पञ्ञासतिम परिच्छेद
द्विराजकोनाम
१.
ततो रज्जे पतिट्ठाय, कस्सपो दक्खिणं दिसं।
अदा कस्सपनामस्स, युवराजस्स धीमतो॥
२.
अग्गाभिसेकं दापेसि, युवराजस्स धीतुया।
राजकञ्ञाय तिस्साय, भरियाये’व अत्तनो॥
३.
याचकानञ्च सिप्पीनं, आगतानं ततो ततो।
दानं दण्डिस्सरं नाम, सदा दापेसि भूपति॥
४.
आदिपादो महिन्दो सो,
वसन्तो रोहणे तदा।
गहेतुं राजिनोरट्ठ-
मादाय बलमागतो॥
५.
तं सुत्वा कुपितो राजा, बलं पेसेसि अत्तनो।
युज्झित्वा तं पराजेसि, महिन्दो सो महाभटो॥
६.
ततो राजा निवत्तेतुं, पितरं तस्स पेसयि।
कस्सपं युवराजं तं, सो गन्त्वा पुत्तसन्तिकं॥
७.
नानाधम्मकथोपेतं, वत्वा युत्तिमनेकधा।
सङ्घामतो निवत्तेत्वा, पुत्तं सो पुनरागमि॥
८.
आदिपादो तु सो पच्छा, घातेत्वा मण्डलाधिपे।
कुद्धेजनपदे दिस्वा, अगमासि पुरन्तिकं॥
९.
भिक्खुसङ्घो तमानेत्वा, दस्सेसि वसुधाधिपं।
दत्वा सो धीतरं तस्सा, पेसेसि पुन रोहणं॥
१०.
नीहरित्वान दुस्सीले, निकायत्तयवासीसु।
गाहापेसि नवे भिक्खू, आवासे तत्थ तत्थ सो॥
११.
द्वयाभिसेकजातेन, आदिपादेन सुनुना।
महाविहारे बोधिम्हि, पंसुं वड्ढेसि पूजयं॥
१२.
अकासि च निकायेसु, तीसु बिम्बे सिलामये।
सोवण्णये रंसिजाले, छत्तं चूळामणिं तथा॥
१३.
अभयगिरिविहारम्हि, पासादं सकनामकं।
कत्वा तत्थ निवासेत्वा, भिक्खु गाममदापयि॥
१४.
महियङ्गणविहारस्मिं, गामं सो चेतियस्स’दा।
सवत्थं पटिमाभत्तं, सब्बभिक्खून दापयि॥
१५.
थले जले च सत्तानं, अदासि अभयं तदा।
चारित्तपुब्बराजूनं, परिपालेसि सब्बदा॥
१६.
तस्स सेनापति सेनो, इलङ्गोराजवंसजो।
थेरियानं अका’वासं। थूपारामस्स पच्छतो॥
१७.
धम्मारुचिकभिक्खूनं, धम्माराममकारयि।
तथा सागलिकानञ्च, कस्सपसेननामकं॥
१८.
हदयुण्हाभिधानं सो, कत्वा चेतियपब्बते।
परिवेणं अदाधम्म-रुचिकानञ्च भिक्खूनं॥
१९.
आरामिकानं भिक्खूनं, आरामेसु तहिं तहिं।
एकमेकं कुटिं कत्वा, दापेसि च चमूपति॥
२०.
रत्तमालगिरिस्मिं सो, कत्वा रम्मं तरं सुभं।
कुचिं अदा सासनस्स, सामिकानं तपस्सिनं॥
२१.
महाविहारे कारेत्वा, पविवेणं वरं अदा।
पंसुकूलिकभिक्खूनं, समुद्दगिरिनामकं॥
२२.
वासं अरञ्ञे कारेत्वा, अत्तनो वंसनामकं।
महाविहारे भिक्खूनं, वने निवासतं अदा॥
२३.
विहारेसू च जिण्णेसु, नवकम्ममकारयि।
दापेसि अग्गलं सब्ब-भिक्खूनं जिण्णचीवरे॥
२४.
तिस्सारामं करित्वान, भिक्खूनीनमुपस्सयं।
मरिचवट्टिमहाबोधि, परिहारे निवेसयि॥
२५.
अनुराधपुरे चेव, पुलत्थिनगरेपि च।
उपसग्गरोगनासाय, वेज्जसालापि कारयि॥
२६.
अत्तना कतवासनं, भोगगामे च दापयि।
तथारामिकगामे च, पटिमाभरणञ्च सो॥
२७.
भेसज्जगेहं कारेसि, नगरे तत्थ तत्थ सो।
पंसुकूलिकभिक्खूनं, भत्तं वत्थञ्च दापयि॥
२८.
खन्धीकते अमोचेसि, तिरच्छानगते बहू।
कपणानञ्च दापेसि, महादानं चमूपति॥
२९.
विचित्तं ब्यञ्जनं भत्तं, यागुं विविधखज्जकं।
कत्वा सूकररूपञ्च, गुळं भिक्खूनं दापयि॥
३०.
एवामादीनि पुञ्ञानि, कत्वा सेनाय नायको।
सेनो कित्तिन्दुपादेहि, सब्बा ओभासयी दिसा॥
३१.
तस्सेव ञातको कत्वा, नायको रक्खसव्हयो।
सवारकम्हि गामम्हि, विहारं सुमनोहरं॥
३२.
महाविहारवासीनं, सारानं पटिपत्तिया।
भिक्खूनं सो अदा साधु, ठपेत्वा वत्तमुत्तमं॥
३३.
सेनो नाम महालेखो, महालेखकपब्बतं।
महाविहारे कारेसि, भिक्खूनं वासमुत्तमं॥
३४.
चोळराजाभिधानो, च, अमच्चो तस्स राजिनो।
परिवेणं अकारम्मं, नट्ठं तं सुप्पतिट्ठितं॥
३५.
राजा तीसु निकायेसु, रूपकम्ममनोरमं।
मण्डपानि विचित्तानि, वेजयन्तो पमानि च॥
३६.
कारेत्वा धातुपूजायो, कत्वा जनमनोहरा।
यथा कम्मं गतो ठत्वा, वस्सानि दससत्त च॥
३७.
द्वयाभिसेकसञ्जातो, युवराजाथ कस्सपो।
आसि लद्धाभिसेको सो, लंकारज्जेकमागते॥
३८.
सद्धो आगतमग्गोव, साभिञ्ञो विय पञ्ञवा।
वत्ता सो मरमन्तिव, चागवा धनदो विय॥
३९.
बहुस्सुतो धम्मकथी, सब्बसिप्पविसारदो।
युत्तायुत्तविचाराय, निपुणो नयकोविदो॥
४०.
अचलो इन्दलीलो’व, ठितो सुगतसासने।
परप्पवादिवातेहि, सब्बेहि’पि अकम्पियो॥
४१.
मायासाठेय्यमानादि, पापानञ्च अगोचरो।
गुणानं आकरो सब्ब-रतनानं वसागरो॥
४२.
भूमिचन्दो नरिन्दो सो, वंसे जातस्स अत्तनो।
दप्पुळस्सादीपादस्स, युवराजपदं अदा॥
४३.
रज्जं दसहि धम्मेहि, चतुसङ्गहवत्थूहि।
करोन्तो परिपालेसि, लोकं नेत्तंव अत्तनो॥
४४.
सो धेत्वा सासनं सब्बं, धम्मकम्मेन सत्थुनो।
गहेत्वा नवके भिक्खू, अकासा’वासपूरणं॥
४५.
दुट्ठगामणिराजेन, कतं मरिचवट्टिकं।
नट्ठं विहारं कारेत्वा, नानाआवास भूसितं॥
४६.
थेरवंसजभिक्खूनं, अदा कत्वा महामहं।
तेसं पञ्चसतानञ्च, भोगगामे च दापयि॥
४७.
तत्थ सो तुसिते रम्मे, देवसङ्घपुरक्खतं।
मेत्तेय्यं लोकनाथं तं, देसेन्तं धम्ममुत्तमं॥
४८.
दस्सेन्तो विय लोकस्स, विहारे सब्बसज्जिते।
निसिन्नो मण्डपे रम्मे, नानारतनभूसिते॥
४९.
नगरेहि च सब्बेहि, भिक्खूहि परिवारितो।
बुद्धलिलाय लंकिन्दो, अभिधम्म मभासयि॥
५०.
सोण्णपट्टे लिखापेत्वा-भिधम्मपिटकं तदा।
धम्मसङ्गणिकं पोत्थं, नानारतन भूसितं॥
५१.
कत्वा नगरमज्झम्हि, कारेत्वा हेममुत्तमं।
तं तत्थ ठपयित्वान, परिहारमदापयि॥
५२.
सक्कसेनापतिट्ठानं, दत्वा पुत्तस्स अत्तनो।
परिहारे नियोजेसि, तत्थ तं धम्मपोत्थके॥
५३.
अनुसंवच्छरं राजा, पुरं देवपुरी विय।
विभूसिताय सेनाय, सज्जेत्वा परिवारितो॥
५४.
देवराजाव सोभन्तो, सब्बाभरणभूसितो।
हत्थिखण्डे निसीदित्वा, चरन्तो पुरवीथियं॥
५५.
महता परिहारेन, नेत्वा तं धम्मसङ्गहं।
अत्तना कारितं रम्मं, विहारं सब्बसज्जितं॥
५६.
तत्थ धातुगते रम्मे, नानारतनभूसिते।
मण्डपे धातुपिठस्मिं, पतिट्ठापिय पूजयि॥
५७.
गन्थाकरपरिवेणं , महामेघवने अका।
नगरे वज्जसाला च, तेसं गामे च दापयि॥
५८.
भण्डिकपरिवेणञ्च, सिलामेघञ्च पब्बतं।
कत्वा’भयगिरिस्मिं सो, तेसं गाममदापयि॥
५९.
जोतिवनविहारस्मिं, राजा लङ्काय नायको।
भत्तग्गस्स अदा गामं, तथा’भयगिरिम्हि च॥
६०.
दक्खिणगिरिनामस्स, विहारस्स च दापयि।
गामं कतञ्ञुभावेन, राजा परमधम्मिको॥
६१.
सक्कसेनापति रम्मं, परिवेणं सुमापिय।
अदासि सहगामेहि, थेरियानं सनामिकं॥
६२.
भरिया वजिरा तस्स, तेसंयेव अदापयि।
परिवेणं करित्वान, सगामं सकनामकं॥
६३.
उपस्सयं करित्वान, सा एव पदलञ्छने।
भिक्खूनीनं अदा थेर-वंसे सब्बत्थ पूजिते॥
६४.
सक्कसेनापति माता, देवा’रञ्ञक भिक्खूनं।
थेरवंसप्पदीपानं, अका’वासं सनामकं॥
६५.
सा एव पटिबिम्बस्स, सत्थु मरिचवट्टियं।
चूळामणिं पादजलं, अका छत्तञ्च चीवरं॥
६६.
राजा राजालयेयेव, राजवंसं सनामकं।
अकासि पाळिकं नाम, पासादं सुमनो हरं॥
६७.
पूजेसि राजिनी नाम, राजिनो भरिया’परा।
पट्टकञ्चुकपूजाय, हेममालिक चेतियं॥
६८.
तस्सा पुत्तोसि सिद्धत्थो, नाम इस्सरिये ठितो।
सुतो मलयराजाति, रूपेन मकरद्धजो॥
६९.
राजा तस्मिं मते कत्वा, सालं भिक्खुनमुत्तमं।
दानवट्टं पट्ठपेत्वा, तस्स पत्तिमदा तदा॥
७०.
एवं धम्मेन कारेन्ते, रज्जं लङ्कादीपे तदा।
चोळराजेन युज्झित्वा, पण्डुराजा पराजितो॥
७१.
पण्णाकारानि नेकानि, बलं सन्धाय पेसयि।
राजालंकिस्सरो सद्धिं, मन्तेत्वा सचिवेहि सो॥
७२.
सन्नय्ह बलकायं सो, सक्कसेनापतिं सकं।
बलस्स नायकं कत्वा, महायित्थमुपागमि॥
७३.
विजयं पुब्बराजूनं, वत्वा वेलातटे ठितो।
उस्साहं जनयित्वान, नावं आरोपयी बलं॥
७४.
बलकायं समादाय, सक्कसेनापतिं तदा।
सुखेन सागरं तिण्णो, पण्डुदेसमुपागमि॥
७५.
दिस्वा बलञ्च तञ्चेव, पण्डुराजा सुमानसो।
एकच्छत्तं करिस्सामि, जम्बुदीपन्ति अब्रवि॥
७६.
बलद्वयं गहेत्वान, राजा सो चोळवंसजं।
जेतुं असक्कुणित्वान युद्धमुज्झिय निक्खमि॥
७७.
युज्झिस्सामीति गन्तान, सक्कसेनापती पुन।
निसिन्नो उपसग्गेन, मतो पापेन पण्डुतो॥
७८.
लंकिस्सरो बलस्सापि, तेन रोगेन नानसं।
सुत्वा दयालुभावेन, सेनं आणापयी ततो॥
७९.
सक्क सेनापतिट्ठानं, तस्स पुत्तस्स’दा तदा।
वड्ढेसि तेन तं पुत्तं, कत्वा सेनाय नायकं॥
८०.
निकायत्तयवासीहि, परित्तं नगरे तदा।
कारेत्वा रोगदुब्बुट्ठि-भयं नासेसि जन्तुनं॥
८१.
सासनस्स च लोकस्स, सन्तिं कत्वा अनेकधा।
राजा सो दसमे वस्से, सुखेन तिदिवं गतो॥
८२.
लंकारज्जेपि ठत्वा कथिततिपिटको सब्बविज्जापदीपो,
वत्तावादी कवी सो सतिधीतिविसदो देसको भावको च।
पञ्ञासद्धादया वा परहितनिरतो लोकवेदीवदञ्ञू।
राजिन्दो कस्सपो’यं विय विमलगुणो होतुलोकोपि सब्बो॥
सुजनप्पसादसंवेगत्थाय कते महावंसे
द्विराजको नाम
पञ्ञासतिमो परिच्छेदो।