२. चूळन्तरदुकम्
७. सप्पच्चयदुकम्
१. पटिच्चवारो
१-४. पच्चयानुलोमादि
१. सप्पच्चयं धम्मं पटिच्च सप्पच्चयो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – सप्पच्चयं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्।
सप्पच्चयं धम्मं पटिच्च सप्पच्चयो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया…पे॰… अविगतपच्चया।
२. हेतुया एकं, आरम्मणे एकं…पे॰… अविगते एकम्।
अनुलोमम्।
३. सप्पच्चयं धम्मं पटिच्च सप्पच्चयो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं सप्पच्चयं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं, द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे …पे॰… (याव असञ्ञसत्ता) विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पटिच्च विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो (संखित्तं)।
४. नहेतुया एकं, नआरम्मणे एकं, नअधिपतिया एकं…पे॰… नोविगते एकम्।
पच्चनीयम्।
५. हेतुपच्चया नआरम्मणे एकं, नअधिपतिया एकं…पे॰… नोविगते एकम्।
अनुलोमपच्चनीयम्।
६. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं अनन्तरे एकं…पे॰… अविगते एकम्।
पच्चनीयानुलोमम्।
२. सहजातवारो
(सहजातवारो पटिच्चवारसदिसो।)
३. पच्चयवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
७. सप्पच्चयं धम्मं पच्चया सप्पच्चयो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – सप्पच्चयं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पच्चया वत्थु, वत्थुं पच्चया खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… वत्थुं पच्चया सप्पच्चया खन्धा।
सप्पच्चयं धम्मं पच्चया सप्पच्चयो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया (संखित्तं)।
४-६. निस्सय-संसट्ठ-सम्पयुत्तवारो
(एवं पच्चयवारोपि निस्सयवारोपि संसट्ठवारोपि सम्पयुत्तवारोपि वित्थारेतब्बो, सब्बत्थ एकायेव पञ्हा।)
७. पञ्हावारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
८. सप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – सप्पच्चया हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…।
आरम्मणपच्चयो
९. सप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – दानं दत्वा, सीलं समादियित्वा, उपोसथकम्मं कत्वा तं पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि…पे॰… झाना वुट्ठहित्वा…पे॰… अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं पच्चवेक्खन्ति, फलं पच्चवेक्खन्ति; पहीने किलेसे…पे॰… विक्खम्भिते किलेसे…पे॰… पुब्बे समुदाचिण्णे किलेसे जानन्ति, चक्खुं…पे॰… वत्थुं… सप्पच्चये खन्धे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। चेतोपरियञाणेन सप्पच्चयचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानाति, आकासानञ्चायतनं विञ्ञाणञ्चायतनस्स…पे॰… आकिञ्चञ्ञायतनं नेवसञ्ञानासञ्ञायतनस्स…पे॰… रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… सप्पच्चया खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, यथाकम्मूपगञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – अरिया निब्बानं पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अधिपतिपच्चयो
१०. सप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – दानं दत्वा सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं गरुं कत्वा पच्चवेक्खति, पुब्बे…पे॰… झाना…पे॰… अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, फलं गरुं कत्वा…पे॰… चक्खुं…पे॰… वत्थुं… सप्पच्चये खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति; तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। सहजाताधिपति – सप्पच्चयाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – अरिया निब्बानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनन्तरपच्चयादि
११. सप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो…पे॰… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो…पे॰… (द्वे पञ्हा उपनिस्सयमूलं) पुरेजातपच्चयेन पच्चयो…पे॰… अविगतपच्चयेन पच्चयो (सब्बत्थ एकायेव पञ्हा)।
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१२. हेतुया एकं, आरम्मणे द्वे, अधिपतिया द्वे, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते एकं, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये एकं, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते एकं (सब्बत्थ एकं), अविगते एकं (एवं गणेतब्बं)।
अनुलोमम्।
पच्चनीयुद्धारो
१३. सप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पच्चयो धम्मो सप्पच्चयस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
१४. नहेतुया द्वे, नआरम्मणे एकं, नअधिपतिया द्वे, नअनन्तरे द्वे, नसमनन्तरे द्वे…पे॰… नउपनिस्सये द्वे, नपुरेजाते द्वे…पे॰… नोविगते द्वे, नोअविगते द्वे (एवं गणेतब्बं)।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१५. हेतुपच्चया नआरम्मणे एकं, नअधिपतिया एकं, नअनन्तरे एकं, नसमनन्तरे एकं, नअञ्ञमञ्ञे एकं, नउपनिस्सये एकं…पे॰… नसम्पयुत्ते एकं, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया एकं, नोविगते एकं (एवं गणेतब्बं)।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१६. नहेतुपच्चया आरम्मणे द्वे, अधिपतिया द्वे, अनन्तरे एकं…पे॰… उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते एकं…पे॰… अविगते एकं (एवं गणेतब्बं)।
पच्चनीयानुलोमम्।
सप्पच्चयदुकं निट्ठितम्।
८. सङ्खतदुकम्
१. पटिच्चवारो
हेतुपच्चयो
१७. सङ्खतं धम्मं पटिच्च सङ्खतो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – सङ्खतं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा; एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्।
(इमं दुकं यथा सप्पच्चयदुकं, एवं गणेतब्बं, निन्नानाकरणम्।)
सङ्खतदुकं निट्ठितम्।
९. सनिदस्सनदुकम्
१. पटिच्चवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१८. अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अनिदस्सनं कटत्ता च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा; एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (१)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अनिदस्सने खन्धे पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं ; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूते पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (२)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूते पटिच्च सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (३)
आरम्मणपच्चयो
१९. अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… वत्थुं पटिच्च खन्धा। (१)
अधिपतिपच्चयो
२०. अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति अधिपतिपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… एकं महाभूतं पटिच्च तयो महाभूता…पे॰… द्वे महाभूते…पे॰… महाभूते पटिच्च अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं उपादारूपम्। (१)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति अधिपतिपच्चया – अनिदस्सने खन्धे पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं, महाभूते पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपम्। (२)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा उप्पज्जन्ति अधिपतिपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… महाभूते पटिच्च सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं उपादारूपम्। (३) (संखित्तं, सब्बे कातब्बा।)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
२१. हेतुया तीणि, आरम्मणे एकं, अधिपतिया तीणि, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते तीणि, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये तीणि, उपनिस्सये एकं, पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे तीणि, विपाके तीणि (सब्बत्थ तीणि), मग्गे तीणि, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते तीणि, अत्थिया तीणि, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते तीणि (एवं गणेतब्बं)।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
२२. अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा; एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपं… बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं…पे॰… विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पटिच्च विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो। (१)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुके अनिदस्सने खन्धे पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूते पटिच्च सनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपं… बाहिरे… आहारसमुट्ठाने… उतुसमुट्ठाने… असञ्ञसत्तानं महाभूते पटिच्च सनिदस्सनं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (२)
अनिदस्सनं धम्मं पटिच्च सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा उप्पज्जन्ति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अनिदस्सनं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूते पटिच्च…पे॰… बाहिरे… आहारसमुट्ठाने… उतुसमुट्ठाने… असञ्ञसत्तानं महाभूते पटिच्च सनिदस्सनञ्च अनिदस्सनञ्च कटत्तारूपं, उपादारूपम्। (३) (एवं सब्बे कातब्बा।)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
२३. नहेतुया तीणि, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया तीणि, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते तीणि, नपच्छाजाते तीणि, नआसेवने तीणि, नकम्मे तीणि, नविपाके तीणि, नआहारे तीणि, नइन्द्रिये तीणि, नझाने तीणि, नमग्गे तीणि, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते तीणि, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि (एवं गणेतब्बं)।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
२४. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया तीणि (सब्बत्थ तीणि), नकम्मे एकं , नविपाके तीणि, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
२५. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते तीणि, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये तीणि, उपनिस्सये एकं , पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे तीणि…पे॰… झाने तीणि, मग्गे एकं, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते तीणि, अत्थिया तीणि, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते तीणि।
पच्चनीयानुलोमम्।
२. सहजातवारो
(सहजातवारोपि पटिच्चवारसदिसो।)
३. पच्चयवारो
१. पच्चयानुलोमम्
हेतुपच्चयो
२६. अनिदस्सनं धम्मं पच्चया अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पच्चया वत्थु, वत्थुं पच्चया खन्धा; एकं महाभूतं पच्चया…पे॰… महाभूते पच्चया अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपं, वत्थुं पच्चया अनिदस्सना खन्धा (इतरेपि द्वे पञ्हा कातब्बा)।
आरम्मणपच्चयो
२७. अनिदस्सनं धम्मं पच्चया अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… वत्थुं पच्चया खन्धा, चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणं, वत्थुं पच्चया अनिदस्सना खन्धा (संखित्तं)।
२८. हेतुया तीणि, आरम्मणे एकं, अधिपतिया तीणि…पे॰… अविगते तीणि।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
नहेतुपच्चयो
२९. अनिदस्सनं धम्मं पच्चया अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अनिदस्सनं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा अनिदस्सनं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता) चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणं, वत्थुं पच्चया अहेतुका अनिदस्सना खन्धा, विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे च वत्थुञ्च पच्चया विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो (इतरेपि द्वे कातब्बा। संखित्तं)।
३०. नहेतुया तीणि, नआरम्मणे तीणि…पे॰… नोविगते तीणि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
३१. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि…पे॰… नकम्मे एकं…पे॰… नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
३२. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं…पे॰… मग्गे एकं…पे॰… अविगते तीणि।
पच्चनीयानुलोमम्।
४. निस्सयवारो
(निस्सयवारोपि एवं कातब्बो।)
५. संसट्ठवारो
१. पच्चयानुलोमम्
३३. अनिदस्सनं धम्मं संसट्ठो अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अनिदस्सनं एकं खन्धं संसट्ठा तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…।
अनिदस्सनं धम्मं संसट्ठो अनिदस्सनो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया (एवं सब्बं सप्पच्चयगणनाहि सद्धिं कातब्बं)।
६. सम्पयुत्तवारो
(सम्पयुत्तवारोपि संसट्ठवारसदिसो)।
७. पञ्हावारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
३४. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अनिदस्सना हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं अनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अनिदस्सना हेतू सनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अनिदस्सना हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
आरम्मणपच्चयो
३५. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – सनिदस्सनं रूपं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; सनिदस्सना खन्धा इद्धिविधञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – दानं दत्वा सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि पच्चवेक्खति, झाना वुट्ठहित्वा…पे॰… अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं पच्चवेक्खन्ति, फलं पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; अरिया पहीने किलेसे पच्चवेक्खन्ति, विक्खम्भिते किलेसे…पे॰… पुब्बे…पे॰… चक्खुं…पे॰… कायं… सद्दे…पे॰… वत्थुं अनिदस्सने खन्धे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, चेतोपरियञाणेन अनिदस्सनचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानाति, आकासानञ्चायतनं विञ्ञाणञ्चायतनस्स…पे॰… आकिञ्चञ्ञायतनं नेवसञ्ञानासञ्ञायतनस्स…पे॰… सद्दायतनं सोतविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… अनिदस्सना खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, यथाकम्मूपगञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अधिपतिपच्चयो
३६. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – सनिदस्सनं रूपं गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – दानं दत्वा सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं गरुं कत्वा पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि…पे॰… झाना वुट्ठहित्वा…पे॰… अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, फलं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो; चक्खुं…पे॰… वत्थुं अनिदस्सने खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। सहजाताधिपति – अनिदस्सनाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं अनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अनिदस्सनाधिपति सनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अनिदस्सनाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (३)
अनन्तरपच्चयो
३७. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अनिदस्सना खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं अनिदस्सनानं खन्धानं अनन्तरपच्चयेन पच्चयो; अनुलोमं गोत्रभुस्स…पे॰… गोत्रभु मग्गस्स…पे॰… नेवसञ्ञानासञ्ञायतनं फलसमापत्तिया अनन्तरपच्चयेन पच्चयो। (१)
समनन्तरपच्चयादि
३८. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स समनन्तरपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… तीणि… अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो… एकं… निस्सयपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
उपनिस्सयपच्चयो
३९. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – वण्णसम्पदं पत्थयमानो दानं…पे॰… सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं करोति, वण्णसम्पदा सद्धाय…पे॰… पत्थनाय… कायिकस्स सुखस्स, कायिकस्स दुक्खस्स, मग्गस्स, फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – सद्धं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… समापत्तिं उप्पादेति, मानं जप्पेति, दिट्ठिं गण्हाति; सीलं…पे॰… सेनासनं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति; सद्धा…पे॰… सेनासनं सद्धाय…पे॰… फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
पुरेजातपच्चयो
४०. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – सनिदस्सनं रूपं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। आरम्मणपुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, सद्दायतनं सोतविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थुपुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अनिदस्सनानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा अनिदस्सनस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। रूपायतनञ्च वत्थु च अनिदस्सनानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो; रूपायतनञ्च चक्खायतनञ्च चक्खुविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
पच्छाजातपच्चयो
४१. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अनिदस्सनस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सनिदस्सनस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (३)
आसेवनपच्चयो
४२. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अनिदस्सना खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं अनिदस्सनानं खन्धानं…पे॰… अनुलोमं गोत्रभुस्स… अनुलोमं वोदानस्स… गोत्रभु मग्गस्स… वोदानं मग्गस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो। (१)
कम्मपच्चयो
४३. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अनिदस्सना चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अनिदस्सना चेतना विपाकानं खन्धानं अनिदस्सनानञ्च कटत्तारूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका (वित्थारेतब्बं)। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका (वित्थारेतब्बं)। (३)
विपाकपच्चयादि
४४. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो… तीणि… आहारपच्चयेन पच्चयो… तीणि (तीसुपि कबळीकारो आहारो कातब्बो)… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो… तीणि (तीसुपि रूपजीवितिन्द्रियं)… झानपच्चयेन पच्चयो… तीणि… मग्गपच्चयेन पच्चयो… तीणि… सम्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो… एकम्।
विप्पयुत्तपच्चयो
४५. अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अनिदस्सना खन्धा अनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे अनिदस्सना खन्धा अनिदस्सनानं कटत्तारूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; खन्धा वत्थुस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो, वत्थु खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो । पुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अनिदस्सनानं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अनिदस्सनस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अनिदस्सना खन्धा सनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। पच्छाजाता – अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सनिदस्सनस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अनिदस्सना खन्धा सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। पच्छाजाता – अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (३)
अत्थिपच्चयादि
४६. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सनिदस्सनं रूपं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातो – अनिदस्सनो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… (संखित्तम्। याव असञ्ञसत्ता)। पुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, सद्दायतनं सोतविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अनिदस्सनानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अनिदस्सनस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स अनिदस्सनस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं अनिदस्सनानं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजाता – अनिदस्सना खन्धा सनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूता सनिदस्सनानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कटत्तारूपानं उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… बाहिरा… आहारसमुट्ठाना… उतुसमुट्ठाना… असञ्ञसत्तानं महाभूता सनिदस्सनानं कटत्तारूपानं, उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अनिदस्सना खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सनिदस्सनस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स सनिदस्सनस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं सनिदस्सनानं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातो – अनिदस्सनो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… महाभूता सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं, कटत्तारूपानं, उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; बाहिरा… आहारसमुट्ठाना… उतुसमुट्ठाना… असञ्ञसत्तानं महाभूता सनिदस्सनानञ्च अनिदस्सनानञ्च कटत्तारूपानं उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (३)
४७. सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा अनिदस्सनस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – रूपायतनञ्च वत्थु च अनिदस्सनानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपायतनञ्च चक्खायतनञ्च चक्खुविञ्ञाणस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो।
नत्थिपच्चयेन पच्चयो… विगतपच्चयेन पच्चयो… अविगतपच्चयेन पच्चयो।
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
४८. हेतुया तीणि, आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं , सहजाते तीणि, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये तीणि, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते तीणि, पच्छाजाते तीणि, आसेवने एकं, कम्मे तीणि, विपाके तीणि, आहारे तीणि, इन्द्रिये तीणि, झाने तीणि, मग्गे तीणि, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते तीणि, अत्थिया पञ्च, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते पञ्च (एवं गणेतब्बं)।
अनुलोमम्।
पच्चनीयुद्धारो
४९. सनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो अनिदस्सनस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (२)
अनिदस्सनो धम्मो सनिदस्सनस्स च अनिदस्सनस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (३)
सनिदस्सनो च अनिदस्सनो च धम्मा अनिदस्सनस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
५०. नहेतुया पञ्च, नआरम्मणे चत्तारि, नअधिपतिया पञ्च, नअनन्तरे पञ्च, नसमनन्तरे पञ्च, नसहजाते पञ्च, नअञ्ञमञ्ञे पञ्च, ननिस्सये चत्तारि, नउपनिस्सये पञ्च, नपुरेजाते चत्तारि, नपच्छाजाते पञ्च (सब्बत्थ पञ्च), नसम्पयुत्ते पञ्च, नविप्पयुत्ते चत्तारि, नोअत्थिया चत्तारि, नोनत्थिया पञ्च, नोविगते पञ्च, नोअविगते चत्तारि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
५१. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया तीणि, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि…पे॰… नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
५२. नहेतुपच्चया आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते तीणि, अञ्ञमञ्ञे एकं, निस्सये तीणि, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते तीणि, पच्छाजाते तीणि, आसेवने एकं, कम्मे तीणि…पे॰… मग्गे तीणि, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते तीणि, अत्थिया पञ्च, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते पञ्च।
पच्चनीयानुलोमम्।
सनिदस्सनदुकं निट्ठितम्।
१०. सप्पटिघदुकम्
१. पटिच्चवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
५३. सप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – सप्पटिघं एकं महाभूतं पटिच्च द्वे महाभूता, द्वे महाभूते पटिच्च एकं महाभूतं , सप्पटिघे महाभूते पटिच्च सप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनं पटिच्च चक्खायतनं…पे॰… रसायतनम्। (१)
सप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – सप्पटिघे महाभूते पटिच्च आपोधातु, सप्पटिघे महाभूते पटिच्च अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनं पटिच्च आपोधातु इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (२)
सप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – सप्पटिघं एकं महाभूतं पटिच्च द्वे महाभूता आपोधातु च, द्वे महाभूते…पे॰… सप्पटिघे महाभूते पटिच्च सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनं पटिच्च चक्खायतनं…पे॰… रसायतनं आपोधातु इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (३)
५४. अप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा , आपोधातुं पटिच्च अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, आपोधातुं पटिच्च इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (१)
अप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अप्पटिघे खन्धे पटिच्च सप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… आपोधातुं पटिच्च सप्पटिघा महाभूता, आपोधातुं पटिच्च सप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, आपोधातुं पटिच्च चक्खायतनं…पे॰… फोट्ठब्बायतनम्। (२)
अप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… आपोधातुं पटिच्च सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, आपोधातुं पटिच्च चक्खायतनं…पे॰… फोट्ठब्बायतनं, इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (३)
५५. सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अप्पटिघे खन्धे च महाभूते च पटिच्च सप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… सप्पटिघं एकं महाभूतञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च द्वे महाभूता…पे॰… सप्पटिघे महाभूते च आपोधातुञ्च पटिच्च सप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च चक्खायतनं…पे॰…। (१)
सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अप्पटिघे खन्धे च महाभूते च पटिच्च अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे अप्पटिघे खन्धे च महाभूते च पटिच्च अप्पटिघं कटत्तारूपं, फोट्ठब्बायतनञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (२)
सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च धम्मं पटिच्च सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – अप्पटिघे खन्धे च महाभूते च पटिच्च सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… अप्पटिघे खन्धे च महाभूते च पटिच्च सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च कटत्तारूपं, फोट्ठब्बायतनञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, फोट्ठब्बायतनञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च चक्खायतनं…पे॰… रसायतनं, इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो। (३)
आरम्मणपच्चयो
५६. अप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… वत्थुं पटिच्च खन्धा।
अधिपतिपच्चयादि
५७. सप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति अधिपतिपच्चया (पटिसन्धि वज्जेतब्बा, कटत्तारूपा च)… अनन्तरपच्चया… समनन्तरपच्चया… सहजातपच्चया (सब्बे महाभूता कातब्बा)… अञ्ञमञ्ञपच्चया – सप्पटिघं एकं महाभूतं पटिच्च द्वे महाभूता, द्वे महाभूते…पे॰…। (१)
सप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति अञ्ञमञ्ञपच्चया – सप्पटिघे महाभूते पटिच्च आपोधातु…पे॰…। (२)
सप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा उप्पज्जन्ति अञ्ञमञ्ञपच्चया – सप्पटिघं एकं महाभूतं पटिच्च द्वे महाभूता आपोधातु च, द्वे महाभूते…पे॰…। (३)
५८. अप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति अञ्ञमञ्ञपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा। (१)
अप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति अञ्ञमञ्ञपच्चया – आपोधातुं पटिच्च सप्पटिघा महाभूता (इमे अज्झत्तिकबाहिरा महाभूता कातब्बा)। (२)
सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति अञ्ञमञ्ञपच्चया – सप्पटिघं एकं महाभूतञ्च आपोधातुञ्च पटिच्च द्वे महाभूता…पे॰… निस्सयपच्चया…पे॰… अविगतपच्चया।
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
५९. हेतुया नव, आरम्मणे एकं, अधिपतिया नव, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये एकं, पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे नव, विपाके नव, आहारे नव, इन्द्रिये नव, झाने नव, मग्गे नव, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते नव।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
६०. सप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया… तीणि।
अप्पटिघं धम्मं पटिच्च अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अप्पटिघं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, आपोधातुं पटिच्च अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, आपोधातुं पटिच्च इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो… बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं… आपोधातुं पटिच्च अप्पटिघं कटत्तारूपं उपादारूपं; विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पटिच्च विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो। (१)
(अप्पटिघमूलकं इतरेपि द्वे पञ्हा कातब्बा। घटनेपि तीणि पञ्हा कातब्बा। अज्झत्तिका बाहिरा महाभूता सब्बे जानित्वा कातब्बा।)
नआरम्मणपच्चयादि
६१. सप्पटिघं धम्मं पटिच्च सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति नआरम्मणपच्चया (सब्बं संखित्तं)… नोविगतपच्चया।
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
६२. नहेतुया नव, नआरम्मणे नव, नअधिपतिया नव, नअनन्तरे नव, नसमनन्तरे नव, नअञ्ञमञ्ञे नव, नउपनिस्सये नव, नपुरेजाते नव, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव, नकम्मे नव, नविपाके नव, नआहारे नव, नइन्द्रिये नव, नझाने नव, नमग्गे नव, नसम्पयुत्ते नव, नविप्पयुत्ते नव, नोनत्थिया नव, नोविगते नव।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
६३. हेतुपच्चया नआरम्मणे नव, नअधिपतिया नव, नअनन्तरे नव, नसमनन्तरे नव, नअञ्ञमञ्ञे नव, नउपनिस्सये नव, नपुरेजाते नव, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव, नकम्मे एकं, नविपाके नव, नसम्पयुत्ते नव, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया नव, नोविगते नव।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
६४. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये एकं, पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे नव…पे॰… मग्गे एकं, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते नव।
पच्चनीयानुलोमम्।
२. सहजातवारो
(सहजातवारोपि पटिच्चवारसदिसो।)
३. पच्चयवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
६५. सप्पटिघं धम्मं पच्चया सप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया… तीणि।
अप्पटिघं धम्मं पच्चया अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे …पे॰… आपोधातुं पच्चया अप्पटिघं चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, आपोधातुं पच्चया इत्थिन्द्रियं…पे॰… कबळीकारो आहारो, वत्थुं पच्चया अप्पटिघा खन्धा। (१)
(अवसेसा पञ्च पञ्हा पटिच्चवारसदिसा।)
आरम्मणपच्चयादि
६६. सप्पटिघं धम्मं पच्चया अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणम्। (१)
अप्पटिघं धम्मं पच्चया अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – अप्पटिघं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… वत्थुं पच्चया अप्पटिघा खन्धा। (१)
सप्पटिघञ्च अप्पटिघञ्च धम्मं पच्चया अप्पटिघो धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – चक्खुविञ्ञाणसहगतं एकं खन्धञ्च चक्खायतनञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… कायविञ्ञाणसहगतं एकं खन्धञ्च कायायतनञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… अधिपतिपच्चया… (संखित्तं) अविगतपच्चया।
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
६७. हेतुया नव, आरम्मणे तीणि, अधिपतिया नव, अनन्तरे तीणि, समनन्तरे तीणि, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते तीणि, आसेवने एकं, कम्मे नव…पे॰… अविगते नव (एवं पच्चनीयगणनापि कातब्बा)।
४. निस्सयवारो
(निस्सयवारोपि पच्चयवारसदिसो।)
५. संसट्ठवारो
(संसट्ठवारेपि सब्बत्थ एकं, संखित्तम्। अविगतपच्चया, एकायेव पञ्हा। द्वेपि वारा कातब्बा।)
७. पञ्हावारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
६८. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अप्पटिघा हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अप्पटिघा हेतू सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अप्पटिघा हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
आरम्मणपच्चयो
६९. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – चक्खुं…पे॰… फोट्ठब्बे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… सप्पटिघा खन्धा इद्धिविधञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – दानं…पे॰… सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि पच्चवेक्खति, झाना वुट्ठहित्वा झानं पच्चवेक्खति, अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं पच्चवेक्खन्ति, फलं पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; अरिया पहीने किलेसे पच्चवेक्खन्ति, विक्खम्भिते किलेसे पच्चवेक्खन्ति, पुब्बे समुदाचिण्णे किलेसे जानन्ति; वत्थुं…पे॰… इत्थिन्द्रियं… पुरिसिन्द्रियं… जीवितिन्द्रियं… आपोधातुं, कबळीकारं आहारं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; चेतोपरियञाणेन अप्पटिघचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानाति, आकासानञ्चायतनं विञ्ञाणञ्चायतनस्स…पे॰… आकिञ्चञ्ञायतनं नेवसञ्ञानासञ्ञायतनस्स…पे॰… अप्पटिघा खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स यथाकम्मूपगञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अधिपतिपच्चयो
७०. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – चक्खुं…पे॰… फोट्ठब्बे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – दानं…पे॰… सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं गरुं कत्वा पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि गरुं कत्वा पच्चवेक्खति, झाना वुट्ठहित्वा झानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खति, अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, फलं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो; वत्थुं…पे॰… इत्थिन्द्रियं… पुरिसिन्द्रियं… जीवितिन्द्रियं… आपोधातुं, कबळीकारं आहारं गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। सहजाताधिपति – अप्पटिघाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अप्पटिघाधिपति सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अप्पटिघाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (३)
अनन्तरपच्चयो
७१. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अप्पटिघा खन्धा…पे॰… फलसमापत्तिया अनन्तरपच्चयेन पच्चयो।
समनन्तरपच्चयो
७२. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स समनन्तरपच्चयेन पच्चयो…पे॰…।
सहजातपच्चयादि
७३. सप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… नव… अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो… छ… निस्सयपच्चयेन पच्चयो… नव।
उपनिस्सयपच्चयो
७४. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – उतुं, सेनासनं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति; उतु, सेनासनं सद्धाय…पे॰… फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो , अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – सद्धं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… दिट्ठिं गण्हाति; सीलं…पे॰… कायिकं सुखं, कायिकं दुक्खं, भोजनं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति; सद्धा…पे॰… भोजनं सद्धाय…पे॰… फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
पुरेजातपच्चयो
७५. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। आरम्मणपुरेजातं – चक्खुं…पे॰… फोट्ठब्बे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थुपुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। आरम्मणपुरेजातं – वत्थुं…पे॰… इत्थिन्द्रियं, पुरिसिन्द्रियं , जीवितिन्द्रियं, आपोधातुं, कबळीकारं आहारं अनिच्चतो …पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। वत्थुपुरेजातं – वत्थु अप्पटिघानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा अप्पटिघस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। चक्खायतनञ्च वत्थु च…पे॰… फोट्ठब्बायतनञ्च वत्थु च अप्पटिघानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
पच्छाजातपच्चयो
७६. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अप्पटिघस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (मूलं कातब्बं) पच्छाजाता अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (मूलं कातब्बं) पच्छाजाता अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो (द्विन्नम्पि मूला कातब्बा)। (३)
आसेवनपच्चयो
७७. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अप्पटिघा खन्धा…पे॰… वोदानं मग्गस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो। (१)
कम्मपच्चयो
७८. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अप्पटिघा चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अप्पटिघा चेतना विपाकानं खन्धानं अप्पटिघानञ्च कटत्तारूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अप्पटिघा चेतना सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अप्पटिघा चेतना सप्पटिघानं कटत्तारूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (२)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अप्पटिघा चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अप्पटिघा चेतना विपाकानं खन्धानं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च कटत्तारूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (३)
विपाकपच्चयो
७९. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो – विपाको अप्पटिघो…पे॰… तीणि।
आहारपच्चयो
८०. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो – अप्पटिघा आहारा सम्पयुत्तकानं खन्धानं अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं आहारपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… कबळीकारो आहारो इमस्स अप्पटिघस्स कायस्स आहारपच्चयेन पच्चयो (अवसेसा द्वेपि पञ्हा कातब्बा, पटिसन्धि कबळीकारो आहारो द्वीसुपि कातब्बो अग्गे)। (३)
इन्द्रियपच्चयादि
८१. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – चक्खुन्द्रियं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायिन्द्रियं कायविञ्ञाणस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो… तीणि (तीसुपि जीवितिन्द्रियं अग्गे कातब्बं) । (३)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा अप्पटिघस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – चक्खुन्द्रियञ्च चक्खुविञ्ञाणञ्च चक्खुविञ्ञाणसहगतानं खन्धानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो…पे॰… कायिन्द्रियञ्च कायविञ्ञाणञ्च कायविञ्ञाणसहगतानं खन्धानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो… झानपच्चयेन पच्चयो… तीणि… मग्गपच्चयेन पच्चयो… तीणि… सम्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो… एकम्।
विप्पयुत्तपच्चयो
८२. सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अप्पटिघा खन्धा अप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धा वत्थुस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो, वत्थु खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – वत्थु अप्पटिघानं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अप्पटिघस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अप्पटिघा खन्धा सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (२)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अप्पटिघा खन्धा सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे …पे॰…। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (३)
अत्थिपच्चयो
८३. सप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो… एकं (पटिच्चसदिसा पठमपञ्हा)। (१)
सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो सहजातं, पुरेजातम्। सहजाता – सप्पटिघा महाभूता आपोधातुया अत्थिपच्चयेन पच्चयो, सप्पटिघा महाभूता अप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कटत्तारूपानं उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; फोट्ठब्बायतनं इत्थिन्द्रियस्स…पे॰… कबळीकारस्स आहारस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो ; बाहिरं… आहारसमुट्ठानं… उतुसमुट्ठानं… असञ्ञसत्तानं…पे॰…। पुरेजातं – चक्खुं…पे॰… फोट्ठब्बे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति, रूपायतनञ्च चक्खायतनञ्च चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनञ्च कायायतनञ्च कायविञ्ञाणस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो । (२)
सप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सप्पटिघं एकं महाभूतं द्विन्नं महाभूतानं आपोधातुया च अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… (पटिच्चसदिसं याव असञ्ञसत्ता)। (३)
८४. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातो – अप्पटिघो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता)। पुरेजातं – वत्थुं…पे॰… इत्थिन्द्रियं… पुरिसिन्द्रियं… जीवितिन्द्रियं… आपोधातुं… कबळीकारं आहारं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; वत्थु अप्पटिघानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स अप्पटिघस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स अप्पटिघस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं अप्पटिघानं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजाता – अप्पटिघा खन्धा सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… आपोधातु सप्पटिघानं महाभूतानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; आपोधातु सप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कटत्तारूपानं उपादारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; आपोधातु चक्खायतनस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; बाहिरं, आहारसमुट्ठानं, उतुसमुट्ठानं, असञ्ञसत्तानं…पे॰…। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स सप्पटिघस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं सप्पटिघानं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातो – अप्पटिघो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च…पे॰… (पटिच्चसदिसं याव असञ्ञसत्ता)। पच्छाजाता – अप्पटिघा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं सप्पटिघानञ्च अप्पटिघानञ्च कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (३)
८५. सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा सप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो (पटिच्चसदिसं याव असञ्ञसत्ता)। (१)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा अप्पटिघस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातम्। सहजाता – अप्पटिघा खन्धा च महाभूता च अप्पटिघानं चित्तसमुट्ठानानं रूपानं…पे॰… (पटिच्चसदिसं याव असञ्ञसत्ता)। सहजातो – चक्खुविञ्ञाणसहगतो एको खन्धो च चक्खायतनञ्च तिण्णन्नं खन्धानं…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰… कायविञ्ञाणसहगतो एको खन्धो च कायायतनञ्च तिण्णन्नं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰…। (२)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो (पटिच्चसदिसं)। (३)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
८६. हेतुया तीणि, आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते तीणि, पच्छाजाते तीणि, आसेवने एकं, कम्मे तीणि, विपाके तीणि, आहारे तीणि, इन्द्रिये पञ्च, झाने तीणि, मग्गे तीणि, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते चत्तारि, अत्थिया नव, नत्थिया एकं, विगते एकं, अविगते नव (एवं गणेतब्बं)।
अनुलोमम्।
२. पच्चनीयुद्धारो
८७. सप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
सप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो, सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
सप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। (३)
८८. अप्पटिघो धम्मो अप्पटिघस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो … पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (२)
अप्पटिघो धम्मो सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (३)
८९. सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा सप्पटिघस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा अप्पटिघस्स धम्मस्स सहजातं, पुरेजातम्। (२)
सप्पटिघो च अप्पटिघो च धम्मा सप्पटिघस्स च अप्पटिघस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। (३)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
९०. नहेतुया नव…पे॰… नअनन्तरे नव, नसमनन्तरे नव, नसहजाते चत्तारि, नअञ्ञमञ्ञे नव, ननिस्सये चत्तारि, नउपनिस्सये नव, नपुरेजाते नव…पे॰… नसम्पयुत्ते नव, नविप्पयुत्ते नव, नोअत्थिया चत्तारि, नोनत्थिया नव, नोविगते नव, नोअविगते चत्तारि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
९१. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि…पे॰… नअनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि…पे॰… नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
९२. नहेतुपच्चया आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि (अनुलोममातिका गणेतब्बा), अविगते नव।
पच्चनीयानुलोमम्।
सप्पटिघदुकं निट्ठितम्।
११. रूपीदुकम्
१. पटिच्चवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
९३. रूपिं धम्मं पटिच्च रूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – एकं महाभूतं पटिच्च तयो महाभूता…पे॰… द्वे महाभूते…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (१)
रूपिं धम्मं पटिच्च अरूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – पटिसन्धिक्खणे वत्थुं पटिच्च अरूपिनो खन्धा। (२)
रूपिं धम्मं पटिच्च रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – पटिसन्धिक्खणे वत्थुं पटिच्च अरूपिनो खन्धा, महाभूते पटिच्च कटत्तारूपम्। (३)
९४. अरूपिं धम्मं पटिच्च अरूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अरूपिं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अरूपिं धम्मं पटिच्च रूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अरूपिनो खन्धे पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
अरूपिं धम्मं पटिच्च रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – अरूपिं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
९५. रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पटिच्च रूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अरूपिनो खन्धे च महाभूते च पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पटिच्च अरूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – पटिसन्धिक्खणे अरूपिं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (२)
रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पटिच्च रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – पटिसन्धिक्खणे अरूपिं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अरूपिनो खन्धे च महाभूते च पटिच्च कटत्तारूपं (संखित्तं)। (३)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
९६. हेतुया नव, आरम्मणे तीणि, अधिपतिया पञ्च, अनन्तरे तीणि, समनन्तरे तीणि, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे नव, विपाके नव, आहारे नव, इन्द्रिये नव, झाने नव, मग्गे नव, सम्पयुत्ते तीणि, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया तीणि, विगते तीणि, अविगते नव।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
९७. रूपिं धम्मं पटिच्च रूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया… तीणि।
अरूपिं धम्मं पटिच्च अरूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अरूपिं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पटिच्च विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो (नहेतुपच्चया नव पञ्हा, अहेतुकन्ति नियामेतब्बं)।
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
९८. नहेतुया नव, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया नव, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते नव, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव, नकम्मे द्वे, नविपाके पञ्च, नआहारे एकं, नइन्द्रिये एकं, नझाने द्वे, नमग्गे नव, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
९९. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया नव, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते नव, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव, नकम्मे एकं, नविपाके पञ्च, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१००. नहेतुपच्चया आरम्मणे तीणि, अनन्तरे तीणि, समनन्तरे तीणि, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते एकं, आसेवने एकं, कम्मे नव, विपाके नव, आहारे नव, इन्द्रिये नव, झाने नव, मग्गे एकं, सम्पयुत्ते तीणि, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया तीणि, विगते तीणि, अविगते नव।
पच्चनीयानुलोमम्।
२. सहजातवारो
(सहजातवारोपि पटिच्चवारसदिसो)।
३. पच्चयवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१०१. रूपिं धम्मं पच्चया रूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – एकं महाभूतं…पे॰… (पटिच्चसदिसं)। (१)
रूपिं धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – वत्थुं पच्चया अरूपिनो खन्धा; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
रूपिं धम्मं पच्चया रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – वत्थुं पच्चया अरूपिनो खन्धा, महाभूते पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… (एवं अवसेसा पञ्हा, पवत्तिपटिसन्धि विभजितब्बा)। (३)
आरम्मणपच्चयो
१०२. रूपिं धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणं, वत्थुं पच्चया अरूपिनो खन्धा; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अरूपिं धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – अरूपिं एकं खन्धं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (२)
रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति आरम्मणपच्चया – चक्खुविञ्ञाणसहगतं एकं खन्धञ्च चक्खायतनञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे …पे॰… कायविञ्ञाणसहगतं…पे॰… अरूपिं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… (संखित्तं)। (३)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१०३. हेतुया नव, आरम्मणे तीणि, अधिपतिया नव, अनन्तरे तीणि, समनन्तरे तीणि, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये नव, उपनिस्सये तीणि, पुरेजाते तीणि, आसेवने तीणि, कम्मे नव…पे॰… मग्गे नव, सम्पयुत्ते तीणि, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया तीणि, विगते तीणि, अविगते नव।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
१०४. रूपिं धम्मं पच्चया रूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – एकं महाभूतं…पे॰… असञ्ञसत्तानं एकं महाभूतं…पे॰…। (१)
रूपिं धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणं, वत्थुं पच्चया अहेतुका अरूपिनो खन्धा; अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… वत्थुं पच्चया विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो। (२)
रूपिं धम्मं पच्चया रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति नहेतुपच्चया (पवत्तिपटिसन्धि कातब्बा)। (३)
१०५. अरूपिं धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अरूपिं एकं खन्धं…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पच्चया विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो। (१)
अरूपिं धम्मं पच्चया रूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुके अरूपिनो खन्धे पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
अरूपिं धम्मं पच्चया रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अरूपिं एकं खन्धं पच्चया तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
१०६. रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पच्चया रूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुके अरूपिनो खन्धे च महाभूते च पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पच्चया अरूपी धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – चक्खुविञ्ञाणसहगतं एकं खन्धञ्च चक्खायतनञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… कायविञ्ञाणसहगतं…पे॰… अरूपिं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे च वत्थुञ्च पच्चया विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो। (२)
रूपिञ्च अरूपिञ्च धम्मं पच्चया रूपी च अरूपी च धम्मा उप्पज्जन्ति नहेतुपच्चया – अहेतुकं अरूपिं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अरूपिनो खन्धे च महाभूते च पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१०७. नहेतुया नव, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया नव, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते नव, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव, नकम्मे चत्तारि, नविपाके नव, नआहारे एकं, नइन्द्रिये एकं, नझाने चत्तारि, नमग्गे नव, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१०८. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि (संखित्तं, सब्बे कातब्बा), नकम्मे तीणि, नविपाके नव, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१०९. नहेतुपच्चया आरम्मणे तीणि (सब्बे कातब्बा)…पे॰… झाने नव, मग्गे तीणि…पे॰… अविगते नव।
पच्चनीयानुलोमम्।
४. निस्सयवारो
(निस्सयवारोपि पच्चयवारसदिसो)।
५. संसट्ठवारो
१-४. पच्चयानुलोमादि
११०. अरूपिं धम्मं संसट्ठो अरूपी धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – अरूपिं एकं खन्धं संसट्ठा तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…।
हेतुया एकं…पे॰… अविगते एकम्। (एवं पच्चनीयादीनि गणनापि सम्पयुत्तवारेपि सब्बे कातब्बा। एकोयेव पञ्हो)।
११. रूपीदुकम्
७. पञ्हावारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१११. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अरूपी हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अरूपी हेतू चित्तसमुट्ठानानं रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (२)
अरूपी धम्मो रूपिस्स च अरूपिस्स च धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – अरूपी हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
आरम्मणपच्चयो
११२. रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – चक्खुं…पे॰… वत्थुं… इत्थिन्द्रियं… पुरिसिन्द्रियं… जीवितिन्द्रियं… आपोधातुं… कबळीकारं आहारं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; रूपिनो खन्धा इद्धिविधञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स , अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
११३. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – दानं…पे॰… सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि पच्चवेक्खति, झाना…पे॰… अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं पच्चवेक्खन्ति, फलं पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, मग्गस्स, फलस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; अरिया पहीने किलेसे…पे॰… विक्खम्भिते किलेसे…पे॰… पुब्बे…पे॰… अरूपिनो खन्धे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति, चेतोपरियञाणेन अरूपिचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानाति, आकासानञ्चायतनं…पे॰… नेवसञ्ञानासञ्ञायतनस्स…पे॰… अरूपिनो खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, यथाकम्मूपगञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
अधिपतिपच्चयो
११४. रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। आरम्मणाधिपति – चक्खुं…पे॰… कबळीकारं आहारं गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। (१)
अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – दानं…पे॰… (संखित्तं) निब्बानं मग्गस्स, फलस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो; अरूपिनो खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति…पे॰… रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। सहजाताधिपति – अरूपी अधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अरूपी अधिपति चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो रूपिस्स च अरूपिस्स च धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – अरूपी अधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (३)
अनन्तरपच्चयादि
११५. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अरूपिनो खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं अरूपीनं खन्धानं…पे॰… फलसमापत्तिया अनन्तरपच्चयेन पच्चयो, समनन्तरपच्चयेन पच्चयो।
(सहजातपच्चये सत्त, इह घटना नत्थि। अञ्ञमञ्ञपच्चये छ, निस्सयपच्चये सत्त पञ्हा, इह घटना नत्थि)।
उपनिस्सयपच्चयो
११६. रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – उतुं… भोजनं… सेनासनं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति, उतु… भोजनं… सेनासनं सद्धाय…पे॰… फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – सद्धं उपनिस्साय दानं देति, सीलं…पे॰… कायिकं दुक्खं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति, सद्धा…पे॰… कायिकं दुक्खं… सद्धाय…पे॰… फलसमापत्तिया उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
पुरेजातपच्चयो
११७. रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। आरम्मणपुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं…पे॰… कबळीकारं आहारं अनिच्चतो …पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति। दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰…। वत्थुपुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अरूपीनं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
पच्छाजातपच्चयो
११८. अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता अरूपिनो खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
आसेवनपच्चयो
११९. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा अरूपिनो खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं अरूपीनं खन्धानं आसेवनपच्चयेन पच्चयो।
कम्मपच्चयो
१२०. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अरूपी चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अरूपी चेतना विपाकानं खन्धानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अरूपी चेतना चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अरूपी चेतना कटत्तारूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो रूपिस्स च अरूपिस्स च धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – अरूपी चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – अरूपी चेतना विपाकानं खन्धानं कटत्ता च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (३)
विपाकाहारपच्चया
१२१. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
रूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो – कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स आहारपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
इन्द्रियपच्चयो
१२२. रूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – चक्खुन्द्रियं…पे॰… कायिन्द्रियं कायविञ्ञाणस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
रूपी च अरूपी च धम्मा अरूपिस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो – चक्खुन्द्रियञ्च चक्खुविञ्ञाणञ्च चक्खुविञ्ञाणसहगतानं खन्धानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो…पे॰… कायिन्द्रियञ्च…पे॰…।
झानपच्चयादि
१२३. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स झानपच्चयेन पच्चयो… तीणि… मग्गपच्चयेन पच्चयो… तीणि… सम्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो… एकम्।
विप्पयुत्तपच्चयो
१२४. रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातम्। सहजातं – पटिसन्धिक्खणे वत्थु अरूपीनं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अरूपीनं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अरूपिनो खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे अरूपिनो खन्धा कटत्तारूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; अरूपिनो खन्धा वत्थुस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अरूपिनो खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अत्थिपच्चयादि
१२५. रूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातं – एकं महाभूतं…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता), कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातम्। सहजातं – पटिसन्धिक्खणे वत्थु अरूपीनं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – चक्खुं…पे॰… कबळीकारं आहारं अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स …पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु अरूपीनं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
१२६. अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – अरूपी एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – अरूपिनो खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… पच्छाजाता – अरूपिनो खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो रूपिस्स च अरूपिस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – अरूपी एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (३)
१२७. रूपी च अरूपी च धम्मा रूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजाता – अरूपी खन्धा च महाभूता च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। पच्छाजाता – अरूपिनो खन्धा च कबळीकारो आहारो च इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – अरूपिनो खन्धा च रूपजीवितिन्द्रियञ्च कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
रूपी च अरूपी च धम्मा अरूपिस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातम्। सहजातो – चक्खुविञ्ञाणसहगतो एको खन्धो च चक्खायतनञ्च तिण्णन्नं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰… कायविञ्ञाणसहगतो…पे॰… अरूपी एको खन्धो च वत्थु च तिण्णन्नं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰… पटिसन्धिक्खणे अरूपी एको खन्धो च वत्थु च तिण्णन्नं खन्धानं…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰…। (२)
नत्थिपच्चयेन पच्चयो… विगतपच्चयेन पच्चयो… अविगतपच्चयेन पच्चयो।
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१२८. हेतुया तीणि, आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि, अनन्तरे एकं, समनन्तरे एकं, सहजाते सत्त, अञ्ञमञ्ञे छ, निस्सये सत्त, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते एकं, पच्छाजाते एकं आसेवने एकं, कम्मे तीणि, विपाके तीणि, आहारे चत्तारि, इन्द्रिये छ, झाने तीणि, मग्गे तीणि, सम्पयुत्ते एकं, विप्पयुत्ते द्वे, अत्थिया सत्त, नत्थिया एकं , विगते एकं, अविगते सत्त।
अनुलोमम्।
पच्चनीयुद्धारो
१२९. रूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
रूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो अरूपिस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
अरूपी धम्मो रूपिस्स धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो। (२)
अरूपी धम्मो रूपिस्स च अरूपिस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो। (३)
रूपी च अरूपी च धम्मा रूपिस्स धम्मस्स सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। (१)
रूपी च अरूपी च धम्मा अरूपिस्स धम्मस्स सहजातं, पुरेजातम्। (२)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१३०. नहेतुया सत्त, नआरम्मणे सत्त, नअधिपतिया सत्त, नअनन्तरे सत्त, नसमनन्तरे सत्त, नसहजाते छ, नअञ्ञमञ्ञे छ, ननिस्सये छ, नउपनिस्सये सत्त, नपुरेजाते सत्त …पे॰… नमग्गे सत्त, नसम्पयुत्ते छ, नविप्पयुत्ते पञ्च, नोअत्थिया चत्तारि, नोनत्थिया सत्त, नोविगते सत्त, नोअविगते चत्तारि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१३१. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया तीणि, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे एकं, नउपनिस्सये तीणि (सब्बत्थ तीणि), नसम्पयुत्ते एकं, नविप्पयुत्ते एकं, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१३२. नहेतुपच्चया आरम्मणे द्वे, अधिपतिया चत्तारि (अनुलोममातिका कातब्बा), अविगते सत्त।
पच्चनीयानुलोमम्।
रूपीदुकं निट्ठितम्।
१२. लोकियदुकम्
१. पटिच्चवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१३३. लोकियं धम्मं पटिच्च लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकियं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपम्। (१)
१३४. लोकुत्तरं धम्मं पटिच्च लोकुत्तरो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (१)
लोकुत्तरं धम्मं पटिच्च लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरे खन्धे पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपम्। (२)
लोकुत्तरं धम्मं पटिच्च लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – लोकुत्तरं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (३)
लोकियञ्च लोकुत्तरञ्च धम्मं पटिच्च लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरे खन्धे च महाभूते च पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं (संखित्तं)। (१)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१३५. हेतुया पञ्च, आरम्मणे द्वे, अधिपतिया पञ्च, अनन्तरे द्वे, समनन्तरे द्वे, सहजाते पञ्च, अञ्ञमञ्ञे द्वे, निस्सये पञ्च, उपनिस्सये द्वे, पुरेजाते द्वे, आसेवने द्वे, कम्मे पञ्च, विपाके पञ्च, आहारे पञ्च, इन्द्रिये पञ्च, झाने पञ्च, मग्गे पञ्च, सम्पयुत्ते द्वे, विप्पयुत्ते पञ्च, अत्थिया पञ्च, नत्थिया द्वे, विगते द्वे, अविगते पञ्च।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
१३६. लोकियं धम्मं पटिच्च लोकियो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं लोकियं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… अहेतुकपटिसन्धिक्खणे…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता) विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे पटिच्च विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो (संखित्तं)।
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१३७. नहेतुया एकं, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया द्वे, नअनन्तरे तीणि, नसमनन्तरे तीणि, नअञ्ञमञ्ञे तीणि, नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते चत्तारि, नपच्छाजाते पञ्च, नआसेवने पञ्च (नआसेवनमूलके लोकुत्तरे सुद्धके विपाकोति नियामेतब्बं, अवसेसा पकतिकायेव), नकम्मे द्वे, नविपाके पञ्च, नआहारे एकं, नइन्द्रिये एकं, नझाने एकं, नमग्गे एकं, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१३८. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया द्वे (नअनन्तरपदादी पच्चनीयसदिसा)…पे॰… नविपाके पञ्च, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१३९. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं, अनन्तरे एकं…पे॰… अविगते एकम्।
पच्चनीयानुलोमम्।
२. सहजातवारो
(सहजातवारो पटिच्चवारसदिसो)।
३. पच्चयवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१४०. लोकियं धम्मं पच्चया लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकियं एकं खन्धं पच्चया…पे॰… एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं, कटत्तारूपं, उपादारूपं, वत्थुं पच्चया लोकिया खन्धा। (१)
लोकियं धम्मं पच्चया लोकुत्तरो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – वत्थुं पच्चया लोकुत्तरा खन्धा। (२)
लोकियं धम्मं पच्चया लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – वत्थुं पच्चया लोकुत्तरा खन्धा, महाभूते पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपम्। (३)
१४१. लोकुत्तरं धम्मं पच्चया लोकुत्तरो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया… तीणि।
लोकियञ्च लोकुत्तरञ्च धम्मं पच्चया लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरे खन्धे च महाभूते च पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपम्। (१)
लोकियञ्च लोकुत्तरञ्च धम्मं पच्चया लोकुत्तरो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (२)
लोकियञ्च लोकुत्तरञ्च धम्मं पच्चया लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – लोकुत्तरं एकं खन्धञ्च वत्थुञ्च पच्चया तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… लोकुत्तरे खन्धे च महाभूते च पच्चया चित्तसमुट्ठानं रूपं (संखित्तं)। (३)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१४२. हेतुया नव, आरम्मणे चत्तारि, अधिपतिया नव, अनन्तरे चत्तारि, समनन्तरे चत्तारि, सहजाते नव, अञ्ञमञ्ञे चत्तारि, निस्सये नव, उपनिस्सये चत्तारि, पुरेजाते चत्तारि, आसेवने चत्तारि, कम्मे नव, विपाके नव…पे॰… मग्गे नव, सम्पयुत्ते चत्तारि, विप्पयुत्ते नव, अत्थिया नव, नत्थिया चत्तारि, विगते चत्तारि, अविगते नव।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
१. विभङ्गवारो
नहेतुपच्चयो
१४३. लोकियं धम्मं पच्चया लोकियो धम्मो उप्पज्जति नहेतुपच्चया – अहेतुकं लोकियं एकं खन्धं…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता) चक्खायतनं पच्चया चक्खुविञ्ञाणं…पे॰… कायायतनं पच्चया कायविञ्ञाणं, वत्थुं पच्चया अहेतुका लोकिया खन्धा, विचिकिच्छासहगते उद्धच्चसहगते खन्धे च वत्थुञ्च पच्चया विचिकिच्छासहगतो उद्धच्चसहगतो मोहो (संखित्तं)।
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१४४. नहेतुया एकं, नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया चत्तारि, नअनन्तरे तीणि…पे॰… नउपनिस्सये तीणि, नपुरेजाते चत्तारि, नपच्छाजाते नव, नआसेवने नव (लोकुत्तरे अरूपे विपाकन्ति नियामेतब्बं), नकम्मे चत्तारि, नविपाके नव, नआहारे एकं, नइन्द्रिये एकं, नझाने एकं, नमग्गे एकं, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१४५. हेतुपच्चया नआरम्मणे तीणि, नअधिपतिया चत्तारि, नअनन्तरे तीणि (नसमनन्तरपदादी पच्चनीयसदिसा), नविपाके नव, नसम्पयुत्ते तीणि, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया तीणि, नोविगते तीणि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१४६. नहेतुपच्चया आरम्मणे एकं, अनन्तरे एकं…पे॰… अविगते एकम्।
पच्चनीयानुलोमम्।
४. निस्सयवारो
(निस्सयवारो पच्चयवारसदिसो)।
५. संसट्ठवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१४७. लोकियं धम्मं संसट्ठो लोकियो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकियं एकं खन्धं संसट्ठा तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
लोकुत्तरं धम्मं संसट्ठो लोकुत्तरो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – लोकुत्तरं एकं खन्धं संसट्ठा तयो खन्धा…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰…। (१)
(संसट्ठवारो एवं वित्थारेतब्बो, सह गणनाहि द्वे पञ्हा)।
६. सम्पयुत्तवारो
(सम्पयुत्तवारो संसट्ठवारसदिसो)।
७. पञ्हावारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१४८. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – लोकिया हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
आरम्मणपच्चयो
१४९. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – दानं…पे॰… सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं कत्वा तं पच्चवेक्खति, पुब्बे सुचिण्णानि पच्चवेक्खति, झाना…पे॰… अरिया गोत्रभुं पच्चवेक्खन्ति, वोदानं पच्चवेक्खन्ति, पहीने किलेसे पच्चवेक्खन्ति, विक्खम्भिते किलेसे…पे॰… पुब्बे समुदाचिण्णे किलेसे जानन्ति; चक्खुं…पे॰… वत्थुं लोकिये खन्धे अनिच्चतो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। चेतोपरियञाणेन लोकियचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानाति, आकासानञ्चायतनं विञ्ञाणञ्चायतनस्स…पे॰… आकिञ्चञ्ञायतनं नेवसञ्ञानासञ्ञायतनस्स…पे॰… रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स, लोकिया खन्धा इद्धिविधञाणस्स, चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स, यथाकम्मूपगञाणस्स, अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
१५०. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – निब्बानं मग्गस्स, फलस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो – अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं पच्चवेक्खन्ति, फलं पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो; अरिया चेतोपरियञाणेन लोकुत्तरचित्तसमङ्गिस्स चित्तं जानन्ति, लोकुत्तरा खन्धा चेतोपरियञाणस्स, पुब्बेनिवासानुस्सतिञाणस्स , अनागतंसञाणस्स, आवज्जनाय आरम्मणपच्चयेन पच्चयो। (२)
अधिपतिपच्चयो
१५१. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – दानं दत्वा सीलं…पे॰… उपोसथकम्मं …पे॰… पुब्बे…पे॰… झाना…पे॰… सेक्खा गोत्रभुं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, वोदानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति; चक्खुं…पे॰… वत्थुं लोकिये खन्धे गरुं कत्वा अस्सादेति अभिनन्दति, तं गरुं कत्वा रागो उप्पज्जति, दिट्ठि उप्पज्जति। सहजाताधिपति – लोकियाधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
१५२. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – निब्बानं मग्गस्स, फलस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – लोकुत्तराधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणाधिपति, सहजाताधिपति। आरम्मणाधिपति – अरिया मग्गा वुट्ठहित्वा मग्गं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, फलं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति, निब्बानं गरुं कत्वा पच्चवेक्खन्ति; निब्बानं गोत्रभुस्स, वोदानस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – लोकुत्तराधिपति चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (२)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स च लोकुत्तरस्स च धम्मस्स अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। सहजाताधिपति – लोकुत्तराधिपति सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अधिपतिपच्चयेन पच्चयो। (३)
अनन्तरपच्चयो
१५३. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा लोकिया खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं लोकियानं खन्धानं…पे॰… अनुलोमं गोत्रभुस्स… अनुलोमं वोदानस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – गोत्रभु मग्गस्स… वोदानं मग्गस्स… अनुलोमं फलसमापत्तिया… निरोधा वुट्ठहन्तस्स नेवसञ्ञानासञ्ञायतनं फलसमापत्तिया अनन्तरपच्चयेन पच्चयो। (२)
१५४. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा लोकुत्तरा खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं लोकुत्तरानं खन्धानं अनन्तरपच्चयेन पच्चयो; मग्गो फलस्स, फलं फलस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो – फलं वुट्ठानस्स अनन्तरपच्चयेन पच्चयो। (२)
समनन्तरपच्चयादि
१५५. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स समनन्तरपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो (पञ्च पञ्हा, घटना नत्थि) अञ्ञमञ्ञपच्चयेन पच्चयो… द्वे… निस्सयपच्चयेन पच्चयो।
उपनिस्सयपच्चयो
१५६. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – लोकियं सद्धं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… विपस्सनं उप्पादेति, अभिञ्ञं उप्पादेति, समापत्तिं उप्पादेति, मानं जप्पेति, दिट्ठिं गण्हाति; लोकियं सीलं…पे॰… सेनासनं उपनिस्साय दानं देति…पे॰… सङ्घं भिन्दति; लोकिया सद्धा…पे॰… सेनासनं लोकियाय सद्धाय…पे॰… कायिकस्स दुक्खस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो; कुसलाकुसलं कम्मं विपाकस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – पठमस्स मग्गस्स परिकम्मं पठमस्स मग्गस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो…पे॰… चतुत्थस्स मग्गस्स परिकम्मं चतुत्थस्स मग्गस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (२)
१५७. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – पठमो मग्गो दुतियस्स मग्गस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो…पे॰… ततियो मग्गो चतुत्थस्स मग्गस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणूपनिस्सयो, अनन्तरूपनिस्सयो, पकतूपनिस्सयो…पे॰…। पकतूपनिस्सयो – अरिया मग्गं उपनिस्साय अनुप्पन्नं समापत्तिं उप्पादेन्ति, उप्पन्नं समापज्जन्ति, सङ्खारे अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो विपस्सन्ति, अरियानं मग्गो…पे॰… ठानाठानकोसल्लस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो; फलसमापत्ति कायिकस्स सुखस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (२)
पुरेजातपच्चयो
१५८. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो – आरम्मणपुरेजातं, वत्थुपुरेजातम्। आरम्मणपुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो…पे॰… दोमनस्सं उप्पज्जति; दिब्बेन चक्खुना रूपं पस्सति, दिब्बाय सोतधातुया सद्दं सुणाति। रूपायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… फोट्ठब्बायतनं कायविञ्ञाणस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थुपुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु लोकियानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। वत्थुपुरेजातं – वत्थु लोकुत्तरानं खन्धानं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
पच्छाजातपच्चयो
१५९. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता लोकिया खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो – पच्छाजाता लोकुत्तरा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (१)
आसेवनपच्चयो
१६०. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो – पुरिमा पुरिमा लोकिया खन्धा पच्छिमानं पच्छिमानं लोकियानं खन्धानं आसेवनपच्चयेन पच्चयो; अनुलोमं गोत्रभुस्स… अनुलोमं वोदानस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो – गोत्रभु मग्गस्स… वोदानं मग्गस्स आसेवनपच्चयेन पच्चयो। (२)
कम्मपच्चयो
१६१. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – लोकिया चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। नानाक्खणिका – लोकिया चेतना विपाकानं खन्धानं कटत्ता च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – सहजाता, नानाक्खणिका। सहजाता – लोकुत्तरा चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। नानाक्खणिका – लोकुत्तरा चेतना विपाकानं खन्धानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – लोकुत्तरा चेतना चित्तसमुट्ठानानं रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (२)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स च लोकुत्तरस्स च धम्मस्स कम्मपच्चयेन पच्चयो – लोकुत्तरा चेतना सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं कम्मपच्चयेन पच्चयो। (३)
विपाकपच्चयो
१६२. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो – विपाको लोकियो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं विपाकपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰…। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स विपाकपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
आहारपच्चयो
१६३. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो – लोकिया आहारा सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं आहारपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स आहारपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स आहारपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
इन्द्रियपच्चयो
१६४. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो (पटिसन्धि कातब्बा); चक्खुन्द्रियं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायिन्द्रियं कायविञ्ञाणस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो… तीणि।
झानपच्चयादि
१६५. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स झानपच्चयेन पच्चयो… एकं, लोकुत्तरो धम्मो…पे॰… तीणि… मग्गपच्चयेन पच्चयो, लोकिये एकं, लोकुत्तरे तीणि।
लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स सम्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो… एकं, लोकुत्तरो धम्मो…पे॰… एकम्।
विप्पयुत्तपच्चयो
१६६. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – लोकिया खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धा वत्थुस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो; वत्थु खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – चक्खायतनं चक्खुविञ्ञाणस्स…पे॰… कायायतनं कायविञ्ञाणस्स…पे॰… वत्थु लोकियानं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकिया खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – वत्थु लोकुत्तरानं खन्धानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (२)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – लोकुत्तरा खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकुत्तरा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स विप्पयुत्तपच्चयेन पच्चयो। (१)
अत्थिपच्चयादि
१६७. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजातो – लोकियो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं…पे॰… (याव असञ्ञसत्ता)। पुरेजातं – चक्खुं…पे॰… वत्थुं …पे॰… (पुरेजातसदिसं)। वत्थु लोकियानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकिया खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; कबळीकारो आहारो इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो; रूपजीवितिन्द्रियं कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पुरेजातं – वत्थु लोकुत्तरानं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
१६८. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – लोकुत्तरो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰…। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातम्। सहजाता – लोकुत्तरा खन्धा चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकुत्तरा खन्धा पुरेजातस्स इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (२)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स च लोकुत्तरस्स च धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – लोकुत्तरो एको खन्धो तिण्णन्नं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा…पे॰…। (३)
१६९. लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा लोकियस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पच्छाजातं, आहारं, इन्द्रियम्। सहजाता – लोकुत्तरा खन्धा च महाभूता च चित्तसमुट्ठानानं रूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकुत्तरा खन्धा च कबळीकारो आहारो च इमस्स कायस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो। पच्छाजाता – लोकुत्तरा खन्धा च रूपजीवितिन्द्रियञ्च कटत्तारूपानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा लोकुत्तरस्स धम्मस्स अत्थिपच्चयेन पच्चयो – सहजातं, पुरेजातम्। सहजातो – लोकुत्तरो एको खन्धो च वत्थु च तिण्णन्नं खन्धानं अत्थिपच्चयेन पच्चयो…पे॰… द्वे खन्धा च…पे॰…। (२)
नत्थिपच्चयेन पच्चयो… विगतपच्चयेन पच्चयो… अविगतपच्चयेन पच्चयो। (२)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१७०. हेतुया चत्तारि, आरम्मणे तीणि, अधिपतिया चत्तारि, अनन्तरे चत्तारि, समनन्तरे चत्तारि, सहजाते पञ्च, अञ्ञमञ्ञे द्वे, निस्सये सत्त, उपनिस्सये चत्तारि, पुरेजाते द्वे, पच्छाजाते द्वे, आसेवने द्वे, कम्मे चत्तारि, विपाके चत्तारि, आहारे चत्तारि, इन्द्रिये चत्तारि, झाने चत्तारि, मग्गे चत्तारि, सम्पयुत्ते द्वे, विप्पयुत्ते तीणि, अत्थिया सत्त, नत्थिया चत्तारि, विगते चत्तारि, अविगते सत्त।
अनुलोमम्।
पच्चनीयुद्धारो
१७१. लोकियो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो… कम्मपच्चयेन पच्चयो… आहारपच्चयेन पच्चयो… इन्द्रियपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकियो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पुरेजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
१७२. लोकुत्तरो धम्मो लोकुत्तरस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो। (१)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स धम्मस्स आरम्मणपच्चयेन पच्चयो… सहजातपच्चयेन पच्चयो… उपनिस्सयपच्चयेन पच्चयो… पच्छाजातपच्चयेन पच्चयो। (२)
लोकुत्तरो धम्मो लोकियस्स च लोकुत्तरस्स च धम्मस्स सहजातपच्चयेन पच्चयो। (३)
लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा लोकियस्स धम्मस्स सहजातं… पच्छाजातं… आहारं… इन्द्रियम्। (१)
लोकियो च लोकुत्तरो च धम्मा लोकुत्तरस्स धम्मस्स सहजातं… पुरेजातम्। (२)
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
सुद्धम्
१७३. नहेतुया सत्त…पे॰… नसमनन्तरे सत्त, नसहजाते पञ्च, नअञ्ञमञ्ञे पञ्च, ननिस्सये पञ्च, नउपनिस्सये सत्त, नपुरेजाते छ, नपच्छाजाते सत्त…पे॰… नमग्गे सत्त, नसम्पयुत्ते पञ्च, नविप्पयुत्ते चत्तारि, नोअत्थिया चत्तारि, नोनत्थिया सत्त, नोविगते सत्त, नोअविगते चत्तारि।
पच्चनीयम्।
३. पच्चयानुलोमपच्चनीयम्
हेतुदुकम्
१७४. हेतुपच्चया नआरम्मणे चत्तारि…पे॰… नसमनन्तरे चत्तारि, नअञ्ञमञ्ञे द्वे , नउपनिस्सये चत्तारि…पे॰… नमग्गे चत्तारि, नसम्पयुत्ते द्वे, नविप्पयुत्ते द्वे, नोनत्थिया चत्तारि, नोविगते चत्तारि।
अनुलोमपच्चनीयम्।
४. पच्चयपच्चनीयानुलोमम्
नहेतुदुकम्
१७५. नहेतुपच्चया आरम्मणे तीणि, अधिपतिया चत्तारि (अनुलोममातिका कातब्बा), अविगते सत्त।
पच्चनीयानुलोमम्।
लोकियदुकं निट्ठितम्।
१३. केनचिविञ्ञेय्यदुकम्
१. पटिच्चवारो
१. पच्चयानुलोमम्
१. विभङ्गवारो
हेतुपच्चयो
१७६. केनचि विञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं पटिच्च तयो महाभूता…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (१)
केनचि विञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्या तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (२)
केनचि विञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो च केनचि नविञ्ञेय्यो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्या च केनचि नविञ्ञेय्या च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (३)
१७७. केनचि नविञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि नविञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्या तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (१)
केनचि नविञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि नविञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्या तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (२)
केनचि नविञ्ञेय्यं धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो च केनचि नविञ्ञेय्यो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – केनचि नविञ्ञेय्यं एकं खन्धं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्या च केनचि नविञ्ञेय्या च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (३)
१७८. केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च एकं खन्धं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्या तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा , एकं महाभूतं …पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (१)
केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च धम्मं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्यो धम्मो उप्पज्जति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च एकं खन्धं पटिच्च केनचि नविञ्ञेय्या तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपम्। (२)
केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च धम्मं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्यो च केनचि नविञ्ञेय्यो च धम्मा उप्पज्जन्ति हेतुपच्चया – केनचि विञ्ञेय्यञ्च केनचि नविञ्ञेय्यञ्च एकं खन्धं पटिच्च केनचि विञ्ञेय्या च केनचि नविञ्ञेय्या च तयो खन्धा चित्तसमुट्ठानञ्च रूपं…पे॰… द्वे खन्धे…पे॰… पटिसन्धिक्खणे…पे॰… खन्धे पटिच्च वत्थु, वत्थुं पटिच्च खन्धा, एकं महाभूतं…पे॰… महाभूते पटिच्च चित्तसमुट्ठानं रूपं कटत्तारूपं उपादारूपं (संखित्तं)। (३)
१. पच्चयानुलोमम्
२. सङ्ख्यावारो
१७९. हेतुया नव, आरम्मणे नव…पे॰… अविगते नव।
अनुलोमम्।
२. पच्चयपच्चनीयम्
२. सङ्ख्यावारो
१८०. नहेतुया नव, नआरम्मणे नव…पे॰… नोविगते नव (एवं चत्तारिपि गणना परिपुण्णा)।
२-६. सहजात-पच्चय-निस्सय-संसट्ठ-सम्पयुत्तवारो
(सहजातवारोपि पच्चयवारोपि निस्सयवारोपि संसट्ठवारोपि सम्पयुत्तवारोपि एवं वित्थारेतब्बा । पच्चयवारे वत्थु च पञ्चायतनानि च दस्सेतब्बानि। यथा यथा लब्भति तं तं कातब्बं)।
७. पञ्हावारो
१-४. पच्चयानुलोमादि
१८१. केनचि विञ्ञेय्यो धम्मो केनचि विञ्ञेय्यस्स धम्मस्स हेतुपच्चयेन पच्चयो – केनचि विञ्ञेय्या हेतू सम्पयुत्तकानं खन्धानं चित्तसमुट्ठानानञ्च रूपानं हेतुपच्चयेन पच्चयो; पटिसन्धिक्खणे…पे॰… (संखित्तं)।
हेतुया नव, आरम्मणे नव…पे॰… अविगते नव।
अनुलोमम्।
नहेतुया नव…पे॰… नोविगते नव (एवं चत्तारिपि गणना परिपुण्णा)।
पच्चनीयम्।
केनचिविञ्ञेय्यदुकं निट्ठितम्।
चूळन्तरदुकं निट्ठितम्।