०७. सकचिन्तनियवग्गो

७. सकचिन्तनियवग्गो

१. सकचिन्तनियत्थेरअपदानम्

१.
‘‘पवनं काननं दिस्वा, अप्पसद्दमन्नाविलम्।
इसीनं अनुचिण्णंव, आहुतीनं पटिग्गहं॥
२.
‘‘थूपं कत्वान पुलिनं [वेळुना (अट्ठ॰), वेळिनं (स्या॰)], नानापुप्फं समोकिरिम्।
सम्मुखा विय सम्बुद्धं, निम्मितं अभिवन्दहं॥
३.
‘‘सत्तरतनसम्पन्नो , राजा रट्ठम्हि इस्सरो।
सककम्माभिरद्धोहं, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी॰)] फलं॥
४.
‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी॰)] फलं॥
५.
‘‘असीतिकप्पेनन्तयसो, चक्कवत्ती अहोसहम्।
सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो॥
६.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।
छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा सकचिन्तनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
सकचिन्तनियत्थेरस्सापदानं पठमम्।

२. अवोपुप्फियत्थेरअपदानम्

७.
‘‘विहारा अभिनिक्खम्म, अब्भुट्ठहिय [अब्भुट्ठासि च (स्या॰ क॰)] चङ्कमे।
चतुसच्चं पकासन्तो, देसेति [देसेन्तो (स्या॰ क॰)] अमतं पदं॥
८.
‘‘सिखिस्स गिरमञ्ञाय, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो।
नानापुप्फं गहेत्वान, आकासम्हि समोकिरिं॥
९.
‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ।
पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥
१०.
‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥
११.
‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सुमेधो नाम खत्तियो।
सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो॥
१२.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा अवोपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
अवोपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियम्।

३. पच्चागमनियत्थेरअपदानम्

१३.
‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, चक्कवाको अहं तदा।
सुद्धसेवालभक्खोहं, पापेसु च सुसञ्ञतो॥
१४.
‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे।
तुण्डेन सालं पग्गय्ह, विपस्सिस्साभिरोपयिं॥
१५.
‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुपतिट्ठिता।
तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति॥
१६.
‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।
विहङ्गमेन सन्तेन, सुबीजं रोपितं मया॥
१७.
‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी॰)] फलं॥
१८.
‘‘सुचारुदस्सना नाम, अट्ठेते एकनामका।
कप्पे सत्तरसे आसुं, चक्कवत्ती महब्बला॥
१९.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा पच्चागमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
पच्चागमनियत्थेरस्सापदानं ततियम्।

४. परप्पसादकत्थेरअपदानम्

२०.
‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनम्।
सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति॥
२१.
‘‘हिमवावापरिमेय्यो, सागरोव दुरुत्तरो।
तथेव झानं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति॥
२२.
‘‘वसुधा यथाप्पमेय्या, चित्ता वनवटंसका।
तथेव सीलं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति॥
२३.
‘‘अनिलञ्जसासङ्खुब्भो [अनिलजोव असङ्खोभो (सी॰)], यथाकासो असङ्खियो।
तथेव ञाणं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति॥
२४.
‘‘इमाहि चतुगाथाहि, ब्राह्मणो सेनसव्हयो।
बुद्धसेट्ठं थवित्वान, सिद्धत्थं अपराजितं॥
२५.
‘‘चतुन्नवुतिकप्पानि, दुग्गतिं नुपपज्जथ।
सुगतिं सुखसम्पत्तिं [सुगतीसु सुसुम्पत्तिं (सी॰ स्या॰)], अनुभोसिमनप्पकं॥
२६.
‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, थवित्वा लोकनायकम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय [थोमनस्स (स्या॰)] इदं फलं॥
२७.
‘‘चातुद्दसम्हि कप्पम्हि, चतुरो आसुमुग्गता।
सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला॥
२८.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा परप्पसादको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
परप्पसादकत्थेरस्सापदानं चतुत्थम्।

५. भिसदायकत्थेरअपदानम्

२९.
‘‘वेस्सभू नाम नामेन, इसीनं ततियो अहु।
काननं वनमोगय्ह, विहासि पुरिसुत्तमो॥
३०.
‘‘भिसमुळालं गण्हित्वा, अगमं बुद्धसन्तिकम्।
तञ्च बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि॥
३१.
‘‘करेन च परामट्ठो, वेस्सभूवरबुद्धिना।
सुखाहं नाभिजानामि, समं तेन कुतोत्तरिं॥
३२.
‘‘चरिमो वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
हत्थिनागेन सन्तेन, कुसलं रोपितं मया [नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो (स्या॰)]॥
३३.
‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं॥
३४.
‘‘समोधाना च राजानो, सोळस मनुजाधिपा।
कप्पम्हि चुद्दसे [तेरसे (सी॰ स्या॰)] आसुं, चक्कवत्ती महब्बला॥
३५.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा भिसदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
भिसदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमम्।

६. सुचिन्तितत्थेरअपदानम्

३६.
‘‘गिरिदुग्गचरो आसिं, अभिजातोव केसरी।
मिगसङ्घं वधित्वान, जीवामि पब्बतन्तरे॥
३७.
‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सब्बञ्ञू वदतं वरो।
ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि पब्बतुत्तमं॥
३८.
‘‘पसदञ्च मिगं हन्त्वा, भक्खितुं समुपागमिम्।
भगवा तम्हि समये, भिक्खमानो [सिक्खाचारो (स्या॰)] उपागमि॥
३९.
‘‘वरमंसानि पग्गय्ह, अदासिं तस्स सत्थुनो।
अनुमोदि महावीरो, निब्बापेन्तो ममं तदा॥
४०.
‘‘तेन चित्तप्पसादेन, गिरिदुग्गं पविसिं अहम्।
पीतिं उप्पादयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥
४१.
‘‘एतेन मंसदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च।
पन्नरसे कप्पसते, देवलोके रमिं अहं॥
४२.
‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चिन्तितं [निचितं (सी॰), करितं (स्या॰)] मया।
तेनेव मंसदानेन, बुद्धानुस्सरणेन च॥
४३.
‘‘अट्ठत्तिंसम्हि कप्पम्हि, अट्ठ दीघायुनामका।
सट्ठिम्हितो कप्पसते, दुवे वरुणनामका [सरणनामका (स्या॰)]॥
४४.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा सुचिन्तितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
सुचिन्तितत्थेरस्सापदानं छट्ठम्।

७. वत्थदायकत्थेरअपदानम्

४५.
‘‘पक्खिजातो तदा आसिं, सुपण्णो गरुळाधिपो।
अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं गन्धमादनं॥
४६.
‘‘जहित्वा गरुळवण्णं, माणवकं अधारयिम्।
एकं वत्थं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥
४७.
‘‘तञ्च दुस्सं पटिग्गय्ह, बुद्धो लोकग्गनायको।
अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥
४८.
‘‘‘इमिना वत्थदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च।
पहाय गरुळं योनिं, देवलोके रमिस्सति’॥
४९.
‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।
वत्थदानं पसंसित्वा, पक्कामि उत्तरामुखो॥
५०.
‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, होन्ति मे वत्थसम्पदा।
आकासे छदनं होति, वत्थदानस्सिदं फलं॥
५१.
‘‘अरुणवा [अरुणका (सी॰), अरुणसा (स्या॰)] सत्त जना, चक्कवत्ती महब्बला।
छत्तिंसतिम्हि आसिंसु, कप्पम्हि मनुजाधिपा॥
५२.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा वत्थदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
वत्थदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमम्।

८. अम्बदायकत्थेरअपदानम्

५३.
‘‘अनोमदस्सी भगवा, निसिन्नो पब्बतन्तरे।
मेत्ताय अफरि लोके, अप्पमाणे निरूपधि॥
५४.
‘‘कपि अहं तदा आसिं, हिमवन्ते नगुत्तमे।
दिस्वा अनोमदस्सिं तं [अनोमं अमितं (सी॰), अनोममधितं (स्या॰)], बुद्धे चित्तं पसादयिं॥
५५.
‘‘अविदूरे हिमवन्तस्स, अम्बासुं फलिनो तदा।
ततो पक्कं गहेत्वान, अम्बं समधुकं अदं॥
५६.
‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, अनोमदस्सी महामुनि।
इमिना मधुदानेन, अम्बदानेन चूभयं॥
५७.
‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, देवलोके रमिस्सति।
अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिस्सति॥
५८.
‘‘खेपेत्वा पापकं कम्मं, परिपक्काय बुद्धिया।
विनिपातमगन्त्वान, किलेसे झापयिस्सति॥
५९.
‘‘दमेन उत्तमेनाहं, दमितोम्हि महेसिना।
पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥
६०.
‘‘सत्तसत्ततिकप्पसते, अम्बट्ठजसनामका।
चतुद्दस ते राजानो, चक्कवत्ती महब्बला॥
६१.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा अम्बदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
अम्बदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमम्।

९. सुमनत्थेरअपदानम्

६२.
‘‘सुमनो नाम नामेन, मालाकारो अहं तदा।
अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकाहुतिपटिग्गहं॥
६३.
‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सुमनं पुप्फमुत्तमम्।
बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥
६४.
‘‘इमाय पुप्फपूजाय, चेतनापणिधीहि च।
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
६५.
‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिम्।
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी॰)] फलं॥
६६.
‘‘छब्बीसतिम्हि कप्पम्हि, चत्तारोसुं महायसा।
सत्तरतनसम्पन्ना, राजानो चक्कवत्तिनो॥
६७.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा सुमनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
सुमनत्थेरस्सापदानं नवमम्।

१०. पुप्फचङ्कोटियत्थेरअपदानम्

६८.
‘‘अभीतरूपं सीहंव, गरुळग्गंव पक्खिनम्।
ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं॥
६९.
‘‘सिखिं तिलोकसरणं, अनेजं अपराजितम्।
निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥
७०.
‘‘चङ्कोटके [चङ्गोटके (सी॰)] ठपेत्वान, अनोजं पुप्फमुत्तमम्।
सह चङ्कोटकेनेव, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं॥
७१.
‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ।
पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥
७२.
‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
७३.
‘‘सम्पुण्णे तिंसकप्पम्हि, देवभूतिसनामका।
सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चासुं चक्कवत्तिनो॥
७४.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फचङ्कोटियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
पुप्फचङ्कोटियत्थेरस्सापदानं दसमम्।
सकचिन्तनियवग्गो सत्तमो।
तस्सुद्दानं –
सकचिन्ती अवोपुप्फी, सपच्चागमनेन च।
परप्पसादी भिसदो, सुचिन्ति वत्थदायको॥
अम्बदायी च सुमनो, पुप्फचङ्कोटकीपि च।
गाथेकसत्तति वुत्ता, गणिता अत्थदस्सिभि॥