५८ सत्तरसमो परिच्छेदो

सत्तरसमो परिच्छेदो

१७. दिट्ठिसङ्गहकथा

५९३.
येवापनकनामेन , धम्मा छन्दादयो तथा।
खन्धादयो च कोट्ठासा, उद्दिट्ठा हि यथारहं॥
५९४.
तत्थ छन्दादयो धम्मा, विभत्ताव यथारहम्।
खन्धादिरासयो वापि, विञ्ञेय्या दानि सम्भवा॥
५९५.
वेदना वेदनाक्खन्धो, चक्खुसम्फस्सजादिका।
सञ्ञा च सञ्ञाक्खन्धोति, छब्बिधापि पकासिता॥
५९६.
सङ्खारक्खन्धनामेन, सेसा चेतसिका मता।
वुत्ता विञ्ञाणकाया छ, विञ्ञाणक्खन्धनामतो॥
५९७.
रूपक्खन्धो पुनेकोव, सम्पयुत्तावियोगिनो।
अरूपिनो च चत्तारो, पञ्चक्खन्धा पवुच्चरे॥
५९८.
मनायतननामं तु, चित्तमेव तथापरा।
चक्खुविञ्ञाणधातादिसत्तविञ्ञाणधातुयो॥
५९९.
सब्बे चेतसिका धम्मा, धम्मायतनसङ्गहा।
धम्मधातूति च वुत्ता, द्विपञ्ञासापि सब्बथा॥
६००.
सुखुमानि च रूपानि, निब्बानञ्चेत्थ गय्हरे।
ओळारिकानि रूपानि, दसायतनधातुयो॥
६०१.
चक्खुसोतघानजिव्हा-कायायतननामका।
रूपसद्दगन्धरस-फोट्ठब्बायतनानि च॥
६०२.
द्वादसायतना सब्बे, होन्तट्ठारसधातुयो।
खन्धा ठपेत्वा निब्बानं, नत्थि पण्णत्ति तीसुपि॥
६०३.
आहारादि च कोट्ठासा, पुब्बे वुत्तनयाव ते।
इति मिस्सकसङ्खेपो, विञ्ञातब्बो विभाविना॥
६०४.
द्वादसाकुसलेस्वेव, चुद्दसापि ववत्थिता।
ये सावज्जाव तेसम्पि, सङ्गहो दानि निय्यते॥
६०५.
कामासवो भवासवो, दिट्ठाविज्जासवाति च।
चत्तारो आसवा वुत्ता, तयो धम्मा सरूपतो॥
६०६.
आसवा आसवट्ठेन,
ओघा वुय्हनतो तथा।
योजेन्तीति च योगाति,
ते चत्तारो च देसिता॥
६०७.
कामब्भवो च पटिघो, मानो दिट्ठि च संसयो।
सीलब्बतपरामासो, भवरागो तथापरो॥
६०८.
इस्सा मच्छरियाविज्जा, इति संयोजना दस।
अट्ठ धम्मा सरूपेन, अभिधम्मे पकासिता॥
६०९.
इस्सामच्छरियं हित्वा, कत्वा मानुद्धवं तहिम्।
भिन्दित्वा भवरागञ्च, रूपारूपवसा द्विधा॥
६१०.
पञ्चोरम्भागिया चेव, पञ्चुद्धम्भागियाति च।
दस संयोजना वुत्ता, सुत्ते सत्त सरूपतो॥
६११.
गन्था धम्मा च चत्तारो, तयो धम्मा सरूपतो।
अभिज्झाकायगन्थो च, ब्यापादो च पवुच्चति॥
६१२.
सीलब्बतपरामासो, कायगन्थो तथापरो।
इदंसच्चाभिनिवेसो, इति दिट्ठि विभेदितो॥
६१३.
कामच्छन्दो च ब्यापादो, थिनमिद्धमथापरम्।
तथा उद्धच्चकुक्कुच्चं, कङ्खाविज्जाति अट्ठिमे॥
६१४.
धम्मा निवरणा नाम, छधा च पन देसिता।
मिच्छादिट्ठि पनेकाव, परामासोति वुच्चति॥
६१५.
उपादानानि चत्तारि, कामुपादादिनामका।
दिट्ठिसीलब्बतं अत्त-वादुपादानमेव च॥
६१६.
लोभदिट्ठिवसा द्वेव, तिविधा दिट्ठि देसिता।
दिट्ठि सीलब्बतमत्त-वादो चेति महेसिना॥
६१७.
लोभो दोसो च मोहो च,
मानो दिट्ठि च संसयो।
थिनमुद्धच्चमेवाथ,
लोकनासयुगं तथा॥
६१८.
इत्थं किलेसवत्थूनि, किलेसाति पकासिता।
दसेते तु समानाव, परतो च सरूपतो॥
६१९.
कामरागो च पटिघो, मानो दिट्ठि च संसयो।
भवरागो अविज्जाति, छ सत्तानुसया मता॥
६२०. गाहा च पलिबोधा च, पपञ्चा चेव मञ्ञना।
तण्हा मानो च दिट्ठि च, दिट्ठि तण्हा च निस्सया॥
६२१.
परामासेकको द्वेव, निस्सया मञ्ञना तयो।
आसवोघयोगगन्था, उपादाना च दुब्बिधा॥
६२२.
अट्ठ नीवरणा वुत्ता, सत्तधानुसया कथा।
संयोजना किलेसा च, दसेव परतो ठिता॥
६२३.
एकद्वितिछसत्तट्ठदसका तु यथारहम्।
धम्मा सरूपतो होन्ति, यथावुत्तेसु रासिसु॥
६२४.
कामरागभवरागा, कामासवभवासवा।
रूपरागारूपराग, इति लोभो विभेदितो॥
६२५.
इदंसच्चाभिनिवेसो , दिट्ठि सीलब्बतं तथा।
अत्तवादो परामासो, इति दिट्ठि पवुच्चति॥
६२६.
दिट्ठि पञ्चदसविधा, लोभट्ठारसधा तहिम्।
सेसा सपररासीहि, समाना द्वादसट्ठिता॥
६२७.
एकादससमुट्ठाने, दिट्ठिलोभा ववत्थिता।
अविज्जा सत्तसु वुत्ता, पटिघो पन पञ्चसु॥
६२८.
मानो च विचिकिच्छा च, चतुट्ठानेसु उद्धटो।
तीसु द्वीसु च थीनन्ति, अट्ठेते सविभत्तिका॥
६२९.
इस्सामच्छेरकुक्कुच्चमिद्धलोकविनासका।
छाविभत्तिकधम्माति, असम्भिन्ना चतुद्दस॥
६३०.
रूपरागारूपराग-कामासवभवासवा।
होन्ति दिट्ठिवियुत्तेसु, पुब्बे वुत्तनया पन॥
६३१.
इति सावज्जसङ्खेपं, ञत्वा पुन विचक्खणो।
बोधिपक्खियधम्मानं, सङ्गहम्पि विभावये॥
६३२.
येसु सञ्ञाचित्तदिट्ठि-विपल्लासा यथाक्कमम्।
सुभं सुखं निच्चमत्ता, इति द्वादसधा ठिता॥
६३३.
तत्थ काये वेदनासु, चित्ते धम्मेसु चक्कमा।
असुभं दुक्खमनिच्चमनत्ताति उपट्ठिता॥
६३४.
यथावुत्तविपल्लासपहानाय यथारहम्।
भिन्ना विसयकिच्चानं, वसेन पन सम्भवा॥
६३५.
चत्तारो सतिपट्ठाना, कायानुपस्सनादयो।
इति वुत्ता पनेकाव, सम्मासति महेसिना॥
६३६.
उप्पन्नानुप्पन्नपापपहानानुप्पन्नाय च।
अनुप्पन्नुप्पन्नेहि वा, निब्बत्ति अभिवुद्धिया॥
६३७.
पदहन्तस्स वायामो, किच्चाभोगविभागतो।
सम्मप्पधाना चत्तारो, इति वुत्ता महेसिना॥
६३८.
छन्दो च वीरियं चित्तं, वीमंसाति च तादिना।
चत्तारो इद्धिपादाति, विभत्ता चतुराधिपा॥
६३९.
सद्धिन्द्रियञ्च वीरियं, सति चेव समाधि च।
पञ्ञिन्द्रियञ्च पञ्चेव, बोधिपक्खियसङ्गहे॥
६४०.
इन्द्रियानिन्द्रियट्ठेन, बलट्ठेन बलानि च।
इति भिन्ना विभत्ता च, दुविधापि महेसिना॥
६४१.
सती च धम्मविचयो, तथा वीरियपीतियो।
पस्सद्धि च समाधि च, उपेक्खाति च तादिना॥
६४२.
देसिता सत्त बोज्झङ्गा, बुज्झन्तस्स सभावतो।
कायचित्तवसा भिन्नं, कत्वा पस्सद्धिमेककं॥
६४३.
सम्मादिट्ठि च सङ्कप्पो, वायामो विरतित्तयम्।
सम्मासति समाधी च, मग्गो अट्ठङ्गिको मतो॥
६४४.
इति सत्तेव सङ्खेपा, सत्ततिंस पभेदतो।
एकं कत्वान पस्सद्धिं, असम्भिन्ना चतुद्दस॥
६४५.
नवधा वीरियं वुत्तं, छसु रासीसु पञ्चसु।
अट्ठधा सति सेसा तु, समानपदरासिका॥
६४६.
पञ्चस्वेव तु पञ्ञा च, समाधि चतुरासिको।
सद्धा द्वीसु विभत्ताति, पञ्चेते सविभत्तिका॥
६४७.
नवा विभत्तिका सेसा, छन्दो चित्तमथापरम्।
पीति पस्सद्धिपेक्खा च, सङ्कप्पो विरतित्तयं॥
६४८.
इति वुत्तनया सब्बे, बोधिपक्खियसङ्गहा।
लोकुत्तरेसु सम्भोन्ति, सब्बथापि यथारहं॥
६४९.
पुब्बभागे यथायोगं, लोकियेसु च लब्भरे।
निब्बेदभावनाकाले, छब्बिसुद्धिपवत्तियं॥
६५०.
इति मिस्सकसावज्जा, बोधिपक्खियसङ्गहा।
येवापनकरासिम्हि, यथासम्भवतो ठिता॥
६५१.
कम्मपथा तु सम्भोन्ति, पुञ्ञापुञ्ञेसु सब्बथा।
अपथा च सुचरिता, तथा दुच्चरितापि च॥
६५२.
तत्थ कम्मपथट्ठाने, अनभिज्झादयो पन।
उपचारेन वुच्चन्ति, विपाकेसु क्रियेसु वाति॥
इति चेतसिकविभागे दिट्ठिसङ्गहकथा निट्ठिता।
सत्तरसमो परिच्छेदो।
निट्ठितो च सब्बथापि चेतसिकविभागो।