६. छक्कनिपातो
१. पञ्चसतमत्ताथेरीगाथा
१२७.
‘‘यस्स मग्गं न जानासि, आगतस्स गतस्स वा।
तं कुतो चागतं सत्तं [सन्तं (सी॰), पुत्तं (स्या॰)], ‘मम पुत्तो’ति रोदसि॥
१२८.
‘‘मग्गञ्च खोस्स [खो’थ (स्या॰ क॰)] जानासि, आगतस्स गतस्स वा।
न नं समनुसोचेसि, एवंधम्मा हि पाणिनो॥
१२९.
‘‘अयाचितो ततागच्छि, नानुञ्ञातो [अननुञ्ञातो (सी॰ स्या॰)] इतो गतो।
कुतोचि नून आगन्त्वा, वसित्वा कतिपाहकम्।
इतोपि अञ्ञेन गतो, ततोपञ्ञेन गच्छति॥
१३०.
‘‘पेतो मनुस्सरूपेन, संसरन्तो गमिस्सति।
यथागतो तथा गतो, का तत्थ परिदेवना’’॥
१३१.
‘‘अब्बही [अब्बुय्हं (स्या॰)] वत मे सल्लं, दुद्दसं हदयस्सितम्।
या मे सोकपरेताय, पुत्तसोकं ब्यपानुदि॥
१३२.
‘‘साज्ज अब्बूळ्हसल्लाहं, निच्छाता परिनिब्बुता।
बुद्धं धम्मञ्च सङ्घञ्च, उपेमि सरणं मुनिं’’॥
इत्थं सुदं पञ्चसतमत्ता थेरी भिक्खुनियो…पे॰…।
२. वासेट्ठीथेरीगाथा
१३३.
‘‘पुत्तसोकेनहं अट्टा, खित्तचित्ता विसञ्ञिनी।
नग्गा पकिण्णकेसी च, तेन तेन विचारिहं॥
१३४.
‘‘वीथि [वसिं (सी॰)] सङ्कारकूटेसु, सुसाने रथियासु च।
अचरिं तीणि वस्सानि, खुप्पिपासासमप्पिता॥
१३५.
‘‘अथद्दसासिं सुगतं, नगरं मिथिलं पति [गतं (क॰)]।
अदन्तानं दमेतारं, सम्बुद्धमकुतोभयं॥
१३६.
‘‘सचित्तं पटिलद्धान, वन्दित्वान उपाविसिम्।
सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय गोतमो॥
१३७.
‘‘तस्स धम्मं सुणित्वान, पब्बजिं अनगारियम्।
युञ्जन्ती सत्थुवचने, सच्छाकासिं पदं सिवं॥
१३८.
‘‘सब्बे सोका समुच्छिन्ना, पहीना एतदन्तिका।
परिञ्ञाता हि मे वत्थू, यतो सोकान सम्भवो’’ति॥
… वासेट्ठी थेरी…।
३. खेमाथेरीगाथा
१३९.
‘‘दहरा त्वं रूपवती, अहम्पि दहरो युवा।
पञ्चङ्गिकेन तुरियेन [तूरेन (क॰)], एहि खेमे रमामसे’’॥
१४०.
‘‘इमिना पूतिकायेन, आतुरेन पभङ्गुना।
अट्टियामि हरायामि, कामतण्हा समूहता॥
१४१.
‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, खन्धासं अधिकुट्टना।
यं ‘त्वं कामरतिं’ ब्रूसि, ‘अरती’ दानि सा मम॥
१४२.
‘‘सब्बत्थ विहता नन्दी, तमोखन्धो पदालितो।
एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक॥
१४३.
‘‘नक्खत्तानि नमस्सन्ता, अग्गिं परिचरं वने।
यथाभुच्चमजानन्ता, बाला सुद्धिममञ्ञथ॥
१४४.
‘‘अहञ्च खो नमस्सन्ती, सम्बुद्धं पुरिसुत्तमम्।
पमुत्ता [परिमुत्ता (सी॰ स्या॰)] सब्बदुक्खेहि, सत्थुसासनकारिका’’ति॥
… खेमा थेरी…।
४. सुजाताथेरीगाथा
१४५.
‘‘अलङ्कता सुवसना, मालिनी चन्दनोक्खिता।
सब्बाभरणसञ्छन्ना, दासीगणपुरक्खता॥
१४६.
‘‘अन्नं पानञ्च आदाय, खज्जं भोज्जं अनप्पकम्।
गेहतो निक्खमित्वान, उय्यानमभिहारयिं॥
१४७.
‘‘तत्थ रमित्वा कीळित्वा, आगच्छन्ती सकं घरम्।
विहारं दट्ठुं पाविसिं, साकेते अञ्जनं वनं॥
१४८.
‘‘दिस्वान लोकपज्जोतं, वन्दित्वान उपाविसिम्।
सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय चक्खुमा॥
१४९.
‘‘सुत्वा च खो महेसिस्स, सच्चं सम्पटिविज्झहम्।
तत्थेव विरजं धम्मं, फुसयिं अमतं पदं॥
१५०.
‘‘ततो विञ्ञातसद्धम्मा, पब्बजिं अनगारियम्।
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, अमोघं बुद्धसासन’’न्ति॥
… सुजाता थेरी…।
५. अनोपमाथेरीगाथा
१५१.
‘‘उच्चे कुले अहं जाता, बहुवित्ते महद्धने।
वण्णरूपेन सम्पन्ना, धीता मज्झस्स [मेघस्स (सी॰), मेघिस्स (स्या॰)] अत्रजा॥
१५२.
‘‘पत्थिता राजपुत्तेहि, सेट्ठिपुत्तेहि गिज्झिता [सेट्ठिपुत्तेहि भिज्झिता (सी॰)]।
पितु मे पेसयी दूतं, देथ मय्हं अनोपमं॥
१५३.
‘‘यत्तकं तुलिता एसा, तुय्हं धीता अनोपमा।
ततो अट्ठगुणं दस्सं, हिरञ्ञं रतनानि च॥
१५४.
‘‘साहं दिस्वान सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं अनुत्तरम्।
तस्स पादानि वन्दित्वा, एकमन्तं उपाविसिं॥
१५५.
‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय गोतमो।
निसिन्ना आसने तस्मिं, फुसयिं ततियं फलं॥
१५६.
‘‘ततो केसानि छेत्वान, पब्बजिं अनगारियम्।
अज्ज मे सत्तमी रत्ति, यतो तण्हा विसोसिता’’ति॥
… अनोपमा थेरी…।
६. महापजापतिगोतमीथेरीगाथा
१५७.
‘‘बुद्ध वीर नमो त्यत्थु, सब्बसत्तानमुत्तम।
यो मं दुक्खा पमोचेसि, अञ्ञञ्च बहुकं जनं॥
१५८.
‘‘सब्बदुक्खं परिञ्ञातं, हेतुतण्हा विसोसिता।
भावितो अट्ठङ्गिको [अरियट्ठङ्गिको (सी॰ क॰), भावितट्ठङ्गिको (स्या॰)] मग्गो, निरोधो फुसितो मया॥
१५९.
‘‘माता पुत्तो पिता भाता, अय्यका च पुरे अहुम्।
यथाभुच्चमजानन्ती, संसरिंहं अनिब्बिसं॥
१६०.
‘‘दिट्ठो हि मे सो भगवा, अन्तिमोयं समुस्सयो।
विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
१६१.
‘‘आरद्धवीरिये पहितत्ते, निच्चं दळ्हपरक्कमे।
समग्गे सावके पस्से, एसा बुद्धान वन्दना॥
१६२.
‘‘बहूनं [बहुन्नं (सी॰ स्या॰)] वत अत्थाय, माया जनयि गोतमम्।
ब्याधिमरणतुन्नानं, दुक्खक्खन्धं ब्यपानुदी’’ति॥
… महापजापतिगोतमी थेरी…।
७. गुत्ताथेरीगाथा
१६३.
‘‘गुत्ते यदत्थं पब्बज्जा, हित्वा पुत्तं वसुं पियम्।
तमेव अनुब्रूहेहि, मा चित्तस्स वसं गमि॥
१६४.
‘‘चित्तेन वञ्चिता सत्ता, मारस्स विसये रता।
अनेकजातिसंसारं, सन्धावन्ति अविद्दसू॥
१६५.
‘‘कामच्छन्दञ्च ब्यापादं, सक्कायदिट्ठिमेव च।
सीलब्बतपरामासं, विचिकिच्छञ्च पञ्चमं॥
१६६.
‘‘संयोजनानि एतानि, पजहित्वान भिक्खुनी।
ओरम्भागमनीयानि, नयिदं पुनरेहिसि॥
१६७.
‘‘रागं मानं अविज्जञ्च, उद्धच्चञ्च विवज्जिय।
संयोजनानि छेत्वान, दुक्खस्सन्तं करिस्ससि॥
१६८.
‘‘खेपेत्वा जातिसंसारं, परिञ्ञाय पुनब्भवम्।
दिट्ठेव धम्मे निच्छाता, उपसन्ता चरिस्सती’’ति॥
… गुत्ता थेरी…।
८. विजयाथेरीगाथा
१६९.
‘‘चतुक्खत्तुं पञ्चक्खत्तुं, विहारा उपनिक्खमिम्।
अलद्धा चेतसो सन्तिं, चित्ते अवसवत्तिनी॥
१७०.
‘‘भिक्खुनिं उपसङ्कम्म, सक्कच्चं परिपुच्छहम्।
सा मे धम्ममदेसेसि, धातुआयतनानि च॥
१७१.
‘‘चत्तारि अरियसच्चानि, इन्द्रियानि बलानि च।
बोज्झङ्गट्ठङ्गिकं मग्गं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥
१७२.
‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, करोन्ती अनुसासनिम्।
रत्तिया पुरिमे यामे, पुब्बजातिमनुस्सरिं॥
१७३.
‘‘रत्तिया मज्झिमे यामे, दिब्बचक्खुं विसोधयिम्।
रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोखन्धं पदालयिं॥
१७४.
‘‘पीतिसुखेन च कायं, फरित्वा विहरिं तदा।
सत्तमिया पादे पसारेसिं, तमोखन्धं पदालिया’’ति॥
… विजया थेरी…।
छक्कनिपातो निट्ठितो।