०८. नागसमालवग्गो

८. नागसमालवग्गो

१. नागसमालत्थेरअपदानम्

१.
‘‘अपाटलिं अहं पुप्फं, उज्झितं सुमहापथे।
थूपम्हि अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥
२.
‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं॥
३.
‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, भूमियो [पुप्फियो (स्या॰)] नाम खत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
४.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।
छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा नागसमालो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
नागसमालत्थेरस्सापदानं पठमम्।

२. पदसञ्ञकत्थेरअपदानम्

५.
‘‘अक्कन्तञ्च पदं दिस्वा, तिस्सस्सादिच्चबन्धुनो।
हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं॥
६.
‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, पदसञ्ञायिदं फलं॥
७.
‘‘इतो सत्तमके कप्पे, सुमेधो नाम खत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवती महब्बलो॥
८.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा पदसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति॥
पदसञ्ञकत्थेरस्सापदानं दुतियम्।

३. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानम्

९.
‘‘दुमग्गे पंसुकूलिकं, लग्गं दिस्वान सत्थुनो।
ततो तमञ्जलिं कत्वा, पंसुकूलं अवन्दहं॥
१०.
‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं॥
११.
‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, दुमसारोसि खत्तियो।
चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती महब्बलो॥
१२.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं ततियम्।

४. भिसालुवदायकत्थेरअपदानम्

१३.
‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि विपिने अहम्।
विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं॥
१४.
‘‘भिसालुवञ्च पादासिं, उदकं हत्थधोवनम्।
वन्दित्वा सिरसा पादे, पक्कामि उत्तरामुखो॥
१५.
‘‘एकनवुतितो कप्पे, भिसालुवमदं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं॥
१६.
‘‘इतो ततियके कप्पे, भिससम्मतखत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
१७.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा भिसालुवदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
भिसालुवदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थम्।
छट्ठभाणवारम्।

५. एकसञ्ञकत्थेरअपदानम्

१८.
‘‘खण्डो नामासि नामेन, विपस्सिस्सग्गसावको।
एका भिक्खा मया दिन्ना, लोकाहुतिपटिग्गहे॥
१९.
‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ।
दुग्गतिं नाभिजानामि, एकभिक्खायिदं फलं॥
२०.
‘‘चत्तालीसम्हितो कप्पे, वरुणो नाम खत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
२१.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा एकसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
एकसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमम्।

६. तिणसन्थरदायकत्थेरअपदानम्

२२.
‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु।
सतपत्तेहि सञ्छन्नो, नानासकुणमालयो॥
२३.
‘‘तम्हि न्हत्वा च पित्वा [पीत्वा (सी॰ स्या॰)] च, अविदूरे वसामहम्।
अद्दसं समणानग्गं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे॥
२४.
‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।
अब्भतो ओरुहित्वान, भूमियंठासि तावदे॥
२५.
‘‘विसाणेन [लायनेन (स्या॰)] तिणं गय्ह, निसीदनमदासहम्।
निसीदि भगवा तत्थ, तिस्सो लोकग्गनायको॥
२६.
‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दि लोकनायकम्।
पटिकुटिको [उक्कुटिको (स्या॰ क॰)] अपसक्किं, निज्झायन्तो महामुनिं॥
२७.
‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं॥
२८.
‘‘इतो दुतियके कप्पे, मिग [मित्त (स्या॰)] सम्मतखत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
२९.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा तिणसन्थरदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
तिणसन्थरदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठम्।

७. सूचिदायकत्थेरअपदानम्

३०.
‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सम्बुद्धो लोकनायको।
सुमेधो नाम नामेन, बात्तिंसवरलक्खणो॥
३१.
‘‘तस्स कञ्चनवण्णस्स, द्विपदिन्दस्स तादिनो।
पञ्च सूची मया दिन्ना, सिब्बनत्थाय चीवरं॥
३२.
‘‘तेनेव सूचिदानेन, निपुणत्थविपस्सकम्।
तिक्खं लहुञ्च फासुञ्च, ञाणं मे उदपज्जथ॥
३३.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥
३४.
‘‘द्विपदाधिपती नाम, राजानो चतुरो अहुम्।
सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला॥
३५.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा सूचिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
सूचिदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमम्।

८. पाटलिपुप्फियत्थेरअपदानम्

३६.
‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।
कञ्चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं॥
३७.
‘‘सेट्ठिपुत्तो तदा आसिं, सुखुमालो सुखेधितो।
उच्छङ्गे पाटलिपुप्फं, कत्वान [कत्वा तं (सी॰ स्या॰)] अभिसंहरिं॥
३८.
‘‘हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुप्फेहि अभिपूजयिम्।
तिस्सं लोकविदुं नाथं, नरदेवं नमस्सहं॥
३९.
‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥
४०.
‘‘इतो तेसट्ठिकप्पम्हि, अभिसम्मतनामको।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
४१.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा पाटलिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
पाटलिपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमम्।

९. ठितञ्जलियत्थेरअपदानम्

४२.
‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहम्।
तत्थ अद्दसं [तत्थद्दसासिं (सी॰ स्या॰)] सम्बुद्धं, बात्तिंसवरलक्खणं॥
४३.
‘‘तत्थाहं अञ्जलिं कत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो।
अविदूरे निसिन्नस्स, नियके पण्णसन्थरे॥
४४.
‘‘ततो मे असनीपातो, मत्थके निपती तदा।
सोहं मरणकालम्हि, अकासिं पुनरञ्जलिं॥
४५.
‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अञ्जलिं अकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिस्स इदं फलं॥
४६.
‘‘चतुपण्णासकप्पम्हि, मिगकेतुसनामको।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
४७.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा ठितञ्जलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
ठितञ्जलियत्थेरस्सापदानं नवमम्।

१०. तिपदुमियत्थेरअपदानम्

४८.
‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।
दन्तो दन्तपरिवुतो, नगरा निक्खमी तदा॥
४९.
‘‘नगरे हंसवतियं, अहोसिं मालिको तदा।
यं तत्थ उत्तमं तोणि, पद्मपुप्फानि [उत्तमं पुप्फं, तीणि पुप्फानि (सी॰)] अग्गहिं॥
५०.
‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, पटिमग्गन्तरापणे।
सह [सोहं (सी॰)] दिस्वान सम्बुद्धं, एवं चिन्तेसहं तदा॥
५१.
‘‘किं मे इमेहि पुप्फेहि, रञ्ञो उपनितेहि मे।
गामं वा गामखेत्तं वा, सहस्सं वा लभेय्यहं॥
५२.
‘‘अदन्तदमनं वीरं, सब्बसत्तसुखावहम्।
लोकनाथं पूजयित्वा, लच्छामि अमतं धनं॥
५३.
‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिम्।
तीणि लोहितके गय्ह, आकासे उक्खिपिं तदा॥
५४.
‘‘मया उक्खित्तमत्तम्हि, आकासे पत्थरिंसु ते।
धारिंसु मत्थके तत्थ, उद्धंवण्टा अधोमुखा॥
५५.
‘‘ये केचि मनुजा दिस्वा, उक्कुट्ठिं सम्पवत्तयुम्।
देवता अन्तलिक्खम्हि, साधुकारं पवत्तयुं॥
५६.
‘‘अच्छेरं लोके उप्पन्नं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा।
सब्बे धम्मं सुणिस्साम, पुप्फानं वाहसा मयं॥
५७.
‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।
वीथियञ्हि ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ॥
५८.
‘‘‘यो सो बुद्धं अपूजेसि, रत्तपद्मेहि [रत्तपदुमेहि (सी॰ स्या॰)] माणवो।
तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥
५९.
‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।
तिंसकप्पानि [तिंसक्खत्तुञ्च (स्या॰)] देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति॥
६०.
‘‘‘महावित्थारिकं नाम, ब्यम्हं हेस्सति तावदे।
तियोजनसतुब्बिद्धं, दियड्ढसतवित्थतं॥
६१.
‘‘‘चत्तारिसतसहस्सानि , निय्यूहा च सुमापिता।
कूटागारवरूपेता, महासयनमण्डिता॥
६२.
‘‘‘कोटिसतसहस्सियो , परिवारेस्सन्ति अच्छरा।
कुसला नच्चगीतस्स, वादितेपि पदक्खिणा॥
६३.
‘‘‘एतादिसे ब्यम्हवरे, नारीगणसमाकुले।
वस्सिस्सति पुप्फवस्सो, दिब्बो [पद (क॰)] लोहितको सदा॥
६४.
‘‘‘भित्तिखीले नागदन्ते, द्वारबाहाय तोरणे।
चक्कमत्ता लोहितका, ओलम्बिस्सन्ति तावदे॥
६५.
‘‘‘पत्तेन पत्तसञ्छन्ने, अन्तोब्यम्हवरे इमम्।
अत्थरित्वा पारुपित्वा, तुवट्टिस्सन्ति तावदे॥
६६.
‘‘‘भवनं परिवारेत्वा, समन्ता सतयोजने।
तेपि पद्मा [ते विसुद्धा (सी॰ स्या॰)] लोहितका, दिब्बगन्धं पवायरे॥
६७.
‘‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति।
पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥
६८.
‘‘‘सम्पत्तियो दुवे भुत्वा, अनीति अनुपद्दवो।
सम्पत्ते परियोसाने, निब्बानं पापुणिस्सति’ [फस्सयिस्सति (सी॰), पस्सयिस्सति (क॰)]॥
६९.
‘‘सुदिट्ठो वत मे बुद्धो, वाणिज्जं सुपयोजितम्।
पद्मानि तीणि पूजेत्वा, अनुभोसिं तिसम्पदा [अनुभूयन्ति सम्पदा (क॰)]॥
७०.
‘‘अज्ज मे धम्मप्पत्तस्स, विप्पमुत्तस्स सब्बसो।
सुपुप्फितं लोहितकं, धारयिस्सति मत्थके॥
७१.
‘‘मम कम्मं कथेन्तस्स, पदुमुत्तरसत्थुनो।
सतपाणसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥
७२.
‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, तिपदुमानिदं फलं॥
७३.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
७४.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा तिपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
तिपदुमियत्थेरस्सापदानं दसमम्।
नागसमालवग्गो अट्ठमो।
तस्सुद्दानं –
नागसमालो पदसञ्ञी, सञ्ञकालुवदायको।
एकसञ्ञी तिणसन्थारो, सूचिपाटलिपुप्फियो।
ठितञ्जली तिपदुमी, गाथायो पञ्चसत्तति॥