२ मित्तकथा

मित्तकथा
११३.
कत्वान कुसलंकम्मं,
कत्वाचा कुसलं पुरे।
सुखितदुक्खिता होन्ति,
सो बालो यो नपस्सति॥
११४.
सयंकतेन पापेन,
अनिट्ठं लभते फलं।
ते मे सो मे जनेन्तीति,
पुनागुं कुरुते जळो॥
११५.
कालखेपेन हापेति,
दानसीलादिकं जळो।
अथिरम्पि थिरं मञ्ञे,
अत्तानं सस्सतीसमं॥
११६.
बालोव पापकं कत्वा,
नतंछट्टेतुमुस्सहे।
किं ब्यग्घतादि गच्छन्तो,
पदं मक्खेतुमुस्सहे॥
११७.
परनस्सनतो नट्ठो,
पुरेव परनासको।
सीघंवा दस्सनं याति,
तिणं पासादज्झापकं॥
११८.
भोजना मेथुना निद्दा,
गवे पोसेच विज्जति।
विज्जा विसेसो पोसस्स,
ततोहीनो गोसमो भवे॥
११९.
मुळ्हसिस्सो पदेसेन,
कुनारीभरणेनच।
खलसत्थूहिसंयोगा,
पण्डितोप्यवसीदति॥
१२०.
द्वेचिमेकण्टका तिक्खा,
सरीरसोभिता कामे।
निधनो योच कामेति,
योचकुप्पत्यनिस्सारो॥
१२१.
निधनोचापि कामेति,
दुब्बलो कलहंपियो।
मन्दसत्थो विवादत्थि,
तिविधं मुळ्हलक्खणं॥
१२२.
अप्पसुतो सुते अप्पे,
बहुंमञ्ञति मानवो।
सिन्धुदकम पस्सन्तो,
कूपेतोयंव मण्डुको॥
१२३.
तदमिनापि जानाति,
सोब्भेसु पदरेसुच।
सुनन्ता यन्ति कुसुम्भा,
तुण्हीयन्ति महोदधि॥
१२४.
यं ऊनकं तं सुनति,
यं पूरं सन्तमेव तं।
अड्ढकुम्भूपमो बालो,
रहतो पूरोव पण्डितो॥
१२५.
बुधेहिभासमानोपि ,
खलो बहुतकेतवो।
घंसियमानो अङ्गारो,
निलमत्तं नगच्छति॥
१२६.
चारुता परदाराय,
धनं लोकतप्पतिया।
पसुतं साधुनासाय,
खले खलतरा गुणा॥
१२७.
इतो हस्सतरं लोके,
किञ्चि तस्स नविज्जति।
दुज्जनोतिच यंआह,
सज्जनं दुज्जनो सयं॥
१२८.
रोगण्डचङ्कुरो तेजो,
विसमस्सतरो घणो।
अविनासिय समन्ति,
न खलोच सनिस्सयं॥
१२९.
नविना परवादेन,
रमन्ते दुज्जना खलु।
न सा सब्बरसे भुत्वा,
विना वच्चे नतुस्सति॥
१३०.
तप्पते याति सन्धानं,
दवो भवति वनतं।
मुदुं दुज्जनचित्तं किं,
लोहेन उपमीयते॥
१३१.
तस्मा दुज्जनसंसग्गं,
आसीविस मिवोरगं।
आरका परिवज्जेय्य,
भूतिकामो विचक्खणो॥
१३२.
दुज्जनेन हि संसग्गो,
सत्तुतापि नयुज्जते।
तत्तो दहति अङ्गारो,
सन्तातु कालतंकरो॥
१३३.
दुज्जनो वज्जनीयोव,
विज्जायालङ्कतोपि चे।
मणिना लङ्कतो सन्तो,
सप्पो किं नभयङ्करो॥
१३४.
अग्गिनो दहतो दायं,
सखाभवति मालुतो।
सोव दीपंतु नासेति,
खले नत्थेव मित्तता॥
१३५.
नस्मसे कतपापम्हि,
नस्मसे अलिकवादिनि।
नस्मसेत्तत्थपञ्ञम्हि,
अतिसन्तेपि नस्मसे॥
१३६.
मारेतुं कित्तका सक्का,
दुज्जना गगणूपमा।
मारिता कोधचित्तेतु,
मारितो होन्ति दुज्जना॥
१३७.
भूमि कण्टकसंकिण्णा,
छादितुं नेवसक्यते।
उपाहन मत्तकेन,
छन्ना भवति मेदनी॥
१३८.
सत्ता सदापसेवन्ति,
सोदकं वापिआदिकं।
सभोगं सधनञ्चेवं,
तुच्छाचे ते जहन्ति ते॥
१३९.
धनहीनं चजे मित्तो,
पुत्तदारा सहोदरा।
अत्थवन्तंव सेवन्ति,
अत्थो लोके महासखा॥
१४०.
न रूपिनी न पञ्ञाणो,
नकुलीनो पधानता।
काले विपत्तिसम्पत्ते,
धनिमाव विसेसता॥
१४१.
कल्याणमित्तं कन्तारं,
युद्धं सभायं भासितुं।
असत्था गन्तु मिच्छन्ति,
मुळ्हा तेचतुरोजना॥
१४२.
अहिता पटिसेधोच,
हितेसुच पयोजनं।
ब्यसनेस्व परिच्चागो,
सङ्खेपा मित्तलक्खणं॥
१४३.
आतुरे ब्यसनेपत्ते,
दुब्भिक्खे सत्तु विग्गहे।
राजद्वारे सुसानेच,
यो तिट्ठति सबन्धवो॥
१४४.
सो बन्धु यो हितेयुत्तो,
सो पिता यो तु पोसको।
सो ञाति यत्र विसासो,
सा भरिया यत्र निब्बूति॥
१४५.
हितेसिनो सुमित्तोच,
विञ्ञूच दुल्लभा जना।
यथो सधंच सादुंच,
रोगहारीच सुजनो॥
१४६.
अगरुको अनालस्सो,
असट्ठोच सच्चवा सुचि।
अलुद्धो अत्थकामोच,
एदिसो सुहदुत्तमो॥
१४७.
यो धुवानि परिच्चज्ज,
अधूवान्युपसेवति।
धुवापि तस्स नस्सन्ति,
अधुवेसु कथावका॥
१४८.
लुद्धमत्थेनगण्हेय्य ,
थद्ध मञ्जलिकम्मुना।
छन्दानुवत्तिया मुळ्हं,
यथाभूतेन पण्डितं॥
१४९.
उत्तमं पाणिपातेन,
सूरं भेदेन विजये।
निचं दब्बपदानेन,
विक्कमेन समं जये॥
१५०.
यस्सयस्स हि योभावो,
तेनतेन हि तंनरं।
अनुपविस्स मेधावी,
खिप्पमत्तवसं नये॥
१५१.
येन इच्छति सम्बन्धं,
तेन तीणि नकारये।
विवाद मत्थसम्बन्धं,
परोक्खे दारदस्सनं॥
१५२.
अच्चाभिक्खणसंसग्गा,
असम्मोसरणेनच।
एतेन मित्ता जीरन्ति,
अकाले याचनायच॥
१५३.
तस्मा नाभिक्खणं गच्छे,
नचगच्छे चिराचिरं।
कालेन याचं याचेय्य,
एवं मित्ता नजीरये॥
१५४.
एते भिय्यो समं यन्ति,
सन्धि तेसं नजीरति।
यो अधिप्पन्नं सहति,
योच जानाति देसनं॥
१५५.
सचे सन्ता विवादन्ति,
खिप्पं सन्धिरये पुन।
बाला पत्ताव भिज्जन्ति,
न ते समथमज्झगुं॥
१५६.
येनमित्तेन संसग्गो,
योगक्खेमो विहीयति।
पुब्बेव ज्झाभवन्तस्स,
रक्खे अक्खिव पण्डितो॥
१५७.
येनमित्तेन संसग्गा,
योगक्खेमो पवड्ढति।
करेय्यत्तसमं वुत्ति,
सब्बकिच्चेसु पण्डितो॥
१५८.
गुणो सब्बञ्ञुतुल्योपि,
सीदते को अनिस्सयो।
अनग्घ मपिमाणिक्कं,
हेमं निस्साय सोभते॥
१५९.
पब्बेपब्बे कमेनुच्छु,
विसेसरसिवग्गतो।
तथा सुमित्तिको साधु,
विपरितोव दुज्जनो॥
१६०.
तेनेव मुनिना वुत्तं,
येकेचिलोकियाधम्मा।
तथा निब्बानगामीनो,
सन्ति लोकुत्तराधम्मा॥
१६१.
कल्याणमित्त १ मागम्म,
सब्बे ते होन्ति पाणिनं।
तस्मा कल्याणमित्तेसु,
कातब्बो आदरो सदा॥
१६२.
यो वे कतञ्ञू कतवेदिको धिरो,
कल्याणमित्तो दळ्हभत्तिच होति।
दुक्खितस्स सक्कच्चं करेति किच्चं,
तथाविधं सप्पुरिसाति वदन्ति॥
१६३.
यस्सहि धम्मं पुरिसो विजञ्ञा,
येचस्स कङ्खं विनयन्ति सन्तो।
तञ्हिस्स दीपञ्च परायनञ्च,
न तेन मित्तं जिरयेथ पञ्ञो॥