० समन्तकूटवण्णना

समन्तकूटवण्णना
॥नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स॥
१.
सततवितत कित्तिं धस्तकन्दप्पदप्पम्
तिभवहितविधानं सब्बलोकेककेतुं,
अमितमतिमनग्घं सन्तिदं मेरुसारम्
सुगतमहमुदारं रूपसारं नमामि।
२.
हतदुरिततुसारं मोहपङ्कोपतापम्
मनकमलविकासं जन्तुनं सेसकानं,
कुमतिकुमुदनासं बुद्धपुब्बाचलग्गा
उदितमहमुदारं धम्मभानुं नमामि।
३.
सकलविमलसीलं धुतपापारिजालम्
सुरनरमहनीयं पाहुनेय्याहुनेय्यं,
उजुपथपटिपन्‍नं पुञ्‍ञखेत्तं जनानम्
गणमहमभिवन्दे सारदं सादरेन।
४.
इति कळित पणामा हन्त्व सब्बोपसग्गे
सुगतविमल पादम्भोजसम्पात पूतं,
सुमनसिखरिराजं वण्णयिस्सं सुरानम्
वसति मतुलमेतं साधुजन्तु सुणन्तु।
५.
सवणा लपना चेव सतिया चापि वन्दना,
यस्स सम्मा सुखी होती निब्बाणञ्‍चाधिगच्छति।
६.
तस्मा सप्पुरिसेहे’दं पत्थेन्तेहि तिसम्पदं,
सवणीयञ्हि साधूहि अचिक्खित्तेन चेतसा।
७.
यो लोकतिलको नाथो पूरेत्वा दस पारमी,
जातोसि तुसिते काये सन्तुसितो’ति विस्सुतो।
८.
आराधितो सुरादीहि कालो मारिस ते अयं,
तिण्णो तारयिमं लोकं बहू अप्परजक्खका।
९.
एतदत्थाय ते वीर पूरिता दस पारमी,
बाहुं पितुस्स पुत्तो’व लोको आलम्बते तुवं।
१०.
तेसं तं वचनं सुत्वा महासत्तो महामती,
विलोकने विलोकेत्वा पञ्‍चामल विलोचनो।
११.
जम्बुदीपग्गकमले कण्णिका’व मनोरमा,
पुरी कपिळवत्थू’सि विसाणा’व सुधासिनं।
१२.
सिङ्गीनिक्खमयाभास तुङ्गसिङ्गसमङ्गिता,
मणिसीहपञ्‍जराकिण्ण पासादा यत्थ भासरे।
१३.
सघने गगने निच्‍चं सतेरतसतानि’व,
अनिलेरितपज्‍जोत सोण्णकेतु अहू यहिं।
१४.
जनानं नीलनेत्तेहि वदनेहि तु या पुरी,
मधुपालिसमोनद्ध कञ्‍जिनी सिरिमावहे।
१५.
रङ्गतुङ्गतुरङ्गेहि गज्‍जितेहि च या पुरी,
सघोसुत्तुङ्गकल्‍लोल लोलसागरसन्तिभा।
१६.
अव्हमाना’व देवानं पुरलख्या भुजा इव,
मन्दानिलेरिता तुङ्ग नानारागद्धजा यहिं।
१७.
नानावेसधरा यस्मिं नानाभूसण भूसिता,
नानासम्पत्तिसंयुत्ता नानाविज्‍जासु पारगा।
१८.
नवयोब्बन उद्दामा रूपेन च मनोहरा,
सच्‍चेसु निरता निच्‍चं अनक्‍कुट्ठकुला सियुं।
१९.
निच्‍चं कीळा विदद्धाहि नरनारीहि सेविता,
या पुरी साधुरूपा’सि मधुरालापिनीहि च।
२०.
तस्मिं सद्धादयोपेत ओक्‍काककुलकेतुको,
सुद्धोदनव्हयो आसी विस्सुतो भुवनत्तये।
२१.
यस्सङ्घिकमले सब्ब भुभुजानं महीतले,
किरीटमणिहिङ्गालि कीळन्ती’व निरन्तरं।
२२.
यस्स पत्थटतेजेन पुरनेतापि दिवाकरो,
वहनीच’म्बरे लीलं ओसधीपतिनो दिवा।
२३.
यस्स दानप्पवाहो तु नानायाचक जन्तुनं,
मनोदधीसु वेलन्तेतिक्‍कमन्तोव सत्ततं।
२४.
मतिया सुरमन्तीव धनेन धनदो विय,
रूपेन कुसुमेसु’व यो जुम्हति महीतले।
२५.
तस्साभिसित्ता रज्‍जेन महामायाति विस्सुता,
चन्दिका विय चन्दस्स गिरिराजा’व कपालितो।
२६.
लक्खी’व वासुदेवस्स सीता’व रामराजिनो,
महेसीसि वरारोहा सुन्दरी सुन्दराधरा।
२७.
तस्सा कुच्छिकरण्डम्हि अनग्घरतनं विय,
खत्तिंसाहि निमित्तेहि विम्हापेन्तो सदेवकं।
२८.
सितम्बुजकरो सन्तो सितेभच्छापको विय,
कत्वा पदक्खिणं मातु पटिसन्धिमगण्हि सो।
२९.
दसेकादसमासेन तस्सेवं आसि चेतना,
पस्सितुं सकञातीनं गन्त्वान नगरं तदा।
३०.
निवेदेत्वा तमत्थं सा रञ्‍ञो तेन सुसज्‍जिते,
सपरिच्छदा तदा मग्गे गच्छन्ति अन्तरापथे।
३१.
देवतानं मनोनन्दकर नन्दन सन्‍निभं,
दिस्वान लुम्बिनिं नाम उय्यानं मननन्दनं।
३२.
तस्मिं कीळितुमुस्साहा पविसित्वान तं वनं,
कीळन्ति उपगन्त्वान मङ्गलं सालपादपं।
३३.
विलोल पल्‍लवाकिण्णं सुफुल्‍लकुसुमोनतं,
गहेत्वा सालसाखं सा सुरत्तकर पल्‍लवा।
३४.
देवेहि गहिता’रक्खा महमाने सदेवके,
जनेसि तनयं माया तत्रट्ठा लोकलोचनं।
३५.
ब्रह्मानो लोकपाला च मनुस्सा कमतो तदा,
सोण्णजालाजिनादीहि गण्हिंसु जननन्दनं।
३६.
महिं पतिट्ठितो धीरो पस्सित्वान ततो दिसा,
उत्तराभिमुखो सत्तपदं गण्त्वा’म्बुजे ठितो।
३७.
दिसन्तमवलोकेत्वा सुफुल्‍लम्बुजलोचनो,
निच्छारेसासभिं वाचं अग्गो सेट्ठो’तिआदिना।
३८.
ब्रह्मामरनरादीहि पूजितो च नमस्सितो,
कमेन अभिवड्ढन्तो जुण्हपक्खे ससी यथा।
३९.
ब्रह्मूनं छत्तछायाय मन्दारकुसुमन्तरे,
सानन्दामन्ददेवेहि धुतचामरमज्झगो।
४०.
दिब्बेहि रूपसद्देहि गन्धेहि च रसेहि च,
फोट्ठब्बेहि च दिब्बेहि मोदमानो अनेकधा।
४१.
दिब्बेहि रमणीयेहि नच्‍चेहि वादितेहि च,
पदानेकसहस्सेहि थूयमानगुणाकरो।
४२.
पत्वा सोळसमं वस्सं ञातिसङ्घस्स मज्झगो,
दस्सेत्वा’सेससिप्पं तं लोके विज्‍जति यं तदा।
४३.
ञातिसङ्घं पमोदेन्तो देवे च मनुजे’पि च,
लद्धा यसोधरं देविं’नुकूलं जातिजातियं।
४४.
सोण्णदप्पणसङ्कास सोम्मानन विभुसितं,
नीलनीरजसङ्कास विसालायत लोचनं।
४५.
सिङ्गारमन्दिरद्वारे धजोपमभमुद्वयं,
हेमकाहलसङ्कास नासिकं रूपलक्खिया
४६.
नीलवेल्‍लितधम्मिल्‍ल जिमुतोभय कोटियं,
निच्‍चविज्‍जुल्‍लताचक्‍क मनुञ्‍ञकण्णपासकं।
४७.
सातकुम्भनिभाभास पयोधरघटद्वं,
सुवण्णद्दितटायात निज्झराकारहारकम्
४८.
देहदेवद्दुमालम्ब पारोहाभभुजद्वयं,
अङ्गुलीपल्‍लवन्तम्बु बिन्दुचारु नखावलिं।
४९.
देहमालालिमालाभ रोमराजिविराजितं,
रूपण्णवतरङ्गाह वलित्तय विचित्तकं।
५०.
सोण्णरम्भासमावट्ट पिणोरुद्वय सुन्दरं,
सन्‍निरकलिकाकार चारुजङ्घा विभूसितं।
५१.
पच्‍चक्खरूपलक्खिञ्‍च लीलानिचय सन्‍निभं,
गुणानमाकरं साधु वेलंव रतिसागरे।
५२.
कन्तो वसन्तराजा’व कन्दप्पो’व सुरूपवा,
ससी’व दस्सनीयो च सूरियो विय तेजवा।
५३.
अचलत्तेन मेरूव गम्भीरेनण्णवो विय,
ब्रह्मस्सरो पियंवादी पञ्ग्ञाय च अनूपमो।
५४.
वसन्तो सो महावीरो पुरस्मिं कपिलव्हये,
दिस्वा निमित्ते चतुरो उय्यान गमनञ्‍जसे।
५५.
पब्बज्‍जाभिरतो नाथो गन्त्वा उय्यानभूमियं,
सुफुल्‍लचम्पकासोक नागादा’गेहि मण्डितं।
५६.
फुल्‍लपङ्कज कळ्हार जलाजलय सताकुलं,
मन्दमन्दानिलायात नानामोदेहि वासितं।
५७.
सरा सरं समायात मधुब्बत निसेवितं,
फलपुप्फरसुद्दाम द्विज सङ्घ निकूजितं।
५८.
नच्‍चन्त मत्तमोरानं निच्‍चं मण्डपसन्तिभं,
दिब्बन्त मिगसग्घानं कीळामण्डप सन्‍निभं।
५९.
समीर सिसिरोदार धारासीकर वारिहि,
धारामण्डप पन्तीहि जनानन्दकरं वरं।
६०.
उय्यानवनमागम्म देवराजाव नन्दनं,
कीळन्तो निजपुत्तस्स सुत्वान जातसासनं।
६१.
निवत्तो विस्सकम्मेन सहस्सक्खोव भूसितो,
पुरं पविसमानोव किसा गोतमि भासितं।
६२.
सुत्वान निब्बुतपदं तदा चित्तानुकूलकं,
सन्तुट्ठो सानुरागो च लक्खग्घं तारभासुरं।
६३.
हारं तिस्साय पेसेत्वा गन्त्वान सकमन्दिरं,
देवराजविलासेन निसीदि पवरासने।
६४.
अथागम्म तदा नेकनाटिका परिवारयुं,
वज्‍जन्ति भेरियो तासु पग्गय्ह काचि नारियो।
६५.
नानालयसमाकिण्णं गीतं गायन्ति काचि’पि,
धमन्ति सुसिरं काचि काचि वादेन्ति तन्तियो।
६६.
चारु बिम्बाधरारम्म पयोधरभरा सुभा,
विसालायत नीलक्खा सोमसोम्मानना तदा।
६७.
नच्‍चन्ति पुरतो तस्स भेरिमण्डल मज्झगा,
देवकञ्‍ञाव रङ्गम्ही रसभावनिरन्तरं।
६८.
दिस्वान सो तमच्छरियं विरत्तो विसये तदा,
उरत्ताळञ्‍च अद्दक्खि सब्बन्तं भेरिताळनं।
६९.
परिदेवं’चुपट्ठासि गीतं संसारसागरे,
वायुवेग विकारं’व नच्‍चं चिन्तेसि नायको।
७०.
’कदाहं घरमोस्सज्‍ज पब्बज्‍जासिरि मुब्बहे?’
इच्‍चेवं चिन्तयन्तो सो सुपन्तोव सयी तहिं।
७१.
’यं निस्साय मयं एत्थ नच्‍चगीतेसु व्यावटा,
सो’यं’दानि सुपी’ अम्हे कस्सदानि करोम तं?।
७२.
इति चिन्तिय ते तत्थ तुरियेसु सके सके,
आलम्बा सयिता कञ्‍ञा सुसञ्‍ञाञ्‍ञमनिस्सिता।
७३.
खादन्ति काचि दन्तानि काचि लाला वहन्तियो,
काचि रुदन्तियो तत्थ विलपन्ति अथा’परा।
७४.
काकच्छन्ति’पि सेम्हम्पि गिलन्ति च चमन्ति च,
करोन्ति नादं नासाय घरू’ति च खिपन्ति च।
७५.
मुत्तयन्ति तदा काचि रहस्सं विचरन्ति च,
दुग्गन्धं वाति तं ठानं सुसानं आमकं यथा।
७६.
पबुद्धो अड्ढरत्तम्हि गते तत्थ निसीदिय,
अद्दक्खि तासं नेकानि विकारानि तहिं तदा।
७७.
तस्सेवं पेक्खमानस्स भवे संविग्गचेतसो,
आदित्तंव उपट्ठासि मने खलु भवत्तयं।
७८.
दावानल समादित्त महारञ्‍ञायथा गजो,
तथेवासि नरिन्दस्स गेहतो गमने मती।
७९.
ततो वुट्ठाय सयना करोन्तो अभिनिक्खमं,
वितक्‍केसि महाराजा पस्सितुं सकमत्रजं।
८०.
पविसित्वा ततो गब्भं सनिकं सन्तमानसो,
पस्सित्वा सह पुत्तेन निद्दायन्तिं यसोधरं।
८१.
चिरागतं महापेमं धारयं सकमानसे,
बुद्धो हुत्वापि’मं सक्‍का पस्सितुं इति चिन्तिय।
८२.
गतो नाथो ततो ठाना बोधिया बद्धमानसो
तदहेवासि बुद्धोति कामुको को न चिन्तये।
८३.
सिनेरु मुद्धरन्तोव पादुद्धरिय निक्खमं,
छन्‍नमाहूय आनीतं कन्थकं तुरगाधिपं।
८४.
अस्सराजं तमारुय्ह सह छन्‍नेन रत्तियं,
देवेहि विवटद्वरा पटिपज्‍जि महापथं।
८५.
चक्‍कवाळेसु नेकेसु देवता सुसमागता,
दीपधूपद्धजेहे च गन्धमालेहि पूजयुं।
८६.
पुरतो सट्ठीसहस्सानि दण्डदीपानि धारयुं,
तथा दक्खिणपस्सम्हि वामपस्से च पच्छतो।
८७.
गगना पुप्फवस्सानि वस्सापेसुं छ देवता,
मन्दारवं कोकनदं सुगन्धं चित्तपाट लिं।
८८.
चम्पका सोक पुन्‍नाग नागपूगाग सम्भवं,
मालतीवस्सिकीयादी नानावल्‍लीहि सम्भवं।
८९.
पदुमुप्पल कलहार कुमुदाद्याम्बु सम्भवं,
सुगन्धमधु मत्ताहि छप्पदालीहि कूजितं।
९०.
पुप्फवस्सं पवस्सित्थ तिंसयोजनमञ्‍जसे,
पसत्तो तत्थ तुरगो दुक्खतो अगमी तदा।
९१.
एवं पूजाविधानेहि गन्त्वा’नोमं महानदिं,
सितसेकत सङ्किण्णं बहुमीनकुलाकुलं।
९२.
तीरट्ठो पस्सि सो धीरो गङ्गानारिं रसावहं,
करोन्तिं वीचिबाभाति एणेपुप्फोपहारकं।
९३.
अस्सेन तं महानोमं लङ्घापेत्वा महामती,
परतीरे पतिट्ठासि विमले वालुका तले।
९४.
पब्बजितुं मयेत्थेव युत्तं नो मे पपञ्‍चितुं,
इति चिन्तिय ओभाय धारिताभरणानि सो।
९५.
छन्‍नस्स पटियादेत्वा कन्थकञ्‍च हयाधिपं,
निसितं खग्गमुग्गय्ह समोलिं छिन्दि कुन्तलं।
९६.
एवमावज्‍जयं नाथो सचे’हं सुगतो भवे,
तिट्ठतु गगने गन्त्वा इति उक्खिपि च’म्बरं।
९७.
ततो सक्‍को महग्घेन मणिचङ्गोटकेन तं,
पटिग्गहेत्वा सिरसं नेत्वा देवपुरं चरं।
९८.
कारेत्वा मणिथूपं सो नीधेत्वा तं सिरोरुहं,
अत्थाहं पतिमानेति सहदेवेहि नेकधा।
९९.
महाब्रह्मोपनीतट्ठपरिक्खारं महामती,
पटिग्गहेत्वा कासावं निवत्थो पारुतो तदा।
१००.
पुब्बे वियम्बरं गय्ह अम्बरे खिपि नायको,
पटिग्गहेत्वा तं ब्रह्मा नेत्वा ब्रह्मपुरं चरं।
१०१.
द्वादसयोजनुब्बेधं कत्वा थूपवरं सुभं,
तत्थ तं निदहित्वान पणिपातेति सब्बदा।
१०२.
सम्पुण्ण मनसङ्कप्पो पब्बज्‍जासिरि मुब्बहं,
छादेन्तो कामलेनेव मरुं चङक्‍कमि नायको।
१०३.
ततो अम्बवनं गन्त्वा विन्दन्तो पीतिजं सुखं,
वीतिनामयि सत्ताहं रम्मे पादपमण्डपे।
१०४.
ततो राजगहं गन्त्वा पारुपित्वा चीवरं,
गहेत्वा मणिवण्णं सो पत्तं करतलम्बुजा।
१०५.
बत्तिंस लक्खणूपेतो अनुब्यञ्‍जन मण्डितो,
ब्रह्मुज्‍जुगत्तो भगवा पुरसेट्ठमुपागमि।
१०६.
विसिखन्तरेन गच्छन्तं लोकेकनयनं जना,
दिस्वा एवं विचिन्तेसुं नायं यो सो जनाधिपो।
१०७.
कामं पुरवधुसोम्म वत्तसम्बन्धकारणा,
चन्दो’यमागतो अज्‍ज सकवेसेन नो मति।
१०८.
सुत्वान तं तदा केचि हसन्ता वचनन्तरं,
नायं ससी ससङेका सो भानुमेसो’ति नो मति।
१०९.
बोधेतुमागतो कामं पोरीनं वदनम्बुजे,
सकीयेनेव रूपेन विम्हयं पोरिमानुसे।
११०.
किं भो उम्मत्तका अत्थ एवं मा वदथा’धुना,
सतरंसी उण्हरंसी न सो एसो अविग्गहो।
१११.
कामेनालसजन्तुहि कीळितुं पुरमागतो,
सरूपेन न नो अत्थि संसयो बलु मानसे।
११२.
तेसं तं वचनं सुत्वा हसन्ता केचि जन्तुनो,
तुम्हे खलू न जानाथ सबाणे सधनू हि सो।
११३.
इस्सरो कन्तरूपेन तुङ्गमन्दिरता पुरं,
केलासो इति सम्पत्तो जहाथ विमतिं इध।
११४.
तेसम्पि वचनं सुत्वा हसन्तेके जना तदा,
नायं हरो तिनेत्तो सो केसवेसो इधागतो।
११५.
विचिणन्तो सिरिं अज्‍ज पुरसेट्ठमुपागतं,
वेसेनञ्‍ञेन मञ्‍ञाम एत्थ नो नत्थि संसयो।
११६.
पहरित्वा करं केचि सुत्वा तं वचनं नरा,
हसन्तेवं तदावोचुं वासुदेवो न वे अयं।
११७.
कामं सरोजनाभो सो वामनो कण्हविग्गहो,
अयमञ्‍ञतरचण्णेन आगतो पाकसासनो।
११८.
पुरं देवपुरन्तेतं मञ्‍ञमानो महाजुतिं,
पस्सितुन्ति पटिञ्‍ञातो मा भोन्तो विलपन्तु वे।
११९.
सुत्वा तेसं गिरं केचि केळिं कत्वान नेकधा,
तुम्हे सक्‍कं न जानाथ सो हि भो वजिरायुधो।
१२०.
एसो हि भो महाब्रह्मा ब्रह्मलोका इधागतो,
पमत्ता किन्‍नु वेदम्ही ब्रह्मबन्धु पुरे इध।
१२१.
अथेसं वचनं सुत्वा केचि पण्डितजातिका,
नेते चन्दादयो कामं मा मोहं भो पकासथ।
१२२.
चतुराननो महाब्रह्मा सोमसोम्माननो अयं,
समन्तपोत्थको ब्रह्मा पत्तहत्थो’यमब्भुतो।
१२३.
कामं पारमितापुण्ण पसत्थो पुरिसो अयं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ थोमेथेतं महाजुतिं।
१२४.
एवं वदन्ता सब्बे ते नागरा पुरिसुत्तमं,
गन्धपुप्फेहि पुजेन्ता नमस्सन्ता तमन्वगुं।
१२५.
नेत्तारित्तेहि पाजेन्ता मुनिनो रूपसागरे,
जन्तवो मननावायो पारं पस्सिंसु नो तदा।
१२६.
तदा लोकेकनयनो सपदानेन वीथियं,
चरं यापनमत्तंव लद्धागम्म पुरा बहि।
१२७.
पण्डवं गिरिमासज्‍ज तस्सच्छायाय सो मुनि।
सङ्घाटिं पञ्‍ञपेत्वान निसज्‍ज पुरिसासभो।
१२८.
अदिट्ठपुब्बं दिस्वान पत्ते मिस्सकभोजनं,
सञ्‍जातपटिकूलो तं नुदित्वा पच्‍चवेक्खणा।
१२९.
अमतं विय तं भुत्वा विक्खालेत्वा मुखं दका,
पत्ते वत्तं चरित्वान मुहुत्तं तत्थ विस्समि।
१३०.
पवत्तिं तं निसामेत्वा बिम्बिसारो नरिस्सरो,
सीघं तमुपगन्त्वान कतानुञ्‍ञो निसीदिय।
१३१.
निमन्तयित्वा रज्‍जेन अनिच्छन्ते यतिस्सरे,
अनुग्गहाय मे युत्तं बुद्धभूतेनिधागमं।
१३२.
एवं निमन्तितो तेनाधिवासेत्वा महामती,
अगमासुरुवेलाय मतुलोरु परक्‍कमो।
१३३.
पधानं पदहित्वान छब्बस्समतिदुक्‍करं,
पकासेत्वान लोकस्स मोक्खं नत्थिति तेन सो।
१३४.
ततोप्पभुति वत्तन्तो मज्झिमप्पटि पत्तियं,
कायस्सानुग्गहं कत्वा ततो सम्पिणिति’न्द्रियो।
१३५.
मूले’जपालनिग्रोधपादपस्स महामुनि,
निसीदि निजसोभाहि ओभासेन्तो दिसोदिसं।
१३६.
तदा सेनानि निगमे सुजाता खीर दायिका,
सम्पुण्णमनसङ्कप्पा याचित्वा वटदेवतं।
१३७.
धीरं देवोति मञ्‍ञन्ति तुट्ठहट्ठा पमोदिता,
हेमपातिं सपायासं दत्वान इदम’ब्रुवि।
१३८.
यथा मय्हं महादेव इद्धा पत्थित पत्थना,
तथेव तव सङ्कप्पो खिप्पमेव समिज्झतु।
१३९.
इति वत्वान वन्दित्वा कत्वा च नं पदक्खिणं,
पक्‍कन्ताय सुजाताय धीरो पातिं समादिय।
१४०.
उपगन्त्वानातिरम्मं नदिं सो नीलवाहिनिं,
सुप्पतिट्ठितनामम्हि नदीतित्थे निसीदिय।
१४१.
भुञ्‍जित्वा ऊनपण्णास पिण्डं कत्वान भोजनं,
विस्सज्‍जेत्वा ततो पातिं पटिसोतं नरासभो।
१४२.
ततो सालवनुय्याने विस्समन्तो दिवादिने,
दिस्वान सुपिने पञ्‍च अत्थं तेसं विचिन्तिय।
१४३.
आबोधिमूलतो मग्गे देवेहि समलङ्कते,
मणितोरणपालीहि पुण्णकुम्भद्धाजादिहि।
१४४.
सायण्हसमये नाथो गच्छन्तो बोधि सन्तिकं,
दिस्वान सोत्थियं नाम थूयमानं दिजुत्तमं।
१४५.
तेन दिन्‍नट्ठ मुट्ठिन्तु गहेत्वा नीलसद्दलं,
बोधिमूलमुपागम्म कत्वान तं पदक्खिणं।
१४६.
अकासि तीणसन्थारं पाचीनाभिमुखं तदा,
ततो महिं द्विधा कत्वा समुट्ठासि महासनं।
१४७.
उच्‍चं चुद्दसहत्थेन नाना चित्त विचित्तितं,
अभट्ठनहित्थ तत्रट्ठो इच्‍चेवं दळ्हमानसो।
१४८.
कामं तचो नहारू च अट्ठि च अवसिस्सतु,
उपसुस्सतु मे गत्ते सब्बन्तं मंसलोहितं।
१४९.
न उट्ठहामबुज्झित्वा न जहे वीरियं मम,
अधिट्ठहित्वा एवं सो निसीदि वजिरासने।
१५०.
अनतिक्‍कमं ठपेत्वान चरणं चरणुपरि,
कमलं कमलेनेव मणिबन्धं विधाय सो।
१५१.
बालासोकदलासत्त परं वा’सोकपल्‍लवं,
निधाय नयनानत्द पाणिं पाणितले जिनो।
१५२.
यथा सञ्झाघनालीढ तुङ्गकञ्‍चन पब्बतो,
सुरत्तचीवरच्छन्‍न चारिगत्त विराजितो।
१५३.
उदयावलकोटिम्हि दिप्पन्तोव दिवाकरो
कन्धरोपरि दिप्पन्त मुखमण्डलमण्डितो।
१५४.
यथा चामिकरब्यम्हे सुनीलं सीहपञ्‍जरं,
असम्पकम्पपम्हेहि पिहितद्धसुलोचनो।
१५५.
नीलुप्पलकलापंच जननेत्तालिपातनं,
सज्झुदण्डसमाबद्ध बोधिक्खन्धमफस्सि सो।
१५६.
निसिन्‍नो बोधितो छेज्‍ज पवाळतरुणङ्कुरा,
पतमाना समन्तासुं तेजं विय कुबुद्धीनं।
१५७.
देवा तत्थ समागञ्‍जुं खिप्पं दससहस्सियं,
कमलासनोरगा चेव सिद्धविज्‍जाधरादयो
१५८.
सहम्पति महाब्रह्मा ब्रह्मसेनापुरक्खतो,
सितातपत्तं धारेन्तो ठीतो सम्बुद्ध सन्तिके।
१५९.
वीसं रतन सतायामं विजयुत्तर नामकं,
सङ्खं धमेन्तो अट्ठासि सादरो पाकसासनो।
१६०.
सुयामो सह सेनाय थोमयन्तो नराधिपं,
मणितालवण्टं पग्गय्ह मन्दमन्देन वीजति।
१६१.
जितकित्ति लतग्गम्हि सस्स पुप्फंच पुप्फीतं,
वाळविजनिमुग्गय्ह अट्ठा सन्तुसितो तहिं।
१६२.
बेलुवं वीणमादाय गीतं नानालयानुगं,
पञ्‍चसिखो ठितो तत्थ गायमानो अनेकधा।
१६३.
महाकालो’पि नागिन्दो नागसङ्घपुरक्खतो,
थोमेन्तो तत्थ अट्ठासि नवारहगुणादिहि।
१६४.
रङ्गभुमिं मापयित्वा गहेत्वान वरङ्गना,
उपहारं करोन्तट्ठा तिम्बरू सूरियवच्‍चसा।
१६५.
आगन्त्वा सह सेनाय सितङ्गो सितभुसनो,
धतरट्ठो ठितो पुब्बे आरक्खं कुरुमानको।
१६६.
पूरेन्तो सकसेनाय दक्खिणस्सं विरूळ्हको,
आरक्खं कुरुमानट्ठा नीलङ्गो नीलभुसनो।
१६७.
विरूपक्खो’पि अट्ठासि पालयं पच्छिमं दिसं,
रत्तङ्गाभरणो वम्मी निजसेनापुरक्खतो।
१६८.
उत्तरस्सं ससेनाय आरक्खं कुरुमानको,
सोण्णवण्णङ्गाभरणो अट्ठासि नरवाहनो।
१६९.
किमेत्थ बहुलापेन जातिक्खेत्तम्हि देवता,
नागता नेव वाहेसुं सब्बे एत्थे’व ओसटा।
१७०.
गगनातोतिण्णकेतु पादेहि पथवीतले,
नागादयो न धुतासुं केतुनं बहु का कथा।
१७१.
न धूता धजपादेहि वायुतुद्दामवुत्तिहि,
तारका गगने ब्रूमो किन्‍नु तत्थ धजालुता।
१७२.
पुब्बदिसा चक्‍कवाळ सिलायुग्गतकेतुनं,
पादानि परभागादि चक्‍कवाळसिलन्वगुं।
१७३.
चक्‍कवाळ महामेरु युगन्धर नगादयो,
पुप्फावतंसका’वासुं नानावण्णेहि सङ्खता।
१७४.
वामामन्दमकरन्द बिन्दुसन्दोह सुन्दरं,
उल्‍लोल पदुमाकिण्ण वितानं वासि अम्बरं।
१७५.
खित्तसोगन्धचुण्णानि देवब्रह्मादिना तहिं,
वितानं विय खायन्ति चक्‍कवाळग्गमण्डपे।
१७६.
कप्पूरागरुधूपेही तत्थ तत्थुग्गतेहि मा,
कालब्भकूटच्छन्‍नोव आसि मञ्‍ञं कथेमु किं।
१७७.
जातिक्खेत्तेसु देवेहि कतग्घिकुसुमादिना,
नोसीना धरणी भारा दिसेभानं बलं अहो।
१७८.
अम्बरालम्बमानानी पुप्फदामानि भूतलं,
आकड्ढनाय देवेहि बद्धरज्‍जुव भासरे
१७९.
अञ्‍ञोञ्‍ञकरमुग्गय्ह गगने सुरसुत्दरी,
परिब्भमन्ता गायन्ति तत्थ तत्थ मनोरमं।
१८०.
उभो भुजे विकासेत्वा मण्डितं सुरसुत्दरी,
भमन्ति भन्तभेण्डुव तत्थ तत्थम्बरे युगा।
१८१.
नीलुप्पलकलापादी गहेत्वान सुरङ्गना,
ठीतासुं परिवारेत्वा पूजमाना नरिस्सरं।
१८२.
रत्नपल्‍लवकलहार कमलुप्पल सङ्गते,
सन्‍नीरकुसुमाकिण्णे पुण्णेसोगन्धवारिही।
१८३.
कञ्‍चनादिघटे गय्ह अम्बरे सुरसुन्दरी,
कत्वान सुगतं मज्झे पूजयिंसु समन्ततो
१८४.
कञ्‍चनादासहत्था च काची कञ्‍ञा तथा ठिता,
तालवण्टे गहेत्वान ठीतासुं काचि देवता।
१८५.
काचि मङ्गल संयुत्त वचना तव पत्थना,
समिज्झतुति घोसेन्ती परिवारेत्वा ठिता जिनं।
१८६.
सिरिवच्छादि पग्गय्ह अट्ठमङ्गलमुत्तमं,
ठितासुं गगने नारी परिवारेत्वा मुनिस्सरं।
१८७.
नच्‍चन्ति केचि कीळन्ति सेलेन्ति च ललन्ति च,
वादेन्ति केचि गायन्ति वेलुक्खेपं करोन्ति च।
१८८.
नेकपुप्फग्घिपन्ती च तथा दीपग्घिपन्ति च,
मणिचामीकरासज्झु अग्घिका पन्तियो तथा।
१८९.
आब्रह्मभवनुग्गम्म चक्‍कवाळसमन्ततो,
तिट्ठन्ति जलमानायो बुद्धस्स मङ्गलुस्सवे।
१९०.
सत्तरतनसम्भुता नाना तोरणपन्तीयो,
हेमरम्भामया चापि तथा दुस्समया सियुं।
१९१.
नानावण्णेहि नेकेहि छत्तेहि च निरन्तरं,
चक्‍कवाळोदरं आसि सरंच कमलाकुलं।
१९२.
तत्थ तत्थुज्‍जलानेक यन्तदीपावली मही,
तारकाजालकाकिण्ण गगनङ्गनसन्तिभा।
१९३.
धजन्तरित छत्ता’सुं चक्‍कवाळगिरूपरि,
निरन्तरा’सुं तत्थेव घटदीपा च तोरण।
१९४.
नानातुरियनादेहि नानासङ्गीतिताहि च,
साधुवादेहि नेकेहि चक्‍कवाळो फुटो अहू।
१९५.
अहो महन्तता तस्स बुद्धस्स कतमङ्गले,
पूजाविसेसं तं को हि मुखेनेकेन भासती।
१९६.
चतुम्मुखो सहस्सक्खो द्विसहस्सनयनो फणी,
दसकण्ठो’पि तं सब्बं नेव सक्‍कोन्ति भासितुं।
१९७.
एवं सुरासुरब्रह्म वेनतेय्योरगादिहि,
निरन्तरं कतानेक महामह समाकुले।
१९८.
तस्मिन्तु वासरे मारो पस्सित्वा भुवनं इदं,
आमन्तेत्वा सानुवरे आहेवं सकुतूहलो।
१९९.
सब्बे दिब्बविमाना भो सुञ्‍ञा दिस्सन्ति छड्डिता,
पुरपालम्पहापेत्वा क्‍व गता’सुं सदेवका।
२००.
किम्भो मार न जानासि मत्तो सुत्तो’सि अज्‍ज किं,
सुद्धोदनिय सिद्धत्थो मायाय तनयो अयं।
२०१.
पुरेत्वा पारमी सब्बा कत्वान अभिनिक्खमं,
बोधिमुले निसिन्‍नो सि अज्‍ज बुद्धो भवामीति।
२०२.
तस्स पूजाविधानत्थं दससहस्सीसु देवता,
समागता हट्ठतुट्ठा करोन्तज्‍ज महामहं।
२०३.
किन्‍नु ते बधिरं सोतं किन्‍नु परिहायि लोचनं,
धजग्गा ते न दिस्सन्ति उल्‍लोलं ते न सूयति।
२०४.
तेसं तं वचनं सुत्वा अन्तको खलु पापिमा,
दुक्खितो दुम्मनो तेसं सोचन्तो इदम्ब्रुवि।
२०५.
अहो वता’तिपरिहानि संसारस्स महा अयं,
असारो खलु संसारो सिद्धत्थे विभवं गते।
२०६.
अहो वता’ति नट्ठम्हा तिवट्टं परिपुरितं,
होति भो दहना दड्ढवनंवाति अलक्खिकं।
२०७.
निरालोकं तिलोकं भो असुरं वासरं यथा,
परिमोसरतनं होति रज्‍जं वेदं जगत्तयं।
२०८.
ममेस विसयं हित्वा याति सिद्धत्थदारको,
तेन यातेन मग्गेन निक्खमन्ति बहुज्‍जना।
२०९.
भवन्तं न करोतेसो याव सुद्धोदनत्रजो,
एथ गच्छाम सिद्धत्थमसिद्धत्थं करोम भो।
२१०.
मापेथ भेरवं वण्णं बीभच्छं दुद्दसं खरं,
सद्देनेव पलापेथ तूलभट्टंव वायुना।
२११.
तस्स तं वचनं सुत्वा मारसेना समागमुं,
नानावेसधरा हुत्वा नानायुध समङ्गिनो।
२१२.
योजनानं तदा मारो दियड्ढसतमुच्‍चतो,
गिरिमेखलमारुय्ह सेनाय सहसा’गमी।
२१३.
दिस्वान दुरतो एत्तं देवा मारं सवाहिनिं,
भयट्टापगमुं खिप्पं धावमाना दिसोदिसं।
२१४.
संखिप्प खिप्पं सच्छत्तं ब्रह्मा धावि परम्मुखो,
कत्वान पिट्ठियं सङ्खं सक्‍को धावि विसङ्कितो।
२१५.
महाकालो’पि नागिन्दो निमुज्‍ज महियं तदा,
वत्तदत्तकरो भीरु सके निपति मञ्‍चके।
२१६.
सं सं पूजाविधानन्तु छड्डेत्वान सदेवका,
गतासुं सुञ्‍ञकं आसि चक्‍कवाळमिदं तदा।
२१७.
निस्सिरीकं पदेसं तं असोभं असमञ्‍जसं,
अहोसि पतितानेक पूजाभण्डसमाकुलं।
२१८.
एकोव तत्थ सुगतो निसीदि वजिरासने,
पज्‍जलं निजसिरिया सूरियोव युगन्धरे।
२१९.
अकम्पो च असन्त्रासी लोमहंस विवज्‍जितो,
अभीतो सीहराजाव मिगच्छापानमग्गतो।
२२०.
ततो धम्मिस्सरस्सग्गे दुन्‍निमित्तानि जायरुं,
अन्धकारं दिसा आसुं धूमकेतु च अम्बरे।
२२१.
दिनं दुद्दिनकं आसि हतरंसि दिवाकरो,
उक्‍कापतो’पि पञ्‍ञायि दिसाडाहोपपज्‍जथ।
२२२.
अघने गगने आसुं इन्दचापविरज्‍जुती,
अनलासनियो’दित्ता तत्थ तत्थ पतन्ती च
२२३.
काकोलसङ्घा वस्सिंसु उण्ण सकुणकोसिया,
चरिंसु अम्बरे’पेता कबन्धा च भयावहा।
२२४.
सेनं संविदहित्वान ततो मारो अभिद्दवि,
आगन्त्वा चक्‍कवाळम्हि ठितो जिनमुदिक्खिय।
२२५.
एककस्स मनुस्सस्स सन्तिकोपगमं मम,
न युत्तञ्हि गजो याति गजं नो याति कोत्थुकं।
२२६.
नेतं गरु पलापेतुं कालो इति विचिन्तिय,
मापेसि कुपितो खिप्पं कप्पनिल समानिलं।
२२७.
खिपन्तो गगने खिप्पं उद्धरित्वा वनस्पती,
कत्वान वनमुम्मूलं विद्धंसेन्तो असेसकं।
२२८.
चालेत्वा तालसालादिं लुञ्‍चित्वा गगने खिपं,
पातेन्तो चक्‍कवाळन्ते वाजिसीह गजादयो।
२२९.
पहरित्वा विवत्तेत्वा गिरिकूटानि उक्खिपं,
भमयन्तो नभोमज्झे धावतेव ततो ततो।
२३०.
सिलाहि सिलासङ्घट्ट महानादं पवत्तयं,
पातेन्तो दहनञ्‍चापि धूममम्बर मुक्खिपं।
२३१.
भमयन्तो गहेत्वान अम्बरे छदनिट्ठिका,
पासादे परिवत्तेत्वा पहरन्तो नगादिसु।
२३२.
खनन्तो पथविं पंसुं गहेत्वाम्बरमण्डले,
बन्धन्तोव परं भुमिं भिन्दन्तो तुङ्गपब्बते।
२३३.
भयानकेन सद्देन उपगम्म महामुनिं,
चालेतुं नेव सो सक्खि अंसुमत्तम्पि चीवरे।
२३४.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
पठमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२३५.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
इति पठमो विजयो।
२३६.
दिस्वा नमुचि धीरस्स मालुतेनानुपद्दवं,
दुक्खी च दुम्मनो आसि कोधेनातुरमानसो।
२३७.
होतु दानि महोघेन पवाहेमि इमं यतिं,
मापेत्वान महामेघं सोचनाय अलं मम।
२३८.
इति चिन्तिय सो मारो महामेघममापयि,
दिसासुम्पिहिता सब्बा अन्धकारो अवत्थरि।
२३९.
उपरूपरि गुणा हुत्वा सहस्सानि सतानि’पि,
धाराधरा महाधारा वत्तयिंसु समन्ततो।
२४०.
सोदामिनीसहस्सेहि विनद्धंव नभं अहू,
तत्थ तत्थ दिसाभागे इन्दचापा अवत्तथ।
२४१.
महारजतरज्‍जूहि सिब्बिताव नभावनी,
धराधरोरुधाराहि निरन्तरपवत्तिहि।
२४२.
तत्थ तत्थ पतन्तानि घोरासनिसता अहुं,
महाभीम नभो भेरिस्सना आसुं तहिं तहिं।
२४३.
उद्धरन्तो महासेले महोघो च तदुब्भवे,
केलास सिखराकार एणेपुञ्‍जे समुब्बहं।
२४४.
महाथूपप्पमाणादि महाबुब्बुलमुब्बहं,
गम्भीरो पुथुलो चण्डो उपगम्म जिनन्तिकं।
२४५.
सरीरे लोममत्तम्पि तेमेतुमसमत्थको,
गतो महोघो बुद्धस्स’भो’नुभावमहन्तता।
२४६.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
दुतिये मारयुद्धम्हि मारस्सासी पराजयो।
२४७.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नर सारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
दुतियो विजयो।
२४८.
ततो मारो असक्‍कोन्तो वस्सोघेन उपद्दवं,
कातुं तस्स उसूयादि कोपाकुलमनो तदा।
२४९.
भवतज्‍ज किमेतेन मारणे तस्स किं गरु,
इदानङ्गारवुट्ठीहि झापेमि सहसा इमं।
२५०.
इति चिन्तिय सो मारो मापेत्वाङ्गार वुट्ठियो,
पेसेसि नभसा तस्स सम्बुद्धस्स उपन्तिकं।
२५१.
महापब्बतसङ्कास जलितङ्गार रासयो,
धाविंसु नहसा तत्थ अच्‍चिमन्तो महब्भया।
२५२.
चिच्‍चिटायन सद्देहि पूरयन्तो दिसन्तरं,
धूपायन्तो फुलिङ्गेहि मारस्सापि भयावहा।
२५३.
उज्‍जालेन्ता महारुक्खे पब्बते’पि च सम्मुखे,
नरकोदरुग्गता अग्गी रासीवाति भयावहा।
२५४.
उपगन्त्वा मुहुत्तेन निसिन्‍नं मुनिपुङ्गवं,
मधुमत्तालिझङ्कार नादाकुलदिसामुखा।
२५५.
पातेन्ति सततामन्द मकरन्दज बिन्दवो,
मालावतंसका हुत्वा पादमुले पतिंसु ता।
२५६.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
ततिये मार युद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२५७.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
ततियो विजयो।
२५८.
तेनानुपद्दुतं बुद्धं पस्सित्वान पजापति,
दुक्खितो दुम्मनो हुत्वा एवं चिन्तेसि दुम्मति।
२५९.
पासाणवस्सं मापेत्वा चुण्णेत्वा पनिमं यतिं,
विद्धंसेमीति चिन्तेत्वा मापेसूपलवस्सकं।
२६०.
तस्मिं वस्से’ति बीभच्छा धूमायन्ता सजोतिका,
जलितङ्गारसङ्कासा पासाणुच्‍चावचा बहू।
२६१.
करानञ्‍ञोञ्‍ञसङ्घट्टा महन्तं भेरवं रवं,
दुद्दिनं धूमजालाहि कुरुमाना समन्ततो।
२६२.
सत्थूपगन्त्वाभिमुखं सन्तमालागुला विय,
पतिंसु सिरिपादे ते अमन्दामोदवाहिनो।
२६३.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
चतुत्थे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२६४.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
चतुत्थो विजयो।
२६५.
दिस्वानत्तमनो मारो दित्तो कोधग्गिना तदा,
मापेत्वा’युधवस्सं सो पेसेसि तदुपन्तिकं।
२६६.
नेत्तिंसच्छूरिका सत्ति हेण्डिवाल गदादयो,
तिण्गधारा पज्‍जलिता अचिरज्‍जुति सन्‍निभा।
२६७.
यथा पुप्फोपहारोपगन्त्वान गगनङ्गना,
एवं सम्बुद्धपादेसु पतिंसु परिवत्तिता।
२६८.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
पञ्‍चमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२६९.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
पञ्‍चमो विजयो।
२७०.
तं दिस्वा पापिमा कुद्धो यं यं तस्स करोम’हं,
तं तं’दानी न सक्‍कोति किञ्‍चि काकुमु’पक्‍कमं।
२७१.
मापेसि कुक्‍कुलं वस्सं मारमीत’धुना मुनिं,
सो’गा’कासा सम्पदित्तो धूमायन्तोव पज्‍जलं।
२७२.
जिनस्साभिमुखं गन्त्वा कुक्‍कुलो परिवत्तिय,
चन्दनस्स सितब्भस्स धूली हुत्वान पग्घरि।
२७३.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
छट्ठे नमुचि युद्धम्हि मारस्सासी पराजयो।
२७४.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
छट्ठो विजयो।
२७५.
ततो दिस्वान तं कण्हो कण्हसेना पुरक्खतो,
सङ्कुद्धो पेसयि तत्थ वस्सं सो सिकतामयं।
२७६.
खदीरङ्गार सङ्कासा वालुका गगनागता,
भस्सन्ता जिनपादन्ते वासचुण्णत्तमागता।
२७७.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
सत्तमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२७८.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नर सारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
सत्तमो विजयो।
२७९.
तम्पि दिस्वा असज्‍जन्तो अहिरी कोपकेतुको,
मापेत्वा पलिपन्दानि तत्थ ओसीदयामि तं।
२८०.
इति चिन्तिय मापेत्वा पेसेसि पलिपं घनं,
धूपायन्तो पज्‍जलन्तो गन्त्वा सो नभसा लहुं।
२८१.
सम्बुद्धसिरिपादम्हि सम्पत्तो निब्बुतो ततो,
नानासुगन्धसम्भुत गन्धकद्दमतं गतो।
२८२.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
अट्ठमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२८३.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
२८४.
ओलोकेन्तो ततो मारो मारारिं सिरियुज्‍जलं,
दिस्वा चित्तम्पसादेतुमसक्‍कोन्तो’ति कोपवा।
२८५.
अज्‍जेतमन्धकारस्मिं पक्खिपित्वा पमोहितुं,
मय्हं भारोति चिन्तेत्वा मापेसि तिमिरं घनं।
२८६.
लोकन्तरेसु सम्भुत तिमिसो’व भयावहो,
गन्त्वान गगना सो हि पत्वान मुनिसन्तिकं।
२८७.
यथा तिमिरमायाति विनासं सुरियुग्गते,
एवमासि जिनग्गम्हि अन्धकारो तथाविधो।
२८८.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
नवमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२८९.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
नवमो विजयो।
२९०.
एवं नवहि वुट्ठिहि कत्वा मारो महा भवं,
न तस्सोपद्दवं दिस्वा दित्तकोपानलाकुलो।
२९१.
गहेत्वान ततो खिप्पं ठपितं अत्तगुत्तिया,
चक्‍कायुधं महातेजं कुपितो खिपि वेगसा।
२९२.
धाराधरं तमुग्गय्ह कुद्धो पहरते यदी,
कलीरंव असज्‍जन्तो विखण्डेति पजापति।
२९३.
तथेव सो महिं कुद्धो मारो खिपति वेगवा,
न भवन्तोसधा पाणा विसुस्सन्ति सरादयो।
२९४.
तथेव कुपितो तेन खिपते सो महम्बुधिं,
विलयं जलजा यन्ति सुस्सते सो महण्णवो।
२९५.
एवं महानुभावो सो गच्छन्तो जलम्बरे,
पत्वान पतितो नाथं हुत्वान पुप्फचुम्बटं।
२९६.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
दसमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
२९७.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
दसमो विजयो।
२९८.
इति कोपग्गिना दित्तमनं मारं तदा जिनो,
करुणाजलसेकेन निब्बापेन्तो निसीदि सो।
२९९.
एवं कत्वापि सो कुद्धो अलद्धविजयो तदा,
आमन्तेसि सकं सेनं पलयानलभेरवं।
३००.
एथासु वत’रे मय्हं अस्सवा मारकिङ्करा,
नानावेसधरा होथ धारेथ विविधायुधे।
३०१.
सद्देहेतं पलापेथ याथ गण्हथ बन्धथ,
पादे गहेत्वा खिपथ चक्‍कवाळन्तरं इतो।
३०२.
अथगा सह वाचाहि भिंसा सा मारवाहिनी,
तुरङ्ग व्यग्घ मातङ्ग सीहादिरूप भिंसना।
३०३.
सा मारस्सुभतो पस्से चतुवीसतियोजने,
ठिता पच्छिमभागम्ही चक्‍कवाळसिलावधिं।
३०४.
बहलत्तेन सा आसि सम्पुण्ण नवयोजना,
यक्ख पेत पिसाचादि वेसेहि भयवाहिनी।
३०५.
संवट्ट वातसम्पात खुभीतम्बुधिनो विय,
उल्‍लोल भिमघोसो तु गतो ब्रह्मपुरावधिं।
३०६.
दन्त सङ्घट्ट सञ्‍जात जालामाला समाकुला,
तेसंगारा’व दित्तासुं कोधुम्मीलित लोचना
३०७.
वहन्ति धूमक्खन्धानि मुखकोटर कोटिही,
नीहटा नीहटा जिव्हा सुभीमोरगतं गता।
३०८.
उद्धरित्वान तालादि करित्वान सरासने,
भुजङ्गे च गुणे केचि गाळ्हमाकड्ढयन्ति च।
३०९.
पुण्डरीकच्छ सीहादी खिपन्ताभिमुखे तदा,
धावन्तेके समुग्गय्ह पुरतो दित्तपब्बते।
३१०.
भयानकाति नेकानि सीसानेक कलेबरे,
मापयित्वान पुरतो धावन्ति केचि किङ्करा।
३११.
सीसेन सीहसङ्कासा गत्तेन मनुजोपमा,
बुद्धस्साभिमुखं केचि धावन्ति मार किङ्करा।
३१२.
कण्ठीरवाकारदेहा मुखेन खलु रक्खसा,
हुत्वान अभिधावन्ति केचिमारस्स किङ्करा।
३१३.
दण्डमानवका सीसभागेना’तिभयावहा,
गत्तेन रक्खसा हुत्वा केचि धावन्ति किङकरा।
३१४.
दीपच्छेभ तुरङ्गानं व्यग्घ खग्गविसाणिनं,
वराह महिसादीनं कण्णपावुर भोगिनं।
३१५.
सीसाकार महासीसे तब्बिरुद्धे कलेबरे,
मापेत्वा अभिधावन्ति केचि मारस्स किङ्करा।
३१६.
आकड्ढेन्ता कपोलानं करसाखाहि सम्मुखे,
दस्सयन्ता महादाठं केचेन्ति मारकिङ्करा।
३१७.
तिखिणग्गनखा केचि फालयन्ता सकोदरे,
अन्ते गले पिलन्धित्वा धावन्ति किङ्करापरे।
३१८.
गिलन्ता केचि फणिनो उग्गिरन्ता तथेव च,
सीस कन्धर कण्णन्त बाहु अङ्गुलि आदिसु।
३१९.
सकलेसु सरीरेसु विसधूमग्गि सङ्कुले,
धारेन्ता’सिविसे केचि धावन्त्यग्गे भयावहा।
३२०.
पदित्तायोगुले गय्ह खिपन्तेके अनेकधा,
दित्तपब्बतमुद्धच्‍च केचि अग्गिकपालके,
खिपन्‍ना अभिधावन्ति दट्ठोट्ठा भीमलोचना।
३२१.
लालयन्ता सका जिव्हा खन्धे कत्वान मुग्गरे,
मत्तभुजङ्ग वेसेन धावन्ति अपरे भटा।
३२२.
पिबन्ता लोहितानेके खादन्ता पिसिते परे,
पिसाचाव’चरुं केचि मुनिराजस्स अग्गतो।
३२३.
उल्‍लङ्घन्ता च सेलेन्ता धावन्ता जलितायुधा,
भिमवेसधरा यक्खा केचेन्ति भकुटीमुखा।
३२४.
पणुण्ण सरवस्सेहि कुन्ततोमर वुट्ठिहि,
भेण्डिवाला’सिचक्‍केहि निब्भरासि दिगन्तरं।
३२५.
यं दिट्ठ सुत मत्तेन मरणं चित्त विब्भमं,
याति लोको कथं को तं निस्सेसं भासते नरो।
३२६.
नेकदन्तसहस्सेहि निक्खन्तग्गिसिखायुतं,
दाननिज्झरसम्पातं भीमगज्‍जनगज्‍जितं।
३२७.
नेकसत करग्गेहि धतायोलगुळादिकं,
सन्‍नद्धं कवचादीहि गिरिंच गिरिमेखलं।
३२८.
आरूळ्हो पापिमा तत्थ उस्सापेत्वा जयद्धजं,
विसालावत्त दाठग्गो चिपिटग्ग भग्ग नासिको।
३२९.
दट्ठोट्ठ भीमवदनो भकुटी वलि ललाटको,
कोधानलेहि सन्दिद्ध महक्खो तम्बदाठीको।
३३०.
नीलपब्बत सङक्‍कास विसमङ्गो महोदरो,
गोनसोरग सप्पादि अङ्गीकत सुभिंसनो।
३३१.
सहस्सबाहुं मापेत्वा छूरिका यट्ठि सत्ति च,
कोदण्डचण्डबाणे च चक्‍क कुन्तगदादि च।
३३२.
सङ्कु वेतालिका फरसु पासमुग्गर अङ्कुसे,
गहेत्वा कणयञ्‍चाथ तिसूल वजिरायुधे।
३३३.
परिवत्तेसि आकासे तेसमञ्‍ञोञ्‍ञ घट्टना,
उग्गतेहि फुलिङ्गेहि धावन्तेहि समन्ततो।
३३४.
अग्गि चक्‍कपरीतंच कुरुमानो निजं तनुं,
आवहन्तो भयं ब्रह्म सुर सिद्धादीनं तदा,
स मारसेनो सो मारो भगवन्तमुपागमि।
३३५.
उदयावलकूटम्हि भासन्तोव पभाकरो,
सुप्पतिट्ठितमेरू’व तिकूटाचल मुद्धनि।
३३६.
कत्वान पिट्ठितो बोधिं भूरुहं वजिरासने,
निसिन्‍नो भगवा’तीव निच्‍चलो अतिरोचति।
३३७.
अकम्पो सो मुनी एवमग्गे’कासि निजं बलं,
सम्मप्पधानसंयुत्तो दयामेत्तो महेसिको।
३३८.
चतुबुद्धभुमिसङ्खात जयभुमिमुदिक्खिय,
चतुस्सङ्गहवत्थूनं योजेत्वा द्वारकोट्ठके।
३३९.
योजेत्वान थिरं तत्थ सद्धादिबलकोट्ठके,
सतिपट्ठानपाकारे अभेज्‍जिन्द्रिय गोपुरे।
३४०.
थिरञाणयुधाकिण्णे मेत्ता सन्‍नाह वम्मितो,
अभीत भारती भुरि भेरिसङ्ख पुरक्खतो।
३४१.
चतुरङ्गविरियुत्तुङ्ग मातङ्गक्खन्धसङ्गतो,
पुञ्‍ञसम्भारभारेन कम्पयं वसुधातलं।
३४२.
चरियत्तय सङ्खात’मुस्सापित जयद्धजो,
एवं विधाय मारारि मारसङ्गाम मण्डलं।
३४३.
दानादयो महायोधे आहूय सहजातके,
सुणाथ भो गिरं मय्हं भवतज्‍ज महा भवो।
३४४.
एथ याथ समग्गत्थ न ओस्सक्‍कथ सुज्झथ,
विजेतुं मारयुद्धम्ही न सक्‍का’सेसजन्तुहि।
३४५.
अज्‍ज गच्छति निट्ठानं सो भो पारमिताभटा,
सहुस्साहा ममग्गम्हि दस्सेथ वीरियं सकं।
३४६.
अथ दानभटो आह अप्फोटं दिगुणं भुजं,
पस्सदानि महावीर बलं मे मारधंसने।
३४७.
परमत्थपारमि योधं तथे’व उपपारमिं,
उभो पस्से करित्वान ससेनो धावि दप्पवा।
३४८.
तथेव सीलनामव्हो पारमीभट’मुत्तमो,
निक्खम्म सह सेनाय मारसेनमभिद्दवी।
३४९.
तथानेक्खम्मनामोपि सन्‍नद्धो’सभटो भटो,
मारसेनामिगे हन्तुं धावि दीपी’व साहसो।
३५०.
पञ्‍ञायोधो’पि गच्छन्तो साटोपो धावि दप्पवा,
मारमेरुमहा अज्‍ज ससेनुम्मूलयामिति।
३५१.
वीरियपारमिता योधो दट्ठोट्ठो भीमगज्‍जनो,
सोसेमि मम तेजेन वदं’गा मार सागरं।
३५२.
खन्तिसच्‍चव्हया चेव ततो’धिट्ठानको भटो,
आसु धाविंसु पातेतुं मारस्स मकरद्धजं।
३५३.
मेत्तानामो महायोधो मारो मय्हमलन्ति’गा,
उपेक्खको’पी सो योधो मारसेनं पदालितुं।
३५४.
पेसेत्वेवं जिनो सेनं’सरीरं दळ्हविक्‍कमं,
निसिदि तस्स तेजेन निरुस्साहासि सा चमू।
३५५.
अहो भो विम्हयं दानि सुणाथ मुनिनो मम,
जेति एको निसिन्‍नोव समारं मारवाहिनिं।
३५६.
कोपानलेन सन्दित्तं दुट्ठ रुट्ठं पजापतिं,
अदुट्ठो जेति सम्बुद्धो आनुभावो हि तादिसो।
३५७.
दित्तायुधे खिपन्ते’पि विज्झन्ते वसवत्तिनी,
निरायुधो’व तं जेति आनुभावो हि तादिसो।
३५८.
सहाटोपं सहङकारं मारं साडम्बरं तदा,
निच्‍चलो जेति सम्बुद्धो आनुभावो हि तादिसो।
३५९.
हत्थस्स रथपत्तीहि धावन्तं तमितोचितो,
निसिन्‍नोव जिनो जेति आनुभावो हि तादिसो।
३६०.
भासन्तं नेकधा कण्ण कठोर गिरमन्तकं,
निस्सद्दो जेति सम्बुद्धो आनुभावो हि तादिसो।
३६१.
मारोपागम्म अट्ठासि लङ्घितुं असमत्थको,
बुद्धतेजग्गि पाकारं दित्तमब्भुग्गतं थिरं।
३६२.
तदाह नमुचि कुद्धो भुजमुक्खिप्प’मीदिसं,
खिप्पं सिद्धत्थ हे गच्छ सन्तकेदं ममासनं।
३६३.
नो चे गच्छसि ते हदयं फालेमि नखसत्तिहि,
विचुण्णेमि तुवं पादे गहेत्वा पथवीतले।
३६४.
पस्स मे महतिं सेनं पस्स आयुधसञ्‍चयं,
तेन तं अभिमद्दामि तुवटं गच्छिदं मम।
३६५.
अथस्स वचनं सुत्वा जिनो’ह मधुरङ्गिरो,
कदा ते पूरिता मार पल्‍लङ्कत्थाय पारमी।
३६६.
कदा अदासि सीसादी दानं सीलं कथं तव,
तदत्थाय कथापेहि के ते पच्‍चक्खकारका।
३६७.
अथा’ह फरुसो मारो नेतं गरु मुने मम,
अयं सा परिसा सब्बा तस्स पच्‍चक्खकारकं।
३६८.
उग्घोसेसि महासेना पक्खी’हन्ति विसुं विसुं,
भुमुद्रियन मत्तोव ततो कोलाहलो अहु।
३६९.
अथाह मारो समण अहं सक्खि कथापयिं,
तव को सक्खि यज्‍जत्थि कथापेहि लहुं मम।
३७०.
अथाह भगवा तस्स गम्भीरं मधुरं गिरं,
निच्छारेन्ता मयूरस्स सुनादं फणिनो यथा।
३७१.
तवेव मे न सन्तीध पच्‍चक्खत्थं सचेतना,
अचेतनाव मेदानि सन्ति पच्‍चक्खवादिनो।
३७२.
इति वत्वान मारारि सञ्त्धा जिमूत गब्भतो,
निक्खन्त विज्‍जुसङ्कासं करं चामीकरज्‍जुतिं।
३७३.
रत्त चीवरगब्भम्हा नीहरित्वा जिनो तदा,
धरण्यभिमुखं’कासि उद्दिस्स भुमिकामिनिं।
३७४.
दानमानादिकम्मे मे कम्पन्ती जातिजातियं,
किमज्‍ज निस्सणासी’ति जिनो वाचमुदाहरी।
३७५.
सक्खि’हन्ति वदन्तीव ततो भुमिवरङ्गना,
सळिलावनिपरियन्ता गज्‍जन्ति नच्‍चि तावदे।
३७६.
मही सागर ऊमी’व उट्ठापेन्ति महूमियो,
छद्धा कम्पि कुलालस्स चक्‍कंवाति परिब्भमि।
३७७.
हिमवा गिरिराजा च युगन्धर नगादयो,
कूटबागा समुक्खिप्प नच्‍चिंसु नटका विय।
३७८.
दिस्वा सुत्वा तमच्छेरं गयेनुब्बिग्ग मानसा,
मारसेना पभिन्‍नासि भिन्‍नवेलोव सागरो।
३७९.
भयेनट्टस्सरा भन्ता पतन्तञ्‍ञोञ्‍ञ घट्टना,
विकिरित्वा कचे पिट्ठे धाविंसु मारकिङ्करा।
३८०.
गहितायुधानि छड्डेन्ता पिदहन्ताननं करा,
निवत्थवत्थमत्ते’पि धाविंसु अनपेक्खका।
३८१.
अङ्गुलियो मुखे केचि पक्खिपन्ति रुदन्ति च,
केचि वन्दन्ति यावन्ति अभयं सामि देहि नो।
३८२.
सिद्धत्थो’यं जितो किन्‍नु निस्सासा रुद्धभासना,
पिट्ठिपस्समुदिक्खन्ति धाविंसु चकिता परे।
३८३.
गिरिमेखलो’पि नागिन्दो जन्‍नुकेन पती तदा,
मारो’पि पतितो खिप्पं धावित्वा’दस्सनं गतो।
३८४.
तङ्कणे उग्गतो आसि सत्थु कित्ति जयद्धजो,
अवहेन्तोव सुरादीनं ब्रह्मलोकावधिं गतो।
३८५.
तदासि विजयो तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
चरिमे मारयुद्धम्हि मारस्सासि पराजयो।
३८६.
एवं महानुभावोति मन्त्वान नरसारथिं,
निच्‍चं वन्दथ पूजेथ सो हि वो सरणं सदा।
एकादसमो विजयो।
३८७.
लद्धाभिविजये बुद्धे निसिन्‍ने वजिरासने,
परिवारयुं गतागम्म पुरे विय सुरादयो।
३८८.
देवा ते निखिला नेत्वा नानापूजाविधिं ततो,
सन्तुट्ठा मुनिनो’कासुं महन्तं जयमङ्गलं।
३८९.
सम्पत्ताथ निसाकन्ता मानेतुंच मुनिस्सरं,
पुब्बापरम्बरे लग्ग ससीणक्‍कण्ण भुसण।
३९०.
सुनीलाकास धम्मिल्‍ले धत्त तारालिमालिका,
वीजेन्तीव दिसा बाहा फुल्‍लचूतक चामरे।
३९१.
मल्‍लिका मुकुलासत्त सम्मत्तालिगणा तदा,
धमेन्ता विय सङ्खानि कूजेन्ति मधुरं गिरं।
३९२.
सामोद मकरन्देहि मन्दमन्दानिलागता,
सजुण्हा जिनबिम्बम्हि उतुं गाहेन्ति सीतलं।
३९३.
अविज्‍जादि महामूलं तिवट्टत्थिर खन्धकं,
संसार विसरुक्खं सो आरद्धुम्मुलितुं तदा।
३९४.
भावेन्तो पुरिमे यामे सरन्तो खन्धसन्ततिं,
पुब्बेनिवासानुस्सति ञाणं लद्धा नरिस्सरो।
३९५.
तथा मज्झिम यामम्हि दिब्बचक्खु विसोधना,
चुतुपपात ञाणञ्‍च अधिगंत्वान सब्बसो।
३९६.
रत्तिया पच्छिमे यामे चिन्तयन्तो जरादयो,
विपस्सित्वा नामरूपे आरोपेत्वा तिलक्खणं।
३९७.
सम्मसन्तो किलेसेहि विवेचेत्वा सकं मनं,
आसवानं खये ञाणा लद्धा अग्गफलं तदा।
३९८.
पत्तो निब्बाणनगरं बोज्झङ्ग रतनिस्सरो,
सद्धम्मराजा हुत्वान पीतिवाचमुदाहरी।
३९९.
अनेकजाति संसारं सन्धाविस्सं अनिब्बिसं,
गहकारकं गवेसन्तो दुक्खा जाति पुनप्पुनं।
४००.
गहकारक दिट्ठोसि पुन गेहं न काहसि,
सब्बा ते फासुका भग्गा गहकूटं विसङ्खितं,
विसङ्खारगतं चित्तं तण्हानं खयमज्झगा।
४०१.
इच्‍चेव मग्गमतदानविधिप्पवीण,
कारुञ्‍ञपुञ्‍ञहदयेन महोदयेन,
पत्वा भवण्णवमपारमनन्तदुक्खं,
येनोचिता परमपारमिता जिनेन।
४०२.
योचेव सब्बविभवं पणुदित्व रज्‍जम्
निक्खम्म पत्व चलपत्तमहीरुहस्स,
मूले निसज्‍ज सबलं पबलञ्‍च मारं,
पापारयो च विजितो स ददातु सन्तिं।
अभिसम्बोधि कथा।
४०३.
तिलोकनाथो सुगतो ततो तदा
उदानवाचं समुदाहरित्वा,
पल्‍लङ्कमाभुज्‍ज दुमिन्दमूले
चिन्तेसि एवं वजिरासनस्मिं।
४०४.
दानादयो पारमिता चिनित्वा
असङ्खकप्पानि च खेपयित्वा,
अस्सेव पल्‍लङ्कवरस्स हेतु
सन्धावितं तं भजितं वयज्‍ज।
४०५.
यावस्सु पुण्ण मम चेतनायो
तावेत्थ अच्छामि न वुट्ठहामि,
मंत्वान सो नेकसहस्ससङ्खा
जिनो समापत्ति वलञ्‍जि तत्थ।
४०६.
देवातिदेवो तिभवेकनाथो
हतावकासो जितपञ्‍चमारो,
पितामहादीहि महीयमानो
खेपेसि सत्था दिवसानि सत्त।
इति पठम सत्ताहं।
४०७.
यस्मासनं नेव जहाति तस्मा
तिसन्धियुत्तेन निसीदितेव,
अज्‍जापि कत्तब्बमनेन अत्थि
देवानमिच्छासि मनम्हि कङ्खा।
४०८.
तेसं मनं सो मनसा विदित्वा
विनोदनत्थं विमतिन्तु तेसं,
उट्ठाय तम्हा नभमुप्पतित्वा
दस्सेसि तेसं मुनिपाटिहेरं।
४०९.
विनोदयित्वा सुगतो तदेवम्
सुधासिनं चेतसि कङ्खरासिं,
पल्‍लङ्कतो उत्तरपुब्बकण्णम्
आकासतोरुय्ह जलं रवीव।
४१०.
जिनो दुमिन्दस्स च आसनस्स
बहूपकारत्तमनुस्सरन्तो,
ठितो पदं किञ्‍चि अकोपयन्तो
इतो चितो लोक न मुज्‍जहन्तो।
४११.
नीलायतक्खामलकन्तितोय
धारानिपातेन दुमिन्दराजं,
निसिञ्‍चमानो दिवसानि सत्त
पूजेसि तं’निमिसलोचनेहि।
४१२.
अज्‍जापि तस्मिं धरणिप्पदेसे
कतस्स थूपस्स तदेव नामं,
अहोसि देवा च नरो’रगा च
महेन्ति ते तेन दिवं पयन्ति।
इति दुतिय सत्ताहं।
४१३.
देवा ततो देववरस्स तस्स
सुचङ्कमं’कंसु मणीहि नाना,
पल्‍लङ्कतो ठानवरस्स मज्झे
पुब्बापरासायनमन्तराले।
४१४.
नरिन्द नागिन्द सुरिन्द पूजितो
छब्बण्णरंसीहि समुज्‍जलन्तो,
नीलम्बरे तारकितो ससी’व
सो चङ्कमी सत्त अहानि तत्थ।
४१५.
अज्‍जापि तस्मिं धरणिप्पदेसे
कतस्स थूपस्स तदेव नामं,
अहोसि देवा च नरोरगा च
महेन्ति ते तेन दिवं पयन्ति।
इति ततिय सत्ताहं।
४१६.
ततो दुमिन्दस्स सुरासुरिन्दा
महीतले पच्छिमोत्तरायं,
मापिंसु नानारतनालयग्गम्
निसज्‍ज पल्‍लङ्कवरे तहिं सो।
४१७.
सुदुद्दसागाधमपारपारम्
समन्तपट्ठानतरङ्गभङ्गिं,
धम्मोदधिं ञाणसुमेरुमत्था
सालोलयं खेपयहानि सत्त।
४१८.
अज्‍जापि तस्मिं धरणिप्पदेसे
कतस्स थूपस्स तदेव नामं,
अहोसि देवा च नरोरगा च
महेन्ति ते तेन दिवं पयन्ति।
इति चतुत्थ सत्ताहं।
४१९.
ततो जिनो गन्त्व’जपालमूले
विमुत्तिजं सादुफलं’नुभोन्तो,
सत्ताहमत्तं अतिवत्तयी सो
देवातिदेवो करुणागुणग्गो।
४२०.
तदागता मारवधू मुनित्दम्
पलोभितुं या पितुनो सकासा,
तासं पयोगम्पिध बिन्दुमत्तम्
कथीयते तं समुपागतत्ता।
४२१.
तदा स मारो समरे जिनेन
पराजितो सोचनको’पगंत्वा,
पज्झायमानो’थ अधोमुखो’च
निसीदि तुण्ही विलिखं छमायं।
४२२.
पराजयं मय्ह ममेव दोसो
न तस्स कस्माहमयं’च नासिं,
सीसक्खिमंसादि च पुत्तदारे
नादन्ति एवं मनसी करोन्तो।
४२३.
पवत्तिमेतं मकरद्धजस्स
सुत्वान तण्हा अरती रगा च,
यत्थच्छि मारो परिसोचयन्तो
तत्थागमुं ता चकिता खणेन।
४२४.
दिस्वान तं तत्थ तथा निसिन्‍नम्
निस्सासरुद्धं गिरमुग्गिरन्ती,
तुसार बिन्दुनिवहेहि’सार
पङ्केरुहाकार विसालनेत्ता।
४२५.
हा तात हा तात किमासि तेदम्
नट्ठन्‍नु ते किं वद पत्थसी किं,
को ते दिसो केन पराजितो’सि
किमानयिस्साम हनाम कं नो।
४२६.
किम्होतियोदानि न पस्सथेतम्
सुद्धोदनीयं ततकित्तिघोसं,
मुखम्हि मय्हं मसिमक्खयन्तम्
अतिच्‍च यन्तं विसयं पसय्ह।
४२७.
न भारिया तात मनुस्सभूतम्
कत्तुं वसं को वसमेति नाम्हं,
तं रागपासेन गजं’व मत्तम्
सुबन्धकं बन्धिय आनयेम।
४२८.
न रागपासेन हि आननीयो
मारस्स धेय्यं समतिक्‍कमीव,
अपेतरागो अरहा अकम्पो
सोवाम तस्मा सुभगा तनुजा।
४२९.
सचेतनो सो हि मनुस्सभुतो
अचेतनञ्‍चे समुपागमाम,
करोम तं नो वसगं किमेत्थ
चित्तं बलं पस्सथ नो खणेन।
४३०.
रूपेन नेत्तं सुमनोहरेन
गन्धेन घाणं सवणं सरेन,
फस्सेन गत्तं रससा रसञ्‍ञम्
मनञ्‍च पासेन च कामजेन
४३१.
सुबाहुपासेन च तस्स गीवम्
बाहुद्वयं धारितमालदामा,
बन्धित्वदानेव तमा’नयाम
बलञ्हि नो पस्सथ तात’दानि।
४३२.
वत्वान एवं वचनं पितुस्स
पणम्म पादानि पगब्भितन्ता,
यत्थच्छि मारारि विरोचमानो
तत्था’गमुं खिप्पमुदग्गचित्ता।
४३३.
सामोदमालाकुलकेसभार
पयोधरा कुङक्‍कुमहारिहारा,
बिम्बाधरा चारुसभा पभासा
उम्मादयन्ती जनमानसानि।
४३४.
मुद्धेन मिस्सं मधुरे निमुग्गम्
स्नेहेन तिन्तं रसतो’नुविद्धं,
भासिंसु वाचं हदयङ्गमन्ता
विलोकनेनेव धितिं हरन्ती।
४३५.
वसन्तकन्तो नवयोब्बनो’सि
सुवण्णवण्णो हदयङ्गमो’सि
एको निसिन्‍नो’सि वटस्स मूले
सिमन्तिनी सामि कुहिन्‍नु तुय्हं।
४३६.
तरङ्गहीनो’पि तरङ्गमाली
ससङ्कहीना रजनी च सामी,
हंसा’लिहीना सरसी सुफुल्‍ला
नाभाति कन्ता विरतो धवो’पि।
४३७.
वसन्तकालो च वनं सुफुल्‍लम्
निसाकराभा भमरालिगीतं,
सुगन्धमन्दोपगता समीरा
विरोचसि त्वम्पि च योब्बनेन।
४३८.
मयम्पि चेत्थेव समागतम्ह
मनो’नुकूला च मनुञ्‍ञरूपा,
करोति किंत्व’ज्‍ज सकामदाहो
कामाकरो’दानि समागतो नो।
४३९.
मा तेदिसं योब्बनरूपसारम्
सुविग्गहं छादय चीवरेन,
तेनेव नो नेत्तमनम्हि सामि
मा देहि दाहं तव दासिभुते।
४४०.
नखंसु सुत्ते’रुणपानिपादे
नेत्तिन्दनीलानि’व आवुणन्तो,
त्वमच्छि नो सामि मुखम्बुजेसु
न एन्ति किन्ते नयनालिमाला।
४४१.
सुधासिलागीञ्‍जक लोहदारु
जातेहि त्वं धीर न निम्मितो’सि,
रूपी’सि सोम्मो’सि तथापि सामि
किं कामरागं मनसा नुदेसि।
४४२.
अयञ्‍च बाला चतुरा रतीसु
बालेति कङ्खं जह मानसम्हि,
किं मञ्‍जरी भिज्‍जति सम्पफुल्‍ला
मत्तालिराजे परिचुम्बमाने।
४४३.
अयञ्‍च रामा रमणीयरूपा
पीणोरुगण्डा कुवमण्डला च,
तं कामिनिं कामय फुल्‍लकञ्‍जे
हंसो यथा केसर सम्पगिद्धो।
४४४.
चिन्तामणिं भद्दघटञ्‍च कप्प
तरुं समापज्‍ज दळिद्दभावा,
नापेन्ति सत्ता खलु दुब्भगत्ता
तथेव नो’सी तव पादसेवा।
४४५.
एवञ्हि ता रञ्‍जनमञ्‍जुभासा
सहस्समेकञ्‍च सतानि अट्ठ,
वेसानि सम्मा अभिनिम्मिणित्वा
पलोभयुन्तं बहूधा मुनिन्दं।
ततो तण्हा?।
४४६.
यक्खोसि मत्तोसि सिलामयोसि
अचेतनोसा’थ अयोमयोसि,
अवीतरागञ्हि सचेतनञ्‍चे
अनेनुपायेनु’पसङ्कमाम।
४४७.
फलेय्य खीप्पं हदयञ्हि तस्स
उण्हंव रत्तं मुखतु’ग्गमेय्य,
सियाव खिप्पं अपि चित्तखेपम्
उम्मादभावंच स पापुणेय्य।
४४८.
यथा पलुत्तो हरितोपलम्हि
खित्तो नळो सुस्सति आतपेन,
एवं विसुस्सेति विसादमेति
सो मुच्छति मुय्हति दुक्खमेति।
४४९.
सोकावकिण्णे नु वनम्हि झायसि
वित्तन्‍नु जितो उद पत्थयानो,
आगुन्‍नू गामस्मिं अकासि किञ्‍चि
जनेन कस्मा न करोसि सक्खिं।
सत्था?।
४५०.
अत्थस्स पत्तिं हदयस्स सन्तिम्
छेत्वान सेनं पियसातरूपम्
एको’हं झायं सुखमनुबोधिम्
जनेन तस्मा न करोम सक्खिं।
इमा द्वे पालियं?।
४५१.
पलुट्ठगत्तं दहनेन मक्‍कटिम्
सुसानपेतिञ्‍च जिगुच्छनीयं,
जेगुच्छियं जङ्गम मीळ्हरासिम्
दिस्वान को तं वरये सपञ्‍ञो।
अथ अरति?।
४५२.
कथं विहारी बहुलो च भिक्खु
पञ्‍चोघतिण्णे अतरीध छट्ठं,
कथं झायिं बहुलं कामसञ्‍ञा
परिबाहिरा होन्ति अलद्ध यो तं।
सत्था?।
४५३.
पस्सद्धकायो सुविमुत्तचित्तो
असङ्खरानो सतिमा अनोको,
अञ्‍ञाय धम्मं अवितक्‍क झायी
न कुप्पती नस्सरती न थीनो।
४५४.
एवं विहारी बहुलो च भिक्खु
पञ्‍चोघतिण्णे अतरीध छट्ठं,
एवं झायिं बहुलं कामसञ्‍ञा
परिबाहिरा होन्ति अलद्ध यो तं।
अथ रगा?।
४५५.
अच्छेच्छि तण्हं गणसङ्घचारी
अद्धा तरिस्सन्ती बहू च सद्धा,
बहुं वतायं जनत’मनोको
अच्छिज्‍ज नेस्सति मच्‍चुराजस्स पारं।
सत्था? ।
४५६.
नयन्ति वे महावीरा सद्धम्मेन तथागता,
धम्मेन नयमानानं का उसूया विजानतं।
इमा पञ्‍च पालियं?।
४५७.
सुत्वान तं धम्मवरं जिनस्स
पमत्तबन्धुस्स रगादिरामा,
पलोभितुं ने’व समत्थका तम्
अगंसु खिप्पं पितुनो सकासं।
४५८.
मारो तदारा’व समेक्खमानो
दिस्वागता केवलमेव तायो,
मा कत्थ कामं मम भासितानि
कामत्थ पातुं मिगतण्हिकापं।
४५९.
बाला कुमुदनाळेहि पब्बतं अभिमन्थथ,
गिरिं नखेन खणथ अयो दन्तेहि खादथ।
४६०.
सेलंव सिरसि ऊहच्‍च पाताले गाधमेसथ,
खानुंव उरसा’सज्‍ज निब्बिज्‍जापेथ गोतमा।
इमा द्वे पालियं?।
४६१.
वत्वान एवं विमनो स मारो
सटीतुको सम्भवनं पयासि,
सत्थाथ रागा परिमुत्तचित्तो
जहासि तस्मिं दिवसानि सत्त।
४६२.
अज्‍जापि तं साखिवरम्पितेन
’नुभुतमत्तेन महेन्ति सब्बे,
तेनेव ते सग्गगता विमाने
मोदन्ति कामेहि अनूपमेहि।
इति पञ्‍चम सत्ताहं।
४६३.
ततो मुनिन्दो मुचलिन्दमूले
निसीदि गन्त्वा पवरासनम्हि,
युगन्धरे बालरवी’व रंसि
जालाहि लोकं परिपूरयन्तो।
४६४.
अथान मेघो जलदा सतेहि
पपूरयं खं थनयं सविज्‍जु,
ससीतवातो किरमम्बुधारम्
विरोचमानो विसकण्ठिकाहि।
४६५.
अमन्दनण्दो मुचलिन्दभोगी
दिस्वा मुनिन्दं मुचलिन्दमूले,
परिक्खिपित्वान विसालभोगा
छादेत्व सम्मा सफणो फणेन।
४६६.
अज्झेसि सो तस्स अनुग्गहाय
निसीदि गन्त्वा भुजगा’सनम्हि,
सत्था तदा रूपियमन्दिरेव
सत्तामहत्तं सुविमुत्तचित्तो।
४६७.
अज्‍जापि तं साखिवरम्पि तेन
’नुभुतमत्तेन महेन्ति सब्बे,
तेनेव ते सग्गगता विमाने
मोदन्ति कामेहि अनूपमेहि।
इति छट्ठम सत्ताहं।
४६८.
ततो’पगन्त्वा यतिराज राजा
निसीदि राजायतनस्स मूले,
विमुत्तिजं पीतिसुखं’नुभोन्तो
सत्ताहमत्तं करुणागुणग्गो।
४६९.
अज्‍जापि तं साखिवरम्पि तेन
’नुभुतमत्तेन महेन्ती सब्बे,
तेनेव ते सग्गगता विमाने
मोदन्ति कामेहि अनूपमेहि।
इति सत्तम सत्ताहं।
४७०.
आहार किच्‍चादि विवज्‍जितस्स
सुखानुभोन्तस्स विमुत्तिजानि,
सम्पीणितङ्गस्स जिनस्स तस्स
इच्‍चच्‍चगुं सत्तदिनानि सत्त।
४७१.
देवानमिन्देन ततो’पनीत
मुखोदकादिम्परिभुञ्‍जियान,
निसिन्‍नमत्ते यतिराज राजे
तत्था’गमुं द्वे वाणिजा खणेन।
४७२.
उस्साहिता देववरेन सम्मा
सालोहिता तस्स तपुस्स-भल्‍लिका,
मन्थञ्‍च सादुं मधुपिण्डिकञ्‍च
आदाय नाथं इदमब्रुवुन्ते।
४७३.
इदञ्हि नो धीर अनुग्गहाय
पटिग्गहेत्व परिभुञ्‍ज दानं,
हिताय तं होति सुखाय चेव
अनप्पकप्पेसु अनागतेसु।
४७४.
पटिग्गहेत्वा मुनि देवदिन्‍न
पत्तेन पच्‍चग्घसिलामयेन,
भुत्वान तेसं अनुमोदनत्थम्
देसेसि धम्मं वरदं पसत्थं।
४७५.
द्वे भातिका वाणीजका जिनस्स
धम्मं सुणित्वान पसन्‍नचित्ता,
द्वे वाचिकोपासकतं गतासुम्
याचिंसु ते तं पुन पूजनीयं।
४७६.
परामसित्वान सिरं ततो सो
अदा जिनो कुन्तल धातुमुट्ठिं,
ते तेन तुट्ठा सुमना पतीता
महिंसु नेत्वा विभवानुरूपं।
४७७.
सत्था’थ गन्त्वा अजपालमूले
सहस्स रंसीव युगन्धरम्हि,
निसज्‍ज लोकं अनुलोकयन्तो
वितक्‍कि एवं मनसा वितक्‍कं।
४७८.
मयज्झपन्‍नो वरधम्मसारो
ससस्स सिन्धू’व अगाधपारो,
अबुद्धसत्तेहि तमज्‍ज कस्स
पकासयिस्सञ्हि जळो हि लोको।
४७९.
देसेमि चे धम्मवरं पणीतम्
किलन्तभावोव ममस्स अस्मा,
किमत्तदुक्खे निति चिन्तयन्तो
नुय्याममाका मुनि देसनम्हि।
४८०.
सहम्पती नाम ततो विधाता
सचेतसा तस्स मनं विदित्वा,
विनस्सतीदं खलु सब्बलोकम्
अदेसिते तेनि’ति कम्पमानो।
४८१.
सकासमागम्म जिनस्स तस्स
सगारवो ब्रह्मगणेन तत्थ,
निहच्‍च जानुं पथवीतलम्हि
नमस्समानो इदमब्रूवी सो।
४८२.
त्वं देवदेवो स सुमेधकाले
पलोकितं लोकमुदिक्खमानो,
विहाय दीपङ्करपादमूले
लद्धा’मतं तं करुणागुणेन।
४८३.
पविस्स संसारवनं विदुग्गम्
मंसक्खिसीसादिम’दासि दानं,
वेदेसि दुक्खं अमितं असय्हम्
तं ते परत्थं’व न अत्तहेतुं।
४८४.
सन्तीध सत्ता खलु मन्दरागा
ञातुं समत्था सुगतस्स धम्मं,
आराधितो मे करुणागुणग्गो
देसेहि धम्मं अनुकम्पमानो।
४८५.
काले विकासन्ति खरंसु मिस्सा
थलम्बुजाता कुसुमानि नाना,
तथे’व ते धम्मकराभिफुट्ठा
विकासमायन्ती जना अनेका
४८६.
सम्पन्‍न विज्‍जाचरणो सतीमा
जुतिन्धरो अन्तिमदेहधारी,
पटिग्गहेत्वास्स निमन्तणं सो
जनेसि सत्ते करुणा मनस्मिं।
४८७.
अपारुता तेसं अमतस्स द्वारा
ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं,
विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिम्
धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे।
४८८.
पटिग्गहेसीति उदग्गचित्तो
अज्झेसनं मे चतुराणनो सो,
नत्वान नाथं सहपारिसज्‍जो
पक्‍कामि तम्हा भवनं खणेन।
४८९.
ततो जिनो तेन गहितनुञ्‍ञो
देसेमि कस्सेति उदिक्खमानो,
आळार-उद्दे समुदिक्ख धीरो,
मन्त्वान तेसं अचिरच्‍चुतित्तं।
४९०.
कहन्‍नुखो’हं वरधम्मचक्‍कम्
अञ्‍ञेन केनापि अवत्तनीयं,
लोकस्स चिन्तामणिसन्तिभग्गम्
पवत्तयिस्सन्ती विचिन्तयन्तो।
४९१.
दिस्वान भिक्खू मुनि पञ्‍चवग्गे
आदाय पत्तञ्‍च तिचीवरञ्‍च,
बाराणसीयं मिगदायमेन्तो
अद्धानमग्गं पटिपज्‍जि सत्था।
४९२.
तत्थामरब्रह्मगणेहि पूत
पथे फणी पक्खि चतुप्पदा च,
आरञ्‍ञदेवा तरुपब्बता च
महिंसु नेकेहि सुविम्हयेहि।
४९३.
ततोपगा सो मिगदायमग्गे
दिस्वा यतीसं यतयो’पगन्त्वा,
अकंसु वत्तं पटिपत्तिसारा
पवत्तयी तत्थ स धम्मचक्‍कं।
४९४.
अञ्‍ञादिकोण्डञ्‍ञवसिप्पधाना
कोटीनमट्ठारस कञ्‍जयोनी,
असीतिकोटी’पि सुधासि सङ्घा
अञ्‍ञासुमग्गं कमतो तदा ते।
४९५.
अतिच्‍चयातम्हि निदाघकाले
वस्सानकाले समुपागतस्मिं,
तत्थेव वस्सं उपगम्म धीरो
तेमासमत्तं अवसी वसीसो।
४९६.
ततो यसं तस्स सहायकेपि
पतिट्ठपेत्वा अरहत्तमग्गे,
भुतिं जनानं अनुब्रूहयन्तो
वस्सस्स अन्तं अकरी तहिं सो।
४९७.
वस्सच्‍चये लोकविदू मुनिन्दो
आमन्तयी ते यतयो सपुत्ते,
ते’थागमुं निब्बणथा कतञ्‍जली
’दमब्रुवि तेसम’नन्त पञ्‍ञो।
४९८.
उग्घोसयन्ता मम धम्मघोसम्
समाहनन्ता मम धम्मभेरिं,
साधुं धमेन्ता मम धम्मसङ्खम्
चराथ तुम्हे सनरामरानं।
४९९.
जयद्धजं मे भुवनुक्खिपन्ता
उस्सापयन्ता मम धम्मकेतुं,
अथुक्खिपन्ता मम धम्मकुन्तम्
चराथ लोकेसु सदेवकेसु।
५००.
सुसज्‍जितत्तं अमतस्स मग्गम्
सकण्टकत्तं नरकायनस्स,
माराननस्मिं मसिमक्खितत्तम्
कथेथ लोकस्स सदेवकस्स।
५०१.
बुद्धन्तरं सुप्पिहितं अचारम्
पुरस्स मोक्खस्स विसालद्वारं,
अवापुरी नो भगवा’धुना भो
यथज्‍ज सब्बेती निवेदयव्हो।
५०२.
उप्पन्‍नभावं भुवने ममज्‍ज
तथेव धम्मस्स च पातुभावं,
उप्पन्‍नभावञ्‍च ममोरसानम्
पकासयन्ता जगतिं चराथ।
५०३.
वनम्हि पन्ते गिरिगब्भरायम्
रुक्खस्स मूले’पि च सुञ्‍ञा’गारे,
वसं यतत्ता मम धम्ममग्गम्
देसेथ लोके सनरामरानं।
५०४.
वत्वान एवं यतयो दिसासु
पेसेत्व नाथो उरुवेलगामी,
पटिपज्‍जि मग्गं अथ अन्तराले
कप्पासिकव्हं विपिनं पविस्स।
५०५.
तस्मिं रमन्ते समतिंसमत्ते
राजोरसे सो पवरो विनेत्वा,
दत्वा’मतं धम्ममथुद्दिसित्वा
अगोरुवेलं गजराजगामी।
५०६.
तत्थोरुवेलाधिककस्सपोति
पसिद्धनामस्स ससिस्सकस्स,
अग्गं फलं सो परिपावयन्तो
वसी वसन्ते वसीनं वरिट्ठो।
५०७.
तदाहरुं नेगम नागरा च
यञ्‍ञं महाकस्सप तापसस्स,
जिनो विदित्वास्स मनं मनेन
वसी विसुं तस्स पसाद हेतु।
कथं?
५०८.
गन्त्वान उत्तरकुरुं भगवा तदानि
पिण्डञ्‍चरित्व रमणीय हिमालयद्दिं,
आगम्म सादुरस नीर भराभिरामे
’नोतत्तके मुनिवरो परिभुञ्‍जियान।
५०९.
चिन्तेसि एवमहमप्पतरंव कालम्
ठस्सामि सासन ममञ्हि अनागतेसु,
लङ्कातले भवति तत्थ इदानि यक्ख
सम्बाधमत्थि मम तत्थ गतेसु’दानि।
५१०.
सब्बा’मनुस्सज भयं पविनस्सती’ति
मन्त्वा ततो यतिवरो करुणाय सत्ते,
सञ्झाघनेहि परिनद्ध रवीव रत्त
निग्रोधपक्‍क सदिसं चरपंसुकूलं।
५११.
धारेत्व सेलमय सुन्दर पत्तहत्थो
छब्बण्णरंसि निवहं दिसि पूरयन्तो,
सम्बोधितो नवम फुस्सज पुण्णमायम्
लङ्कातलं विजयितुं नभसा’गमासि।
५१२.
ब्रह्मासुरामर फणि गरुळा च सिद्ध
विज्‍जाधरादि जनता सहपारिसज्‍जा,
केता’तपत्त घट दीपुरु तोरणेहि
पूजं अकंसु महतिं गगनायनम्हि।
५१३.
लङ्कङ्गना उरसि भासुर तार हार
सङ्कास सीतल मनोहर नीर पूरा,
तस्मिं महादिपद वालुक नाम गङ्गा
भुमज्झगासि जन नेत्त हराभिरामा।
५१४.
तस्साविदूर सुचि रम्मतरे पदेसे
आयामतो मिततियोजन वित्थतेन,
चत्तारि गावुतमितं नयनाभिरामम्
आसार सीतजल निज्झर भुरिघोसं।
५१५.
मत्तालिपालि खग गीतिज मिस्सरागम्
सम्मत्त चित्त मिगसङ्घ निसेवितं तं,
नच्‍चन्त नेकसिखि सङ्गत पादपिण्डम्
उय्यानमासि उरुनागवनाभिधानं।
५१६.
रम्मे तदा रतनदीपवरम्हि लङ्का
लोकाभिधान हरिकण्डक यक्खदासे,
ओदुम्बरे सुमनकूटक तण्डुलेय्ये
सेलेसु मारगिरि मिस्सकरिट्ठनामे।
५१७.
ये’ञ्‍ञेपि सन्ति गिरयो वनरामणेय्या
गङ्गा नदी गिरिगुहा सिकतातला च,
तत्थावसन्ति रहसा फरुसानिरुद्दा
पाणातिपात निरता सठकूट यक्खा।
५१८.
सङ्गम्म ते महति नागवनम्हि तम्हि
सम्मन्तयिंसु सभटा सह पारिसज्‍जा,
त्वं को’सि रे! इति परो अपरं खरेन
तिक्खेन वादकणयेन अरुन्तुदन्ता।
५१९.
कुज्झिंसु ते अथितरीतर कारणेन
वाक्येन युद्ध परिरद्ध पगब्भितत्ता,
सङ्खाभितापग पतीव’नवट्ठचित्ता
सारम्भगब्बितमना परिरावयन्ति।
५२०.
तस्मिं खणे’भिमतदो सुगतो नभम्हि
आगम्म तेस’मनुकम्पित मानसेन,
गोपानसी सम मनोहर रंसिमालि
तत्थच्छि खे गुणमणी मणिकण्णिकाव।
५२१.
तेसं जिनो कलहवूपसमाय हेतु
मापेसि वुट्ठि तिमिरा’निलसीतभीतिं,
तत्थासि गज्‍जितघनो सुरचापखित्त
धारासरेहि वितुदं निसिवार सङ्घं।
५२२.
अन्धाव ते घनतरे तिमिरे निमुग्गा
मुळ्हा दिसञ्‍च विदिसं न विदिंसु भीता,
चण्डानिलुद्धट महा गिरिकूटरुक्ख
सम्पात भीत रुदिता गतिमेसयन्ति।
५२३.
सीतेन ते अथ दिजे परिकोटयन्ता
अञ्‍ञोञ्‍ञगत्तमवलम्ब परोदयिंसु,
रूपानि नेकभयदानि च घोसणानि
वत्तिंसु तेन विविधं भयमासि तेसं।
५२४.
बुद्धापि दुक्खितमना परदुक्खकेन
कस्मा करोन्ति अनयं’ति न चिन्तनीयं,
लोको हनाति विटपि फलदान हेतु
सत्थेन सोम रिपुगाहक वासरम्हि।
५२५.
सत्था ततो तमनुदो सभये ससोके
दिस्वान गुय्हक जने करुणायितत्तो,
वुट्ठिं तमञ्‍च पवनं पणुदित्व सब्बम्
दस्सेसि अत्तमखिलं दुमणीव खम्हि।
५२६.
दिस्वान ते मुनिवर’ञ्‍जलि पङ्कजेहि
सज्‍जेत्व सीस सरसी इदम’ब्रुविंसु,
याचाम नो’भयपदं भवतो सकासा
दासेसु धीर करुणं करणीयमेव।
५२७.
एवं तदा’वच जिनो मधुरस्सरेन
आमन्त ते निसिचरे’वनते समेक्ख,
तुम्हे ददाथ यदि ठानममेकदेसम्
सब्बे अपेन्ती घनवातज सीतदुक्खा।
५२८.
यज्‍जेवमीतिम’पयाति करोम भो तम्
गण्हाहि धीर यदि इच्छसि सब्बदीपं,
वत्वान तेहि परिदिन्‍न छमाय मग्गो
ओगम्म तत्थ पुथु पत्थरि चम्म कण्डं।
५२९.
तस्मिं निसज्‍ज कसिणं समापज्‍ज तेजो
जालाकुलं जलित मग्गीममापयी सो,
सो धूमकेतु गगनुग्गत तुङ्गसिङ्गो
सन्दड्ढयं गिरिवनानु’रुघोसयन्तो।
५३०.
रुक्खेहि रुक्खवन पब्बत लङ्घनेन
साखामिगे च विहगे अनुबन्धयं’व,
वेस्सानरो वनमरू मिगसूकरे’पि
सन्धावि गुय्हक जने इति चिन्तयन्तो।
५३१.
दिस्वान तत्थ पचुरातन विप्फुलिङ्ग
सम्मिस्स जाल दहनं गुहका समेच्‍च,
धावुं विकिण्णकच बप्पजल’द्दनेत्ता
दारत्तजेहि सहिता गतिमेसमाना।
५३२.
सम्बुद्धतेज परिदड्ढ सरीरचित्ता
आहच्‍च सागरतटं परिधावमाना,
तस्मिम्पि ते पविसितुं सरणं न लद्धा
छम्हि ततो सपदि सन्‍निपतिंसु सब्बे।
५३३.
दिस्वान ते मुनिवरो सहये ससोके
रम्मं तदा जलधिमज्झगतं महन्तं,
इद्धीहि सेहि गिरिदीपमि’धानयित्वा
आरोपयित्व निखिले पुन तत्थ’कासि।
५३४.
कत्वेवमे’समसमो’पसमन्त’मीतिम्
तत्थेव भासुरतरो भगवा निसीदि,
ब्रह्मामरा’सुरफणी गरुळादि सिद्धा
सङ्गम्म’कंसु महतिं महम’ग्गरूपं।
५३५.
देसेसि संसदि जिनो सुतिसाधु धम्मम्
तस्मिं सदासवनुदं सिवदं जनानं,
सुत्वान नेकसतकोटि पमाण पाणा
लद्धा तदा समभवुं चरधम्मचक्खुं।
५३६.
तस्मिं दिने सुमनकूट वराधिवासो
तेजिद्धिबुद्धिविभवो सुमनाभिधानो,
देवो पसन्‍नहदयो रतनत्तयम्हि
सम्पापुणित्थ पठमं फलमुत्तमं सो।
५३७.
उट्ठाय तुट्ठवदनो कतपञ्‍जलीको
मुग्गो जिनग्ग नखरंसि पयोदधिम्हि
वन्दित्व एवमवचा’तुल वीर धीर
लोकग्ग पुग्गल वरं दद सामि धीस।
५३८.
दासोस्मि ते चरण पङ्कज पूजकोहम्
सद्धादयादि विभवो तनयो’हमस्मि,
तुम्हे विना खणलवं वसितुं न इच्छे
तस्मा ददातु भगवा मम पूजनीयं।
५३९.
सुत्वान तं धितिमती परिमज्‍ज सीसम्
संसत्त छप्पद सरोरुह सन्‍निभेन,
हत्थेन नील सक कुन्तल धातुमुट्ठिम्
दज्‍जाथ सो मणिमयेन करण्डकेन।
५४०.
पग्गय्ह बाहुयुगलेन ठीतो नमित्वा
मुद्धा दधासि मकुटं विय पीणितत्तो,
कत्वा’थ सो वर महं तिदिवेहि सद्धि
’मप्पेत्व धीर फरिभुत्त वसुन्धरायं।
५४१.
सो’कासि नीलरतनेहि महारहेहि
उब्बेधतो रतन सत्त पमाण थूपं,
नाथे धरन्तसमयेव पतिट्ठही सो
थूपो तिलोकसुखदो मणि कामदो’व।
५४२.
पच्छा तिलोकसरणे परिनिब्बुतम्हि
खीणा सवो समहिमो सरभु यतिन्दो,
आदाय तं चितकतो जिनगीवधातुम्
तस्मिं निधाय’करि बारस हत्थथूपं।
५४३.
चूळाभयह्ववनिपो समये’परस्मिम्
बत्तिंस हत्थम’करियत्थ वरोरुथूपं,
दुट्ठादिगामणि नुपो दमिळे हनन्तो
कारेसि कञ्‍चुकमथो चतुसट्ठिहत्थं।
५४४.
एवं स सीहलमहासरमजझरूळ्हम्
सेतम्बुजं’व मधुपावलि सेवनीयं,
भुमङ्गना करतले सितवित्थलीलो
थूपो ददातु मसमोपसमं जनानं।
५४५.
लङ्कोपसग्गम’वधूय विधाय खेमम्
लङ्कं निजाय वरकुन्तल धातुया तं,
कत्वान भासुरतरं मुनि मङ्गलाय
पायासि तारक पथे’नुरुवेलमेव।
५४६.
तस्मिं विधाय बहुविम्हित पाटिहेरम्
भेत्वा ससिस्सकि’सिनो पुन दिट्ठिजालं,
दत्वान निब्बुतिपदं सहसिस्सकस्स
निब्बाण सुन्दर पुरं परिपूरयित्थ।
५४७.
तम्हा विकासित कुसेसय काननाभ
वीतासवेहि निवुतो सुगतेभगामी,
पायासि राजगह गामी’मुदारमग्गम्
वेनेय्य जन्तु कमलाकर भानुरूपो।
५४८.
तस्मिं गते जिनवरे वर बिम्बिसारो
पूजं अकासि महतिं सह देवताहि,
तस्मिञ्हि संसदि लभिंसु अनप्पपाणा
मग्गे फले च सरणे च पतिट्ठहिंसु
५४९.
राजा ततो विपुल वेलुवनाभिरामम्
सालङ्कतं विविध पादप मण्डपेहि,
पादासि दक्खिणकरे जलपातनेन
कत्वा धराधरधरं हिमवञ्‍च कम्पं।
५५०.
तस्मिं समन्तनयनो नयनाभिरामो
भुतिं जनस्स सततं अभिवड्ढयन्तो,
धम्मम्बु वुट्ठि निकरं परिवस्सयन्तो
वस्सं वसी अदुतियो दुतियम्हि वस्से।
५५१.
देविन्द मोलि समलङ्कत पादपिट्ठो
लोकस्स अत्थचरणे सतताभियुत्तो,
तत्थेव सो हि ततिये’पि चतुत्थवस्से
वासं अकासि सुगतो सिरिसन्तिवासो।
५५२.
लोकस्स धम्म म’मलं सततं वहन्तो
सावत्थियं रुचिर जेतवने’भिरामे,
वासं अकासि सुखदो मुनिपञ्‍चमस्मिम्
वेनेय्य सत्तसमयं समुदिक्खमानो।
इति लङ्काय पठमा’गमनं।
५५३.
अथ भगवति तस्मिं जेतनामे वनस्मिम्
निवसति सतिलङ्का मङ्गला’वासरूपा,
उपवनमिव नाके नन्दनं देवतानम्
अमर उरगवासा रम्मरूपा बभूव।
५५४.
तहिमति रुचिरस्मिं वड्ढमानादि सेले
मधुर सलिलवाहे रम्मकल्याणिकादो,
उदधि भुजगवासे नागदीपन्तिके च
महति महिम युत्ता नागसङ्घा वसन्ति।
५५५.
पचुर महिम युत्तो वड्ढमानाचलस्मिम्
अधिपति भुजगानं आसि चूलोदरव्हो,
महुदर इति नामो नागदीपोदधिम्हि
निवसति अथ तेसं पब्बतेय्यो’रगिन्दो।
५५६.
इतर भुजग रञ्‍ञो धीतरं नागकञ्‍ञम्
पियतरम’भिरूपं’कासि दारं तदा हि,
अथ च दुहितुया सो दीयमानं ददन्तो
रुचिर मणीमयग्घं आसनञ्‍चापदासि।
५५७.
दुहितरि मतकाले ते’थ पल्‍लङ्कहेतु
जलज थलज नागा युद्धसज्‍जा अहेसुं,
अथ थलज भुजङ्गा भङ्गकल्‍लोलमाला
सदिस लूलित चित्ता गब्बितेवं रवन्ति।
५५८.
किमु’दधिज फणीनं कित्ति सम्पत्तिया नो
अपि यसपरिवारा किं बलेनिद्धिया किं,
अहमहमीति गब्बा किं किमिस्साय तेसम्
भवति तिमिर’रीनं भानुमग्गुन्‍नती का।
५५९.
अथ जलज’लगद्दा गज्‍जनं गज्‍जयन्ता
भयजनक पगब्भा फोटयन्ता भूजानं,
अहमह पभू रे!रे! पब्बतेय्यान’मेतम्
पटुतरडसितोट्ठा कक्ख’ळेवं रवन्ति।
५६०.
पटुतर गरुनादा ताव गज्‍जन्ति दन्ती
नयन पथमु’पेन्ते याव कण्ठिरवानं,
तथरिव थलजाता जुम्हयन्ता समग्गा
नयन पथगता नो सुञ्‍ञदप्पा भवन्ति।
५६१.
इति तदुभयसेना घट्टयन्ता’ञ्‍ञमञ्‍ञम्
विविध पहरण्हो उग्गिरन्ती गिरन्ति,
सतत खुभित वेला सागरूमीव भन्ता
लुलित लुलित चित्ता युद्धनिन्‍ना ठितासुं।
५६२.
अथ तदहु मुनिन्दो यामिनीयाम’मन्ते
पतिनिय मतिजालं लोकमोलोकयन्तो,
समर वसगतानं भोगीनं भाविभुतिम्
तदुपरि च’भिवुद्धिं पस्सि लङ्कातलस्स।
५६३.
अथ मुनि मधुमासे’पोसथे कालपक्खे
कत निखिल विधानो गय्ह सङ्घाटिकादिं,
अनुगतिकमुदिक्खं पञ्‍चनेत्तो समन्ता
सुमन सुमन नामं पस्सि देवं समिद्धिं।
५६४.
तदहु सुमनदेवो जेतनामे सुरम्मे
अधिवसति विहारे द्वारकोट्ठोपकट्ठे,
ठित विटप समिद्धे खीरिकापादपस्मिम्
सुगत मभिनमन्तो अन्वहं पूजयन्तो।
५६५.
तमसम्मुनि दिस्वा’मन्तयित्वा’गते तम्
इदमवच मया भो सद्धिमागच्छ लङ्कं,
सह तव भवनम्हा पुब्बवुत्थप्पदेसे
तव भवति पतिट्ठा भोगिनञ्‍जा’भिवुद्धि।
५६६.
अथ मुनिवचनं सो मुद्धनाम’ग्गहेत्वा
समुदितहदयो तं रुक्खमुद्धच्‍च मूला,
सुगतमुपरि कत्वा धारयन्तो सुफुल्‍लम्
बरिहि बरिहि छत्ताकारमागा नभम्ही।
५६७.
दसबल तनुभा’भिस्सङ्गमा सो दुमन्दो
तरल मणीव नाना’भाहि सम्भावनीयो,
विलसित इव सब्बे रुक्खसेलादयो’पि
अपगत सकवण्णावण्णवन्ता विरेजुं।
५६८.
खग भुजग सुरादि मस्सिता छप्पभाहि
निजपति निजजाया स्वञ्‍ञमञ्‍ञासु मुय्हुं,
असित गगन मज्झे सोभमानो मुनिन्दो
वितत विविध रंसी रंसिमालीव गञ्छि।
५६९.
जलद पटल सण्डे वज्झमुद्दाळयित्वा
बहि विलसितकायो सोम्मदोसाकरो,व
कतुपरि तरुछायो जोतमानो समानो
उरग समरठानं गन्थ्वा’कासे निसज्‍ज।
५७०.
घनतर तिमिरं सो इद्धिया सङ्घरित्वा
तहिमतिरव भीमं घोरसंरम्भवन्तं,
असनि सत निपातं वस्सधारा करालम्
उरुतर तत मेघं मापयी सीतवातं।
५७१.
इति तिभुवननाथो दप्पिते नागसङ्घे
विमद करण हेतु दस्सयी भेरवानी,
अथ’पगत पगब्भे ते विदित्वान सत्था
अपनुदि भयजातं तङ्खणंयेव तत्थ।
५७२.
तरुण तरणिसोभा केतुमालाविलासिम्
सुभरुचि मुखवन्दं लक्खणाकिण्णगत्तं,
तिभव विभवदायिं तं विदित्वान नागा
चुतपहरण हत्था वन्दमाना महिंसु।
५७३.
सिरसी निहितपाणी रत्तपङ्केरुहेहि
विकच वदन नेत्ता’मन्द कञ्‍जुप्पलेहि,
सक सक धत नानावण्ण वम्मादिकेहि
विविध कुसुमवत्था’मन्द दीपद्धजेहि।
५७४.
उरग भवनवासा नागकञ्‍ञा समेच्‍च
कुच कलस सहस्सं धारयन्ति सलीलं,
ललित कणक वल्‍लि लीलमाधत्त गत्ता
थुति मुखर मुखा ता साधु कीळं अकंसु।
५७५.
अथ मुनि उरगानं विग्गहं तं समेतुम्
सुतिमन कमनीयं निच्छरं ब्रह्मघोसं,
अजरममर मग्गं सुप्पसत्थं सुधिहि
वरमति वरधम्मं देसयी नं फणीनं।
५७६.
न भो भो संसारे खलु भवति सारं लवम्पि
विसेसा तं सीतं जलित दहने विज्‍जति कदा,
सदा रागं रोगं ब्यधति जनतं नेकदुरितम्
तथापा’युं पातो रविरभिमुखुस्साव सदिसं।
५७७.
सरीरो’यं बत्तिंस विध कुणपो सार रहितो
परित्तं योब्बञ्‍ञं कुसुम सदिसं निग्गतसिरि,
पहन्त्वा गन्तब्बं भवज विभवं सम्भतमिदम्
अथेवं सन्ते भो वरयति भवं को नु हि बुधो।
५७८.
पलासी मक्खी कोधूपह मतो मानविभवो
जनो’तीतो’तो भो पयति नरकं दारुणतरं,
फणी मज्‍जारो सा गुहक कपयो भूय बहुसो
वधेन्तञ्‍ञोञ्‍ञं ते ननुभवमिदं दुक्खम’निसं।
५७९.
पुरे काको’लुका अथ वनभवा फन्दन इसा
करित्वा’ट्ठाने’घं चिरमनुभवुं दुक्खमनिसं,
अहो कप्पट्ठन्तं सरथ दुरितं वेरजमिदम्
न हेत्थस्सादो भो’णुमपि कलहे मेत्तिम’मतं।
५८०.
बलं बालानं भो सक सक वधायेव भवति
अतीतेका खुद्दा लटुकिकदिजा नट्ठतनया,
गजं बालं मत्तं पविधि न बलं होति सरणम्
अथट्ठाने किं भो कुरुथ वीरियं भुति हननं।
५८१.
न दुक्खं तेसं ये विगत कलहा एकमनसा
अतीते भो लापा अघटित माना पेय्यवचना,
सुखं वासं’कासुं यदहनि भवुं ते’थ विधुरा
वसं व्याधस्सागुं तदहनि अहो!मेधग बलं।
५८२.
इति तिखिण सुधिमा कत्तुमेते समग्गे
अवदि पवर धम्मं साधु विञ्‍ञुप्पसत्थं,
अथ मुदितमना ते पीणिता तस्स नागा
मणिमयम’तुलं तं आसनं पूजयिंसु।
५८३.
अथ मुनि गगनम्बोरुय्ह भुमिप्पदेसम्
तरुण रविव तस्मिं आसने आसि भासं,
अथ भुजगगणा ते दिब्ब खज्‍जादिकेहि
परिविसिय मुनिन्दं साधु धम्मं सुणिंसु।
५८४.
अथ जल थलजानं तत्थ युद्धा’गतानम्
अगणित भूजगानं’सीतिकोटी भुजङ्गा,
विमल सरणसीले सुप्पतिट्ठा सुतुट्ठा
अकरु’मतिमुळारं सत्थु पूजाविधानं।
५८५.
अथ महुदर रञ्ग्ञो मातुलो नागराजा
मनिनयनकनामो रम्मकळ्याणदेसा,
उरग समर हेतू आगतो नागदीपम्
सुगतवर सरीरं दिस्व नत्वालपेवं।
५८६.
यदि सुगत! इमं त्वं नागतो अस्स ठानम्
मयमपगत पाणा होम झत्वा’ञ्‍ञमञ्‍ञं,
रुधिरवह विकिण्णो अस्स भुमिप्पदेसो
पसमि दहन दित्तं अम्बुदेनेव तं त्वं।
५८७.
मम भगव! पुरामे दिट्ठपुब्बं तवेतम्
रुचिर सिरिसरीरं रंसिजाला’भिकिण्णं,
अपि सुमधुर धम्मं देसयन्ते सुरानम्
दसबल सुतपुब्बं आनुभावञ्‍च तुय्हं।
५८८.
अहमसम पुरे ते विस्सुतोयेव दासो
यदि मनसि दया ते होति दासे पुना’पि,
पवर रतनदीपे होति कळ्याणिगङ्गा
मम वसति तहिं तं दट्ठुकामो’भियाचे।
५८९.
इति यतिपति तस्सा’राधनं पग्गहेत्वा
सक परिचित भुम्या चेतियत्थं विधाय,
मणिमय परिभुत्तं आसनं चा’पि तेसम्
स सुमन तरु राजं पूजनत्थं विधाय।
५९०.
दसबल परिभुत्तं सब्बमेतं भुजङ्गा
मणिरिव रुचीदं ते धातुयोयेव तस्मा,
महथ नमथ निच्‍चं मंव सग्गा’पवग्गम्
ददति इति च वत्वा ओवदित्वान सत्था।
५९१.
नभतल’मु’पगन्त्वा देवनागे महेन्ते
दिसि दिसि विसरन्तो नीलपीतादि रंसि,
मन नयन हरन्तो जन्तुनं लोकसारो
अगमि रवि’व खम्हा जेतनामं विहारं।
५९२.
अथ मनुजमरानं नत्तसिद्धादिकानम्
सतत’ममत धम्मं देसयन्तो फणीनं,
वनभवन सुरम्मे मङ्कुलव्हे नगिन्दे
अकरि मुनि निवासं छट्ठमे हायनम्हि।
५९३.
सुरपुरुपवने’थो पारिजातस्स मूले
अरुण मुदुसिलायं भासमानो मुनिन्दो
सुनिपुण’मभिधम्मं देसयन्तो सुरानम्
अकरि वरनिवासं सत्तमे तत्थ वस्से।
५९४.
अथ सुखद मुनिन्दो जेतनामे विहारे
अवसि विमलपञ्‍ञो अट्ठमे सारदस्मिं,
अजर’ममर सन्तिं फसमानो परेसम्
विविध नय विचित्तं देसनं देसयन्तो।
इति लङ्काय दुतियागमनं।
५९५.
एवं जिनो जेतवने वसन्तो
नीस्साय सावत्थिपुरं विहासि,
सा किदिसी आसि पुरी तदानी
तं कीदिसं जेतवनं विहारं।
५९६.
भूमङ्गनायाहित उत्तमङ्गे
भासन्त नानारतनाभिरामा,
विसालमोलीव विसालभोगा
सा जम्बुदीपम्ही बभुव रम्मा।
५९७.
सिरीनिकेते सिरिमावहन्ती
विराजते या वसुधा तलस्मिं,
सा देवराजस्स’मरावती’व
रञ्‍ञो कुवेरस्स’लकाव रम्मा।
५९८.
सा पुञ्‍ञपञ्‍ञालु जनाधिवुत्था
सोण्णादि पुण्णापनाकिण्णवीथी,
उत्तुङ्ग मातङ्ग तुरङ्ग रङ्गा
सा राजते कञ्‍चन मन्दिराली।
५९९.
रराज सा भासुर राजपुत्ता
पुञ्‍ञङ्गनालास विलासयन्ती,
वेदङ्गपारङ्गत विप्पचारा
द्विपञ्‍च सद्देहि च निच्‍चघोसा।
६००.
अनेकसिप्पी सत सम्पकिण्णा
नानादिसाहा’गत सत्थवाहा,
पहुतखीणासवपादपूता
बभास सा मङ्गल मन्दिरं’व।
६०१.
भवन्तरे यो चरियं चरन्तो
सुवो’पनिस्साय वसं गुणेन,
यञ्‍ञङ्गसाखिं मतसीनपत्तम्
अका समिद्धं फलपल्‍लवेहि।
६०२.
इदानि पत्वान भवस्स अन्तम्
निस्साय यं सो वसते मुनिन्दो,
तस्सा गुणं को हि असेसयित्वा
कथेति सा वस्सू’पमाय तस्सा।
६०३.
तस्सोपकट्ठे रतनंव’नग्घम्
मनोहरो उत्तमसत्तसेवि,
जनानमाकखिङतदो विहारो
बभुव जेतादि वनव्हयेन।
६०४.
समफुल्‍ल पुप्फरस मोदित छप्पदाली
झङ्कार नाद परिवादित तन्तिनादा,
सम्मत्त’नन्त दिज कुजित गीतवन्ता
तिट्ठन्ति यत्थ तरवो नटकाव छेका।
६०५.
खीरण्णवाहरिय धोविय खीरनीरा
सोसेत्व सज्झुमलये ससिकन्ति मस्सम्
यत्थोकिरित्व तनिता विय वालुकायो
सा मालकावलि बभास पयोदधि’व।
६०६.
विज्‍जोतमान रतनप्पमुखाननम्हि
सोपान माल पदगण्ठिदुजेहि हासं,
कत्वेव देवभवनानमहं विराग
वन्ती’ति गन्धकुटि यत्थ पहासयित्थ।
६०७.
कम्मार गग्गरि मुखो’परि सम्पपुण्णा
अङ्गार कन्तर विनिग्गत जालकाव,
सम्बुद्धदेह परिनिग्गत रंसिमाला
दायग्ग निग्गत करा विसरन्ति यस्मिं।
६०८.
तुम्हे सराग जनसङ्गमतो’ति गीता
धञ्‍ञा मयन्ती विमलेही समङ्गितत्ता,
तुट्ठाव हास मकरा सुरपादपानम्
राजेन्ति यत्थ यतिनिस्सित पादपिन्दा।
६०९.
पुन्‍नाग नीप वकुल’ज्‍जुन राजरुक्ख
नागा’ग चूत युगपत्तक चम्पकानं,
पुप्फाभिकिण्ण धरणी रतनेहि नाना
पच्छन्‍न दिब्बभवनं विय भाति यत्थ।
६१०.
ब्रह्मासुरासुर नरोरग लिङ्गिसिद्ध
विज्‍जाधरादि जनता कतवन्दनेहि,
तेहेव घुट्ठ थुतिमङ्गल गीतिकाहि
यत्थोपगान मननेत्तगणा मुदेन्ति।
६११.
निग्घोसितामल सुसीतल निज्झरेहि
सम्मत्त नेकदिज घुट्ठ जलासयेहि,
किञ्‍जक्ख पत्त परिकिण्ण सिलातलेहि
तुस्सन्ति यत्थ सततं यतीनं मनाति।
६१२.
यो नेक कप्प सत सञ्‍चित पुञ्‍ञरासि
हित्वा’मितं कपिलवत्थु महासिरिम्पि,
आगम्म यत्थ नीरतो सुगतो महेसि
को तत्थ भुति मतुलं कथिको कथेति।
६१३.
तस्मिं जिनो वसति जेतवने विहारे
इन्दो यथा रुचिर नन्दन काननम्हि,
ब्रह्मा’व ब्रह्मभवने सपितामहेहि
तारावली परिवुतो गगने’व वन्दो।
६१४.
तदागम्म महानागो मणि अक्खिकनामको,
लङ्कातो जिनपादस्मिं फणिं पच्‍चेद’मब्रुवि।
६१५.
सम्बुद्धा धीर लोकस्मिं लोकस्सत्थाभिवुद्धिया,
जायन्ति सामि तुम्हाकं दयायन्तो’गधा मयं।
६१६.
तेन मे दासभुतस्स संसारन्दुघरा थिरा,
मुत्तिं यदिच्छसे मय्हं गहणीयं निमन्तणं।
६१७.
सुत्वान तं महानागो महानाग निमन्तणं,
पटिग्गहेसि तं तुण्हीभावेन करुणाय सो।
६१८.
ञत्वा तं सुमनो नागो लहुमागम्म सीहलं,
कळ्याणापगपस्सम्हि मनोनन्दन भुतले।
६१९.
सज्झु कम्बुमणि मुत्त पवाल वजिरामये,
वहारहे महाथूने घटकादिं निधापिय।
६२०.
दत्वा तुलादयो सेस मन्दिरङ्गे तथेव च,
विटङ्क व्याल सीहादि पन्तियो’पि तथेवहि।
६२१.
सातकुम्हमया’नेक चित्तेहि साधु चित्तितं,
निम्माय गोपानसियो पक्खपासे च कण्णिकं।
६२२.
सिङ्गि निक्खेन सिङ्गञ्‍च छदनिन्दमणीहि च,
सोण्ण किङ्किणि मालायो कण्णमाला च मापिय।
६२३.
चित्तवितानं बन्धित्वा मुत्तोलम्बे तहिं तहिं,
कत्वान गन्धदामेहि पुप्फदामेहि सङ्कुलं।
६२४.
इन्दनीलमयं भुमि मज्झे’नग्घ महासनं,
मापेसि परितो सेस भिक्खूनञ्‍च सुभासने।
६२५.
रतनेहे’वापस्सये वेदिका एळिकामये,
मुत्ता वालुक सङ्किण्णं मालकञ्‍च मनोरमं।
६२६.
सत्त रतन सम्भुत तोरणू’परि तोरणे,
सन्तीर कुसुमा’किण्ण हाटकादि घटाकुलं।
६२७.
नेक रागद्धजाकिण्ण वितान समलङ्कतं,
दीप धूपालि सङ्किण्ण गन्धपुप्फ समाकुलं।
६२८.
एवमादिहि नेकेहि वण्णेहि समलङ्कतं,
मापेत्वा मण्डपं सेट्ठं देवमण्डप सन्तिभं।
६२९.
सीत वालुक सञ्छन्‍नं मुदु पादपटत्थतं,
मापेत्वेवं महामग्गं सुरञ्‍जस समञ्‍जसं।
६३०.
सञ्‍चिनित्वान ते नागा खज्‍ज भोज्‍ज फलाफले,
दिब्बन्‍नपाने पचुरे पटिमग्गं गमुं तदा।
६३१.
ततो कारुणिको नाथो बोधितो अट्ठमे समे,
वेसाख पुण्णमासिम्हि सन्‍निपातिय सावके।
६३२.
एथज्‍ज भिक्खवो लङ्कं नागानं’नुग्गहाय भो,
मणिअक्खिको निमन्तेसि पसन्‍नो बुद्धसासने।
६३३.
सुत्वान वचनं तस्स सम्बुद्धस्स सिरीमतो,
अस्सवा पेसला भिक्खू पच्‍चस्सोसुं समाहिता।
६३४.
सारिपुत्तो ततो थेरो पञ्‍ञाय’ग्ग धुरन्धरो,
पत्तचीवरमा’दाय अगमा जिनु’पन्तिकं।
६३५.
मोग्गल्‍लानो महाथेरो दुतियो अग्गसावको,
पत्तचीवरमादाय सोपाग जिन सन्तिकं।
६३६.
धूतपापो धुतङ्गग्गो महाकस्सप नामको,
पत्तचीवरमादाय आगमा जिनसन्तिकं।
६३७.
सासने विनयञ्‍ञ नमग्गो’ पालिव्हयो यत,
पत्तचीवरमादाय जिनन्तिकमु’पागमि।
६३८.
दिब्बचक्खूनमग्गो यो रुद्धपापारि दप्पको,
थेरो’नुरुद्धो वरदो सोपाग मुनिसन्तिकं।
६३९.
मणिव कामदो काममु’पवानो’ति विस्सुतो,
ञाणी गणी दक्खिणेय्यो थेरोपाग जिनन्तिकं।
६४०.
बक्‍कुलो विमलो सील समाधादि गुणाकरो,
आगतो सपरिक्खारो भिक्खूनं समितिं तदा।
६४१.
बुद्धसासन धोरय्हो थेरो अङ्गुलिमालको,
सहा’गन्तुं मुनिन्देन सन्‍नद्धो सहसा गतो।
६४२.
सासनोदय सेलग्गे सूरियो विय भाति यो,
सो’यं राहुलथेरो’पि लहु’गा पितु सन्तिकं।
६४३.
भद्दाचारो भद्दियव्हो थेरो भद्दघटो विय,
पाकटो भुवने सो’पि गतो सम्बुद्ध सन्तिकं।
६४४.
देवद्दुमो’व लोकस्स यो ददाति’च्छिति’च्छितं,
जिनोरसोपि सेलव्हो गतो सम्बुद्धसन्तिकं।
६४५.
यामिनी सामिको’वाति भाति यो सासनम्बरे,
महानाम महाथेरो सोपाग मुनिसन्तिकं।
६४६.
मनोसिलातलग्गम्हि जुम्हमानो’व केसरी,
सुभुतिव्ह महाथेरो बुद्धुपन्तिक मागतो।
६४७.
बुद्धसासन छद्दन्त सरसी सारसो विय,
विस्सुतो तिस्सथेरो’पि गतो भिक्खुसमागमं।
६४८.
जिनसासन सम्फुल्‍लसरसीरुह मज्झगो,
मधुब्बत निभो राधथेरो’पि सहसा गतो।
६४९.
भगु दब्बोप’सेनो च कोण्डञ्‍ञ’स्सजि सीवलि,
एते जिनत्रजा थेरा गतासुं मुनिसन्तिकं।
६५०.
कुमारकस्सपो पुण्णोसोणोसोभित रेवता,
थेरापेते अभिञ्‍ञाता गतासुं सत्थुसन्तिकं।
६५१.
वङ्गीसो सागतो नन्दो भारद्वाजो गवम्पति,
पत्तचीवरमादाय गतासुं जिनसन्तिकं।
६५२.
एवमादि महानागा पञ्‍चसत जिनोरसा,
समागञ्छुं सहागन्तुं मुनिना लोकसामिनं।
६५३.
ततो सो जगदानन्दो करुणायाभिराधितो,
मेरुं परिक्खिपन्तोव अनेकज्‍जुति विज्‍जुया।
६५४.
निवासेत्वा सुद्धरंसि विसरन्तरवासकं,
तस्सूपरि जिनो रत्तं बन्धित्वा कायबन्धं।
६५५.
अच्‍चुग्गतं महाथूपं चारु चामीकरज्‍जुतिं,
पटिच्छादयमानोव रत्तकम्बल कञ्‍चुना।
६५६.
वण्ण निग्रोधपक्‍कंव सुरत्तं पंसुकुलिकं,
सङ्घाटिया करित्वान सगुणं उत्तरीयकं।
६५७.
हुत्वान सुपटिच्छन्तो पारुपित्वान साधुकं,
पत्तत्थाय पसारेसि जालाकुलकरञ्‍जिनो।
६५८.
लोकनाथप्पभावेन ततो पत्तमधुब्बतो,
पाणि सरोरुहस्सन्तो सम्पत्तोसि तमग्गहि।
६५९.
ततो ससिस्सको नाथो उग्गन्त्वा गगनङ्गनं,
नानावण्णम्बुदे तत्थ मद्दन्तो गन्तुमारहभि।
६६०.
ततो सम्बुद्ध देहस्मा निक्खन्तासुं छ रंसियो,
हेमकण्णिकतो यात मणिगोपानसी यथा।
६६१.
बाणिन्दीवर पुप्फेहि मेव’किन्दमणिहि च,
छादेन्ति विय नक्खत्ता नीलं’सु मुनिदेहतो।
६६२.
चम्पकुद्दालमालाभी हेमचुण्णम्बरेहि च,
पूरयन्ति वियासङ्ग पीतंसू जिनदेहतो।
६६३.
भण्डीपुप्फकदम्बेहि लोहितङ्कमणिहि च,
लोहिताभा पपूरेन्ति दिसा’गा मुनिदेहतो।
६६४.
हार मल्‍लिक मालाहि सोमंसु फलिकादिहि,
पूरयन्ति वियासङ्ग ओदाता मुनिदेहतो।
६६५.
पिञ्‍जुमञ्‍जेट्ठरासीहि पदुमाभमणीहि च,
दिसं छादयमानागा मञ्‍जिट्ठाभा जिनङ्गतो।
६६६.
नेकिन्दचाप किण्णंव दिवसं रतनुत्थतं,
चित्तपटंव मुञ्‍चन्तं मिस्साभागा जिनङ्गतो।
६६७.
गिरिकूट कूटागार मत्ता छब्बण्ण रंसियो,
आवेलवेला धावन्ति दिप्पमानेतरेतरा।
६६८.
गच्छमाना’हनित्वान चक्‍कवाळ सिलुच्‍चये,
उग्गन्त्वा परतो यन्ती नीर निज्झर सन्‍नीभा।
६६९.
सम्मुखे सम्मुखे तायो रुक्खपब्बत आदयो,
कारयन्ता सकं वण्णं धावन्ता’पि च सिन्धवो।
६७०.
उद्धमुग्गतरंसीहि रञ्‍जिता जलदा तदा,
नानावण्णे पुनेवासि नूतनो रविमण्डलो।
६७१.
जिनप्पहा पवाहेसु निमुग्गा देवता गता,
पूजेतुंव निजत्तेहि नानावण्णा सियुं तदा।
६७२.
पविट्ठा बुद्धरंसीनमन्तरं देवधीतरो,
असञ्‍जानीय मुय्हिंसु मुहुत्तं अत्तनो धवं।
६७३.
सुरा सुरोरग ब्रह्म सिद्ध विज्‍जाधरादयो,
चामरच्छत्तकेतुहि पूजयन्ता जिनन्त्वगुं।
६७४.
अग्घिकं पन्तियो केचि तोरणूपरि तोरणे,
घटदीपालियो तन्थ करोन्ति अभितो’भितो।
६७५.
पादपटे पत्थरन्ति वितत्वन्ति वितानके,
तत्थूपरि अनेकानी कुसुमानो’किरन्ति च।
६७६.
कतमं देवलोकन्‍नुयाति लोकग्गनायको,
याति किं बुह्मलोकन्‍नु अम्हाकं भवनन्‍नु खो।
६७७.
कत्थ नु खो देवदेवो कस्सनुग्गहबुद्धीया,
याती’ति कङ्खिता केचि संसरन्ति इतोचितो।
६७८.
मापेत्वा अभितो मग्गे मण्डपे रतनामये,
सयनासनं पञ्‍ञपेत्वा काचि तिट्ठन्ति देवता।
६७९.
तहिं तहिं पट्ठपेन्ता सुधन्त मधुरोदकं,
यावमाना जिनं केचि तिट्ठन्ति च महन्ति च।
६८०.
एवं महामहे नाथो वत्तमाने अनूपमे,
जलं सम्बुद्धसिरिया नूतनो सूरियो विय।
६८१.
ब्रह्मसेनाभितो यान ब्रह्मावाथ सहम्पति,
सुरसेनाभितो यान सक्‍कोव समलङ्कतो।
६८२.
गगालिमभितो यान गहङ्गा मणि सन्‍निभो,
धतरट्ठखगिन्दोव हंससेनालि पुब्बगो।
६८३.
अपेत रागदोसेहि वीतमोहेहि सब्बसो,
पटिसम्भिदत्त सम्पत्त सावकेहि अनुग्गतो।
६८४.
येसं येसं मनस्मिं यं यमत्थि किञ्‍चि संसयं,
तेसं तं तं पणुदेन्तो देसनाय सुधासिनं।
६८५.
तत्थ तत्थानुरूपेन पाटिहारिय कम्बुना,
लोकस्स नयनाली सो तोसस्सुसु निमुज्‍जयं।
६८६.
सम्पत्तो’लङ्कतं लङ्कमथागु फणिनो तदा,
पटिमग्गं करोन्ता ते तत्थ तत्थ महामहं।
६८७.
उरगानमन्तरे देवा ब्रह्मासुं तेसमन्तरे,
एवं सम्मिस्सको लोके ब्रह्मलोका पपूरयि।
६८८.
ये पस्सन्ति जिनं तत्थ ससिस्सं सिरिया जलं,
सुलद्धा तेहि नेत्तानि तेसमक्खीनि लोचना।
६८९.
ये सुणन्ति तदा धम्मं धम्मिस्सर पभावितं,
सुलद्धा तेहि सोतानि तेसं सोतानि सोतका।
६९०.
ये लपन्ति तदा बुद्धगुणञ्हि गुणभूसणा,
सुलद्धा तेहि वे जिव्हा तेसं जिव्हा रसञ्‍ञका
६९१.
ये वन्दन्ति जिनं यन्तं ससङ्घं गगनङ्गने,
सुलद्धा तेहि हत्थानि तेसंयेव भुजा भुजा।
६९२.
तदा तथागतं दिस्वा ये सन्तुट्ठा तथागतं,
तथागतानं सब्बेसं यो तोसो होतु सब्बदा।
६९३.
गतो कल्याणीयं नाथो महेन्तेवं सदेवके,
तेसं पूजाविधानं को मुखेनेकेन भासति।
६९४.
ततो गङ्गा मनुञ्‍ञञ्हि सम्पत्तं तं सपुत्तकं,
तरङ्ग मुदु बाहाहि गहेत्वा चरणम्बुजे।
६९५.
पादे पक्खालयि सम्मा फेण पुप्फुपहारिका,
ततो ततोतुं गण्हित्वा अका देहस्सनुग्गहं।
६९६.
ततो सो याचितो सत्था नागसङ्घेहि वन्दिय,
अगमा मण्डपं रम्मं मनोनन्दनमावहं।
६९७.
गन्त्वा मण्डप मज्झम्हि बुद्धारह महासने,
निसीदोभासयं आसा रवीव उदयावले।
६९८.
ततो भिक्खु निसीदिंसु पत्त पत्तासने तदा,
बभास मण्डपं’तीव सरंव पदुमाकुलं।
६९९.
जननेत्तालिनो’गम्म वसी सोम्ममुखम्बुजे,
पतन्ता कुसलामोदे गण्हन्ता तित्तिनो गता।
७००.
तथा सभिक्खुका नागा मुनिनो रूपसागरे,
नेत्तिन्द मणिनावाहि पारं गन्तुं न ते पभु।
७०१.
ततो ससङ्घं सुगतं सजनो मणि अक्खिको,
सक्‍कच्‍चं सकहत्थेहि अन्‍नपानेन तप्पयी।
७०२.
अथोनीत पत्तपाणिम’च्‍चयित्वा तथागतं,
भत्तिनिन्‍नो निमन्तेसि देसनत्थानुमोदनं।
७०३.
ततो ब्रह्मस्सरो सत्था निच्छरं ब्रह्मघोसनं,
विञ्‍ञापेन्तो जने सब्बे सकसद्देन देसनं।
७०४.
देसेस्वेवं जिनो धम्म’मनिलासनकादिनं,
पीतिपामोज्‍ज जननं निब्बाणामत’मावहं।
७०५.
भो भो सुणाथ भुजगा भवसागरम्हि
पापारिनक्‍कमकराकुल दुग्गमम्हि,
मग्गा जना खलु लभन्ति कदा पतिट्ठं,
ओहाय बुद्धथिरसारतरिं विसालं।
७०६.
लद्धान दुल्‍लभतरं मुनिपातुभूत
कालं चिरेन भुजगा न पमादयित्थ,
जाती जरा मरण दुक्ख परिद्दवा च
संसारिकस्स न ततोप’गतस्स होति।
७०७.
तारुञ्‍ञमम्बुजसिरिंव परित्तकालम्
पाणं तुसारलव’सारतरं जनानं,
भोगं दधाति जलधिम्हि तरङ्गभङ्गिम्
निच्‍चं मनो दहति सोकसिखीभि नाना।
७०८.
कत्वान रागमिसयो’पि खगा दुपञ्‍ञा
थिरूपि नारिकुसुमेसुपि रूपगिद्धा,
पत्ता’नयं खलु पुरे परिहीन झाना
रूपे न रज्‍जथ ततो खलु साधुपञ्‍ञा।
७०९.
सद्दानुरागमनुगोपि पुरे सिखण्डी
सुत्वान मोरि मधुरं गिरमञ्‍जितङ्गो,
व्याधस्स हत्थमगमासि भवेसु तस्मा
नत्थेव सद्दसमदुक्खकरं जनानं।
७१०.
ओहाय नेककुसुमेसु परागरागम्
मत्तेभकुम्भ मगमा मदगन्धलुद्धो,
भिङ्गो पभग्ग तनुको करिकण्णताला
नत्थेव गन्धसदिसं तिभवेसु पासं।
७११.
गम्भीर नीरधिभवो पवुरासनो’पि
मिच्छो गिलित्व बलिसं रसगेधहेतु,
पप्पोति दुक्खमतुलं न रसेसु सात
मत्थिति मन्त्व पजभाथ रसेसु गेधं।
७१२.
भो बुह्मलोका’गत सुद्धसत्तो
बुद्धत्तमेव नियतो अपि बोधिसत्तो,
थिसङ्गमाय परिहायि सरज्‍जतो’पि
तस्मा हि फस्ससदिसो अनयो नवत्थि।
७१३.
भेरण्ड पेलक कपु’द्दक हेतुहीन
सत्तापि दानरुचि दानमणिप्पभावा,
पत्ता’पवग्ग वरसारपुरं भुजङ्गा
को नप्पदाति धनिको सिव’मेसमानो।
७१४.
पालेत्व सीलम’मलं विसकण्ठिकापि
इन्दस्स नन्दनवने’सि पिया महेसी,
तस्मा पसत्थविभवं यदि पत्थयव्हो
पालेथ सीलम’मलं खलु जिवितं’व।
७१५.
सग्गो विसाल रतनालय सम्पकिण्णो
सानन्द’मन्द सुरसुन्दरि सुन्दरो सो,
फुल्‍लम्बुजाकर वनादिहि नन्दनीयो
तत्थामरा विय’मरा’विरतं रमन्ति।
७१६.
तम्हापि भो रुचिर ब्रह्मनिकाय भुति
रम्मा ततोपि महितं अमतं वरिट्ठं,
तस्मात्तकाम निरता जनता सपञ्‍ञा
तण्हक्खयाय सततं वीरियं करोथ।
७१७.
एवं सद्धम्ममग्गं वरमति सुगतो देसयि पन्‍नगानम्
सुत्वा ते सम्पहट्ठा महमहमकरुं निज्‍जरादीहि सद्धिं,
तेसं वे देसनायं सुरविटपि समा सात्थिका तत्थ जाता
सो नाथो तञ्‍च धम्मं भगवति तनया ते च वो पालयन्तु
कल्याणि देसागमनं।
७१८.
नगाधिराजे सुमनाभिधाने
वसं सुमेधो सुमनाभिधानो,
देवो तदा’गम्म सपारिसज्‍जो
कल्याणियं तत्थ फणीहि सद्धिं।
७१९.
दत्वा’पवग्गस्स निदानदानम्
सुत्वान धम्मं सुतिसीतिभुतं,
पहट्ठचित्तो उपगम्म बुद्धम्
नत्वाह एवं कतपञ्‍जलीको।
७२०.
न वे फणीनं नपि मानुसानम्
नानिम्मिसानं न पितामहानं,
हितत्थ मेवाखिल लोकनाथा
जायन्ती लोके करुणागुणग्गा।
७२१.
अन्तोगधा नून मयम्पि तुय्हम्
दयाय तस्मा फणीनं विमेसं,
करोहि मय्हं भवनम्हि धीर
पादं’सुना’तीव पवित्तरूपं।
७२२.
यो’यं नगो दिस्सति’तो पुरत्थ
भुमङ्गना मोलिसिरिं वहन्तो,
समन्तकूटोति समन्तचक्खु
जानाति लोको वसतिं ममेतं।
७२३.
यो नील नाना वनराजि राजितो
आसार धारा गिरि निज्झराकुलो,
आपीत नीलारुण पल्‍लवावली
जिमूतकूटो विय भाति उग्गतो।
७२४.
यो सिन्धुवारिं उरसा पभेज्‍ज
आगम्म ते पादपणाम हेतु,
विज्‍जोतमानो वियचक्‍कपाणि
महाति तुङ्गग्ग धराधरिन्दो।
७२५.
गङ्गावधू कुटकिरीटधारी
सामन्त सेलिन्द चमूपतीको,
यो’यं धराधार महामहीपो
र राज लङ्का नगरङ्गणम्हि।
७२६.
पारोह दन्तो चितकूट कुम्भो
अनेक सोण्डिक्ख सवन्ति हत्थो,
यो निज्झरासार मदप्पवाहो
गजोरिवा’भाति सुराधिपस्स।
७२७.
सम्फूल्‍ल पुप्फत्थबका’नपत्ता
सत्धत्त रत्तङ्कुरमोलिमाला,
कन्तालता’लिङ्गित खन्धदेहा
तिट्ठन्ति भूपाव यहिं कुजिन्दा।
७२८.
सिद्धङ्गना रत्तपदम्बुजाली
सम्हिन्‍न हत्थाभरणालि युत्ता,
केकीकलापुप्पल मालमाली
सिलातलाकञ्‍ज निभन्ति यत्थ।
७२९.
मङ्गुर पाठीन सवङ्क सिङ्गु
रोहिच्‍च मुञ्‍जा?मर पावुसेहि,
कुलीरनक्‍काद’निमेसकेहि
निकीळीतं दद्दर रत्तपेहि।
७३०.
निच्‍चञ्हि संराव विराचितानम्
बलाक कादम्ब कदम्बकानं,
आपानसाला विय सारसानम्
हंसालिनं मङ्गल वासभूतं।
७३१.
निरन्तरामोद मुदावगेहि
सुफुल्‍ल कोकास’रविन्दकेहि,
सोगन्धि’किन्दीवर केरवेहि
किञ्‍जक्ख छन्‍नण्णतलेहि चित्तं।
७३२.
सीतच्छ सातोदक सम्पपुण्ण
सरोजिनी लङ्कत भुमिभागो,
यो’यं पुरे भाति मनुञ्‍ञरूपो
समन्तकूटो स समन्तकूटो।
७३३.
दलित विपिनसण्डा यत्थ सेले समन्ता
समुपगत जनानं चित्तमामोदयन्ति,
मधुक वट करेरि बोधि जम्बीर भल्‍लि
खदिर’भय कदम्बा फुल्‍ल सेल्‍लू पलासा।
७३४.
पणस’मत पिलक्खा कण्हवण्ट’क्ख चिञ्‍चा
लबुज बदरि नीपा फन्दनि’न्दीवराव
मकुल’सन पियाला गद्दभण्ड’ज्‍जुना च
कमुक सल्‍ल तिन्दु’दुम्बरम्बस्स’कण्णा।
७३५.
पुन्‍नाग चम्पक दुमुप्पल दाडिमा च
खज्‍जूरि ताल गिरिमल्‍लिक’सोक ताला,
हिन्ताल नाग निवुला युगपत्त’रिट्ठ
सेतम्ब एरवतकापि च केतका च
७३६.
समफुल्‍लभण्डि सुमन’ज्‍जक यूथिका च
वासन्ति चित्तक जपा रविमालती च,
कुन्दस्स’मारक कुरण्डक बीजपूर
सेफालिका च तिणसूल समीरणा च।
७३७.
वोचु’च्जु कीचक हलिद्दि विळङ्गि बिम्बि
नीली वचा’तिविसालाबु च नागवल्‍ली,
वल्‍लीह सारद’पराजितवारु’सीरा
फलादि नेक वनराजि विराजितो सो।
७३८.
तिट्ठन्ति केचि तरवो सुरभिं किरन्ता
तत्थेव केचि फलिता मधुरप्फलानि,
अन्दोलिता फलितपल्‍लविता लतायो
सन्धारयं विटप जत्तुसु भन्ति केचि।
७३९.
सामन्तगे जनगणे सततं दुमिन्दा
सम्पीणयन्ति दलिता फलिनो च यस्मिं,
ते अव्हयन्ति विय लोचन गोचरेहि
वाते’रितेहि तरुणारुण पल्‍लवेहि।
७४०.
तस्मिं वने वनसुरा निजवसुन्दरीहि
रम्मे सिलातलदहे सिकतातले च,
नच्‍चन्ति तन्ति तुरियानि च वादयन्ति
गायन्ति मालभरिनो सततं पतीता।
७४१.
सिद्धा च सिद्धवनिता हि तहिं तहिं ते
दिब्बन्ति पुप्फफल पत्तरसाहिनन्दि,
अच्छन्ति तत्थ गिरिपादप रामणेय्ये
योगेहि सङ्गत मना बहितापसापि।
७४२.
तस्मिं वने हरिण रोहित पुण्डरीक
गोकण्ण सल्‍ल सस जम्बुक सूकरा च,
साखामिगे’णिवग बब्बु रुरू कुरुङ्ग
गोधा’खु पम्पक कपी गवया च’नेका।
७४३.
ते वग्ग वग्ग चरिनो हयमारकादी
नाना चतुप्पदगणा मुदिता वसन्ति,
पक्खीपि कोसिय कपोतक नीलगीव
धङ्का’ट लाप परपुट्ठ मधुब्बताव।
७४४.
निज्‍जिव्ह दिन्दिह चकोरक साळिका च
चक्‍कव्ह कीर कुररा कुलला च कङ्का,
चित्रच्छदा मधुर कूजक नेकपक्खी
सङ्गम्म यत्थ निवसन्ति मनुञ्‍ञरूपा।
७४५.
तेसं वनन्तमथ नाटकमण्डला’च
गीतालयं विय अहोसि च गायकानं,
आपानभुमि सदिसं मिगपक्खिकानम्
निच्‍चुस्सवं रतिकरं नयनाभिरामं।
७४६.
एवं विधो विपिनराजि विराजितेहि
कूटेहि नेकसुर सुन्दरि मण्डितेहि,
अत्युच्‍च नीलसिखिगीव समान वण्णो
एसो समन्तगिरि मे वसती मुनिन्द।
७४७.
एवं पतीत मनसो सुमनाभिधानो
वत्वान नत्वमसमं गमनोपयुत्तं,
कासाथ सोपि मुनि तस्स वचं पटिच्‍च
सब्भिक्खु निक्खमि जिनो गगनायनम्हि।
७४८.
निच्‍चेतनापि गिरिपादप आदयोपि
नागा सुपण्ण मिग पक्खिक हेतुकापि,
विज्‍जाधरामर’सुरा चतुराणनापि
सङ्गम्म’कंसु सुमना महमब्भुतं ते।
७४९.
मुनिन्दे पयन्ते समिद्धं तिलोकम्
गिरिन्दाभिनन्दा दुमिन्दा पबुद्धा,
मिगिन्दा सुतुट्ठा खगिन्दा सुघुट्ठा
पवुट्ठो महिन्दो पणट्ठो निदाघो।
७५०.
गच्छन्ते गगनायनेन सुगते भानु’सि सन्तो तदा
वारेसुं सूरियातपञ्‍च जलदा सिञ्‍जिंसु भुम्या जलं,
मन्दामन्द सुगन्ध मुद्ध पवनो पापेति सितं सुखं,
देवादि धज छत्त चामरकरा पूजेन्ति मानेन्ति च।
७५१.
सन्‍नीर हिन्ताल’ग सिन्दि पूग
तालम्बसालादि महीरुहित्दा,
तिट्ठन्ति ते चामरहत्थका’व
पुप्फेहि छन्‍नो गगनङ्गनोपि।
७५२.
अनेन विधिना जगदेक नाथो
पवत्तमानेसु महामहेसु,
दिसञ्‍च विदिसं परिपूरयन्तो
जब्बण्णरंसीहि अगा नगिन्दं।
७५३.
तस्मिं समन्तनगमुद्धनि लोकनाथो
छब्बण्णरंसि निकरं दिसि पत्थरन्तो,
भिक्खूहि सो परिवुतो परसागरन्तम्
ओलोकयं ठितिमकासि अअनोमवण्णो।
७५४.
लङ्कावधू सुमनकूट किरीट कूटम्
सज्‍जेसि’नग्घ जन राज मणी महन्तो,
इच्छत्थदं सिवदमप्पटिमं तिलोके
तं’दानि भो भजथ सेवथ सब्बकालं।
७५५.
कासुं तदा सुरवरा सुरसुन्दरीहि
लङ्काय सेलसिखरेसु महासमज्‍जं,
वज्‍जिंसु भेरि विकती सयमेव सब्बा
भस्सिंसु दिब्बकुसुमाभरणा नभम्हा।
७५६.
लङ्कम्बरं निखिलमासि च छत्तछत्तम्
नाना विराग धज केतु समाकुलञ्‍च,
नानासुगन्ध कुसुमादि दिसन्तरालं,
नानग्घिकावलि विराजित मन्तळिक्खं।
७५७.
तस्मिं दिने’सि रतनं मणितोरणेहि
दीपालि पुण्णघटपन्तीहि दस्सनीयं,
सम्बुद्ध देहपरितोगत छप्पभाहि
रत्तं नभावनि चराचर सब्बदब्बं।
७५८.
मालावतंस समका गिरयो समन्ता
हुत्वा नमन्ति च भमन्ति सचेतना’व,
सब्बेपि तत्थ तरवोच लतादयो च
नच्‍चन्ति दिब्बनटका विय ओनतग्गा।
७५९.
एवं तदा महत विम्हय पाटिहेरे
बुद्धानुभाव जनिते इध वत्तमाने,
तत्वान धीरचरणं समनो सुधासी
एवं वदी परम पितिमनो उदग्गो।
७६०.
ये ते मुदु कोमल रत्तपादा
सुरत्त फुल्‍लम्बुरुहोपमाना,
वट्टानुपुब्बायत अङ्गुलिका
सुतम्बतुङ्गग्ग नखावलीका।
७६१.
सुवण्णकुम्मु’न्‍नत पादपिट्ठि
निगुळ्ह गोप्फायत पण्हिभागा
समच्छमायं सकलं पतिट्ठिता
न लिम्पते सुच्छविता रजादि।
७६२.
सम्मत्त हत्थोसभ हंस सीह
समान लीलाय यहिं पयाति,
निन्‍नुन्‍नता भेरितला’व भुमि
होताथ पुप्फादि सुमण्डिता च।
७६३.
अपेन्ति मग्गा सयमेव खाणु
सकण्टमूला कठला च सब्बे,
गम्भीर नीरापग पङ्कदुग्गा
हित्वा सभावं रमणीयमेन्ति।
७६४.
वजन्ति भुमिं गिरयो पुरत्थ
पसारिते पादवरे जिनस्स,
निब्बाति अग्गी नरकोदरेपि
गण्हन्ति पादे पदुमादयो च।
७६५.
इदञ्हि ते पादतले यतीस
सनाभि नेमि घटिकावलीहि,
सुसण्ठितं चा’रसहस्सवन्तम्
सन्दिस्सते चक्‍कवरं महन्तं।
७६६.
तमेव चक्‍कं परिवारयित्वा
सिरिवच्छ सोवत्थि’वतंसका च,
पासाद भद्रासन पुण्णपाति
सितातपत्तासि मयूरहत्था।
७६७.
नीलादिभेदा कमलुप्पला च
समेरु सत्तद्दि महासमुद्दा,
सत्तापगा सत्त महासरा च
हिमालयो चक्‍कवाळद्दिको च।
७६८.
चन्दक्‍कतारा च छदेवलोका
पितामहावास मनुस्सलोकं,
सुवण्ण नावा सिविका च सङ्खम्
केलाससेलं धजतोरणा च।
७६९.
चिन्तामणुण्हीस सवच्छ धेनू
मीनद्वयं चक्‍कवत्ति ससेनो,
सीह’स्स मातङ्ग वियग्घराजा
हंसोसभो किम्पुरिसो मयूरो।
७७०.
कोञ्‍चा च एरावण हत्थिराजा
सचक्‍कवाका मकरादयो च,
नाना महामङ्गल लक्खणा ते
विरोचमाना विलसन्ति निच्‍चं।
७७१.
जातक्खणे यस्स महिं पभेज्‍ज
विसाल सत्तुद्दय पङ्कजानि,
पटिग्गहेसुं चरणानि यानि
ते तानिमानच्छरियानि लोके।
७७२.
वन्दापनत्थायु’पनीतकाले
पितूहि ते देवल तापसिन्दं,
पादानि गन्त्वान जटासु तस्स
आसुं तवे’तङ्घियुगं अहो भो।
७७३.
सुद्धोदनव्हस्स नराधिपस्स
सन्तोस तोयेहि पपूरितस्स,
सिरो विसुद्धम्बु रुहाकरस्स
सरोरु हासुं चरणानि तुय्हं।
७७४.
ये चङ्कमे चङ्कमणावसाने
ओनम्म मेरूदय पब्बनिण्दा,
पटिग्गहेसुं चरणानि यानि
ते तानिमा’नच्छरियानि लोके।
७७५.
यं वन्दमानो तिदिवाधिपो सो
यस्सानुभावेन गतायुकोपि,
सकियठाने’सिनपुनापि ते’वम्
पादम्बुजं धीर!महानुभावं।
७७६.
देहीनमग्गोपि निसाकरारि
मानुन्‍नतो सो सयितस्स तुय्हं,
पादस्स अन्तम्पि न सक्खि दट्ठुम्
अच्छेर रूपं इदमङ्घिकञ्‍जं।
७७७.
गङ्गाय गङ्गापति सन्‍निधाने
तीरे तदा नम्मद जिम्हगस्स,
पादस्स लञ्छं अकरी मुनिन्द
मय्हं’पि होतं करुणा तवेसा।
७७८.
आराधितो सच्‍चक तापसेन
अका तुवं सच्‍चक बद्धसेले,
पादस्स लञ्छं जगतो हिताय
मय्हम्पि होतं तमनुग्गहन्ते।
७७९.
सुत्वान नाथो गिरमेतमस्स
पस्सं महाभुति’मनागतेसु,
लोकस्स लोकेहि महीय मानो
अकासि वामेन पदेन लञ्छं।
७८०.
सम्बोधितो अट्ठम सारदस्मिम्
वेसाखमासे मुणि पुण्णमायं,
पादस्स’भिञ्‍ञाणमका’परण्हे
सदेवके सस्समणे महेन्ते।
७८१.
पतङक्गिका सित्थक मत्थकम्हि
यथङ्किता खत्तिय मुद्दिकाय,
आसेव’मेवं जिनपादलञ्छम्
समन्तकूटम्हि नमस्सनीयं।
७८२.
अकालमेघो च ततो पवस्सि
वस्सिंसु नानारतनानि खम्हा,
तथा परितो कुसुमम्बरानि
सुवण्णचुण्णानि जिनेकवण्णा।
७८३.
ततो’पगन्त्वा सुगतेभगामी
तस्मिं नितम्बे गिरिगब्भरायं,
दिवाविहाराय निसीदि यत्थ
सुपाकटं तं भगवागुहा’ति।
७८४.
ततोरहन्ता सुगतोरसा ते
गन्धादिना साधु महेत्व सब्बे,
वन्दित्व कत्वान पदक्खिणन्तम्
तहं तहं’कंसु दिवाविहारं।
७८५.
लतङ्गनायो विटपीधवान
मालम्ब साखापुथुलं’सपस्से,
सुफुल्‍ल नमञ्‍जूकर मञ्‍जरीहि
नमस्समाना’व सदोनतग्गा।
७८६.
तिट्ठन्ति रुक्खा नटका’व तत्थ
सुफुल्‍ल साखाकर’मुक्खिपित्वा,
नमस्समाना विय ओनतग्गा
वत्तन्ति मानच्छरियानि निच्‍चं।
७८७.
तथेव उच्‍चावच पब्बता च
नमस्समाना विय पादलञ्छं,
तिट्ठन्ति निन्‍नग्ग सिखा समन्ता
इदम्पि निच्‍चबभुतमेव तत्थ।
७८८.
तस्मिं नगे पादवरङ्कितस्मिम्
खलमण्डलोकास पदेसमत्ते,
समोसरन्ते बहुके जनेपि
होतेव ओकासम,हो पदङ्कं।
७८९.
समोसरित्वान महेत्व सत्ते
निक्खन्तमत्ते जलदा समेच्‍च,
सोधेन्ति माल’म्बुवहेहि साधु
इदम्पि निच्‍चब्भुतमेव तत्थ।
७९०.
पादेन फुट्ठस्स सिलातलस्स
एतादिसानच्छरियानि होन्ति,
लोकेकनाथस्स अनासवस्स
महब्भुतं कोनु कथं भणेय्य।
७९१.
दिवाविहारं भगवा ससङ्घो
कत्वान तस्मिं पन किञ्‍चिकालं,
महीयमानेसु सदेवकेसु
ततो गतो रोहणमम्बरम्हा।
७९२.
तस्मिं ससङ्घो मुनि दीघवापियम्
थूपस्स ठाने परमाय भुमिया,
गरुं करोन्तो पन तं महीतलम्
निरोधभावेन निसीदि सत्रजो।
७९३.
ततो’नुराधं भगवा नभम्हा
गन्त्वान बोधिट्ठितभुमिया च,
ठाने महामङ्गलचेतियस्स
तथेव अक्खन्तिनहितस्स ठाने।
७९४.
निसीदि पत्वान निराधपीतिम्
ससावको पेक्खम’नागतद्धं,
पतिट्ठिता मे पन बोधिधातु
करोन्ति लोके’ति जनस्स वुद्धिं।
७९५.
वुट्ठाय तुट्ठो भगवा निरोधा
गतो सिलाथूपवरस्स ठानं,
ठितो तहिं धम्ममथुद्दिसित्वा
गतो नभा जेतवनं सुरम्मं।
७९६.
एवं सो धम्मराजा जनहितविहितो वीत दोसारिवग्गो
लङ्कारामाय रम्मे सुमनगिरिसिरे’कासि यं पादलञ्छम्
तं वो सग्गा’पवग्गं ददति मुनिसमं चित्त मत्ते पसन्‍ने
तस्मा भो!भो! पहट्ठा नमथ महथ तं साधु साधुप्पसत्थं।
इति समन्तकूट वण्णना निट्ठिता।
ग्रन्थ समाप्तिय।
१.
अनन्तरा समत्तायं सुमणद्दिसु वण्णना,
तथेव साधू सङकप्पा खिप्पं पप्पोन्तु पाणिनं।
२.
यो याचितो’रञ्‍ञवासी गुणाधार सुधीमता,
राहुलत्थेरनामेन विस्सुतेन महीतले।
३.
भुवनोदरम्हि पञ्‍ञातो रवीवम्बर मण्डले,
अरञ्‍ञरतनानन्द महाथेरो महागणी।
४.
जीवितं विय यो सत्थुसासनस्स महाकवी,
सारो सुप्पटिपत्तीसु सत्थसागर पारगो।
५.
तस्स सिस्सो’सि यो विप्पगाम वंसेक केतुको
ञातागमो’रञ्‍ञवासी सीलादि गुणभूसणो।
६.
यो’का सीहलभासाय सीहलं सद्दलक्खणं,
तेन वेदेहथेरेन कतायम्पियसीलिना।
सिद्धिरत्थु।