्रतमाचरेत् ॥०२३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भुवि न्यसेद्वामपादं न गृह्णीयात् प्रतिग्रहम् ।
एवं द्वित्रिगुणेनैव मध्यमोत्तमसिद्धयः ॥०२४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मन्त्रध्यानं प्रवक्ष्यामि येन स्यान्मन्त्रजं फलम् ।
स्थूलं शब्दमयं रूपं विग्रहं वाह्यमिष्यते ॥०२५॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सुक्ष्मां ज्योतिर्मयं रूपं हार्दं चिन्तामयं भवेत् ।
चिन्तया रहितं यत्तु तत् परं प्रकीर्तितम् ॥०२६॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वराहसिंहशक्तीनां स्थूलरूपं प्रधानतः ।
चिन्तया रहितं रूपं वासुदेवस्य कीर्तितम् ॥०२७॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इतरेषां स्मृतं रूपं हार्दं चिन्तामयं सदा ।
स्थूलं वैराजमाख्यातं सूक्ष्मं वै लिङ्गितं भवेत् ॥०२८॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

चिन्तया रहितं रूपमैश्वरं परिकीर्तितम् ।
हृत्पुण्डरीकनिलयञ्चैतन्यं ज्योतिरव्ययम् ॥०२९॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वीजं वीजात्मकं ध्यायेत् कदम्बकुसुमाकृतिं ।
कुम्भान्तरगतो दीपो निरुद्धप्रसवो यथा ॥०३०॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

संहतः केवलस्तिष्ठेदेवं मन्त्रेश्वरो हृदि ।
अनेकशुषिरे कुम्भे तावन्मात्रा गभस्तयः ॥०३१॥

मूलम्

प्रसरन्ति वहिस्तद्वन्नाडीभिर्वीजरश्मयः ।

[[८६]]

विश्वास-प्रस्तुतिः

अथावभासतो दैवीमात्मीकृत्य तनुं स्थिताः ॥०३२॥

मूलम्

अथावभासतो दैवीमात्मीकृत्य तनुं स्थिताः ॥०३२॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

हृदयात् प्रस्थिता नाड्यो दर्शनेन्द्रियगोचराः ।
अग्नीषोमात्मके तासां नाड्यौ नासाग्रसंस्थिते ॥०३३॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सम्यग्गुह्येन योगेन जित्वा देहसमीरणम् ।
जपध्यानरतो मन्त्री मन्त्रलक्षणमश्नुते¹ ॥०३४॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

संशुद्धभूततन्मात्रः सकामो योगमभ्यसन् ।
अणिमादिमवाप्नोति विरक्तः प्रविलङ्घ्य च ।०३५।
देवात्मके भूतमात्रान्मुच्यते चेन्द्रियग्रहात् ॥०३५॥

मूलम्

{इत्य् आदिमहापुराणे आग्नेये मण्डलादिवर्णनं नाम त्रिंशो ऽध्यायः }

प्रत्यग्निष्टोमकमिति ख, चिह्नितपुस्तकपाठः ज्योतिष्टोमकमिति
ङ, चिह्नितपुस्तकपाठः ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎