४४ ततियो परिच्छेदो

ततियो परिच्छेदो

३. वीथिसङ्गहकथा

८५.
चक्खुसोतघानजिव्हा-कायायतन पञ्चधा।
पसादा हदयञ्चेति, छ वत्थूनि विनिद्दिसे॥
८६.
चक्खुसोतघानजिव्हा-कायद्वारा च पञ्चधा।
मनोद्वारं भवङ्गन्ति, छ द्वारा चित्तवीथिया॥
८७.
रूपसद्दगन्धरस-फोट्ठब्बा पञ्च गोचरा।
धम्मारम्मणपञ्ञत्ति, छ द्वारारम्मणक्कमा॥
८८.
निमित्तगतिकम्मानि , कम्ममेवाथ गोचरा।
पटिसन्धिभवङ्गानं, चुतिया च यथारहं॥
८९.
मरणासन्नसत्तस्स, यथोपट्ठितगोचरम्।
छद्वारेसु तमारब्भ, पटिसन्धि भवन्तरे॥
९०.
एकचित्तक्खणा होति, यावजीवं ततो परम्।
भवङ्गं परियोसाने, चुति चेकक्खणा भवे॥
९१.
दुहेताहेतुचुतिया, कामावचरसन्धियो।
तिहेतुकामचुतिया, सब्बापि पटिसन्धियो॥
९२.
रूपावचरचुतिया , सहेतुपटिसन्धियो।
आरुप्पतोपरि कामे, तत्थ वापि तिहेतुका॥
९३.
पटिसन्धि भवङ्गञ्च, एकमेवेकजातियम्।
चुति चारम्मणञ्चस्स, एवमेव यथारहं॥
९४.
रूपादारम्मणे चक्खु-प्पसादादिम्हि घट्टिते।
मज्झे भवङ्गं छिन्दित्वा, वीथि नाम पवत्तति॥
९५.
आवज्जपञ्चविञ्ञाणसम्पटिच्छनतीरणा।
वोट्ठब्बकामजवनतदारम्मणनामका॥
९६.
सत्तेव ठानसङ्खेपा, पञ्चद्वारिकमानसा।
चतुपञ्ञास सब्बेपि, वित्थारेन सरूपतो॥
९७.
आवज्जसब्बजवनतदारम्मणनामका।
सत्तसट्ठि सरूपेन, मनोद्वारिकमानसा॥
९८.
इट्ठे आरम्मणे होन्ति, पुञ्ञपाकानि सब्बथा।
अनिट्ठे पापपाकानि, नियमोयं पकासितो॥
९९.
तत्थापि अतिइट्ठम्हि, तदारम्मणतीरणम्।
सोमनस्सयुतं इट्ठमज्झत्तम्हि उपेक्खितं॥
१००.
गोचरेतिपरित्तम्हि , अतिअप्पायुके पन।
भवङ्गमेव चलति, मोघवारोति सो कतो॥
१०१.
वोट्ठब्बनं परित्तम्हि, द्वत्तिक्खत्तुं पवत्तति।
ततो भवङ्गपातोव, सोपि मोघोति वुच्चति॥
१०२.
जवनञ्च महन्तम्हि, जवित्वान ततो परम्।
न सम्भोति तदालम्बं, सोपि मोघोति वुच्चति॥
१०३.
गोचरेतिमहन्तम्हि, अतिदीघायुके पन।
सम्भोति च तदालम्बं, सम्पुण्णोति पवुच्चति॥
१०४.
गोचरेतिमहन्तम्हि, तदारम्मणसम्भवो।
पञ्चद्वारे मनोद्वारे, विभूते पन गोचरे॥
१०५.
कामावचरसत्तानं , कामावचरगोचरे।
परित्तजवनेस्वेव, तदारम्मणमुद्दिसे॥
१०६.
नातितिक्खे नातिसीघे, नातितेजुस्सदे जवे।
सममन्दप्पवत्तम्हि, तदारम्मणमिच्छितं॥
१०७.
सुखोपेतं तदालम्बं, उपेक्खाक्रियतो परम्।
न होतुपेक्खासहितं, सुखितक्रियतो तथा॥
१०८.
न होति दोमनस्सम्हा, सोमनस्सिकमानसम्।
तदारम्मणमञ्ञञ्च, भवङ्गं चुति वा तथा॥
१०९.
रज्जनादिवसेनेत्थ, जवनाकुसलं भवे।
कुसलं पन सम्भोति, सद्धापञ्ञादिसम्भवे॥
११०.
तदेव वीतरागानं, क्रिया नाम पवुच्चति।
अविपाकतमापन्नं, वट्टमूलपरिक्खया॥
१११.
अप्पनाजवनं सेसं, महग्गतमनुत्तरम्।
छब्बीसति यथायोगं, अप्पनावीथियं भवे॥
११२.
परिकम्मं करोन्तस्स, कसिणादिकगोचरे।
सुसमाहितचित्तस्स, उपचारसमाधिना॥
११३.
परिकम्मोपचारानुलोमगोत्रभुतो परम्।
पञ्चमं वा चतुत्थं वा, जवनं होति अप्पना॥
११४.
पुथुज्जनान सेक्खानं, कामपुञ्ञतिहेतुतो।
तिहेतुकामक्रियतो, वीतरागानमप्पना॥
११५.
तत्रापि सुखितजवं, सुखितद्वयतो परम्।
उपेक्खितम्हा सम्भोति, उपेक्खेकग्गतायुतं॥
११६.
पञ्च वारे छ वा सत्त, परित्तजवनं भवे।
सकिं द्वे वा तदालम्बं, सकिमावज्जनादयो॥
११७.
अप्पनाजवनञ्चेकं, पठमुप्पत्तियं पन।
ततो परं वसीभूतं, अहोरत्तं पवत्तति॥
११८.
सकिं द्वे वा निरोधस्स, समापत्तिक्खणे पन।
चतुत्थारुप्पजवनं, ततो चित्तं निरुज्झति॥
११९.
निरोधा वुट्ठहन्तस्स, उपरिट्ठफलद्वयम्।
पञ्चाभिञ्ञा तथा मग्गा, एकचित्तक्खणा मता॥
१२०.
फलमेकद्वयं तथा, तिस्सो वा मग्गवीथियम्।
समापत्तिक्खणे तम्पि, अहोरत्तं पवत्तति॥
१२१.
पञ्चद्वारे न लब्भन्ति, लोकुत्तरमहग्गता।
वीथिमुत्तमनोधातु, पञ्च चित्तानि अन्तिमे॥
१२२.
परित्तानेव सब्बानि, पञ्चद्वारेसु सम्भवा।
मनोद्वारम्हि वोट्ठब्ब-तदालम्बजवा सियुं॥
१२३.
घानजिव्हाकायवीथि, तदारम्मणमेव च।
रूपे नत्थि तथारूपे, चक्खुसोतापि वीथियो॥
१२४.
सब्बापि वीथियो कामे,
रूपे तिस्सो पकासिता।
एका वीथि पनारूपे,
नत्थासञ्ञीसु काचिपि॥
१२५.
सत्तापि वीथिचित्तानि, कामे रूपे छ सम्भवा।
अरूपे द्वे मनोद्वारा-वज्जनं जवनन्ति चाति॥
इति चित्तविभागे वीथिसङ्गहकथा निट्ठिता।
ततियो परिच्छेदो।