० बुद्धथोमनागाथा

॥ नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स॥
लक्खणातो
बुद्धथोमनागाथा
१.
भवाभवेसु नेकेसु,
पूरेसि तिंसपारमी।
चरियायोच सम्बुद्धो,
परिच्‍चागेजहंसदा॥
२.
वेस्सन्तरत्तभावम्हि ,
ठितोमद्दिं पिसोअदा।
निजंकण्हाजिनंजालिं,
वियंवङ्कतपब्बते॥
३.
ततोचवित्वातुसिते,
पुरेउप्पज्‍जिपुञ्‍ञवा।
रूपादिदसठानेहि ,
अञ्‍ञेदेवेअतिक्‍कमि॥
४.
चक्‍कवाळसहस्सेहि,
दसहागम्मसब्बसो।
याचितोदेवब्रह्मूहि,
बुद्धभावमनोनतो॥
५.
विलोकनानिसोपञ्‍च ,
विलोकेत्वासिरिन्धरो।
ततोचवित्वामायाय,
उप्पज्‍जिसाकियेकुले॥
६.
विसाखपुण्णमेसेट्ठे ,
विजायिलुम्बिनीवने।
सीहनादंपनादेन्तो,
सत्तपादंगतोतदा॥
८.
विरोचिंसुतदाकासे ,
तारोचन्ददिवाकरा।
रतनानिचभूमट्ठा,
नानापुप्फाचपुप्फरे॥
८.
सीतायन्ति अवीचग्गी ,
खुप्पिपासाचसोहिता।
लोकन्तरेमहापभा,
अन्धापस्सन्तितावदे॥
९.
अघट्टितावादितानि ,
तूरियानिचअम्बरे।
मधुरेनपनादिंसु,
यसंसरेनतावदे॥
१०.
थुतिगीतानिगायन्ता,
देवाचकमलासना।
सम्मोदेन्तावअट्ठंसु ,
बुद्धङ्कुरस्ससन्तिके॥
११.
कुमारोचारुधातीहि,
तोसिताराजमन्दिरे।
वुद्धोसिसुसुखंखेमं,
सक्यकञ्‍ञानमन्तरे॥
१२.
सोळसवस्सिकोसक्य ,
नन्दनोपितरासता।
राजत्तेअभिसित्तोसि,
मोदेसितुवनत्तये॥
१३.
नन्दनानंसोवण्ण ,
वण्णसोभंयसोधरं।
सोकारेसिमहेसित्तं,
लोकनेत्तरसायनं॥
१४.
एकूनतिंसमेवस्से,
विसाखपुण्णमेवरे।
सहसेनायउय्यासि,
यानेनुय्यानमण्डलं॥
१५.
निमित्तेचतुरोदिस्वा ,
पुत्तस्सचविजायनं।
सुत्वाउब्बिग्गचित्तेन,
नरमित्थपुरेतहिं॥
१६.
पच्‍चागम्मपुरंतम्हा ,
पत्तोपासादमण्डलं।
निप्पज्‍जिदेवराजाव,
सयनेसोमहारहे॥
१७.
सुन्दरीतंपुरक्खित्वा ,
नच्‍चगीतेनतोसयुं।
एवंपिसोनरमित्वा,
आहुनिक्खममानसो॥
१८.
पथमंराहुलंपुत्तं,
पस्सित्वानिक्खमामहं।
इतिचिन्तियमानेसो,
अगाजायानिवेसनं।
१९.
थपेत्वापाददुम्मारे ,
गीवमन्तोपवेसयं।
ओलोकयंसपस्सित्थ,
निप्पन्‍नंतंसमातरं॥
२०.
गण्हेय्यंतंअपनेत्वा ,
बाहुंचेदेवियाअहं।
नददेनिक्खमोकासं,
पबुज्झित्वायसोधरा॥
२१.
बुद्धपत्तोवपस्सेय्यं,
राहुलंइतिचिन्तिय।
कण्डकंआरुहित्वान,
तम्हाछन्‍नेननिक्खमि॥
२२.
द्वारासयाविवरिंसु ,
देवताद्वारमण्डलं।
रतनुक्‍कासहस्सानि,
जालयिंसुमरूतहिं॥
२३.
मानिक्खमस्सुसिद्धत्थ,
इतोत्वंसत्तमेदिने।
भविस्ससेचक्‍कवत्ती ,
इतिनीवारिपापिमा॥
२४.
तग्घजानामितंमार,
इधमातिट्ठपक्‍कम।
इतिमारं पलापेत्वा,
विस्सट्ठोसोअभिक्‍कमि॥
२५.
पत्वानोमनदीतीरं ,
पुनागमेसितुरगं।
छन्‍नञ्‍चनगरं बिम्बा।
देविलापटिवेदितुं॥
२६.
बन्धितंयसोधराय,
मोळिंसुगन्धवासितं।
छेत्वाखग्गेनतिण्हेन,
उक्खिपित्थतमम्बरे॥
२७.
अट्ठसेट्ठपरिक्खारे ,
धारेत्वाब्रह्मुनाभते।
हित्वाराजारहंदुस्सं,
समणत्थमुपागमि॥
२८.
करोन्तोदुक्‍करंकम्मं ,
छब्बस्सानिपरक्‍कमो।
ओळारिकन्‍नपानेहि।
देहंयापेसिठीतिया॥
२९.
विसाखपुण्णमेहेम,
पातिंपायसपूरितं।
सुजातायाभतंगय्ह,
नेरञ्‍चरमुपागमि॥
३०.
नेरञ्‍चरायतीरम्हि ,
सुत्वापायासमुत्तमं।
पटियत्थवरमग्गेन,
बोधिमण्डमुपागमि॥
३१.
जयासनेपल्‍लङ्कम्हि ,
ठितोधिट्ठेसिधीतिमा।
नवीरियंजहिस्सामि,
अपत्तोइतिबुद्धतं॥
३२.
देविन्दोधमयंसङ्खं ,
सेतच्छत्तंपितामहो।
धारयंवादेन्तोवीणं,
पञ्‍चसीखोठितोतहिं॥
३३.
थुतिगीतानिगायन्ती,
अट्ठासुंदेवसुन्दरी।
गहेत्वाहेममञ्‍जूसा,
सुरपुप्फेहिपूरिता॥
३४.
अनत्थमेन्तेसूरिये ,
मारसेनंपलापयी।
अरुणुग्गमनेकाले,
पत्तोसिबुद्धतंवरं॥
३५.
पट्ठानंसम्मसन्तस्स,
नाथस्सदेहतोसुभा।
छब्बण्णभानिच्छधन्ति ,
विधावन्ति तहिं तहिं॥
३६.
नीलानीलापितापीता,
रत्तारत्ताचनिच्छरे।
सेतासेताचमञ्‍चिट्ठा,
तम्हातम्हापभस्सरा॥
३७.
बुद्धपत्तोपिबोधेय्य ,
धम्मगम्भीरतंजिनो।
निसामेत्वानदेसेतुं,
निरुस्साहमुपागतो॥
३८.
सहम्पतितदाब्रह्मा ,
देसनायाभियाचति।
तेनसोपथमंसेट्ठं,
धम्मचक्‍कमदेसयि॥
३९.
एकवस्सोवसम्बुद्धो ,
वरेफग्गुणपुण्णमे।
सक्यानंनगरंगञ्छी,
सावकेहिपुरक्खतो॥
४०.
समागमम्हिञातीनं,
वस्सापेसिसुसीतलं।
महामेघञ्‍चदेसेसि ,
वेस्सन्तरस्सजातकं॥
४१.
गन्त्वासावकयुगेन,
यसोधरायमन्दिरं।
तंतोसेत्वानदेसेसि,
चन्दकिन्‍नरजातकं॥
४२.
वसित्वासत्तमेवस्से ,
तावतिंसे सिलासने।
अभिधम्मेन तोसेसि,
देवब्रह्मगणंबहुं॥
४३.
पत्थरंञाणजालेन,
लोकंलोकेसिसब्बदा।
बोधेतुंबोधियाभाय।
बोधेय्यजनपङ्कजं॥
४४.
बोधनेय्यंजनंदिस्वा ,
चक्‍कवाळपरंपरा।
गन्त्वापिविबोधेसि,
बुद्धसेट्ठोसुबोधिमा॥
४५.
बकादिकेचब्रह्मानो,
यक्खेचाळवकादिके।
पुरिन्ददादिकेदेवे,
सूचिलोमादिरक्खसे॥
४६.
जाणुसोणादिकेनेके ,
ब्राह्मणेचाविकक्खळे।
चूळोदरादिकेनागे,
धनपालादिकेगजे॥
४७.
बुद्धामयंतिमञ्‍ञन्ते,
तित्थियेनेकलद्धिके।
दमेसिदमतंसेट्ठो,
परवादप्पमद्दनो॥
४८.
अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो ,
एसबात्तिंसलक्खणो।
ब्यामप्पभापरिक्खित्तो,
केतुमालासिलङ्खतो॥
४९.
चतुरासीतिसहस्स ,
धम्मक्खन्धेसदेसयि।
पञ्‍चताथीसवस्सानि,
तिलोकस्सहितायवे॥
५०.
बुद्धकिच्‍चंकरोन्तोसो,
वहंलोकहितंवरं।
मोचयंबन्धनासत्ते ,
कालंखेपेतिसब्बदा॥
५१.
यहिं आसीतिकोनाथो,
निब्बुतोवरमञ्‍जके।
महासालवनेरम्मे,
मल्‍लानंनिगमेतहिं॥
५२.
अग्गिक्खन्धोवलोकस्मिं ,
जालेत्वानससावको।
निब्बायित्थसङ्खतानं,
पकासेन्तोअनिच्‍चतंति॥
‘‘नमोतेभगवानाथ ,
नमोतेजयतंजय।
नमोतेसिरिसम्पन्‍न,
नमोतेलोकनन्दन॥’’