६७ छब्बिसतिमो परिच्छेदो

छब्बिसतिमो परिच्छेदो

२६. वुट्ठानविसुद्धिकथा

१०१९.
तस्सेवं पटिपन्नस्स, सिखापत्ता विपस्सना।
वुट्ठानगामिनी नाम, यदा होति तदा पन॥
१०२०.
परिकम्मोपचारानुलोमगोत्रभुतो परम्।
मग्गो ततो फलं होति, भवङ्गा पच्चवेक्खणा॥
१०२१.
परिकम्मोपचारानुलोमसङ्खातगोचरा ।
मग्गस्सावज्जनं हुत्वा, निब्बाने होति गोत्रभु॥
१०२२.
चतुत्थं पञ्चमं वाथ, छट्ठं वापि यथारहम्।
अप्पेति मग्गजवनं, निब्बाने सकिमेव तं॥
१०२३.
ततो फलानि तीणि द्वे, एकं वाथ यथाक्कमम्।
मग्गावसेसनिरोधमग्गवुट्ठानवीथियं॥
१०२४.
ततो भवङ्गपातोव,
तं छेत्वा पच्चवेक्खणा।
तिस्सो पञ्चविधा होन्ति,
यथायोगं तथा हि च॥
१०२५.
मग्गं फलञ्च निब्बानं, अवस्सं पच्चवेक्खति।
हीने किलेसे सेसे च, पच्चवेक्खति वा न वा॥
१०२६.
ततो च पुन सङ्खारे, विपस्सन्तो यथा पुरे।
अप्पेति अनुपुब्बेन, सेसमग्गफलानि च॥
१०२७.
तत्थ वुच्चन्ति निब्बान-फलमग्गविपस्सना।
सुञ्ञता चानिमित्ता च, तथापणिहितानि च॥
१०२८.
सुञ्ञताविपस्सनादिनामेन हि विपस्सति।
विमोक्खमुखभूताति, तिविधा भाजिता तथा॥
१०२९.
सुञ्ञतादिकनामेन, विमोक्खा तिविधा मता।
निब्बानफलमग्गा च, समापत्तिसमाधयो॥
१०३०.
तत्थेव पठमभूमिं, पत्तो अरियपुग्गलो।
सत्तक्खत्तुपरमो सो, सोतापन्नोति वुच्चति॥
१०३१.
पत्तो दुतियभूमिञ्च, सकदागामिनामको।
सकिमेव इमं लोकं, आगन्त्वा होति मानुसं॥
१०३२.
पत्तो ततियभूमिञ्च, अनागामीति वुच्चति।
ब्रह्मलोका अनागन्त्वा, इधकामोपपत्तिया॥
१०३३.
पत्तो चतुत्थभूमिञ्च, अरहा अग्गपुग्गलो।
दिट्ठेव धम्मे दुक्खग्गिं, निब्बापेतीति वुच्चति॥
१०३४.
इति मग्गफलट्ठानं, वसा अरियपुग्गला।
द्विधापि चतुधा युग्गा, अट्ठ होन्ति विभागतो॥
१०३५.
उभतोभागविमुत्त-
विभागादिवसा पन।
विभत्ता होन्ति सत्तेते,
यथायोगं तथा हि च॥
१०३६.
सद्धाधुरस्सानिच्चतो, वुट्ठानं दुक्खतोपि च।
पञ्ञाधुरस्सानत्ततो, इति दीपेन्ति पण्डिता॥
१०३७.
सद्धानुसारि आदिम्हि, मज्झे सद्धाविमुत्तको।
अन्ते पञ्ञाविमुत्तोव, तस्मा सद्धाधुरो सिया॥
१०३८.
धम्मानुसारि आदिम्हि, दिट्ठिप्पत्तो ततोपरि।
अन्ते पञ्ञाविमुत्तोव, होति पञ्ञाधुरोपि च॥
१०३९.
समथयानिका चेव, रूपानुत्तरपादका।
विपस्सनायानिका च, सब्बे सुक्खविपस्सका॥
१०४०.
धुरवुट्ठानभेदेन, होन्ति पञ्चेव सब्बथा।
आरुप्पपादका चापि, आदिम्हि दुविधा तथा॥
१०४१.
छसु ठानेसु मज्झके, कायसक्खीति भाजिता।
उभतोभागविमुत्तो, अरहत्ते पतिट्ठितो॥
१०४२.
इत्थं वुत्तयानधुर-वुट्ठानानं विभागतो।
मग्गप्फलभूमियो च, सत्तट्ठारियपुग्गला॥
१०४३.
तत्थ चानुत्तरञाणं, सच्चानं पटिवेधकम्।
समुच्छेदप्पहानेन, क्लेसानुसयसोधनं॥
१०४४.
चतुमग्गविभागेन, वुट्ठानन्ति पकित्तितम्।
ञाणदस्सनविसुद्धि, नाम होति तथापि च॥
१०४५.
मग्गो च परिजानाति, दुक्खं तेभूमकं तथा।
यथायोगं पजहति, तण्हासमुदयम्पि च॥
१०४६.
निरोधं सच्छिकरोति, मग्गसच्चमनुत्तरम्।
भावनावीथिमोतिण्णो, भावेतीति पवुच्चति॥
१०४७.
दिट्ठिग्गतविचिकिच्छा-सीलब्बतमसेसतो।
अपायगमनीयञ्च, रागदोसादिकत्तयं॥
१०४८.
तदेकट्ठे किलेसे च, सहजातप्पहानतो।
पजहाति सोतापत्ति-मग्गो पठमभूमिको॥
१०४९.
तदेकट्ठे पजहति, रागदोसादिकेपि च।
थूले तु सकदागामि-मग्गो दुतियभूमिको॥
१०५०.
पजहाति अनागामि-मग्गो निरवसेसतो।
कामरागब्यापादे च, तदेकट्ठे च सम्भवा॥
१०५१.
रूपारूपरागमानु-द्धच्चाविज्जाति पञ्चकम्।
अग्गमग्गो पजहति, क्लेसे सेसे च सब्बथा॥
१०५२.
इति सच्चपटिवेधं, क्लेसक्खयफलावहम्।
मग्गञाणं पकासेन्ति, विसुद्धिं सत्तमं बुधा॥
१०५३.
छब्बिसुद्धिकमेनेवं, सब्बथाय विसुद्धिया।
सत्तमायानुपत्तब्बं, निब्बानन्ति पवुच्चति॥
१०५४.
क्लेसक्खयकरं ताणं, संसारातिक्कमं परम्।
पारिमं तीरमभयं, सब्बसङ्खारनिस्सटं॥
१०५५.
तेनम्मदनिम्मदनं , पिपासविनयादिना।
क्लेससंसारसङ्खार-पटिपक्खनिदस्सितं॥
१०५६.
अजरामरमच्चन्त-मनुप्पादमसङ्खतम्।
अनुत्तरमसङ्खारं, अनन्तमतुलञ्च तं॥
१०५७.
परमत्थमनोपम्मं, सन्ति अप्पटिमं सुखम्।
निरोधसच्च निब्बानं, एकन्तं अमतं पदं॥
१०५८.
सोपादिसेसनिब्बान-धातु चेव तथापरा।
अनुपादिसेसा चेति, दुविधा परियायतो॥
१०५९.
सुञ्ञतं चानिमित्तञ्च, तथापणिहितन्ति च।
अत्तादिगाहाभावेन, तिविधापि च भाजितं॥
१०६०.
क्लेससंसारसङ्खार-पच्चनीकविभागतो।
भवक्खयादिभेदेहि, बहुधापि पवुच्चति॥
१०६१.
तदेवमच्चुतं धम्मं, लोकुत्तरमकालिकम्।
वानाभावा वानातीतो, ‘‘निब्बान’’न्ति पकित्तितं॥
इति निब्बानविभागे वुट्ठानविसुद्धिकथा निट्ठिता।
छब्बीसतिमो परिच्छेदो।
निट्ठितो च सब्बथापि निब्बानविभागो।