१०. आनिसंसवग्गो

१०. आनिसंसवग्गो

१. पातुभावसुत्तं

९६. ‘‘छन्नं , भिक्खवे, पातुभावो दुल्लभो लोकस्मिं। कतमेसं छन्नं? तथागतस्स अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स पातुभावो दुल्लभो लोकस्मिं, तथागतप्पवेदितस्स धम्मविनयस्स देसेता पुग्गलो दुल्लभो लोकस्मिं, अरियायतने पच्चाजाति दुल्लभा [पच्चाजातो दुल्लभो (स्या॰)] लोकस्मिं, इन्द्रियानं अवेकल्लता दुल्लभा लोकस्मिं, अजळता अनेळमूगता दुल्लभा लोकस्मिं, कुसले धम्मे छन्दो [कुसलधम्मच्छन्दो (सी॰ स्या॰ पी॰)] दुल्लभो लोकस्मिं। इमेसं खो, भिक्खवे, छन्नं पातुभावो दुल्लभो लोकस्मि’’न्ति। पठमं।

२. आनिसंससुत्तं

९७. ‘‘छयिमे, भिक्खवे, आनिसंसा सोतापत्तिफलसच्छिकिरियाय। कतमे छ? सद्धम्मनियतो होति, अपरिहानधम्मो होति, परियन्तकतस्स दुक्खं होति [दुक्खं न होति (स्या॰ पी॰ क॰)], असाधारणेन ञाणेन समन्नागतो होति, हेतु चस्स सुदिट्ठो, हेतुसमुप्पन्ना च धम्मा। इमे खो, भिक्खवे, छ आनिसंसा सोतापत्तिफलसच्छिकिरियाया’’ति। दुतियं।

३. अनिच्चसुत्तं

९८. ‘‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु कञ्चि सङ्खारं निच्चतो समनुपस्सन्तो अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो भविस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति। ‘अनुलोमिकाय खन्तिया असमन्नागतो सम्मत्तनियामं ओक्कमिस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति। ‘सम्मत्तनियामं अनोक्कममानो सोतापत्तिफलं वा सकदागामिफलं वा अनागामिफलं वा अरहत्तं [अरहत्तफलं (क॰) पटि॰ म॰ ३.३६] वा सच्छिकरिस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति।
‘‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु सब्बसङ्खारे [सब्बसङ्खारं (सी॰ पी॰)] अनिच्चतो समनुपस्सन्तो अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो भविस्सती’ति ठानमेतं विज्जति। ‘अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो सम्मत्तनियामं ओक्कमिस्सती’ति ठानमेतं विज्जति। ‘सम्मत्तनियामं ओक्कममानो सोतापत्तिफलं वा सकदागामिफलं वा अनागामिफलं वा अरहत्तं वा सच्छिकरिस्सती’ति ठानमेतं विज्जती’’ति। ततियं।

४. दुक्खसुत्तं

९९. ‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु कञ्चि सङ्खारं सुखतो समनुपस्सन्तो…पे॰… सब्बसङ्खारे दुक्खतो समनुपस्सन्तो…पे॰… ठानमेतं विज्जति’’। चतुत्थं।

५. अनत्तसुत्तं

१००. ‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु कञ्चि धम्मं अत्ततो समनुपस्सन्तो…पे॰… सब्बधम्मे [सब्बधम्मं (सी॰ पी॰), किञ्चिधम्मं (क॰) पटि॰ म॰ ३.३६] अनत्ततो समनुपस्सन्तो…पे॰… ठानमेतं विज्जति’’। पञ्चमं।

६. निब्बानसुत्तं

१०१. ‘‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु निब्बानं दुक्खतो समनुपस्सन्तो अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो भविस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति। ‘अनुलोमिकाय खन्तिया असमन्नागतो सम्मत्तनियामं ओक्कमिस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति। ‘सम्मत्तनियामं अनोक्कममानो सोतापत्तिफलं वा सकदागामिफलं वा अनागामिफलं वा अरहत्तं वा सच्छिकरिस्सती’ति नेतं ठानं विज्जति।
‘‘‘सो वत, भिक्खवे, भिक्खु निब्बानं सुखतो समनुपस्सन्तो अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो भविस्सती’ति ठानमेतं विज्जति। ‘अनुलोमिकाय खन्तिया समन्नागतो सम्मत्तनियामं ओक्कमिस्सती’ति ठानमेतं विज्जति। ‘सम्मत्तनियामं ओक्कममानो सोतापत्तिफलं वा सकदागामिफलं वा अनागामिफलं वा अरहत्तं वा सच्छिकरिस्सती’ति ठानमेतं विज्जती’’ति। छट्ठं।

७. अनवत्थितसुत्तं

१०२. ‘‘छ , भिक्खवे, आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बसङ्खारेसु अनोधिं करित्वा अनिच्चसञ्ञं उपट्ठापेतुं। कतमे छ? ‘सब्बसङ्खारा च मे अनवत्थिता [अनवट्ठिततो (सी॰ स्या॰ पी॰)] खायिस्सन्ति, सब्बलोके च मे मनो नाभिरमिस्सति [न रमिस्सति (क॰)], सब्बलोका च मे मनो वुट्ठहिस्सति, निब्बानपोणञ्च मे मानसं भविस्सति, संयोजना च मे पहानं गच्छिस्सन्ति [गच्छन्ति (स्या॰ पी॰ क॰)], परमेन च सामञ्ञेन समन्नागतो भविस्सामी’ति। इमे खो, भिक्खवे, छ आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बसङ्खारेसु अनोधिं करित्वा अनिच्चसञ्ञं उपट्ठापेतु’’न्ति। सत्तमं।

८. उक्खित्तासिकसुत्तं

१०३. ‘‘छ, भिक्खवे, आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बसङ्खारेसु अनोधिं करित्वा दुक्खसञ्ञं उपट्ठापेतुं। कतमे छ? ‘सब्बसङ्खारेसु च मे निब्बिदसञ्ञा पच्चुपट्ठिता भविस्सति, सेय्यथापि उक्खित्तासिके वधके। सब्बलोका च मे मनो वुट्ठहिस्सति, निब्बाने च सन्तदस्सावी भविस्सामि, अनुसया च मे समुग्घातं गच्छिस्सन्ति [गच्छन्ति (पी॰ क॰)], किच्चकारी च भविस्सामि, सत्था च मे परिचिण्णो भविस्सति मेत्तावताया’ति। इमे खो, भिक्खवे, छ आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बसङ्खारेसु अनोधिं करित्वा दुक्खसञ्ञं उपट्ठापेतु’’न्ति। अट्ठमं।

९. अतम्मयसुत्तं

१०४. ‘‘छ, भिक्खवे, आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बधम्मेसु अनोधिं करित्वा अनत्तसञ्ञं उपट्ठापेतुं। कतमे छ? सब्बलोके च अतम्मयो भविस्सामि, अहङ्कारा च मे उपरुज्झिस्सन्ति, ममङ्कारा च मे उपरुज्झिस्सन्ति, असाधारणेन च ञाणेन समन्नागतो भविस्सामि, हेतु च मे सुदिट्ठो भविस्सति, हेतुसमुप्पन्ना च धम्मा। इमे खो, भिक्खवे, छ आनिसंसे सम्पस्समानेन अलमेव भिक्खुना सब्बधम्मेसु अनोधिं करित्वा अनत्तसञ्ञं उपट्ठापेतु’’न्ति। नवमं।

१०. भवसुत्तं

१०५. ‘‘तयोमे , भिक्खवे, भवा पहातब्बा, तीसु सिक्खासु सिक्खितब्बं। कतमे तयो भवा पहातब्बा? कामभवो, रूपभवो, अरूपभवो – इमे तयो भवा पहातब्बा। कतमासु तीसु सिक्खासु सिक्खितब्बं? अधिसीलसिक्खाय, अधिचित्तसिक्खाय, अधिपञ्ञासिक्खाय – इमासु तीसु सिक्खासु सिक्खितब्बं। यतो खो, भिक्खवे, भिक्खुनो इमे तयो भवा पहीना होन्ति, इमासु च तीसु सिक्खासु सिक्खितसिक्खो होति – अयं वुच्चति, भिक्खवे, भिक्खु अच्छेच्छि तण्हं, विवत्तयि संयोजनं, सम्मा मानाभिसमया अन्तमकासि दुक्खस्सा’’ति। दसमं।

११. तण्हासुत्तं

१०६. ‘‘तिस्सो इमा, भिक्खवे, तण्हा पहातब्बा, तयो च माना। कतमा तिस्सो तण्हा पहातब्बा? कामतण्हा, भवतण्हा, विभवतण्हा – इमा तिस्सो तण्हा पहातब्बा। कतमे तयो माना पहातब्बा? मानो, ओमानो, अतिमानो – इमे तयो माना पहातब्बा। यतो खो, भिक्खवे, भिक्खुनो इमा तिस्सो तण्हा पहीना होन्ति, इमे च तयो माना; अयं वुच्चति, भिक्खवे, भिक्खु अच्छेच्छि तण्हं, विवत्तयि संयोजनं, सम्मा मानाभिसमया अन्तमकासि दुक्खस्सा’’ति। एकादसमं।
आनिसंसवग्गो दसमो। [पञ्चमो (स्या॰ क॰)]
तस्सुद्दानं –
पातुभावो आनिसंसो, अनिच्चदुक्खअनत्ततो।
निब्बानं अनवत्थि, उक्खित्तासि अतम्मयो।
भवा तण्हायेका दसाति॥
दुतियपण्णासकं समत्तं।