१८ एकूनवीसतिम परिच्छेद

एकूनवीसतिम परिच्छेद

बोधि आगमनो

१.
महाबोधिरक्खणत्थं , अट्ठारस रथे सभो।
देवकुलानि दत्वान, अट्ठामच्‍चा कुलानि च॥
२.
अट्ठ ब्राह्मणकुलानि, अट्ठ वस्सकुलानि च।
गोपकानं तरच्छानं, कुलिङ्गानं कुलानि च॥
३.
तथेव पेसकारानं, कुम्भकारानमेव च।
सब्बे सञ्‍चापि सेनीनं, नागयक्खानमेव च॥
४.
हेमसज्‍जुघटेचेव, दत्वा अट्ठट्ठ मानदो।
आरोपेत्वा महाबोधिं, नावं गङ्गाय भूसितं॥
५.
सङ्घमित्त महाथेरी, सहे कदस भिक्खुनिं।
तथेवा’रोपयित्वान, अरिट्ठपमुखेपि च॥
६.
नगरा निक्खमित्वान, विञ्‍जाटविमतिच्‍चसो।
तामलित्थिं अनुप्पत्तो, सत्ताहेने’व भूपति॥
७.
अच्‍चुळा राहि पूजायि, देवानागानरापि च।
महाबोधिं पूजयन्ता, सत्ताहेन’वुपागमुं॥
८.
महासमुद्दतीरम्हि, महाबोधिं महीपति।
ठपापेत्वान पूजेसि, महारज्‍जेन सो पुन॥
९.
महाबोधिं महारज्‍जे, अभिसिञ्‍चीयकामदो।
अग्गसिर सुक्‍कपक्खे, दिने पाटिपदे ततो॥
१०.
उच्‍चारेतुं महाबोधिं, तेहियेव’ट्ठ अट्ठहि।
सालमूलम्हि दिन्‍नेहि, धातुग्गतकुलेहि सो॥
११.
उक्खिपित्वा महाबोधिं, गलमत्तं जलं तहिं।
ओगाहेत्वा सनावाय, पतिट्ठापयि साधुकं॥
१२.
नावं आरोपयित्वा तं, महाथेरिं सथेरिकं।
महारिट्ठं महामच्‍चं, इदं वचनमब्रवि॥
१३.
‘‘अहं रज्‍जेन तिक्खत्तुं, महाबोधिमपूजयिं।
एव मेवा’भि पूजेतु, राजा रज्‍जेन मे सखा’’॥
१४.
इदं वत्वा महाराजा, तीरे पञ्‍जलिको ठितो।
गच्छमानं महाबोधिं, पस्सं अस्सूनिवत्तयि॥
१५.
महाबोधि वियोगेन,
धम्मा सोको ससोकवा।
कन्‍नित्वा परिदेवित्वा,
अगमासि सकं पुरं॥
१६.
महाबोधि समारुळ्हा, नावापक्खन्धी तोयधिं।
समन्ता योजने विची, सन्‍निसीदि महण्णवे॥
१७.
पुप्फिंसु पञ्‍चवण्णानि, पदुमानि समन्ततो।
अन्तलिक्खे पवज्‍जिंसु, अनेक तूरियानि च॥
१८.
देवताहि अनेकाहि, पूजा’नेका पवत्तिता।
गहेतुञ्‍च महाबोधि, नागा’कासुं विकुब्बनं॥
१९.
सङ्घमित्ता महाथेरि, अभिञ्‍ञाबलपारगा।
सुपण्णरूपा हुत्वान, ते तासेसि महोरगे॥
२०.
ते तासिता महाथेरिं, याचित्वान महोरगा।
नयित्वान महाबेमधिं, भुजङ्गभवनं ततो॥
२१.
सत्ताहं नागरज्‍जेन, पूजाहि विविधाहि च।
पूजयित्वान आनेत्वा, नावायं ठपयिंसु ते॥
२२.
तदहेव महाबोधि, जम्बुकोलमिधगमा।
देवानंपियतिस्सो तु, राजा लोकहिते रतो॥
२३.
सुमना सामणेरम्हा, पुब्बे सुततदागमो।
मग्गसिरादिदिनघो, पभुति वचसादरो॥
२४.
उत्तरद्वारतो याव, जम्बुकोलं महापथं।
विभूसयित्वा सकलं, महाबोधिगतासयो॥
२५.
समुद्दासनसालाय, ठाने ठत्वा महण्णवे।
आगच्छन्तं महाबोधिं, महाथेरिद्धिया’द्दस॥
२६.
तस्मिंठाने कता साला, पका सेतुं तमब्भुतं।
समुद्दासनसालाति, नामेना‘सि’ध पाकटा॥
२७.
महाथेरानुभावेन, सद्धिं थेरेहि तेहि च।
तदहेव’गमा राजा, जम्बुकोलं स सेनको॥
२८.
महाबोधा गमेपीति-वेगेनु’न्‍नो उदानयं।
गलप्पमाणं सलिलं, विगाहेत्वा सुविग्गहो॥
२९.
महाबोधिं सोळसहि, कुलेहि सह मुद्धना।
आदायो’रोपयित्वान, वेलायं मण्डपे सुभे॥
३०.
ठपयित्वान लंकिन्दो, लंकारज्‍जेन पूजयि।
सोळसन्‍नं समप्पेत्वा, कुलानं रज्‍जमत्तनो॥
३१.
सयं दोवारिकठाने, ठत्वान दिवसे तयो।
तत्थेव पूजं कारेसि, विविधं मनुजाधिपो॥
३२.
महाबोधिं दसमियं, आरोपेत्वा रथेसुभे।
आनयन्तो मनुस्सिन्दो, दुमिन्दं तं ठपापयि॥
३३.
पाचिनस्स विहारस्स, ठाने ठानविचक्खणो।
पातरासं पवत्तेसि, ससङ्घस्स जनस्स सो॥
३४.
महामहिन्दथेरे’त्थ, कतं दसबलेन तं।
कथेसि नागदमनं, रञ्‍ञो तस्स असेसतो॥
३५.
थेरस्स सुत्वा कारेत्वा, सञ्‍ञाणानि तहिं तहिं।
परिभुत्तेसु ठानेसु, निसज्‍जादीहि सत्थुना॥
३६.
तिवक्‍कस्स ब्राह्मणस्स, गामद्वारे च भूपति।
ठपापेत्वा महाबोधिं, ठानेसु तेसु तेसु च॥
३७.
सुद्धवालुक सन्थारे, नानापुप्फसमाकुले।
पग्गहितधजे मग्गे, पुप्फग्घिकविभूसिते॥
३८.
महाबोधिं पूजयन्तो, रत्तिन्दिव मतन्दितो।
आनयित्वा चुद्दसियं, अनुराध पुरन्तिकं॥
३९.
वड्ढमानकच्छायाय, पुरं साधु विभूसितं।
उत्तरेन च द्वारेन, पूजयन्तो पवेसिय॥
४०.
दक्खिणेन च द्वारेन, निक्खमित्वा पवेसिय।
महा मेघवनारामं, चतुबुद्धनिसेवितं॥
४१.
सुमनस्सेव वचसा, पदेसं साधुसङ्खतं।
पुब्बबोधिठितट्ठानं, उपनेत्वा मनोरमं॥
४२.
कुलेहि सो सोळसहि, राजा लङ्कारधारिहि।
ओरोपेत्वा महाबोधिं, पतिट्ठा पेतु मोस्सज्‍जि॥
४३.
हत्थतो मुत्तमत्तसा, असीतिरतनं नभं।
उग्गन्त्वान ठिता मुञ्‍चि, छब्बण्णा रस्मियो सुभा॥
४४.
दीपे पत्थरिया’हच्‍च, ब्रह्मलोकं ठिता अहु।
सूरियत्थङ्गमनायाव, रस्मियो ता मनोरमा॥
४५.
पुरिसा दससहस्सानि, पसन्‍ना पाटिहारिये।
विपस्सित्वाना’रहत्थं, पत्वान इध पब्बजुं॥
४६.
ओरोहित्वा महाबोधि, सूरियत्थङ्गमे ततो।
रोहिणिया पतिट्ठासि, महियं कम्पि मेदिनी॥
४७.
मूलानि तानि उग्गन्त्वा, कटाहमुखवट्टितो।
विनन्धन्ता कटाहं तं, ओतरिंसु महीतलं॥
४८.
पतिट्ठितं महाबोधिं, जना सब्बे समगता।
गन्धमालादि पूजाहि, पूजयिंसु समन्ततो॥
४९.
महामेघो पवस्सित्थ, हिमगब्भा समन्ततो।
महाबोधिं छादयिंसु, सीतलानि घनानि च॥
५०.
सत्ताहानि महाबोधिं, तहिंयेव अदस्सना।
हिमगब्भे सन्‍निसीदि, पसादजननी जने॥
५१.
सत्ताहा तिक्‍कमे मेघा, सब्बे अपगमिंसु ते।
महाबोधि च दिस्सित्थ, छब्बण्णा रंसियोपि च॥
५२.
महामहिन्दत्थेरोच, सङ्घमित्ता च भिक्खुनी।
तत्था’गञ्छुंसपरिसा, राजा सपरिसोपि च॥
५३.
खत्तिया काजरग्गामे, चन्दनग्गाम खत्तिया।
तिवक्‍क ब्राह्मणो चेव, दीपवासी जनापि च॥
५४.
देवानुभावेना’गञ्छुं, महाबोधि महुस्सुक्‍का।
महासमागमे तस्मिं, पाटिहारियविम्हिते॥
५५.
पक्‍कं पाचिनसाखाय, पेक्खतं पक्‍क’मक्खतं।
थेरो पतन्तमादाय, रोपेतुं राजिनो अदा॥
५६.
पंसूनं गन्धमिस्सानं, पुण्णे सोण्ण कटाहके।
महासनस्स ठाने तं, ठपितं रोप’यिस्सरो॥
५७.
पेक्खतंयेव सब्बेसं, उग्गन्त्वा अट्ठ अङ्कुरा।
जायिंसु बोधितरुणा, अट्ठंसु चतुहत्थका॥
५८.
राजा ते बोधितरुणे, दिस्वा विम्हितमानसो।
सेतच्छत्तेन पूजेसि, अभिसेकमदासि च॥
५९.
पतिट्ठापेसि अट्ठन्‍नं, जम्बुकोलम्हि पट्टने।
महाबोधि ठित ठाने, नावायो रोहने तदा॥
६०.
तिवक्‍कब्राह्मणगामे, थूपारामे तथेव च।
इस्सरसमणारामे, पठमे चेतियङ्गणे॥
६१.
चेतिय पब्बता रामे, तथा काजरगामके।
चन्दनगामके चाति, एकेकं बोधिलट्ठिकं॥
६२.
सेसा चतुपक्‍कजाता, द्वत्तिंस बोधिलट्ठियो।
समन्ता योजनठाने, विहारेसु तहिं तहिं॥
६३.
दीपावासी जनस्सेव, हितत्थाय पतिट्ठिते।
महाबोधि दुमिन्दम्हि, सम्मासम्बुद्ध तेजसा॥
६४.
अनुलासास परिसा, सङ्घमित्ताय थेरिया।
सन्तिके पब्बजित्वान, अरहत्तमपापुणि॥
६५.
अरिट्ठो सो पञ्‍चसत-परिवारो च खत्तियो।
थेरन्तिके पब्बजित्वा, अरहत्तमपापुणि॥
६६.
यानि सेट्ठिकुलान’ट्ठ-महाबोधिमिधाहरुं।
बोधाहरकुलानीति, तानि तेन पवुच्‍चरे॥
६७.
उपासिका विहारोति, ञाते भिक्खुनुपस्सये।
ससङ्घा सङ्घमित्ता सा, महाथेरी तहिं वसि॥
६८.
अगारत्तयपामोक्खे , अगारे तत्थ कारयि।
द्वादस तेसु एकस्मिं, महागारे ठपापयि॥
६९.
महाबोधिसमेताय, नावाय कूपयट्ठिकं।
एकस्मिं पिय मेकस्मिं, अरित्तं तेहि तेविदुं॥
७०.
जाते अञ्‍ञनिकायेपि, अगारा द्वादसापि ते।
हत्थाळक भिक्खुनीहि, वळञ्‍जयिंसु सब्बदा॥
७१.
रञ्‍ञो मङ्गलहत्थि सो, विचरन्तो यथासुखं।
पुरस्स एकपस्सम्हि, कन्दरन्तम्हि सीतले॥
७२.
कदम्बपुप्फगुम्बन्ते, अट्ठासि गोचरं चरं।
हत्थिं तत्थरतं ञत्वा, अकंसु तत्थ आळ्हकं॥
७३.
अथेक दिवसं हत्थी, नगण्हि कबळानि सो।
दीपप्पसादकं थेरं, राजा सो पुच्छितं मतं॥
७४.
कदम्बपुप्फगुम्बस्मिं, थूपस्स करणं करी।
इच्छतीति महाथेरो, महाराजस्स अब्रवि॥
७५.
सधातुकं तत्थ थूपं, थूपस्स घरमेव च।
खिप्पं राजा अकारेसि, निच्‍चं जनहितेरतो॥
७६.
सङ्घमित्ता महाथेरी, सुञ्‍ञागाराभिलासिनी।
आकिण्णत्ता विहारस्स, वुस्समानस्स तस्स सा॥
७७.
वुद्धत्थिनी सासनस्स, भिक्खुनीनं हिताय च।
भिक्खुनुपस्सयं अञ्‍ञं, इच्छमाना विचक्खणा॥
७८.
गन्त्वा चेतियगेहं तं, पविवेकसुखं भुसं।
दिवाविहारं कप्पेसि, विहारकुसला’मला॥
७९.
थेरिया वन्दनत्थाय, राजा भिक्खुनुपस्सयं।
गन्त्वा तत्थ गतं सुत्वा, गन्त्वान तत्थ वन्दिय॥
८०.
सम्मोदित्वा ताय सद्धिं, तत्थागमनकारणं।
तस्सा ञत्वा अधिप्पायं, अधिप्पाय विदू विदू॥
८१.
समन्ता थूपगेहस्स, रम्मं भिक्खुनुपस्सयं।
देवानंपियतिस्सो सो, महाराजा अकारयि॥
८२.
हत्थाळ्हकसमीपम्हि , कतो भिक्खुनुपस्सयो।
हत्थाळ्हकविहारोति, विस्सुतो आसि तेन सो॥
८३.
सुमित्ता सङ्घमित्ता सा, महाथेरी महामती।
तस्मिञ्हि वासं कप्पेसि, रम्मे भिक्खुनुपस्सये॥
८४.
एवं लंका लोकहितं सासनवुद्धिं।
संसोधेन्तो एस महाबोधि दुमिन्दो।
लंकादीपे रम्मे महामेघवनस्मिं,
अट्ठा सीघं कालमनेकब्भूतयुत्तोति॥
सुजनप्पसादसंवेगत्थाय कते महावंसे
बोधिआगमनो नाम
एकूनवीसतिमो परिच्छेदो।