१९ वीसतिम परिच्छेद

वीसतिम परिच्छेद

थेरपरिनिब्बानम्

१.
अट्ठारसम्हि वस्सम्हि, धम्मासोकस्स राजिनो।
महामेघवनारामे, महाबोधि पतिट्ठति॥
२.
ततो द्वादसमे वस्से, महेसी तस्स राजिनो।
पिया असन्धीमित्ता सा, मता सम्बुद्धमामका॥
३.
ततो चतुत्थे वस्सम्हि, धम्मासोको महीपति।
तिस्सरक्ख महेसित्ते, ठपेसि विसमासयं॥
४.
ततो तु ततिये वस्से, साबाला रूपमानिनी।
‘‘मयापि च अयं राजा, महाबोधिं म मायति’’॥
५.
इति कोधवसं गन्त्वा, अत्तनो’नत्थ कारिका।
मण्डुकण्टकयोगेन, महाबोधि मघा तयि॥
६.
ततो च तुत्थेवस्सम्हि, धम्मा सोको महायसो।
अनिच्च ताव संपत्तो, सत्ततिंससमा इमे॥
७.
देवानं पियतिस्सो तु, राजा धम्मगुणे रतो।
महाविहारे नवकम्मं, तथा चेतियपब्बते॥
८.
थूपारामे नवकम्मं, निट्ठापेत्वा यथारहं।
दीपप्पसादकं थेरं, पुच्छि पुच्छितकोविदं॥
९.
कारापेस्समहं भन्ते, विहारेसु बहू इध।
पतिट्ठापेतुं थूपेसु, कथं लच्छाम धातुयो॥
१०.
सम्बुद्धपत्तं पूरेत्वा, सुमनेना’हटा इध।
चेतियपब्बते राज, ठपिता अत्थि धातुयो॥
११.
हत्थिक्खन्धे ठपेत्वा ता, धातुयो इध आहर।
इति वुत्तो सथेरेन, तथा आहरि धातुयो॥
१२.
विहारे कारयित्वान, ठाने योजनयोजने।
धातुयो तत्थ थूपेसु, निधापेसि यथारहं॥
१३.
सम्बुद्धभुत्तपत्तं तु, राजवत्थुघरे सुभे।
ठपयित्वान पूजेसि, नानापूजाहि सब्बदा॥
१४.
पञ्चसतेहि’स्सरेति, महाथेरस्स सन्तिके।
पब्बज्जवसितठाने, इस्सरसमणको अहु॥
१५.
पञ्चसतेहि वस्सेहि, महाथेरस्स सन्तिके।
पब्बज्जवसितठाने, तथा वस्सगिरि अहु॥
१६.
या या महामहिन्देन, थेरेन वसिता गुहा।
सपब्बतविहारेसु, सा महिन्दगुहा अहु॥
१७.
महाविहारं पठमं, दुतियं चेतियव्हयं।
थूपारामं तु ततियं, थूपपुब्बङ्गमं सुभं॥
१८.
चतुत्थं तु महाबोधि-पतिट्ठापनमेव च।
थूपठानीयभूतस्स, पञ्चमं पन साधुकं॥
१९.
महाचेतियठानम्हि, सिलाथूपस्स चारुनो।
सम्बुद्धगीवाधातुस्स, पतिट्ठापनमेव च॥
२०.
इस्सरसमणं छट्ठं, तिस्सवापिन्तुसत्तमं।
अट्ठमं पठमं थूपं, नवमं वस्सगिरिव्हयं॥
२१.
उपासिकाव्हयं रम्मं, तथा हत्थाळ्हकव्हयं।
भिक्खुनुपस्सके द्वे’मे, भिक्खुनी फासुकारणा॥
२२.
हत्थाळ्हके ओसरित्वा, भिक्खुनीनं उपस्सये।
गन्त्वान भिक्खुसङ्घेन, भत्तग्गहणकारणा॥
२३.
हत्तसालं सूपहारं, महापाळिकनामकं।
सब्बुपकरणूपेतं, सम्पत्तपरिचारिकं॥
२४.
तथा भिक्खुसहस्सस्स, सपरिक्खारमुत्तमं।
पवारणाय दानञ्च, अनुवस्सकमेव च॥
२५.
नागदीपे जम्बुकोल-विहारं त म्हिपट्टने।
तिस्समहाविहारञ्च, पाचीनाराम मेव च॥
२६.
इति एतानि कम्मानि, लंकाजनहितत्थिको।
देवानंपियतिस्सो सो, लंकिन्दो पुञ्ञपञ्ञवा॥
२७.
पठमेयेव वस्सम्हि, कारापेसि गुणप्पियो।
याव जीवन्तुनेकानि, पुञ्ञकम्मानि आचिनि॥
२८.
अयं दीपो अहु ठितो, विजिते तस्स राजिनो।
वस्सानि चत्तालीसं सो, राजा रज्जमकारयि॥
२९.
तस्स’च्च ये तं कनिट्ठो, उत्तियो इति विस्सुतो।
राजपुत्तो अपुत्तं तं, रज्जं कारेसि साधुकं॥
३०.
महामहिन्दत्थेरो तु, जिनसासनमुत्तमं।
परियत्तिं पटिपत्तिं, पटिवेधञ्च साधुकं॥
३१.
लंकादीपम्हि दीपेत्वा, लंकादीपो महागणि।
लंकायसो सत्थु कप्पो, कत्वा लंकाहितं बहुं॥
३२.
तस्स उत्तियराजस्स, जयवस्सम्हि अट्ठमे।
अन्तोवस्सं सट्ठिवस्सो, चेतियपब्बते वसं॥
३३.
अस्सयुजस्स मासस्स, सुक्कपक्खठमे दिने।
परिनिब्बायिते नेतं, दिनं तन्नामकं अहु॥
३४.
[निब्बुतस्स महिन्दस्स, अट्ठमियं दिने पन,
तेन तं दिवसं नाम, अट्ठमियाति सम्मतं॥]
३५.
तं सुत्वा उत्तियो राजा, सोकसल्लसमप्पितो।
गन्त्वान थेरं वन्दित्वा कन्दित्वा बहुधा बहुं॥
३६.
आसित्तगन्धतेलाय, बहुं सोवण्णदोणिया।
थेरदेभं खिपापेत्वा, तं दोणिं साधुफुस्सितं॥
३७.
सोवण्णकूटागारम्हि, ठपापेत्वा अलङ्कते।
कूटागारं गाहयित्वा, कारेन्तो साधुकीळितं॥
३८.
महता च जनोघेन, आगतेनततो ततो।
महता च बलोघेन, कारेन्तो पूजनाविधिं॥
३९.
अलङ्कतेन मग्गेन, बहुधा’लङ्कतं पुरं।
आनयित्वान नगरे, चारेत्वा राजवीथियो॥
४०.
महाविहारं आनेत्वा, एत्थ पञ्हम्बमाळके।
कुटागारं ठपापेत्वा, सत्ताहं सो महीपति॥
४१.
तोरणद्धजपुप्फेहि, गन्धपुण्णघटेहि च।
विहारञ्च समन्ता च, मण्डिहं योजनत्तयं॥
४२.
अहु राजानुभावेन, दीपन्तु सकलं पन।
आनुभावेन देवानं, तथेवा’लङ्कतं अहु॥
४३.
नानापूजं कारयित्वा, सत्ताहं सो महीपति।
पुरत्थिमदिसाभागे, थेरानं बद्धमाळके॥
४४.
कारेत्वा गन्धचितकं, महाथूपं पदक्खिणं।
करोन्तो तत्थ नेत्वा तं, कूटागारं मनोरमं॥
४५.
चितकम्हि ठपापेत्वा, सक्कारं अन्तिमं अका।
चेतियञ्चेत्थ कारेसि, गाहा पेत्वान धातुयो॥
४६.
उपड्ढधातुं गाहेत्वा, चेतिये पब्बतेपि च।
सब्बेसु च विहारेसु, थूपे कारेसि खत्तियो॥
४७.
इसिनो देहनिक्खेप-कतठानञ्हि तस्स तं।
वुच्चते बहुमानेन, इसिभूमङ्गनं इति॥
४८.
ततो पभुत्य’रियानं, समन्ता योजनत्तये।
सरीरं आहरित्वान, तम्हि देसम्हि डय्हति॥
४९.
सङ्घमित्ता महाथेरी, महा’भिञ्ञा महामती।
कत्वा सासनकिच्चानि, तथा लोकहितं बहुं॥
५०.
एकूनसट्ठिवस्सा सा, उत्तियस्से’व राजिनो।
वस्सम्हि नवमे खेमे, हत्थाळ्हकउपस्सये॥
५१.
वसन्ती परिनिब्बायी, राजा तस्सापि कारयि।
थेरस्स विय सत्ताहं, पूजासक्कार मुत्तमं॥
५२.
सब्बा अलङ्कता लंका, थेरस्स विय आसि च।
कूटागारगतं थेरि-देहं सत्तदिनच्चये॥
५३.
निक्खामेत्वान नगरं, थूपराम पुरत्थतो।
चित्तसाला समीपम्हि, महाबोधिप दस्सये॥
५४.
थेरिया वुट्ठठानम्हि, अग्गिकिच्च मकारयि।
थूपञ्च तत्थ कारेसि, उत्तियो सो महीपति॥
५५.
पञ्चापि ते महाथेरा, थेरारिट्ठादयोपि च।
तथा’नेक सहस्सानि, भिक्खु खीणासवापि च॥
५६.
सङ्घमित्ता पभुतियो, ता च द्वादसथेरियो।
खीणासवा भिक्खुनियो, सहस्सानि बहूनि च॥
५७.
बहुस्सुता महापञ्ञा, विनयादिजानागमं।
जोतयित्वान कालेन, पयाता’निच्चतावसं॥
५८.
दसवस्सानि सो राजा, रज्जं कारेसि उत्तियो।
एवं अनिच्चता एसा, सब्बलोकविनासिनी॥
५९.
तं एतं अतिसाहसं अतिबलं न वारियं नरो।
जानन्तोपि अनिच्चतं भवगते निब्बिन्दतेनेव च।
निब्बिन्दो विरतिं रतिं न कुरुते पापेहि पुञ्ञेहि च।
तस्से’साअतिमोहजालबलताजानम्पि सम्मुय्हतीति॥
सुजनप्पसादसंवेगत्थाय कते महावंसे
थेरपरिनिब्बानं नाम
वीसतिमो परिच्छेदो।