५. पञ्चकनिपातो
१. अञ्ञतराथेरीगाथा
६७.
‘‘पण्णवीसतिवस्सानि , यतो पब्बजिता अहम्।
नाच्छरासङ्घातमत्तम्पि, चित्तस्सूपसमज्झगं॥
६८.
‘‘अलद्धा चेतसो सन्तिं, कामरागेनवस्सुता।
बाहा पग्गय्ह कन्दन्ती, विहारं पाविसिं अहं॥
६९.
‘‘सा भिक्खुनिं उपागच्छिं, या मे सद्धायिका अहु।
सा मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो॥
७०.
‘‘तस्सा धम्मं सुणित्वान, एकमन्ते उपाविसिम्।
पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं॥
७१.
‘‘चेतोपरिच्चञाणञ्च [चेतोपरियञाणञ्च (क॰)], सोतधातु विसोधिता।
इद्धीपि मे सच्छिकता, पत्तो मे आसवक्खयो।
छळभिञ्ञा [छ मेभिञ्ञा (स्या॰ क॰)] सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥
… अञ्ञतरा थेरी …।
२. विमलाथेरीगाथा
७२.
‘‘मत्ता वण्णेन रूपेन, सोभग्गेन यसेन च।
योब्बनेन चुपत्थद्धा, अञ्ञासमतिमञ्ञिहं॥
७३.
‘‘विभूसेत्वा इमं कायं, सुचित्तं बाललापनम्।
अट्ठासिं वेसिद्वारम्हि, लुद्दो पासमिवोड्डिय॥
७४.
‘‘पिलन्धनं विदंसेन्ती, गुय्हं पकासिकं बहुम्।
अकासिं विविधं मायं, उज्जग्घन्ती बहुं जनं॥
७५.
‘‘साज्ज पिण्डं चरित्वान, मुण्डा सङ्घाटिपारुता।
निसिन्ना रुक्खमूलम्हि, अवितक्कस्स लाभिनी॥
७६.
‘‘सब्बे योगा समुच्छिन्ना, ये दिब्बा ये च मानुसा।
खेपेत्वा आसवे सब्बे, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥
… विमला पुराणगणिका थेरी…।
३. सीहाथेरीगाथा
७७.
‘‘अयोनिसो मनसिकारा, कामरागेन अट्टिता।
अहोसिं उद्धता पुब्बे, चित्ते अवसवत्तिनी॥
७८.
‘‘परियुट्ठिता क्लेसेहि, सुभसञ्ञानुवत्तिनी।
समं चित्तस्स न लभिं, रागचित्तवसानुगा॥
७९.
‘‘किसा पण्डु विवण्णा च, सत्त वस्सानि चारिहम्।
नाहं दिवा वा रत्तिं वा, सुखं विन्दिं सुदुक्खिता॥
८०.
‘‘ततो रज्जुं गहेत्वान, पाविसिं वनमन्तरम्।
वरं मे इध उब्बन्धं, यञ्च हीनं पुनाचरे॥
८१.
‘‘दळ्हपासं [दळ्हं पासं (सी॰)] करित्वान, रुक्खसाखाय बन्धिय।
पक्खिपिं पासं गीवायं, अथ चित्तं विमुच्चि मे’’ति॥
… सीहा थेरी…।
४. सुन्दरीनन्दाथेरीगाथा
८२.
‘‘आतुरं असुचिं पूतिं, पस्स नन्दे समुस्सयम्।
असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं॥
८३.
‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदम्।
दुग्गन्धं पूतिकं वाति, बालानं अभिनन्दितं॥
८४.
‘‘एवमेतं अवेक्खन्ती, रत्तिन्दिवमतन्दिता।
ततो सकाय पञ्ञाय, अभिनिब्बिज्झ [अभिनिब्बिज्ज (सी॰ स्या॰)] दक्खिसं॥
८५.
‘‘तस्सा मे अप्पमत्ताय, विचिनन्तिया योनिसो।
यथाभूतं अयं कायो, दिट्ठो सन्तरबाहिरो॥
८६.
‘‘अथ निब्बिन्दहं काये, अज्झत्तञ्च विरज्जहम्।
अप्पमत्ता विसंयुत्ता, उपसन्ताम्हि निब्बुता’’ति॥
… सुन्दरीनन्दा थेरी…।
५. नन्दुत्तराथेरीगाथा
८७.
‘‘अग्गिं चन्दञ्च सूरियञ्च, देवता च नमस्सिहम्।
नदीतित्थानि गन्त्वान, उदकं ओरुहामिहं॥
८८.
‘‘बहूवतसमादाना , अड्ढं सीसस्स ओलिखिम्।
छमाय सेय्यं कप्पेमि, रत्तिं भत्तं न भुञ्जहं॥
८९.
‘‘विभूसामण्डनरता, न्हापनुच्छादनेहि च।
उपकासिं इमं कायं, कामरागेन अट्टिता॥
९०.
‘‘ततो सद्धं लभित्वान, पब्बजिं अनगारियम्।
दिस्वा कायं यथाभूतं, कामरागो समूहतो॥
९१.
‘‘सब्बे भवा समुच्छिन्ना, इच्छा च पत्थनापि च।
सब्बयोगविसंयुत्ता, सन्तिं पापुणि चेतसो’’ति॥
… नन्दुत्तरा थेरी…।
६. मित्ताकाळीथेरीगाथा
९२.
‘‘सद्धाय पब्बजित्वान, अगारस्मानगारियम्।
विचरिंहं तेन तेन, लाभसक्कारउस्सुका॥
९३.
‘‘रिञ्चित्वा परमं अत्थं, हीनमत्थं असेविहम्।
किलेसानं वसं गन्त्वा, सामञ्ञत्थं न बुज्झिहं॥
९४.
‘‘तस्सा मे अहु संवेगो, निसिन्नाय विहारके।
उम्मग्गपटिपन्नाम्हि, तण्हाय वसमागता॥
९५.
‘‘अप्पकं जीवितं मय्हं, जरा ब्याधि च मद्दति।
पुरायं भिज्जति [जराय भिज्जते (सी॰)] कायो, न मे कालो पमज्जितुं॥
९६.
‘‘यथाभूतमवेक्खन्ती, खन्धानं उदयब्बयम्।
विमुत्तचित्ता उट्ठासिं, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥
… मित्ता काळी थेरी…।
७. सकुलाथेरीगाथा
९७.
‘‘अगारस्मिं वसन्तीहं, धम्मं सुत्वान भिक्खुनो।
अद्दसं विरजं धम्मं, निब्बानं पदमच्चुतं॥
९८.
‘‘साहं पुत्तं धीतरञ्च, धनधञ्ञञ्च छड्डिय।
केसे छेदापयित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥
९९.
‘‘सिक्खमाना अहं सन्ती, भावेन्ती मग्गमञ्जसम्।
पहासिं रागदोसञ्च, तदेकट्ठे च आसवे॥
१००.
‘‘भिक्खुनी उपसम्पज्ज, पुब्बजातिमनुस्सरिम्।
दिब्बचक्खु विसोधितं [विसोधितं दिब्बचक्खु (सी॰)], विमलं साधुभावितं॥
१०१.
‘‘सङ्खारे परतो दिस्वा, हेतुजाते पलोकिते [पलोकिने (क॰)]।
पहासिं आसवे सब्बे, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥
… सकुला थेरी…।
८. सोणाथेरीगाथा
१०२.
‘‘दस पुत्ते विजायित्वा, अस्मिं रूपसमुस्सये।
ततोहं दुब्बला जिण्णा, भिक्खुनिं उपसङ्कमिं॥
१०३.
‘‘सा मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो।
तस्सा धम्मं सुणित्वान, केसे छेत्वान पब्बजिं॥
१०४.
‘‘तस्सा मे सिक्खमानाय, दिब्बचक्खु विसोधितम्।
पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे॥
१०५.
‘‘अनिमित्तञ्च भावेमि, एकग्गा सुसमाहिता।
अनन्तराविमोक्खासिं, अनुपादाय निब्बुता॥
१०६.
‘‘पञ्चक्खन्धा परिञ्ञाता, तिट्ठन्ति छिन्नमूलका।
धि तवत्थु जरे जम्मे, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥
… सोणा थेरी…।
९. भद्दाकुण्डलकेसाथेरीगाथा
१०७.
‘‘लूनकेसी पङ्कधरी, एकसाटी पुरे चरिम्।
अवज्जे वज्जमतिनी, वज्जे चावज्जदस्सिनी॥
१०८.
‘‘दिवाविहारा निक्खम्म, गिज्झकूटम्हि पब्बते।
अद्दसं विरजं बुद्धं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥
१०९.
‘‘निहच्च जाणुं वन्दित्वा, सम्मुखा अञ्जलिं अकम्।
‘एहि भद्दे’ति मं अवच, सा मे आसूपसम्पदा॥
११०.
‘‘चिण्णा अङ्गा च मगधा, वज्जी कासी च कोसला।
अनणा पण्णासवस्सानि, रट्ठपिण्डं अभुञ्जहं॥
१११.
‘‘पुञ्ञं वत पसवि बहुं, सप्पञ्ञो वतायं उपासको।
यो भद्दाय चीवरं अदासि, विप्पमुत्ताय सब्बगन्थेही’’ति॥
… भद्दा कुण्डलकेसा थेरी…।
१०. पटाचाराथेरीगाथा
११२.
‘‘नङ्गलेहि कसं खेत्तं, बीजानि पवपं छमा।
पुत्तदारानि पोसेन्ता, धनं विन्दन्ति माणवा॥
११३.
‘‘किमहं सीलसम्पन्ना, सत्थुसासनकारिका।
निब्बानं नाधिगच्छामि, अकुसीता अनुद्धता॥
११४.
‘‘पादे पक्खालयित्वान, उदकेसु करोमहम्।
पादोदकञ्च दिस्वान, थलतो निन्नमागतं॥
११५.
‘‘ततो चित्तं समाधेसिं, अस्सं भद्रंवजानियम्।
ततो दीपं गहेत्वान, विहारं पाविसिं अहम्।
सेय्यं ओलोकयित्वान, मञ्चकम्हि उपाविसिं॥
११६.
‘‘ततो सूचिं गहेत्वान, वट्टिं ओकस्सयामहम्।
पदीपस्सेव निब्बानं, विमोक्खो अहु चेतसो’’ति॥
… पटाचारा थेरी…।
११. तिंसमत्ताथेरीगाथा
११७.
‘‘‘मुसलानि गहेत्वान, धञ्ञं कोट्टेन्ति माणवा [मानवा (सी॰)]।
पुत्तदारानि पोसेन्ता, धनं विन्दन्ति माणवा॥
११८.
‘‘‘करोथ बुद्धसासनं, यं कत्वा नानुतप्पति।
खिप्पं पादानि धोवित्वा, एकमन्ते निसीदथ।
चेतोसमथमनुयुत्ता, करोथ बुद्धसासनं’॥
११९.
‘‘तस्सा ता [तं (सी॰)] वचनं सुत्वा, पटाचाराय सासनम्।
पादे पक्खालयित्वान, एकमन्तं उपाविसुम्।
चेतोसमथमनुयुत्ता, अकंसु बुद्धसासनं॥
१२०.
‘‘रत्तिया पुरिमे यामे, पुब्बजातिमनुस्सरुम्।
रत्तिया मज्झिमे यामे, दिब्बचक्खुं विसोधयुम्।
रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोखन्धं पदालयुं॥
१२१.
‘‘उट्ठाय पादे वन्दिंसु, ‘कता ते अनुसासनी।
इन्दंव देवा तिदसा, सङ्गामे अपराजितम्।
पुरक्खत्वा विहस्साम [विहराम (सी॰), विहरिस्साम (स्या॰)], तेविज्जाम्ह अनासवा’’’ति॥
इत्थं सुदं तिंसमत्ता थेरी भिक्खुनियो पटाचाराय सन्तिके अञ्ञं ब्याकरिंसूति।
१२. चन्दाथेरीगाथा
१२२.
‘‘दुग्गताहं पुरे आसिं, विधवा च अपुत्तिका।
विना मित्तेहि ञातीहि, भत्तचोळस्स नाधिगं॥
१२३.
‘‘पत्तं दण्डञ्च गण्हित्वा, भिक्खमाना कुला कुलम्।
सीतुण्हेन च डय्हन्ती, सत्त वस्सानि चारिहं॥
१२४.
‘‘भिक्खुनिं पुन दिस्वान, अन्नपानस्स लाभिनिम्।
उपसङ्कम्म अवोचं [अवोचिं (क॰)], ‘पब्बज्जं अनगारियं’॥
१२५.
‘‘सा च मं अनुकम्पाय, पब्बाजेसि पटाचारा।
ततो मं ओवदित्वान, परमत्थे नियोजयि॥
१२६.
‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, अकासिं अनुसासनिम्।
अमोघो अय्यायोवादो, तेविज्जाम्हि अनासवा’’ति॥
… चन्दा थेरी…।
पञ्चकनिपातो निट्ठितो।