० धम्मनीति

॥ नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स॥
धम्मनीति
१.
वन्दित्वा रतनं सेट्ठं , निस्साय पुब्बके गरुं।
नितिधम्मंपवक्खामि, सब्बलोकसुखावहं॥
२.
आचरियोचसिप्पञ्‍च, पञ्‍ञासुतंकथाधनं।
देसोचनिस्सयोमित्तं, दुज्‍जनोसुजनोबलं॥
३.
इत्थीपुत्तोचदासोच , घरावासोकताकतो।
ञातब्बोचअलङ्कारो, राजधम्मोपसेवको।
दुकादिमिस्सकोचेव, पकिण्णकोतिमातिका॥
४.
किन्तेहिपादसुस्ससा , येसंनत्थिगरूनिह।
येतप्पादरजोकिण्णा, तेवसाधूविवेकिनो॥
५.
विनागरूपदेसन्तं, बालोलङ्कत्तुमिच्छति।
सम्पापुणेनविञ्‍ञूहि, हसभावंकथंनुसो॥
६.
उट्ठानाउपट्ठानाच, सुस्सुसापरिचारिका।
सक्‍कच्‍चंसिप्पुग्गहणं, गरुंआराधयेबुधो॥
७.
उपज्झाचरियानञ्‍च , मातापितूनमेवच।
सक्‍कच्‍चंयोनुपट्ठाति, सुतोपितस्सतादिसो॥
८.
उपज्झाचरियानञ्‍च, मातापितूनमेवच।
सक्‍कच्‍चंयोउपट्ठाति, सुतोपितस्सतादिसो।
९.
सम्माउपपरिक्खित्वा।
अक्खरेसुपदेसुच।
चोरघातोसिस्सोसिया,
गरुचोरट्टकारको॥
१०.
पण्डितोसुतसम्पन्‍नो , यत्थअत्थीति चेसुतो।
महुस्साहेनतंठानं, गन्तब्बंवसुतेसिना॥
११.
सुखंरुक्खस्सछायाव, ततोञातिमातापितु।
ततोआचरियोरञ्‍ञो, ततोजिनस्ससासनं॥
१२.
पासाणछत्तंगरुकं, ततोदेवानचिक्खनं।
ततोवुड्ढानमोवादो, ततोजिनस्ससासनं॥
१३.
तुलंसल्‍लहुकंलोके , ततोचपलजातिको।
ततोवुड्ढाननोवादो, यतिधम्मेपमादको॥
१४.
सुतिसम्मुतिसङ्ख्याच, योगानितिविसेसका।
गन्धब्बागणिकाचेव, धनुबेदाचपूरणा॥
१५.
तिकिच्छाइतिहासाच , जोतिमायाचछन्दति।
केतुमन्ताचसद्दाच, सिप्पाट्ठारसकाइमे॥
१६.
अलसस्सकुतोसिप्पं, असिप्पस्सकुतोधनं।
अधनस्सकुतोमित्तं, अमित्तस्सकुतोसुखं।
असुखस्सकुतोपुञ्‍ञं, अपुञ्‍ञस्सकुतोनिब्बानं॥
१७.
सिप्पंसमंधनंनत्थि, सिप्पंचोरानगण्हन्ति।
इधलोकेसिप्पंमित्तं, परलोकेसुखावहं॥
१८.
बोधपुत्रसदावित्यं , माखेदाचरियंगरुं।
सदेसेपूजितोराजा, बुधोसब्बत्थपूजितो॥
१९.
बोधपुत्रकिमालस्से, अबोधोभारवाहको।
बोधकोपूजितो लोके, बोधपुत्रदिनेदिने॥
२०.
रूपयोब्बन्‍नसम्पन्‍ना, विसालकुलसम्भवा।
वित्याहीनानसोभन्ति, निगन्धाइवकिंसुका॥
२१.
मातासत्रुरुपिताच , बालकालेनसिक्खित।
न सोभतिसभामज्झे, हंसमज्झेबकोयथा॥
२२.
गुणोसेट्ठङ्गतंयाति, नउच्‍चेसयनेवसे।
पासादसीखरेवासो, काकोकिंगरुळोसिया॥
२३.
सब्बसुतमधियते, हीनमुक्‍कट्ठमज्झिमे।
सब्बस्सअत्थंजानेय्य, नचसब्बंपयोजये॥
२४.
नलोकेसोभतेमुळ्हो ,
केवलत्तपसंसको।
अपिसम्पिहितोकूपे,
कतविज्‍जोपकासितो॥
२५.
मदन्तदमनंसत्थं, खलानंकुरुतेमदं।
चक्खुसङ्खारकंतेजं, उलूकानमिवन्धकं॥
२६.
भोजनंमेथुनंनिद्दा,
गवेपोसेचविज्‍जति।
विज्‍जाविसेसोपोसस्स,
तंहीनोगोसमोभवे॥
२७.
योसिस्सोसिप्पलोभेन , बहुंबहुंवगण्हाति।
मुगोवसुपिनंपस्सं, नसक्‍काकथितुं परं॥
२८.
सुस्सुसासुतवड्ढना, पञ्‍ञायवड्ढनंसुतं।
पञ्‍ञायअत्थंजानन्ति, ञातोअत्थोसुखावहो॥
२९.
अनागतंभयंदिस्वा , दूरतोपरिवज्‍जये।
आगतञ्‍चभयंदिस्वा, अभितोहोतिपण्डितो॥
३०.
लोभंकोधंमदंमानं, तन्दिंइस्संपमत्तकं।
सोण्डंनिद्दालुकंमक्खं, मच्छेरञ्‍चजहेबुधो॥
३१.
सद्धाहिरिचओत्तप्पं, बाहुसच्‍चंविरंसति।
पञ्‍ञाचसत्तधम्मेहि, सम्पन्‍नोपण्डितोमतो॥
३२.
दिट्ठेधम्मेचयोअत्थो ,
योचत्थोसम्परायिको।
अत्थाभिसमयाधीरो,
पण्डितोतिपवुच्‍चति॥
३३.
सभावसदिसंवाक्यं, सभावसदिसंपियं।
सभावसदिसंकोधं, योजानातिसपण्डितो॥
३४.
भूपालोपण्डितोनिच्‍चं, नेवतुल्योकुदाचनं।
सदेसेपूजितोराजा, बुधोसब्बत्थपूजितो॥
३५.
पण्डितस्सपसंसाय , दण्डोबालेनदिय्यते।
पण्डितोपण्डितेनेव, वण्णितोवसुवण्णितो॥
३६.
अत्तनायदिएकेन, विनिथेनमहाजना।
विनयंयन्तिसब्बेपि, कोधंनासेय्यपण्डितो॥
३७.
सरीरस्सगुणानञ्‍च, दूरमच्‍चन्तमन्तरं।
सरीरंखणविद्धंसि, गुणातुकप्पठायिनो॥
३८.
अत्थंमहन्तमापज्‍जं, विज्‍जंसम्पत्तिमेवच।
विचरेय्यामानथद्धो, पण्डितोसोपवुच्‍चति॥
३९.
नालब्भमतिपत्थेन्ति , नट्ठम्पिनचसोचरे।
विप्पत्यञ्‍चनमुय्हन्ति, येनरातेवपण्डिता॥
४०.
गण्ठिठानेएकपदे, नातिमञ्‍ञेय्यपण्डितो।
किमक्‍कोवेळुपब्भारो, तिमहादीपभानुदो॥
४१.
गुणदोसेसुनेकेन, अत्थिकोचिविवज्‍जितो।
सुखुमालपदुमस्स, नळंभवतिकक्खळं॥
४२.
सुमहन्तानिसत्थानि, धारयन्ताबहुस्सुता।
छेदायोसंसयानन्तु, क्‍लिस्सन्तिलोभमोहिता॥
४३.
दोसंपिसगुणेदिस्वा , गुणवादीवदन्तिन।
नलोकोविज्‍जमानम्पिचन्देपस्सतिलञ्‍जनं॥
४४.
सकिंपिविञ्‍ञूधीरेन, करोतिसहसङ्गमं।
अत्तत्थञ्‍चपरत्थञ्‍च, निब्बानन्तंसुखंलभे॥
४५.
नदीतीरेट्ठितेकूपे, अरणितालवण्डके।
नवदापादिनत्थीति, नमुखेवचनंतथा॥
४६.
पण्डितोअपुट्ठोभेरी , पज्‍जुन्‍नोहोतिपुच्छितो।
बालोपुट्ठोअपुट्ठोपि, बहुंविकत्थतेसदा॥
४७.
गुणसम्पन्‍नलङ्कारो, सब्बसत्तहितावहो।
परत्तत्थंनचरेय्य, कुतोसोपण्डितोभवे॥
४८.
सपरत्थंचरेधीरो, असक्‍कोन्तोसकंचरे।
तम्पिचेवअसक्‍कोन्तो, पापात्तानंवियोजये॥
४९.
सब्बंसुणातिसोतेन , सब्बंपस्सतिचक्खुना।
नचदिट्ठंसुतंधीरो, सब्बिच्छितुमरहति॥
५०.
चक्खुमास्सयथाअन्धो, सोतवाबधिरोयथा।
पञ्‍ञावापियथामुगो, बलवादुब्बलोरिव।
अथअत्थेसमुप्पन्‍ने, सयेय्यमतसायितं॥
५१.
अतिजातंमनुजातं, पुत्तमिच्छन्तिपण्डिता।
अवजातंनइच्छन्ति, योहोतिकुलछिन्‍नको॥
५२.
तयोवपण्डितासत्थे , अहमेवातिवादिच।
अहमपितिवादीच, नाहन्तिचइमेतयो।
५३.
नसासभायत्थनसन्तिसन्तो,
नतेसन्तोयेनवदन्तिधम्मं।
रागञ्‍चदोसञ्‍चपहायमोहं,
धम्मंभणन्तावभवन्तिसन्तो॥
५४.
बालेचुम्मत्तकेभूपे, गुरुमातापितूस्वपि।
सङ्घेजेठेचभातरि, नदोसाकरियाबुधा॥
५५.
अत्तनामनोतापञ्‍च , घरेदुच्‍चरितानिच।
वञ्‍चनञ्‍चअवमानं, मतिमानपकासये॥
५६.
परदारंजनेत्तिंव, लेड्डुंवपरसन्तकं।
अत्तावसब्बसत्तानं, योपस्सतिसपण्डितो॥
५७.
सठेनमित्तंकलुसेनधम्मं,
परोपतापेनसमिद्धिभावं।
सुखेनविज्‍जंफरुसेननारिं,
इच्छन्तियेतेनचेवपण्डिता॥
५८.
निपुणेसुहमेसेय्य , विचिनित्वासुतत्थिको।
सत्तंहुक्खलियंपक्‍कं, भाजनेपितथाभवे॥
५९.
वसुंगण्हन्तिदूरट्ठा, पब्बतेरतनोचिते।
नमिलक्खासमीपट्ठा, एवंबालाबहुस्सुते॥
६०.
हिरञ्‍ञेनमिगानंव , सुसीलेनअसीलिनो।
अधम्मिकस्सधमेन, बालानम्पिसुतेनकिं॥
६१.
अप्पस्सुतायंपुरिसो, बलिबद्धोवजीवति।
मंसानितस्सवड्ढन्ति, पञ्‍ञातस्सनवड्ढति॥
६२.
अप्पस्सुतोसुतंअप्पं, बहुमञ्‍ञतिमानिको।
सिन्धूदकंअपस्सन्तो, कूपेसोयंवमण्डुको॥
६३.
तदमिनापिजानाथ , सोब्भेसुपतीरेसुच।
सणन्तायन्तिकुसोब्भा, तुण्हीयन्तिमहोदधी॥
६४.
सुभासितंउत्तममाहुसन्तो,
धम्मंभणेनाधम्मं, तंदुतियं।
पियंभणेनापियंतंततियं,
सच्‍चंभणेनालिकंतंचतुत्थं॥
६५.
सीहमेदासुवण्णेव , नचतिट्ठन्तिरचते।
पण्डितानंकथावाक्यं नचतिट्ठतिदुज्‍जने॥
६६.
महातेजोपितेजोयं, मत्तिकंनमुदुंकरे।
आपोपापेतिमुदुकं, साधुवाचाचकक्खळं।
६७.
मुदुनावरिपुंजेति, मुदुनाजेतिदारुणं।
नासिद्धिमुदुनाकिञ्‍चि, यतोतोमुदुनाजये॥
६८.
चन्दनं सीतलं लोके, ततो चन्दंव सीतलं।
चन्दन चन्द सीतम्हा, साधुवाक्यं सुभासितं॥
६९.
सीतवाचो बहुमित्तो, फरुसोतु अमित्तको।
उपमं एत्थ ञातब्बा, चन्दसूरियराजुनं॥
७०.
पत्तकल्‍लोदितंअप्पं, वाक्यंसुभासितंभवे।
खुद्दितस्सकदन्‍नम्पि, भुत्तंसादुरसोभवे॥
७१.
सत्थकापिबहुवाचा , नादराबहुभाणिनो।
सोपकारम्प्युदासीनं, ननुदिट्ठंनदीजलं॥
७२.
नातिवेलंपभासेय्य, नतुण्हिसब्बदासिया।
अविकिण्णंमितंवाक्यं, पत्तकालेउदीरये॥
७३.
इच्छितब्बेसुकम्मेसु, वाचायकुसलंमूलं।
वाचायकुसलेनट्ठे, इच्छितब्बंनसिज्झति॥
७४.
हत्थपादासिरोपिट्ठि, कुच्छिपञ्‍चइमेजना।
मुखमेवूपसेवन्ति, सदावअनुसासिता॥
७५.
सद्धाधनंसीलधनं , हिरिओत्तप्पियंधनं।
सुतधनञ्‍चचागोच, पञ्‍ञावेसत्तमंधनं॥
७६.
इत्थीनञ्‍चधनंरूपं, पुरिसानंधनंकुलं।
उरगानंधनंविसं, भूपालानंधनंबलं।
भिक्खूनञ्‍चधनंसीलं, ब्रह्मणानंधनंविज्‍जा॥
७७.
नरूपंनचपञ्‍ञाणं , नचकुलञ्‍चसम्भवो।
कालविप्पत्तिसम्पत्ते, धनमेवविसेसकं॥
७८.
धनहीनंचजेमित्ता, पुत्तदारासहोदरा।
धनवन्तंवसेवन्ति, धनंलोकेमहासखा॥
७९.
सत्तासदूपसेवन्ति, सोदकंवापिआदिकं।
सभोगंसधनञ्‍चेव, तुच्छातेचेजहन्तिते॥
८०.
अत्तनावकतालक्खी , अलक्खीअत्तनाकता।
नहिलक्खिंअलक्खिञ्‍च, अञ्‍ञोअञ्‍ञस्सकारितो॥
८१.
धनवाजोतियोराजा, नदीवेज्‍जोतथाइमे।
पञ्‍चयत्थनविज्‍जन्ति, नतत्थदिवसंवसे॥
८२.
यत्थदेसेनसमानो , नपीतिनचबन्धवो।
नचविज्‍जागमोकोचि, नतत्थदिवसंवसे॥
८३.
अमाननायत्थसिया, सन्तानंअवमाननं।
हीनसमाननावापि, नतत्थदिवसंवसे॥
८४.
देसमोसज्‍जगच्छन्ति, सीहासप्पुरिसागजा।
तत्तेवनिधनंयन्ति, काकाकापुरिसामिगा॥
८५.
यत्थालसोचदक्खोच , सूरोभिरुसमपूजा।
नसन्तोतत्थवसन्ति, अविसेसकरेनको॥
८६.
चलत्येकेनपादेन, तिट्ठत्येकेनपण्डितो।
नासमिक्ख्यपरंठानं, पुब्बमायतनंचजे॥
८७.
ठानभट्ठानसोभन्ते, दन्ताकेसानखानरा।
इतिविञ्‍ञायमतिमा, सठानंनलहुंचजे॥
८८.
गुणोसब्बञ्‍ञुतुल्योपि, सीदत्येकोअनिस्सयो।
अनग्घंरतनंमणि, हेमंनिस्सायसोभते॥
८९.
नसेवेफरुसंसामिं, तंपिसेवेनमच्छरिं।
ततोनिग्गण्हिकंसामिं, नेवापग्गण्हिकंततो॥
९०.
परोक्खेगुणहन्तारं , पच्‍चक्खेपियभाणिनं।
तादिसंनोपसेवेय्य, विसकुम्भंपलोभितं॥
९१.
पिट्ठितोक्‍कंनिसेवेय्य, निसेवेअग्गिकुच्छिना।
सामीनंसब्बकायेन, परलोकंअमुळ्हको॥
९२.
नसेवेकतपापम्हि, न सेवालिकवादने।
नसेवेअत्तदत्थम्हि, नसेवेअतिसन्तके॥
९३.
महन्तंनिस्सयंकत्वा , खुद्दकोपिमहाभवे।
हेमपब्बतंनिस्साय, हेमपक्खीभवन्तिते॥
९४.
असहायोसमत्तोपि, तेजसीकिंकरिस्सति।
निवातसण्ठितोअग्गि, सयमेवूपसम्मति॥
९५.
रुक्खासुभूमिनिस्साय, पुप्फफलंपवड्ढति।
सप्पूरिसूपनिस्साय, महापुञ्‍ञंपवड्ढति॥
९६.
अनलसोअचण्डिक्‍को , असट्ठोसुचिसच्‍चवा।
अलुद्धोअत्थकामोच, तमुत्तंउत्तमोनरो॥
९७.
अहितेपटिसेधोच, हितेसुचनियोजको।
ब्यसनेचापरिच्‍चागो, सङ्खेपंमित्तलक्खणं॥
९८.
आतुरेब्यसनेसचे , दुब्भिक्खेपरविग्गहे।
राजद्वारेसुसानेच, सङ्खेपंमित्तलक्खिणं॥
९९.
हितेसनोसुमित्तोच, विञ्‍ञूचदुल्‍लभोजनो।
यथोसधञ्‍चसादुञ्‍च, रोगहारीचसज्‍जनो॥
१००.
योधुवानिपरिचज्‍ज, अधुवानोपसेवति।
धुवानितस्सनस्सन्ति, अधुवेसुकथावका॥
१०१.
लुद्धमत्थेनगण्हेय्य , थद्धमञ्‍जथिकम्मुना।
छन्दानुवत्तियामुळ्हं, यथाभूतेनपण्डितं॥
१०२.
सच्‍चाभिक्खणसंसग्गा, असमोसरणेनच।
एतेनमित्ताजिरन्ति, अकालेयाचनेनच॥
१०३.
तस्मानाभिक्खणंगच्छे, नचगच्छेचिराचिरं।
कालेनयाचंयाचेय्य, एवंमित्तानजीयरे॥
१०४.
येनमित्तेनसंसग्गा , योगक्खेमोविहीयति।
पुब्बेवज्झभवंतस्स, रक्खेय्यग्गिंवपण्डितो॥
१०५.
येनमित्तेनसंसग्गा, योगक्खेमोपवड्ढति।
करेय्यत्तसमंवुत्तिं, सब्बकिच्‍चेसुपण्डितो॥
१०६.
पब्बेपब्बेकमेनुच्छु, विसेसरसवाग्गतो।
तथासुमेत्तिकोसाधु, विपरित्तोवदुज्‍जनो॥
१०७.
तेनेवमुनिनावुत्तं , धम्मायेकेचिलोकिया।
ततालोकुत्तराचेव, धम्मानिब्बानगामिनो॥
१०८.
कल्याणमित्तमागम्म, सब्बेतेहोन्तिपाणिनं।
तस्माकल्याणमित्तेसु, कातब्बंहिसदादरं॥
१०९.
योहवेकतञ्‍ञूकतवेदिधीरो,
कल्याणमित्तेदळ्हभत्तिचहोति।
दुक्खितस्ससक्‍कच्‍चंकरोतिकिच्‍चं,
तब्भावंसप्पुरिसंवदन्तिलोके॥
११०.
हितकारोपरोबन्धु , बन्धूपिअहितोपरो।
अहितोदेहजोब्याधि, हितमारञ्‍ञमोसधं॥
१११.
पदुमंवमुखयस्स, वाचाचन्दनसीतलं।
मधुतिट्ठतिजिव्हग्गे, हदयेसुहलाहलं।
तादिसंनोपसेवेय्य, तंमित्तंपरिवज्‍जये॥
११२.
कत्वानकुसलंकम्मं , कत्वान, कुसलंपुरे।
सुखितंदुक्खितंहोन्तं, सोबालोयोनपस्सति॥
११३.
कालक्खेपेनहापेति, दानसीलादिकंजळो।
अथिरंपिथिरंमञ्‍ञे, अत्तानंसस्सतीसमं॥
११४.
बालोधपापकंकत्वा, नतंछट्टितुमुस्सहे।
किंब्यग्घआदिगच्छन्तो, पदंमक्खेतुमुस्सहे॥
११५.
निद्धनोपिचकामेति , दुब्बलोवेरिकंकरो।
मन्दसत्थोविवादत्थी, तिविधंमुळ्हलक्खणं॥
११६.
अनव्हायंगमयन्तो, अपुच्छाबहुभासको।
अत्तग्गुणंपसंसन्ति, तिविधंहीनलक्खणं॥
११७.
यथाचुट्टम्परापक्‍का, बहिरत्तकमेवच।
अन्तोकिमिलपूरणो, एवंदुज्‍जनधम्मता॥
११८.
यदूनकंसणतितं, यंपूरंसन्तमेवतं।
अड्ढकुम्भुपमोबालो, यंपूरकुम्भोवपण्डितो॥
११९.
बुधेहिसासमानोपि , खलोबहुतकेतवो।
घंसियमानोपङ्गारो, निलमत्तंनिगच्छति॥
१२०.
मुळ्हसिस्सोपदेसेन, कुनारीभरणेनच।
खलसत्तूहिसंयोगा, पण्डितोप्यवसीदति॥
१२१.
चारुतापरदाराय, धनंलोकतपत्तिया।
पसुतंसाधुनासाय, खलेखलतरागुणा॥
१२२.
इतोहासतरंलोके , किञ्‍चितस्सनविज्‍जति।
दुज्‍जनोतिचयंआह, सुजनंदुज्‍जनोसयं॥
१२३.
नविनापरवादेन, रमन्तिदुज्‍जनाखलु।
नसासब्बरसेभुत्वा, विनासुद्धेनतुस्सति॥
१२४.
तप्पतेयातिसम्बन्धं, द्रवंभवत्यवनतं।
मुदुदुज्‍जनचित्तंन किंलोहेनपमीयते॥
१२५.
तस्मादुज्‍जनसंसग्गं , आसिवीसमिवोरगं।
आरकापरिवज्‍जेय्य, भूतकामोविचक्खणो॥
१२६.
दुज्‍जनेनहिसंसग्गं, सत्तुतापिनयुज्‍जति।
तत्तोवडय्हत्यङ्गारो, सन्तोकाळायतंकरो।
१२७.
दुज्‍जनोवज्‍जनीयोव, विज्‍जायालङ्कतोपिचे।
मणिनालङ्कतोसन्तो, सब्बोकिंनुभयंकरो॥
१२८.
अग्गिनोदहतोदायं, सखाभवतिमालुतो।
सोएवदीपंनासेति, खलेनत्थेवमित्तता॥
१२९.
सब्बोदुट्ठोखलोदुट्ठो , सब्बादुट्ठतरोखलो।
मन्तोसधेहिसोसब्बो, खलोकेनुपसम्मति॥
१३०.
हदयट्ठेनसुतेन, खलोनेवसुसीलवा।
मधुनाकोटरट्ठेन, निम्बोकिंमधुरोभवे॥
१३१.
असतंसम्पयोगेन, सन्तोपिअसन्तोभवे।
मग्गोकचवरयुत्तो, उजुम्पिअसाधुभवे॥
१३२.
पुतिमच्छंकुसग्गेन , योनरोउपनय्हति।
कुसापिपुतिंवायन्ति, एवंबालुपसेवना॥
१३३.
बालंनपस्सेनसुणे, नचबासेनसंवसे।
बालेनालापसल्‍लापं, नकरेनचरोचये॥
१३४.
अनयंनेतिदुम्मेधो, अधुरायनियुञ्‍जति।
दुन्‍नयोसेय्यसोहोति, सम्मावुत्तोपिकुप्पति।
विनयंसोनजानाति, साधुसेनअदस्सनं॥
१३५.
यावजीवंपिचेबालो , पण्डितंपयिरूपासि।
नसोधम्मंविजानाति, दब्बिसूपरसंयथा॥
१३६.
फलंवेकदलिंहन्ति, हन्तिवेळुनळंफलं।
सक्‍कारोकापुरिसंहन्ति, गब्भोअस्सतरिंयथा॥
१३७.
सुनखोसुनखंदिस्वा, दन्तंदस्सेतिहिंसितुं।
दुज्‍जनोदुज्‍जनंदिस्वा, रोसयंहिंसमिच्छति॥
१३८.
मण्डूकोपिनुक्‍कोसीहो , सुकरोपिनुक्‍कोदीपि।
बिलारोसदिसोब्यग्घो, दुप्पञ्‍ञोपिनपञ्‍ञवा॥
१३९.
मण्डूकोपिसीहोविय,
काकोगण्हेपिञ्‍ञेपिञ्‍ञे।
बालोचपण्डितोविय,
धीरोपुच्छेवयेवये॥
१४०.
काकोदुट्ठोसकुणेसु, घरेदुट्ठोचमूसिको।
वानरोचवनेदुट्ठो, मनुस्सेसुचब्रह्मणो॥
१४१.
तिणानिभूमिचोदकं , चतुत्थंवाक्यसुट्ठुतं।
एतानिहिसतंगेहे, नोछिज्‍जन्तेकदाचिपि॥
१४२.
अम्बुंपिवन्तिनोनज्‍जो, रुक्खाखादन्तिनोफलं।
मेघोकदाचिनोसस्सं, परत्थायसतंधनं॥
१४३.
गुणाकुब्बन्तिदूतत्तं , दूरेपिवसतंसतं।
केटकेगन्धमाघाय, गच्छन्तिभमरासयं॥
१४४.
आकिण्णोपिअसब्भीध, असंसट्ठोवभद्दको।
बहुनासन्‍नजातेन, गच्छे नउम्मत्तकेन॥
१४५.
पापमित्तेविवज्‍जेत्वा, भजेय्युत्तमपुग्गलं।
ओवादेचस्सतिट्ठेय्य, पत्थन्तोअचलंसुखं॥
१४६.
यथाचपनसापक्‍का, बहिसण्डकमेवच।
अन्तोअमतपूरणो, एवं सुजनधम्मता॥
१४७.
तग्गरञ्‍जपलासेन , योनरोउपनय्हति।
पत्तापिगन्धंवायन्ति, एवंधीरुपसेवना॥
१४८.
धीरंपस्सेसुणेधीरं, धीरेनसहसंवसे।
धीरेनालापसल्‍लापं, तंकरेतञ्‍चरोचये॥
१४९.
नयंनयति मेधावी, अधुरायनयुज्‍जति।
सुनयोसेय्यसोहोति, सम्मावुत्तोनकुप्पति।
विनयंसोपजानाति, साधुतेनसमागमो॥
१५०.
अप्पकेनपिचेविञ्‍ञू , पण्डितंपयिरूपासि।
खिप्पंधम्मंविजानाति, जिव्हासूपरसंयथा॥
१५१.
बाहुबलञ्‍चअमच्‍चं, भोगंअभिजच्‍चंबलं।
इमेहिचतुबलेहि, पञ्‍ञावेसेठतंबलं॥
१५२.
बलंपक्खीनमाकासो , मच्छानंउदकंबलं।
दुब्बलस्सबलंराजा, कुमारानंरुदंबलं॥
१५३.
बलंचन्दोबलंसूरो, बलंसमणब्रह्मणा।
बलंवेलंसमुद्दस्स, बलंतिबलमित्थिया॥
१५४.
सपादानंबलंसीहो, ततोपुळुवकोबलं।
ततोकिप्पिलिकोनरो, राजासब्बेसमन्ततो॥
१५५.
गतिमिगानंपवनं, आकासोपक्खिनंगति।
विरागोगतिधम्मानं, निब्बानारहतंगति॥
१५६.
चरेय्यकुलजंपञ्‍ञो , विरूपमविकञ्‍ञकं।
हीनायपिसुरूपाय, विवाहसदिसंकरे॥
१५७.
सामामिगक्खीसुकेसी, तनुमज्झिमदन्तवा।
दस्सनीयामुखवण्णा, गम्भीरनाभिवाचका।
सुसीलावायमतिच, हीनकुलंपिवाहये॥
१५८.
सुत्तोमातावभोजेसि , भरणेसुचधातियो।
कम्मेसुसकपन्ति च, कतकम्मेसुधातिनं॥
१५९.
धम्मेसुपतिट्ठानिच्‍चं, सयनेसुचवण्णिभा।
कुलेसुभातरंवाची, यानारीसेट्ठसम्मता॥
१६०.
योनंभरतिसब्बदा , निच्‍चंआतापिउस्सुको।
सब्बकामहरंपोसं, भत्तारंनातिमञ्‍ञति॥
१६१.
नचापिस्वत्थिभत्तारं, इच्छाचारेनरोसये।
भत्तुचगरुनोसब्बे, पतिपूजेतिपण्डिता॥
१६२.
उट्ठाहिकाअनलस्सा, सङ्गाहिकापरिजने।
भत्तुमनापंचरति, सम्भतमनुरक्खति॥
१६३.
एवंवत्ततियानारी, भत्तुछन्दवसानुगा।
मनापानामतेदेवा, यत्थसाउपपज्‍जति॥
१६४.
इत्थियेकच्‍चियोवापि , सेय्यावुत्तावमुनिना।
भण्डानंउत्तमाइत्थी, अग्गुपट्ठायिकातिपि॥
१६५.
मातराधीतरावापि, भगिनियाविचक्खणो।
नविवित्तासनेमन्ते, नारीमायाविनीननु॥
१६६.
विज्‍जुतानञ्‍चलोलत्तं, सत्थानञ्‍चातितिक्खणं।
सिङ्घतंवायुतेजानं, अनुकुब्बन्तिनारियो॥
१६७.
दिगुणोथीनमाहारो ,
बुद्धिचापिचतुग्गुणो।
छगुणोहोतिवायामो,
कामोत्वट्ठगुणोभवे॥
१६८.
एकमेकायइत्थिया, अट्ठअट्ठपतिनोसियुं।
सूरोचपलवन्तोच, सब्बकामरसाहरा।
करेय्यनवमेछन्दं, उन्‍नत्ताहिनपूरति॥
१६९.
विवादसीलीउस्सुया , पस्सन्ततण्हिकागता।
अमिताभुञ्‍जनानिद्दा, सतंपुत्तंपितंजहे॥
१७०.
लपन्तीसद्धिमञ्‍ञेन, पस्सन्तञ्‍ञंसविब्भमा।
चित्तकंचिन्तयन्तञ्‍ञं, नारीनंनामकोपियो॥
१७१.
गण्हेय्यवातंजालेन, सागरमेकपाणिना।
ओसिञ्‍चेय्यचताळेन, सकेनजनयेरवं।
पमादासुविसज्‍जेय्य, इत्थियेसावधम्मता॥
१७२.
जिव्हासहस्सिकोयोहि , जीवेवस्ससतंनरो।
तेननिकम्मुनावुत्तो, थिदोसोकिंखयंगतो॥
१७३.
पञ्‍चठानानिसम्पस्सं , पुत्तमिच्छन्तिपण्डिता।
भतोवानोभरिस्सति, किच्‍चंवानोकरिस्सति॥
१७४.
कुलवंसोचिरंतिट्ठे, दायज्‍जंपतिपज्‍जति।
अथवापनपेतानं, दक्खिणानुपदस्सति॥
१७५.
अतिजातमनुजातं, पुत्तमिच्छन्तिपण्डिता।
अवजातंनइच्छन्ति, योहोतिकुलछिन्‍नको॥
१७६.
एकूदरसमुप्पन्‍ना, नभवन्तिसमस्समा।
नानावण्णानानाचरा, यथाबदरकण्डका॥
१७७.
अदम्मेबहवोदोसे , दम्मेतुबहवोगुणे।
तस्मापुत्तञ्‍चसिस्सञ्‍च, दम्मकालेवदम्मये॥
१७८.
ओवादेय्यानुसासेय्य,
असप्पायानिवारये।
दन्तोहियोपियोहोति,
अदन्तोहोतिअप्पियो॥
१७९.
पुत्तंवाभातरंदुट्ठं, अनुसासेय्यनोजहे।
किंनुछेज्‍जंहत्थपादं, लित्तअसुचिनासिया॥
१८०.
अन्तोजातोधनक्‍कितो , दासब्योपगतोसयं।
दासाकरमरानितो, इच्‍चेवंचतुधासियुं॥
१८१.
दासापञ्‍चेवचोरय्य, सखञातत्तसदिसा।
तथाविञ्‍ञूहिविञ्‍ञेय्य, मित्तादाराचबन्धवा॥
१८२.
दुट्ठदारेनअमित्या , दासोचुत्तरवाचको।
ससप्पेचघरेवासो, मच्‍चुमेवनसंसयो॥
१८३.
यसंलाभंपत्थयन्तं, नरंवज्‍जन्तिदूरतो।
तस्माअनपेक्खित्वान, तंमग्गंमग्गयेबुधो॥
१८४.
खलंसालंपसुंखेत्तं , गन्ताचस्सअभिक्खणं।
मितंधञ्‍ञंनिधापेय्य, मितञ्‍चपाचयेघरे॥
१८५.
अञ्‍जनानंखयंदिस्वा, वम्मिकानञ्‍चसञ्‍चयं।
मधूनञ्‍चसमाहारं, पण्डितोघरमावसे॥
१८६.
सयंआयंवयंजञ्‍ञा, सयंजञ्‍ञाकताकतं।
निग्गण्हेनिग्गण्हारहं, पग्गण्हेपग्गण्हारहं॥
१८७.
एकयामोनराधिप्पो ,
द्वियामोपण्डितोनरो।
तयोयामोघरावासोच,
चतुयामोचदुग्गतो॥
१८८.
योचबन्धुहितेयुत्तो,
सोपितायोचपोसको।
तंमित्तंयत्थविसासो,
भरियायत्थनिब्बुति॥
१८९.
सद्धापेमेसुसन्तेसु, नगणेमासकंसतं।
सद्धापेमेअसन्तेसु, मासकंपिसतंगणे॥
१९०.
याचकोअपियोहोति , याचंअददमप्पियं।
तस्मासेट्ठनरोलोके, धनंसिप्पंपरिग्गहे॥
१९१.
सब्बदापिधनंरक्खे, दारंरक्खेधनंपिच।
दारंधनञ्‍चअत्तानं, रक्खायेवसदाभवे॥
१९२.
नसाधारणदारस्स, नभुञ्‍जेसादुमेकको।
नसेवेलोकायतिकं, नेतंपञ्‍ञायवड्ढनं॥
१९३.
सीलवावत्तसम्पन्‍नो , अप्पमत्तोविचक्खणो।
निवातवुत्तिअथद्धो, सूरतोसखिलोमुदु॥
१९४.
सङ्गहेतावमित्तानं, संविभागीविजानवा।
तप्पेय्यअन्‍नपानेन, सदासमणब्रह्मणा॥
१९५.
धम्मकामोसुतद्धरो, भवेय्यपरिपुच्छाको।
सक्‍कच्‍चंपयिरूपासे, सीलवन्तेबहुस्सुते॥
१९६.
पुब्बसिरोसिमेधावी , दीघायुदक्खिणंसिरो।
पच्छिमोचित्तसन्तोसि, मरणंउत्तरोभवे॥
१९७.
आयुमापाचिनंमूखं, धनवादक्खिणंभवे।
पच्छिमंयससीभुञ्‍जे, नोभुञ्‍जेउत्तरंमुखं।
१९८.
भुत्वानिसीदनंथूलं, तिट्ठन्तोबलवड्ढनो।
आयुमाचङ्कमोसिया, धावन्तोरोगवज्‍जितो॥
१९९.
योचसितञ्‍चउण्हञ्‍च , तिणाभिय्योनमञ्‍ञति।
करंपुरिसकिच्‍चानि, सोसुखानविहायति॥
२००.
विसम्हामतमादेय्य, असुद्धम्हापिकञ्‍चनं।
नीचम्हाप्युत्तमोविज्‍जं, रतनथिंपिदुक्‍कुला॥
२०१.
गुय्हमत्थमसम्बुद्धं, सम्बोधयतियोनरो।
मन्तभेदभयातस्स, दासभूतोतितिक्खति॥
२०२.
अञ्‍ञातवासवसता, जातवेदसमेनपि।
खमितब्बंसपञ्‍ञेन, अपिदासस्सतज्‍जितं॥
२०३.
धनधञ्‍ञपयोगेसु , तथाविज्‍जागमेसुच।
दूतेचब्याहारेसु, चत्तोलज्‍जंसदाभवे॥
२०४.
नहिकोचिकतेकिच्‍चे, कत्तारंसमपेक्खते।
तस्मासब्बानिकम्मानि, सावसेसानिकारये॥
२०५.
उपकारंहितेनेव, सत्तुनासत्तुमुद्धरे।
पादलग्गंकरट्ठेन, कण्डकेनेवकण्डकं॥
२०६.
नमेनमन्तस्सभजेभजन्तं ,
किच्‍चानिकुब्बस्सकरेय्यकिच्‍चं।
नानत्थकामस्सकरेय्यअत्थं,
असम्भजन्तंपिनसम्भजेय्य॥
२०७.
वजेचजन्तिसिनेहाकिरिया,
अपेमचित्तेन नसम्भजेय्य।
दिजोवदुमंखिणफलंञत्वा,
अञ्‍ञंअपेक्खेय्यमहाहिलोको॥
२०८.
चजेएकंकुलस्सत्थं, गामस्सत्थंकुलंचजे,
गामंजनपदस्सत्थं, अत्तत्थंपथविंचजे॥
२०९.
धनंचजेअङ्गंवरस्सहेतु ,
अङ्गंचजेजीवितंरक्खमानो।
धनंअङ्गंजीवितञ्‍चापिसब्बं,
चजेनरोधम्ममनुस्सरन्तो॥
२१०.
अहागच्छन्तिहायन्ता, सत्तानमिहजीवितं।
तस्माहिमापमत्ततं, गच्छन्तुजिनसासने॥
२११.
एतेसिय्योसमायन्ति , सन्तितेसंनजीरति।
योअधिप्पन्‍नंसहति, योचजानातिदेसनं॥
२१२.
अग्गिआपोइत्थीमुळ्हो, सप्पोराजकुलानिच।
पयतनोवगन्तब्बो, मच्‍चुपाणहरानिति॥
२१३.
सत्थंसुनिच्छितमपीतिविचिन्तनीयं,
साराधितोप्यवनिपोपरिसङ्कनीयो।
हत्थङ्गतापियुवतीपरिरक्खनीया,
सत्थावनीपयुवतीसुकुतोवसीतं॥
२१४.
उस्साहोरिपुवमित्तं , अलसोमित्तंवरिपु,
विसंवियामतंविज्‍जा, पमादोअमतंविसं॥
२१५.
वहेअमित्तंखन्धेन, यावकालेअनागते।
तमेवआगतेकाले, भिन्देकुम्भंवसिलायं॥
२१६.
सिङ्गिंपञ्‍ञासहत्थेन , सतेनवाहनंचजे।
हत्थीनन्तुसहस्सेन, देसचज्‍जेनदुज्‍जनं॥
२१७.
पच्‍चक्खेगरवोसंसे, परोक्खेमित्तबन्धवे।
कम्मन्तेचदासभच्‍चे, पुत्तदारेसंसेमते॥
२१८.
सिनेसिप्पंसिनेधनं, सिनेपब्बतमारुहे।
सिनेकामोचकोधोच, इमेपञ्‍चसिनेसिने॥
२१९.
सतंचक्खुसतंकण्णा , नायकस्ससुतोसदा।
तथापिअन्धबधिरो, एसानायकधम्मता॥
२२०.
बहूनंअप्पसारानं, सामग्गियातिदुज्‍जयो।
तिणेनवट्टतेरज्‍जु, तेननागोपिबन्धते॥
२२१.
उप्पज्‍जतेसचेकोधो, आवज्‍जेककचूपमं।
उप्पज्‍जतेरसेतण्हा, पुत्तमंसूपमंसरे॥
२२२.
दानंसिनेहभेसज्‍जं, मच्छेरंदोसनोसधं।
दानंयसस्सिभेसज्‍जं, मच्छेरंकप्पनोसधं॥
२२३.
धनमिच्छेवणिज्‍जेय्य , सिप्पमिच्छेबहुस्सुते।
पुत्तमिच्छेनारिकञ्‍ञे, राजामच्‍चंइच्छागते॥
२२४.
महन्तंवट्टरुक्खादिं, खुद्दबीजंबहुप्फलं।
सक्खिंकत्वाउदिक्खेय्य, पुञ्‍ञपापंकरोनरो॥
२२५.
गरुकातब्बपोसेसु, नीचवुत्तिंकरोतियो।
नीचत्तंसोपहन्त्वान, उत्तमत्थेपतिट्ठति॥
२२६.
उत्तमंपणिपातेन , सूरंभेदेनविजये।
हीनमप्पपदानेन, विक्‍कमेनसमंजये॥
२२७.
नत्तदोसंपरेजञ्‍ञा, जञ्‍ञादोसंपरस्सतु।
कुम्मोगुय्हाइवङ्गानि, परभावञ्‍चलक्खये॥
२२८.
उस्सूरसेय्यंआलस्यं , चण्डिक्‍कंदीघसुत्तियं।
एकस्सद्धानगमनं, परदारुपसेवनं।
एतंब्रह्मणस्सेवस्सु, अनत्थायभविस्सति॥
२२९.
सुरायोगोविकालोच, समज्‍जानघरङ्गतो।
खिड्डधुत्तोपापमित्तो, अलसोसोइमेजना।
महाभोगाविनस्सन्ति, हीनभावस्सिदंफलं॥
२३०.
अतिसीतंअतिउण्हं, अतिसायमिदंअहु।
इतिविस्सट्ठकम्मन्ते, खणाअच्‍चन्तिमाणवे॥
२३१.
परनासनतोनट्ठो , पुरेवपरनासको।
सिङ्घंवआनसंयाति, तिणोपासादझापको॥
२३२.
नविसासेअमित्तस्स, मित्तञ्‍चापिनविसासे।
कदाचिकुप्पितोमित्तो, सब्बदोसपकासको॥
२३३.
कुदेसञ्‍चकुमित्तञ्‍च, कुसम्बन्धंकुबन्धवं।
कुदारञ्‍चकुराजानं, दूरतोपरिवज्‍जये॥
२३४.
कक्‍कटोअसीसोयाति , सब्बापदोवगच्छति।
अथनीकुक्‍कुटीपुत्ता, पुरिसेनावमञ्‍ञरे॥
२३५.
हीनपुत्तोराजामच्‍चो, बालपुत्तोपिपण्डितो।
अधनस्सपुत्तोसेट्ठि, पुरिसेनावमञ्‍ञरे॥
२३६.
येनमिच्छतिसम्बन्धं, तेनतीणिनकारये।
विवादमत्थसम्बन्धं, परोक्खेदारदस्सनं॥
२३७.
इणसेसोअग्गिसेसो ,
सत्रुसेसोतथेवच।
पुनप्पुनम्पिवड्ढन्ति,
तस्मासेसंनकारये॥
२३८.
कुलजातोकुलपुत्तो, कुलवंससुरक्खितो।
अत्तनादुक्खपत्तोपि, हीनकम्मंनकारये॥
२३९.
समिद्धोधनधञ्‍ञेन, नकट्ठोदतिणग्गिहि।
सब्बतोदुग्गतोनट्ठो, तस्मानदुक्‍कटंकरे॥
२४०.
नगणस्सग्गथोगच्छे , सिद्धेकम्मेसमंफलं।
कम्मविप्पत्तिचेहोति, फरुसंतस्सभासये॥
२४१.
बालक्‍कोपेतधूमोच, वुड्ढित्थिपल्‍ललोदकं।
आयुक्खयकरंनिच्‍चं, रत्तोचदधिभोजनं॥
२४२.
इत्थीनंदुज्‍जनानञ्‍च, विसासोनोपपज्‍जते।
विसेसिगिम्हिनदियं, रोगेराजकुलम्हिच॥
२४३.
अयुत्तकम्मारभनंविरोधो ,
सङ्घस्सयुद्धञ्‍चमहाबलेहि।
विसासकम्मंपमदासुनिच्‍चं,
द्वारानिमच्‍चुस्सवदन्तिविद्वा॥
२४४.
थियोसेवेय्यनच्‍चन्तं, सादुभुञ्‍जेय्यनाहितं।
पूजयेमानयेवुड्ढे, गरुंमायायनोभजे॥
२४५.
विनासत्थंनगच्छेय्य, सूरोसङ्गामभूमियं।
पण्डित्वद्धगूवाणिज्‍जो, विदेसगमनोतथा॥
२४६.
देहीतिवचनद्वारा , देहट्ठापञ्‍चदेवता।
सज्‍जनिय्यन्तिधिकित्ति, मतिहीरिसिरीपिच॥
२४७.
नत्थीतिवचनंदुक्खं, देहीतिवचनंतथा।
वाक्यनत्थीतिदेहीति, माभवेय्यभवाभवे॥
२४८.
यत्थवोसंनजानन्ति, जातियाविनयेनवा।
नतत्थमानंकिरिया, जनेवसमञ्‍ञातके॥
२४९.
माताहीनस्सदुब्भासा , पिताहीनस्सदुक्रिया।
उभोमातापिताहीना, दुब्भासाचदुक्‍किरिया॥
२५०.
मातासेट्ठस्ससुभासा,
पितासेट्ठस्ससुकिरिया।
उभोमातापितासेट्ठा,
सुभासाचसुकिरिया॥
२५१.
अतिदीघोमहामुळ्हो , मज्झिमोचविचक्खणो।
वासुदेवंपुरेक्खित्वा, सब्बेवामनकासठा॥
२५२.
आचारोकुलमक्खाति, देसमक्खतिभासितं।
सम्भवोपेममक्खाति, देहमक्खातिभोजनं॥
२५३.
जलप्पमाणंकुमुदनाळं,
कुलप्पमाणंकरणकम्मं।
पञ्‍ञापमाणंकथितवाक्यं,
भूमिप्पमाणंभज्‍जलतिणं॥
२५४.
जवेनभद्रंजानन्ति , वहेनचबलिबद्धं।
दुहेनधेनुजानन्ति, भासमानेनपण्डितं॥
२५५.
जानेय्यपेसनेभच्‍चं बन्धवंपिभयागमे,
ब्यसनेचतथामित्तं, दारञ्‍चविभवक्खये॥
२५६.
विनासत्थंनजानन्ति, कालंसब्बेपिजोतिका।
कुक्‍कुटापनजानन्ति, ततोरुक्खाततोभ्वापा॥
२५७.
पथवीभूसनंमेरु , रत्तियाभूसनंससी।
जनानंभूसनंराजा, सेनानंभूसनंगजो॥
२५८.
सीलतासोभतेरूपं,
चारितासोभतेकुलं।
सपुप्फासोभतेरञ्‍ञं,
सगजासोभतेबलं॥
२५९.
कोकिलानंसद्दंरूपं , नारीरूपंपतिब्बतं।
विज्‍जारूपंअरूपानं, खमारूपंतपस्सिनं॥
२६०.
किसासोभातपस्सीच,
थूलासोभाचतुप्पदा।
विज्‍जासोभामनुस्साच,
इत्थीसोभाचसामिका॥
२६१.
रत्तिहीनोनचन्दरो, ऊमिहीनोनसागरो।
हंसहीनोनसंफुल्‍लो, इत्थिहीनोनपुरिसो॥
२६२.
वत्थहीनंनलङ्कारं , पतिहीनाननारिका।
सिप्पहीनोनपुरिसो, धेनुहीनंनभोजनं॥
२६३.
दीपकेदीपकोचन्दो, नारिकेदीपकोपति।
तिलोकेदीपकोधम्मो, सुपुत्तोकुलदीपको॥
२६४.
अपुत्तकंघरंसुञ्‍ञं, देसंसुञ्‍ञंअराजिकं।
अपञ्‍ञस्समुखंसुञ्‍ञं, सब्बसुञ्‍ञंदलिद्दकं॥
२६५.
सोतंसुतेनेवनकुण्डलेन ,
दानेनपाणीनतुकङ्कणेन।
आभातिकायोपुरिसुत्तमस्स,
परोपकारेननचन्दनेन॥
२६६.
दानंसीलंपरिच्‍चागं , अज्‍जवंमद्दवंतपं।
अकोधंअविहिंसञ्‍च, खन्तीचअविरोधनं।
दसेतेधम्मेराजानो, अप्पमत्तेनधारेय्युं॥
२६७.
दानंअत्थचरियापिय, वाचाअत्तसमंपिच।
सङ्गहाचतुरोइमे, मुनिन्देनपकासिता॥
२६८.
वनेमिगानलभन्ति, मताभयानिद्दसुखं।
राजानोपिनलभन्ति, उत्तरथामभीततो।
संसारभयभितेन, नरमन्तियेपण्डिता॥
२६९.
खमाजागरियुट्ठानं , संविभागोदयिक्खना।
नायकस्सगुणाएते, इच्छितब्बाहितत्थिनो॥
२७०.
परिभूतोमुदुहोति, अतितिक्खञ्‍चवेरवा।
एतञ्‍चउभयंञत्वा, अनुमज्झंसमाचरे॥
२७१.
नेकन्तमुदुनासक्‍का, एकन्ततिखिणेनवा।
महत्तेट्ठपितुअत्तं, तस्माउभयमाचरे॥
२७२.
कस्सकोवाणिजोमच्‍चो , समणोसुतसीलवा।
तेसुविपुलजातेसु, रट्ठंपिविपुलंसिया॥
२७३.
तेसुदुब्बलजातेसु, रट्ठंपिदुब्बलंसिया।
सरट्ठंविपुलंतस्मा, धारेय्यरट्ठभारवा॥
२७४.
महारुक्खस्सफलिनो, आमंछिन्दतियोफलं।
रसञ्‍चस्सनजानाति, बीजञ्‍चस्सविनस्सति॥
२७५.
महारुक्खूपमंरट्ठं, अधम्मेनपसासति।
रसञ्‍चस्सनजानाति, रट्ठञ्‍चापिविनस्सति॥
२७६.
महारुक्खस्सफलिनो , पक्‍कंछिन्दतियोफलं।
रसञ्‍चस्सविजानाति, बीजञ्‍चस्सननस्सति॥
२७७.
महारुक्खूपमंरट्ठं, धम्मेन योपसासति।
रसञ्‍चस्सविजानाति, रट्ठञ्‍चापिननस्सति॥
२७८.
योचराजाजनपदं, अधम्मेनपसासति।
सब्बोसधीहिसोराजा, विरुद्धोहोतिखत्तियो॥
२७९.
तथेवनेगमेहिंसं , येयुत्ताकयविक्‍कये।
ओजादानबलिकारे, सकोसेनविरुज्झति॥
२८०.
पहारवरखेत्तञ्‍ञू, सङ्गामेकतनिस्समे।
उस्सितेहिंसयंराजा, सबलेनविरुज्झति॥
२८१.
तथेवइसयोहिंसं, संयमेब्रह्मचारियो।
अधम्मचारिखत्तियो, ससग्गेनविरुज्झति॥
२८२.
सयंकतानपरेन , महानज्‍जोजुवङ्कता।
इस्सरेनतथारञ्‍ञा, सरट्ठेअधिपच्‍चत्ता॥
२८३.
पुत्तोपापंकतोमाता,
सिस्सोपापंकतोगरु।
नागरेहिकतोराजा,
राजापापंपुरोहितो॥
२८४.
पुञ्‍ञापुञ्‍ञंकरोन्तेसु, छभागोएकदेसकं।
राजालभतिसब्बेहि, तस्मापापानिवारये।
पुञ्‍ञमेवपवड्ढेन्तो, जनकायंपसासये॥
२८५.
बालस्सजीवितंअप्पं , पण्डितस्सबहुतरं।
जनकायस्सराजाव, राजधम्मोवराजुनं॥
२८६.
अनायकाविनस्सन्ति, नस्सन्तिबहुनायका।
थिनायकाविनस्सन्ति, नस्सन्तिसुसुनायका॥
२८७.
कच्छपीनञ्‍चमच्छीनं, कुक्‍कुटीनञ्‍चधेनुनं।
पुत्तपोसोयथाहोति, तथामच्‍चेसुराजुनं॥
२८८.
नहिराजकुलंपत्तो , अञ्‍ञातोलभतेयसं।
नासूरोनातिदुम्मेधो, नपमत्तोकुदाचनं॥
२८९.
यदासीलञ्‍चपञ्‍ञञ्‍च , सोचेय्यञ्‍चाधिगच्छति।
अथविसासितोतम्हि, गुय्हञ्‍चस्सनरक्खति॥
२९०.
दिवावायदिवारत्तिं, राजकिच्‍चेसुपण्डितो।
अज्झिट्ठोनविकप्पेय्य, सराजवसतिंवसे॥
२९१.
नरञ्‍ञासमकंवत्थं, नमालंनविलेपनं।
आकप्पंसरकुत्तिंवा, नरञ्‍ञासदिसमाचरे॥
२९२.
किळेराजाअमच्‍चेहि , भरियापरिवारितो।
नामच्‍चोराजभरिया, भावंकुब्बेथपण्डितो॥
२९३.
अनुद्धतोअचपलो, निपकोसंवुतिन्द्रियो।
मनोपणिधिसम्पन्‍नो, सराजवसतिंवसे॥
२९४.
नास्सभरियाकिळेय्य, नमन्तेय्यरहोगतो।
नास्सकोसेधनंगण्हे, सराजवसतिंवसे॥
२९५.
न निद्दंबहुंमञ्‍ञेय्य, नमदायसुरंपिवे।
नासदायेमिगेहञ्‍ञे, सराजवसतिंवसे॥
२९६.
नास्सपिट्ठंनपल्‍लङ्कं, नकोच्छंननावंरथं।
सम्मतोम्हीतिआरुळ्हे, सराजवसतिंवसे॥
२९७.
नातिदूरेभजेरञ्‍ञो, नच्‍चासन्‍नेविचक्खणो।
समुखाचस्सतिट्ठेय्य, सन्तसन्तोसभत्तुनो॥
२९८.
नमेराजासखाहोति ६, नराजाहोतिमेथुनो।
खिप्पंकुज्झन्तिराजानो, सुलेनक्खिवघट्टितं॥
२९९.
नपूजितोमञ्‍ञमानो, मेधावीपण्डितोनरो।
फरुसंपतिमन्तेय्य, राजानंपरिसंगतं॥
३००.
लद्धद्वारोलभेद्वारं, नेवराजूसुवीसये।
अग्गिंवसंयतोतिट्ठे, सराजवसतिंवसे॥
३०१.
पुत्तंवाभातरंवापि , सम्पग्गण्हातिखत्तियो।
गामेहिनिगमेहिवा, रट्ठेहिजनपदेहि।
तुण्हिभूतोवुदिक्खेय्य, नभणेछेकपापकं॥
३०२.
हत्थारोहेअनिकट्ठे, रथिकेपत्तिकारके।
तेसंकम्मावधानेन, राजावड्ढेतिवेत्तनं।
नतेसंअन्तरागच्छे, सराजवसतिंवसे॥
३०३.
चापोवूनूदरोचस्स , वंसोवापिपकम्पय्ये।
पटिलोमंनवत्तेय्य, सराजवसतिंवसे॥
३०४.
चापोवूनूदरोचस्स, मच्छोवस्सअजिव्हको।
अभासंनिपकोसूरो, सराजवसतिंवसे॥
३०५.
नबाळ्हंइत्थिंगच्छेय्य, सम्पस्सं तेजसङ्खयं।
कासंसासंथद्धाबलं, खीणमेधोनिगच्छति॥
३०६.
नातिवेलंपभासेय्य , नतुण्हिसब्बदासिया।
अवितिण्णंमितंवाचं, पत्थकालेउदीरये॥
३०७.
अकोधनोअसङ्घट्टो,
सच्‍चोसण्होअपेसुणो।
सम्फंगिरंनभासेय्य,
सराजवसतिंवसे॥
३०८.
मातापितुभरोअस्स , कुलेजेट्ठापचायिको।
हिरिओत्तप्पसम्पन्‍नो, सराजवसतिंवसे॥
३०९.
विनितोसिप्पवादन्तो, यतत्तोनियतोमुदु।
अप्पमत्तोसुचिदक्खो, सराजवसतिंवसे॥
३१०.
निवातवुत्तिवुड्ढेसु , सप्पतिस्सोसगारवो।
सूरतोसुखसंवासो, सराजवसतिंवसे॥
३११.
आरकापरिवज्‍जेय्य, सञ्‍ञितुंपहितंजनं।
भत्तारमेवुदिक्खेय्य, नचअञ्‍ञस्सराजिनो॥
३१२.
समणेब्रह्मणेचापि, सीलवन्तेबहुस्सुते।
सक्‍कच्‍चंपयिरूपासे, अन्‍नपानेनतप्पय्ये।
आसज्‍जपञ्हेपुच्छेय्य, आकङ्खंवुड्ढिमत्तनो॥
३१३.
दिन्‍नपुब्बंनहापेय्य , दानंसमणब्रह्मणे।
नचकिञ्‍चिनिवारेय्य, दानकालेवणिब्बके॥
३१४.
पञ्‍ञावावुड्ढिसम्पन्‍नो, विधानविधिकोविदो।
कालञ्‍ञूसमयञ्‍ञूच, सराजवसतिंवसे॥
३१५.
उट्ठाताकम्मचेरेसु, अप्पमत्तोविचक्खणो।
सुसंविहितकम्मन्तो, सराजवसतिंवसे॥
३१६.
खलंसालंपसुंखेत्तं , गन्ताचस्सअभिक्खणं।
मितंधञ्‍ञंनिधापेय्य, मितञ्‍चपाचयेघरे॥
३१७.
पुत्तंवाभातरंवापि, सीलेसुअसमाहितं।
अनङ्गवाहितेबाला, यथापेतातथेवते।
चोळञ्‍चनेसंपिण्डञ्‍च, आसनञ्‍चपदापरे॥
३१८.
दासेकम्मकरेपोसे , सीलेसुसुसमाहिते।
दक्खेउट्ठानसम्पन्‍ने, अधिपच्‍चम्हिठापये॥
३१९.
सीलवाचअलोभोच, अनुरुत्तोचराजिनो।
आवीरहोहितोचस्स, सराजवसतिंवसे॥
३२०.
छन्दञ्‍ञूराजिनोअस्स, चित्तट्ठोचस्सराजिनो।
असङ्कुसकवुत्तिस्स, सराजवसतिंवसे॥
३२१.
उच्छादनेन्हापनेच , धोतेपादेअदोसिरं।
आहतोपिनकुप्पेय्य, सराजवसतिंवसे॥
३२२.
कुम्भिञ्हिपञ्‍जलिंक्रिया, चातञ्‍चापिपदक्खिणं।
किमेवसब्बकामानं, नदादंधीरमुत्तमं॥
३२३.
योदेतिसयनंवत्थं, यानंआवसतंघरं।
पज्‍जुन्‍नोरिवभूतानं, भोगेहिअभिवस्सति॥
३२४.
द्वेविमेकण्डकातिक्खा , सरीरपरिसोसिता।
कामेतिनिद्धनोयोच, योचकुप्पत्यनिस्सरो॥
३२५.
अधनस्सरसंखादा, अबलस्सहताहता।
अपञ्‍ञस्सकथावाक्या, तिविधंहीनलक्खणं॥
३२६.
पथब्यामधुरातीणि , उच्छुनारीसुभासितं।
उच्छुनारीसुतप्पन्ति, नतप्पन्तिसुभासितं॥
३२७.
पथब्यातीणिरतनानि, सङ्गहानिमहीतले।
सिप्पंधञ्‍ञञ्‍चमित्तञ्‍च, भवन्तिरतनाइमे॥
३२८.
कल्याणमित्तंकन्तारं, युद्धंसभायभासितुं।
असत्थागन्तुमिच्छन्ति, मुळ्हातेचतुरोजना॥
३२९.
जीवन्तोपिमतापञ्‍च , ब्यासेनपरिकित्तिता।
दुक्खितोब्याधितोपक्खो, इणवानित्यसेवको॥
३३०.
चक्खुद्वारादिकंछक्‍कं, संवुतोसपञ्‍ञोनरो।
छब्बिधोहोतिसीलेन, असीलेनापिछब्बिधो॥
३३१.
निद्दालुकोपमादोच, सुखितोरोगवालसो।
निच्छन्दोचकम्मारामो, सत्तेतेसत्थवज्‍जिता॥
३३२.
कुलजोपञ्‍ञवाछन्दो , हिरोत्तप्पोसुतद्धरो।
अत्थकामोसुरक्खोच, अट्ठेतेसत्थयुज्‍जिता॥
३३३.
कुलसेट्ठोसपञ्‍ञोच, वुड्ढिसूरोचसीलवा।
बहुस्सुतोवुट्ठानोच, मीरोसुगतिगामिको।
नवेतेसुजनासेट्ठा, पापात्तानंनिवारये॥
३३४.
बुद्धोपच्‍चेकबुद्धोच, अरहाअग्गसावको।
मातापितागरुसत्था, दायकोधम्मदेसको।
पण्डितेहिइमेदस, न दुब्भन्तीतिजानिया॥
३३५.
धम्मत्थकाममोक्खानं , पाणोसंसिद्धिकारणं।
तंनिघातोकिंनिहतो, रक्खितोकिंनरक्खति॥
३३६.
सथंदीघायुकोसब्ब , सत्तानंसुखकारणं।
असथंपनसब्बेसं, दुक्खहेतुनसंसयो॥
३३७.
यन्तगतोउच्छुरसं, नजहातिगजोतथा।
सङ्गामेसुगतोलिळं, सुस्सुतेनापिचन्दनं॥
३३८.
सारगन्धंनजहाति, दुक्खपत्तोपिपण्डितो।
नजहातिसतंधम्मं, सुखकालेकथावका॥
३३९.
अत्ताबन्धुमनुस्सानं, रिपुअत्तावजन्तुनं।
अत्तावनियतोञाति, अत्तावनियतोरिपु॥
३४०.
अत्तानंपरिच्‍चागेन , यंनिस्सितानुरक्खनं।
करोन्तिसज्‍जनायेव, नतंनितिमातामतं॥
३४१.
सत्थकब्बविचारेन, कालोगच्छतिधीमतं।
ब्यसनेनअसाधूनं, निद्दायकलहेनवा॥
३४२.
भमरापुप्फमिच्छन्ति, पुतिमिच्छन्तिमक्खिका।
सुजानागुणमिच्छन्ति, दोसमिच्छन्तिदुज्‍जना॥
३४३.
नमन्तिफलिनोरुक्खा , नमतेवबुधाजना।
सुक्खकट्ठञ्‍चमुळ्होच, नेवनमन्तिभिज्‍जते॥
३४४.
सचेसन्तोविवादति, खिप्पसन्धियरेपुन।
बालोपत्तावभिज्‍जन्ति, नतेसमतमागमुं॥
३४५.
अप्पम्पिसाधूनंधनं, कूपावारिवनिस्सयो।
बहुकंपिअसाधूनं, नचवारिवअण्णवे॥
३४६.
सोकठानसहस्सानि , भयठानसतानिच।
दिवसेदिवसेमुळ्हं, आवीसन्तिनपण्डितं॥
३४७.
दुट्ठचित्तोपनाहिस्स, कोधोपासाणलेखितो।
कुच्छितब्बोसुजनस्स, जलेलेखाचिरट्ठिता॥
३४८.
निदुलुकोअसन्तुट्ठो, अकतञ्‍ञूचभिरुको।
सक्‍कोन्तिनसमाचारं, सिक्खितुंतेकदाचिपि॥
३४९.
साधुत्तंसुजनसमागमाखलानं ,
साधूनंनखलसमागमाखलत्तं।
आमोदंकुसुमभवंदधातिभूमि,
भूगन्धंनचकुसुमानिधारयन्ति॥
३५०.
गुणमद्धिसमंमक्खे, परेनकलहेसति।
अद्धिसमंपकासेन्तं, अनुमत्तंपिदोसकं॥
३५१.
दोसंपरस्सपस्सन्ति, अत्तदोसंनपस्सति।
तिलमत्तंपरदोसं, नाळिकेरंनपस्सति॥
३५२.
कोधोअत्थंनजानाति , कोधोधम्मंनपस्सति।
अन्धतमंतदाहोति, यंकोधोसहतेनरं॥
३५३.
कोधोअब्भन्तरेजातो, धुवंनासेतिकोधनं।
वत्थालङ्कारपुण्णायं, मञ्‍जुसायंसिखीयथा॥
३५४.
रागोनाममनोसल्‍लं, गुणवरत्तचोरको।
राहुविज्‍जाससङ्किस्स, तपोधनहुतासनो॥
३५५.
नतित्तिराजाधनेन , पण्डितोपिसुभासिते।
चक्खूपिपियदस्सने, सागरोपिमहाजले॥
३५६.
असन्तुट्ठोयतिनट्ठो, सन्तुट्ठोपिमहीपति।
ससज्‍जागणिकानट्ठा, निलज्‍जासुकुलगता॥
३५७.
भूपाण्णवग्गिथीसिप्पी, अभिज्झालुचपुग्गलो।
एतेसंमहिच्छन्तानं, महिच्छताअनिच्छिता॥
३५८.
आरोग्यंपरमंलाभं , सन्तुट्ठीपरमंधनं।
विसासोपरमंञाति, निब्बानंपरमंसुखं॥
३५९.
दुग्गतंगच्छभोलाभ, लाभोलाभेनपूरति।
थलेपवुट्ठपज्‍जुन्‍न, आपोआपेनपूरति॥
३६०.
बोधयन्तिनयाचन्ति, देहीतिपच्छिमाजना।
पस्सवत्थुंअदानस्स, माभवतूतिईदिसो॥
३६१.
सेलेसेलेनमाणिकं , गजेगजेनमुत्तिकं।
वनेवनेनचन्दनं, ठानेठानेनपण्डितं॥
३६२.
सतेसुजायतेसूरो, सहस्सेसुचपण्डितो।
वाक्यंसतसहस्सेसु, चागोभवतिवानवा॥
३६३.
जिनेनआगतंसूरं, धनञ्‍चगेहमागतं।
जिण्णअन्‍नंपसंसेय्य, दारञ्‍चगतयोब्बनं॥
३६४.
पोत्थकेसुचयंसिप्पं , परहत्थेसुयंधनं।
यदाइच्छेसमुप्पन्‍ने, नतंसिप्पंनतंधनं॥
३६५.
वाचावुधाचराजानो, सच्‍चावुधाचसमणा।
धनावुधासेट्ठिनोच, गोणावुधादलिद्दका॥
३६६.
उक्‍कट्ठेसूरमिच्छन्ति, कोलाहलेसुभासितं।
पियंअन्‍नञ्‍चपानञ्‍च, अत्थकिच्‍चेसुपण्डितं॥
३६७.
कपणेतारयेमित्तं , दुब्भिक्खेधञ्‍ञंधारये।
सभायंधारयेसिप्पं, सङ्गहानिमहीतले॥
३६८.
दुब्भिक्खेअन्‍नदानञ्‍च, सुभिक्खेचहिरञ्‍ञदं।
भयेचभयधातारं, सब्बेसंवरमंवरं॥
३६९.
हंसोमज्झेनकाकानं, सीहोगुन्‍नंनसोभते।
गद्रभानंनतुरङ्गो, बालानञ्‍चनपण्डितो॥
३७०.
नसोराजायोअजेय्यं , जिनातिनसोसखारं।
योअयुत्तेनजिनाति, नसाभरियापतिनो।
विरोधतिनतेपुत्ता, येनभरन्ति जिण्ण॥
३७१.
नत्थिविज्‍जासमंमित्तं, नत्थिब्याधिसमोरिपु।
नत्थिअत्तसमंपेमं, नत्थिकम्मपरंबलं॥
३७२.
इत्थिमिस्सोकुतोसीलं,
मंसभक्खोकुतोदयं।
सुरापानोकुतोसच्‍चं,
महाकोधोकुतोतपं॥
३७३.
क्‍वातिभारोसमत्थानं , किंदूरोब्यवहारिनं।
कोविदेसोसविज्‍जानं, कोपरोपियवादिनं॥
३७४.
दुब्भिक्खोकसिनोनत्थि, सन्तानंनत्थिपापको।
मुगस्सकलहोनत्थि, नत्थिजागरतोभयं॥
३७५.
बालित्थीमक्खिकातुण्डि, इसीनञ्‍चकमण्डलु।
सेतम्बुफलंतम्बुलं, नोज्झिट्ठमुपजायतो॥
३७६.
पञ्‍चरत्यासुगन्धब्बा , सत्तरत्याधनुग्गहा।
एकमासासुभरिया, अड्ढमासासिस्सामला॥
३७७.
मलित्थियादुच्‍चरितं, मच्छेरंददतोमलं।
मलावेलामकाधम्मा, अस्मिंलोकेपरम्हिच।
मलंमलतरंततो, अविज्‍जापरमंमलं॥
३७८.
सुतस्सरक्खासब्बदाभियोगो,
कुलस्सवत्थंपुरिसस्सविज्‍जा।
रञ्‍ञोपमादोपसमोधनस्स,
इत्थीनन्तुनत्थेवजातुरक्खा॥
३७९.
सत्तानंजरताहन्ति , तण्हाहन्तिसब्बसुखं।
सब्बबलंचिन्ताहन्ति, दयाहन्तिसकंधनं॥
३८०.
नीचेवासोसिरिंहन्ति, हन्तिगरुंचयाचको।
पसंसासुगुणंहन्ति, हन्तिचित्तंअसञ्‍ञता॥
३८१.
असनंभयमन्तानं , मच्‍चानंमरणंभयं।
उत्तमानन्तुसब्बेसं, अवमानंपरंभयं॥
३८२.
सूरियोतपनंतपो, नसन्तिपरिवारिता।
चन्दरंसीतलंजातं, तारकापरिवारिता।
उपमाएत्थञातब्बा, सूरियचन्दराजुनं॥
३८३.
अलसोमन्दबुद्धिच, सुखितोरोगपीळितो।
निद्दारोमंसवड्ढनो, सुभक्खोचविलुद्धको॥
३८४.
पमादोजायतेमदा, पमादाजायतेखयो।
खयादोसापवड्ढन्ति, मदंकिंनजहेबुधो॥
३८५.
यादिसंवप्पतेबीजं , तादिसंफलंसम्पत्तो।
कल्याणकारिकल्याणं, पापकारीचपापकं॥
३८६.
पुञ्‍ञापापफलंयोचे, नसद्दहतिसच्‍चतो।
सोवेसकाननंखिप्पं, आदासतलमानये॥
३८७.
सम्परायिकत्थेयो , नसद्दहतिचेपिसो।
आवासेसप्पगामीनं, मोक्खभेकिंनपस्सति॥
३८८.
सद्धाहिरिचओत्तप्पं, बाहुसच्‍चंविरंसति।
पञ्‍ञाचसत्तधम्मेहि, सम्पन्‍नोपण्डितोमतो॥
३८९.
रविमूलंससीखन्धं, सोरिअङ्गाचपत्तिकं।
बुद्धंपुप्फंगरुबीजं, भरगुफलमेवच॥
३९०.
पोत्थकादीनिखेत्तंव , लेखानियुगनङ्गलं।
अक्खरानिबीजंकत्वा, चरन्तोपण्डितोभवे॥
३९१.
अक्खरंएकमेकञ्‍च, बुद्धरूपंसमंसिया।
तस्माहिपण्डितोपोसो, लिखेय्यपिटकत्तयं॥
३९२.
दुग्गतिंनाभिजायेय्य, पिटकत्तयकारको।
बहुक्खत्तुंचक्‍कवत्ति, राजाचतुदीपाधिपो॥
३९३.
पदेसरज्‍जंविपुलं, गणनातोअसङ्ख्येयो।
छकामावचरोदेव, राजाहोतिबहुक्खत्तुं॥
३९४.
दानादीनिचपुञ्‍ञानि , करोन्तोबोधिअङ्कुरो।
भवासब्बङ्गसम्पन्‍नो, तिलोकपूजितोभवे॥
३९५.
अद्धेमहद्धनेफिते, जायरेकुलमुत्तमे।
उत्तमेनेवसंवासो, पिटकत्तयवाचको॥
३९६.
एकक्खरफलेनहि, पिटकत्तयकारको।
चतुरासीतिसहस्सं, लभन्तिपवरंसुखं॥
३९७.
अप्पकेनापिमेधावी, पाभतेनविचक्खणो।
समुट्ठापेतिअत्तानं, अनुमग्गिवसन्धमं॥
३९८.
दुक्खंपापस्सपुञ्‍ञस्स , सुखंमिस्सस्समिस्सकं।
सब्बंसदिसकंयाति, ञातब्बंकम्मुनोफलं॥
३९९.
चोदेन्तोचतुभागाच, कम्मकारातयोभागा।
सामिनोसमभागाच, एकभागानुमोदना॥
४००.
अनत्तस्सवाक्यापरमंतुण्हि ,
असन्तमित्तापरमंएकं।
सुरूपदारावरमन्धा,
दूरेकलाभावरमस्ससुक्खं॥
४०१.
हीनचज्‍जोपिचे होति, उट्ठाताधीतिमानरो।
सीलआचारसम्पन्‍नो, निसेअग्गिवभासति॥
४०२.
नचज्‍जवसलोहोति,
नचज्‍जहोतिब्रह्मणो।
कम्मुनावसलोहोति,
कम्मुनाहोतिब्रह्मणो॥
४०३.
पथवीवेळुकंपत्तं , चक्‍कवाळंसुचिप्फलं।
सिनेरुवम्मिकंखुद्दं, समुद्दोपातितंयथा॥
४०४.
एकेनेवचकप्पेन, मातुखीरंनसञ्‍चयं।
ततोतुसमुद्दोचापि, अतिरेकतरंबहुं॥
४०५.
ब्रह्मातिमातापीतरो, पुब्बाचरियावुच्‍चते।
आहुनेय्याचपुत्तानं, पजानमनुकम्पका॥
४०६.
तस्माहिनेनमस्सेय्य , सक्‍करेय्यचपण्डितो।
अन्‍नेनअथोपानेन, वत्थेनसयनेनच॥
४०७.
उच्छादनेनन्हापेन, पादानंधोवनेनच।
उट्ठायपादचरिया, उपट्ठापेय्यपण्डितो।
इधेवनंपसंसन्ति, पच्‍चसग्गेपमोदति॥
४०८.
एकस्सेकेनकप्पेन , पुग्गलस्सट्ठिसञ्‍चयो।
समंपब्बतरासिम्हि, इतिवुत्तंमहेसिना॥
४०९.
सब्बदानंधम्मदानंजिनाति।
सब्बरसंधम्मरसोजिनाति,
सब्बरतिंधम्मरतिजिनाति।
सब्बदुक्खंतण्हक्खयोजिनाति॥
४१०.
अप्पमादरताहोथ, सचित्तमनुरक्खथ।
दुक्खाउद्धरथत्तानं, पङ्केसन्‍नंवकुञ्‍जरं॥
४११.
चजदुज्‍जनसंसग्गं , भजसाधुसमागमं।
करपुञ्‍ञमहोरत्तिं, सरनिच्‍चमनिच्‍चतं॥
४१२.
अनिच्‍चावतसङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।
उप्पज्‍जित्वानिरुज्झन्ति, तेसंवूपसमोसुखो॥
४१३.
नहिधम्मोअधम्मोच, उभोसमविपाकिनो।
अधम्मोनिरयंनेति, धम्मोपापेतिसुग्गतिं॥
४१४.
समसीसंसमपादं , अन्तरञ्‍चसमंसमं।
इदंमनसिनिधाय, लिखेय्यपिटकत्तयन्ति॥