०७. अञ्‍ञमञ्‍ञपच्‍चयो

७. अञ्‍ञमञ्‍ञपच्‍चयो
सहजातपच्‍चये विभत्तेसु धम्मेसु यो यो पच्‍चय धम्मोति वुत्तो, सो सो एव इध पच्‍चयधम्मो चेव पच्‍चयुप्पन्‍न धम्मो च होति। सब्बेपि चित्तचेतसिका धम्मा अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयधम्मा च होन्ति अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयुप्पन्‍नधम्मा। सहजाता चत्तारो महाभूता अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयधम्मा च होन्ति अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयुप्पन्‍नधम्मा च। पटिसन्धिनामक्खन्धा च पटिसन्धि सहजातं हदयवत्थुरूपञ्‍च अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयधम्मा च होन्ति अञ्‍ञमञ्‍ञस्स पच्‍चयुप्पन्‍नधम्मा च। अत्थो सुविञ्‍ञेय्योयेव।
यथा अञ्‍ञमञ्‍ञं निस्साय उस्सापिता तयो दण्डा अञ्‍ञमञ्‍ञस्स निस्सया च होन्ति, अञ्‍ञमञ्‍ञं निस्सिता च। तेसु एकमेकस्मिं उस्सिते सब्बे उस्सिता होन्ति, एकमेकस्मिं पतन्ते सब्बे पतन्ति। एवं अञ्‍ञमञ्‍ञधम्मा च दट्ठब्बा।
एत्थ वदेय्युं, सब्बे चेतसिका धम्मा चित्तपच्‍चयं अलभ माना उप्पज्‍जितुं न सक्‍कोन्तीति युत्तं। कस्मा। फुसनादीनं चेतसिक किच्‍चानं विजाननकिच्‍चपुब्बङ्गमत्ता, मनोपुब्बङ्गमाति हि वुत्तं। चित्तं पन चेतसिकपच्‍चयं अलभमानं उप्पज्‍जितुं न सक्‍कोतीति न युज्‍जेय्याति। वुच्‍चते, चेतसिकधम्मा नाम चित्तस्स सहायङ्गानि होन्ति। तस्मा तेहि विना चित्तम्पि उप्पज्‍जितुं न सक्‍कोतियेव। एसेव नयो चतूसु महाभूतेसुपीति। उपादारूपानि पन महाभूतानं निस्सन्दमत्तत्ता सहायङ्गानि न होन्तीति। ननु आहाररूपञ्‍च जीवितरूपञ्‍च पच्‍चयविसेसत्ता सहायङ्गं होतीति। वुच्‍चते, ठितिया एव सहायङ्गं होति। न उप्पादे। इध पन उप्पादे सहायङ्गं अधिप्पेतन्ति। अञ्‍ञमञ्‍ञपच्‍चयदीपना निट्ठिता।