०२. दुतियो परिच्छेदो

२. दुतियो परिच्छेदो

खन्धत्तयसङ्खेपो

७३.
वेदनानुभवो तेधा, सुखदुक्खमुपेक्खया।
इट्ठानिट्ठानुभवनमज्झानुभवलक्खणा॥
७४.
कायिकं मानसं दुक्खं, सुखोपेक्खा च वेदना।
एकं मानसमेवेति, पञ्चधिन्द्रियभेदतो॥
७५.
यथा तथा वा सञ्ञाणं, सञ्ञा सतिनिबन्धनम्।
छधा छद्वारसम्भूतफस्सजानं वसेन सा॥
७६.
सङ्खारा चेतना फस्सो,
मनक्कारायु सण्ठिति।
तक्को चारो च वायामो,
पीति छन्दोधिमोक्खको॥
७७.
सद्धा सति हिरोत्तप्पं, चागो मेत्ता मति पुन।
मज्झत्तता च पस्सद्धी, कायचित्तवसा दुवे॥
७८.
लहुता मुदुकम्मञ्ञपागुञ्ञमुजुता तथा।
दया मुदा मिच्छावाचा, कम्मन्ताजीवसंवरो॥
७९.
लोभो दोसो च मोहो च, दिट्ठि उद्धच्चमेव च।
अहिरीकं अनोत्तप्पं, विचिकिच्छितमेव च॥
८०.
मानो इस्सा च मच्छेरं, कुक्कुच्चं थिनमिद्धकम्।
इति एतेव पञ्ञास, सङ्खारक्खन्धसञ्ञिता॥
८१.
ब्यापारो चेतना फस्सो, फुसनं सरणं तहिम्।
मनक्कारो पालनायु, समाधि अविसारता॥
८२.
आरोपनानुमज्जट्ठा, तक्कचारा पनीहना।
वीरियं पीनना पीति, छन्दो तु कत्तुकामता॥
८३.
अधिमोक्खो निच्छयो सद्धा,
पसादो सरणं सति।
हिरी पापजिगुच्छा हि,
ओत्तप्पं तस्स भीरुता॥
८४.
अलग्गो च अचण्डिक्कं, चागो मेत्ता मति पन।
याथावबोधो मज्झत्तं, समवाहितलक्खणं॥
८५.
छ युगानि कायचित्तदरगारवथद्धता-
अकम्मञ्ञत्तगेलञ्ञकुटिलानं विनोदना॥
८६.
तानुद्धतादिथिनादिदिट्ठादीनं यथाक्कमम्।
सेसकादिअसद्धादिमायादीनं विपक्खिनो॥
८७.
दुक्खापनयनकामा, दया मोदा पमोदना।
वचीदुच्चरितादीनं, विरामो विरतित्तयं॥
८८.
लोभो दोसो च मोहो च,
गेधचण्डमनन्धना।
कमेन दिट्ठि दुग्गाहो,
उद्धच्चं भन्ततं मतं॥
८९.
अहिरीकमलज्जत्तं, अनोत्तप्पमतासता।
संसयो विचिकिच्छा हि, मानो उन्नतिलक्खणो॥
९०.
परस्सकसम्पत्तीनं ,
उसूया च निगूहना।
इस्सामच्छेरका तापो,
कताकतस्स सोचना॥
९१.
थिनं चित्तस्स सङ्कोचो, अकम्मञ्ञत्तता पन।
मिद्धमिच्चेवमेतेसं, लक्खणञ्च नये बुधो॥
९२.
वेदनादिसमाधन्ता, सत्त सब्बगसञ्ञिता।
तक्कादिअधिमोक्खन्ता, छ पकिण्णकनामका॥
९३.
सद्धादयो विरमन्ता, अरणा पञ्चवीसति।
लोभादिमिद्धकन्तानि, सरणानि चतुद्दस॥
९४.
इस्सामच्छेरकुक्कुच्चदोसा कामे दया मुदा।
कामे रूपे च सेसा छ-चत्तालीस तिधातुजा॥
९५.
छन्दनिच्छयमज्झत्तमनक्कारा सउद्धवा।
दयादी पञ्च मानादी, छ येवापन सोळस॥
९६.
छन्दादी पञ्च नियता, तत्थेकादस नेतरा।
अहिरीकमनोत्तप्पं, लोकनासनकं द्वयं॥
९७.
एते द्वे मोहुद्धच्चाति, चत्तारो पापसब्बगा।
लोकपालदुकं वुत्तं, हिरिओत्तप्पनामकं॥
९८.
आरम्मणूपनिज्झाना, झानङ्गा तक्कचारका।
पीति एकग्गता चेति, सत्त वित्तित्तयेन वे॥
९९.
सद्धा सति मतेकग्ग-धिति लोकविनासका।
पालका नव चेतानि, बलानि अविकम्पतो॥
१००.
एत्थ सद्धादिपञ्चायु, कत्वात्र चतुधा मतिम्।
वेदनाहि द्विसत्तेते, इन्द्रियानाधिपच्चतो॥
१०१.
मनरूपिन्द्रियेहेते , सब्बे इन्द्रियनामका।
बावीसति भवन्तायुद्वयं कत्वेकसङ्गहं॥
१०२.
दिट्ठीहेकग्गतातक्कसतीविरतियो पथा।
अट्ठ निय्यानतो आदिचतुरो भित्वान द्वादस॥
१०३.
फस्सो च चेतना चेव,
द्वेवेत्थाहारणत्ततो।
आहारा मनवोजाहि,
भवन्ति चतुरोथवा॥
१०४.
हेतु मूलट्ठतो पापे,
लोभादित्तयमीरितम्।
कुसलाब्याकते चापि,
अलोभादित्तयं तथा॥
१०५.
दिट्ठिलोभदुसा कम्मपथापायस्स मग्गतो।
तब्बिपक्खा सुगतिया, तयोति छ पथीरिता॥
१०६.
पस्सद्धादियुगानि छ, वग्गत्ता युगळानि तु।
उपकारा सति धी च, बहूपकारभावतो॥
१०७.
ओघाहरणतो योगा,
योजनेनाभवग्गतो।
सवनेनासवा दिट्ठि-
मोहेजेत्थ दुधा लुभो॥
१०८.
दळ्हग्गाहेन दिट्ठेजा, उपादानं तिधा तहिम्।
दिट्ठि दोसेन ते गन्था, गन्थतो दिट्ठिह द्विधा॥
१०९.
पञ्चावरणतो काम-कङ्खादोसुद्धवं तपो।
थिनमिद्धञ्च मोहेन, छ वा नीवरणानिथ॥
११०.
कत्वा तापुद्धवं एकं, थिनमिद्धञ्च वुच्चति।
किच्चस्साहारतो चेव, विपक्खस्स च लेसतो॥
१११.
दिट्ठेजुद्धवदोसन्ध-
कङ्खाथिनुण्णती दस।
लोकनासयुगेनेते,
किलेसा चित्तक्लेसतो॥
११२.
लोभदोसमूहमान-दिट्ठिकङ्खिस्समच्छरा।
संयोजनानि दिट्ठेजा, भित्वा बन्धनतो दुधा॥
११३.
तानि मोहुद्धवंमानकङ्खादोसेजदिट्ठियो।
दुधादिट्ठि तिधा लोभं, भित्वा सुत्ते दसीरिता॥
११४.
दिट्ठिलोभमूहमानदोसकङ्खा तहिं दुधा।
कत्वा लोभमिमे सत्तानुसया समुदीरिता॥
११५.
दिट्ठि एव परामासो, ञेय्यो एवं समासतो।
अत्थो सङ्खारक्खन्धस्स, वुत्तो वुत्तानुसारतो॥
इति सच्चसङ्खेपे खन्धत्तयसङ्खेपो नाम
दुतियो परिच्छेदो।